Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2014

Το «μάτι» του κυκλώνα. This is why it looks like there's a giant eye on Jupiter

Το πέρασμα του Γανυμήδη μπροστά από την κόκκινη κηλίδα δημιούργησε ένα «μάτι». This picture of Jupiter in the midst of a cyclone storm looks uncannily like the planet has developed a huge “eye”. Image Credit: NASA/ESA/A. Simon (Goddard Space Flight Center)

Ένα εντυπωσιακό φαινόμενο κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble στον Δία. Ένας από τους δορυφόρους του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, ο Γανυμήδης, πέρασε μπροστά από την «κόκκινη κηλίδα», την μόνιμη σούπερ καταιγίδα που εξελίσσεται στο νότιο ημισφαίριο του Δία. Το πέρασμα του Γανυμήδη δημιούργησε μια εντυπωσιακή εικόνα με την κόκκινη κηλίδα να μοιάζει με ένα... μάτι.

Η καταιγίδα γίγας

This trick that the planet is looking back at you is actually a Hubble treat: An eerie, close-up view of Jupiter, the biggest planet in our solar system. Hubble was monitoring changes in Jupiter’s immense Great Red Spot (GRS) storm on April 21, 2014, when the shadow of the Jovian moon, Ganymede, swept across the center of the storm. This gave the giant planet the uncanny appearance of having a pupil in the center of a 10,000 mile-diameter “eye.” For a moment, Jupiter “stared” back at Hubble like a one-eyed giant Cyclops. Click on the image to view Jupiter from a distance. Image Credit: NASA/ESA/A. Simon (Goddard Space Flight Center)

Η «κόκκινη κηλίδα» είναι μια μόνιμη καταιγίδα, ένας αντικυκλώνας, που βρίσκεται 22 μοίρες νότια του ισημερινού του γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος. Είναι τόσο μεγάλη ώστε θα μπορούσαν να «χωρέσουν» μέσα σε αυτή 2-3 πλανήτες σαν τη Γη. Στο τέλος του 19ου αιώνα η κηλίδα υπολογιζόταν ότι είχε διάμετρο σχεδόν 41.000 χιλιομέτρων. Οι παρατηρήσεις των Voyager 1 και 2 όταν πέρασαν κοντά από τον Δία το 1979 και το 1980 επέτρεψαν στους ειδικούς να μετρήσουν την διάμετρό της κηλίδας. Η κηλίδα είχε διάμετρο 22.500 χιλιομέτρων.

Ομάδα αμερικανών και ευρωπαίων επιστημόνων με επικεφαλής την Έιμι Σάιμον του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA μελέτησε νέες εικόνες της κηλίδας που κατέγραψε το Hubble. Οι νέες παρατηρήσεις δείχνουν ότι η κηλίδα έχει πλέον διάμετρο σχεδόν 16.500 χιλιομέτρων αλλά και ότι είναι πιο στρογγυλή και όχι οβάλ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η κηλίδα συρρικνώνεται κατά περίπου 1.000 χιλιόμετρα κάθε χρόνο χωρίς ωστόσο να μπορούν να δώσουν μια εξήγηση για αυτή την εξέλιξη.

Γραμμένη στα γονίδια μας η εγκληματική συμπεριφορά. Two genes found linked to tendency for violent crime

Paul Cézanne, The Murder, c.1868. Είναι πιθανό μια εγκληματική συμπεριφορά να έχει γονιδιακή βάση σύμφωνα με τη νέα μελέτη. A genetic analysis of almost 900 offenders in Finland has revealed two genes associated with violent crime. Those with the genes were 13 times more likely to have a history of repeated violent behaviour. The authors of the study, published in the journal Molecular Psychiatry, said at least 5-10% of all violent crime in Finland could be attributed to individuals with these genotypes.

Ένας εγκληματίας γεννιέται έτσι, γίνεται λόγω επιρροών του περιβάλλοντος ή και τα δύο; Φινλανδοί και Σουηδοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν δύο γονίδια, τα οποία ευθύνονται για το 5% έως 10% των βίαιων εγκλημάτων, καθώς προδιαθέτουν γενετικά έναν άνθρωπο να έχει επαναλαμβανόμενη βίαιη και εγκληματική συμπεριφορά 13 φορές περισσότερο από τον υπόλοιπο πληθυσμό.

Ο ρόλος του DNA

The association between genes and violence was strongest for repeat violent offenders.

Η σκανδιναβική μελέτη ενισχύει την πεποίθηση ορισμένων επιστημόνων ότι η εγκληματικότητα, πέρα από τις κοινωνικές, οικονομικές, ψυχολογικές και άλλες παραμέτρους, έχει και μια έμφυτη βιολογική - κληρονομική διάσταση, μία αντίληψη όμως με την οποία πολλοί άλλοι επιστήμονες -και όχι μόνο- δεν συμφωνούν. Δεν είναι η πρώτη φορά πάντως που μια μελέτη συσχετίζει την εγκληματικότητα με τις επιρροές από τα γονίδια, δημιουργώντας αντιδράσεις από άλλους επιστήμονες ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι πολύ πολύπλοκη για να εξηγηθεί κυρίως από γενετικούς παράγοντες.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιάρι Τιιχόνεν του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Στοκχόλμης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Molecular Psychiatry» και αναφέρουν ότι τα δύο εν λόγω γονίδια επιφέρουν τροποποιήσεις στη δραστηριότητα του εγκεφάλου.

Όπως είπε ο Γιάρι Τιιχόνεν, συσσωρεύονται πλέον ολοένα περισσότερες επιστημονικές ενδείξεις για την επίδραση των γονιδίων πάνω στη βίαιη εγκληματικότητα. Ο ίδιος εκτίμησε ότι αν αυτά τα δύο «ένοχα» γονίδια δεν υπήρχαν, η εγκληματικότητα σε μια χώρα θα ήταν κατά 5% έως 10% μικρότερη. Δεν απέκλεισε ότι, πέρα από αυτά τα δύο γονίδια, υπάρχουν δεκάδες ή και εκατοντάδες άλλα, τα οποία επίσης αυξάνουν άμεσα ή έμμεσα την πιθανότητα μιας βίαιης εγκληματικής πράξης.

Η ανάλυση

Edvard Munch, La mort de Marat, 1907. “We're all products of genetics and the environment but I don't think that robs us of free will or understanding right and wrong”. Dr Christopher Ferguson. Stetson University, Florida.

Η έρευνα βασίστηκε στη γενετική ανάλυση δειγμάτων DNA από περίπου 900 φυλακισμένους (είναι η πρώτη φορά που έγινε κάτι τέτοιο σε τόσο μεγάλο αριθμό φυλακισμένων), από τους οποίους οι 78 πληρούσαν το προφίλ του κατά συρροή και υπερβολικά βίαιου εγκληματία, με πολλούς φόνους ο καθένας στο «ενεργητικό» του.

Η μελέτη βρήκε ότι αυτοί οι πιο βίαιοι εγκληματίες διαθέτουν την μετάλλαξη του γονιδίου ΜΑΟΑ, το οποίο ρυθμίζει ένα ένζυμο (την μονοαμινική οξειδάση Α), που με τη σειρά του παίζει ρόλο - κλειδί στον εγκέφαλο, καθώς επηρεάζει το επίπεδο ενός ζωτικού νευροδιαβιβαστή, της ντοπαμίνης. Όσοι έχουν στο γονιδίωμά τους αυτή τη γονιδιακή παραλλαγή, έχουν διαπράξει τουλάχιστον δέκα σοβαρά εγκλήματα.

Ένα δεύτερο γονίδιο, το CDH13, που εμπλέκεται στην επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων και έχει ήδη συνδεθεί με την έντονα παρορμητική συμπεριφορά και τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), βρέθηκε επίσης σε μεγαλύτερο ποσοστό στα άτομα που είχαν καταδικαστεί για βίαια εγκλήματα.

Μπορεί να μην «ενεργοποιηθούν» ποτέ

Researchers say genetic profiling should not yet be used in criminal courts.

Πάντως, οι ερευνητές επεσήμαναν ότι δεν ισχύει ο βιολογικός ντετερμινισμός, αφού το 40% όσων ανθρώπων έχουν αυτή τη γονιδιακή παραλλαγή, δεν έχουν γίνει βίαιοι εγκληματίες. Ακόμη και μεταξύ όσων συνδυάζουν στο γονιδίωμά τους και τα δύο «ύποπτα» γονίδια, η πλειονότητα ποτέ δεν εμφανίζει εγκληματική συμπεριφορά. Περίπου το ένα πέμπτο των ανθρώπων έχουν αυτά τα γονίδια στο DNA τους, αλλά ποτέ δεν κάνουν κάποιο φόνο, βιασμό ή άλλο βίαιο έγκλημα.

Από την άλλη, άνθρωποι που δεν έχουν κανένα από τα δύο αυτά γονίδια, ανήκουν στην ομάδα των πολύ βίαιων φυλακισμένων εγκληματιών. Γι’ αυτό το λόγο, άλλωστε, όπως παραδέχτηκε ο Γιάρι Τιιχόνεν, δεν είναι δυνατό να αναπτυχθεί ένα προληπτικό γενετικό τεστ, το οποίο με ασφάλεια να προβλέπει ποιός θα γίνει εγκληματίας. Και σίγουρα, όπως επεσήμανε, ένας εγκληματίας δεν μπορεί να επικαλεστεί στο δικαστήριο την ύπαρξη ενός γενετικού υποβάθρου για να δικαιολογήσει την πράξη του.

Ο καθηγητής νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Γιαν Σνουπ, που δεν συμμετείχε στη νέα γενετική έρευνα, εμφανίστηκε επιφυλακτικός και αντέτεινε ότι θα ήταν μεγάλη υπερβολή να κάνει κανείς λόγο για «γονίδια της βίας». Απλώς, όπως είπε, «σε συνδυασμό με πολλούς άλλους παράγοντες, αυτά τα γονίδια μπορούν να δυσκολέψουν κάπως κάποιον να ελέγξει τις βίαιες τάσεις του, όμως σίγουρα δεν τον προκαθορίζουν να ζήσει μια ζωή εγκληματία».

Η Google αναπτύσσει χάπι που θα αναζητά ασθένειες. Google Developing a Pill That Would Detect Cancer and Other Diseases

H Google θέλει να στριμώξει ένα ολόκληρο διαγνωστικό εργαστήριο σε ένα χάπι. Google X developing digestible pill that contains nanotechnology that works alongside wearable device to spot early signs of cancer and other diseases.

Μετά τη μηχανή αναζήτησης στο Διαδίκτυο, η  Google αναπτύσσει μια μηχανή αναζήτησης ασθενειών: ένα φουτουριστικό χάπι με μαγνητικά σωματίδια, τα οποία θα επικοινωνούν με ένα ηλεκτρονικό βραχιόλι και θα ενημερώνουν για την παρουσία καρκινικών κυττάρων ή άλλων παραγόντων στο αίμα.

Τα νανοσωματίδια

Η τεχνολογία βρίσκεται ακόμα στα αρχικά πειραματικά στάδια, η βασική ιδέα όμως είναι ότι τα νανοσωματίδια θα φέρουν πάνω τους αντισώματα, σχεδιασμένα να συνδέονται με καρκινικά κύτταρα ή άλλους συγκεκριμένους στόχους.

Η παρουσία επικίνδυνων κυττάρων ή άλλων παραγόντων στο αίμα θα γίνεται αντιληπτή όταν το ηλεκτρονικό βραχιόλι ενεργοποιεί έναν μαγνήτη για να συγκεντρώσει όλα τα μεταλλικά νανοσωματίδια στα αγγεία του καρπού. Τα νανοσωματίδια που έχουν συνδεθεί με τους στόχους τους θα συμπεριφέρονταν διαφορετικά από τα ελεύθερα νανοσωματίδια, και η ηλεκτρονική συσκευή θα μπορούσε να ανιχνεύσει αυτές τις διαφορές μέσα από το δέρμα.

Υπάρχουν εξάλλου πολλές ερευνητικές ομάδες σε όλο τον κόσμο που πειραματίζονται με τη διάγνωση και την παρακολούθηση του καρκίνου στο αίμα. Τα νανοσωματίδια που ανιχνεύουν ασθένειες είναι η τελευταία ιδέα που ξεπηδά από τη Google X, την ερευνητική υπηρεσία της Google, η οποία έχει ήδη παρουσιάσει σχέδια για φακούς επαφής που θα μετρούν το σάκχαρο στα δάκρυα, αυτοκίνητα που οδηγούν τον εαυτό τους, ακόμα και αερόστατα που θα προσφέρουν διαδικτυακή πρόσβαση σε απομακρυσμένες περιοχές.

Ιατρική επέκταση

Mr Conrad, seen on the left, joined Google X as head of Life Sciences in 2013.

H Google επεκτείνεται και στο χώρο της ιατρικής, καθώς έχει επενδύσει στην Calico, μια εταιρεία που ερευνά τη γήρανση, καθώς και στην 23andMe, εταιρεία που προσφέρει υπηρεσίες προσωπικών γενετικών ελέγχων. Έχει εξάλλου συνάψει συμφωνία με την ελβετική Novartis για την εμπορική αξιοποίηση των έξυπνων φακών επαφής.

Η εταιρεία σχεδιάζει να αδειοδοτήσει μελλοντικά την τεχνολογία νανοσωματιδίων σε τρίτους, οπότε οποιοδήποτε μελλοντικό προϊόν δεν θα έφερε την ονομασία της Google. Τα νανοσωματίδια που οραματίζεται η εταιρεία θα μπορούσαν θεωρητικά να προσφέρουν 24ωρη παρακολούθηση των βιοχημικών αλλαγών στο αίμα -μια σημαντική βελτίωση σε σχέση με τις σημερινές ιατρικές εξετάσεις, οι οποίες δείχνουν ποια είναι η κατάσταση του οργανισμού μια συγκεκριμένη στιγμή.

«Θέλουμε να είναι απλό και αυτοματοποιημένο και μη επεμβατικό» δήλωσε ο Άντριου Κόνραντ, επικεφαλής του τμήματος Επιστημών Υγείας στη Google X.  Υπάρχουν όμως αρκετά προβλήματα που θα πρέπει να επιλυθούν πριν φτάσει η τεχνολογία στην αγορά. Για παράδειγμα, οι βιοχημικές εξετάσεις δίνουν συχνά «ψευδώς θετικά» αποτελέσματα, τα οποία θα θορυβούσαν τους χρήστες άδικα.

Ένα άλλο θέμα είναι η προστασία των προσωπικών δεδομένων, καθώς οι μετρήσεις του ηλεκτρονικού βραχιολιού θα πρέπει να αποθηκεύονται στο Διαδίκτυο μέχρι να μπορεί να τα εξετάσει κάποιος γιατρός. Η Google διαβεβαίωσε πάντως ότι δεν έχει σχέδια για την εμπορική αξιοποίηση αυτών των ευαίσθητων δεδομένων.

O Λόρδος Μπέιλις στο «θρόνο» του Rosseta. Watch a 'Game of Thrones' star create planets in this sci-fi short film

Εκπληκτική ταινία μικρού μήκους για την αποστολή της ESA με τον πρωταγωνιστή του Game of Thrones. Aidan Gillen is by now best known for playing ambitious men, particularly on critically acclaimed HBO series. On Game of Thrones, he plays the conniving Petyr "Littlefinger" Baelish, and on The Wire, he played conflicted politician Tommy Carcetti. So Polish digital effects company Platige Image and the European Space Agency probably figured he was uniquely suited for their new short film Ambition. The short, which debuted at the British Film Institute's Sci-Fi: Days of Fear and Wonder celebration this week, features Gillen and Irish actress Aisling Franciosi as they look back on one of mankind's major missions into space, all while they create planetoids and comets with only their minds.

Τον περασμένο Αυγουστο μετά από μια δεκαετία κυνηγιού το ευρωπαϊκό διαστημικό σκάφος Rosetta έφθασε στον προορισμό του, τον κομήτη τον 67/Ρ Τσουριούμοφ/Γερασιμένκο, και τέθηκε σε τροχιά γύρω από αυτόν. Πρόκειται για μια ιστορική αποστολή αφού είναι η πρώτη φορά που θα μελετηθεί από κοντά και για μεγάλο χρονικό διάστημα ένας κομήτης.

The Rosetta mission aims to put a small robot on the surface of Comet 67P next month.

Το Rosetta αρχικά θα χαρτογραφήσει τον κομήτη και τον Νοέμβριο σύμφωνα με τον προγραμματισμό θα στείλει πάνω στην επιφάνεια του μια συσκευή-εργαστήριο που θα συλλέγει δείγματα του εδάφους του κομήτη και θα τα αναλύει. Επίσης το Rosetta θα παρατηρεί και θα καταγράφει την πορεία του κομήτη και την αλληλεπίδραση του με τον Ήλιο.


Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) λίγο πριν το Rosetta στείλει στον κομήτη τη συσκευή-εργαστήριο ζήτησε από τον Πολωνό σκηνοθέτη Τομέκ Μπαζισνκί να φτιάξει μια ταινία μικρού μήκους για την αποστολή. Ο Μπαζινσκί που ήταν οποίος ήταν υποψήφιος για Όσκαρ το 2003 για την ταινία μικρού μήκους «Katedra» έφτιαξε μια ταινία επτά περίπου λεπτών. Στο AmbitionΦιλοδοξία»), όπως ονομάζεται η ταινία, πρωταγωνιστούν ο Άινταν Γκίλεν, γνωστός από το ρόλο του πανούργου Λόρδου Μπέιλις στο Game of Thrones, και η βρετανίδα ηθοποιός Άιλινγκ Φρανσιόσι.

Aidan Gillen and Aisling Franciosi play master and apprentice on an alien world.

Οι δύο ηθοποιοί υποδύονται έναν δάσκαλο και τη μαθήτριά του σε έναν μακρινό κόσμο, οι οποίοι συζητούν το ρόλο του νερού στην εμφάνιση της ζωής, αλλά και τη θεωρία που θέλει το νερό της Γης να προήλθε από κομήτες. Είναι μια θεωρία την οποία εξετάζει η φιλόδοξη αποστολή Rosetta.