Αδέσποτα άστρα διασχίζουν το Γαλαξία με 3 εκατ. χιλιόμετρα την ώρα, Ultrafast Stars Discovered Racing Through Milky Way

Οι πορείες που ακολουθούν τα αδέσποτα άστρα δείχνουν ότι προέρχονται από το κέντρο του Γαλαξία. Hypervelocity stars zoom around the center of the Milky Way, where a supermassive black hole lurks. CREDIT: ESO/MPE

Άστρα που εκτινάχθηκαν από τη θέση τους λόγω της μαύρης τρύπας που κρύβεται στην καρδιά του Γαλαξία μας βρέθηκαν να τρέχουν σαν δαιμονισμένα στο Διάστημα με ταχύτητα 3,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα.

Τα έξι αδέσποτα άστρα που ανακάλυψε διεθνής ομάδα αστρονόμων πιστεύεται ότι σχηματίστηκαν στο κέντρο του Γαλαξία, μια περιοχή έντονης αστρογένεσης που καλύπτεται όμως από ένα αδιαφανές πέπλο σκόνης.

Άστρα που κινούνται με αυτές τις ασύλληπτες ταχύτητες είχαν βρεθεί λίγες φορές και στο παρελθόν, όλα τους όμως ήταν γαλάζιοι, νεογέννητοι γίγαντες. Αυτή είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται άστρα-σπρίντερ στην κατηγορία του δικού μας Ήλιου.

Η μελέτη των έξι άστρων θα μπορούσε να προσφέρει λεπτομέρειες για το περιβάλλον του γαλαξιακού πυρήνα, ανέφεραν οι ερευνητές στο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Αστρονομίας, το οποίο ολοκληρώθηκε τον περασμένο μήνα.

Όπως αναφέρει το Space.com, τα έξι άστρα πιστεύεται ότι ήταν κάποτε μέλη δυαδικών συστημάτων -πρόκειται για ζευγάρια άστρων που κινούνται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο.

Καλλιτεχνική απεικόνιση της μαύρης τρύπας στο κέντρο του Γαλαξία. Cosmic maelstrom: An artist's impression of the supermassive black hole Sagittarius A* at the centre of the Milky Way.

Η πιθανότερη εξήγηση για το μηχανισμό που επιτάχυνε τα μοναχικά άστρα σε αυτές τις ταχύτητες είναι η βαρυτική επίδραση του Τοξότη Α*, της τερατώδους μαύρης τρύπας που πιστεύεται ότι κρύβεται στο κέντρο του Γαλαξία.

Τα μαθηματικά μοντέλα των ερευνητών δείχνουν ότι η μελανή οπή μπορεί να καταπιεί το ένα από τα δύο μέλη ενός δυαδικού συστήματος και ταυτόχρονα να εκτινάξει το άλλο στο Διάστημα με αστρονομικές ταχύτητες.

Σήμερα, τα έξι εκδιωγμένα άστρα συνεχίζουν να κινούνται μέσα στον Γαλαξία μας, χωρίς όμως να κινούνται σε τροχιά γύρω από το βαρυτικό κέντρο του, όπως συμβαίνει με όλα τα άλλα άστρα.

«Εξωγήινα» κρανία ανακαλύφθηκαν σε νεκροταφείο του Μεξικού, Archeologists Unearth Alien-Like Skulls In A Mexico Cemetery

Image Caption: 300 Meters from the village of Onavas, archaeologists discovered a site with 25 human burials, 13 of whom have cranial deformation. This image shows cranial deformation in one of the human skulls. Credit: Cristina Garcia / INAH

Παρόλο που αυτή η εκπληκτική φωτογραφία θα μπορούσε άνετα να είναι βγαλμένη από ταινία... του Ρϊντλεϊ Σκοτ, πρόκειται για πραγματικό εύρημα!

Συγκεκριμένα αρχαιολόγοι αποκάλυψαν, ότι σε νεκροταφείο του μικρού μεξικανικού χωριού Ονάβας βρέθηκε το κρανίο ενός ατόμου που φαίνεται να έπασχε από μια κρανιακή παραμόρφωση.

Painting by Paul Kane, showing a Chinookan child in the process of having its head flattened, and an adult after the process.

Το συγκεκριμένο κρανίο πιστεύεται ότι είναι 1.000 ετών και φέρεται να είναι το πρώτο στην περιοχή που δείχνει την αρχαία πρακτική του δεσίματος ενός κρανίου για να αλλάξει το σχήμα του.

Three drawings of methods that were used by Maya peoples to shape a child's head.

«Η τεχνική της κρανιακής παραμόρφωσης χρησιμοποιήθηκε στους Μεσοαμερικανικούς πολιτισμούς για να διαφοροποιήσει μία κοινωνική ομάδα από μία άλλη, καθώς και για τελετουργικούς σκοπούς», δήλωσε η αρχαιολόγος Κριστίνα Γκαρσία Μορένο, διευθύντρια του ερευνητικού έργου.

The burial ground contained 25 individuals, and 13 of them have what researchers describe as 'intentional cranial deformation.

Στο νεκροταφείο βρέθηκαν συνολικά 25 άτομα, εκ των οποίων τα 13 έχουν υποστεί τεχνητή κρανιακή παραμόρφωση και άλλα 5 έχουν υποστεί οδοντικό ακρωτηριασμό.

«Αυτό το μοναδικό εύρημα δείχνει ένα μείγμα παραδόσεων από διαφορετικές ομάδες στο βόρειο Μεξικό», είπε η Μορένο.

Αστεροειδής… ανεκτίμητης αξίας. Near-Earth asteroid could be worth $200 billion

Ο αστεροειδής 2012DA14 μπορεί να υποκρύπτει ανακτήσιμο νερό αξίας 65 δισεκατομμυρίων και μέταλλα αξίας περίπου 130 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με τους ιθύνοντες της Deep Space.

Η αξία του αστεροειδούς 2012DA14, ο οποίος θα περάσει την Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου «ξυστά» από τη Γη, αποτιμάται σε περίπου 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με την εταιρεία εξόρυξης Deep Space.

Συγκεκριμένα ο αστεροειδής, ο οποίος έχει διάμετρο λίγο περισσότερο από 45 μέτρα και μάζα 130.000 τόνους, μπορεί να υποκρύπτει ανακτήσιμο νερό αξίας 65 δισεκατομμυρίων και μέταλλα αξίας περίπου 130 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με τους ιθύνοντες της εταιρείας. Η εκτίμηση έγινε υποθέτοντας ότι μόνο το 10% της μάζας του αστεροειδή είναι εύκολα εξορύξιμο.

Η Deep Space δεν θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί τον αστεροειδή 2012DA14, καθώς η τροχιά του εμφανίζει πολύ μεγάλη κλίση συγκριτικά με τη Γη, γεγονός που θα έκανε ιδιαίτερα δύσκολο το εγχείρημα. Εξάλλου ακόμα δεν διαθέτει τον εξοπλισμό ώστε να προσγειωθεί στον αστεροειδή και να ξεκινήσει επιχειρήσεις εξόρυξης, ενώ και το κόστος θα ήταν απαγορευτικό.

Ο αστεροειδής 2012 DA14 όπως φαίνεται στη σύνθεση τριών φωτογραφιών στις 14 Φεβρουαρίου 2013 σε απόσταση 748,000 μιλίων. This animated set of three images depicts asteroid 2012 DA14 as it was seen on Feb. 14, 2013, at a distance of 465,000 miles (748,000 kilometers). Image credit: LCOGT/Faulkes

Ωστόσο στα επόμενα χρόνια θα πληροί αυτές τις προϋποθέσεις και το πολύ κοντινό πέρασμα του αστεροειδούς (μόλις 27.700 χιλιόμετρα μακριά από τη Γη) αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα των πόρων που βρίσκονται διαθέσιμοι προς εξόρυξη και εκμετάλλευση στο κοντινό διάστημα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της εταιρείας Ρικ Τάμλινσον.

Μία γραφική απεικόνιση της διαδρομής που θα ακολουθήσει ο αστεροειδής 2012 DA14 έδωσε στη δημοσιότητα η NASA, με τη βοήθεια του λογισμικού «Eyes on the Solar System».

Με το σίδηρο και το νικέλιο που θα εξορυχθεί σε μελλοντικές αποστολές, η Deep Space σκοπεύει να αποτελέσει τον πυρήνα για τη δημιουργία μίας βιομηχανίας βασισμένη στο διάστημα, η οποία θα επεκταθεί σε κατασκευή οχημάτων, σταθμών και βάσεων μακριά από τη Γη. Η εταιρεία σχεδιάζει επίσης να μετατρέπει το νερό που θα αποσπά από τους αστεροειδείς σε καύσιμο το οποίο θα προμηθεύει σε δορυφόρους και διαστημόπλοια σε χαμηλό σχετικά κόστος.

«Η μεταφορά προμηθειών για την εξυπηρέτηση τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων και επανδρωμένων αποστολών στον Άρη από πηγές όπως αστεροειδείς είναι στοιχείο-κλειδί για την εξερεύνηση και την αποίκηση του διαστήματος», δήλωσε ο Τάμλινσον.

Σύμφωνα με στελέχη της εταιρείας προτεραιότητα αποτελεί η δραματική μείωση του κόστους μεταφοράς των υλικών που χρειάζονται να εκτοξευτούν από τη Γη, καθώς προς το παρόν το κόστος αποστολής υλικών ενός τόνου υλικών από τη Γη σε υψηλή τροχιά είναι 10 εκατομμύρια δολάρια.

Η Deep Space είναι η μία εκ των δύο εταιρειών που τον τελευταίο χρόνο εξέφρασαν την επιθυμία τους να εκμεταλλευτούν τους φυσικούς πόρους ενός αστεροειδούς. Η άλλη πρόκειται για την Planetary Resources, η οποία έχει χρηματοδότηση από τους ιθύνοντες της Google Λάρυ Πέητζ και Έρικ Σμιντ. Συνιδρυτής της Planetary Resources είναι ο ελληνοαμερικάνος επιχειρηματίας, φυσικός και μηχανικός Πήτερ Διαμαντής.

Η Deep Space σχεδιάζει την εκτόξευση μίας ομάδας μικρών ρομποτικών εξερευνητών με την ονομασία Fireflies το 2015, ενώ οι επιχειρήσεις εξόρυξης αναμένονται για μετά το 2020. Παρόμοιο χρονοδιάγραμμα ακολουθεί και η Planetary Resources, με πιθανή ημερομηνία εκτόξευσης ρομποτικών τηλεσκοπίων-εξερευνητών το 2014.

«Φρέσκια», παράξενη μαύρη τρύπα στον Γαλαξία, Rare Explosion Created Our Galaxy's Youngest Black Hole

The highly distorted supernova remnant W49B in this image may contain the youngest black hole in the Milky Way galaxy. The image combines X-rays from NASA's Chandra X-ray Observatory in blue and green, radio data from the NSF's Very Large Array in pink, and infrared data from Caltech's Palomar Observatory in yellow. Image released Feb. 13, 2013. CREDIT: X-ray: NASA/CXC/MIT/L.Lopez et al; Infrared: Palomar; Radio: NSF/NRAO/VLA

Επιστήμονες στις ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι εντόπισαν την ύπαρξη μιας μαύρης τρύπας σε απόσταση 26 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη. Σύμφωνα με τους ερευνητές, πρόκειται για τη νεότερη μελανή οπή που έχει δημιουργηθεί στον γαλαξία μας η οποία μάλιστα δεν οφείλει την ύπαρξη της στον συνήθη μηχανισμό παραγωγής μελανών οπών αλλά σε ένα σπάνιο κοσμικό φαινόμενο.

Οι εκρήξεις

Όταν άστρα πολύ μεγάλης μάζας «ξεμένουν» από καύσιμα ο πυρήνας τους αρχίζει να γίνεται ασταθής προκαλώντας μια αλυσιδωτή αντίδραση που καταλήγει σε μια έκρηξη σουπερνόβα. Κάποιες φορές οι εκρήξεις σουπερνόβα αφήνουν πίσω τους το «πτώμα» του άστρου, ένα μικρό, υπέρπυκνο και ταχύτατα περιστρεφόμενο σώμα που εκπέμπει έντονο φως. Τα σώματα αυτά είναι γνωστά ως άστρα νετρονίου ή πάλσαρ. Άλλες φορές το αποτέλεσμα της έκρηξης είναι η δημιουργία μιας μαύρης τρύπας.

Νέα και περίεργη

Chandra X-ray Image of W49B showing just the iron (purple) and silicon (blue).

Σε απόσταση 26 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς βρίσκονται τα απομεινάρια μιας έκρηξης σουπερνόβα η κωδική ονομασία των οποίων είναι W49B. Επιστήμονες του ΜΙΤ χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra για να μελετήσουν τα υπολείμματα W49B. Δεν εντόπισαν την παρουσία ενός άστρου νετρονίου καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι σε αυτή την περίπτωση η έκρηξη οδήγησε στη δημιουργία μιας μαύρης τρύπας. Υπολόγιζουν ότι η μελανή οπή δημιουργήθηκε πριν από περίπου χίλια χρόνια και είναι έτσι η νεότερη που γνωρίζουμε στον Γαλαξία. Εκτός από την ηλικία της η μελανή οπή παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και εξαιτίας του τρόπου που δημιουργήθηκε.

Ο μηχανισμός

The supernova remnant known as W49B is, let's say, a bit unorthodox looking. Many supernova remnants appear rather spherical in shape. This is in large part because astronomers think that most supernovas explode more or less evenly in all directions. W49B, however, is an exception to that rule. Researchers instead think that the star that created W49B ejected more material at higher speeds from its poles than from its equator during its explosion. The result is this unusual barrel-shaped remnant we see today. While most supernovas leave behind a dense rotating core called a neutron star, there is no evidence that one is present within W49B. This and other evidence suggest that an even more exotic object, that is, a black hole, was produced during the explosion. Since W49B's explosion occurred about a thousand years ago as seen from Earth, this means this may be the most recent black hole formed in our Milky Way galaxy. Credit: NASA/CXC/A. Hobart

Οι εκρήξεις σουπερνόβα είναι κατά βάση «συμμετρικές» - η αστρική ύλη εκτοξεύεται με την την ίδια ταχύτητα προς κάθε κατεύθυνση. Στην περίπτωση της έκρηξης των W49B η ύλη του άστρου εκτοξευόταν από τις περιοχές κοντά στους πόλους με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από την ύλη που προερχόταν από τον ισημερινό. Οι πίδακες της ύλης από τους πόλους ήταν εκείνες που σύμφωνα με τους ερευνητές καθόρισαν τελικά το είδος της έκρηξης αλλά και τη μορφή των υπολειμμάτων της.

Αυτά τα υπολείμματα λάμπουν σε διάφορα μήκη κύματος, γεγονός που αποδεικνύει ότι είναι προϊόντα μιας ασυνήθιστης έκρηξης. Οι εκρήξεις σουπερνόβα δεν έχουν αποκρυπτογραφηθεί πλήρως και η μελέτη ενός σπάνιου είδους τους, όπως αυτό των W49B, αναμένεται να αποκαλύψει νέα άγνωστα μέχρι σήμερα δεδομένα για αυτές.

«Τα απομεινάρια W49B είναι ένα είδος υπολειμμάτων αστρικής έκρηξης που για πρώτη φορά εντοπίζονται στον γαλαξία μας. Όπως φαίνεται το άστρο πέθανε με έναν ασυνήθιστο τρόπο. Αν και δεν έχουμε αποδείξεις, τα ευρήματα από τα W49B μας κάνουν να πιστεύουμε ότι η έκρηξη οδήγησε στη δημιουργία μιας μαύρης τρύπας. Αν τελικά η υποψία μας επιβεβαιωθεί θα έχουμε τη σπάνια ευκαιρία να μελετήσουμε μια έκρηξη σουπερνόβα υπεύθυνη για τη δημιουργία μιας νεαρής μαύρης τρύπας» αναφέρει η Λόρα Λόπεζ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».

Σπάνιο αλλά όχι πρωτοφανές το μετέωρο που έπεσε στα Ουράλια, Meteorite Falls in Eastern Russia, Causes Damage: Reports

What appears to be a meteor trail over eastern Russia is seen in this image released Feb. 15, 2013, by the Russian Emergency Ministry. The meteor fall included a massive blast, according to Russian reports.

Η NASA προφανώς δεν είχε προλάβει να εντοπίσει τον μικρό αστεροειδή που διαλύθηκε σε μια έκρηξη πάνω από τα Ουράλια και τραυμάτισε εκατοντάδες άτομα με το ωστικό κύμα του. 

Οι Ρώσοι εκτιμούν ότι το μετέωρο είχε διάμετρο μερικών μέτρων, ήταν δηλαδή μικρότερο από τον αστεροειδή που περνά ξυστά από τη Γη λίγες ώρες αργότερα, σε μια εντυπωσιακή σύμπτωση.

Το μετέωρο ήταν επίσης πολύ μικρότερο από το αντικείμενο που χτύπησε τη Σιβηρία το 1908 και ισοπέδωσε εκατοντάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα σε ακατοίκητη περιοχή.

Τελευταία νέα

Οι κυριότερες εξελίξεις στα Ουράλια:

Περίπου 500 άτομα υπέστησαν ελαφρά τραύματα, κυρίως λόγω από τζάμια που έσπασαν από το ωστικό κύμα της έκρηξης.

Ένα μεγάλο θραύσμα έφτασε μέχρι το έδαφος και έπεσε σε μια λίμνη της περιοχής Τσελιαμπίνσκ, ανέφερε ο κυβερνήτης της περιοχής. Εκπρόσωπος του στρατού ανέφερε ότι στην όχθη βρέθηκε κρατήρας πλάτους έξι μέτρων.

Η Ρωσική Ακαδημία Επιστημών, αναφέρει το BBC, εκτιμά ότι το μετέωρο είχε μάζα γύρω στους δέκα τόνους και εισήλθε στην ατμόσφαιρα με ταχύτητα άνω των 54.000 χιλιομέτρων την ώρα.

Εκτιμά επίσης ότι το αντικείμενο διαλύθηκε λόγω της τριβής με την ατμόσφαιρα σε ύψος 30-50 χιλιομέτρων.

Ωστόσο το πρακτορείο RIA Novosti επικαλείται αξιωματούχους του στρατού, σύμφωνα με τους οποίους η έκρηξη καταγράφηκε σε ύψος 10 χιλιομέτρων.

Το μετέωρο στα Ουράλια δεν σχετίζεται με τον αστεροειδή που θα περάσει την Παρασκευή ανάμεσα στη Γη και πολλούς τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους.

Οι φήμες

The strange event has reportedly sparked theories of a potential military intervention in meteor fall, and even UFOs, according to Russia Today.

Το χτύπημα του μετεώρου πυροδότησε φήμες για UFO και επιχείρηση κατάρριψης του αντικειμένου από τη ρωσική αεροπορία. Θα ήταν όμως αδύνατο να στοχεύσει κανείς και να αναχαιτίσει ένα αντικείμενο τέτοιας ταχύτητας.

Οι διαστημικοί βράχοι ονομάζονται αστεροειδείς πριν εισέλθουν στην ατμόσφαιρα και μετέωρα όταν βρίσκονται στην ατμόσφαιρα. Μετεωρίτες ονομάζονται μόνο αν φτάσουν μέχρι το έδαφος.

Το γεγονός ότι υπήρξαν ζημιές και τραυματίες σε μια τόσο μεγάλη περιοχή, διαμέτρου πιθανώς έως και 200 χιλιομέτρων, δεν είναι περίεργο δεδομένης της ενέργειας που μεταφέρουν οι αστεροειδείς λόγω της ταχύτητάς τους. Τον Απρίλιο του 2012, ένα μετέωρο σε μέγεθος μεγάλου αυτοκινήτου πάνω από την Καλιφόρνια εκτιμάται ότι απελευθέρωσε το ένα τρίτο της ενέργειας της πυρηνικής βόμβας της Χιροσίμα.

Ο αστεροειδής

Σε μια παράξενη σύμπτωση, ένας αστεροειδής διαμέτρου 45 μέτρων θα περάσει το βράδυ της Παρασκευής σε απόσταση μόλις 27.500 χιλιομέτρων πάνω από την Ινδονησία -το κοντινότερο πέρασμα που έχει καταγραφεί ποτέ για σώμα αυτού του μεγέθους. Η NASA έχει υπολογίσει την τροχιά του αστεροειδή 2012 DA14 με αρκετή ακρίβεια ώστε να αποκλείει κάθε πιθανότητα πρόσκρουσης.

Η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA διευκρίνισε ότι ο 2012 DA14 δεν έχει σχέση με το μετέωρο στα Ουράλια. Ο 2012 DA14 πλησιάζει τη Γη από το νότο, ενώ το χτύπημα το πρωί της Παρασκευής ήταν ψηλά στο βόρειο ημισφαίριο. Οι ερευνητές της NASA έχουν ωστόσο μια ιδέα για το τι θα συνέβαινε αν ο περαστικός βράχος, διαμέτρου χτυπούσε τον πλανήτη: η ισχύς της πρόσκρουσης θα απελευθέρωνε ενέργεια 2,5 μεγατόνων TNT, όσο ένα ισχυρό πυρηνικό όπλο.

Η μεγάλη καταστροφή

To συμβάν της Τουνγκούσκα ισοπέδωσε 1.200 τ.χλμ δάσους. Η φωτογραφία από την αποστολή τη Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών το 1927.

Ένα τέτοιο συμβάν έχει καταγραφεί εξάλλου στο πρόσφατο παρελθόν: το 1908, ένας αστεροειδής ή κομήτης διαμέτρου 30-40 μέτρων έπεσε στην ακατοίκητη περιοχή της Τουνγκούσκα στη Σιβηρία και ισοπέδωσε έως 1.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους. 

Ακόμα και σήμερα, χιλιάδες πεσμένα δέντρα απλώνονται ακτινωτά από το σημείο της πρόσκρουσης. Κρατήρας και υπολείμματα δεν βρέθηκαν ποτέ, καθώς το εισερχόμενο αντικείμενο εξερράγη στην ατμόσφαιρα και εξαερώθηκε λίγο πριν φτάσει στο έδαφος.

Σε γενικές γραμμές, οι προσκρούσεις σωμάτων διαμέτρου μερικών δεκάδων μέτρων προκαλούν ολοσχερή αλλά τοπική καταστροφή, ενώ τα σώματα με διάμετρο άνω του ενός χιλιομέτρου θα είχαν επιπτώσεις σε όλο τον πλανήτη.

Ένας αστεροειδής διαμέτρου γύρω στα δέκα χιλιόμετρα, ο οποίος προσέκρουσε στη χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού πριν από 65 εκατ. χρόνια, πιστεύεται ότι ήταν αρκετός για να εξαφανίσει τους δεινόσαυρους.

Ο 2012 DA14, ο οποίος ανακαλύφθηκε μόλις το Σεπτέμβριο του 2012, είναι ένας από τους 500.000 αστεροειδείς αυτού του μεγέθους που εκτιμάται ότι κινούνται σχετικά κοντά στη Γη. Από αυτούς, η NASA έχει εντοπίσει μόνο το 1%.

Eντυπωσιακό διαδραστικό πανόραμα από το Curiosity, Curiosity Rover's Self Portrait at "John Klein" Drilling Site

Αυτοπροσωπογραφία του Curiosity στην τοποθεσία της γεώτρησης “John Klein”. Η εικόνα αποτελεί σύνθεση πολλών φωτογραφιών από την κάμερα MAHLI.

Δείτε το νέο διαδραστικό πανόραμα 30.000 pixels από το Curiosity στην τοποθεσία “John Klein” (εκεί που έγινε η πρώτη γεώτρηση στο έδαφος του Άρη).

This self-portrait of NASA's Mars rover Curiosity combines 66 exposures taken by the rover's Mars Hand Lens Imager (MAHLI) during the Sol 177th of Curiosity's work on Mars (Feb. 3, 2013).

The rover is positioned at a patch of flat outcrop called "John Klein", which was selected as the site for the first rock-drilling activities by Curiosity. The self-portrait was acquired to document the drilling site.

The rover's robotic arm is not visible in the mosaic. MAHLI, which took the component images for this mosaic, is mounted on a turret at the end of the arm. Wrist motions and turret rotations on the arm allowed MAHLI to acquire the mosaic's component images. The arm was positioned out of the shot in the images or portions of images used in the mosaic.

At the bottom of this panorama is the hole in a rock. The drilling took place on Feb. 8, 2013, or Sol 182, Curiosity's 182nd Martian day of operations. The sample-collection hole is 0.63 inch (1.6 centimeters) in diameter and 2.5 inches (6.4 centimeters) deep. The "mini drill" test hole near it is the same diameter, with a depth of 0.8 inch (2 centimeters).

The images for full panorama obtained by the rover's 34-millimeter Mast Camera. The mosaic, which stretches about 30,000 pixels width, includes 113 images taken on Sol 170 and an additional 17 images taken on Sol 176.

Επιβεβαιώθηκε η πηγή της κοσμικής ακτινοβολίας. Scientists solve mystery of cosmic rays

Ερευνητές απέδειξαν για πρώτη φορά ότι η κοσμική ακτινοβολία προέρχεται από την έκρηξη των σουπερνόβα. The W44 supernova remnant is nestled within and interacting with the molecular cloud that formed its parent star. Fermi's LAT detects GeV gamma rays (magenta) produced when the gas is bombarded by cosmic rays, primarily protons. Radio observations (yellow) from the Karl G. Jansky Very Large Array near Socorro, N.M., and infrared (red) data from NASA's Spitzer Space Telescope reveal filamentary structures in the remnant's shell. Blue shows X-ray emission mapped by the Germany-led ROSAT mission. Credit: NASA/DOE/Fermi LAT Collaboration, NRAO/AUI, JPL-Caltech, ROSAT

Αν και σε εμάς περνάει απαρατήρητο, καθημερινά και ανά πάσα στιγμή η Γη βομβαρδίζεται από φορτισμένα σωματίδια που φθάνουν ως εδώ από το Διάστημα. Αυτό είναι γνωστό εδώ και έναν αιώνα στους επιστήμονες, οι οποίοι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτή η «κοσμική ακτινοβολία» - ή τουλάχιστον ένα μέρος της – προέρχεται από τις εκρήξεις των υπερκαινοφανών αστέρων. Αν και γενικώς αποδεκτή, αυτή ωστόσο δεν ήταν παρά μια θεωρία. Τώρα μια ομάδα επιστημόνων κατόρθωσε για πρώτη φορά να προσφέρει την απόδειξή της.

Σωματίδια με την ταχύτητα του φωτός

Η κοσμική ακτινοβολία που φθάνει ως εμάς συνίσταται σε διάφορα είδη σωματιδίων – στη συντριπτική πλειονότητά τους πρωτόνια, αλλά και μιόνια ή ποζιτρόνια – τα οποία συχνά αναπτύσσουν ασύλληπτες για τα ανθρώπινα μέτρα ταχύτητες, σχεδόν παρόμοιες με αυτή του φωτός. Για πρώτη φορά η ακτινοβολία αυτή ανιχνεύθηκε το 1912 και η πιο ευλογοφανής εξήγηση για την ύπαρξή της ήταν για τους επιστήμονες η έκρηξη των υπερκαινοφανών αστέρων – ή σουπερνόβα – η οποία παράγει εξαιρετικά υψηλές ενέργειες.

Αν και ευλογοφανής, η ερμηνεία αυτή δεν ήταν ωστόσο εύκολο να αποδειχθεί. Τα πρωτόνια είναι φορτισμένα σωματίδια και για τον λόγο αυτόν αλληλεπιδρούν με τα μαγνητικά πεδία που συναντούν στην πορεία τους. Ως αποτέλεσμα, όταν – και αν – φθάσουν τελικά στη Γη, είναι πλέον πολύ δύσκολο να προσδιορίσει κανείς την προέλευσή τους.

Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων αποφάσισε να διερευνήσει το ζήτημα έμμεσα, μέσω της ακτινοβολίας γ. Χρησιμοποιώντας το Large Area Telescope (LAT) του διαστημικού τηλεσκοπίου Φέρμι της NASA οι επιστήμονες προσπάθησαν να εντοπίσουν την «υπογραφή» που προκύπτει στο φάσμα της ακτινοβολίας γ από τη διάσπαση των πιονίων – υποσωματιδίων που παράγονται από τις συγκρούσεις των σωματιδίων της κοσμικής ακτινοβολίας με τα διαστρικά υλικά που περιβάλλουν τους υπερκαινοφανείς αστέρες.

«Στοχεύοντας» τους σουπερνόβα

In order to understand the origin and acceleration of cosmic ray protons, researchers used data from the Fermi Gamma-ray Space Telescope and targeted W44 and IC 443, two supernova remnants thousands of light years away. Credit: Image courtesy of NASA/DOE/Fermi LAT Collaboration

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Στέφαν Φουνκ, αστροφυσικό του Πανεπιστημίου Στάνφορντ στην Καλιφόρνια, επικεντρώθηκαν στα υπολείμματα δυο σουπερνόβα που βρίσκονται στον γαλαξία μας. Ο ένας, ο IC443. βρίσκεται στον αστερισμό των Διδύμων και απέχει 5.000 έτη φωτός από τη Γη. Ο δεύτερος, ο W44, βρίσκεται στον αστερισμό του Αετού, σε απόσταση 10.000 ετών φωτός από εμάς.

This multiwavelength composite shows the supernova remnant IC 443, also known as the Jellyfish Nebula. Fermi GeV gamma-ray emission is shown in magenta, optical wavelengths as yellow, and infrared data from NASA's Wide-field Infrared Survey Explorer (WISE) mission is shown as blue (3.4 microns), cyan (4.6 microns), green (12 microns) and red (22 microns). Cyan loops indicate where the remnant is interacting with a dense cloud of interstellar gas. Credit: NASA/DOE/Fermi LAT Collaboration, NOAO/AURA/NSF, JPL-Caltech/UCLA

Όπως εξήγησαν οι επιστήμονες στο περιοδικό «New Scientist», η «υπογραφή» που αναζητούσαν αφορούσε τις τιμές της ενέργειας της ακτινοβολίας. Η ακτινοβολία γ που παράγεται από τις συγκρούσεις των πρωτονίων πρέπει να «κινείται» σε ενέργειες των 150 ως 200 μεγαηλεκτρονιοβόλτ (MeV) και πλέον – αν δηλαδή υπήρχε έντονη δραστηριότητα με συγκρούσεις πρωτονίων γύρω από τα υπολείμματα των σουπερνόβα, οι ερευνητές περίμεναν να δουν εκεί ακτινοβολία γ με ενέργειες κυρίως σε αυτές τις τιμές ή και μεγαλύτερες ενώ οι χαμηλότερες τιμές θα έπρεπε να είναι σχεδόν παντελώς απούσες.

A new study using observations from NASA's Fermi Gamma-ray Space Telescope reveals the first clear-cut evidence that the expanding debris of exploded stars produces some of the fastest-moving matter in the universe. This discovery is a major step toward meeting one of Fermi's primary mission goals.

«Και αυτό ακριβώς είδαμε» υπογράμμισε ο καθηγητής Φουνκ. «Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό σημάδι, σαν αυτό που αφήνει ένα όπλο που εκπυρσοκροτεί, και το οποίο μας λέει ότι αυτό που βλέπουμε είναι ακτινοβολία γ από πρωτόνια με μεγάλη επιτάχυνση».

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science».