Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Πέμπτη 8 Αυγούστου 2013

Ο γραφικός χαρακτήρας «πυξίδα» της προσωπικότητας. What does your handwriting say about you? Study finds more than 5,000 personality traits are linked to how we write

Εσείς γράφετε με μεγάλα κενά μεταξύ των λέξεων ή με μικρά, με μεγάλα ή μικρά γράμματα, με γράμματα στρογγυλεμένα ή μακρουλά; Αυτά και άλλα πολλά στοιχεία του γραφικού χαρακτήρα μας «μιλάνε» για την προσωπικότητά μας.

Είστε άτομο εξωστρεφές ή μήπως είστε υπερόπτης με ροπή προς το ψέμα; Πιάστε μολύβι και χαρτί για να λάβετε την απάντηση! Μελέτη μιας μεγάλης αμερικανικής εταιρείας γραφικής ύλης (National Pen Company) δείχνει ότι ο γραφικός χαρακτήρας μπορεί να αποκαλύψει στοιχεία για περίπου 5.000 διαφορετικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας με βάση, μεταξύ άλλων, το πόσα κενά αφήνει ο καθένας μεταξύ των λέξεων, το πώς υπογράφει αλλά και το πώς ενώνει τα γράμματα μέσα σε μια λέξη.

Ο γραφικός χαρακτήρας μπορεί ακόμη και να δείξει προβλήματα υγείας όπως η σχιζοφρένεια, η υψηλή αρτηριακή πίεση αλλά και τα αποθέματα ενέργειας του οργανισμού, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της μελέτης.

Η γραφολογία

Η διαδικασία ανάλυσης του γραφικού χαρακτήρα ονομάζεται γραφολογία και ως σήμερα θεωρείται ψευδοεπιστήμη καθώς υπάρχουν αντιμαχίες σχετικά με το αν μπορεί να προσδιορίσει με ακρίβεια ψυχολογικά χαρακτηριστικά αλλά και στοιχεία της φυσιολογίας ενός ατόμου. Πάντως ορισμένες εταιρείες χρησιμοποιούν τη γραφολογία πριν από την πρόσληψη υπαλλήλων, ενώ η συγκεκριμένη διαδικασία έχει χρησιμοποιηθεί και σε δικαστικές υποθέσεις.

Τώρα η National Pen Company συνέλεξε στοιχεία διαφορετικών γραφολογικών μελετών και δημιούργησε ένα γράφημα που δείχνει πολλά για τον χαρακτήρα με βάση τον γραφικό... χαρακτήρα.

According to the National Pen Company in the U.S., the size of someone's handwriting can determine the type of personality they have. People with small handwriting tend to be shy, studious and meticulous, whereas outgoing people who love attention will have larger handwriting.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το γράφημα, το μέγεθος των γραμμάτων δείχνει πολλά για την προσωπικότητα του ατόμου που τα γράφει. Οι άνθρωποι που γράφουν μικρά γράμματα τείνουν να είναι ντροπαλοί, επιμελείς και λεπτολόγοι, ενώ αντιθέτως όσοι κάνουν μεγάλα γράμματα είναι εξωστρεφείς και αγαπούν να βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής. Όταν πάλι τα γράμματα ενός ατόμου είναι μεσαίου μεγέθους (το επάνω μέρος των χαρακτήρων βρίσκεται στο μέσον μιας γραμμής στο τετράδιο), τότε πρόκειται για άτομο προσαρμοστικό.

Η κλίση των γραμμάτων

The type of looping created by the letters 'l' and 'e' can suggest a person's nature, for example, wide loops means someone is relaxed and spontaneous as well as open minded. People who write narrow loops tend to be skeptical of others and may restrict themselves from certain activities, which causes feelings of tension.

Αν ο γραφικός χαρακτήρας έχει κλίση προς τα δεξιά, το άτομο είναι ανοιχτό σε νέες εμπειρίες και απολαμβάνει να γνωρίζει καινούργια άτομα. Αν πάλι έχει κλίση προς τα αριστερά, τότε το άτομο είναι μάλλον εσωστρεφές. Οσοι γράφουν χωρίς κλίση των γραμμάτων προς κάποια κατεύθυνση είναι λογικοί και πρακτικοί. Με δεδομένο ότι η γραφολογική αυτή ανάλυση αφορά την αγγλική γλώσσα, υπάρχουν και λεπτομέρειες του γραφικού χαρακτήρα και κατ' επέκταση του χαρακτήρα του ατόμου... εις την αγγλικήν. Για παράδειγμα, όταν ένα άτομο γράφει τα γράμματα l (καλλιγραφικά) και e, το πόσο μεγάλη κάνει την «κουλούρα» των γραμμάτων μαρτυρεί πολλά: όταν η «κουλούρα» είναι μεγάλη το άτομο είναι χαλαρό, αυθόρμητο και χωρίς προκαταλήψεις. Οι μικρές «κουλούρες» των γραμμάτων υποδηλώνουν σκεπτικισμό, καθώς και περιορισμό από κάποιες δραστηριότητες που συνδέονται με ένταση.

Τα i και j

If the dot of a letter is situated high above the base it suggests the writer has a great imagination. If the dot is close to the base, they are organised and empathetic. Procrastinators tend to dot their 'i's and 'j's to the left of the base letter, while child-like personality types will draw their dots. as circles.

Ρόλο παίζει και πού ακριβώς βάζει ένα άτομο την «τελίτσα» επάνω από το i ή το j. Αν η τελίτσα μπαίνει πολύ επάνω από το γράμμα, μαρτυρεί ότι ο γράφων έχει μεγάλη φαντασία. Αν μπαίνει πολύ κοντά στο γράμμα, τότε ο γράφων είναι οργανωτικός και συμπονετικός. Οι αναβλητικοί τύποι βάζουν την «τελίτσα» του i ή του j στα αριστερά σε σύγκριση με το γράμμα, ενώ όσοι παλιμπαιδίζουν συνηθίζουν να ζωγραφίζουν έναν μικρό κύκλο αντί για την τελεία.

Εκείνοι που στο γράμμα t φτιάχνουν πολύ μεγάλη την οριζόντια γραμμή είναι αποφασιστικοί, ενθουσιώδεις αλλά και ξεροκέφαλοι. Οσοι κάνουν μικρή την οριζόντια γραμμή συνηθίζουν να είναι τεμπέληδες.

Τα τερτίπια του ο

Όταν κάποιος γράφει το ο με κενό στην άκρη του κύκλου ή καλλιγραφικά κάνοντας μια μικρή κουλούρα στο επάνω μέρος του τείνει να είναι συζητήσιμος και κοινωνικός. Το κλειστό ο πάλι δείχνει άνθρωπο που του αρέσει η ιδιωτικότητα. Η ανάλυση μαρτυρεί ότι ακόμη και διαφορετικά προβλήματα υγείας μπορούν να αποκαλυφθούν μέσω του γραφικού χαρακτήρα. Για παράδειγμα, τα άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση τείνουν να γράφουν κάποια γράμματα έντονα και κάποια άλλα στην ίδια πρόταση αχνά. Τα άτομα με σχιζοφρένεια τείνουν να γράφουν γράμματα που αλλάζουν κατεύθυνση, ενώ ένα από τα συμπτώματα της νόσου του Πάρκινσον είναι τα πολύ μικρά και δυσανάγνωστα γράμματα.

Συγχρόνως το να γράφει κάποιος πιέζοντας πολύ το μολύβι δείχνει υψηλά επίπεδα ενέργειας του οργανισμού, ενώ το αντίθετο μαρτυρεί κόπωση.

Αν πάλι αναζητάτε τους ψεύτες, αυτοί αποτυπώνονται στο... χαρτί μέσω αλλαγών στον γραφικό χαρακτήρα στο ίδιο κείμενο.

What Does Your Handwriting Say About You?

Ο φάρος ενός γαλαξία. Explosion Illuminates Invisible Galaxy In The Dark Ages Of The Universe

Καλλιτεχνική απεικόνιση της λάμψης του άστρου που φώτισε έναν ολόκληρο γαλαξία. This artist's illustration depicts a gamma-ray burst illuminating clouds of interstellar gas in its host galaxy. By analyzing a recent gamma-ray burst, astronomers were able to learn about the chemistry of a galaxy 12.7 billion light-years from Earth. They discovered it contains only one-tenth of the heavy elements (metals) found in our solar system. Credit: Gemini Observatory/AURA, artwork by Lynette Cook

Η αυτοκαταστροφή ενός άστρου ολοκληρώνεται με μια τρομερή έκρηξη. Η λάμψη της έκρηξης είναι τόσο έντονη ώστε φωτίζει ολόκληρο τον γαλαξία στον οποίο βρίσκεται το άστρο. Ο γαλαξίας λάμπει ένα εκατομμύριο φορές περισσότερο από ό,τι πριν. Μετά από δώδεκα δισεκατομμύρια έτη το φως αυτής της λάμψης φτάνει σε ένα πλανήτη που όταν η έκρηξη έλαβε χώρα δεν υπήρχε. 

Ομάδα ερευνητών χρησιμοποιώντας τα επίγεια τηλεσκόπια MMΤ και Gemini North εντόπισε την λάμψη αυτής της έκρηξης που συνέβη πριν από 12,7 δισ. έτη στο νεαρό τότε Σύμπαν. Η λάμψη  έλουσε με φως τον γαλαξία του άστρου σε μια εποχή που οι ειδικοί έχουν χαρακτηρίσει ως «Κοσμικό Μεσαίωνα». Εκείνη την εποχή το Σύμπαν βρισκόταν στην αρχή της ανάπτυξής του και οι σωματιδιακές διεργασίες που εξελίσσονταν «μπλόκαραν» το φως και του δεν επέτρεπαν να ταξιδεύει ελεύθερα στον χώρο. 


Η έκλαμψη

Before light from the gamma-ray burst arrives at the Earth for astronomers to study, it passes through interstellar gas in its host galaxy (close-up view, left), and intergalactic gas between the distant galaxy and us (wide view, right). This gas filters the light by absorbing some colors and leaves a signature on the light that can be seen in its spectrum. This "signature" allows scientists to characterize the gamma-ray burst, its environment, and the material between us and the distant galaxy. Credit: Gemini Observatory/AURA, artwork by Lynette Cook.

Οι ερευνητές εντόπισαν την έκλαμψη ακτίνων γάμμα (Gamma-Ray Burst ή εν συντομία GRB) που παρήγαγε η αστρική έκρηξη και της έδωσαν την κωδική ονομασία GRB 130606A. «Το άστρο έζησε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα εποχή, τον αποκαλούμενο 'Κοσμικό Μεσαίωνα'. Κατά έναν τρόπο λειτουργούμε ως ιατροδικαστές ερευνώντας τον θάνατο ενός άστρου και τη ζωή ενός γαλαξία στις αρχές της ύπαρξης του Σύμπαντος» αναφέρει ο ΡάινΤσορνόκ, του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard Smithsonian που ήταν ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal». 

Τετάρτη 7 Αυγούστου 2013

Νεκροταφείο κομητών που φιλοξενεί και... Λαζάρους. Astronomers Discovery a Graveyard for Comets

Εντοπίστηκε νεκροταφείο κομητών αλλά κάποιοι από αυτούς καταφέρνουν να φτάσουν μέχρι τον Ήλιο και... ανασταίνονται. An artist's concept of an asteroid belt orbiting a star like the Sun. Credit: NASA/JPL-Caltech 

Μια ομάδα αστρονόμων του Πανεπιστημίου Anitoquia στην Κολομβία ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός νεκροταφείου κομητών. Οι ερευνητές, που καθοδηγούνται από τον αστρονόμο Ignacio Ferrin, περιγράφουν πως κάποια από αυτά τα αντικείμενα, ανενεργά για εκατομμύρια χρόνια, έχουν επιστρέψει στη ζωή, αποκτώντας δίκαια την επωνυμία «κομήτες Λάζαροι».

Αυτές οι εικόνες αναπαριστούν την ζώνη των αστεροειδών, που βρίσκεται ανάμεσα στον Ήλιο [μαζί με τους τέσσερις πιο κοντινούς στον Ήλιο πλανήτες] και τον Δία, όπως είναι σήμερα και όπως ήταν στις αρχές του Ηλιακού Συστήματος. Η πάνω εικόνα δείχνει το μέχρι τώρα μοντέλο για τη ζώνη των αστεροειδών. Απαρτίζεται σε μεγάλο βαθμό από βραχώδες υλικό. Η μεσαία εικόνα δείχνει το νέο προτεινόμενο μοντέλο, με έναν μικρό αριθμό ενεργών κομητών και έναν πληθυσμό αδρανών κομητών. Το κάτω διάγραμμα δείχνει πως ήταν η ζώνη των αστεροειδών στις απαρχές του Ηλιακού Συστήματος, με έντονη δραστηριότητα κομητών. These illustrations show the asteroid belt in the present day and in the early Solar System, located between the Sun (at centre) and four terrestrial planets (near the Sun) and Jupiter (at bottom left). The top image shows the conventional model for the asteroid belt; largely composed of rocky material. The middle image shows the proposed model, with a small number of active comets and a dormant cometary population. The lower diagram shows how the asteroid belt might have looked in the early Solar System, with vigorous cometary activity. (Credit: Ignacio Ferrin / University of Anitoquia)

Όπως αναφέρει ο Ignacio Ferrin, «φανταστείτε όλους αυτούς τους αστεροειδείς να περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο για αιώνες, χωρίς ίχνος δραστηριότητας. Έχουμε διαπιστώσει ότι ορισμένοι από αυτούς, τελικά, δεν είναι νεκροί βράχοι, αλλά αδρανείς κομήτες οι οποίοι μπορούν ακόμα να επιστρέψουν στη ζωή αν αυξηθεί λίγο περισσότερο η ενέργεια που λαμβάνουν από τον Ήλιο

Οι «βρώμικες χιονόμπαλες», όπως είχε αποκαλέσει τους κομήτες ο αμερικανός αστρονόμος Fred Whipple το 1949 λόγω της περιεκτικότητάς τους σε σκόνη και πάγο, θεωρείται ότι προέρχονται από δύο τοποθεσίες, πολύ μακριά από τον Ήλιο: από τη Ζώνη του Kuiper και από το νέφος του Oort. Αυτό εξηγεί γιατί οι κομήτες χρειάζονται χιλιάδες χρόνια για να ολοκληρώσουν την ελλειπτική τους πορεία γύρω από τον Ήλιο και γιατί αυτοί οι σπάνιοι επισκέπτες δεν έχουν καταγραφεί ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία. Υπάρχουν ωστόσο περίπου 500 κομήτες μικρής περιόδου, όπως λέγονται, των οποίων η τροχιά εκτρέπεται λόγω της βαρυτικής έλξης του Δία, και επιστρέφουν ανά διαστήματα, που κυμαίνονται από λίγα χρόνια μέχρι ένα-δύο αιώνες.

New observations from NASA's NEOWISE project reveal the hidden nature of centaurs, objects in our solar system that have confounded astronomers for resembling both asteroids and comets. The centaurs, which orbit between Jupiter and Neptune, were named after the mythical half-horse, half-human creatures called centaurs due to their dual nature. This artist's concept shows a centaur creature together with asteroids on the left and comets at right. (Credit: NASA/JPL-Caltech)

Όπως αναφέρει ο Ferrin, τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν βρεθεί τουλάχιστον 12 ενεργοί κομήτες στην κύρια αστεροειδή ζώνη. Μέχρι τώρα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι η συγκεκριμένη περιοχή αποτελεί μία χωματερή διαστημικών βράχων, μπάζα από έναν αγέννητο πλανήτη.

Η νέα μελέτη όμως δείχνει πως ουσιαστικά πρόκειται για ένα τεράστιο νεκροταφείο αρχαίων αδρανών κομητών, οι οποίοι επέστρεψαν στη ζωή μετά τη μετακίνησή τους πιο κοντά στον Ήλιο. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν ένα μικρό σπρώξιμο από τη βαρυτική δύναμη του Δία αλλάξει την πορεία της τροχιάς του κομήτη, μικραίνοντας ελάχιστα την απόστασή του από τον Ήλιο. Η μικρή αυτή αλλαγή στη μέση θερμοκρασία από τη μείωση της απόστασης μετατρέπει ποσότητα πάγου σε αέριο που σπρώχνεται από το φως και τους ηλιακούς ανέμους προς τα πίσω, σχηματίζοντας τη χαρακτηριστική ουρά αερίου και σκόνης που ακολουθεί τον κομήτη.

"Αυτά τα αντικείμενα είναι ‘Κομήτες Λάζαροι’, που επιστρέφουν στη ζωή μετά από αδράνεια χιλιάδων ή εκατομμυρίων ετών. Δυνητικά, κάθε ένας από τις πολλές χιλιάδες των ήσυχων γειτόνων τους μπορεί να κάνει ακριβώς το ίδιο”, σύμφωνα με τον Ferrin. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύονται στο Oxford University Press journal Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Στο Κάστρο του Πλαταμώνα, The Castle at Platamonas

Το Κάστρο του Πλαταμώνα, είναι κάστρο - πόλη της μεσοβυζαντινής περιόδου (10ος μΧ αιώνας), κτισμένο στις νοτιανατολικές υπώρειες του Ολύμπου, σε θέση στρατηγική που ελέγχει τον δρόμο Μακεδονίας - Θεσσαλίας - Νότιας Ελλάδας.





The Platamon Castle is a Crusader castle (built between 1204 and 1222) in northern Greece and is located southeast of Mount Olympus, in a strategic position which controls the exit of the Tempe valley, through which passes the main road connecting Macedonia with Thessaly and southern Greece. The tower (donjon), which overlooks the highway, is an imposing medieval fortress.

Important discoveries are the board of Hellenistic\ wall, that confirm the suggestion that on this position was the ancient Greek cityHerakleion and the gate in the wall of the donjon. The core of the city Herakleion remains to be found, but it is posited that it is located on the northwest side of the castle's hill due to shells and coins found during recent excavations.





Ανασκαφή του 1995 εντόπισε ίχνη ελληνιστικού τείχους (4ος αιώνας) που επιβεβαιώνουν τις απόψεις ότι στη θέση αυτή υπήρχε η αρχαία πόλη Ηράκλειο, "πρώτη πόλις Μακεδονίας..." μετά τα Τέμπη σύμφωνα με πηγή του 360 πΧ. Το Βυζαντινό τείχος συντηρήθηκε από τους Φράγκους μετά το 1204 και τους βυζαντινούς τον 14ο αιώνα, στο τέλος του οποίου καταλαμβάνεται από τους Τούρκους, που επίσης επισκευάζουν αλλά εξακολουθεί να κατοικείται από Χριστιανούς. Στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο (1941) βομβαρδίζεται από τα γερμανικά στρατεύματα. 




Το όνομα Πλαταμώνας το οποίο προέρχεται από τη λέξη πλαταμών (-ώνος) και σημαίνει πλατύς βράχος, ακρωτηριώδης, εντός της θαλάσσης και αναφερόταν αρχικώς στην ακρόπολη της Ηράκλειας, και αργότερα όταν η πόλη περιορίσθηκε εντός του κάστρου στην εικόνα που δίνει ο λόφος του κάστρου καθώς προσεγγίζετε από τη θάλασσα.
 





Τρίτη 6 Αυγούστου 2013

Ο οργασμός καλύτερος από το σταυρόλεξο για τον εγκέφαλο, Orgasms Are Better for Brains Than Crosswords

Jean-Frédéric Schall. Rencontre amoureuse. Huile sur Toile, 30,9x26,6 cm, New York, Collection Particulière. H σεξουαλική κορύφωση αποτελεί την καλύτερη... άσκηση για τον εγκέφαλο, σύμφωνα με έναν «γκουρού» του συγκεκριμένου επιστημονικού πεδίου.

Αν θέλετε να ακονίσετε το μυαλό σας (όπως προτείνουν οι επιστήμονες για γεράματα με... διαύγεια), τότε αφήστε τα σταυρόλεξα και τα Sudoku και πιάστε το… σεξ. Αυτό προτείνει ο καθηγητής Μπάρι Κομισάρουκ, ο οποίος υποστηρίζει ότι ο οργασμός εξασκεί ολόκληρο τον εγκέφαλο, αντί για μια μόνο περιοχή του, με αποτέλεσμα να αποτελεί το καλύτερο είδος νοητικής «γυμναστικής».

Παυσίπονη και αντικαταθλιπτική κορύφωση

Pablo Picasso. Raphaël et la Fornarina d'après Ingres, 1968. Eau-Forte, 25x32,5 cm, Paris, Gallerie Louise Leiris.

Παράλληλα ο οργασμός αποτελεί πολύ καλό παυσίπονο αλλά και αντικαταθλιπτικό, σύμφωνα με τον καθηγητή. Αν λοιπόν οι επιστήμονες εκμεταλλευθούν τον μηχανισμό της ευχαρίστησης που κρύβεται πίσω από την κορύφωση στο σεξ, τότε θα μπορούσαν να αναπτύξουν θεραπείες κατά του στρες, της κατάθλιψης, ακόμη και του εθισμού σε ουσίες.

Ο 72χρονος καθηγητής μελετά τη γυναικεία σεξουαλική ικανοποίηση ήδη από τη δεκαετία του 1960 – είχε ξεκινήσει τα πειράματά του με αρουραίους προτού αρχίσει να μελετά τις γυναίκες το 1982. Η αφοσίωσή του σε ένα ερευνητικό πεδίο το οποίο σκανδάλιζε τους συναδέλφους του στο Πανεπιστήμιο Ράτγκερς στο Νιου Τζέρσι, τον έχει καθιερώσει ως έναν από τους ειδήμονες και τους φανατικότερους (επιστημονικούς) οπαδούς του οργασμού και των όσων καλών μπορεί να προσφέρει στον οργανισμό.

Μεγάλη αύξηση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο

What stimulates the brain most? Picture: Thinkstock

«Κατά τη διάρκεια του οργασμού καταγράφεται τρομακτική αύξηση της ροής του αίματος προς τον εγκέφαλο» ανέφερε ο καθηγητής Κομισάρουκ στη βρετανική εφημερίδα «The Times» και προσέθεσε: «Έτσι, ο οργασμός δεν μπορεί να είναι κακός για τον οργανισμό αφού μεταφέρει θρεπτικά συστατικά και το οξυγόνο στον εγκέφαλο. Οι νοητικές ασκήσεις όπως τα σταυρόλεξα και τα Sudoku αυξάνουν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου αλλά μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές του. Ο οργασμός ενεργοποιεί ολόκληρο τον εγκέφαλο».

Ο καθηγητής κατέληξε στα συμπεράσματά του μετά από παρακολούθηση εθελοντριών τις οποίες υπέβαλλε σε απεικονιστικές μεθόδους του εγκεφάλου στο εργαστήριό του που έχει την έδρα του στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ράτγκερς. Κατέγραφε τη ροή του αίματος στον εγκέφαλό των γυναικών ενόσω εκείνες βρίσκονταν σε οργασμό.

Στο πλαίσιο του πειράματος οι εθελόντριες υποβάλλονται σε λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) και φθάνουν σε σεξουαλική κορύφωση παρά το… αφιλόξενο για την περίσταση περιβάλλον του εργαστηρίου.

«Κλειδί» η κατανόηση του μηχανισμού της ευχαρίστησης

Utamaro. Deux Amants, 1790. Estampe colorée sur bois, 20,3x30,4 cm. New York, Ronin Gallery.

Ο δρ Κομισάρουκ πιστεύει ότι έχουμε να μάθουμε ακόμη πολλά για τη σεξουαλική ευχαρίστηση και τα οφέλη της για τον ανθρώπινο οργανισμό. «Δεν ξέρουμε ουσιαστικώς τίποτα για την ευχαρίστηση. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς την παράγει ο εγκέφαλος. Ποιες περιοχές του εγκεφάλου ‘γεννούν’ την τόσο έντονη ευχαρίστηση και πώς μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε για το καλό του οργανισμού;».

Τα πρώτα γενέθλια του Curiosity , Curiosity rover Celebrates 1 Year on Mars with Dramatic Discoveries

Τhis scene combines seven images from the telephoto-lens camera on the right side of the Mast Camera (Mastcam) instrument on NASA’s Mars rover Curiosity on Sol 343 of the rover’s work on Mars (July 24, 2013). The center of the scene is toward the southwest. Credit: NASA/JPL-Caltech/Malin Space Science Systems

Αύριο συμπληρώνεται ακριβώς ένας χρόνος από την προσγείωση του διαστημικού ρόβερ Curiosity της NASA στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη.

Η περιπέτεια του Curiosity ξεκίνησε με την εκτόξευσή του από τη Γη στις 26 Νοεμβρίου 2011.

Το Curiosity εκτοξεύθηκε με έναν πύραυλο Atlas V στις 26 Νοεμβρίου 2011 και αφού ταξίδεψε περίπου 250 εκατομμύρια χιλιόμετρα, προσγειώθηκε με επιτυχία στον Άρη στις 6 Αυγούστου 2012.

Η «περιέργεια» είναι εξάτροχο πυρηνοκίνητο όχημα 900 κιλών και διαθέτει χημικό εργαστήριο, βιντεοκάμερες, μετεωρολογικό σταθμό, τρυπάνι, ακτίνες λέιζερ καθώς επίσης κι έναν ρομποτικό βραχίονα μήκους δύο μέτρων.

Οι πανηγυρισμοί του τεχνικού προσωπικού της NASA για την επιτυχή προσγείωση του Curiosity στις 6 Αυγούστου 2012.

Πρόκειται για το πιο πολύπλοκο και υπερσύγχρονο ρομποτικό διαστημικό σκάφος που κατασκευάστηκε ποτέ με σκοπό την εξερεύνηση άλλων πλανητών. Η αποστολή του είναι ο εντοπισμός οργανικών ενώσεων και άλλων χαρακτηριστικών που θα αποδεικνύουν το αν ο πλανήτης είναι, ή ήταν κάποτε ή θα μπορούσε να γίνει κατοικήσιμoς.

Κατά τη διάρκεια ενός έτους, το Curiosity διάνυσε στην επιφάνεια του Άρη απόσταση 1,6 χιλιομέτρων περίπου και έχει στείλει στη Γη πάνω από 190 gigabits δεδομένων (φωτογραφίες, αναλύσεις σύνθεσης πετρωμάτων, εδάφους, ατμόσφαιρας κλπ).

Μια από τις πρώτες εικόνες που έστειλε η «περιέργεια» στη Γη αμέσως μετά την προσεδάφισή του στον κόκκινο πλανήτη. Από τότε, κατά τη διάρκεια ενός έτους, έστειλε πάνω από 71000 φωτογραφίες.

Toν Σεπτέμβριο του 2012, το διαστημικό ρόβερ Curiosity εντόπισε και φωτογράφισε μια αρχαία κοίτη νερού.

Από το μέγεθος των βότσαλων η επιστημονική ομάδα του Curiosity συμπέρανε ότι το νερό κυλούσε πριν από εκατομμύρια χρόνια με ταχύτητα περίπου 1 μέτρο ανά δευτερόλεπτο και βάθος έως και ένα μέτρο.

Aνάλυση αρειανού πετρώματος από το Curiosity. Οι κόκκινες κουκκίδες δείχνουν τα σημεία όπου στόχευσε το λέιζερ της Κάμερας Χημείας, οι μωβ αντιστοιχούν με τα σημεία «στόχευσης» του φασματογράφου APXS. Τα αποτελέσματα των πρώτων αναλύσεων έδειξαν γήινα χαρακτηριστικά. 

Tο Curiosity συνέλεξε δείγμα εδάφους από τον κρατήρα Gale στις 15 Οκτωβρίου με τον ειδικό βραχίονα που διαθέτει το Curiosity και πραγματοποίησε ανάλυση με περίθλαση ακτίνων Χ. Με τη μέθοδο αυτή προσδιορίστηκε για πρώτη φορά ποσοτικά η σύσταση του αρειανού εδάφους και διαπιστώθηκε ότι είναι παρόμοιο με τα ηφαιστειακά εδάφη στη Χαβάη!

H πρώτη ακτινογραφία αρειανού εδάφους από το Curiosity. Aνάλυση με ακτίνες Χ του εδάφους του Άρη, από την πειραματική συσκευή Χημείας και Ορυκτολογίας (Chemin).

Το εν λόγω εύρημα, που επιβεβαιώνει τις έως τώρα θεωρίες των επιστημόνων, αυξάνει την πιθανότητα κάποτε ο «κόκκινος πλανήτης» να είχε φιλοξενήσει μικροβιακή ζωή.

Με το ειδικό όργανο (SAM – Sample Analysis at Mars) που φέρει το Curiosity πραγματοποιήθηκαν επίσης μετρήσεις προσδιορισμού της περιεκτικότητας των αερίων στην ατμόσφαιρα του Άρη.

Tα πέντε αέρια κατά σειρά περιεκτικότητας κατ’ όγκον στην ατμόσφαιρα του Άρη.

Βρέθηκε να κυριαρχεί το διοξείδιο του άνθρακα, που αποτελεί το 95,9 % του όγκου της ατμόσφαιρας. Τα επόμενα 4 στοιχεία είναι το αργό, το άζωτο, το οξυγόνο (μόνο 0,14%) και το μονοξείδιο του άνθρακα.

Στις αρχές Δεκεμβρίου 2012, η επιστημονική ομάδα που ελέγχει το Curiosity ανακοίνωσε την ανίχνευση ανίχνευση χλωροπαραγώγων του μεθανίου (CH3Cl, CH2Cl2, CHCl3, CCl4) από το μίνι χημικό εργαστήριο SAM του Curiosity. Ανιχνεύθηκαν επίσης και μερικά μόρια νερού (δεσμευμένα σε κόκκους άμμου ή σκόνης, λίγο παραπάνω από το αναμενόμενο.

Τον Φεβρουάριο του 2013, η πρώτη γεώτρηση σε πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος είναι γεγονός. Το τρυπάνι του διαστημικού ρόβερ Curiosity που εξερευνά τον πλανήτη Άρη διείσδυσε σε βάθος 6,4 εκατοστά στο έδαφος του κόκκινου πλανήτη.

Οι δυο τρύπες από το τρυπάνι του Curiosity – η δεξιά έχει 16 χιλιοστά πλάτος και 20 χιλιοστά βάθος, η αριστερή έχει βάθος 64 χιλιοστά

Σύμφωνα με τους ερευνητές της NASA που μελετούν τα δεδομένα της αποστολής Curiosity, ιζηματογενή πετρώματα που σχηματίστηκαν παρουσία νερού υποδηλώνουν ότι το περιβάλλον του Άρη θα μπορούσε να είχε υποστηρίξει την εμφάνιση μικροβιακής ζωής.


Οι χημικές αναλύσεις δειγμάτων βράχου αποκάλυψαν ότι αποτελείται κατά 20% από άργιλο, ο οποίος πρέπει να σχηματίστηκε από την αντίδραση τρεχούμενου νερού με πυριγενή πετρώματα.


Ίχνη από τέτοια υγρά περιβάλλοντα έχουν βρεθεί και σε άλλες περιοχές του Άρη, ωστόσο στο σημείο έρευνας του Curiosity το νερό δεν ήταν έντονα όξινο και οξειδωτικό, ούτε περιείχε αλάτι σε μεγάλες συγκεντρώσεις – παράγοντες που θα εμπόδιζαν την ανάπτυξη μικροβίων. Η παρουσία θειικού ασβεστίου μαρτυρά ότι το νερό ήταν ουδέτερο ή ήπια αλκαλικό.

Αυτοπροσωπογραφία του διαστημικού ρόβερ Curiosity.

Επιπλέον, σύμφωνα με ερευνητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια τα υλικά που ανίχνευσε το Curiosity θα μπορούσαν να είχαν προσφέρει σε εξωγήινα μικρόβια μια πηγή χημικής ενέργειας για την ανάπτυξή τους.

Σύμφωνα με τον επιστημονικό υπεύθυνο της αποστολής στα κεντρικά της NASA στην Ουάσινγκτον, Μάικλ Μέγιερ: «Μια θεμελιώδης ερώτηση που καλείται να απαντήσει αυτή η αποστολή είναι το κατά πόσο θα μπορούσε ο Άρης να είχε προσφέρει ένα περιβάλλον κατάλληλο για τη ζωή. Με βάση όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα, η απάντηση είναι ναι»

Η επικοινωνία του Curiosity με την Γη διακόπηκε για έναν μήνα περίπου από τις 4 Απριλίου μέχρι την 1η Μαΐου, όταν η Γη, ο Ήλιος και ο Άρης βρίσκονταν σχεδόν στην ίδια ευθεία. Στη συνέχεια το διαστημικό ρόβερ ξανάπιασε δουλειά κάνοντας νέες γεωτρήσεις.

Το σημείο στο αρεανό έδαφος που φέρει το όνομα ‘Cumberland’ πριν και μετά τη γεώτρηση (15 Μαΐου 2013).

Λίγο πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος από την προσεδάφισή του στον Άρη, το διαστημικό ρόβερ της NASA, άρχισε να κατευθύνεται προς το όρος Sharp. Το όρος Σαρπ έχει ύψος 5,5 χιλιόμετρα και η μελέτη των διαδοχικών στρωμάτων στις πλαγιές του θα δώσει πληροφορίες για τα στάδια της εξέλιξης του πλανήτη. Σύμφωνα με τον τεχνικό της NASA Jim Erickson έχει ενεργοποιηθεί ένα νέο λογισμικό – που ονομάζεται autonav ή αυτόνομη πλοήγηση – που θα κάνει πιο εύκολη την οδήγηση. Το ταξίδι αυτό αναμένεται να διαρκέσει ένα χρόνο.

Αυτός ο χάρτης δείχνει το σημείο προσγείωσης του Curiosity τον Αύγουστο του 2012 στο σημείο “Bradbury Landing”, την περιοχή που ερεύνησε το όχημα από τον Νοέμβριο του 2012 μέχρι τον Μάιο του 2013 κοντά στον βράχο “John Klein” στην περιοχή “Glenelg” και τον επόμενο σημαντικό προορισμό της αποστολής στους πρόποδες του όρους Sharp. The total distance driven by NASA’s Mars rover Curiosity passed the one-mile mark a few days before the first anniversary of the rover’s landing on Mars. This map traces where Curiosity drove between landing at “Bradbury Landing” on Aug. 5, 2012, PDT, (Aug. 6, 2012 (Universal Time and EDT) and the position reached during the mission’s 351st Martian day, or sol, (Aug. 1, 2013). The Sol 351 leg added 279 feet (85.1 meters) and brought the odometry since landing to about 1.05 miles (1,686 meters). Credit: NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona

To Curiosity την 1 Αυγούστου 2013 συνέλαβε μια σπάνια εικόνα με τα δυο μικροσκοπικά φεγγάρια του Άρη Φόβο και Δείμο. (Credit: NASA/JPL/MSSS, contrast enhanced by Marco Di Lorenzo and Ken Kremer). 


O GPS του εγκεφάλου. Cells that help you find your way identified in humans

Your sense of direction may be better than you think (Image: Ruth Eastham/Max Paoli/Lonely Planet/Getty)

Αμερικανοί επιστήμονες εντόπισαν για πρώτη φορά σε ανθρώπους εξειδικευμένα εγκεφαλικά κύτταρα που παίζουν τον ρόλο GPS, δηλαδή βοηθούν στο να βρίσκει κανείς τον δρόμο του και να προσανατολίζεται σε ένα ανοιχτό άγνωστο περιβάλλον. Τέτοια κύτταρα είχαν στο παρελθόν βρεθεί μόνο σε ορισμένα ζώα. 

Η ανακάλυψη μπορεί να βοηθήσει μελλοντικά στην ανάπτυξη νέων φαρμακευτικών ή άλλων θεραπειών για ανθρώπους που χάνονται συχνά και δυσκολεύονται να «πλοηγηθούν» σε ανοιχτούς χώρους, όπως όσοι πάσχουν από Αλτσχάιμερ.

Η μελέτη

Διάφορα κύτταρα στον εγκέφαλο τον βοηθούν να προσανατολίζεται.

Disorientation: Without effective grid cells in the brain, humans frequently get lost.

Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι μερικά ζώα χρησιμοποιούν τρία διαφορετικά είδη κυττάρων για να προσανατολισθούν στον χώρο: κύτταρα κατεύθυνσης (ενεργοποιούνται όταν το ζώο κοιτάζει προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση), κύτταρα τοποθεσίας (ενεργοποιούνται μόνο σε συγκεκριμένα γεωγραφικά σημεία) και κύτταρα πλέγματος (ενεργοποιούνται κατά τακτά χρονικά διαστήματα καθώς το ζώο κινείται στον χώρο και δείχνουν τη σχετική θέση του ζώου σε σχέση με άλλα σημεία).Όλα αυτά τα κύτταρα στέλνουν πληροφορίες στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, όπου σχηματίζονται οι μνήμες κι έτσι το ζώο, μέσα από αυτήν τη συνδυασμένη κυτταρική δραστηριότητα, δημιουργεί «χάρτες» που το βοηθούν να προσανατολίζεται. Μέχρι σήμερα είχαν ανακαλυφθεί σε ανθρώπους κύτταρα κατεύθυνσης και τοποθεσίας, αλλά όχι πλέγματος.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή
Τζόσουα Τζέικομπς της Σχολής Βιοϊατρικής Μηχανικής και Συστημάτων Υγείας του πανεπιστημίου Ντρέξελ της Φιλαδέλφεια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νευροεπιστημών «Nature Neuroscience» (σύμφωνα με το New Scientist), μελέτησαν 14 επιληπτικούς που είχαν ήδη εμφυτευμένα ηλεκτρόδια στον εγκέφαλό τους για θεραπευτικούς λόγους.

Οι επιστήμονες κατέγραψαν την εγκεφαλική δραστηριότητα των εθελοντών, ενώ αυτοί έπαιζαν σε έναν φορητό υπολογιστή ένα βιντεοπαιγνίδι, στο οποίο έπρεπε να κινηθούν με ένα εικονικό ποδήλατο σε έναν εικονικό ανοιχτό χώρο, αναζητώντας διάφορα αντικείμενα, τα οποία μετά έπρεπε να θυμηθούν πού είχαν βρει.

Στο περιβάλλον δεν υπήρχαν αισθητά σημεία αναφοράς που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν για τον προσανατολισμό των εθελοντών, έτσι ώστε οι τελευταίοι να υποχρεωθούν να δραστηριοποιήσουν στο μέγιστο τον εγκέφαλό τους για να δημιουργήσουν νοητικούς «χάρτες».

Sense of direction: How grid cells work explain why some people can understand where they are better than others.


Η μελέτη έδειξε ότι, όπως έχει ήδη διαπιστωθεί σε ζώα, και οι άνθρωποι σε αυτές της περιπτώσεις νοητικής «χαρτογράφησης» και «πλοήγησης» στον χώρο, χρησιμοποιούν μια σειρά από διάσπαρτους εξειδικευμένους νευρώνες (εγκεφαλικά «κύτταρα πλέγματος»), τα οποία βρίσκονται κυρίως στον ενδορινικό φλοιό (που εμπλέκεται στη μνήμη και στον προσανατολισμό), αλλά και στον προμετωπιαίο φλοιό (που επίσης εμπλέκεται στη μνήμη).

Ο ενδορινικός φλοιός εμφανίζει αφύσικη δραστηριότητα στις περιπτώσεις ανθρώπων με τη νόσο Αλτσχάιμερ, οι οποίοι συχνά δυσκολεύονται να προσανατολισθούν σε έναν χώρο. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ίσως είναι δυνατό να βρεθούν φάρμακα ή άλλες μέθοδοι εγκεφαλικής διέγερσης, που θα ενισχύουν τη δραστηριότητα των συγκεκριμένων κυττάρων τύπου GPS.