«Ατρόμητος»: Το μεγαλύτερο ον που πάτησε στη Γη. Supermassive dinosaur found in Argentina: Meet Dreadnoughtus

Το μήκος του έφθανε τα 26 μέτρα και ζύγιζε όσο ένα κοπάδι ελέφαντες. Αυτός ήταν ο «Ατρόμητος», ίσως το μεγαλύτερο πλάσμα που πάτησε ποτέ στη Γη. Rendering of the massive Dreadnoughtus schrani in life. Dreadnoughtus had a 37-foot-long neck, 30-foot tail, and weighed an estimated 65 tons, making it the most massive land animal whose size can be confidently calculated. Illustration by Jennifer Hall/Drexel University

Απολιθώματα ηλικίας 77 εκατομμυρίων ετών που ήλθαν στο φως στην Αργεντινή ανήκουν στο πιο ολοκληρωμένο γιγάντιο σαυρόποδο που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Ο δεινόσαυρος αυτός είχε μήκος 26 μέτρα, βάρος σχεδόν 60 τόνους και μπροστά του ο Τ.rex έμοιαζε με…. μυρμήγκι!

7 Τ. rex σε 1 

Τα λόγια περιττεύουν μπροστά σε αυτήν την εικόνα που αποκαλύπτει το μέγεθος του «Ατρόμητου». Kenneth Lacovara with the right tibia of dreadnoughtus schrani Kenneth Lacovara Photograph: Kenneth Lacovara

Οι επιστήμονες που ανακάλυψαν τα απολιθώματα αναφέρουν ότι έχουν στα χέρια τους το 70% των βασικών οστών τα οποία απαιτούνται για να περιγραφεί το ον που ονομάστηκε Dreadnoughtus schrani. Τα οστά αυτά αποκαλύπτουν ένα τεράστιο ον το οποίο μάλιστα είναι αξιοσημείωτο ότι, σύμφωνα με τη σκελετική ανάλυση, βρισκόταν ακόμη σε ανάπτυξη όταν πέθανε.

Μόνο η ουρά του «Ατρόμητου» έφθανε σε μήκος τα 10 μέτρα. Neural spines to the left, chevrons to the right: bones of the dreadnoughtus schrani unearthed in southern Patagonia, Argentina. Photograph: Kenneth Lacovara

Πάντως, κατά τις εκτιμήσεις των ειδικών, στην ενήλικη ζωή του ο Dreadnoughtus schrani, θα ζύγιζε όσο τουλάχιστον επτά τρομεροί σαρκοβόροι T.rex., ενώ μόνο η ουρά του θα είχε μήκος δέκα μέτρα αποτελώντας πανίσχυρο «όπλο».

A humerus bone, right, and a tibia bone from a the mighty dreadnaughtus schrani skeleton at Drexel University in Philadelphia. Photograph: Jacqueline Larma/AP

Κανένας ωστόσο δεν μπορεί να υπολογίσει με ακρίβεια πόσο μεγάλος θα γινόταν τελικώς ο δεινόσαυρος. Οι βράχοι της Παταγονίας στη νότια Αργεντινή στους οποίους βρέθηκαν τα οστά μαρτυρούν ότι το νήμα της ζωής του νεαρού ζώου κόπηκε απότομα σε μια καταστροφική πλημμύρα, αναφέρουν οι ερευνητές με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Scientific Reports».

Ο «Ατρόμητος» των ναυμαχιών

Relative sizes of the dreadnoughtus shrani to other species. It was heavier than a Boeing 737. Photograph: Guardian

Σύμφωνα με δηλώσεις στο BBC του επικεφαλής της ομάδας αναπληρωτή καθηγητή Κένεθ Λακοβάρα από το Πανεπιστήμιο Ντρέξελ στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, το τεράστιο μέγεθος του δεινόσαυρου θα προκαλούσε δέος. Για τον λόγο αυτό ο τιτανόσαυρος αυτός – οι τιτανόσαυροι ήταν γιγάντιοι φυτοφάγοι δεινόσαυροι με μακρύ λαιμό – έλαβε ένα όνομα που θυμίζει τις ναυμαχίες που λάμβαναν χώρα στις αρχές του 20ου αιώνα. «Ο Dreadnoughtus ήταν πελώριος και δεν υπήρχε κανένας εχθρός στο περιβάλλον του που θα μπορούσε να του επιτεθεί. Αυτό έφερε στο μυαλό μου τις ναυμαχίες στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, όταν εμφανίστηκαν προηγμένα πλοία τα οποία ήταν ‘απόρθητα’ από τα άλλα πλοία της εποχής και ονομάστηκαν dreadnoughts -  ‘dread nought’, ατρόμητος».

Εκτιμάται ότι άλλοι τιτανόσαυροι όπως ο Argentinosaurus που είχε ανακαλυφθεί στο παρελθόν στη Νότιο Αμερική, ίσως έφθαναν και τους 100 τόνους σε βάρος. Ωστόσο οι εκτιμήσεις αυτές βασίζονται σε πολύ αποσπασματικά στοιχεία. Στην περίπτωση του Argentinosaurus έχουν βρεθεί λίγοι μόνο σπόνδυλοι, κάποια τμήματα του ισχίου και ένα τμήμα της κνήμης. Για τον λόγο αυτό ο σχεδόν πλήρης σκελετός του Dreadnoughtus schrani προκαλεί τόσο ενθουσιασμό στους επιστήμονες καθώς τους ανοίγει ένα μεγάλο παράθυρο έρευνας σχετικά με την ανατομία και την εξέλιξη των τιτανόσαυρων.

Φουντώνει η διαμάχη για τον μεγαλύτερο δεινόσαυρο

Και βέβαια η ανακάλυψη του τιτανόσαυρου αυτού θα ρίξει και πάλι λάδι στη φωτιά στη διαμάχη σχετικά με το ποιος ήταν ο μεγαλύτερος δεινόσαυρος που πάτησε ποτέ στη Γη. Όπως εξήγησε ο δρ Λακοβάρα «όταν μελετούμε ένα είδος και αυτό φαίνεται να ζυγίζει 20 φορές περισσότερο από ένα άλλο είδος, τότε ίσως απλώς βρισκόμαστε μπροστά σε έναν δεινόσαυρο που ήταν απλώς 30 χρόνια μεγαλύτερος από έναν άλλον».

Σε κάθε περίπτωση πάντως ο ειδικός τόνισε πως από πλευράς φυσιολογίας ο «Ατρόμητος», ο «Αργεντινόσαυρος» και κάποιοι άλλοι μεγάλοι τιτανόσαυροι θα πρέπει να είχαν φθάσει στο όριο του δυνατού μεγέθους. «Ωστόσο δεν ξέρουμε ποιο ήταν αυτό το όριο» κατέληξε ο δρ Λακοβάρα.

Τα απολιθώματα του γιγάντιου δεινόσαυρου μεταφέρθηκαν προσωρινά στις ΗΠΑ για ανάλυση, αλλά θα επιστραφούν στην Αργεντινή, όπου ανήκουν και θα τοποθετηθούν στο Μουσείο Πάδρε Μολίνα της επαρχίας Σάντα Κρους το 2015.

Ο εκπληκτικός κόσμος του T-rex των γαλαξιών. NASA Telescopes Uncover Early Construction of Giant Galaxy

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εσωτερικού της Σπίθας, του γαλαξία που γεννοβολούσε άστρα αδιάκοπα. This illustration reveals the celestial fireworks deep inside the crowded core of a developing galaxy, as seen from a hypothetical planetary system consisting of a bright, white star and single planet. The sky is ablaze with the glow from nebulae, fledgling star clusters, and stars exploding as supernovae. The rapidly forming core may eventually become the heart of a mammoth galaxy similar to one of the giant elliptical galaxies seen today. Image Credit: NASA, Z. Levay, G. Bacon (STScI)

Πρόσφατα εντοπίσθηκε ένας γαλαξίας στα βάθη του Σύμπαντος, ένας πανάρχαιος γαλαξίας που δημιουργήθηκε όταν ο Κόσμος βρισκόταν ακόμη στην παιδική του ηλικία. Όμως ο γαλαξίας αυτός καλύπτεται εξωτερικά από ένα κοσμικό πέπλο, ένα πυκνό στρώμα σκόνης, και δεν ήταν δυνατή η μελέτη του. Ομάδα αστρονόμων στις ΗΠΑ χρησιμοποιώντας επίγεια και διαστημικά όργανα παρατήρησης κατάφεραν να διεισδύσουν στο εσωτερικό του αποκαλύπτοντας ότι επρόκειτο για ένα γιγάντιο εργοστάσιο παραγωγής άστρων που όμοιο του δεν υπάρχει πλέον στο Σύμπαν. Η επιστημονική κοινότητα έδωσε στον γαλαξία αυτό το παρατσούκλι «Σπίθα» αλλά κάποιοι έσπευσαν να τον χαρακτηρίσουν ως τον… Τυραννόσαυρο ρεξ των γαλαξιών.

Εκπληκτικός!

Είναι πανάρχαιος και «γεννούσε» άστρα με ρυθμό 30 φορές υψηλότερο από εκείνο του γαλαξία μας. Astronomers have for the first time caught a glimpse of the earliest stages of massive galaxy construction. The building site, dubbed “Sparky,” is a dense galactic core blazing with the light of millions of newborn stars that are forming at a ferocious rate. The discovery was made possible through combined observations from NASA’s Hubble and Spitzer space telescopes, the W.M. Keck Observatory in Mauna Kea, Hawaii, and the European Space Agency's Herschel space observatory, in which NASA plays an important role. A fully developed elliptical galaxy is a gas-deficient gathering of ancient stars theorized to develop from the inside out, with a compact core marking its beginnings. Because the galactic core is so far away, the light of the forming galaxy that is observable from Earth was actually created 11 billion years ago, just 3 billion years after the Big Bang. Although only a fraction of the size of the Milky Way, the tiny powerhouse galactic core already contains about twice as many stars as our own galaxy, all crammed into a region only 6,000 light-years across. The Milky Way is about 100,000 light-years across.

Η Σπίθα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 11 δισ. ετών φωτός από εμάς, δημιουργήθηκε δηλαδή περίπου τρία δισ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και τον υπέρυθρο φασματογράφο του αστεροσκοπείου Keck στη Χαβάη καταφέρνοντας να εισχωρήσουν στο εσωτερικό του αρχαίου γαλαξία. Όπως όλοι οι γαλαξίες της πρώιμης εποχής του Σύμπαντος έτσι και η Σπίθα είχε μικρό μέγεθος σε σχέση με εκείνους που σχηματίστηκαν αργότερα. Η Σπίθα έχει διάμετρο 6 χιλιάδων ετών φωτός όταν ο δικός μας γαλαξίας (που έχει μεσαίο γαλαξιακό μέγεθος) έχει διάμετρο 100 χιλιάδες έτη φωτός. Όμως η Σπίθα μπορούσε να παράγει περί τα 300 άστρα ετησίως ενώ ο δικός μας γαλαξίας υπολογίζεται ότι παράγει περί τα δέκα άστρα ετησίως.

«Πρόκειται για ρυθμό παραγωγής άστρων που δεν υφίσταται πλέον. Το νεαρό Σύμπαν μπορούσε να δημιουργήσει γαλαξίες που να παράγουν τόσα άστρα αλλά το σημερινό Σύμπαν δεν μπορεί. Το Σύμπαν έμοιαζε τότε με ένα μικρό καζάνι που έβραζε μέσα από το οποίο ξεπετάγονταν συνεχώς νέα άστρα. Πλέον το Σύμπαν έχει μεγαλώσει σε μέγεθος τόσο πολύ ώστε οι συνθήκες σε αυτό δεν επιτρέπουν πλέον την ύπαρξη ενός τέτοιου εργοστασίου άστρων» αναφέρει η αστρονόμος Έρικα Νέλσον του Πανεπιστημίου Γέιλ που ήταν επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

«Όπως η εποχή που η Γη είχε υψηλές θερμοκρασίες και υψηλά επίπεδα οξυγόνου επέτρεψε την εμφάνιση τεράστιων όντων όπως οι δεινόσαυροι έτσι και η πρώιμη εποχή του Σύμπαντος που ήταν πυκνό και ζεστό επέτρεψε την παρουσία γαλαξιών με τεράστια παραγωγή άστρων» αναφέρει ο Πιέτερ Βαν Ντόκουμ, πρόεδρος του τμήματος Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Γέιλ. Η ανακάλυψη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature» αναμένεται να προσφέρει νέα σημαντικά δεδομένα για την εξέλιξη των γαλαξιών αλλά και του Σύμπαντος.

Γεγονός η πρώτη επικοινωνία μέσω διαδικτύου ανθρωπίνων εγκεφάλων σε απόσταση. The first human brain-to-brain interface has been created. In the future, will we all be linked telepathically?

Ο παραλήπτης του μηνύματος έβλεπε στο οπτικό του πεδίο φωτεινές κουκίδες που κωδικοποιούσαν τις λέξεις «hola» και «ciao». In a first-of-its-kind study, an international team of neuroscientists and robotics engineers has demonstrated the viability of direct brain-to-brain communication in humans. View of emitter and receiver subjects with non-invasive devices supporting, respectively, the BCI based on EEG changes driven by motor imagery (left) and the CBI based on the reception of phosphenes elicited by a neuronavigated TMS (right) components of the B2B transmission system. Credit: Grau C, Ginhoux R, Riera A, Nguyen TL, Chauvat H, et al. (2014) Conscious Brain-to-Brain Communication in Humans Using Non-Invasive Technologies. PLoS ONE 9(8): e105225. doi:10.1371/journal.pone.0105225

Στο απώτερο μέλλον, το μόνο που θα χρειάζεται να κάνουμε για να στείλουμε ένα μήνυμα μέσω Διαδικτύου θα είναι να φορέσουμε ένα καπέλο που διαβάζει τις σκέψεις και τις μεταδίδει απευθείας στον εγκέφαλο του παραλήπτη. Η πρώτη πειραματική επίδειξη της τεχνολογίας πραγματοποιήθηκε ανάμεσα σε εθελοντές στη Γαλλία και την Ινδία που απείχαν 8.000 χιλιόμετρα.

Η τεχνική

Brain-to-brain communication system overview. On the left, the brain-computer interaction subsystem is shown schematically, including electrodes over the motor cortex and the EEG amplifier/transmitter wireless box in the cap. Motor imagery of the feet codes the bit value 0, of the hands codes bit value 1. On the right, the computer-brain interface system is illustrated, highlighting the role of coil orientation for encoding the two bit values. Communication between the brain-computer interaction and computer-brain interface system components is mediated by the Internet. Image credit: Grau C et al.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η τεχνική του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος μπορεί να αξιοποιηθεί για την ανάλυση της εγκεφαλικής δραστηριότητας και τον χειρισμό υπολογιστών και ρομπότ με τη δύναμη της σκέψης. Το τελευταίο πείραμα προχωρά ένα βήμα παραπέρα καθώς επιτρέπει την επικοινωνία ανάμεσα σε δύο εγκεφάλους. H μετάδοση των χαιρετισμών στον εγκέφαλο του παραλήπτη βασίστηκε στην τεχνολογία της διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης, μιας μη επεμβατικής τεχνικής για τη διέγερση συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου.

USB-connected BCIs, like the one here by Emotiv, have been around for years.

Νευροεπιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ συνεργάστηκαν στη μελέτη με ερευνητές στην Ισπανία, τη Γαλλία  και την Ινδία. Σε πρώτη φάση, τρεις εθελοντές στην Ινδία υποβλήθηκαν σε εγκεφαλογράφημα την ώρα που κοιτούσαν σε μια οθόνη φωτεινές κουκκίδες που κωδικοποιούσαν τους χαιρετισμούς «hola» και «ciao». Τα σήματα που κατέγραψε ο ηλεκτροεγκεφαλογράφος μετατράπηκαν σε δυαδικό κώδικα και μεταδόθηκαν μέσω του Διαδικτύου σε ένα εργαστήριο στη Γαλλία όπου περίμενε οι εθελοντής-παραλήπτης.

 Τα πειράματα

Researchers Rajesh Rao, left, and Andrea Stocco, right. Credit: University of Washington

Το μηχάνημα διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης, ελεγχόμενο από ρομπότ, διήγειρε με μαγνητικά πεδία τον εγκέφαλο του παραλήπτη, έτσι ώστε να βλέπει στο οπτικό του πεδίο φωτεινές κουκκίδες που εμφανίζονταν με συγκεκριμένη αλληλουχία. Ο εθελοντής μπόρεσε να αποκωδικοποιήσει την αλληλουχία και να καταλάβει το εισερχόμενο μήνυμα.

Σε δεύτερη φάση, το πείραμα επαναλήφθηκε ανάμεσα σε εθελοντές στην Ισπανία και τη Γαλλία. Το ποσοστό επιτυχίας στη μετάδοση του μηνύματος ανήλθε στο 85%. «Μπορέσαμε να μεταδώσουμε με άμεσο και μη επεμβατικό τρόπο μια σκέψη από ένα πρόσωπο σε ένα άλλο, χωρίς να χρειαστεί να μιλήσουν ή να γράψουν» λέει ο Αλβάρο Πασκουάλ Λεόνε του Χάρβαρντ, μέλος της ομάδας που υπογράφει τη μελέτη στην επιθεώρηση «PLoS ONE».

«Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη εξέλιξη στην ανθρώπινη επικοινωνία. Πιστεύουμε ότι αυτά τα πειράματα αποτελούν ένα σημαντικό πρώτο βήμα [...] για να συμπληρώσουμε ή να παρακάμψουμε την παραδοσιακή επικοινωνία μέσω της γλώσσας». Με άλλα λόγια, ίσως είναι ένα πρώτο βήμα προς την τεχνολογία της τηλεπάθειας.

Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία στη διεύθυνση: http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0105225.

Λανιακέα: το υπερσμήνος γαλαξιών στο οποίο ανήκουμε. Meet Laniakea, Our Home Supercluster

Ο γαλαξίας μας πλέει σε έναν «αχανή παράδεισο». Είναι μέλος ενός άγνωστου μέχρι σήμερα υπερσμήνους γαλαξιών στο Σύμπαν. A slice of the Laniakea Supercluster. The colors represent density, with red for high densities and blue for voids. Individual galaxies are shown as white dots. The Milky Way is the blue dot toward the right-hand edge of the circled region. Credit: SDvision interactive visualization software by DP at CEA/Saclay, France.

Αν ποτέ χαθείτε στο βαθύ Διάστημα, αυτός ο χάρτης θα σας βοηθήσει να επιστρέψετε στο σπίτι. Η γειτονιά του Γαλαξίας μας, αποκαλύπτει νέα μελέτη, είναι ένα γιγάντιο «υπερσμήνος» γαλαξιών που βαφτίστηκε «Λανιακέα», ή «αχανής παράδεισος» στα χαβανέζικα.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον αστρονόμο Μπρεντ Τούλι του Πανεπιστημίου της Χαβάης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature”, χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνική «χαρτογράφησης» του ουρανού, η οποία συνδυάζει τις αποστάσεις άνω των 8.000 κοντινών γαλαξιών με τις σχετικές μεταξύ τους κινήσεις.

Οι γαλαξιακές... παρέες

Throughout the universe, galaxies are organized in clusters, like the distant cluster Abell 1689, shown here. Scientists have now mapped the Milky Way's local supercluster. PHOTOGRAPH BY NASA/ESA/HUBBLE

Σε όλο το ορατό Σύμπαν οι γαλαξίες τείνουν να συγκεντρώνονται σε ομάδες που ονομάζονται γαλαξιακά σμήνη, τα οποία με τη σειρά τους ομαδοποιούνται σε υπερσμήνη. Μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι θεωρούν ότι ο Μίλκι Ουέι αποτελεί τμήμα του Υπερσμήνους της Παρθένου, με διάμετρο γύρω στα 110 εκατομμύρια έτη φωτός.

Η νέα μελέτη υποδεικνύει ότι το Υπερσμήνος της Παρθένου δεν είναι παρά μια μικρή γειτονιά στην αχανή έκταση του Λανιακέα, το οποίο έχει διάμετρο μισό δισεκατομμύρια έτη φωτός και συνολική μάζα 100 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου.

«Είναι σαν να ανακαλύπτουμε για πρώτη φορά ότι η πόλη όπου ζούμε είναι στην πραγματικότητα τμήμα μιας πολύ μεγαλύτερης χώρας που συνορεύει με άλλα κράτη» σχολιάζει ο Μπρεντ Τάλι του Πανεπιστημίου της Χαβάης στη Μανόα, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης.

Η χαρτογράφηση

Με τη Λιανακέα «συνορεύουν» άλλα τεράστια υπερ-σμήνη γαλαξιών, όπως του Περσέα-Ιχθύων (το κοντινότερο στον γαλαξία μας), του Ηρακλή, του Σάπλεϊ, της Κόμης κ.α., τα ακριβή όρια των οποίων δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί. A new map places the Milky Way (black dot) within a large supercluster of galaxies (white dots) by tracing the gravitational pull of galaxies toward one another. White filaments reveal the paths of galaxies moving toward a gravitational center in the new supercluster, dubbed "Laniakea." (Blue, low galaxy density; green, intermediate; red, high.) CREDIT: SDVISION INTERACTIVE VISUALIZATION SOFTWARE BY DP AT CEA/SACLAY, FRANCE

Για να δημιουργήσουν της γαλαξιακής γειτονιάς μας οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια βάση δεδομένων με τις ταχύτητες 8.000 γαλαξιών (οι ταχύτητες υπολογίστηκαν μετά την αφαίρεση της επίδρασης της διαστολής του Σύμπαντος). Ένας αλγόριθμος που ανέπτυξε η ομάδα ανέλαβε στη συνέχεια να μεταφράσει τα δεδομένα αυτά σε έναν τρισδιάστατο χάρτη της κίνησης και της πυκνότητας των γαλαξιών.

Superclusters – regions of space that are densely packed with galaxies – are the biggest structures in the Universe. But scientists have struggled to define exactly where one supercluster ends and another begins. Now, a team based in Hawaii has come up with a new technique that maps the Universe according to the flow of galaxies across space. Redrawing the boundaries of the cosmic map, they redefine our home supercluster and name it Laniakea, which means ‘immeasurable heaven’ in Hawaiian.

Ο χάρτης ουσιαστικά δείχνει πώς οι γαλαξίες αλληλεπιδρούν μέσω της βαρύτητας, και οι ερευνητές προτείνουν ότι η μέθοδος που ακολούθησαν οδηγεί σε έναν νέο, πιο ακριβή ορισμό για το τι είναι ένα υπερσμήνος. Μέσα στα όρια του υπερσμήνους, λέει ο νέος ορισμός, οι γαλαξίες κινούνται προς το εξωτερικό του, ενώ πέρα από τα όρια του υπερσμήνους οι γαλαξίες απομακρύνονται μεταξύ τους.

Οι ερευνητές παραδέχονται ωστόσο ότι η ακρίβεια του χάρτη μειώνεται με την αύξηση της απόστασης, και παραμένει ασαφές αν ο ορισμός που προτείνουν για τα υπερσμήνη γαλαξιών θα γίνει αποδεκτό από τους κοσμολόγους. Το όνομα Λανιακέα, αναφέρει ο Δρ Τάλι, τιμά τους Πολυνήσιους ναυτικούς που χρησιμοποιούσαν τα άστρα για να βρουν το δρόμο τους στον αχανή Ειρηνικό Ωκεανό.

Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν ότι και η ίδια η Λιανακέα αποτελεί μέρος μιας ακόμη μεγαλύτερης γαλαξιακής δομής, που ακόμη δεν έχει ανακαλυφθεί.

Τι γνωρίζουμε για τη Lucy; What we know about Lucy?

Η νέα ταινία του Λικ Μπεσόν με τη Σκάρλετ Γιόχανσον κάνει ευρύτερα γνωστή τη «Λούσι», τον αυστραλοπίθηκο που θεωρείται ο πιο κρίσιμος κρίκος στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. The new film by Luc Besson with Scarlett Johansson make widely known the "Lucy", the Australopithecus who is considered the most critical link in the Human evolution.

Η «Lucy», η νέα ταινία του Λικ Μπεσόν στην οποία πρωταγωνιστεί η Σκάρλετ Γιόχανσον, μπορεί να μοιάζει άκρως φουτουριστική αλλά και μόνο ο τίτλος της μας πηγαίνει πολύ πίσω στις ρίζες μας.

Στην ταινία η Γιόχανσον υποδύεται μια νεαρή κοπέλα που πέφτει θύμα μιας συμμορίας εμπορίας ναρκωτικών. Η κοπέλα γίνεται χωρίς τη θέλησή της «βαποράκι» μεταφέροντας στην κοιλιά της ένα νέο «επαναστατικό» ναρκωτικό. Το ναρκωτικό όμως διαρρέει στον οργανισμό της και της επιτρέπει να χρησιμοποιήσει όλο το εύρος των δυνατοτήτων του ανθρώπινου εγκεφάλου, μετατρέποντας τη σε ένα ον που διαθέτει τις ικανότητες όλων των... X-Men μαζί!

Ο Μπεσόν προσπαθεί να εκλαϊκεύσει τομείς όπως η βιολογία, η νευρολογία αλλά και η εξέλιξη των ειδών με τελικό στόχο να δοθούν απαντήσεις για την παρουσία αλλά και το νόημα της ζωής στο Σύμπαν. Ο σκηνοθέτης, ο οποίος υπογράφει και το σενάριο, επέλεξε να δώσει στην πρωταγωνίστριά του το όνομα «Lucy» - πρόκειται για το όνομα που έδωσαν οι επιστήμονες σε ένα είδος αυστραλοπιθήκου που τα ως τώρα ευρήματα δείχνουν ότι είναι ίσως ο πιο κρίσιμος κρίκος στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Ποια ήταν όμως η «Lucy» και γιατί είναι τόσο σημαντική;

Το πέρασμα και το μέλι

A three-dimensional model of the 3.2 million-year-old hominid known as Lucy. Researchers now believe she may have split her time between time on the ground and time in trees.

O Αυστραλοπίθηκος του Αφάρ (Australopithecus afarensis) θεωρείται σημαντικός κρίκος στην αλυσίδα της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους γιατί αποτελεί δείγμα του «περάσματος» από το περπάτημα στα τέσσερα πόδια στην όρθια στάση. Το είδος αυτό είναι ευρύτερα γνωστό με το όνομα «Λούσι» το οποίο έδωσαν οι ειδικοί στο πρώτο απολίθωμα που εντοπίστηκε και άλλαξε άρδην τα ανθρωπολογικά δεδομένα.

Men in Twa society from Uganda regularly climb trees to gather honey. Credit: Nathaniel Dominy

Ένα από τα βασικά ερωτήματα που προσπαθούν οι επιστήμονες να απαντήσουν σε σχέση με τη Λούσι είναι αν είχε την ικανότητα να σκαρφαλώνει στα δέντρα ή όχι, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό για τη χαρτογράφηση της εξελικτικής πορείας του ανθρώπινου είδους. Πρόσφατα ευρήματα και ειδικότερα η ανακάλυψη των απολιθωμάτων ενός τρίχρονου κοριτσιού Α.afarensis έδειξαν ότι το είδος αυτό σκαρφάλωνε στα δέντρα. Η ομάδα των ερευνητών μελέτησε εκ νέου τα υπάρχοντα ευρήματα της «Λούσι» ενώ παράλληλα ταξίδεψε σε Φιλιππίνες και Ουγκάντα και ερεύνησε το περιβάλλον στο οποίο ζούσε το είδος πριν από περίπου 3,2 εκατομμύρια έτη. Οι επιστήμονες μελέτησαν επίσης διάφορες φυλές στην Αφρική και ειδικότερα τις φυλές κυνηγών Twa και Agta, τα μέλη των οποίων συνηθίζουν να σκαρφαλώνουν σε δέντρα.  Οι ερευνητές κατέληξαν σε δύο συμπεράσματα. Πρώτον, η «Λούσι» ήταν ανατομικά ικανή να σκαρφαλώνει σε δέντρα με κορμούς μικρής διαμέτρου. Δεύτερον, ο λόγος για τον οποίο η «Λούσι» σκαρφάλωνε στα δέντρα ήταν για να συλλέξει μέλι, το οποίο αποτελούσε βασικό στοιχείο της διατροφής της.

Ο μεγάλος άνθρωπος

An international team of scientists discovered and analyzed a 3.6 million-year-old partial skeleton found in Ethiopia. Research indicates that advanced human-like, upright walking occurred much earlier than previously thought. Anatomically arranged elements of partial skeleton KSD-VP-1/1. The male Australopithecus afarensis specimen found in Ethiopia was nicknamed "Kadanuumuu." Credit: Yohannes Haile-Selassie, Liz Russell, Cleveland Museum of Natural History. Used with permission from the Proceedings of the National Academy of Sciences.

Στην Αιθιοπία μια διεθνής ομάδα επιστημόνων βρήκε και μελέτησε ένα τμήμα σκελετού ηλικίας εκατομμυρίων ετών, που εκτιμάται ότι ανήκει σε έναν πρώιμο πρόγονο του ανθρώπου, συγγενή της διάσημης «Λούσι» και αρχαιότερο κατά περίπου 400.000 χρόνια σε σχέση με αυτήν.

Το απολίθωμα, που ανήκει στο ίδιο είδος ανθρωπίδη στο οποίο ανήκει και η «Λούσι», στον Αυστραλοπίθηκο (Australopithecus afarensis), δείχνει ότι περπατούσε σε όρθια θέση, κάτι που σημαίνει πως η όρθια βάδιση, όπως των σημερινών ανθρώπων, έλαβε χώρα νωρίτερα από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες.

Η ανακάλυψη παρουσιάστηκε στο περιοδικό PNAS της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, από τους δύο υπευθύνους της έρευνας, τον αιθιοπικής καταγωγής έφορο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Κλίβελαντ Γιοχάνες Χαϊλέ-Σελασιέ και τον καθηγητή Παλαιοανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Kent State Οουεν Λαβτζόι. Ο σκελετός του νέου ανθρωπίδη βρέθηκε πριν από πέντε χρόνια στην περιοχή Αφάρ της Αιθιοπίας, περίπου 330 χλμ. βορειοανατολικά από την πρωτεύουσα Αντίς Αμπέμπα.

Η ορθοστασία «παρατείνει τη ζωή». How standing might be the best anti-ageing technique

Jan Van Belcamp, The Great Picture, 1646. Η μείωση του καθισιού δεν αποκλείεται να διατηρεί νεανικά τα κύτταρα του σώματος και να προσφέρει μακροζωία. Spending less time on the sofa lengthens 'telomeres' - the caps on chromosomes which protect the genetic code inside.

Η μείωση του καθισιού δεν αποκλείεται να διατηρεί νεανικά τα κύτταρα του σώματος και να προσφέρει μακροζωία, προκύπτει από μια σχετικά μικρή μελέτη στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Σουηδίας.

Τα τελομερή

Τα τελομερή είναι δομές στα άκρα των χρωμοσωμάτων που εμποδίζουν τη φθορά του DNA. Όσο μακρύτερα, τόσο καλύτερα. A telomere, the highly repetetive end segment or terminator of a DNA chain that functions as a cap. Photo: Alamy

Η μελέτη εξέτασε τη σχέση της καθιστικής ζωής με το μήκος των τελομερών, προστατευτικών δομών στα άκρα των χρωμοσωμάτων τα οποία συχνά παρομοιάζονται με το πλαστικό κάλυμμα που υπάρχει στις άκρες των κορδονιών για τα παπούτσια. Τα τελομερή εμποδίζουν τη φθορά του DNA και η μείωση του μήκους τους έχει συνδεθεί σε προηγούμενες μελέτες με πρόωρη γήρανση και αύξηση του κινδύνου ορισμένων ασθενειών.

Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «British Journal of Sports Medicine», δείχνει ότι η μείωση του χρόνου που περνά κανείς καθιστός ίσως αυξάνει το μήκος των τελομερών -και δεν αποκλείεται επομένως να προσφέρει μακροζωία. Το εντυπωσιακό μάλιστα είναι ότι η ορθοστασία βρέθηκε να παίζει σημαντικότερο ρόλο από τη φυσική άσκηση.

Η μελέτη

Scientists found that the less time a person spent sitting, the longer their telomeres, and the greater their chance of living longer.

Οι ερευνητές του Καρολίνσκα εξέτασαν 49 παχύσαρκους εθελοντές 68 ετών, από τους οποίους οι μισοί ακολούθησαν ένα πρόγραμμα ήπιας άσκησης για έξι μήνες. Το μήκος των τελομερών μετρήθηκε σε όλους τους συμμετέχοντες σε κύτταρα του αίματος. Τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας υπολογίστηκαν με βάση τις αναφορές των εθελοντών και με ποδόμετρα (συσκευές που μετρούν τα βήματα), ενώ ο χρόνος ορθοστασίας εκτιμήθηκε με ερωτηματολόγια.

Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι το πρόγραμμα άσκησης βελτίωσε μεν την υγεία των εθελοντών, δεν οδήγησε όμως σε αύξηση του μήκους των τελομερών. Αντίθετα, η μείωση των ωρών που περνούσαν οι εθελοντές καθιστοί βρέθηκε να συνδέεται με επιμήκυνση των δομών αυτών.

«Διατυπώνουμε την υπόθεση ότι ότι η μείωση του χρόνου που περνά κανείς καθιστός έχει μεγαλύτερη σημασία [για τα τελομερή] από ό,τι η αύξηση στο χρόνο αύξηση σε ηλικιωμένους υψηλού κινδύνου» λέει ο καθηγητής Μάι-Λις Χελένιους.

Η μελέτη ωστόσο πραγματοποιήθηκε σε μικρό αριθμό εθελοντών και δεν αρκεί για να αποδείξει ότι τα τελομερή επιμηκύνθηκαν από την ορθοστασία και όχι από άλλους, άγνωστους μέχρι στιγμής παράγοντες. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα ευρήματα θα πρέπει να επιβεβαιωθούν με μεγαλύτερες μελέτες. Για καλό και για κακό, πάντως, σηκωθείτε από τον καναπέ.

Μυστηριώδη θαλάσσια πλάσματα δεν χωρούν στο δέντρο της ζωής. Aliens discovered in the ocean depths

Δύο μικρά, ζελατινώδη πλάσματα που συλλέχθηκαν στο βυθό της Αυστραλίας δεν ταιριάζουν σε κανένα από τα γνωστά παρακλάδια της εξέλιξης. Strange: The animals (two specimens pictured) belong to the Dendrogramma family and consist mainly of an outer skin and inner stomach separated by a dense layer of jelly-like material.

Δύο μικρά, ζελατινώδη πλάσματα που συλλέχθηκαν στο βυθό της Αυστραλίας δεν ταιριάζουν σε κανένα από τα γνωστά παρακλάδια της εξέλιξης και πιθανότατα θα πρέπει να αναγνωριστούν ως νέα κατηγορία -κάτι που συμβαίνει πολύ σπάνια στη βιολογία.

Θαλάσσια «μανιτάρια»

Alien: The creatures (aerial view pictures) may be related to extinct life forms that lived 600 million years ago.

Τα δύο νέα είδη, με σχήμα που θυμίζει μανιτάρι, είχαν συλλεχθεί από βάθος 400 έως 1.000 μέτρων στη διάρκεια αποστολής στη Θάλασσα της Τασμανίας, έξω από το νοτιοανατολικό άκρο της Αυστραλίας, το 1986. Έκτοτε παρέμεναν διατηρημένα σε φορμόλη και οινόπνευμα μέχρι να ολοκληρώσουν οι ερευνητές της μελέτη.

Όπως αναφέρουν τώρα στην επιθεώρηση «PLoS ONE», τα μυστηριώδη θαλάσσια πλάσματα παρουσιάζουν μορφολογικές ομοιότητες με τα κνιδόζωα, την ομάδα που περιλαμβάνει τις μέδουσες, καθώς και με τα «μεδουσοειδή», ζελατινώδη πλάσματα που εξαφανίστηκαν πριν από 500 εκατομμύρια χρόνια. Παρά τις ομοιότητες, όμως, τα παράξενα νέα ζώα δεν μπορούν να ταξινομηθούν σε καμία από τις μεγάλες ομάδες στις οποίες χωρίζονται οι οργανισμοί, γνωστές ως «φύλα».

Η κατάταξη

They creatures discovered in a collection of organisms dredged up in 1986 from depths of 1,312 and 3,280ft (400 and 1,000 metres) on the south-east Australian continental slope off eastern Bass Strait and Tasmania.

Η ερευνητική ομάδα στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Δανίας κατατάσσει τα δύο ζώα στο νέο γένος Dendrogramma, μια αναφορά στα δενδρογράμματα της συστηματικής βιολογίας, γνωστά και ως δέντρα της εξέλιξης. Το πρώτο είδος ονομάστηκε Dendrogramma discoides λόγω του δισκοειδούς σχήματός του, ενώ το δεύτερο παίρνει την ονομασία D.enigmatica, ή «δενδρόγραμμα το αινιγματικό».

Πιο σαφή στοιχεία για την εξελικτική θέση αυτών των ζώων θα μπορούσαν να προκύψουν από τη γενετική σύγκρισή του με άλλες ομάδες οργανισμών.  Παραμένει ωστόσο ασαφές αν αυτό μπορεί να γίνει άμεσα, καθώς το γενετικό υλικό των δειγμάτων δεν αποκλείεται να καταστράφηκε από τα υγρά της συντήρησης. Σε αυτή την περίπτωση, οριστικές απαντήσεις θα μπορούσαν να δοθούν μόνο από τη μελέτη νέων δειγμάτων από το βυθό της Αυστραλίας.