Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Σάββατο 9 Μαρτίου 2013

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, «Καισαρίων». C.P. Cavafy, “Kaisarion”


Κολοσσιαίο πορτραίτο του Καισαρίωνα, γιου της Κλεοπάτρας και του Ιούλιου Καίσαρα, 1ος π. Χ. αιώνας, Αλεξάνδρεια.  Ανήκε σ’ ένα άγαλμα 5 μέτρων και βρέθηκε στο αρχαίο λιμάνι της Αλεξάνδρειας απέναντι από το νησί Αντίροδος. Caesarion, from the "Unravel the Mystery" Cleopatra exhibit.

Εν μέρει για να εξακριβώσω μια εποχή,
εν μέρει και την ώρα να περάσω,
την νύχτα χθες πήρα μια συλλογή
επιγραφών των Πτολεμαίων να διαβάσω.
Οι άφθονοι έπαινοι κ’ η κολακείες
εις όλους μοιάζουν. Όλοι είναι λαμπροί,
ένδοξοι, κραταιοί, αγαθοεργοί·
κάθ’ επιχείρησίς των σοφοτάτη.
Aν πεις για τες γυναίκες της γενιάς, κι αυτές,
όλες η Βερενίκες κ’ η Κλεοπάτρες θαυμαστές.

Cleopatra VII with baby Ptolemy XV Caesarion son of Julius Caesar on coin of Cyprus 47BC displayed in the British Museum.

Όταν κατόρθωσα την εποχή να εξακριβώσω
θάφινα το βιβλίο αν μια μνεία μικρή,
κι ασήμαντη, του βασιλέως Καισαρίωνος
δεν είλκυε την προσοχή μου αμέσως.....

Ανάγλυφο που αναπαριστά την Κλεοπάτρα και το γιο της Πτολεμαίο Καίσαρα, Ναός της Άθωρ στα Δένδερα. A relief of Cleopatra VII and Caesarion at the temple of Dendera, Egypt.

A, να, ήρθες συ με την αόριστη
γοητεία σου. Στην ιστορία λίγες
γραμμές μονάχα βρίσκονται για σένα,
κ’ έτσι πιο ελεύθερα σ’ έπλασα μες στον νου μου.
Σ’ έπλασα ωραίο κ’ αισθηματικό.
Η τέχνη μου στο πρόσωπό σου δίνει
μιαν ονειρώδη συμπαθητική εμορφιά.
Και τόσο πλήρως σε φαντάσθηκα,
που χθες την νύχτα αργά, σαν έσβυνεν
η λάμπα μου —άφισα επίτηδες να σβύνει—
εθάρρεψα που μπήκες μες στην κάμαρά μου,
με φάνηκε που εμπρός μου στάθηκες· ως θα ήσουν
μες στην κατακτημένην Aλεξάνδρεια,
χλωμός και κουρασμένος, ιδεώδης εν τη λύπη σου,
ελπίζοντας ακόμη να σε σπλαχνισθούν
οι φαύλοι —που ψιθύριζαν το «Πολυκαισαρίη».

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

Kaisarion

David Hockney, Kaisarion with all his beauty

Partly to throw light on a certain period,
partly to kill an hour or two,
last night I picked up and read
a volume of inscriptions about the Ptolemies.
The lavish praise and flattery are much the same
for each of them. All are brilliant,
glorious, mighty, benevolent;
everything they undertake is full of wisdom.
As for the women of their line, the Berenices and Cleopatras,
they too, all of them, are marvelous.

2,500 years old: A statuette of a boy pharaoh dating from the 5th century BC lies among other artefacts brought to the surface from an underwater excavation of a palace and temples of Cleopatra.

When I’d verified the facts I wanted
I would have put the book away had not a brief
insignificant mention of King Kaisarion
suddenly caught my eye...

Ptolemy II Philadephus, his sister-wife Arsinoe II, and his sister Philotera. From Alexandria, Vatican Museum, Rome.

And there you were with your indefinable charm.
Because we know
so little about you from history,
I could fashion you more freely in my mind.
I made you good-looking and sensitive.
My art gives your face
a dreamy, an appealing beauty.
And so completely did I imagine you
that late last night,
as my lamp went out—I let it go out on purpose—
it seemed you came into my room,
it seemed you stood there in front of me, looking just as you would have
in conquered Alexandria,
pale and weary, ideal in your grief,
still hoping they might take pity on you,
those scum who whispered: “Too many Caesars.”

Translated by Edmund Keeley/Philip Sherrard

C.P. Cavafy

Ο μυστηριώδης Αδάμ των άστρων, The Methuselah Star: Oldest Known Star Revealed


This Digitized Sky Survey image shows the oldest star with a well-determined age in our galaxy. Called the Methuselah star, HD 140283 is 190.1 light-years away. Astronomers refined the star's age to about 14.5 billion years (which is older than the universe), plus or minus 800 million years. Image released March 7, 2013. Credit: Digitized Sky Survey (DSS), STScI/AURA, Palomar/Caltech, and UKSTU/AAO

Το HD 140283 είναι ένα άστρο που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 190 ετών φωτός από τη Γη. Εντοπίστηκε πριν από έναν αιώνα και έκτοτε αποτελεί μόνιμο στόχο των επιστημόνων αφού κρύβει γύρω του πολλά μυστήρια που αναζητούν απαντήσεις.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του HD 140283, του αρχαιότερου άστρου στο Σύμπαν. This is an illustration of the oldest star ever found in our solar neighborhood. The aging star, cataloged as HD 140283, lies 190.1 light-years from Earth. Astronomers refined the star's age to about 14.5 billion years (which is older than the universe), plus or minus 800 million years. Credit: NASA, ESA, and A. Feild and F. Summers (STScI)

Έχει διαπιστωθεί ότι το HD 140283 είναι το αρχαιότερο άστρο που έχουμε εντοπίσει μέχρι σήμερα. Αυτό που το κάνει πραγματικά ξεχωριστό είναι ότι οι υπολογισμοί για την ηλικία του δείχνουν πως μπορεί να είναι αρχαιότερο και από το ίδιο το Σύμπαν!

Οι μετρήσεις και το μυστήριο

This artist's view shows the oldest known star HD 140283, which is about 190.1 light-years from Earth. Astronomers say the star looks like it is up to 14.5 billion years old, which would be older than the universe, if true. Because the aging star is relatively nearby, familiar stars and constellations as seen from Earth are in the sky, but in different locations, as seen in this annotated view.  At upper left is the constellation Orion, which looks distorted from our new perspective in space. Just to the upper left of the foreground star is the Pleiades cluster. To the lower left of the cluster, our Sun has dimmed to an apparent magnitude of +7, placing it below naked-eye visibility. Credit: NASA, ESA, and A. Feild and F. Summers (STScI)

Παλαιότερες μετρήσεις και υπολογισμοί συνέκλιναν στο ότι το HD 140283 έχει ηλικία περίπου 16 δισεκατομμυρίων ετών, είναι δηλαδή δύο δισεκατομμύρια έτη μεγαλύτερο από το Σύμπαν η ηλικία του οποίου έχει υπολογιστεί στα 13,8 δισ. έτη. Όπως είναι ευνόητο, αυτές οι μετρήσεις έχουν «τρελάνει» του επιστήμονες που ψάχνουν να βρουν τι συμβαίνει με το άστρο.


Astronomers used the Hubble Space Telescope orbiting Earth to observe the Methuselah Star HD 140283 - the oldest known star in the sun's solar neighborhood. Credit: NASA

Ερευνητές του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια με επικεφαλής τον Χάουαρντ Μποντ χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble για να μελετήσουν εκ νέου το άστρο. Υποστηρίζουν ότι κατάφεραν να επανεκτιμήσουν την ηλικία του η οποία είναι σαφώς μικρότερη από εκείνη που αναφερόταν μέχρι σήμερα αλλά και πάλι όχι τόσο μικρή ώστε να λυθεί το μυστήριο. Σύμφωνα με τον νέο υπολογισμό που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters», το HD 140283 έχει ηλικία 14,5 δισ. έτη με απόκλιση ± 800 έτη.


This is a backyard view of the sky surrounding the ancient star, cataloged as HD 140283, which lies 190.1 light-years from Earth. The star is the oldest known to astronomers to date. Image released March 7, 2013. Credit: A. Fujii and Z. Levay (STScI)

Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι η Μεγάλη Έκρηξη από την οποία προέκυψε το Σύμπαν συνέβη πριν από 13,8 δισ. έτη και στη συνέχεια μεσολάβησε ένα διάστημα μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών ώστε να υπάρξουν οι προϋποθέσεις και οι διεργασίες που οδήγησαν στη δημιουργία των πρώτων άστρων. Έτσι ακόμη και αν δεχτούμε την μίνιμουμ ηλικία του άστρου, δηλαδή τα 13,7 δισ. έτη, το HD 140283 ακόμη και με τη νέα μέτρηση παραμένει όχι μόνο το αρχαιότερο αλλά και το πιο μυστηριώδες άστρο.

Ορισμένοι ειδικοί πάντως υποστηρίζουν ότι κάποιο λάθος γίνεται στις μεθόδους μέτρησης της ηλικίας του άστρου και ότι κάποια στιγμή θα βρεθεί η πραγματική του ηλικία που θα είναι κοσμικά συμβατή.











Περισσότερα δεδομένα για το μποζόνιο Higgs. More data for the Higgs boson

Image: Claudia Marcelloni/ATLAS/CERN

Οι φυσικοί του CERN έχουν τώρα στη διάθεσή τους τριπλάσια δεδομένα σε σχέση με αυτά που διέθεταν τον περασμένο Ιούλιο όταν ανακοινώθηκε η ανακάλυψη του μποζονίου Higgs.



Εντυπωσιακό γράφημα – animation που δείχνει την συσσώρευση δεδομένων της ομάδας ATLAS σχετικά με το μποζόνιο Higgs από την αρχή της έρευνας στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) του CERN. The Higgs boson – so far – in a real data animation from ATLAS.

«Το κλειδί για να μπορέσουμε να επιβεβαιώσουμε ότι το σωματίδιο είναι ένα μποζόνιο Higgs είναι η μέτρηση της ιδιοστροφορμής του δήλωσε στη «Ρεπούμπλικα» ο διευθυντής ερευνών του CERN Σέρτζιο Μπερτολούτσι.



Η τελευταία εκτίμηση της μάζας του μποζονίου Higgs σε GeV: 126.8 ± 0.2(stat) ± 0.7(syst) από την ομάδα ATLAS στο συνέδριο “Rencontres de Moriond”.

«Οι νέες μετρήσεις ενισχύουν την υπόθεση ότι το σωματίδιο έχει μηδενική ιδιοστροφορμή, όπως θα περιμέναμε να έχει το μποζόνιο του Higgs. Δεν μπορούμε, ωστόσο, ακόμη να αποκλείσουμε εντελώς την υπόθεση ότι η ιδιοστροφορμή είναι ίση με δύο» σημείωσε. Σύμφωνα με τον ιταλό επιστήμονα, εάν επιβεβαιωθεί η μέτρηση της μηδενικής ιδιοστροφορμής τότε ο ίδιος και οι συνάδελφοί του θα μπορέσουν να πουν με βεβαιότητα ότι το σωματίδιο είναι ένα σωματίδιο του Higgs. «Λέω ένα Higgs γιατί δεν έχουμε ακόμη αρκετές αποδείξεις. Γι’ αυτό θα χρειαστούν ακόμη πολλά χρόνια μελέτης».



Η εκτίμηση μάζας του μποζονίου Higgs σε GeV: 125.8 ± 0.5(stat) ±0.2(syst) από την ομάδα CMS  στο συνέδριο Moriond.


Η Προέλευση της Μάζας.

«Δεν έχω κανέναν ενδοιασμό να σας πω ότι πρόκειται για το μποζόνιο του Higgs», λέει ο Τζόε Ινκαντέλα, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας και επικεφαλής της μίας εκ των δύο πολυπληθών ομάδων επιστημόνων στο CERN – του CMS – που αφοσιώθηκαν στον εντοπισμό του. Και αν τελικά δεν είναι, προσθέτει, «δεν θα μασήσω τα λόγια μου. Μπροστά μας θα έχουμε κάτι ακόμη πιο ενδιαφέρον»….

Ο κατακλυσμός του Άρη, New 3-D radar reconstructions show buried flood channels on Mars


Η περιοχή Elysium Planitia στον Άρη πλημμύρισε πριν από 500 εκατομμύρια έτη. Τhe location of the ~ 1000 km Marte Vallis channel system on Mars. Marte Vallis is filled with young lavas obscuring the source and morphology of the channels. The dashed box highlights the area shown in Fig. 2. The background shows the global topography of Mars (MOLA colorized elevation above a MOLA hillshade image). Credit: NASA/MOLA Team/Smithsonian

Για πρώτη φορά οι επιστήμονες έχουν στα χέρια τους στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο άνυδρος σήμερα Άρης βίωσε στο παρελθόν τουλάχιστον έναν μεγάλο κατακλυσμό. Εντοπίστηκε μια περιοχή που φέρει εμφανή τα σημάδια πλημμύρας και οι επιστήμονες συνεχίζουν την έρευνα για να αποκαλύψουν τόσο την έκταση των πλημμυρών όσο και τον ρόλο που έπαιξαν στις κλιματικές αλλαγές που συνέβησαν στον Κόκκινο Πλανήτη.

Ο χάρτης

3D visualization of the buried Marte Vallis channels beneath the martian surface. Marte Vallis consists of multiple perched channels formed around streamlined islands. These channels feed a deeper and wider main channel. Please note the surface has been elevated, and scaled by a factor of 1/100 for clarity. The color scale represents the elevation of the buried channels relative to a martian datum (Note: the reason the values are negative is because the elevation of the surface of Mars in this region is also a negative – below average global elevation). Credit: Smithsonian/NASA/JPL-Caltech/Sapienza University of Rome/MOLA Team/USG

Τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί στην επιφάνεια αλλά και στο υπέδαφος του Άρη πολλές γεωλογικές διαμορφώσεις που παραπέμπουν σε διαφόρων ειδών κανάλια μέσα στα οποία έρεε νερό στο μακρινό αλλά και πιο πρόσφατο παρελθόν του πλανήτη. Ομάδα επιστημόνων χρησιμοποίησε το ραντάρ του δορυφόρου MRO που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη και τον εξερευνά.

Την ομάδα αποτελούν επιστήμονες της NASA, του Ινστιτούτου Smithsonian και του Ινστιτούτου Ερευνών Southwest στις ΗΠΑ. Επικέντρωσαν την προσοχή τους στην περιοχή Elysium Planitia που βρίσκεται στον ισημερινό του Άρη και στο παρελθόν είχε πληγεί από την ηφαιστειακή δραστηριότητα στον πλανήτη.

Η περιοχή έγινε πεδίο ροής και συγκέντρωσης λάβας. Στην περιοχή αυτή υπάρχει ένα μεγάλο κανάλι, το Marte Vallis που είναι θαμμένο κάτω από τη λάβα. Οι μετρήσεις που έχουν γίνει δείχνουν ότι το κανάλι αυτό έχει μήκος 185 χλμ. Με τα δεδομένα από το ραντάρ οι ερευνητές δημιούργησαν έναν τρισδιάστατο χάρτη του Marte Vallis. Ο χάρτης αποκάλυψε ότι το κανάλι έχει διπλάσιο βάθος από εκείνο που θεωρούσαμε ότι έχει.

Ο κατακλυσμός

Our interpretation of the geologic history of Eastern Elysium Planitia. (a) Before the formation of Marte Vallis, the Cerberus Fossae fracture system cuts across the volcanic plains of Elysium Planitia. We see three seperate geologic layers betheath the surfase of the plains. (b) Floods erupt form Cerberus Fossea, the first phase of erosion carves channels around streamlined islands. (c) During the second phase, flow is concentrated in a single channel that is eroded below the level of the other channels. (d) After the floods, volcanic eruptions cover the surface of eastern Elysium Planitia with lava, which bury a portion of Cerberus Fossae and infill the Marte Vallis channels. With SHARAD, we have mapped out the subsurface boundaries between the three geologic layers. From identifying where there are incisions through one or two of these boundaries, we were able to map out the shape and scale of the channels. The surface was generated from modifying the NASA Viking Merged Color Mosaic data set. Credit: Smithsonian/NASA

Σύμφωνα με τους ερευνητές τα χαρακτηριστικά του Marte Vallis παραπέμπουν σε πλημμύρα. Εκτιμούν ότι κάποια εποχή ο Άρης βίωσε γιγάντιες, όπως τις χαρακτηρίζουν, πλημμύρες που έπαιξαν κομβικό ρόλο στις δραματικές κλιματικές μεταβολές του Κόκκινου Πλανήτη. Όσον αφορά την πλημμύρα στο Marte Vallis οι ερευνητές υπολογίζουν ότι συνέβη πριν από περίπου 500 εκατομμύρια έτη.

«Τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι το μέγεθος της διάβρωσης στο κανάλι είχε υποεκτιμηθεί και το βάθος του καναλιού είναι τουλάχιστον διπλάσιο από όσο πιστεύαμε. Η πηγή των πλημμυρών φαίνεται ότι είναι μεγάλα αποθέματα νερού που βρίσκονταν βαθιά στο υπέδαφος του Άρη. Έντονη τεκτονική και ηφαιστειακή δραστηριότητα άνοιξε δρόμους στο νερό για να ανέβει στην επιφάνεια. Η μελέτη μας εκτός των άλλων αποδεικνύει και τη χρησιμότητα των ραντάρ με τα οποία είναι εξοπλισμένοι οι δορυφόροι που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Μπορούν να μας βοηθήσουν να εντοπίσουμε στοιχεία για την παρουσία του νερού στην επιφάνεια του Άρη και τον ρόλο που έπαιξε στη διαμόρφωση της» αναφέρει ο Γκάρεθ Μόργκαν, επιστήμονας της NASA και μέλος της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».