Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Δευτέρα 11 Αυγούστου 2014

Ένας «άνθρωπος» στον κομήτη. 'Human Face' on Comet 67P Spotted by Rosetta Spacecraft

Λέτε να σκάλισε κάποιος ένα ανθρώπινο πρόσωπο πάνω στον κομήτη; German Aerospace Center's youth portal DLR_next tweeted this photo showing the "face" on Comet 67P/Churyumov-Gerasimenko, Aug. 6, 2014. Credit: DLR_next (via Twitter as @DLR_next)

Από την περασμένη εβδομάδα το διαστημικό σκάφος Rosetta βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον κομήτη 67/Ρ Τσουριούμοφ/Γερασιμένκο τον οποίο και θα μελετήσει τους επόμενους μήνες. Το σκάφος στέλνει καθημερινά πολλές κοντινές εικόνες του κομήτη σε υψηλή ανάλυση αποκαλύπτοντας κάθε πτυχή και λεπτομέρεια.

The first images sent from the probe, which is now in orbit within 62 miles of Comet 67P/Churyumov-Gerasimenko, have unearthed an unusual feature - a human-looking face. First commented on by German Aerospace, the phenomenon was revealed to be an optical illusion. Yet news of the comet's "face" has been spreading on social media. Credit: ESA

Ειδικοί του Κέντρου Αεροδιαστήματος της Γερμανίας μελετώντας τις νέες εικόνες εντόπισαν σε μια αυτές ένα γεωλογικό σχηματισμό σε μια από τις άκρες του κομήτη ο οποίος θυμίζει έντονα ανθρώπινο πρόσωπο.


Όπως ήταν ευνόητο το εύρημα συγκέντρωσε το ενδιαφέρον των ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο και όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις τα X-Files σενάρια άρχισαν να κάνουν δυναμικά την εμφάνιση τους.

Φεγγαράκι μου (υπερ)λαμπρό! Astronaut captures stunning photos of the 'supermoon-set' as it dips behind the Earth

Η εντυπωσιακή πανσέληνος του Αυγούστου όπως φαινόταν από το Διάστημα. Beautiful: The 'supermoon' was seen right outside the Earth's atmosphere. Oleg Artemyev, a Russian astronaut currently stationed inside the International Space Station, shared images of the 'supermoon'.

Η Σελήνη το απόγευμα της Κυριακής βρέθηκε στην ελάχιστη απόστασή της από τη Γη.  Ήταν κατά 14% μεγαλύτερη και 30% πιο λαμπρή.

The 'supermoon' appeared on top of a Bleinheim, New Zealand church on Sunday.

By the moonlight: The 'supermoon' sits over buildings in Hong Kong on August 10, 2014.

Magic in the moonlight: The supermoon is seen over Wanda, Australia on August 10, 2014.

Brightening up: The weathercock of the church of Saints Peter and Paul is pictured in front of the moon in the village of Klein-Auheim near Hanau in Germany.

Lunar lady: The moon is seen as it rises over a statue by Harriet A. Ketcham titled 'Victory' in the statehouse complex in Des Moines, Iowa.

Between two horns: The moon appears behind a Spanish fighting bull in Puerto de Santa Maria, Spain. The phenomenon, which scientists call a perigee moon, occurs when the moon is near the horizon and appears larger and brighter than other full moons.

Sparks fly: Sparks from fireworks in front of the moon during the Pyro Games competition in Magdeburg, Germany, where pyrotechnician compete against each other for the best rocket show.

Lunar flight: A plane is silhouetted against the moon as it is seen from Kalchreuth, Germany, 08 August 2014.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έσπευσαν στα καλύτερα σημεία παρατήρησης που μπορούσαν να βρουν για απολαύσουν το εντυπωσιακό φαινόμενο.

Out of this world: Russian astronaut Oleg Artemyev captured the photos of the 'supermoon'.

Την καλύτερη θέα είχε φυσικά το πλήρωμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού με τον Ρώσο κοσμοναύτη Ολεγκ Αρτέμιεφ να αποτυπώνει στον φωτογραφικό του φακό μια εκπληκτική εικόνα του ολόγιομου φεγγαριού.

Είδαν την «εκκόλαψη» του Ήλιου! Scientists closer to understanding birth of the Sun

Edvard Munch, The Sun, 1911-1916, 455 x 780 cm. The Oslo University, Oslo, Norway. Επιστήμονες στην Αυστραλία ανασυνθέτουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο γεννήθηκε το μητρικό μας άστρο. Researchers have investigated the solar system's prehistoric phase to better understand the events that led to the birth of the Sun.

Μια σπουδαία κοσμολογική έρευνα πραγματοποιούν ερευνητές στην Αυστραλία. Ανασυνθέτουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο γεννήθηκε ο Ήλιος. Οι διεργασίες που οδήγησαν στη γέννηση του μητρικού μας άστρου θα βοηθήσουν στη καλύτερη κατανόηση της δημιουργίας και εξέλιξης του ηλιακού μας συστήματος.

Η έρευνα

Τις διεργασίες που οδήγησαν στη γέννηση του Ήλιου ερευνούν οι επιστήμονες. Solar flares on the sun. Researchers are a step closer to understanding the birth of the sun. Scientists have investigated the solar system's prehistoric phase and the events that led to the birth of the sun. Credit: NASA/SDO

Ερευνητές του Κέντρου Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Monash στην Αυστραλία προσπαθούν να συνθέσουν την εικόνα της «προϊστορικής» όπως την ονομάζουν φάσης του ηλιακού μας συστήματος. Της εποχής δηλαδή που στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα ο Ήλιος, οι πλανήτες, οι αστεροειδείς, οι κομήτες και τα υπόλοιπα αντικείμενα του ηλιακού μας συστήματος δεν υπήρχε απολύτως τίποτε. Οι ερευνητές συγκεντρώνουν δεδομένα για το πότε ξεκίνησε και εξελίχθηκε η συγκέντρωση κοσμικής ύλης στη διαστημική μας γειτονιά, ύλης από την οποία γεννήθηκε ο Ήλιος. Οι ερευνητές μελετούν τόσο τη ροή όσο και τη σύσταση αυτής της ύλης στην περιοχή μας καθώς και τα γεγονότα που οδήγησαν στη γέννηση του Ήλιου.

Τα βαρέα στοιχεία

On July 19, 2012, an eruption occurred on the sun that produced a dazzling magnetic display known as coronal rain. Hot plasma in the corona cooled and condensed along strong magnetic fields in the region. Magnetic fields, are invisible, but the charged plasma is forced to move along the lines, showing up brightly in the extreme ultraviolet wavelength of 304 Angstroms, and outlining the fields as it slowly falls back to the solar surface. Credit: NASA/SDO/Goddard

Έχει διαπιστωθεί ότι ο Ήλιος γεννήθηκε πριν από περίπου 4,6 δισ. έτη. Οι ερευνητές με βάση τα στοιχεία που έχουν συλλέξει μέχρι τώρα εκτιμούν ότι η συγκέντρωση της κοσμικής ύλης στην περιοχή μας ξεκίνησε εκατοντάδες εκατομμύρια έτη πριν τη γέννηση του Ήλιου. Κρίσιμο ρόλο σύμφωνα με τους ερευνητές στη γέννηση του Ήλιου έπαιξαν τα λεγόμενα βαρέα στοιχεία όπως ο χρυσός, ο σίδηρος και η πλατίνα καθώς και διάφορα σπάνια χημικά στοιχεία. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η συγκέντρωση των βαρέων στοιχείων στην περιοχή μας ολοκληρώθηκε περίπου 100 εκ. έτη πριν τη γέννηση του Ήλιου. Σύμφωνα με τους ερευνητές η ολοκλήρωση της συγκέντρωσης των βαρέων στοιχείων συνιστά και την εκκίνηση των διεργασιών γέννηση του Ήλιου. Σχηματίζεται μια «κοσμική μήτρα» μέσα στην οποία δημιουργείται ένα κοκτέιλ από βαρέα και άλλα (σπανιότερα στη Γη) χημικά στοιχεία όπως ο μόλυβδος. Σύμφωνα με τους ερευνητές η συγκέντρωση των μη βαρέων χημικών στοιχείων σε αυτό το κοκτέιλ ολοκληρώθηκε περίπου 30 εκ. έτη πριν τη γέννηση του Ήλιου.

Η εκκόλαψη

Οι ερευνητές θεωρούν ως ορόσημο την ολοκλήρωση της συγκέντρωσης των βαρέων στοιχείων και αναφέρουν πώς όταν αυτό συνέβη ξεκίνησε μια φάση την οποία ονομάζουν φάση «εκκόλαψης». Στο διάστημα των 100 εκ. ετών που ακολουθεί στη κοσμική μήτρα που έχει δημιουργηθεί συντελούνται όλες οι απαραίτητες διεργασίες για να κάνει την εμφάνιση του ένα άστρο. Μάλιστα οι ερευνητές κάνουν μια ακόμη άκρως ενδιαφέρουσα υπόθεση. Πιστεύουν ότι η κοσμική κύηση ήταν… πολλαπλή και ο Ήλιος είχε αδέλφια την τύχη των οποίων δεν γνωρίζουμε.

«Ο τελικός μας στόχος είναι να αποκτήσουμε μια καθαρή εικόνα των συνθηκών της προϊστορίας του ηλιακού μας συστήματος και της γέννησης του Ήλιου. Ανακαλύπτοντας τις διεργασίες που οδήγησαν στη γέννηση του Ήλιου και τον σχηματισμό του ηλιακού μας συστήματος καθώς και το πόσο διήρκεσε η κάθε διεργασία θα μπορέσουμε να έχουμε δεδομένα τέτοια ώστε να τα συγκρίνουμε με εκείνα άλλων πλανητικών συστημάτων του γαλαξία μας» αναφέρει η Μαρία Λουγκάρο, επικεφαλής της έρευνας που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».  

Αμφίπολη: Μία ανάσα πριν το ύστατο μυστήριο! Amphipolis: A breath before the ultimate mystery!

Γύρω στο 560 π.Χ. ένα πλούσιο νησί των Κυκλάδων, η Νάξος, στέλνει την προσφορά του στους Δελφούς. Είναι το άγαλμα της Σφίγγας που με το κολοσσιαίο μέγεθος, τη μορφή και την επιβλητική του θέση στο ιερό εκφράζει την πολιτική και καλλιτεχνική υπεροχή της Νάξου στην αρχαϊκή εποχή. Η απόκοσμη δαιμονική μορφή του μυθικού πλάσματος με το γυναικείο πρόσωπο, το αινιγματικό χαμόγελο, το λιονταρίσιο φτερωτό σώμα και τα φτερά πουλιού, στεκόταν επάνω σ' έναν πανύψηλο ιωνικό κίονα που είχε στηθεί μπροστά από τον πολυγωνικό τοίχο του ιερού. Ο κίονας είναι το αρχαιότερο ιωνικό αρχιτεκτονικό στοιχείο στο ιερό των Δελφών. Το συνολικό ύψος του αναθήματος έφτανε τα 12,45 μέτρα. Λαξευμένη σ' έναν τεράστιο όγκο ναξιακού μαρμάρου, συνδυάζει τη στερεότητα της κατασκευής της με μια διακοσμητική διάθεση που εκφράζεται στην απόδοση των μαλλιών, του στήθους και των φτερών. Όπως πληροφορούμαστε από την επιγραφή που χαράχθηκε στη βάση της τον 4ο αιώνα, οι ιερείς του Απόλλωνα τίμησαν τους πολίτες της Νάξου για την προσφορά τους με το προνόμιο της προμαντείας, δηλαδή της προτεραιότητας στη σειρά των πιστών που ζητούσαν χρησμό. Ancient Greek sphinx from Delphi. From 570 until 560 BC.

Μπροστά σε μια λαμπρή είσοδο ενός μεγαλειώδη μακεδονικού τάφου, με διακόσμηση ανάλογη ενός βασιλιά, έφτασε Παρασκευή 8 Αυγούστου, η αρχαιολογική σκαπάνη στον περίβολο του Τύμβου Καστά Αμφίπολης. Σιωπή και απόλυτη μυστικότητα υπάρχει από την πλευρά των αρχαιολόγων, καθώς είναι πλέον βέβαιοι ότι βρίσκονται κοντά σε μια μεγάλη ιστορική και αρχαιολογική ανακάλυψη που θα συνταράξει όχι μόνο το πανελλήνιο, αλλά ολόκληρο τον κόσμο.

Με την ανακάλυψη της λαμπρής εισόδου του τάφου, οι εξελίξεις διαδέχονται ραγδαία η μία την άλλη και ανατρέπουν τα δεδομένα αλλά και την ιστορία. Αν και το Σάββατο 9 Αυγούστου είναι ημέρα αργίας, η Αρχαιολογική υπηρεσία και το συνεργείο της ανασκαφής βρίσκονται από το πρωί σε εντεταλμένη υπηρεσία. 

Archaeologists have uncovered what could be the grave of Alexander the Great at a site near ancient Amphipolis. The warrior king - who ruled in the 4th century BC - was thought to be buried in Egypt.

Η ανασκαφή του μαρμάρινου περιβόλου του Τύμβου έχει ολοκληρωθεί με την εύρεση της βασιλικής πύλης του τάφου. Ένα θολωτό δωμάτιο ξεπροβάλλει από τη δεσπόζουσα πύλη.

Alexander III of Macedon, also known as Alexander the Great, was a king of Macedon, a state in northern ancient Greece.

Δρακόντεια είναι τα μέτρα φύλαξης του Τύμβου στο λόφο Καστά Μεσολακκιάς. Όλη η αστυνομική διεύθυνση του Νομού Σερρών βρίσκεται σε επιφυλακή. Με τα σημερινά ευρήματα αρχίζει να λύνεται ο γρίφος του μυστηρίου του τάφου κι έτσι καθημερινά βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην ταυτοποίηση του ταφικού μνημείου! Μετά τις τελευταίες αναπάντεχες εξελίξεις για τον ανακαλυφθέντα μακεδονικό τάφο, έχει ενημερωθεί ήδη ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και έχει εγκριθεί με συνοπτικές διαδικασίες η συνέχιση και ενίσχυση της χρηματοδότησης, έτσι ώστε η ανασκαφή να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του ερχόμενου μήνα. Αξίζει να αναφερθεί ότι τις τελευταίες ώρες η ανασκαφή διεξάγεται κάτω από αυστηρό αστυνομικό κλοιό, ενώ αναμένεται τις επόμενες ώρες τα μέτρα ασφαλείας να ενισχυθούν και από τις ειδικές δυνάμεις του στρατού!

View at a section of a trench in which a marble-faced wall was found around a tumulus in ancient Amphipolis. According to the Greek Ministry of Culture the marble-faced wall dates back to the late 4th century BC - to the time of Alexander the Great.

Στην τελευταία παρουσίαση για την πορεία της ανασκαφής από την προϊσταμένη της ΚΗ' Εφορείας Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρών κ. Περιστέρη Αικατερίνη και τον κ. Λεφαντζή Μιχάλη, έγινε η αναπαράσταση  του περιβόλου και της πύλης. Σήμερα επιβεβαιώνονται οι προβλέψεις του κ. Λεφαντζή για το διάκοσμο της πύλης. Η είσοδος φυλάσσεται από δύο μεγαλεπήβολα αγάλματα με τη μορφή σφίγγας. Η ιστορία μας διδάσκει πως δεν είναι τυχαία η θέση των δύο σφιγγών.

Aντωπές Σφίγγες σε μυκηναϊκή ελεφάντινη πυξίδα από τη Θήβα, 14ος-13ος αι. π.X. (Aρχαιολογικό Mουσείο Θήβας).

Σφίνξ - Σφιγγός = Προέρχεται από την αρχαία λέξη σφείς που χρησιμοποιείται ήδη από την εποχή του Ησίοδου και του Ομήρου και σημαίνει διττός = αυτός που είναι διπλός ή αυτός που ερμηνεύεται με δύο τρόπους όπως στην περίπτωση της Σφίγγας. Η Σφίγγα είναι φανταστικό πλάσμα της ελληνικής μυθολογίας, στενά συνδεδεμένο με το μύθο των Λαβδακιδών και συγκεκριμένα με εκείνον του Οιδίποδα. Οι αναπαραστάσεις της χρησιμοποιούνταν σε ασφαλισμένους χώρους ως σύμβολα προστασίας στον αιγυπτιακό, ελληνικό και ρωμαϊκό πολιτισμό. Σύμφωνα με τον Ησίοδο ήταν κόρη της Χίμαιρας και του Όρθρου ή κατά άλλους του Τυφώνος και της Έχιδνας. Η Έχιδνα είχε γεννήσει επίσης τον Κέρβερο, τον Όρθρο (φύλακας των κοπαδιών του Γηρυόνη), το Λιοντάρι της Νεμέας, τη Λερναία Ύδρα και τη Φαία της Κρομμυώνας. Της αποδίδουν επίσης τη Χίμαιρα, το δράκοντα της Κολχίδας, το φύλακα του χρυσόμαλλου δέρατος, το δράκοντα που φυλούσε τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων και τον αετό του Προμηθέα.

O Oιδίπους λύνει το αίνιγμα της Σφίγγας και λυτρώνει τη Θήβα από την απειλή της. Eσωτερικό ερυθρόμορφης κύλικας. 470-460 π.X. (Pώμη, Musei Vaticani).

Η Σφίγγα είναι αυτή που θέτει τα αινίγματα και όπως όλα τα Αινίγματα που χρησιμοποιούν συμβολισμούς, δεν κυριολεκτούν και έχουν δύο ερμηνείες, μια εξωτερική και μια εσωτερική που ήταν και το ζητούμενο.

Η Σφίγγα είναι ένα σύμβολο που μας συνδέει με εκείνη την εποχή, την προϊστορική, κατά την οποία, οι ζωόμορφες απεικονίσεις Θεών ή και Ηρωοποιημένων θνητών, όπως του Ερεχθέα του Βασιλιά πάνω στην ακρόπολη με το κάτω του τμήμα σε μορφή φιδιού, ήταν κάτι συνηθισμένο, με σκοπό να τονισθεί και να συμβολισθεί ταυτόχρονα η κυρίαρχη λατρεία εκείνης της εποχής, η λατρεία της Θεάς Γης ( Γα, Δα).

Perhaps the first sphinx, Queen Hetepheres II from the fourth dynasty (Cairo Museum).

Η λατρεία αυτή προηγείται χρονολογικά της λατρείας του Δωδεκάθεου που την διαδέχεται και κατά κάποιον τρόπο την συνεχίζει. Έτσι η μορφή της Σφίγγας, ενώ είναι ένα σύμβολο που υπάρχει στην περιοχή της Μεσογείου, (την συναντάμε στην Αίγυπτο και την Ανατολή γενικότερα), στην Ελληνική της απόδοση αποκτά χαρακτηριστικά που εξυπηρετούν και εκφράζουν Ελληνικά Πρότυπα.

Δεν είναι τυχαίο που την συναντάμε έντονα συσχετισμένη με το Μαντείο των Δελφών, που την προϊστορική περίοδο είναι Ιερό αφιερωμένο στην θεά Γη. Την ιστορική περίοδο, όταν το Μαντείο μετατρέπεται σε Ιερό του Απόλλωνα, οι χρησμοί συνεχίζουν να δίνονται και να ερμηνεύονται με διττό τρόπο.

Toιχoγραφία αιγυπτιακoύ τάφoυ στις Θήβες (IΓ΄/IB΄ αι. π.X.) με παράσταση «μπα». Δίπλα, «μαύρoς ίσκιoς», για τoυς αρχαίoυς Aιγύπτιoυς άλλη ιδέα και μoρφή της ανθρώπινης ψυχής. Πίσω, ψεύτικη πόρτα του Άλλου Kόσμου.

Η Σφίγγα λοιπόν, είχε να κάνει με τελετές Μύησης και η απάντηση στον Γρίφο, αποκάλυπτε το μυστικό για την Αθανασία, σε όσους από τους πιστούς ήταν σε θέση να τον κατανοήσουν.

Η αδυναμία ορισμένων να κατανοήσουν την εσωτερική σημασία του Γρίφου, δεν τους έκανε θύματα της Σφίγγας,η οποία υποτίθεται ότι τους καταβρόχθιζε, (σφίγγοντάς τους), απλά τους στερούσε την ευκαιρία να μετέχουν της Αθανασίας.

Μαρμάρινη Σφίγγα του 540 π.Χ. στο μουσείο της Ακρόπολης. Marble Sphinx dated 540 B.C. Acropolis Museum, Athens.

Η ελληνική Σφίγγα έχει πάντα κεφαλή Γυναικός, στήθος και φτερά Αετού, σώμα Λιονταριού ( ή Λέαινας) και ουρά σε μορφή Φιδιού. Είναι η απεικόνιση της ίδιας Φύσης και των 5 στοιχείων που την αποτελούν σύμφωνα με τις θεωρίες εκείνης της εποχής για την Δημιουργία του Κόσμου (Εμπεδοκλής κλπ). Οι συμβολισμοί είναι σαφείς και αναφέρονται σε αρχέτυπα κοινά σε πολλούς λαούς όπως και στον δικό μας. Η κεφαλή της Γυναίκας συμβολίζει το στοιχείο της Γης, το στήθος και τα φτερά Αετού συμβολίζουν τον Αέρα, το σώμα του Λιονταριού συμβολίζει την Φωτιά και η ουρά του Φιδιού συμβολίζει το Νερό. Το Πέμπτο Στοιχείο, η Πεμπτουσία, ο Αιθήρ, η Θεία Ουσία, ή καλύτερα η Θεία Ανάσα που δεν είναι ορατή αλλά αγκαλιάζει και διαπερνά τα πάντα χαρίζοντας ζωή και στις πέτρες, είναι και εδώ Αόρατη και εκφράζεται μέσα από τον Γρίφο, το Αίνιγμα, που μπορεί να χαρίσει και ζωή και Αθανασία.

Η σχέση της Σφίγγας με την Αθανασία υποδηλώνεται και από την συχνή χρήση της σαν ταφικό μνημείο, κυρίως σε τάφους της Αρχαϊκής περιόδου.

Είναι σαφές ότι η Σφίγγα σαν ταφικό μνημείο συμβολίζει το ύστατο μυστήριο, το Επέκεινα, την δυνατότητα της Αθανασίας. Ο θάνατος είναι ένα γεγονός στην ζωή των ανθρώπων, που οι Έλληνες εκείνης της εποχής μπορούσαν να διαχειριστούν να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν με αξιοπρέπεια και χαμόγελο, μέσα από τις αλλεπάλληλες εν ζωή μυήσεις τους στα Μυστήρια των μεγάλων Ελληνικών Ιερών που τους χάριζε την βεβαιότητα της Αθανασίας τους, μιας Αθανασίας που συμβολικά απεικονιζόταν και με τη Σφίγγα.

Sphinx at Amphipolis tomb entrance. 4th c. BC. Amphipolis tomb soon to reveal its secrets as archaeologists are resuming work. Over the past week, the archaeological community worldwide has been shaken by updates on research through a uniquely massive and elaborately built early Hellenistic funerary monument revealed atop Kasta Mound, at Amphipolis, which appears to be the largest ancient tomb to have been discovered in Greece. And now that works in the site continue, all eyes are again on Amphipolis expecting, at least, another bunch of unprecedented finds. Archaeologists led by Katerina Peristeri are excavating the site since 2012, while the first announcements regarding its importance were made a year ago. Now we know that the monument is characterized by a 497-metre outer wall made of Thasian marble and monumental entrance accessed by a 4.5-metre-wide road and 13 steps, while it is topped by two sphinxes. A famous sculpture showing a lion, which has been a trademark of Amphipolis has now been found to belong to the monument, as it was topping it. It has also been announced that the monumental road leading to the entrance was covered by frescoes and that another wall of monumental size was protecting it. The monument is dated to the 4th c. BC. Source: Proto Thema.

Αρκετές εκατοντάδες χρόνια πριν, η Μεσολακιά αποτελούσε εμπορικό κομβικό σημείο, γιατί κάπου εδώ συναντιόνταν οι λεγόμενες «Εννέα Οδοί» που συνέδεαν ολόκληρο τον ορεινό όγκο του Παγγαίου με τις εκβολές του ποταμού Στρυμώνα, τις οποίες οι βασιλείς της εποχής χρησιμοποιούσαν ως δίοδο προς τη θάλασσα. Το λιμάνι της αρχαίας Αμφιπόλης, με την αρχαία λίμνη Κερκινίτιδα, που έφτανε σύμφωνα με τους ιστορικούς μέχρι τη σημερινή Ηράκλεια των Σερρών, βόρεια του νομού, ήταν το γνωστότερο λιμάνι της περιοχής. Από εκεί ξεκίνησε ο Μέγας Αλέξανδρος τη μεγάλη του εκστρατεία για να κατακτήσει την Ασία.

Πηγή: http://amfipolinews.blogspot.gr


Σάββατο 9 Αυγούστου 2014

Γιώργος Σαραντάρης, Σελήνη

Georges Lemmen, Clear Night, Moon, 1891.

Aπό ένα θαύμα
Aπό ένα πρόσωπο πρωίας
Παίρνεται ο θυμός μου

Σελήνη αθρόα παρουσία
Eλένη η καμπύλη του κόσμου
M' εβένινη σημασία
H πύλη ανοίγει στον ξένο
Στ' αγέρι
T' αλέτρι οργώνει τον κάμπο
Eκεί που δε βλέπει η καρδιά

Bελάζουν τ' αστέρια στην κρύπτη.

Vincent van Gogh, Starry Night over the Rhone, 1888. Oil on canvas, 72.5 cm × 92 cm, Musée d'Orsay, Paris.

(από το «Σαν Πνοή του Aέρα», Eρμής 1999)

Ο Γιώργος Σαραντάρης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, γιος του Δημήτρη Σαραντάρη και της Μαλθίντας το γένος Σωτηρίου, καταγόμενων από το Λεωνίδι της Κυνουρίας. Από το 1912 ως το 1931 έζησε στην Ιταλία, όπου εγκαταστάθηκε η οικογένειά του. Από νεανική ηλικία στράφηκε στη λογοτεχνία και τη μελέτη της φιλοσοφίας, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με τις ξένες γλώσσες. Σπούδασε νομικά στα πανεπιστήμια της Μπολώνια και της Ματσεράτα, και πήρε διδακτορικό δίπλωμα. Στην Ιταλία έγραψε τους πρώτους στίχους του, στα ιταλικά και στα ελληνικά και δημοσίευσε ποιήματα στην ιταλική και γαλλική γλώσσα. Το 1931 επέστρεψε στην Ελλάδα και μπήκε στους λογοτεχνικούς κύκλους. Κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1940 στρατεύτηκε στην Αλβανία και αρρώστησε από κοιλιακό τύφο. Μεταφέρθηκε στην Αθήνα, όπου πέθανε το 1941.

Την πρώτη του εμφάνιση στο χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας έκανε το 1933 μέσα απ’ τις σελίδες του περιοδικού Νέα Ζωή με το διήγημα Μάρθας βίος, με το οποίο εισήγαγε στον ελληνικό χώρο το είδος του γαλλικού αντι - μυθιστορήματος (antiroman). Τον ίδιο χρόνο δημοσίευσε και την πρώτη του ποιητική συλλογή Οι Αγάπες του χρόνου. Ακολούθησαν τα Ουράνια (1934) και τα Αστέρια (1935) και πολλά ακόμη ποιήματα δημοσιευμένα στα περιοδικά Νέα Γράμματα, Νέα Εστία, Κύκλος, και Μακεδονικές Ημέρες (Θεσσαλονίκης). Τελευταία του ποιητική συλλογή ήταν η Στους φίλους μιας άλλης χαράς, δημοσιευμένη στις αρχές του 1940, που έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από το Μήτσο Παπανικολάου. Ο Γιώργος Σαραντάρης υπήρξε ένας από τους πρώτους ανανεωτές έλληνες ποιητές του μεσοπολέμου και ένας από τους πρώτους εισηγητές του υπαρξισμού στη χώρα μας. Ο φιλοσοφικός του στοχασμός κινήθηκε στα πλαίσια της αναζήτησης του απολύτου ενάντια στη φθορά της ανθρώπινης υπόστασης, εκφρασμένης μέσω της κατάργησης της παραδοσιακής ποιητικής φόρμας και γλωσσικής έκφρασης. Επιδράσεις δέχτηκε μεταξύ άλλων δέχτηκε από τη σκέψη των Ουνγκαρέττι, Νίτσε, Κίρκεγκωρ, Ντοστογιέφσκι, Σεστώφ και Μπερντιάγιεφ. Ασχολήθηκε επίσης με το φιλοσοφικό δοκίμιο και τις ποιητικές μεταφράσεις.

Υπερ-πανσέληνος 2014. Supermoon 2014

Στις 10 Αυγούστου θα χαρούμε ίσως την ομορφότερη πανσέληνο του έτους, καθώς το ολόγιομο φεγγάρι θα φαντάζει πιο εντυπωσιακό από ό,τι συνήθως στον ουρανό. The next supermoon is coming up on August 10, 2014. It’ll be the closest, brightest supermoon of this year. Reuters

Η έλξη της Σελήνης προς τη Γη, αλλά και των υπολοίπων σωμάτων του ηλιακού μας συστήματος, συμβάλλει επίσης και στην αργή αλλαγή της κατεύθυνσης του άξονα περιστροφής της Γης (φαινόμενο μετάπτωσης). Ο Ίππαρχος, Έλληνας αστρονόμος του 2ου μ.Χ. αι., ήταν ο πρώτος που μίλησε για τα συγκεκριμένο φαινόμενο. Αποτέλεσμα του φαινομένου αυτού είναι η σταθερή μετακίνηση του βόρειου πόλου του ουρανού, ώστε καθώς περνά ο χρόνος διαφορετικά αστέρια του ουρανού να μας δείχνουν το Βορρά. Και ενώ σήμερα μας ορίζει το Βορρά ο πολικός αστέρας (ο λαμπερότερος αστέρας της Μικρής Άρκτου), μετά 12.000 χρόνια θα είναι ο Βέγας (το λαμπερότερο αστέρι στον αστερισμό της Λύρας) εκείνος που θα μας δείχνει το Βορρά στον ουρανό. Το όνομα της Σελήνης προέρχεται από τη λέξη σέλας (φως).

About three or four times a year, the new or full moon coincides closely in time with the perigee of the moon—the point when the moon is closest to the Earth. These occurrences are often called ‘perigean spring tides.’ The difference between ‘perigean spring tide’ and normal tidal ranges for all areas of the coast is small. In most cases, the difference is only a couple of inches above normal spring tides. Image and caption via NOAA.

Σύμφωνα με τη «Θεογονία» του Ησίοδου, υπήρξε κόρη του τιτάνα Υπερίωνα και της τιτανίδας Θείας. Αδέλφια της Σελήνης ήταν ο Ήλιος και η Αυγή, γι' αυτό και πάντα η Σελήνη φωτίζεται από τον Ήλιο. Ο Αριστοτέλης, ως σπουδαίο επιστημονικό πνεύμα, στο έργο του «Περί ουρανού» αναφέρεται στο σφαιρικό σχήμα της Σελήνης, την παρατήρηση των φάσεών της, το ρόλο της στη δημιουργία των ηλιακών εκλείψεων. Αναφέρεται επίσης στο γεγονός ότι από τη Γη βλέπουμε πάντα το ίδιο πρόσωπο της Σελήνης (της δε Σελήνης δήλον εστί καλούμενον πρόσωπον).

Around each new moon (left) and full moon (right) – when the sun, Earth, and moon are located more or less on a line in space – the range between high and low tides is greatest. These are called spring tides. A supermoon – new or full moon at its closest to Earth – accentuates these tides. Image via physicalgeography.net

Σήμερα γνωρίζουμε ότι η παρατήρηση αυτή οφείλεται στη λεγόμενη «σύγχρονη» περιστροφή της Σελήνης: Ο χρόνος που χρειάζεται για μια περιστροφή γύρω από τον άξονά της είναι ίσος με το χρόνο που χρειάζεται για μια πλήρη περιφορά της γύρω από τη Γη. Ως αποτέλεσμα, εμφανίζει προς τη Γη πάντα την ίδια της πλευρά.

Τις βραδιές της πανσελήνου, έχουμε την ευκαιρία να απολαμβάνουμε φωτισμένο ολόκληρο το πρόσωπο της Σελήνης. Η διάθεσή μας αλλάζει και γίνεται πιο ρομαντική, οι βραδιές μας γίνονται πιο φωτεινές κάτω από το φεγγαρόφωτο.

A supermoon is a spectacular sight in which the full moon of a given month occurs at the same time the moon is at perigee – the point in its orbit that brings it closest to Earth. During these events, the moon can appear up to 30 percent brighter and 14 percent bigger to skywatchers on Earth. See how the supermoon, or "perigee moon," works in this SPACE.com infographic.

Στις 10 Αυγούστου θα χαρούμε ίσως την ομορφότερη πανσέληνο του έτους, καθώς το ολόγιομο φεγγάρι θα φαντάζει πιο εντυπωσιακό από ό,τι συνήθως στον ουρανό. Αφ' ενός διότι τον Αύγουστο, όταν η Σελήνη μεσουρανεί (άρα βρίσκεται στο μέγιστο ύψος της πάνω από τον ορίζοντα) δεν φτάνει πολύ ψηλά. Το φως της φτάνει τότε στα μάτια μας διασχίζοντας μεγαλύτερο πάχος της ατμόσφαιρας. Κατά τη διαδρομή του απορροφάται το κυανό χρώμα του, ενώ το κόκκινο διαπερνά την ατμόσφαιρα και έτσι αντικρίζουμε πιο κοκκινωπό το φεγγάρι.

Αυτό που επιπλέον συμβαίνει στις 10 Αυγούστου του 2014 είναι ότι η Σελήνη τυχαίνει να βρίσκεται στο πλησιέστερο σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, το περίγειο, (απόσταση περίπου 354.000 χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας).

People stand and look at the moon one day ahead of the Supermoon phenomenon from a bridge over 42nd St. in the Manhattan borough of New York July 11, 2014. Occurring when a full moon or new moon coincides with the closest approach the moon makes to the Earth, the Supermoon results in a larger-than-usual appearance of the lunar disk.  Reuters

Οι δυο παραπάνω συνθήκες καθιστούν την παρατήρηση της πανσελήνου εντυπωσιακότερη από τις υπόλοιπες πανσελήνους του έτους. Θα έχουμε λοιπόν πανσέληνο στις 21.10'. Το φεγγάρι θα ανατείλει περίπου 15 λεπτά πριν από τη δύση του ηλίου και θα φτάσει στο μέγιστο ύψος του μία ώρα περίπου μετά τα μεσάνυχτα. Θα παρατηρήσουμε τότε τη μεγαλύτερη πανσέληνο του 2014. Οι αστροφωτογράφοι σίγουρα θα μας χαρίσουν πολύ όμορφες φωτογραφίες του φυσικού δορυφόρου μας. Αναμένουμε λοιπόν τη βραδιά εκείνη να πάμε μια ρομαντική «βόλτα» στο φεγγάρι.

What does a full supermoon look like? Astronomers say you can’t really detect any difference with your eye between a supermoon and any ordinary full moon. This great moon photo is from EarthSky Facebook friend Rebecca Lacey in Cambridge, Idaho.

«Και το φεγγάρι μια τρύπα στο κρανίο του κόσμου / μην κοιτάξεις μέσα, είναι μια δύναμη μαγνητική που σε τραβάει / μην κοιτάξεις, μην κοιτάχτε, ακούστε που σας μιλάω / θα πέσετε μέσα. Τούτος ο ίλιγγος ωραίος, ανάλαφρος / θα πέσεις, / ένα μαρμάρινο πηγάδι το φεγγάρι, ίσκιοι σαλεύουν και βουβά φτερά, μυστηριακές φωνές - δεν τις ακούτε;». Γράφει ο Γιάννης Ρίτσος: «Τότε το φεγγάρι σκόνταψε στις ιτιές κι έπεσε στο πυκνό χορτάρι. Μεγάλο σούσουρο έγινε στα φύλλα. Τρέξανε τα παιδιά, πήραν στα παχουλά τους χέρια το φεγγάρι κι όλη τη νύχτα παίζανε στον κάμπο. Τώρα τα χέρια τους είναι χρυσά, τα πόδια τους χρυσά, κι όπου πατούν αφήνουνε κάτι μικρά φεγγάρια στο νοτισμένο χώμα. Μα, ευτυχώς, οι μεγάλοι δεν ξέρουν πολλά, δεν καλοβλέπουν. Μονάχα οι μάνες κάτι υποψιάστηκαν. Γι' αυτό τα παιδιά κρύβουνε τα χρυσωμένα χέρια τους στις άδειες τσέπες, μην τα μαλώσει η μάνα τους που όλη τη νύχτα παίζανε κρυφά με το φεγγάρι».

Tην επόμενη υπερ-πανσέληνο θα δούμε στις 9 Σεπτεμβρίου.

Πηγή: enet.gr

Παρασκευή 8 Αυγούστου 2014

Ο Carl Sagan γράφει για τον Stephen Hawking. Carl Sagan writes about Stephen Hawking

The Last Supper with scientists: Galileo Galilei, Marie Curie, J. Robert Oppenheimer, Isaac Newton, Louis Pasteur, Stephen Hawking, Albert Einstein, Carl Sagan, Thomas Edison, Aristotle, Neil deGrasse Tyson, Richard Dawkins and Charles Darwin. O πρόλογος του Carl Sagan στην πρώτη έκδοση του βιβλίου του Stephen Hawking «Tο χρονικό του Χρόνου»:

«Περνάμε την καθημερινή μας ζωή χωρίς να καταλαβαίνουμε σχεδόν τίποτε για τον κόσμο. Ελάχιστα προβληματιζόμαστε για την κοσμική μηχανή που παράγει φως και κάνει δυνατή την ύπαρξη ζωής• για την βαρύτητα που μας κρατάει πάνω σε έναν περιστρεφόμενο πλανήτη, έναν πλανήτη που αν δεν υπήρχε η βαρύτητα θα μας εκσφενδόνιζε στο Διάστημα• για τα άτομα που μας αποτελούν και από την σταθερότητά τους εξαρτιόμαστε.

Εκτός από τα παιδιά (όσα δεν έχουν μάθει ακόμη να μην κάνουν έξυπνες ερωτήσεις), πολύ λίγοι από εμάς διαθέτουν κάποιο χρόνο απορώντας γιατί η Φύση είναι έτσι που είναι• αν δημιουργήθηκε ο Κόσμος ή αν υπήρχε από πάντα• αν ο χρόνος κάποια μέρα θα αρχίσει να ρέει αντίθετα και τα αποτελέσματα θα προηγούνται από τις αιτίες• αν υπάρχουν όρια στη δυνατότητα να γνωρίσουμε τον Κόσμο.

Υπάρχουν παιδιά, και έχω γνωρίσει αρκετά από αυτά, που θέλουν να μάθουν πως μοιάζει μια μαύρη τρύπα• ποια είναι τα μικρότερα κομμάτια της ύλης• γιατί θυμόμαστε το παρελθόν, αλλά όχι το μέλλον. Πως από το χάος που υπήρχε, δημιουργήθηκε η τάξη που βλέπουμε σήμερα• και γιατί τελικά υπάρχει το Σύμπαν.

Στην κοινωνία μας είναι ακόμη συνηθισμένο φαινόμενο σε τέτοια ερωτήματα οι γονείς και οι δάσκαλοι να σηκώνουν τους ώμους ή να επικαλούνται κάποια μισοξεχασμένα θρησκευτικά διδάγματα. Πολλοί δεν αισθάνονται άνετα με αυτά τα θέματα, γιατί αγγίζουν τα όρια της ανθρώπινης γνώσης. Αλλά ένα μεγάλο μέρος από την φιλοσοφία και την επιστήμη οδηγήθηκε από την έρευνα αυτών των θεμάτων. Ένας συνεχώς μεγαλύτερος αριθμός ενηλίκων θέλουν να υποβάλλουν ανάλογα ερωτήματα, και κάποτε μένουν έκπληκτοι από τις απαντήσεις. Απέχοντας το ίδιο από τα άτομα και τα άστρα, διευρύνουμε τους ορίζοντες των απαντήσεων για να περιλάβουν και το πολύ μικρό και το πολύ μεγάλο.

Την άνοιξη του 1974, περίπου δύο χρόνια πριν από την προσεδάφιση του διαστημοπλοίου “Viking” στον Άρη, συμμετείχα σε ένα συνέδριο στην Αγγλία• γινόταν με την ευθύνη της Βασιλικής Εταιρίας του Λονδίνου, και είχε θέμα του την έρευνα για εξωγήινη ζωή. Σε κάποιο διάλειμμα διαπίστωσα ότι σε μια γειτονική αίθουσα γινόταν μια πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση. Μπήκα γεμάτος περιέργεια. και τότε έγινα μάρτυρας μιας αρχαίας τελετουργίας, της ανακήρυξης νέων μελών της Βασιλικής Εταιρείας (ενός από τα παλαιότερα ακαδημαϊκά ιδρύματα του πλανήτη).

Στην πρώτη σειρά ένας νεαρός κύριος, καθισμένος σε μια αναπηρική πολυθρόνα, υπέγραφε πολύ αργά σε ένα βιβλίο• σε προηγούμενες σελίδες του ίδιου βιβλίου υπήρχε η υπογραφή του Ισαάκ Νεύτωνα. Όταν τελείωσε, στην αίθουσα έγινε πανδαιμόνιο.

Ο Stephen Hawking ήταν από τότε ένας μύθος.

Σήμερα ο Hawking κατέχει την έδρα των μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, την ίδια έδρα που κατείχε πρώτα ο Νεύτων και αργότερα ο P. A. M. Dirac – δυο λαμπροί εξερευνητές του πολύ μεγάλου και του πολύ μικρού. O Hawking είναι ο άξιος διάδοχός τους. Αυτό είναι το πρώτο του βιβλίο για τους μη ειδικούς, ένα από τα πλουσιότερα εκλαϊκευμένα βιβλία. Παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και γιατί περιέχει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων αλλά και γιατί αποκαλύπτει τον τρόπο σκέψης του συγγραφέα του. Μας αποκαλύπτει με σαφήνεια τα σύνορα της φυσικής, της αστρονομίας, της κοσμολογίας και του θάρρους.

Ακόμη είναι ένα βιβλίο για το Θεό … ή ίσως για την απουσία του Θεού. Η λέξη «Θεός» γεμίζει τις σελίδες του. Ο Hawking αναζητά την απάντηση στην περίφημη ερώτηση του Αϊνστάιν, αν ο Θεός είχε κάποια ελευθερία επιλογής στη δημιουργία του Σύμπαντος. ¨όπως ο ίδιος δηλώνει, προσπαθεί να καταλάβει τη σκέψη του Θεού. Και τα συμπεράσματα της προσπάθειάς του είναι όλο και πιο αναπάντεχα: ένα Σύμπαν χωρίς όρια στο χώρο, χωρίς αρχή ή τέλος στο χρόνο• ένα Σύμπαν που δεν χρειάζεται ένα Δημιουργό.»

Astronomer Carl Sagan was the "most famous U.S. scientist of the 1980s and early 1990s." Sagan testified at a congressional hearing in 1985 on the climatic, biological, and strategic effects of nuclear war. PHOTOGRAPH BY KARL SCHUMACHER, TIME LIFE PICTURES/GETTY

Carl Sagan, Πανεπιστήμιο Cornell, Νέα Υόρκη.

Πρόλογος στην πρώτη έκδοση του βιβλίου του Stephen Hawking «Το χρονικό του Χρόνου» εκδόσεις κάτοπτρο, 1988, μετάφραση Κωνσταντίνος Χάρακας.