ΠΩΣ ΑΠΟ - ΚΑΛΟΥΜΕ ΤΙΣ ΓΑΤΕΣ. THE AD - DRESSING OF CATS

Αφού διαβάσατε λοιπόν για Γάτων τόσα είδη

Ίδια με μένα άποψη θα σχηματίσατε ήδη:

Δεν ωφελεί, δεν γίνεται κανείς να προσπαθήσει

Τη φύση αυτού του πλάσματος να την κατανοήσει.

Ξέρετε τώρα αρκετά, να το παραδεχτείτε

Και πόσο μοιάζουνε με μας μπορείτε να το δείτε

Με σας, με μένα και μ'  αυτούς που δίπλα μας περνάνε

Που είναι όλοι αλλιώτικοι κι άλλα μυαλά φοράνε:

Υπάρχουν γάτοι γνωστικοί, υπάρχουν και τρελάρες

Γάτοι αξιοσέβαστοι και γάτοι σαχλαμάρες

Άλλοι καλοί, άλλοι κακοί - μα όλοι με αξία

Και όλοι επιδέχονται ομοιοκαταληξία.

Κι αν τώρα μάθατε πολλά, ονόματα, συνήθειες,

Πώς παίζουν, πώς εργάζονται, κι άλλες μικρές αλήθειες,

Έχουμε κάτι βασικό ακόμα να σκεφτούμε:

Πώς είναι πρέπον τα Γατιά να τα απο-καλούμε;

Εγώ σας λέω κατ' αρχήν - και σας μιλώ σαν φίλος -

Ποτέ μην το ξεχάσετε: ΔΕΝ ΕΙΝ' Η ΓΑΤΑ ΣΚΥΛΟΣ!

Οι σκύλοι υποκρίνονται συχνά πως ξεσαλώνουν

Μα μοναχά γαβγίζουνε και σπάνια δαγκώνουν

Και γενικώς μπορεί κανείς εύκολα να τους κρίνει:

Είναι ψυχή απλοϊκή ο Σκύλος - τι να γίνει;

(Τέτοιο κανόνα βέβαια οι Πικς δεν τον φοβούνται

Τ' απίθανα Σκυλοφρικιά μπορούν να εξαιρούνται)

Ο Σκύλος πάντως ο κοινός, ο τρέχων, ο συνήθης,

Είναι χαζοχαρούμενος και ελαφρώς ευήθης.

Τον κάνεις από ηδονή κι από χαρά να λιώνει

Αν τον χαϊδέψεις μοναχά κάτω απ' το σαγόνι.

Κι αν τον χτυπήσεις φιλικά στην πλάτη θα τον ρίξεις

Το ίδιο και την μπροστινή πατούσα αν του σφίξεις

Θα κυλιστεί στα πόδια σου, χαλί να τον πατήσεις

Α, είν'  ο σκύλος αφελής, κάνει ό,τι θελήσεις.

Σας το θυμίζω πάλι εδώ και σας το λέω σταράτα:

Ναι, το Σκυλί είναι Σκυλί - ΚΙ Η ΓΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΓΑΤΑ

Στις γάτες ένα τυπικό πρέπει ν' ακολουθούμε:

Εάν δεν μας μιλήσουνε να μην τις ενοχλούμε.

Σαφώς, όχι υπερβολές, γιατί ό,τι κι να πείτε,

Κάποια μικρή προσφώνηση πάντοτε απαιτείται.

Μα η Γάτα οικειότητες πολλές δεν αγαπάει

Κι αυτό δεν επιτρέπεται κανείς να το ξεχνάει.

Εγώ, π.χ., αν Γάτα δω, ευθύς -θέλω δε θέλω-

Ευγενικά θα υποκλιθώ βγάζοντας το καπέλο.

Θα την αποκαλέσω δε, κομψά και κυριλάτα

Προσεχτικά, λακωνικά - πολύ απλά, "Ω ΓΑΤΑ!"

Αν τύχει όμως κι είν' καμιά Γάτα γειτόνισσά μου

Που συναντιόμαστε συχνά μπρος στο διαμέρισμά μου,

θάρρος θα έχω σχετικό και ίσως να τολμήσω

"ΚΑΛΩΣ ΤΗ ΓΑΤΑ" να της πω και να την προσφωνήσω.

Βέβαια έχω ακουστά ότι τη λεν Εσπρέσο

Μα είν' νωρίς με τ' όνομα να την απο-καλέσω.

Μια Γάτα πριν καταδεχτεί φίλους της να σας κάνει

Θέλει ένα δείγμα ιπποτισμού, κάτι να τη γλυκάνει:

Μια προσφορά εκτίμησης, όπως λίγη κρεμούλα

Πίτα Στρασβούργου εκλεκτή, ψητό ή γαλοπούλα.

Κάτι του γούστου της κανείς πρέπει να την τρατάρει,

Λίγο πατέ ή σολομό, ή μια μπουκιά χαβιάρι.

(Γνωρίζω κάποια Γάτα εγώ που άλλο μεζέ δε θέλει

Και τίποτα δε δέχεται εκτός από κουνέλι.

Δωσ' της κουνέλι και θα δεις, θα γλείφει τα μουστάκια

Κι όλη τη σάλτσα θα τη φάει κι όλα τα κρεμμυδάκια)

Λοιπόν όταν σ' απόσταση μια Γάτα σας κρατάει

Τον εαυτό της σέβεται και σέβας σας ζητάει.

Κι αν έμπρακτα το δείξετε πάτε με τα νερά της,

Θα την απο-καλέσετε τέλος με τ'  όνομά της!

Έτσι είναι τα πράγματα, να το παραδεχτείτε

Τις Γάτες με ευπρέπεια πρέπει ν' απο-καλείτε.

Τ. Σ. Έλιοτ, Το εγχειρίδιο της πρακτικής Γατικής του γέρο Πόσουμ.

Απόδοση: Παυλίνα Παμπούδη, Γιάννης Ζέρβας. Εκδ. Άγρα.

THE AD - DRESSING OF CATS

Giovanni Boldini, A Lady with a Cat

You've read of several kinds of Cat,

And my opinion now is that

You should need no interpreter

to understand their character.

You now have learned enough to see

That Cats are much like you and me

And other people whome we find

Possessed of various types of mind.

For some are sane and some are mad

And some are good and some are bad

And some are better, some are worse -

But all may be described in verse.

You've seen them both at work and games,

And learnt about their proper names,

Their habits and their habitat:

But

How would you ad-dress a Cat?

So first, your memory I'll jog,

And say: A CAT IS NOT A DOG.

Now Dogs pretend they like to fight;

They often bark, more seldom bite;

But yet a Dog is, on the whole,

What you would call a simple soul.

Of course I'm not including Pekes,

And such fantastic canine freaks.

The usual Dog about the Town

Is much inclined to play the clown,

And far from showing too much pride

Is frequently undignified.

He's very easily taken in -

Just chuck him underneath the chin

Or slap his back or shake his paw,

And he will gambol and guffaw.

He's such an easy-going lout,

He'll answer any hail or shout.

From 'The Ad-Dressing of Cats' by T. S. Eliot.

Again I must remind you that

A Dog's a Dog - A CAT'S A CAT.

From 'Feathers' by Carl Van Vechten.

With Cats, some say, one rule is true:

Don't speak till you are spoken to.

Myself, I do not hold with that -

I say, you should ad-dress a Cat.

But always keep in mind that he

Resents familiarity.

I bow, and taking off my hat,

Ad-dress him in this form: O CAT!

But if he is the Cat next door,

Whom I have often met before

(He comes to see me in my flat)

I greet him with an OOPSA CAT!

I've heard them call him James Buz-James -

But we've not got so far as names.

Before a Cat will condescend

To treat you as a trusted friend,

Some little token of esteem

Is needed, like a dish of cream;

And you might now and then supply

Some caviare, or Strassburg Pie,

Some potted grouse, or salmon paste -

He's sure to have his personal taste.

(I know a Cat, who makes a habit

Of eating nothing else but rabbit,

And when he's finished, licks his paws

So's not to waste the onion sauce.)

A Cat's entitled to expect

These evidences of respect.

And so in time you reach your aim,

And finally call him by his NAME.

So this is this, and that is that:

And there's how you AD-DRESS A CAT.

T.S. ELIOT

Άτομο με πυρήνα σε σχήμα αχλαδιού - Η ανακάλυψη ίσως δώσει εξηγήσεις για το Σύμπαν. Exotic Atoms Hold Clues to Unsolved Physics Puzzle at the Dawn of the Universe

Γραφική αναπαράσταση του πυρήνα του ράδιου-224. Οι ερευνητές τον παρομοιάζουν με αχλάδι. A graphical representation of the pear-shaped nucleus of an exotic atom. The shape of the nucleus could give clues to why the universe contains more matter than antimatter. (Credit: Liam Gaffney and Peter Butler, University of Liverpool)

Η δημιουργία ενός ατόμου του οποίου ο πυρήνας έχει ένα ασυνήθιστο σχήμα αχλαδιού ίσως βοηθήσει στη βελτίωση των μοντέλων της πυρηνικής φυσικής. Επιπλέον, όμως, δεν αποκλείεται να βοηθήσει και στην επίλυση ενός από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην κοσμολογία: πού πήγε η χαμένη αντιύλη του Σύμπαντος;

Οι πυρήνες

Οι πυρήνες των ατόμων αποτελούνται από νετρόνια και πρωτόνια. Τα πρωτόνια έχουν θετικό φορτίο και απωθούνται μεταξύ τους, συγκρατούνται όμως ενωμένα στον πυρήνα χάρη στη λεγόμενη ισχυρή πυρηνική δύναμη.

Οι πυρήνες των περισσότερων ατόμων θεωρείται ότι έχουν σχήμα σφαίρας ή μπάλας του ράγκμπι, ωστόσο ορισμένα μαθηματικά μοντέλα δείχνουν ότι ορισμένοι πρέπει να έχουν ένα είδος εξογκώματος και να μοιάζουν με αχλάδι.

Το σχήμα αυτό καθορίζεται από τις αλληλεπιδράσεις των δυνάμεων που ασκούνται μέσα στον πυρήνα. Οι ίδιες όμως αλληλεπιδράσεις επηρεάζουν τη σύσταση και τη δομή του Σύμπαντος, οπότε η μελέτη του πυρήνα θα μπορούσε να ανοίξει παράθυρο και σε άλλους τομείς της φυσικής.

To πρόβλημα είναι ότι, από πειραματική άποψη, το σχήμα του πυρήνα είναι δύσκολο να μετρηθεί και πρέπει να υπολογίζεται κατά προσέγγιση. Και αυτό σημαίνει ότι είναι δύσκολη η επιβεβαίωση ή διάψευση των προτεινόμενων μοντέλων για το σχήμα του πυρήνα.

Το ισότοπο

Representative γ-ray spectra following the bombardment of 2 mg cm−2 60Ni and 120Sn targets by 220Rn and 224Ra.

Διεθνής ερευνητική ομάδα ανακοινώνει τώρα ότι δημιούργησε ένα ισότοπο του στοιχείου ράδιου, του οποίου ο πυρήνας δείχνει να έχει ένα εξόγκωμα.  Το ράδιο-224 δημιουργήθηκε όταν μια δέσμη πρωτονίων σε επιταχυντή του CERN βομβάρδισε μια πλάκα από ουράνιο. Στη συνέχεια το ισότοπο αναγκάστηκε να διεγερθεί απορροφώντας ενέργεια, την οποία απελευθέρωσε αμέσως μετά υπό τη μορφή ακτίνων γάμμα. Και η ακτινοβολία αυτή επέτρεψε στους ερευνητές να υπολογίσουν το σχήμα του πυρήνα. Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στο «Nature».

Ο πυρήνας του ράδιου-224 φέρει ένα εξόγκωμα επειδή τα θετικά φορτισμένα πρωτόνια απωθούνται από το κέντρο λόγω των πυρηνικών δυνάμεων.

Όπως εξηγεί ο Τιμ Τσαπ του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, μέλος της ερευνητικής ομάδας, «το σχήμα αχλαδιού είναι πολύ ιδιαίτερο. Σημαίνει ότι τα πρωτόνια και τα νετρόνια από τα οποία αποτελείται ο πυρήνας βρίσκονται σε ελαφρώς διαφορετικές θέσεις κατά μήκος ενός εσωτερικού άξονα».

Η μελέτη

Professor Peter Butler: “Our findings contradict some nuclear theories and will help refine others”

Το ενδιαφέρον όμως της μελέτης δεν περιορίζεται στην πυρηνική φυσική. Οι αλληλεπιδράσεις στο εσωτερικό του πυρήνα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επίλυση ορισμένων προβλημάτων τα οποία αφήνει αναπάντητα το λεγόμενο Καθιερωμένο Μοντέλο της σωματιδιακής φυσικής.

Το Μοντέλο προβλέπει ότι κατά τη δημιουργία του Σύμπαντος πρέπει να σχηματίστηκαν ίσες ποσότητες ύλης και αντιύλης. Αυτό όμως δεν φαίνεται να ισχύει, αφού το Σύμπαν όπως το γνωρίζουμε αποτελείται ουσιαστικά εξ ολοκλήρου από κανονική ύλη. Η εξήγηση αυτής της παρατηρούμενης «ασυμμετρίας» ύλης και αντιύλης είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της σύγχρονης φυσικής.

Η νέα μελέτη ίσως βοηθήσει να επιβεβαιωθούν ή να διαψευστούν διάφορες θεωρητικές προεκτάσεις του Καθιερωμένου Μοντέλου που εξηγούν την ασυμμετρία. Συγκεκριμένα, ο πυρήνας του ράδιου-224 ίσως δημιουργεί ένα ασθενές ηλεκτρικό δίπολο που οφείλεται στην ασύμμετρη κατανομή φορτίων. Η ανακάλυψη και η μελέτη ενός τέτοιου δίπολου θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για οριστικές απαντήσεις.

Γιγάντια νέφη αερίων στο διαγαλαξιακό κενό, Giant Gas Clouds Found In Void Between Nearby Galaxies

Μέσα στο πλαίσιο εικονίζονται τα γιγάντια νέφη αερίου που βρίσκονται ανάμεσα στον γαλαξία της Ανδρομέδας και τον γαλαξία του Τριγώνου. This combined graphic shows a high-resolution image (inset) from the Green Bank Telescope of recently discovered hydrogen clouds between the Andromeda Galaxy M31 (upper right) and Triangulum Galaxy M33 (bottom left). Image released May 8, 2013. CREDIT: Bill Saxton, NRAO/AUI/NSF

Ομάδα αστρονόμων στις ΗΠΑ εντόπισε την παρουσία γιγάντιων νεφών αερίων σε μια περιοχή ανάμεσα σε δύο γειτονικούς μας γαλαξίες. Τα νέφη αυτά αποτελούνται κυρίως από ιονισμένο υδρογόνο και βρίσκονται στο διαγαλαξιακό κενό (ή διαγαλαξιακό διάστημα ή μεσογαλαξιακό διάστημα) ανάμεσα στον γαλαξία της Ανδρομέδας και τον γαλαξία του Τριγώνου. 

Κοντινή λήψη των γιγάντιων νεφών ιονισμένου υδρογόνου που παρέχουν την ύλη για την γέννηση άστρων στους δύο γαλαξίες. A close-up look at the clouds of hydrogen gas. CREDIT: Bill Saxton, NRAO/AUI/NSF

Οι ερευνητές κάνουν λόγο για ένα «δίκτυο αερίων» το οποίο μάλιστα παρέχει τα δομικά υλικά για την γέννηση άστρων. Εκτιμούν μάλιστα ότι το δίκτυο αυτό υπάρχει εκεί και βοηθά στην παραγωγή άστρων στους δύο γαλαξίες για δισεκατομμύρια έτη. Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές με επικεφαλής τον Σπένσερ Γουλφ του Πανεπιστημίου της Δυτικής Βιρτζίνια χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Green Bank Telescope.

Η Οία του... Διαστήματος. Sunrise Over the South Pacific Ocean

The sun is about to come up over the South Pacific Ocean in this colorful scene photographed by one of the Expedition 35 crew members aboard the Earth-orbiting International Space Station between 4 and 5 a.m. local time, May 5, 2013. The space station was at a point above Earth located at 27.4 degrees south latitude and 110.1 degrees west longitude, a few hundred miles east of Easter Island. Image Credit: NASA

Μια ακόμη καταπληκτική φωτογραφία που κατέγραψαν μέλη του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS) έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Πρόκειται για το ηλιοβασίλεμα τα ξημερώματα της 5ης Μαΐου στον Νότιο Ειρηνικό Ωκεανό.

One of Canadian astronaut Chris Hadfield's latest pictures from the International Space Station shows a darkened south-eastern United States just before dawn, with the moon rising above.

Πιο συγκεκριμένα τα μέλη του πληρώματος κατέγραψαν την εικόνα ενώ ο Σταθμός βρισκόταν πάνω από μια θαλάσσια περιοχή ανατολικά από το Νησί του Πάσχα.

Throughout his ISS mission, CSA Astronaut Chris Hadfield has been taking some of the most incredible photos of Earth ever seen. In this video, the Station Commander takes us to the best seat in the house to gaze at the visual splendour of the Earth. He shares his techniques and his passion for capturing the fleeting glimpses of our changing world that has galvanized a vast and diverse audience of space-lovers. Credit: Canadian Space Agency/NASA

Δήμητρα Μήττα, "Υπέρ Κλυταιμνήστρας/Τα Ρολόγια"

Υπέρ Κλυταιμνήστρας

Pierre-Narcisse Guérin. Η Κλυταιμνήστρα διστάζει πριν σκοτώσει τον Αγαμέμνονα, Clytemnestra hesitates before killing the sleeping Agamemnon. On the left, Aegisthus urges her on. Oil on canvas, 1817.

Ηλέκτρα [στην Κλυταιμνήστρα]: Μέχρι να γεράσεις. Εκείνο που με ενδιέφερε ήταν να γεράσεις, να σε δω να γίνεσαι γριά. Τότε δεν θα χρειάζεσαι μεγάλα σαλόνια, θα σου είναι αρκετό ένα δωμάτιο με παράθυρο στον κήπο, μια κουνιστή πολυθρόνα. Θα κάθομαι δίπλα σου και θα σου διαβάζω τα αγαπημένα μου βιβλία, θα ακούμε μουσική, δεν μου αρέσει αυτή που ακούς, θα ακούς τη δική μου. Μην ανησυχείς, δεν θα σ’ αφήσω να αποκτήσεις εκείνη τη μυρωδιά που αποκτούν οι παραμελημένοι ηλικιωμένοι, θα σε πλένω συχνά. Θα σου χτενίζω τα μαλλιά, επιτέλους τα μαλλιά σου θα ασπρίσουν, δεν θα σου τα βάφω, θα γίνεις μια αξιοσέβαστη κυρία, θα σε τιμούν όλοι, έτσι θέλω για τη μάνα μου, να την τιμούν. Θα σε ταΐζω, θα σου δίνω τροφές υγιεινές, δεν τρέφεσαι τώρα σωστά, θα γίνεις δική μου, θα είσαι η κούκλα μου. Θα είσαι παράλυτη κι εγώ θα τοποθετώ ένα ένα τα πόδια σου πάνω στα βοηθητικά στηρίγματα τα αναπηρικής σου καρέκλας. Θα σε βγάζω βόλτα τα δρόμους τα πόλης, δεν θα σκονίζεται το φουστάνι σου. Θα περνάμε και οι πολίτες θα βγάζουν το καπέλο τα, για μένα θα το βγάζουν οι πολίτες, θα ψιθυρίζουν «δεν τα άξιζε τα Κλυταιμνήστρας μια τέτοια προσοχή, μπράβο στην Ηλέκτρα».

John Collier (1850-1934). Η Κλυταιμνήστρα μετά την αισχρή πράξη της, After the murder (1882). Guildhall Art Gallery (London).

Κλυταιμνήστρα: Θα μιλώ;

Frederic Leighton. "Η Ηλέκτρα στον τάφο του Αγαμέμνονα",  ιδιωτική συλλογή. Electra at the Tomb of Agamemnon, c. 1869

Ηλέκτρα: Κι εκεί που κάθεσαι ήσυχη, θ’ ανοίγει η πόρτα και θα ορμούν μέσα τα παιδιά μου φωνάζοντας γιαγιά, γιαγιά… Τα παιδιά μου επιτέλους θ’ αποκτήσουν γιαγιά, θα είσαι η γιαγιά τα, μια γριά μ’ εγγόνια. Γ-γ-γ- ρ-ρρ-ι-ά. Κι όταν πεθάνεις, όταν θα έρθει εκείνη η μέρα, θα σε θάψω με τα τα τιμές, θα σου βάλω το καλό σου φουστάνι –ποιο θέλεις;-, θα σε φροντίσω να είσαι όμορφη, σεβαστή, θα προκηρύξω αγώνες τα τιμή σου, θα ’ρθουν τα αξιότερα παλικάρια να συναγωνιστούν, ή μήπως δεν θα ’ρθει κανένα; Θα ‘ναι μια μεγαλόπρεπη κηδεία, δημόσια, με νεκρόδειπνο μετά. Αλλά μπορεί και να μην ακολουθήσει κανείς, μπορεί τα φαγητά να μείνουν άθιχτα στα τραπέζια. Μήπως να καλέσω τα ζητιάνους τα πόλης τα, τα άστεγους;

Clytemnestra trying to awake the Erinyes while her son is being purified by Apollo, Apulian red-figure krater, 480–470 BC, Louvre. Clytemnestre essayant de réveiller les Érinyes tandis que son fils est purifié par Apollon, cratère apulien à figures rouges, 380-370, Louvre.

Κλυταιμνήστρα: Μου αρέσει η ιδέα. Επικροτώ

Γ. Βακιρτζής. "Ηλέκτρα", 1962. Λάδι σε γιαπωνέζικο χαρτί, επικολλημένο σε χαρτόνι. Διαστάσεις 76,5 X 57cm.  Ζωγραφική για την αφίσα του κινηματογραφικού έργου "Ηλέκτρα" του Μιχάλη Κακογιάννη .

Ηλέκτρα: Θα καταργήσω τα χαρούμενες γιορτές, θα ξαναφέρω πίσω τα γιορτές για τα νεκρούς, τα νεκρούς τα. Θα γεμίσω το σπίτι με παιδιά που θ’ αφήνουν σημάδια στα έπιπλα, δεν θα ’ναι πια γυαλισμένα, θα γράφουν τα τοίχους, θα ζωγραφίζουν, θα καταστρέφουν το παλάτι τα ευτυχίας σου. Δεν θα λένε πια: «Το σπίτι τα Κλυταιμνήστρας». Θα λένε: «Η παιδική χαρά τα Ηλέκτρας». Επιτέλους, θα γιορτάσω την Ανάσταση, ο θεός μου θα πετάξει τα σάβανα και θα τον συναντήσω αναστημένο. Μέχρι τώρα έκαμνα μόνη την περιφορά του Επιταφίου στο ξωκκλήσι του σπιτιού τα·  ακόμα και τη νύχτα τα ανάστασης, όταν τα γιορτάζατε χαρούμενα, εγώ εξακολουθούσα να τριγυρνώ τα δρόμους με τον Επιτάφιο και ν’ ακούω τα θρήνους του θανάτου. Ερχόταν τόσο γρήγορα η ανάσταση και μέσα μου ο θεός μου ήταν ακόμη νεκρός. Πώς να γιορτάσω; Πώς να τον συναντήσω αναστημένο, τον πετύχαινα πάντα σαβανωμένο. Αλλά τώρα…, από δω και πέρα καλή μου Κλυταιμνήστρα, όσο εσύ γερνάς, όσο η μυρωδιά των γηρατειών θα χώνεται τα ζάρες του κορμιού σου, κυρίως κάτω από το πεσμένο στήθος σου –δεν  θα το σηκώνω, όταν θα σε πλένω, δεν μπορώ ν’ αγγίζω τα’ αγγίγματα του Αίγισθου–, όσο καλή μου μητέρα θα γίνεσαι μια συρρικνωμένη ρίζα, εγώ θα γιορτάζω την ανάσταση του θεού, και τη δική μου.

Τα ρολόγια

Άγις [στη γυναίκα του]: Κοιμήσου καλή μου, εγώ είμαι εδώ, ο φύλακάς σου, κανένας δεν θα σε πειράξει, κανένας δεν θα σε πάρει, μην φοβάσαι. Τα πήρες τα φάρμακά σου; Είχα ανησυχήσει κάποια στιγμή –παίρνεις πολλά, κοιμάσαι πολύ, το είπα στον Δημήτρη μας, λάθος μου. Σου έφερε ένα γιατρό, ήθελε να σου τα κόψει, να περιορίσει τη δοσολογία, να σου δώσει, λέει, πιο φυσικά φάρμακα, είδα τον τρόμο στα μάτια σου. Το ξέρω καλή μου, δεν τα μπορείς τα δύσκολα εσύ. Άκου φυσικά φάρμακα… Εσύ τρως το φαγάκι σου, κι ύστερα παίρνεις το χαπάκι για τη χοληστερίνη σου, τρως το γλυκάκι σου, κι ύστερα παίρνεις το χάπι για το ζάχαρο. Γιατί να στερηθείς τις απολαύσεις σου από τη στιγμή που υπάρχουν αντίδοτα; Φοβήθηκα ότι θα τα κατάφερναν και θα σε έκαμναν να νιώθεις καλύτερα, ότι θα άρχιζες πάλι να βγαίνεις έξω, να στέκεσαι στα πόδια σου, να κοιτιέσαι στον καθρέφτη. Τι να κάνεις εκεί έξω; Καλά δεν είμαστε εδώ; Οι δυο μας, δεν έχουμε ανάγκη κανέναν. Βλέπεις πόσο ανάγκη μ’ έχεις; Βλέπεις πόσο καλά είμαστε μαζί; Εγώ το ήξερα και ήμουν σίγουρος ότι κάποια στιγμή θα το καταλάβαινες κι εσύ –ήρθε η ώρα. Το ξέρω ότι είμαι άρρωστος, πολύ άρρωστος. Το ήξερα από την πρώτη στιγμή που με βάλατε στο νοσοκομείο –πάνε είκοσι χρόνια. «Θα πεθάνει», σας είπαν. Όμως εγώ έζησα, δεν μπορούσα να πεθάνω πριν από σένα, ποιος θα σε φρόντιζε; Και ξαναέζησα άλλες πόσες φορές. Αν το σκεφτείς, είναι αστείο. Ο Θάνατος έρχεται κάθε λίγο και λιγάκι για να με πάρει κι εγώ τον στήνω στο ραντεβού. Είμαι σίγουρος πια ότι κάθε φορά παίρνει το κουβαδάκι του, πάει σε μια γωνιά και βάζει τα κλάματα. Λέω να ξαναβαφτιστώ, Λάζαρο να με φωνάζετε. Και θα αναστηθώ όσες φορές χρειάζεται, αρκεί να είμαι κοντά σου και να καταλάβεις πόσο πολύτιμος σου είμαι, δεν το είχες καταλάβει από την αρχή. Ξύπνησες καλή μου; Κοίτα τι σου έχω εδώ, τα λουκούμια που μου ζήτησες. Έλα, έχω εδώ και δροσερό νεράκι. Να σου τινάξω τη ζάχαρη μην λερωθείς; Μπράβο. Είδες πόσο σ’ αγαπάω, δυνατή, όμορφη, ανόητή μου γαζέλα; 

Salvador Dali. Désagrégation de la persistance de la mémoire, Disintegration of the persistence of the memory, 1954. Huile sur Toile, 25,4x33 cm, St. Petersburg, Salvador Dali Museum.

Άγις [στον γιο του]: […] εγώ έμεινα ερωτευμένος με τη μάνα σας. Δεν την αγάπησα, δεν γινόταν, δεν είχαμε σχέση –αυτό είναι η αγάπη, σχέση με τον άλλον, όχι με τον εαυτό σου, αυτό είναι έρωτας. Έμεινα ερωτευμένος με την όμορφη, την ανόητή μου γαζέλα. Ένας έρωτας που με ταπείνωνε, με μείωνε, δούλος του ένιωθα, όχι δούλος της, δούλος του, του έρωτα, έπρεπε να την έχω. Βλέπεις, εγώ μπορώ και ξεχωρίζω τον έρωτα από την αγάπη. Μην με κοιτάς έτσι, δεν είμαι τρελός, ερωτευμένος είμαι. Ένας έρωτας που με καθήλωσε. Αν ξέρεις πόσοι ατελείωτοι εσωτερικοί διάλογοι, πόσοι δικαστές με δίκαζαν και με καταδίκαζαν για όλες τις ταπεινώσεις που προκαλούσα στον εαυτό μου… Αλλά τι ξέρουν αυτοί από έρωτα;

Δήμητρα Μήττα, "Υπέρ Κλυταιμνήστρας/Τα Ρολόγια" (αποσπάσματα),  Οι Εκδόσεις των Φίλων, 2013.

Λεύκιος Ανναίος Σενέκας, Στοχασμοί. Philosophical Treatises and Moral Reflections of Seneca

Lucius Annaeus Seneca

Για την απληστία όλη η φύση είναι τόσο μικρή.

Paul Gustave Fischer, In the Train Compartment  (1927)

Το πετυχημένο έγκλημα ονομάζεται αρετή.

Κάθε άνθρωπος προτιμά την πίστη από την άσκηση της κρίσης.

Όπως ένα παραμύθι είναι η ζωή: αυτό που μετράει δεν είναι το μάκρος αλλά η ποιότητά της.

Photo by Robert Doisneau, The Cellist (1957)

Παντού ίσον πουθενά. Όταν ένας άνθρωπος ξοδεύει όλον του τον χρόνο στα ταξίδια, καταλήγει να έχει πολλές γνωριμίες και καθόλου φίλους.

Painting by Mark Tansey, Recourse (2011)

Η ζωή μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις περιόδους. Στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον. Από αυτές εκείνη που ζούμε τώρα έχει κιόλας φύγει, εκείνη που θα ζήσουμε επαφίεται στο τυχαίο και η μόνη σίγουρη είναι, εκείνη που έχουμε ζήσει.

Η αλήθεια είναι πως κανένας δεν μπορεί να βάλει στη θέση τους τα χρόνια που έχασες και κανένας δεν μπορεί να σου δώσει πίσω τη ζωή σου. Η ηλικία σου θ’ ακολουθήσει τη ροή της όπως ακριβώς ξεκίνησε, χωρίς επιστροφή, ούτε στάση, αθόρυβα και χωρίς τίποτα να μπορεί να επιβραδύνει την ταχύτητα της.

Photo by Alfred Wertheimer, The Kiss (1956)

Το πόσο πολύτιμος είναι ο χρόνος της ζωής τους το καταλαβαίνουν όλοι. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί άνθρωποι, για να δείξουν τη μεγάλη αγάπη τους σε κάποιους άλλους, δε διστάζουν να τους προσφέρουν ένα κομμάτι της ζωής τους.

Παρατηρώ έκπληκτος τους ανθρώπους να διαθέτουν με ευκολία και απερισκεψία το χρόνο τους σε κάποιους άλλους, μόνο και μόνο επειδή εκείνοι τους ζήτησαν να τους αφιερώσουν λίγη ώρα. Το ωραίο είναι πως ενώ και οι μεν και οι δε διόλου δεν παραλείπουν να εξετάσουν το λόγο για τον οποίο ζητήθηκε αυτός ο χρόνος, κανένας τους δεν εξετάζει το πόσος είναι. Σαν να μην είχε καμιά αξία ούτε και για αυτόν που τον διέθετε. Περιφρονούμε το πιο πολύτιμο πράγμα επειδή ξεγελιόμαστε από το ότι ο χρόνος δεν είναι υλικό αγαθό, μιας και δεν μπορούμε να τον βλέπουμε μπροστά στα μάτια μας, και έτσι θεωρούμε ότι έχει ευτελή αξία, και ότι διατίθεται δωρεάν.

Το βάσανό μας δεν είναι η μικρή διάρκεια της ζωή μας. Εμείς την κάνουμε να φαίνεται σύντομη με την απληστία μας. Ό,τι ακριβώς θα συνέβαινε αν πλούτη βασιλικά τύχαινε να πέσουν σε κακό διαχειριστή. Θα σπαταλιόνταν στο λεπτό. Ενώ, αν πλούτη πολύ λιγότερα, τα είχε πάρει στα χέρια του καλός διαχειριστής θα αβγάτιζαν. Το ίδιο γίνεται και με τα χρόνια της ζωής μας. Αν ξέρει κανείς να τα διαχειριστεί καλά, μπορεί να πετύχει πολλά και σπουδαία πράγματα.

Painting by Jean-Léon Gérôme, The Artist’s Father and Son on the Doorstep of His House (c. 1866)

Ανακάλεσε στη μνήμη σου τα έργα που κατάφερες να πραγματοποιήσεις στη διάρκεια αυτής της μακρόχρονης ζωής, τους ανθρώπους που λεηλάτησαν τη ζωή σου όχι μόνο εν αγνοία σου, αλλά και χωρίς καν να πάρεις είδηση την απώλεια, τι ήταν εκείνο που μια μάταιη λύπη, μια ανόητη χαρά, ένα πάθος, μια συζήτηση γεμάτη κολακείες μπόρεσαν να σου κλέψουν, πόσο φαντάζει μικρό με την πάροδο του χρόνου το λίγο καλό που απέμεινε από όλα αυτά, και θα καταλάβεις ότι πεθαίνεις πρόωρα.

Photo: Self-portrait of photographer Ben Canales (and the Milky Way) on Oregon’s South Sister volcano (2012)

Δεν υπάρχει τίποτα που ν’ απασχολεί τον άνθρωπο λιγότερο από το να μάθει την τέχνη του ζην, όπως επίσης και δεν υπάρχει τίποτα πιο δύσκολο να μάθει. Για τις άλλες τέχνες υπάρχουν παντού ένα σωρό δάσκαλοι. Μερικοί μάλιστα από αυτούς έχουν διαπρέψει από τόσο νωρίς, ώστε κατάφεραν να εξελιχθούν σε δασκάλους της από πολύ μικρά ηλικία. Χρειάζεται όμως ολόκληρη η ζωή μας για να μάθουμε πως να τα ζούμε και, το πιο περίεργο από όλα, χρειάζεται ολόκληρη τη ζωή μας για να μάθουμε πως να πεθαίνουμε.

Πηγή:

από το βιβλίο "Είναι μικρή η ζωή", εκδ. Περίπλους

μετάφραση: Κάτια Χαρικιοπούλου