Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Πέμπτη 1 Μαΐου 2014

Σικάγο 1886. Chicago 1886

Robert Koehler, The Strike, 1886. Courtesy of the Stiftung Deutsches Historisches Museum, Berlin, Germany.

Tα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων την 1η Μαΐου 1886 για το οκτάωρο, ωθούμενα από τις επιτυχημένες διεκδικήσεις των καναδών συντρόφων τους. Την περίοδο εκείνη το κανονιστικό πλαίσιο εργασίας στις ΗΠΑ ήταν σχεδόν ανύπαρκτο και οι εργοδότες μπορούσαν να απασχολούν το προσωπικό τους κατά το δοκούν, ακόμη και τις Κυριακές.

A bilingual English-German flier notifying people of a rally in support of striking workers (Chicago, 1886).

Το πρώτο αίμα χύθηκε δύο ημέρες αργότερα έξω από το εργοστάσιο ΜακΚόρμικ στο Σικάγο. Απεργοσπάστες προσπάθησαν να διασπάσουν τον απεργιακό κλοιό και ακολούθησε συμπλοκή. Η Αστυνομία και οι μπράβοι της επιχείρησης επενέβησαν δυναμικά. Σκότωσαν τέσσερις απεργούς και τραυμάτισε πολλούς, προκαλώντας οργή στην εργατική τάξη της πόλης.

"The anarchist riot in Chicago—A dynamite bomb exploding among the police," illustration by Thure de Thulstrup, Harper's Weekly (May 15, 1886). Courtesy of the American Social History Project, New York, NY.

Την επομένη αποφασίστηκε συλλαλητήριο καταδίκης της αστυνομικής βίας στην Πλατεία Χεϊμάρκετ, με πρωτοστατούντες τους αναρχικούς. Η συγκέντρωση ήταν πολυπληθής και ειρηνική. Το κακό, όμως, δεν άργησε να γίνει. Οι αστυνομικές δυνάμεις πήραν εντολή να διαλύσουν δια της βίας τη συγκέντρωση και τότε από το πλήθος των απωθούμενων διαδηλωτών ρίφθηκε μια χειροβομβίδα προς το μέρος τους, η οποία εξερράγη, σκοτώνοντας έναν αστυνομικό και τραυματίζοντας δεκάδες. Η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά βούληση κατά των συγκεντρωμένων, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον τέσσερις διαδηλωτές και να τραυματιστεί απροσδιόριστος αριθμός, ενώ έξι αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους από πυρά (φίλια ή των διαδηλωτών παραμένει ανεξακρίβωτο), ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε επτά.

Οι “μάρτυρες του Σικάγου”: οι Parsons, Engel, Spies και Fischer απαγχονίστηκαν, ο Lingg (στο κέντρο) αυτοκτόνησε στη φυλακή. Engraving of the seven anarchists sentenced to die for Degan's murder. An eighth defendant, Oscar Neebe, not shown here, was sentenced to 15 years in prison.

Για τη βομβιστική επίθεση, που προκάλεσε τον θάνατο του αστυνομικού, κατηγορήθηκαν οι αναρχοσυνδικαλιστές Άουγκουστ Σπις, Γκέοργκ Έγκελ, Άντολφ Φίσερ, Λούις Λινγκ, Μίκαελ Σβαμπ, Σάμουελ Φίλντεν, Όσκαρ Νίμπι και Άλμπερτ Πάρσονς, που ήταν από τους οργανωτές της διαδήλωσης. Όλοι, εκτός του Πάρσονς και του Φίλντεν, ήταν γερμανοί μετανάστες. Η δίκη των οκτώ ξεκίνησε στις 21 Ιουνίου 1886. Ο εισαγγελέας Τζούλιους Γκρίνελ ζήτησε τη θανατική ποινή και για τους οκτώ κατηγορουμένους, χωρίς να προσκομίσει κανένα στοιχείο που να τους συνδέει με τη βομβιστική επίθεση. Απλώς, είπε ότι οι κατηγορούμενοι ενθάρρυναν με τους λόγους τους τον άγνωστο βομβιστή να πραγματοποιήσει την αποτρόπαια πράξη του, γι' αυτό κρίνονται ένοχοι συνωμοσίας.

"Is Not This Only Another Form of 'Monoply'"? Puck Magazine, (March 31, 1886). Courtesy of the Special Collections and Archives, Georgia State University Library, Atlanta, Georgia.

Από την πλευρά της, η υπεράσπιση έκανε λόγο για προβοκάτσια και συνέδεσε τη βομβιστική επίθεση με το διαβόητο πρακτορείο ντετέκτιβ «Πίνκερτον», που συχνά χρησιμοποιούσαν οι εργοδότες ως απεργοσπαστικό μηχανισμό. Οι ένορκοι εξέδωσαν την ετυμηγορία τους στις 20 Αυγούστου 1886 κι έκριναν ενόχους και τους οκτώ κατηγορούμενους. Οι Σπις, Έγκελ, Φίσερ, Λινγκ, Σβαμπ, Φίλντεν και Πάρσονς καταδικάστηκαν σε θάνατο, ενώ ο Νίμπι σε κάθειρξη 15 ετών. Μετά την εξάντληση και του τελευταίου ενδίκου μέσου, ο κυβερνήτης της Πολιτείας του Ιλινόις, Ρίτσαρντ Όγκλεσμπι, μετέτρεψε σε ισόβια τις θανατικές ποινές των Σβαμπ και Φίλντεν, ενώ ο Λιγκ αυτοκτόνησε στο κελί του. Έτσι, στις 11 Νοεμβρίου 1887 οι Σπις, Πάρσονς, Φίσερ και Έγκελ οδηγήθηκαν στην αγχόνη, τραγουδώντας τη «Μασσαλιώτιδα». Η δίκη των οκτώ θεωρείται από διαπρεπείς αμερικανούς νομικούς ως μία από τις σοβαρότερες υποθέσεις κακοδικίας στην ιστορία των ΗΠΑ.

This sympathetic engraving by English Arts and Crafts illustrator Walter Crane of "The Anarchists of Chicago" was widely circulated among anarchists, socialists, and labor activists.

Στις 26 Ιουνίου 1893 ο κυβερνήτης του Ιλινόις, Τζον Πίτερ Άλτγκελντ παραδέχθηκε ότι και οι οκτώ καταδικασθέντες ήταν αθώοι και κατηγόρησε τις αρχές του Σικάγου ότι άφησαν ανεξέλεγκτους τους ανθρώπους του «Πίνκερτον». Ως μια ύστατη πράξη δικαίωσης έδωσε χάρη στους φυλακισμένους Φίλντεν, Νίμπε και Σβαμπ. Αυτό ήταν και το πολιτικό του τέλος. Αργότερα, ο επικεφαλής της αστυνομίας του Σικάγου, που έδωσε την εντολή για τη διάλυση της συγκέντρωσης, καταδικάσθηκε για διαφθορά. Μέχρι σήμερα παραμένει ανεξακρίβωτο ποιος ήταν ο δράστης της βομβιστικής επίθεσης.

Crosby, Stills, and Nash began as (and still tour as) a trio – Young joined later. All three members had belonged to a significant band; David Crosby = The Byrds, Stephen Stills = the fabulous Buffalo Springfield, and Graham Nash = The Hollies. From the beginning the band made no secret of their political leanings with regards to the Vietnam War. They recorded two songs venting their displeasure. The first was Chicago, an answer to the trial of the Chicago 7 – a group of anti-war activists arrested during demonstrations and riots in downtown Chicago during the Democratic National Convention of 1968.

Βέβαια το Chicago, των Crosby, Stills, Nash and Young (σύνθεση του Graham Nash) αναφέρεται στα γεγονότα και τις ταραχές που έλαβαν χώρα στο Σικάγο τον Αύγουστο του 1968, κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου των Δημοκρατικών.

Κοινός τόπος με το Σικάγο του 1886 οι στίχοι του τραγουδιού: “we can change the world, rearrange the world…


The second song, Ohio, was a response to the deaths of four students at Kent State University. The students were shot by Ohio National Guardsmen during an anti-war protest on 4th May 1970. There were a number of aspects to Ohio that made it revolutionary. In the main, that it was so bold in its denouncing of the US Government and its role in the Vietnam conflict. It even went as far as to name the then President, Richard Nixon.






Τσουνάμι εξαφάνισε τη «γέφυρα» Βρετανίας-Ευρώπης, Prehistoric North Sea 'Atlantis' hit by 5m tsunami

Ένα τσουνάμι από τη Νορβηγία είναι πιθανό να εξαφάνισε την Doggerland. A prehistoric "Atlantis" in the North Sea may have been abandoned after being hit by a 5m tsunami 8,200 years ago.

Έχει διαπιστωθεί ότι κατά την τελευταία εποχή παγετώνων στην Ευρώπη η Βρετανία δεν ήταν το νησί που γνωρίζουμε σήμερα αλλά ενωνόταν με την υπόλοιπη ήπειρο. Υπήρχε ένα μεγάλης έκτασης κομμάτι γης που έχει ονομαστεί Doggerland το οποίο ένωνε τη Βρετανία με τις ακτές της Ολλανδίας της Γερμανίας και της Δανίας. Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η Doggerland αποτελεί κατά ένα τρόπο την «Ατλαντίδα» της Βρετανίας αφού η περιοχή βυθίστηκε μετά από ένα τεράστιο τσουνάμι.

Η κατολίσθηση

These young Mesolithic women from Teviec, Brittany, were brutally murdered. As sea levels rose competition for resources may have intensified.

Ομάδα ερευνητών του Imperial College του Λονδίνου ανάμεσα στους οποίους και ο έλληνας επιστήμονας Αλέξανδρος Αβδής πραγματοποίησαν σειρά προσομοιώσεων για να διαπιστώσουν την αιτία της εξαφάνισης της Doggerland στην οποία έχει εξακριβωθεί ότι ζούσαν κάποιες φυλές της μεσολιθικής περιόδου. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μια από τις μεγαλύτερες κατολισθήσεις εδαφών που γνωρίζουμε ήταν η αιτία της εξαφάνισης της Doggerland.

The North Sea has given up wonderful prehistoric finds, like these bone points now kept at the National Museum of Antiquities in Leiden, The Netherlands.

Στις νότιες ακτές της Νορβηγίας μέσα σε μια χρονική περίοδο περίπου τριών χιλιάδων ετών συνέβησαν τρεις τεράστιες κατολισθήσεις που έχουν ονομαστεί κατολισθήσεις Storegga. Σύμφωνα με τους ειδικούς οι κατολισθήσεις αυτές ξεκίνησαν υποθαλάσσια στην υφαλοκρηπίδα της Νορβηγίας και κάθε φορά καταβύθιζαν πολύ μεγάλα κομμάτια εδάφους. Υπολογίζεται ότι συνολικά από τις τρεις κατολισθήσεις κατέρρευσε μια περιοχή μήκους 290 χλμ. Σε κάθε κατολίσθηση δημιουργούνταν ένα μεγάλο τσουνάμι. Σύμφωνα με τους ερευνητές μια από τις κατολισθήσεις αυτές σημειώθηκε πριν από 8.200 χρόνια και δημιούργησε ένα τσουνάμι ύψους 5 μέτρων το οποίο κατάπιε κυριολεκτικά την Doggerland. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Ocean Modelling».

Ένας πλανήτης… σβούρα! Meet Beta Pictoris b, The Exoplanet With An 8-Hour Day, Located 63 Light-Years From Earth

Ο Beta Pictoris B είναι ο... ταχύτερος εξωπλανήτης. This artist’s view shows the planet orbiting the young star Beta Pictoris. This exoplanet is the first to have its rotation rate measured. Its eight-hour day corresponds to an equatorial rotation speed of 100,000 kilometers/hour — much faster than any planet in the Solar System. Credit: ESO L. Calçada/N. Risinger

Ο Beta Pictoris B ανακαλύφθηκε το 2008. Πρόκειται για ένα εξωπλανήτη που κινείται γύρω από ένα άστρο που βρίσκεται σε απόσταση 63 ετών φωτός από τη Γη. Νέες παρατηρήσεις σε αυτόν αποκαλύπτουν εντυπωσιακά στοιχεία. Περιστρέφεται πιο γρήγορα από οποιοδήποτε άλλο από τους περίπου χίλιους εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα.

Τι γράφει το… ταχύμετρο

On Beta Pictoris b, a planet still forming nearly 64 light-years away, a day lasts only 8.1 hours. Credit: By Karl Tate, Infographics Artist

Ο Beta Pictoris B είναι ένας γίγαντας αερίου με μέγεθος περίπου 7 μεγαλύτερο από εκείνο του Δία. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Leiden στην Ολλανδία χρησιμοποίησαν το πολύ ισχυρό τηλεσκόπιο VLT στη Χιλή για να μελετήσουν τον Beta Pictoris B. Έκαναν μια σειρά από ανακαλύψεις όπως ότι διαθέτει μια πυκνή ατμόσφαιρα που κυριαρχείται από σκόνη ενώ η θερμοκρασία σε αυτόν ξεπερνάει τους 1300 βαθμούς Κελσίου.

This graphic shows the rotation speeds of several of the planets in the Solar System along with the recently measured spin rate of the planet Beta Pictoris b. Credit: ESO/I. Snellen (Leiden University)

Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του Beta Pictoris B όμως είναι η ταχύτητα με την οποία περιστρέφεται γύρω από τον άξονα του. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο πλανήτης κινείται με ταχύτητα 25 χλμ/δευτ. Αυτό σημαίνει ότι ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον εαυτό του σε μόλις 8 ώρες. Ο Beta Pictoris B είναι μέχρι στιγμής ο ταχύτερα περιστρεφόμενος εξωπλανήτης  που γνωρίζουμε και οι επιστήμονες θα συνεχίσουν να τον παρατηρούν για να μάθουν και άλλα στοιχεία για αυτόν. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Τετάρτη 30 Απριλίου 2014

Το πρώτο ρομπότ στην ιστορία της ανθρωπότητας. The First Robot, Created in 400 BCE, Was A Steam-Powered Pigeon

Πετομηχανή του Αρχύτα (440-360 π.Χ.). The flying pigeon of Archytas. It was the first autonomous volatile machine of antiquity. It consisted of a light but powerful shell that had the form of a pigeon and had internally the bladder of a big animal. The aerodynamic pigeon was placed with the opening of the bladder adapted to the utmost opening of a heated airtight boiler (or a powerful piston air-pump). When the pressure of the steam or air exceeded the mechanical resistance of the connection, the pigeon was launched and continued its flight for some hundreds of metres with the help of the compressed air force coming out of the bladder according to the principles of aerodynamics. SOURCES: "Aulus Gellius, Attic Nights".

Στις μέρες μας όλοι καταλαβαίνουμε τι πάει να πει η λέξη «ρομπότ» και έχουμε μια εικόνα για το πώς μπορεί να μοιάζει και τι μπορεί να κάνει, είτε επηρεαζόμενοι από τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας, είτε μαθαίνονται νέα που σχετίζονται με τις τεχνολογικές εξελίξεις.

Πότε όμως δημιουργήθηκε το πρώτο ρομπότ;

Αρχύτας ο Ταραντίνος: Ο αρχαίος Έλληνας μαθηματικός που κατασκεύασε το πρώτο ρομπότ στην ιστορία της ανθρωπότητας. Archytas is believed to be the founder of mathematical mechanics. As only described in the writings of Aulus Gellius five centuries after him, he was reputed to have designed and built the first artificial, self-propelled flying device, a bird-shaped model propelled by a jet of what was probably steam, said to have actually flown some 200 meters. This machine, which its inventor called The pigeon, may have been suspended on a wire or pivot for its flight. Archytas also wrote some lost works, as he was included by Vitruvius in the list of the twelve authors of works of mechanics. Thomas Winter has suggested that the pseudo-Aristotelian Mechanical Problems is an important mechanical work by Archytas, not lost after all, but misattributed.

Ο Έλληνας Επιστήμων Αρχύτας ο Ταραντίνος, που κατασκεύασε το πρώτο αεριωθούμενο αεροπλάνο στην ιστορία και “έφερε” τη “βιομηχανική” επανάσταση πολύ νωρίτερα από την ώρα που επρόκειτο να γίνει στο μέλλον, έστω και αν έζησε εκατοντάδες χρόνια πριν.

Bust from the Villa of the Papyri in Herculanum, once identified as Archytas, now thought to be Pythagoras. Archytas de Tarente. Buste provenant de la villa des Papyrus d'Herculanum, aujourd'hui au Musée national archéologique de Naples.

Άγνωστος για τους περισσότερους ανθρώπους, αφού δεν υπάρχει γι αυτόν αναφορά ούτε στα σχολικά μας βιβλία, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυαλά που ανέδειξε ποτέ η Ελλάδα στην ιστορία της. Αναφερόμενος ως ο τελευταίος των Πυθαγορείων, γεννήθηκε στον Τάραντα το 428 π.Χ., ενώ σκοτώθηκε σε τραγικό ναυάγιο στην Αδριατική θάλασσα, το 366 π.Χ.

Πολύπλευρη προσωπικότητα, εκλέχτηκε 7 συνεχόμενες φορές στρατηγός και ουδέποτε ηττήθηκε σε μάχη. Η διακυβέρνηση του μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μία εφαρμογή της πυθαγόρειας ηθικής στην πολιτεία. Η πολιτεία του Αρχύτα δεν στηριζόταν στην ισότητα των μέτρων και των σταθμών, αλλά στην γεωμετρική ισότητα, που συνδέεται με την δικαιοσύνη και τη λογιστική.

Αξιοσημείωτες είναι και οι παιδαγωγικές του αντιλήψεις, σύμφωνα με τις οποίες η μάθηση προέρχεται από τη μεθοδολογία της μετάδοσης γνώσεων και της δημιουργικής ανακάλυψης. Ερεύνησε το πρόβλημα των μουσικών τόνων και διέκρινε τρία γένη μουσικών συμφωνιών: το εναρμόνιο, το χρωματικό και το διατονικό, που ταυτίζονται με τους τρεις μέσου: τον αριθμητικό, τον γεωμετρικό και τον αρμονικό (αντίστροφον), ενώ αιτιολόγησε την παραγωγή των ήχων ως απόρροια της σύγκρουσης των σωμάτων. Ήταν ακόμα φιλόσοφος, αστρονόμος, είχε έφεση στα μαθηματικά αλλά το σημαντικότερο ήταν η ιδιοφυΐα και η ανεξάντλητη εφευρετικότητά του στη μηχανική.

Στα μηχανικά προβλήματα του Αριστοτέλη είναι φανερή η επίδραση των αντίστοιχων εργασιών του Αρχύτα.  Πρώτος αυτός ανακάλυψε την τροχαλία τον κοχλία (τη βίδα) τη παιδική ροκάνα και πιθανόν να γνώριζε την χρήση των πολύσπαστων. Είχε την τιμή να είναι μαθητής του Πλάτωνα και έγινε ιδιαίτερα γνωστός, όταν ως κυβερνήτης του Τάραντα προσέφερε σε αυτόν προστασία, εξαιτίας του κατατρεγμού του από το Διονύσιο των Συρακουσών. Ήταν επίσης δάσκαλος του Ευδόξου του Κνίδιου.

Το γεγονός όμως που τον καθιστά αθάνατο στην ιστορία, είναι η πνευματώδης λύση ενός εκ των τριών γνωστών προβλημάτων της αρχαιότητας που δεν είναι δυνατόν να λυθούν μόνο με κανόνα και διαβήτη. Πρόκειται για το Δήλιο πρόβλημα (ο Διπλασιασμός, δηλαδή, του κύβου), το οποίο συνίσταται στην κατασκευή ενός κύβου με διπλάσιο όγκο από ένα γνωστό κύβο πλευράς α. Ο απλός διπλασιασμός του μήκους της ακμής του κύβου οδηγεί σε οχταπλασιασμό του όγκου. Έδωσε την επίλυση θεωρώντας 3 στερεά, τον ορθό κανονικό κύλινδρο, τον ορθό κυκλικό κώνο και το στερεό που παράγεται, αν ο κύκλος στραφεί γύρω από μία εφαπτομένη του. Το γεγονός αυτό, αποδεικνύει τη μεγάλη εξοικείωσή του με τα σχήματα. Εφηύρε ακόμα  μια μέθοδο επίλυσης της τετραγωνικής ρίζας.

The earliest example dates to 350 B.C.E. when the mathematician Archytas of Tarentum, who some credit with inventing the science of mechanics, is said to have created a mechanical wooden dove capable of flapping its wings and flying up to 200 meters, powered by some sort of compressed air or internal steam engine. Archytas’ invention is often cited as the first robot, and, in light of recent technological advancements, perhaps we could even consider it to be the first drone; the very first machine capable of autonomous flight. Very few details are actually known about the ancient mechanical dove, but it seems likely that it was connected to a cable and flew with the help of a pulley and counterweight. This early wind-up bird was chronicled a few hundred years later in the pages of a scientific text by a mathematician, Hero of Alexandria.

Το πιο αξιομνημόνευτο από τα μηχανεύματα του όμως είναι η κατασκευή της πρώτης ιπτάμενης μηχανής στην γνωστή ιστορία. Ήταν ένα τεχνητό περιστέρι! Το τεχνητό αυτό κατασκεύασμα εσηκώνετο στον αέρα με την βοήθεια κάποιας ωστικής δύναμης (πιθανώς ελατήριο-όπως δηλαδή στα SuperCarrier- ή βάρους επί τροχαλίας). Όταν πια βρισκόταν στον αέρα για την πτητική του διάρκεια, χρησιμοποιούσε ένα μπαλόνι το οποίο αποσυμπίεζε τον αέρα με δύναμη μέσω μιας οπής στο πίσω μέρος της πτητικής μηχανής (εν ολίγοις ότι κάνουν και τα σημερινά αεροσκάφη).

Έτσι το πανάλαφρο ομοίωμα περιστεριού που είχε κατασκευάσει μπορούσε να πετάει σχεδόν 200 μέτρα μέχρι να τελειώσει ο συμπιεσμένος αέρας. Βέβαια Το μπαλόνι δεν θα μπορούσε να είναι τόσο μεγάλο για να καταφέρει να διανύσει τόσο μεγάλη απόσταση, προφανώς δεν πρόλαβε μόνο τον Νεύτωνα, αλλά πρόλαβε και τον Bernulli φτιάχνοντας την οπή με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε εκμεταλλευόμενος το φαινόμενο αυτό να διανύσει τόσο μεγάλη απόσταση. Εδώ παρατηρείται μια πρώιμη χρήση, στα πνευματικά συστήματα, της δύναμης του αέρα γεγονός το οποίο έχει καταγραφεί και έχει διασωθεί στη φιλολογική γραμματεία.

Αναφορές στο περιστέρι αυτό κάνουν ο Φαβωρίνος στο έργο του «Παντοδαπή ιστορία» ο Αύλος Γέλλιος στις «Αττικές Νύχτες» και οι Λατίνοι ιστορικοί Φαβορίνους και Τζέλιους. Κάποιο παράξενο κείμενο που λέγεται ότι είναι γραμμένο απ’ τον Αρχύτα περιγράφει ένα ταξίδι γύρω από την γη μέσα σε μια αεροστεγώς κλεισμένη σφαίρα! Τι είδους ιπτάμενη σφαίρα που ταξίδευε γύρω απ’ την γη ήταν αυτή, και γιατί άραγε αεροστεγώς κλειστή; Τι ήξερε ο Αρχύτας που δεν έφτασε σε μας; Κείμενα του Αρχύτα λέγεται ότι μελετούσε (αρκετά αργότερα βέβαια) και ο Γαλιλαίος.

Πρέπει να σημειωθεί, ότι δίχως αυτόν, κινητήρες εσωτερικής καύσης, ατμομηχανές, ανυψωτικά μηχανήματα, εργοστάσια και γενικά ότι άλλο επίτευγμα συναρμολογείται με κοχλίες ή και βίδες δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Ας μην αγνοούμε επομένως, αυτόν που τις ανακάλυψε…

Πηγές: Χρήστος Δ. Λάζος, Μηχανική και Τεχνολογία στην αρχαία Ελλάδα εκδόσεις Αίολος. Δημήτρης Τσιμπουράκης, Η γεωμετρία στην αρχαία Ελλάδα εκδόσεις Ατροπός.

Η Υπογραφή της Τελευταίας Ελληνίδας Φαραώ. The handwriting of Cleopatra

This papyrus document, signed by Cleopatra, grants tax exemption from sales of imported wine to the Roman businessman Publius Canidius, a friend of Mark Antony. The manuscript, intended for an official in the Egyptian bureaucracy, was prepared by a court scribe. At the bottom of the document, in a rare example of her handwriting, Cleopatra herself added the Greek word "ginesthoi," "make it happen."

Στην τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα ο Γερμανός αρχαιολόγος Otto Rubensohn ανακάλυψε έναν πανάρχαιο τύμβο τριακόσια χιλιόμετρα από την Αλεξάνδρεια. Η περιοχή ονομαζότανε Αμπουσίρ ελ Μελέκ και ο αρχαίος τάφος έκρυβε πλούσιους αρχαιολογικούς θησαυρούς.

Statue of Cleopatra as Egyptian goddess; Basalt, second half of the 1st century BC. Hermitage, Saint Petersburg.

Μεταξύ των ευρημάτων υπήρχαν και μούμιες αδιευκρίνιστης χρονολόγησης. Τότε υπήρχε η «συνήθεια» ό,τι έβρισκαν οι αρχαιολόγοι να το κουβαλούν στην πατρίδα τους.

Η Κλεοπάτρα, επονομαζόμενη και «Βασίλισσα των Βασιλέων», από τον Frederick Arthur Bridgman (1896).

Έτσι το 1904, μία μούμια έγινε πακέτο από τους εντόπιους με εντολή του αρχαιολόγου και στάλθηκε στο Αιγυπτιακό Μουσείο Βερολίνου (Berliner Ägyptischen Museum).

Προτομή της Κλεοπάτρας Ζ', Παλαιό Μουσείο, Βερολίνο. Bust of Cleopatra VII, Altes Museum, Berlin.

Ο τότε διευθυντής του γερμανικού μουσείου Dietrich Wildung παρατήρησε πως στο σκληρό χάρτινο περιτύλιγμα της μούμιας ήταν κολλημένο και ένα ασυνήθιστο σκληρό χαρτόνι.

Two fragments of papyrus featuring the handwriting of Cleopatra, the last Egyptian pharaoh, are seen in this undated handout. The document with the Greek inscription, “make it happen,” refers to a tax break for a friend of her husband Mark Antony. -Reuters Photo

Ως ειδικός στην παπυρολογία, η αρχική έκπληξή του μετατράπηκε σε ενθουσιασμό. Το σκληρό χαρτόνι ήταν πάπυρος. Οι Αιγύπτιοι κατά την περιτύλιξη της μούμιας κόλλησαν και ένα κομμάτι αρχαίου παπύρου διαστάσεων 20 Χ 30 εκατοστών. Η αποκόλληση από τη συσκευασία έγινε από τον ειδικό του μουσείου Jürgen Hofmann. Επρόκειτο για ένα βασιλικό πάπυρο του 1ου αιώνα π.Χ γραμμένο στην ελληνική γλώσσα!

Ανάγλυφο που αναπαριστά την Κλεοπάτρα και το γιο της Καισαρίωνα, Ναός της Αθώρ στα Δένδερα. Cleopatra VII and her son Caesarion at the Temple of Dendera.

Επί έναν περίπου αιώνα μόνον εξειδικευμένοι επιστήμονες είχαν πρόσβαση στους παπύρους που διαφυλάσσονταν στο μουσείο του Βερολίνου (Ägyptisches Museum und Papyrussammlung).

Η Κλεοπάτρα στην πρώτη της συνάντηση με τον Καίσαρα, πίνακας του Ζαν Λεόν Ζερόμ (1866). Cleopatra Before Caesar by Jean-Léon Gérôme, oil on canvas, 1866. Cleopatra confronts Gaius Julius Caesar after emerging from a roll of carpet. The Egyptian Queen had been driven from the palace in Alexandria by her brother/husband Ptolemy XIII. She had to disguise herself to regain entry and treat with Caesar for protection and restoration of her throne.

Ευτυχώς, για όλους εμάς, που δεν έχουμε τη δυνατότητα έρευνας τόσων σημαντικών αρχαίων εγγράφων, που βρίσκονται στα ευρωπαϊκά μουσεία, πραγματοποιήθηκε, πριν μερικά χρόνια, μια ειδική έκθεση για τον πάπυρο αυτόν από το αναφερόμενο μουσείο. Τον πάπυρο, που χαρακτηρίζεται ως ιδιωτικός από την Ελληνίδα παπυρολόγο Παναγιώτα Σαρισούλη, υπογράφει η Κλεοπάτρα η Ζ’ Φιλοπάτωρ. Πρόκειται για την τελευταία Ελληνίδα Φαραώ, που βασίλευσε από τον Οκτώβριο του 69 έως τις 12 Αυγούστου του 30 π.Χ.

Τι γράφει στον Πάπυρο

 Η μεταφορά του κειμένου του παπύρου από τον Peter van Minnen.

Το ελληνικό κείμενο του αρχαίου εγγράφου αντιγράφηκε και μεταφράστηκε από τον Peter van Minnen του πανεπιστημίου του Γκρόνινγκεν. Ο Δανός παπυρολόγος υποστήριξε πως η τελευταία λέξη του βερολινέζικου παπύρου (Berliner Papyrus ) που αντιστοιχεί σε εντολή, είναι προσωπική γραφή της Ελληνίδας Φαραώ.

The Death of Cleopatra by Guido Cagnacci, 1658.

Αρχίζει με την ημερομηνία: έτος 19=4, Μεχείρ 26, που στις σύγχρονη ημερομηνία εκφράζεται ως 23 Φεβρουαρίου του έτους 33 π.Χ. Πρόκειται για μια εντολή φοροαπαλλαγής για τον Publius Canidius Crassus που ήταν έμπιστος του Μάρκου Αντώνιου.

Η γραφή της τελευταίας ελληνίδας Φαραώ στον πάπυρο: 'γενέσθω'.

Εικάζεται πως η φοροαπαλλαγή αυτή αποτελεί μια εύνοια της Κλεοπάτρα προς τον γνωστό ρωμαίο αξιωματικό που ετοιμαζότανε να συγκρουστεί με τον Οκτάβιο. Η επίμαχη βασιλική λέξη είναι η ‘γενέσθω’ =να γίνει, να υλοποιηθεί, που λέμε σήμερα. Στην αγγλική το μεταφέρουν ως «make it so!”, ενώ στη γερμανική «So soll es sein».

Queen of Egypt (51-30 BC) and celebrated for her seductive beauty, Cleopatra is depicted taking her own life with the bite of a poisonous serpent. Writhing in pain, she embodies the baroque taste for plump female beauty and intense emotion. Ivory's unique appeal to the sense of touch helps to convey the vulnerability of her flesh. The piece is signed with the monogram of Adam Lenckhardt, renowned across Europe for the naturalism of his works in ivory. Between 1632 and 1635 (Baroque). The Walters Art Museum.

Στη μεταφορά του κειμένου του παπύρου ο Peter van Minnen είχε γράψει τη λεξη ως ‘γενέσθωι’ με το ιώτα στο τέλος. Για το θέμα αυτό είχε επικριθεί από την εφημερίδα Die Welt, αλλά όπως ο ίδιος υποστήριξε, δεν είναι η μοναδική λέξη στο κείμενο που έχει ιώτα στο τέλος και πρόκειται μάλλον για λάθος της γραφής του αρχαίου κειμένου.





Η ιστορία μιας αρχαίας κούκλας. Mystery of a Young Girl

The doll belonged to a young woman named Crepereia Tryphaena who lived in Rome in the second century. She was engaged to be married but had the sad fate of dying just before her wedding at the age of 20. She was buried on the bank of the river Tiber in a marble sarcophagus which was discovered and opened in 1889 when the Hall of Justice was being built. Alongside the girl in the sarcophagus was an ivory doll, probably with a symbolic function. At the time, custom was for brides-to-be to sacrifice the dolls from their childhood to Venus, the goddess of love and beauty, on their wedding day to symbolize the entering into the life of a wife and that their virginity would end. Poor Crepereia Tryphaena, she never completed the Venus sacrifice, instead the doll joined her mistress in the grave. Today, the ancient doll is kept in the Musei Capitolini in Rome but is not on display. It is of extraordinary artistic and handcrafted quality and was probably dressed in clothes, but these have disintegrated over the years. Her hair style is according to common hair-does in Rome in the second century AD. These dolls, which appear to have originated in Syria, although the ones found in Rome may well have been made locally by emigrant artisans, provide, according to Professor Bedini, compelling evidence both for the dating of the graves and the Palmyran connection. These sophisticated proto-Barbies are anatomically female, with developed hips and busts, artfully provided with articulated joints at the shoulders, elbows, thighs and knees, and were obviously designed to be dressed.

Στο Μουσείο Capitolini στην Ρώμη, υπάρχουν μεταξύ των εκθεμάτων και αρκετά ευρήματα από παιδικούς τάφους, τα οποία περιλαμβάνουν όμορφα κοσμήματα με πολύτιμους λίθους και παιχνίδια. Ανάμεσα σ΄αυτά υπάρχει και μια κούκλα από ελεφαντόδοντο, μαυρισμένη από τα χρόνια, τόσο που κάποιοι να νομίζουν πως η κούκλα είναι ξύλινη.

Η κούκλα αυτή είναι το ομορφότερο και αρτιότερο εύρημα τέτοιου είδους που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Ανήκε σε ένα άτυχο μικρό κορίτσι, 13-14 ετών που άλλοι αναφέρουν πως ήταν παντρεμένη επειδή έφερε στο χέρι της δαχτυλίδι με το όνομα Filetus, άλλοι πως ήταν αρραβωνιασμένη, πράγμα που είναι και το πιο πιθανό.

Sarcofago di Crepereia Tryphaena. In 1993 a sarcophagus was unearthed at Vallerano on the Via Laurentina in the south of Rome. It contained the remains of a girl of 16-18. Despite her young age, she had been buried - in the second half of the 2nd century AD - with an extraordinary array of exquisitely-fashioned gold necklaces, amulets, rings and cameo brooches, set with emeralds, sapphires, diamonds, amethysts, sardonyx, garnets and other gemstones, amber hair-pins, a large silver hand-mirror, its back decorated with an elaborate high-relief mythological scene, and silver scallop shell that was probably a scented-oil container. These sensational discoveries have gone on display for the first time in 'The Mystery of a Young Girl', an exhibition at the Accademia Valentino in Piazza Mignanelli (just off Piazza di Spagna), accompanied by a fascinating gathering-together of previous finds from girls' graves of the same epoch, unparalleled in their sumptuousness by any others from the entire Roman period.

Το κορίτσι ονομαζόταν Κρεπερέια Τρύφαινα (Crepereia Tryfaina) και ήταν Ελληνικής καταγωγής. Έζησε τον δεύτερο μετά Χριστόν αιώνα, και ο τάφος της ανακαλύφθηκε το 1889. Η σαρκοφάγος της βρέθηκε στον οικογενειακό τάφο, όπου είχε ταφεί και ο Εύοδος Κρεπερέιους, ο οποίος πιθανότατα ήταν ο πατέρας της.

Edward Gibbon in 'The Decline and Fall of the Roman Empire' proclaimed the 2nd century AD 'the period in the history of the world during which the human race was most happy and prosperous.' And the pinnacle of this Golden Age he placed firmly during the rules of Antoninus Pius and his adopted son Marcus Aurelius, author of the famous 'Meditations', whose consecutive reigns were 'possibly the only period in history in which the happiness of a great people was the sole object of government.' These years, spanning 138-180 AD, or soon after, are those from which these unusual graves date. During this time wars were few and conducted on the remote frontiers of the Empire, the benefits of Roman civilization most visible, and the material well-being of people throughout Rome's vast domains exceptionally high. Luxury goods - silks from China, rare dyes, spices and perfumes from the East Indies, India and Egypt - poured into Rome, provoking the contemporary historian Tacitus to lament the disastrous drain this brought about on the state's gold reserves. The origins of the Young Girl of Vallerano's precious stones alone offer a revealing glimpse of how, a thousand years before Marco Polo, precious commodities were reaching the West even from distant lands on the edges of the known world: the diamonds in her rings, for example, can now be traced back to India, the sapphires to Sri Lanka and the emeralds to Egypt. A key point of exchange in this East-West trade was the Syrian oasis-city of Palmyra, which controlled caravan routes to Central Asia and the ports of the Persian Gulf. Palmyran merchants traveled widely, being recorded as far away from home as along the banks of the Danube, in France and in Spain. Some settled in Rome where, though they lived as naturalized Roman citizens, they clearly retained some of their oriental manners and practices. It was, according to archeologist Alessandro Bedini, who discovered the Vallerano tomb, almost certainly families like these that buried these prematurely-deceased girls in such lavish style.

Τα κορίτσια όταν παντρεύονταν συνήθιζαν, να αφιερώνουν τις κούκλες τους στην Αφροδίτη και έτσι σφραγιζόταν το τέλος της παιδικής ηλικίας και το πέρασμα στην ωριμότητα. Η άτυχη αυτή νέα δεν πρόλαβε όμως, την χαρά του γάμου της  κι΄ έτσι ετάφη με τα παιδικά της παιχνίδια, φορώντας κατά πάσα πιθανότητα το νυφικό της φόρεμα. 

Crepereia Tryphaena's doll is especially interesting not only on account of the sensitive carving of the facial features, but also because her hairstyle, the image of that of Marcus Aurelius's wife Faustina, is shown in a number of representations of the Empress, a lively leader of fashion, who was subsequently, very likely unfairly, accused of fast living and flirtatiousness, and of being not altogether worthy of her Stoic husband (in fact, she bore him at least 13 children).

Η κούκλα φέρει περίτεχνη κόμμωση  όπως αυτό των ευγενών γυναικών της εποχής με πρώτη την Faustina την σύζυγο του Μάρκου Αυρηλίου. 

Έχει την ανατομία μιας γυναίκας στην εφηβεία και φέρει οκτώ συνδέσεις στα άκρα έτσι ώστε να εξασφαλίζεται πλαστικότητα στην κίνηση. Φυσικά ήταν ντυμένη, αλλά η ενδυμασία της δεν διεσώθη μέχρι την μέρα της ανακάλυψής της. Εξάλλου κατά την διάρκεια των αιώνων, ο τάφος είχε δεχθεί και τα νερά του Τίβερη.



Along with these dolls have been found minute make-up boxes, combs and tiny mirrors, and in the case of the Via Cassia doll, minuscule gold earrings and a wonderful miniature measuring-spoon, pitcher and scallop shell in amber. The Tivoli doll was recovered still wearing her gold necklace, bracelets and anklets - the last an exotic oriental touch by Roman standards. Not the least of the 2nd century AD's milder aspects was its new tenderness towards children and interest in their autonomous existence, which is born witness to in the literature of the times. Plutarch, to take but one example, an early herald of this new spirit of sympathy, recalls how his daughter, whom he was inconsolably grief-striken to lose at the age of two, insisted that her nurse give the child's doll milk as well as the child herself. The evidence so far suggests that the opulent jewels some girls were buried wearing did not have any particular religious significance, but were treasured individual possessions. Valuable jewelry, as far as we know, was regarded by the average Roman as an asset and hedge against misfortune, to be passed on from generation to generation, suggesting that the placing of so much wealth in a child's grave would have been generally regarded as a recklessly flamboyant, even ostentatious, Eastern practice.

Η κούκλα δεν ετάφη μόνη. Την συνόδεψαν και τα υπάρχοντά της, τα οποία αποτελούνταν από δύο δαχτυλίδια, ένα εκ των οποίων έφερε ένα κλειδί με το οποίο άνοιγε μια περίτεχνη κασετίνα επίσης από ελεφαντόδοντο, με  δύο κτένες  στο εσωτερικό και έναν μικρό ασημένιο καθρέφτη.

Από τα ευρήματα άλλων παιδικών τάφων τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ιταλία διαπιστώνουμε, με έκπληξη, πως όλα τα αντικείμενα της καθημερινής ζωής των ανθρώπων αναπαράγονταν σε μικρογραφία (από τραπεζάκια μέχρι μαγειρικά σκεύη) για το παιχνίδι των παιδιών με τις κούκλες τους.