Μιχαήλ Άγγελος. Michelangelo Buonarroti

Portrait of Michelangelo by Daniele da Volterra.

Ο Μιχαήλ Άγγελος Μπουαναρότι (περισσότερο γνωστός ως Μικελάντζελο) ήταν γλύπτης, ζωγράφος, αρχιτέκτονας και ποιητής. 

Daniele Da Volterra, Michelangelo, 1560.

Πολλές φορές στην Ιστορία της Τέχνης τον αποκαλούν «ο θεϊκός», εξ 'αιτίας του προσωνυμίου που του απέδωσε ο Τζόρτζιο Βαζάρι, όταν εξέδωσε την βιογραφία του Μιχαήλ Αγγέλου. 

Statue de Michel-Ange de la galerie des Offices à Florence.

Γεννήθηκε στις 6 Μαρτίου του 1475 στο Καπρέζε της Ιταλίας, μια κωμόπλοη ​​έξω από την Φλωρεντία. Έχοντας εμφανή κλίση στη ζωγραφική, σπούδασε αρχικά υπό την καθοδήγηση του ουμανιστή Φραντσέσκο ντ 'Ουρμπίνο, αλλά το 1487 ξεκίνησε ως μαθητευόμενος στο εργαστήριο ζωγραφικής του Ντομένικο Γκιρλαντάγιο. Ωστόσο υπήρξε σε μεγάλο βαθμό αυτοδίδακτος. 

Madonna della scala, (Madonna of the Steps) (1490–92), Michelangelo's earliest known work, Florence, Casa Buonarotti.

Σημαντική στιγμή στην εξέλιξη του υπήρξε η επίσκεψη στον Κήπο των Μεδίκων, όπου διατηρείτο σημαντική συλλογή από αρχαία γλυπτά. Εκεί διδάχθηκε την τέχνη της γλυπτικής ενώ παράλληλα γνώρισε τον Λορέντσο των Μεδίκων, επιφανή άρχοντα της Φλωρεντίας, ο οποίος τον εισήγαγε στην αυλή του. Στην αυλή του Λορέτζου του Μεγαλοπρεπούς, ήρθε σε επαφή με τις ιδέες του νεοπλατωνισμού, μεταφυσική, ηθική και μυστικιστική φιλοσοφική σχολή.

Michelangelo's Pietà, St Peter's Basilica (1498–99).

Έμεινε στην αυλή και μετά τον θάνατο του Λορέτζου, το 1492, έφυγε όμως σύντομα γιατί κινδύνευε από τους υποστηρικτές του μοναχού Σαβοναρόλα ως ευνοούμενος των Μεδίκων. Πήγε στη Βενετία και την Μπολόνια για να καταλήξει στη Ρώμη. Εν τω μεταξύ είχε ήδη ολοκληρώσει κάποια έργα, όπως την Μάχη των Κενταύρων και την Παναγία της Σκάλας. Στη Ρώμη του ανέθεσαν σημαντικά έργα όπως η Αποκαθήλωση που απεικονίζει την Παναγία να κρατά στα χέρια της το σώμα του Χριστού μετά τη σταύρωση. Το έργο τοποθετήθηκε στην βασιλική του Αγίου Πέτρου και συνέβαλε σημαντικά στην καταξίωση του καλλιτέχνη. 

The Statue of David, completed by Michelangelo in 1504, is one of the most renowned works of the Renaissance. David, situé à la Galleria dell'Academia, à Florence.

Ύστερα από 5 χρόνια επέστρεψε στη Φλωρεντία όπου ανέλαβε αρκετές παραγγελίες με σημαντικότερη, την ανάθεση του Δαβίδ, ενός μαρμάρινου γλυπτού μεγάλων διαστάσεων που αποτέλεσε σύμβολο της νέας φλωρεντινής δημοκρατίας και τοποθετήθηκε στην Πιάτσα ντελα Σινιορία, μπροστά από το Παλάτσο Βέκιο.

Plafond de la Chapelle Sixtine. Vatican. Michelangelo painted the ceiling of the Sistine Chapel; the work took approximately four years to complete (1508–12).

Ένα χρόνο αργότερα επέστρεψε στη Ρώμη για να αναλάβει αυτή την φορά το έργο που θα τον καθιερώσει παγκοσμίως, την διακόσμηση της Καπέλα Σιξτίνα (παπικό παρεκκλήσιο), ύστερα από πρόσκληση του Πάπα Ιουλίου του Β’. ο οποίο στου ανέθεσε τη δημιουργία ενός επιβλητικού μαυσωλείου.

 Michelangelo Buonarroti, Last Judgment, Le Jugement Dernier, 1541.

Το επόμενο διάστημα (1508-1512) ο Μιχαήλ Άγγελος κατάφερε να δημιουργήσει περισσότερες από 300 βιβλικές φιγούρες και άλλες θρησκευτικές παραστάσεις, όπως σκηνές από την Γένεση, την ιστορία του Νώε ή τη Δευτέρα Παρουσία.

Michelangelo, Voute de la Chapelle Sixtine, La Sibylle de Delphes, 1509.

Τα τέσσερα αυτά χρόνια, λέγεται, ότι ο Μικελάντζελο δεν βγήκε από την Καπέλα Σιξτίνα παρά ελάχιστα και δεν επέτρεψε σε κανέναν να δει το έργο του, δημιουργώντας έτσι μια αναστάτωση, μια φήμη και πλήθος κόσμου σύρρεε έξω από το Παρεκκλήσι. Σημαντική καινοτομία υπήρξε επίσης η απεικόνιση θεμάτων που προέρχονταν από την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή παράδοση, χωρίς άμεση σχέση με την χριστιανική θρησκεία, όπως οι Σίβυλλες. Ο θόλος ήταν τόσο ψηλά που επινόησε μία τεχνοτροπία. Ζωγράφισε παραμορφωμένες τις φιγούρες, έτσι ώστε ο θεατής που βρισκόταν αρκετά μέτρα πιο κάτω να τις έβλεπε κανονικές.

Michelangelo Buonarroti, Leda and the Swan, Léda et le cygnet, 1530-1540.

Ο διάδοχος του Ιουλίου του Β’, Λέων Ι΄ του ανέθεσε την ανακατασκευή της πρόσοψης της εκκλησίας του Σαν Λορέντσο, στη Φλωρεντία. Εργάστηκε για το σκοπό αυτό για τρία χρόνια, ωστόσο ο πάπας τελικά απέρριψε το σχέδιο. Αργότερα ανέλαβε την ανέγερση ενός νέου σκευοφυλακίου για την ίδια εκκλησία, με σκοπό να περιέχει τους τάφους του Λορέντσο του Μεγαλοπρεπή, του αδελφού του Τζουλιάνο καθώς και των ομώνυμων πρόωρα χαμένων δουκών. Οι εργασίες αναστέλλονται λόγω θανάτου του Πάπα, αλλά αποτελούν σημαντικό δείγμα συνύπαρξης της αρχιτεκτονικής με την γλυπτική. 

Michelangelo Buonarroti, Detail from the Dying slave, Détail de l’Esclave mourant, 1513-1515, Musée du Louvre.

Αργότερα κατέφυγε στη Γαλλία, προσκεκλημένος του Φραγκίσκου Α΄, ενώ η η Φλωρεντία πολιορκούνταν, με αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί λιποτάκτης. Επέστρεψε όμως σύντομα πίσω στη Φλωρεντία όπου και παρέμεινε μέχρι την επόμενη επίσκεψή του στη Ρώμη για να αναμορφώσει την πλατεία του Καπιτωλίου και το Παλάτσο Φαρνέζε.

Dessin de Michel-Ange représentant Zeus et Ganymède, couple pédérastique archétypal depuis la Grèce classique.

Επιπλέον, διορίστηκε υπεύθυνος αρχιτέκτονας για την ολοκλήρωση της κατασκευής της βασιλικής του Αγίου Πέτρου. Τα σχέδια που ακολουθήθηκαν ανήκαν στον Ντονάτο Μπραμάντε, ωστόσο ο Μιχαήλ Άγγελος σχεδίασε το θόλο της, η κατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε πριν το θάνατό του (18 Φεβρουαρίου του 1564).

Michelangelo's tomb in Basilica di Santa Croce di Firenze. Le Tombeau de Michel-Ange dans la basilique de Santa Croce à Florence.

Ενταφιάστηκε, σύμφωνα με την επιθυμία του στην Βασιλική του Αγίου Σταυρού (Santa Croce) της Φλωρεντίας.

Αυτή είναι η ιστορία ενός "σούπερ σταρ", ενός γλύπτη, ζωγράφου και αρχιτέκτονα που δεσπόζει στην ιστορία της τέχνης σαν ένας κολοσσός. Ήταν μια ταραγμένη ιδιοφυΐα...

Το δεύτερο και τελευταίο μέρος του δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ του BBC (με ελληνική αφήγηση και υπότιτλους), για μία από της σημαντικότερες μορφές της Αναγέννησης, που δημιούργησε πληθώρα αριστουργημάτων...

Σκανάροντας το παρελθόν - Η αρχαία ελληνική πόλη της Πέτρας. Time Scanners: Petra

The ancient desert city of Petra, Jordan. Inhabited for thousands of years, the strikingly beautiful desert city of Petra, Jordan was once home to a civilization long since vanished. Petra's location between the Red Sea and the Dead Sea made it an important center for commerce, where Arabian incense, Chinese silks, and Indian spices were traded. The buildings reflect a welcoming of cultures, combining native Eastern traditions with Western Classical (850 BC-476 AD) architecture from Hellenistic Greece. Noted by UNESCO as "half-built, half-carved into the rock," this capital city also had a sophisticated system of dams and channels for collecting, diverting, and providing water to the arid region. Petra, Jordan was lost to the Western World from about the 14th century until the early 19th century. Today, the ancient city is one of the world's largest and most important archaeological sites. It has been an inscribed property of the UNESCO World Heritage Centre since 1985. In 2007, Petra was also named one of the New 7 Wonders of the World. Press photo © 2000-2006 NewOpenWorld Foundation

Έχοντας στα χέρια τους, μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας, κορυφαίοι επιστήμονες σαρώνουν με λέιζερ τα αρχαία μνημεία και μας αποκαλύπτουν πολύτιμα μυστικά και δίνουν απαντήσεις σε σημαντικά ερωτήματα.

Petra Church-Byzantine Mosaics

Σε αυτό το επεισόδιο της σειράς "Σκανάρονας το παρελθόν", αντικείμενο έρευνας η αρχαία πόλη της Πέτρας στην Ιορδανία. ελληνικής τεχνοτροπίας και αισθητικής μνημείο.

The Time Scanners use cutting-edge 3D laser-scanning technology to put history's building wonders to the test, exploring the secrets of how the world's most iconic engineering creations were constructed. Leading the quest is structural engineer Steve Burrows. He is joined by laser-scanning experts from the Center for Advanced Spatial Technologies at the University of Arkansas. With unprecedented access, they explore, scan and digitally analyse some of mankind's most awe-inspiring architectural achievements, uncovering just how good the engineers of the ancient world really are. 

The ancient city of Petra Great Temple

Structural engineer Steve Burrows leads his team of laser-scanning experts to Jordan in the Middle East, to scan the ancient desert city of Petra.

Τερατώδης ηφαιστειακή έκρηξη καταγράφηκε σε φεγγάρι του Δία. Jupiter's Moon Io Erupts

The LORRI camera aboard NASA’s New Horizons spacecraft captured these images of Io’s Tvashtar volcano erupting. Credit: NASA, JPL/Caltech Univ. of Arizona.

Ηφαιστειακά υλικά εκτινάσσονται σε ύψος 321 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της οργισμένης Ιούς, του πλέον ενεργού σώματος του Ηλιακού Συστήματος από γεωλογική άποψη. Το δραματικό φαινόμενο καταγράφηκε από τη αποστολή New Horizons της NASA καθώς περνούσε για λίγο από το σύστημα του Δία.

Δορυφόρος-ηφαίστειο

Io is the most volcanically active body in the solar system. At 2,263 miles in diameter, it is slightly larger than Earth’s moon. Credit: NASA, JPL/Caltech Univ. of Arizona.

Τουλάχιστον 400 ενεργά ηφαίστεια και 100 βουνά, ορισμένα ψηλότερα από το Έβερεστ, έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα στην Ιώ, ένας από τους τέσσερις δορυφόρους του Δία που ανακάλυψε το 1610 ο Γαλιλαίος Γαλιλέι.

Λάβα ξεχύνεται στην επιφάνεια της Ιούς στη διάρκεια ηφαιστειακής έκρηξης. Lava spills onto the surface of Io during a volcanic eruption. Πηγή: NASA/JPL/University of Arizona

Λάβα, θειάφι και διοξείδιο του θείου εκτοξεύονται συχνά στον ουρανό του δορυφόρου, ο οποίος είναι λίγο μεγαλύτερος από τη Σελήνη με διάμετρο 3.640 χιλιομέτρων.

This five-frame sequence (Repeating Sequence on this video) of New Horizons images captures the giant plume from Io's Tvashtar volcano. Snapped by the probe's Long Range Reconnaissance Imager (LORRI) as the spacecraft flew past Jupiter earlier this year, this first-ever "movie" of an Io plume clearly shows motion in the cloud of volcanic debris, which extends 330 kilometers (200 miles) above the moon's surface. Only the upper part of the plume is visible from this vantage point -- the plume's source is 130 kilometers (80 miles) below the edge of Io's disk, on the far side of the moon. Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Η θεαματική έκρηξη που δείχνει το βίντεο της NASA συνέβη το 2007, όταν το New Horizons πέρασε από το σύστημα του Δία για να αυξήσει ταχύτητα αλλά και να παρατηρήσει τον μεγαλύτερο πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος.

Ο... ένοχος

Ο Δίας, εξάλλου, είναι η δύναμη στην οποία οφείλεται η ακραία ηφαιστειακή δραστηριότητα της Ιούς: ολόκληρο το φεγγάρι παραμορφώνεται λόγω της βαρυτικής έλξης του Δία και των άλλων μεγάλων δορυφόρων του. Η παλιρροϊκή αυτή παραμόρφωση προκαλεί ισχυρή τριβή που θερμαίνει και τελικά λιώνει τα πετρώματα του φεγγαριού.

Και, λόγω της σχετικά αδύναμης βαρύτητας της ίδιας της Ιούς, τα ηφαιστειακά υλικά εκτινάσσονται σε πολύ μεγαλύτερο ύψος από ό,τι αν τα ηφαίστεια βρίσκονταν στη Γη.

Collapsed volcanoes form large, dark spots on Io’s surface. Credit: NASA, JPL/Caltech Univ. of Arizona.

Θα περάσουν πάντως αρκετά χρόνια μέχρι να βρουν οι επιστήμονες την ευκαιρία να καταγράψουν άλλες τέτοιες εκρήξεις στην Ιώ -το Νew Horizons έχει πλέον απομακρυνθεί και κινείται προς τον κύριο στόχο του, τον πλανήτη-νάνο Πλούτωνα και άλλα παγωμένα σώματα της γειτονιάς του, της λεγόμενης Ζώνης του Κάιπερ. Η επόμενη ευκαιρία ίσως έρθει με την εκτόξευση της ευρωπαϊκής αποστολής Juice προς τον Δία το 2022.

Καραμπόλα κομητών σε κοντινό πλανητικό σύστημα. Giant Planet May Be Lurking In ‘Poisonous’ Gas Around Beta Pictoris

Artist’s conception of a hypothetical giant planet (left) in Beta Pictoris. The gas giant would sweep up comets into a swarm, causing frequent collisions. Astronomers using the Atacama Large Millimeter Array (ALMA) are calling this the “preferred model” for observations they made. Credit: Goddard Space Flight Center/F. Reddy

Θρύψαλα παγωμένων σωμάτων που δεν μπορεί παρά να είναι κομήτες ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά γύρω από ένα κοντινό άστρο. Οι αστρονόμοι υπολογίζουν μάλιστα ότι στη βίαιη αυτή γειτονιά ένας μεγάλος κομήτης καταστρέφεται σε συγκρούσεις κάθε πέντε λεπτά.

Διεθνής ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε το ολοκαίνουργιο ραδιοτηλεσκόπιο ALMA στη Χιλή, το ισχυρότερο στην κατηγορία του, για να παρατηρήσει το βήτα του Οκρίβα (ή Οκρίβαντα), ένα άστρο σε απόσταση 63 ετών φωτός, γύρω από το οποίο έχουν μάλιστα ανακαλυφθεί πλανήτες.

Οι πλανήτες μόλις που διακρίνονται ακόμα και με τα ισχυρότερα τηλεσκόπια, οπότε οι ερευνητές θα ήταν αδύνατο να παρατηρήσουν άμεσα μικρότερα σώματα όπως οι κομήτες -σώματα που αποτελούνται κυρίως από πάγους και σκόνη.

Artist’s conception of the view towards the young star Beta Pictoris from the outer edge of its disk. This disk of dust and gas orbiting the star is produced by collisions between and evaporation of asteroids and comets. A giant planet may have already formed and terrestrial planets may be forming. A young terrestrial planet gaining mass by collision with an asteroid is shown in the middle of the panel. The young terrestrial planet is dry, without an atmosphere. It will likely acquire one later from the impact of water (or other kind of ice)-rich asteroids. Astronomers using NASA's Far Ultraviolet Spectroscopic Explorer telescope have found that the gas in the Beta Pictoris disk is extremely carbon-rich, much more so than expected based on what is known about asteroids and comets in the Solar System. The inset panels show two possible outcomes for mature terrestrial planets around Beta Pic. The top one is a water-rich planet similar to the Earth; the bottom one is a carbon-rich planet, with a smoggy, methane-rich atmosphere similar to that of Titan, a moon of Saturn. Credit:NASA/FUSE/Lynette Cook

Αυτό που ανίχνευσαν ήταν η φασματική υπογραφή του μονοξειδίου του άνθρακα. «Τα μόρια CO μπορούν να επιζήσουν γύρω από ένα άστρο μόνο για σύντομα χρονικά διαστήματα, περίπου 100 χρόνια, πριν τελικά καταστραφούν από την υπεριώδη ακτινοβολία του άστρου» αναφέρει ο Μπιλ Ντεντ, ερευνητής του ALMA στη Χιλή.

«Οπότε το μονοξείδιο του θείου που παρατηρήσαμε πρέπει να ανανεώνεται διαρκώς, εκτός βέβαια αν το β του Οκρίβα βρίσκεται σε κάποια πολύ ασυνήθιστη φάση» εξηγεί.

Δεδομένου ότι οι κομήτες περιέχουν CO, οι παρατηρήσεις βρίσκονται σε συμφωνία με την υπόθεση ότι το αέριο προέρχεται από καραμπόλα κομητών, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στην ηλεκτρονική επιθεώρηση Science Express.

Το διοξείδιο του άνθρακα δεν είναι διάσπαρτο στο δίσκο σκόνης και αερίου που περιβάλλει το άστρο. Είναι αντίθετα συγκεντρωμένο σε μια σχετικά μικρή περιοχή περίπου 13 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από το άστρο, απόσταση περίπου τρεις φορές μεγαλύτερη από την απόσταση Ήλιου-Ποσειδώνα.

An international team of astronomers exploring the disk of gas and dust around a nearby star have uncovered a compact cloud of poisonous gas formed by ongoing rapid-fire collisions among a swarm of icy, comet-like bodies. The researchers suggest the comet swarm is either the remnant of a crash between two icy worlds the size of Mars or frozen debris trapped and concentrated by the gravity of an as-yet-unseen planet. NASA.gov

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το πυκνό αυτό σύννεφο CO σχηματίστηκε λόγω της επίδρασης ενός άγνωστου ως σήμερα πλανήτης, ο οποίος πρέπει να βρίσκεται κι αυτός σε μεγάλη απόσταση από το άστρο. Η βαρυτική έλξη ενός τέτοιου πλανήτη θα μπορούσε να συγκεντρώσει το αέριο σε μια σχετικά μικρή περιοχή, όπως συμβαίνει και στο δικό μας Ηλιακό Σύστημα με τους λεγόμενους «τρωικούς αστεροειδείς», οι οποίοι αναγκάζονται να στριμωχτούν σε μια στενή τροχιά γύρω από τον Ήλιο λόγω της βαρυτικής επίδρασης του γιγάντιου Δία.

Οι παρατηρήσεις του ALMA δείχνουν ότι η συνολική ποσότητα CO στο σύστημα ισούται χονδρικά με το ένα έκτο της μάζας του νερού στη Γη.

«Για να φτάσουμε σε αυτή την ποσότητα, ο ρυθμός των συγκρούσεων θα πρέπει να είναι πραγματικά εκπληκτικός, με την πλήρη καταστροφή ενός μεγάλου κομήτη κάθε πέντε λεπτά» επισημαίνει ο Δρ Ντεντ. «Και το μονοξείδιο του άνθρακα είναι μόνο η αρχή. Δεν αποκλείεται να υπάρχουν κι άλλα προ-οργανικά μόρια που απελευθερώνονται από παγωμένα σώματα».

Στο Ηλιακό Σύστημα εκτιμάται ότι υπάρχουν αρκετά εκατομμύρια κομήτες, από τους οποίους οι περισσότεροι συγκεντρώνονται στο λεγόμενο Νέφος του Όορτ, σε απόσταση περίπου ενός έτους φωτός από τον Ήλιο.

Γιατί θυμόμαστε τα όνειρά μας; Why can you remember your dreams?

Pablo Picasso, Le Rêve, The Dream, 1932, Oil on canvas, 130 cm × 97 cm (51 in × 38 in), Private collection of Steven A. Cohen. Researchers uncover why only some people can recall them in the morning.

Γιατί ονειρευόμαστε; Αν και κάποιες θεωρίες έχουν διατυπωθεί, η ακριβής αιτία εξακολουθεί να αποτελεί αίνιγμα για την επιστήμη. Εξίσου άλυτο μυστήριο είναι επίσης το γιατί θυμόμαστε τα όνειρά μας και, ακόμη περισσότερο, το γιατί ορισμένοι άνθρωποι θυμούνται περισσότερο τα όνειρά τους ενώ άλλοι λιγότερο.

Pablo Picasso, Femme qui rêve a Venice, 1900. Επιστήμονες εντόπισαν περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον βαθμό της απομνημόνευσης των ονείρων.

Τώρα μια ομάδα γάλλων ερευνητών έρχεται να φωτίσει λίγο περισσότερο το «σκοτάδι» που επικρατεί γύρω από αυτό το τελευταίο ερώτημα, εντοπίζοντας διαφορές στη δραστηριότητα των περιοχών του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη διαδικασία απομνημόνευσης των ονείρων.

Όλοι ονειρεύονται, ακόμη και αν δεν το θυμούνται

Paul Delvaux, Le Rêve, 1935. Researchers have identified two types of dreamer - and only one can remember them.

Όλοι οι άνθρωποι ονειρεύονται όταν κοιμούνται, όμως δεν θυμούνται όλοι τα όνειρά τους όταν ξυπνούν. Οι επιστήμονες που μελετούν τον ύπνο και τα όνειρα διακρίνουν δύο τύπους «ονειρευτών»: τους «υψηλής συχνότητας», οι οποίοι θυμούνται σχεδόν επί μονίμου βάσεως τα όνειρά τους, και τους «χαμηλής συχνότητας», οι οποίοι τα θυμούνται σπάνια. Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2013 στην επιθεώρηση «Cerebral Cortex», η Περίν Ρουμπί, ερευνήτρια του Κέντρου Ερευνών στις Νευροεπιστήμες της Λυών στη Γαλλία, και οι συνεργάτες της είχαν ανακαλύψει ότι όσοι ανήκαν στην κατηγορία της «υψηλής συχνότητας» είχαν διπλάσιο (αλλά εντός των φυσιολογικών ορίων) χρόνο εγρήγορσης κατά τη διάρκεια του ύπνου τους από ό,τι εκείνοι που ανήκαν στην κατηγορία της «χαμηλής συχνότητας». Επίσης όσοι ανήκαν στην πρώτη κατηγορία, όταν ήταν ξύπνιοι ανταποκρίνονταν περισσότερο ακούγοντας το όνομά τους σε σχέση με εκείνους που ανήκαν στη δεύτερη κατηγορία.

Οι ερευνητές σημείωναν στο σχετικό άρθρο τους ότι τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν κάποιες διαφορές στην εγκεφαλική λειτουργία των δύο ομάδων οι οποίες ενδέχεται να σχετίζονται με την ικανότητα να θυμόμαστε τα όνειρά μας. Συγκεκριμένα διατύπωναν την εικασία ότι η αυξημένη αντίδραση στα εξωτερικά ερεθίσματα που επεδείκνυαν οι εθελοντές της πρώτης ομάδας ενδεχομένως να οδηγούσε σε μεγαλύτερα διαστήματα εγρήγορσης κατά τη διάρκεια της νύχτας, τα οποία διευκόλυναν την απομνημόνευση των ονείρων κατά τα σύντομα διαστήματα στα οποία ήταν ξύπνιοι.

Οι περιοχές των ονείρων

Where we remember our dreams: the temporo-parietal junction (TPJ), an area of the brain involved in attention orienting toward external stimuli.

Προκειμένου να διερευνήσουν το ζήτημα περαιτέρω, οι ίδιοι επιστήμονες θέλησαν να εντοπίσουν ποιες περιοχές του εγκεφάλου παρουσιάζουν διαφορές ανάμεσα στους ανθρώπους που θυμούνται και σε εκείνους που δεν θυμούνται τα όνειρά τους. Σε μια νέα μελέτη, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στην επιθεώρηση «Neuropharmacology», εξέτασαν με τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET) την αυθόρμητη εγκεφαλική δραστηριότητα 41 εθελοντών ενώ ήταν ξύπνιοι και ενώ κοιμούνταν. Οι εθελοντές είχαν χωριστεί σε δύο ομάδες: οι 21, οι οποίοι ανήκαν στην κατηγορία της «υψηλής συχνότητας», θυμούνταν τα όνειρά τους κατά μέσο όρο 5,2 πρωινά την εβδομάδα, ενώ οι 20, οι οποίοι ανήκαν στην κατηγορία της «χαμηλής συχνότητας», θυμούνταν τα όνειρά τους κατά μέσο όρο 2 πρωινά τον μήνα.

Virgílio Maurício, Après le rêve, 1912. The team found those who slept badly were more likely to remember their dreams.

Οι τομογραφίες έδειξαν ότι οι εθελοντές που ανήκαν στην ομάδα «υψηλής συχνότητας», τόσο όταν κοιμούνταν όσο και όταν ήταν ξύπνιοι, εμφάνιζαν υψηλότερη αυθόρμητη εγκεφαλική δραστηριότητα στον μέσο προμετωπιαίο φλοιό, ο οποίος σχετίζεται με τον ύπνο, τα όνειρα και τη μνήμη καθώς και με την παραγωγή των βραδέων κυμάτων του ύπνου, και στην κροταφοβρεγματική σύνδεση, η οποία σχετίζεται με τον προσανατολισμό της προσοχής προς τα εξωτερικά ερεθίσματα. «Αυτό ίσως εξηγεί γιατί εκείνοι που θυμούνται περισσότερο τα όνειρά τους αντιδρούν περισσότερο στα εξωτερικά ερεθίσματα, ξυπνούν πιο συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας και έτσι κωδικοποιούν καλύτερα τα όνειρα στη μνήμη τους από ό,τι εκείνοι που τα θυμούνται λιγότερο» δήλωσε σε δελτίο Τύπου η κυρία Ρουμπί. «Ο κοιμώμενος εγκέφαλος δεν έχει την ικανότητα να απομνημονεύσει νέες πληροφορίες, πρέπει να είναι ξύπνιος για να κάνει κάτι τέτοιο».

Σε προηγούμενες μελέτες ο διάσημος νοτιοαφρικανός ψυχαναλυτής και νευροχειρουργός Μαρκ Σολμς είχε παρατηρήσει ότι ο τραυματισμός των δύο συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου οδηγεί σε παύση της ικανότητας όσων τον υφίστανται να θυμούνται τα όνειρά τους. Η νέα διαπίστωση των γάλλων ερευνητών ότι η δραστηριότητα σε αυτές διαφέρει ανάμεσα σε όσους τα θυμούνται περισσότερο και όσους τα θυμούνται λιγότερο έρχεται να ενισχύσει τον ρόλο τους, αν όχι στη «γέννηση», τουλάχιστον στην «παγίωση» των ονείρων. «Τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι τα άτομα "υψηλής συχνότητας" και τα άτομα "χαμηλής συχνότητας" διαφέρουν ως προς την απομνημόνευση των ονείρων, δεν αποκλείουν όμως το ενδεχόμενο να διαφέρουν και ως προς την παραγωγή τους» τόνισε η κυρία Ρουμπί. «Είναι πιθανό τα άτομα που θυμούνται περισσότερο να παράγουν περισσότερα όνειρα από εκείνα που θυμούνται λιγότερο».

Γαλαξίας διαλύεται σαν λουλούδι στον άνεμο. Jellyfish-Like Galaxy Appears To Be Shedding All Over Space

Δεξιά στην εικόνα φαίνεται ο γαλαξίας που πάει... όπου φυσάει ο άνεμος. Ο ESO 137-001 κινείται τόσο γρήγορα μέσα σε σύννεφο ώστε το αέριό του παρασύρεται και σχηματίζει γαλάζια νήματα. A gas stream from galaxy ESO 137-001 shines brightly in X-rays captured by the Chandra X-Ray Observatory. The galaxy is captured in other wavelengths by the Hubble Space Telescope. The gas stream is due to the galaxy running into superheated gas in the region. Credit: NASA, ESA, CXC

Ο σπειροειδής γαλαξίας ESO 137-001 μοιάζει με λουλούδι που χάνει τα πέταλά του στον άνεμο σε αυτή την εικόνα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Ολόκληρος ο γαλαξίας κινείται προς την πάνω δεξιά πλευρά της εικόνας με ταχύτητα 7,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα.

X-ray Image of ESO 137-001. Credit: NASA, ESA, CXC

Δεν πλέει όμως στο κενό, αλλά μέσα σε ένα αραιό και εξαιρετικά θερμό διαγαλαξιακό σύννεφο αερίου. Ο γαλαξίας κινείται τόσο γρήγορα μέσα στο διαγαλαξιακό σύννεφο ώστε το αέριό του παρασύρεται προς τα πίσω και σχηματίζει νήματα, τα οποία εμφανίζονται γαλάζια. Ακόμα και η καφετιά σκόνη που περιέχει ο ESO 137-001 διακρίνεται να ωθείται πίσω από το κέντρο του γαλαξία.

A Hubble Space Telescope image of spiral galaxy ESO 137-001 moving through galaxy cluster Abell 3627. The tendrils (visible in ultraviolet light) are gas flowing away from the galaxy as it moves through superheated gas in the area. Credit: NASA, ESA, CXC

Ο ανεμοδαρμένος γαλαξίας, ο οποίος βρίσκεται στο γαλαξιακό σμήνος του Γνώμονα, σε απόσταση 200 εκατομμυρίων ετών φωτός, πιθανότατα θα καταφέρει να επιζήσει. Σταδιακά όμως χάνει το υλικό που θα του επέτρεπε να σχηματίζει νέα άστρα και δεν μπορεί παρά να γίνεται ολοένα σκοτεινότερος. Τουλάχιστον χαρίζει αυτό το υπέροχο θέαμα, το οποίο συμπληρώνουν διάσπαρτα λαμπερά άστρα που βρίσκονται πολύ πιο κοντά, μέσα στον δικό μας Γαλαξία.

Οι προφητείες για τη Γη το... 2030. What The World Will Look Like In 2030

Πώς θα μοιάζει ο κόσμος το 2030; Οι ειδικοί δίνουν τις δικές τους εκτιμήσεις και προβλέψεις. To help plan for the future, the intelligence community has put together a vision of what the world will look like in the next two decades. It might get a little crazy, but we’re all getting computers in our brains.

Επιστήμονες και ερευνητές που στο βιογραφικό τους έχουν συμπεριλάβει και τον τίτλο «μελλοντολόγος» κάνουν κατά καιρούς προβλέψεις για τα επιτεύγματα της ανθρωπότητας στο εγγύς και απώτερο μέλλον. Επιτεύγματα που θα έχουν φυσικά πολυεπίπεδη επίδραση στη ζωή των ανθρώπων. Τον τελευταίο καιρό αυτοί οι προφήτες μιλούν για αυτά που πιστεύουν ότι θα είναι πραγματικότητα σε 15 χρόνια από σήμερα, ορισμένα από τα οποία μοιάζουν πραγματικά με σενάρια επιστημονικής φαντασίας.

The dominant social networks of the future may not even be formal organizations, but rather anarchic collectives.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, αν στις αρχές του 1990 έλεγες σε κάποιον ότι λίγα χρόνια μετά θα υπήρχαν «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα με χιλιάδες apps, θα υπήρχαν e-books, tablets, Facebook, Twitter ή θεραπείες με βλαστικά κύτταρα, θα σε χαρακτήριζε εξαιρετικά ευφάνταστο. Αν του έλεγες ότι θα μπορεί μέσα σε λίγα λεπτά να «κατεβάσει» μια ταινία που μόλις κυκλοφόρησε στον υπολογιστή του σπιτιού του για να τη δει επί τόπου στην τηλεόρασή του που θα είναι συνδεδεμένη με τον υπολογιστή και ότι μάλιστα θα συνοδεύεται από υπότιτλους στη γλώσσα του, θα σου απαντούσε ότι μάλλον είσαι υπό την επήρεια κάποιων... ουσιών. Αν του έλεγες επίσης ότι θα μπορεί να κάνει από τον υπολογιστή στο σπίτι του μια αίτηση για να ταξιδέψει στον Άρη παρέα με άλλους απλούς κατοίκους αυτού του πλανήτη, θα σου απαντούσε ότι πιθανότατα χρειάζεσαι ψυχιατρική βοήθεια.

Brain-machine interfaces could provide 'superhuman’ abilities, enhancing strength and speed.

Οπότε καλό θα είναι στις προβλέψεις και στις προφητείες που ακούμε κατά καιρούς να κρατάμε μεν μικρό καλάθι αλλά να έχουμε πάντα υπόψη μας ότι μπορεί κάποιες από αυτές όχι απλά να επιβεβαιωθούν αλλά να είναι τελικά ακόμη πιο επαναστατικές από όσο προβλεπόταν όταν τελικά κάνουν την εμφάνισή τους. Ας δούμε μαζί ορισμένες από τις πιο ενδιαφέρουσες προβλέψεις που έχουν διατυπώσει οι ειδικοί για το 2030.

Οι hi-tech προβλέψεις

In the year 2030, Asia will surpass North America and Europe and become the global economic powerhouse it once was during the Middle Ages. Deaths from communicable disease will drop by 40 percent. The majority of the world's population won't be poor and among them will walk bionic superhumans with neuro-pharmaceutical drugs coursing through their veins. These are just a very small fraction of the predictions made by the soothsayers over at the National Intelligence Council (NIC), a US coalition of 17 government intelligence agencies. The NIC's prophecies were recently detailed in Global Trends 2030: Alternative Worlds, a 140-page report that identifies "megatrends" expected to emerge over the next 18 years and radically alter the world as we know it today. The report is the fifth installment of NIC's Global Trends series, which seeks to provide a proactive framework for thinking about the future. Credit: Digital Vision / Getty Images

Η συζήτηση για τον κόσμο του 2030 ήρθε στην επικαιρότητα με αφορμή τις νέες προβλέψεις που έκανε ο διακεκριμένος επιστήμονας και εφευρέτης Ρέι Κουρτσβάιλ, ο οποίος έχει γίνει διάσημος όχι για τις έρευνές του αλλά για τις προβλέψεις και προφητείες που κατά καιρούς διατυπώνει. Ο Κουρτσβάιλ υποστήριξε πριν από λίγες εβδομάδες ότι σε 15 χρόνια από σήμερα τα ρομπότ θα έχουν ξεπεράσει σε νοημοσύνη τον δημιουργό τους, τον άνθρωπο! Θα είναι σε θέση να μαθαίνουν, να κάνουν αστεία και να... φλερτάρουν. Μία ακόμη πρόβλεψη που έχει κάνει με ορίζοντα το 2030 αναφέρει ότι εκείνη την εποχή θα είμαστε σε θέση να κάνουμε «back up», δηλαδή να αποθηκεύσουμε σε ψηφιακή μορφή, ολόκληρο το περιεχόμενο του εγκεφάλου μας μαζί με τις αναμνήσεις!

Fully self-driving cars expected by 2030, says forecast. Found on kurzweilai.net

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι το 2030 στους δρόμους θα κυριαρχούν αυτοκίνητα που θα κινούνται αυτόνομα, δηλαδή δεν θα χρειάζεται να τα οδηγεί κάποιος. Η πρόβλεψη αυτή δεν μοιάζει καθόλου παράλογη αν αναλογιστούμε ότι έχουν ήδη κατασκευαστεί κάποια πρωτότυπα τέτοια μοντέλα αυτοκινήτων και με δεδομένη τη συνεχή τεχνολογική εξελίξη λογικά σε 15 χρόνια θα έχουν εξελιχθεί σε πλήρως λειτουργικά και ασφαλή αυτόνομα οχήματα. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με τα αεροσκάφη. Σήμερα υπάρχουν πολλά μοντέλα μη επανδρωμένων ρομποτικών αεροσκαφών. Σε 15 χρόνια θα έχουν κάνει την εμφάνισή τους και ρομποτικά επιβατηγά αεροσκάφη.

The inspiration for Google Glass? Star Trek's Lt Geordi La Forge. Today the firm said Star Trek is the inspiration behind much of its work.

Μία ακόμη ενδιαφέρουσα πρόβλεψη είναι αυτή που κάνει λόγο για την ανάπτυξη μικροσκοπικών υπολογιστών-μεταφραστών στα πρότυπα του... Star Trek. Αυτά τα συστήματα θα έχουν μέγεθος μικρού ακουστικού που θα μπορεί να τοποθετεί κάποιος στα αφτιά του και εκείνα θα μπορούν να μεταφράζουν οτιδήποτε στη γλώσσα του.

Η πρόοδος της ανθρωπότητας

Ο καθηγητής Μικροβιολογίας και Οικολογίας του Πανεπιστημίου Κολούμπια στις ΗΠΑ Ντίκσον Ντεσπομιέρ πιστεύει ότι η λύση στο πρόβλημα τροφής στον πλανήτη βρίσκεται στους... ουρανοξύστες.

Superhumans, supercities and supercomputers: US intelligence's vision of 2030.

Ο Ντεσπομιέρ έχει εκδηλώσει την πρόθεσή του να κατασκευάσει κτίρια 30 και πλέον ορόφων στους οποίους θα υπάρχουν θερμοκήπια που θα παράγουν υγιεινές τροφές με πολύ χαμηλό κόστος. Έτσι σύμφωνα με τον επιστήμονα θα ανακουφιστούν εκατομμύρια άνθρωποι που είτε λόγω του σημείου όπου ζουν είτε λόγω έλλειψης χρημάτων δεν τρέφονται ούτε αρκετά ούτε σωστά. Επιπλέον με τη μαζική χρήση αυτών των ουρανοξυστών θα σταματήσουν η αποψίλωση των δασών και η γενικότερη καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος για τη δημιουργία καλλιεργήσιμων εκτάσεων.

Η Space Island Group και η British Airways έχουν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να κατασκευάσουν ένα διαστημικό... mall - έναν διαστημικό σταθμό όπου θα υπάρχουν ξενοδοχεία, καταστήματα, γήπεδα, χώροι άθλησης κτλ. Η βιομηχανία του διαστημικού τουρισμού που έχει ξεκινήσει να κάνει προσεκτικά αλλά δυναμικά αισθητή την παρουσία της εκτιμά ότι το 2030 ο αριθμός των ανθρώπων που θα θέλουν να πάνε μια σύντομη ή μεγαλύτερης διάρκειας επίσκεψη στο Διάστημα θα είναι πολύ μεγάλος. 

A variety of companies are competing to be the first in space with a functioning orbiting hotel. Photo courtesy Space Island Group

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της το 2030 θα υπάρχουν τουλάχιστον 40.000 άνθρωποι που θα εργάζονται σε... τροχιά γύρω από τη Γη για να εξυπηρετούν τα εκατομμύρια των διαστημικών τουριστών.

Όσον αφορά τον ίδιο τον άνθρωπο, ένας από τους πιο γνωστούς ειδικούς στον τομέα της γεροντολογίας, ο Βρετανός Ομπρεϊ Ντε Γκρέι, υποστηρίζει ότι υπάρχουν 50% πιθανότητες τη δεκαετία του 2030 η επιστήμη να έχει προοδεύσει σε τέτοιο σημείο ώστε το προσδόκιμο ζωής του ανθρώπου να φθάσει τα 150 έτη! Σύμφωνα με τον Ντε Γκρέι αν η πρόβλεψή του επιβεβαιωθεί τότε θα χρειαστούμε άλλα περίπου 100 έτη για να πιάσουμε το ορόσημο των 200 ετών, δηλαδή το 2140-2150 ο άνθρωπος θα ζει 200 χρόνια.