Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου 2014

Νίκος Σαντορινιός (1897-1923): Ένας λησμονημένος ποιητής

Ο Νίκος Σαντορινιός γεννήθηκε στη Σύμη τον Αύγουστο του 1897 από φτωχούς και βιοπαλαιστές γονείς. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο νησί του, ενώ συνέχισε στον Πειραιά και την Αλεξάνδρεια μέχρι τη δεύτερη τάξη του σχολαρχείου. Στην Αίγυπτο μετανάστευσε αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Ορφάνεψε στην παιδική ηλικία του και πέθανε στα 26 χρόνια του χτυπημένος από τη μάστιγα της εποχής, τη φυματίωση. Για να επιβιώσει έκανε κάθε είδους εργασία στην Αλεξάνδρεια. Ξεκίνησε πουλώντας εφημερίδες μαζί με έναν άλλο, χαμένο πρόωρα λογοτέχνη, τον επιστήθιο φίλο του Πέτρο Αλήτη. Εργάστηκε ως πλανόδιος καπνοπώλης, ως υπάλληλος σε διάφορα καταστήματα, ως εργάτης σε εργοστάσιο, ως μεσίτης σε γραφεία παραγγελιών, ως υποβολέας και ηθοποιός σε περιπλανώμενους θιάσους, ως διορθωτής τυπογραφείου, ως δημοσιογράφος, ως επιστάτης σε έζμπα, όπου του διαγνώστηκε η μοιραία ασθένειά  του.

Το καλοκαίρι του 1920 ταξίδεψε στην Κύπρο και απ’ εκεί, λίγο αργότερα, κατέφυγε στο λατρεμένο νησί του, που πάντα νοσταλγούσε, με την ελπίδα της ανάρρωσης. Δυστυχώς η κατάσταση της υγείας του χειροτέρευε συνεχώς, ενώ η απαισιοδοξία και η απελπισία συνοδεύουν οδυνηρά τις μοναχικές στιγμές του. Από το φθινόπωρο του 1922 νοσηλεύονταν στο νοσοκομείο Σωτηρία των Αθηνών, όπου άφησε την τελευταία πνοή του στις αρχές του 1923.
Αρκετά νωρίς πήρε μέρος στην παρέα των Απουάνων, πρωταγωνιστής  της οποίας ήταν ο Γ. Βρισιμιτζάκης. Επρόκειτο για ένα είδος αντισυμβατικού καλλιτεχνικού κινήματος που εκδηλώθηκε γύρω στα 1915 – 1916 με φυσιολατρικές και αναρχίζουσες διαθέσεις. Ο εισηγητής του Γ. Βρισιμιτζάκης επιδίωξε να μεταφέρει  στην Αλεξάνδρεια ανάλογες ιδέες που γνώρισε  στο Βιαρρέτζιο συναναστρεφόμενος τον όμιλο Άπουα. Γράφοντας για την ποίηση του Σαντορινιού, μεταξύ άλλων, σημειώνει: «Μέσα από τον Σαντορινιό μιλά η ποίησις αυτή˙ τόσον η σκέψις του όσον και ο στίχος του έχουν μια μουσικότητα κάπως πρωτόγενη. Ο Σαντορινιός είναι ποιητής της ανατολής… Είναι η ζωή που με το πρώτο κάλπασμά της συναντά τη σκέψη… η ποίησις του Νίκου Σαντορινιού απομένει η καλύτερη προσπάθεια των Απουάνων».

Στο σύντομο διάβα της ζωής του ο Νίκος Σαντορινιός πρόλαβε και δημοσίευσε την ποιητική συλλογή «Φωνές στην ερημιά» το 1919.

Γλαύκος Αλιθέρσης (1897-1965): ο Κύπριος λυρικός ποιητής της Αλεξάνδρειας.

Μετά τον θάνατό του ο φίλος του ποιητής Γλαύκος Αλιθέρσης συγκέντρωσε τα ποιήματά του και τα εξέδωσε σε ένα μικρό τόμο με γενικό τίτλο «Ποιητικά έργα» στα 1925 στην Αλεξάνδρεια. Ο ίδιος έγραψε και μια εκτενή εισαγωγή από την οποία αξίζει να παραθέσουμε μερικές γραμμές όπου περιγράφει τον Σαντορινιό:

«Δε θα κινούσε ποτέ κανενός την περιέργεια ο ψηλός, φτωχοντυμένος και λερός νέος, με το αλήτικό του παρουσιαστικό. Μα καθώς χάζευε στους δρόμους ή καθώς αφηρημένος περπατούσε βιαστικά, μοιράζοντας φύλλα εφημερίδων στις κατοικίες των συνδρομητών, ξαφνικά σε διέκρινε στο απέναντι πεζοδρόμιο, και διασχίζοντας τον πολυθόρυβο δρόμο σε σταματούσε. Κ’ έβλεπες κάτω απ’ τη σταχτιά ρεπούπλικα δυο πηγές μυστικοπάθειας με ανεξήγητο βάθος. Κ’ έξαφνα ο φτωχός εκείνος νέος σκύβοντας σου ψιθύριζε μ’ όλη την ικεσία των απελπισμένων και κουρασμένων υπάρξεων, ικεσία μ’ ευχή ξεπληρωμού προς την υπέρτατη κι άγνωστη Δύναμη, σου ψιθύριζε τους στίχους του Βερλαίν:

           Μες στην ψυχή μου κλαίει μια βροχή

                         σαν τη βροχή που πέφτει μες στην πόλη…»


Διαβάστε την εισαγωγή του ποιητή Γλαύκου Αλιθέρση για το ποιητικό έργο του Νίκου Σαντορινιού: http://xantho.lis.upatras.gr/test2.php?art=5296.

Διαβάστε περισσότερα: Νίκος Σαντορινιός και Απουάνοι http://www.rodiaki.gr/article/274084/o-kwnstantinos-p-kabafhs-kai-oi-dwdekanhsioi-ths-aigyptoy#ixzz3CXxrGbRS

Θα εκτοξεύσουν «βέλη» στον Άρη, αναζητώντας ίχνη ζωής. ExoLance project wants to use tunneling darts to hunt for life on Mars

Η ειδική βάση, που θα φθάσει στον Άρη μέσω ενός διαστημοπλοίου ή μιας άλλης αποστολής, θα αποχωρισθεί με την είσοδο στην αρειανή ατμόσφαιρα, αναπτύσσοντας υπερηχητικές ταχύτητες και θα εκτοξεύσει τα «βέλη» προς το έδαφος του πλανήτη. If there’s life on Mars, it will have a great impact on Earth. But to answer the question, a group of engineers want to make an impact on Mars. Explore Mars, Inc., a private organization made up technologists and former NASA engineers, wants to look for signs of any present life on Mars not by scratching about on the surface, but by dropping supersonic lances on the planet that will penetrate deep into the Martian soil to seek out protected, potentially wet strata where life might still exist. The Quiver delivery vehicle launching Arrows. Image created for Explore Mars by Bryan Versteeg.

Τη χρηματοδότηση απλών ανθρώπων, με δωρεές που ξεκινούν από 10 δολάρια, ζητεί μια ομάδα Αμερικανών επιστημόνων και ειδικών στην αεροδιαστημική, ώστε να προετοιμάσουν το έδαφος για μια αποστολή στον Άρη, η οποία θα μπορούσε να απαντήσει στον κατά πόσο ο Κόκκινος Πλανήτης φιλοξενεί ζωντανούς μικροοργανισμούς. Η ομάδα, στην οποία συμμετέχουν ακόμη και εργαζόμενοι στη NASA, ένας από τους οποίους μάλιστα ανήκει στους χειριστές του ρομπότ Curiosity, έχει «βαφτίσει» τη σχεδιαζόμενη αποστολή ExoLance. Και, με δεδομένη την ύπαρξη νερού στο υπέδαφος του Άρη που έχουν επιβεβαιώσει αρκετά μη επανδρωμένα διαστημόπλοια μέχρι σήμερα, θέλει να αναζητήσει μικρόβια λίγα μέτρα κάτω από την επιφάνεια του πλανήτη.

Aeroshell used to transport the ExoLance system to Mars.

Σύμφωνα με τους υπευθύνους, η ExoLance είναι απαραίτητη επειδή όλες οι αποστολές της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας επικεντρώθηκαν στο αν υπήρχε ζωή κατά το παρελθόν στον Άρη, και όχι στο κατά πόσο εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη και σήμερα εκεί έμβιες μορφές ζωής. Αν και η απάντηση κρύβεται στο υπέδαφος, ίσως και σε βάθη όχι μεγαλύτερα από 2 μέτρα, έως τώρα οι μόνες γεωτρήσεις που έχουν γίνει στον Κόκκινο Πλανήτη πραγματοποιήθηκαν από το Curiosity, τα τρυπάνια του οποίου ωστόσο δεν προχώρησαν περισσότερο από λίγα εκατοστά.

ExoLance aeroshell deploying parachute.

The areoshell descending to Mars.

Για να ψάξει ακόμη βαθύτερα, η ExoLance προβλέπει την κατασκευή μιας ειδικής βάσης, η οποία θα περιέχει ειδικά μετρητικά όργανα, τα οποία θα μοιάζουν με μακριά βέλη. Φτάνοντας στον Κόκκινο Πλανήτη μέσω ενός διαστημόπλοιου μιας άλλης αποστολής, η βάση θα αποχωρισθεί με την είσοδο στην Αρειανή ατμόσφαιρα, αναπτύσσοντας υπερηχητικές ταχύτητες και εκτοξεύοντας τα «βέλη» προς το έδαφος, ώστε η «μύτη» τους να φτάσει σε βάθος 1-2 μέτρων.

Diagram of the ExoLance penetrator that would search for signs of life below the surface of Mars. Images created for Explore Mars by Bryan Versteeg.

Αποχωρισμένη από το υπόλοιπο «σώμα» του βέλους, κάθε «μύτη» θα απελευθερώσει στο σημείο εξοπλισμό που θα μπορεί να ελέγξει για την ύπαρξη μικροοργανισμών, όπως για παράδειγμα αισθητήρες ανίχνευσης χημικών ουσιών, που εκλύονται αποκλειστικά από έμβιες διεργασίες. Στο μεταξύ, η «ουρά» κάθε βέλους θα παραμείνει πάνω από το έδαφος, ώστε να μεταδώσει ασύρματα τα ευρήματα σε ένα σκάφος που θα κινείται γύρω από τον πλανήτη.

Η εκστρατεία χρηματοδότησης γίνεται μέσω της ιστοσελίδας Indiegogo, από την οποία οι επιστήμονες ελπίζουν πως μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου θα συγκεντρώσουν 250.000 δολάρια. Με αυτά τα χρήματα θα κατασκευάσουν τα πρωτότυπα μετρητικά όργανα, τα οποία θα δοκιμάσουν εκτοξεύοντάς τα από ένα αεροπλάνο στην έρημο Mojave. Το αμέσως επόμενο βήμα, για το οποίο θα χρειασθούν ακόμη περισσότερα κονδύλια, θα είναι να αναπτύξουν τον εξοπλισμό που θα μπορεί να ανιχνεύσει την ύπαρξη ζωής. Αν και αυτό ολοκληρωθεί με επιτυχία, τότε θα ξεκινήσουν επαφές για πιθανή συνεργασία με τη NASA, άλλες διαστημικές υπηρεσίες ή ακόμη και με ιδιώτες που σχεδιάζουν κάποια αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη, με σκοπό να εξασφαλίσουν ένα διαστημόπλοιο που θα μεταφέρει τη βάση μέχρι τον Άρη.

Αν και στην ιστοσελίδα που έχουν δημιουργήσει στο Indiegogo οι επιστήμονες αναφέρουν πως τα ευρήματα της ExoLance θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο, είτε είναι θετικά είτε αρνητικά, ωστόσο δεν κρύβουν τα εμπόδια που θα πρέπει να ξεπερασθούν για να γίνει πραγματικότητα η αποστολή. Εμπόδια που δεν έχουν να κάνουν μόνο με το συνολικό κόστος, το οποίο ακόμη και στην πιο αισιόδοξη περίπτωση θα ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο δολάρια, αλλά και με μια σειρά από τεχνικές δυσκολίες.

Sources: IndiegogoExplore Mars

Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2014

12 εκατομμύρια φωτογραφίες χωρίς πνευματικά δικαιώματα στο Flickr. Millions of historical images posted to Flickr

O Κάλεβ Λεετάρου ήδη έχει ανεβάσει 2,6 εκατομμύρια φωτογραφίες στον δημοφιλή ιστότοπο flickr. An American academic is creating a searchable database of 12 million historical copyright-free images. Kalev Leetaru has already uploaded 2.6 million pictures to Flickr, which are searchable thanks to tags that have been automatically added. Visitors to the site are free to copy and make use of the pictures without charge.

Μια βάση δεδομένων με 12 εκατομμύρια φωτογραφίες δίχως πνευματικά δικαιώματα δημιουργεί ένας Αμερικανός ακαδημαϊκός, σύμφωνα με το BBC. Ο λόγος για τον Κάλεβ Λεετάρου, ο οποίος ήδη έχει ανεβάσει 2,6 εκατομμύρια φωτογραφίες στον δημοφιλή ιστότοπο flickr.

Κάθε χρήστης έχει τη δυνατότητα να αναζητήσει φωτογραφίες χάρη σε «λέξεις-κλειδιά» που έχουν προστεθεί σε κάθε μία από αυτές.

The images should prove useful to amateur and professional historians.

«Όλα αυτά τα χρόνια, οι βιβλιοθήκες ψηφιοποιούσαν τα βιβλία τους, αλλά με μορφή PDF, καθιστώντας αδύνατη την ελεύθερη χρήση των φωτογραφιών», αναφέρει ο Κάλεβ Λεετάρου. «Επικεντρώθηκαν στις λέξεις και όχι στις φωτογραφίες. Αυτό αλλάζει», πρόσθεσε ο ίδιος.

The library of pictures allows users to explore how technologies developed over the years.

«Εξάλλου, σε αρκετά βιβλία υπάρχουν φωτογραφίες που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού. Δεν τις βρίσκει κανείς ούτε σε γκαλερί τέχνης. Ο λόγος είναι ότι τα πρωτότυπα έχουν χαθεί εδώ και πολλά χρόνια», εξηγεί ο Αμερικανός ακαδημαϊκός.

This drawing, dating back to 1502, is one of the oldest in the collection.

Στη συλλογή του υπάρχουν φωτογραφίες από βιβλία που έχουν εκδοθεί από το 1500 έως και το 1922, τη χρονιά δηλαδή που εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά περιορισμοί σχετικοί με πνευματικά δικαιώματα.

«Ατρόμητος»: Το μεγαλύτερο ον που πάτησε στη Γη. Supermassive dinosaur found in Argentina: Meet Dreadnoughtus

Το μήκος του έφθανε τα 26 μέτρα και ζύγιζε όσο ένα κοπάδι ελέφαντες. Αυτός ήταν ο «Ατρόμητος», ίσως το μεγαλύτερο πλάσμα που πάτησε ποτέ στη Γη. Rendering of the massive Dreadnoughtus schrani in life. Dreadnoughtus had a 37-foot-long neck, 30-foot tail, and weighed an estimated 65 tons, making it the most massive land animal whose size can be confidently calculated. Illustration by Jennifer Hall/Drexel University

Απολιθώματα ηλικίας 77 εκατομμυρίων ετών που ήλθαν στο φως στην Αργεντινή ανήκουν στο πιο ολοκληρωμένο γιγάντιο σαυρόποδο που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Ο δεινόσαυρος αυτός είχε μήκος 26 μέτρα, βάρος σχεδόν 60 τόνους και μπροστά του ο Τ.rex έμοιαζε με…. μυρμήγκι!

7 Τ. rex σε 1 

Τα λόγια περιττεύουν μπροστά σε αυτήν την εικόνα που αποκαλύπτει το μέγεθος του «Ατρόμητου». Kenneth Lacovara with the right tibia of dreadnoughtus schrani Kenneth Lacovara Photograph: Kenneth Lacovara

Οι επιστήμονες που ανακάλυψαν τα απολιθώματα αναφέρουν ότι έχουν στα χέρια τους το 70% των βασικών οστών τα οποία απαιτούνται για να περιγραφεί το ον που ονομάστηκε Dreadnoughtus schrani. Τα οστά αυτά αποκαλύπτουν ένα τεράστιο ον το οποίο μάλιστα είναι αξιοσημείωτο ότι, σύμφωνα με τη σκελετική ανάλυση, βρισκόταν ακόμη σε ανάπτυξη όταν πέθανε.

Μόνο η ουρά του «Ατρόμητου» έφθανε σε μήκος τα 10 μέτρα. Neural spines to the left, chevrons to the right: bones of the dreadnoughtus schrani unearthed in southern Patagonia, Argentina. Photograph: Kenneth Lacovara

Πάντως, κατά τις εκτιμήσεις των ειδικών, στην ενήλικη ζωή του ο Dreadnoughtus schrani, θα ζύγιζε όσο τουλάχιστον επτά τρομεροί σαρκοβόροι T.rex., ενώ μόνο η ουρά του θα είχε μήκος δέκα μέτρα αποτελώντας πανίσχυρο «όπλο».

A humerus bone, right, and a tibia bone from a the mighty dreadnaughtus schrani skeleton at Drexel University in Philadelphia. Photograph: Jacqueline Larma/AP

Κανένας ωστόσο δεν μπορεί να υπολογίσει με ακρίβεια πόσο μεγάλος θα γινόταν τελικώς ο δεινόσαυρος. Οι βράχοι της Παταγονίας στη νότια Αργεντινή στους οποίους βρέθηκαν τα οστά μαρτυρούν ότι το νήμα της ζωής του νεαρού ζώου κόπηκε απότομα σε μια καταστροφική πλημμύρα, αναφέρουν οι ερευνητές με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Scientific Reports».

Ο «Ατρόμητος» των ναυμαχιών

Relative sizes of the dreadnoughtus shrani to other species. It was heavier than a Boeing 737. Photograph: Guardian

Σύμφωνα με δηλώσεις στο BBC του επικεφαλής της ομάδας αναπληρωτή καθηγητή Κένεθ Λακοβάρα από το Πανεπιστήμιο Ντρέξελ στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, το τεράστιο μέγεθος του δεινόσαυρου θα προκαλούσε δέος. Για τον λόγο αυτό ο τιτανόσαυρος αυτός – οι τιτανόσαυροι ήταν γιγάντιοι φυτοφάγοι δεινόσαυροι με μακρύ λαιμό – έλαβε ένα όνομα που θυμίζει τις ναυμαχίες που λάμβαναν χώρα στις αρχές του 20ου αιώνα. «Ο Dreadnoughtus ήταν πελώριος και δεν υπήρχε κανένας εχθρός στο περιβάλλον του που θα μπορούσε να του επιτεθεί. Αυτό έφερε στο μυαλό μου τις ναυμαχίες στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, όταν εμφανίστηκαν προηγμένα πλοία τα οποία ήταν ‘απόρθητα’ από τα άλλα πλοία της εποχής και ονομάστηκαν dreadnoughts -  ‘dread nought’, ατρόμητος».

Εκτιμάται ότι άλλοι τιτανόσαυροι όπως ο Argentinosaurus που είχε ανακαλυφθεί στο παρελθόν στη Νότιο Αμερική, ίσως έφθαναν και τους 100 τόνους σε βάρος. Ωστόσο οι εκτιμήσεις αυτές βασίζονται σε πολύ αποσπασματικά στοιχεία. Στην περίπτωση του Argentinosaurus έχουν βρεθεί λίγοι μόνο σπόνδυλοι, κάποια τμήματα του ισχίου και ένα τμήμα της κνήμης. Για τον λόγο αυτό ο σχεδόν πλήρης σκελετός του Dreadnoughtus schrani προκαλεί τόσο ενθουσιασμό στους επιστήμονες καθώς τους ανοίγει ένα μεγάλο παράθυρο έρευνας σχετικά με την ανατομία και την εξέλιξη των τιτανόσαυρων.

Φουντώνει η διαμάχη για τον μεγαλύτερο δεινόσαυρο

Και βέβαια η ανακάλυψη του τιτανόσαυρου αυτού θα ρίξει και πάλι λάδι στη φωτιά στη διαμάχη σχετικά με το ποιος ήταν ο μεγαλύτερος δεινόσαυρος που πάτησε ποτέ στη Γη. Όπως εξήγησε ο δρ Λακοβάρα «όταν μελετούμε ένα είδος και αυτό φαίνεται να ζυγίζει 20 φορές περισσότερο από ένα άλλο είδος, τότε ίσως απλώς βρισκόμαστε μπροστά σε έναν δεινόσαυρο που ήταν απλώς 30 χρόνια μεγαλύτερος από έναν άλλον».

Σε κάθε περίπτωση πάντως ο ειδικός τόνισε πως από πλευράς φυσιολογίας ο «Ατρόμητος», ο «Αργεντινόσαυρος» και κάποιοι άλλοι μεγάλοι τιτανόσαυροι θα πρέπει να είχαν φθάσει στο όριο του δυνατού μεγέθους. «Ωστόσο δεν ξέρουμε ποιο ήταν αυτό το όριο» κατέληξε ο δρ Λακοβάρα.

Τα απολιθώματα του γιγάντιου δεινόσαυρου μεταφέρθηκαν προσωρινά στις ΗΠΑ για ανάλυση, αλλά θα επιστραφούν στην Αργεντινή, όπου ανήκουν και θα τοποθετηθούν στο Μουσείο Πάδρε Μολίνα της επαρχίας Σάντα Κρους το 2015.


Ο εκπληκτικός κόσμος του T-rex των γαλαξιών. NASA Telescopes Uncover Early Construction of Giant Galaxy

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εσωτερικού της Σπίθας, του γαλαξία που γεννοβολούσε άστρα αδιάκοπα. This illustration reveals the celestial fireworks deep inside the crowded core of a developing galaxy, as seen from a hypothetical planetary system consisting of a bright, white star and single planet. The sky is ablaze with the glow from nebulae, fledgling star clusters, and stars exploding as supernovae. The rapidly forming core may eventually become the heart of a mammoth galaxy similar to one of the giant elliptical galaxies seen today. Image Credit: NASA, Z. Levay, G. Bacon (STScI)

Πρόσφατα εντοπίσθηκε ένας γαλαξίας στα βάθη του Σύμπαντος, ένας πανάρχαιος γαλαξίας που δημιουργήθηκε όταν ο Κόσμος βρισκόταν ακόμη στην παιδική του ηλικία. Όμως ο γαλαξίας αυτός καλύπτεται εξωτερικά από ένα κοσμικό πέπλο, ένα πυκνό στρώμα σκόνης, και δεν ήταν δυνατή η μελέτη του. Ομάδα αστρονόμων στις ΗΠΑ χρησιμοποιώντας επίγεια και διαστημικά όργανα παρατήρησης κατάφεραν να διεισδύσουν στο εσωτερικό του αποκαλύπτοντας ότι επρόκειτο για ένα γιγάντιο εργοστάσιο παραγωγής άστρων που όμοιο του δεν υπάρχει πλέον στο Σύμπαν. Η επιστημονική κοινότητα έδωσε στον γαλαξία αυτό το παρατσούκλι «Σπίθα» αλλά κάποιοι έσπευσαν να τον χαρακτηρίσουν ως τον… Τυραννόσαυρο ρεξ των γαλαξιών.

Εκπληκτικός!

Είναι πανάρχαιος και «γεννούσε» άστρα με ρυθμό 30 φορές υψηλότερο από εκείνο του γαλαξία μας. Astronomers have for the first time caught a glimpse of the earliest stages of massive galaxy construction. The building site, dubbed “Sparky,” is a dense galactic core blazing with the light of millions of newborn stars that are forming at a ferocious rate. The discovery was made possible through combined observations from NASA’s Hubble and Spitzer space telescopes, the W.M. Keck Observatory in Mauna Kea, Hawaii, and the European Space Agency's Herschel space observatory, in which NASA plays an important role. A fully developed elliptical galaxy is a gas-deficient gathering of ancient stars theorized to develop from the inside out, with a compact core marking its beginnings. Because the galactic core is so far away, the light of the forming galaxy that is observable from Earth was actually created 11 billion years ago, just 3 billion years after the Big Bang. Although only a fraction of the size of the Milky Way, the tiny powerhouse galactic core already contains about twice as many stars as our own galaxy, all crammed into a region only 6,000 light-years across. The Milky Way is about 100,000 light-years across.

Η Σπίθα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 11 δισ. ετών φωτός από εμάς, δημιουργήθηκε δηλαδή περίπου τρία δισ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και τον υπέρυθρο φασματογράφο του αστεροσκοπείου Keck στη Χαβάη καταφέρνοντας να εισχωρήσουν στο εσωτερικό του αρχαίου γαλαξία. Όπως όλοι οι γαλαξίες της πρώιμης εποχής του Σύμπαντος έτσι και η Σπίθα είχε μικρό μέγεθος σε σχέση με εκείνους που σχηματίστηκαν αργότερα. Η Σπίθα έχει διάμετρο 6 χιλιάδων ετών φωτός όταν ο δικός μας γαλαξίας (που έχει μεσαίο γαλαξιακό μέγεθος) έχει διάμετρο 100 χιλιάδες έτη φωτός. Όμως η Σπίθα μπορούσε να παράγει περί τα 300 άστρα ετησίως ενώ ο δικός μας γαλαξίας υπολογίζεται ότι παράγει περί τα δέκα άστρα ετησίως.

«Πρόκειται για ρυθμό παραγωγής άστρων που δεν υφίσταται πλέον. Το νεαρό Σύμπαν μπορούσε να δημιουργήσει γαλαξίες που να παράγουν τόσα άστρα αλλά το σημερινό Σύμπαν δεν μπορεί. Το Σύμπαν έμοιαζε τότε με ένα μικρό καζάνι που έβραζε μέσα από το οποίο ξεπετάγονταν συνεχώς νέα άστρα. Πλέον το Σύμπαν έχει μεγαλώσει σε μέγεθος τόσο πολύ ώστε οι συνθήκες σε αυτό δεν επιτρέπουν πλέον την ύπαρξη ενός τέτοιου εργοστασίου άστρων» αναφέρει η αστρονόμος Έρικα Νέλσον του Πανεπιστημίου Γέιλ που ήταν επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

«Όπως η εποχή που η Γη είχε υψηλές θερμοκρασίες και υψηλά επίπεδα οξυγόνου επέτρεψε την εμφάνιση τεράστιων όντων όπως οι δεινόσαυροι έτσι και η πρώιμη εποχή του Σύμπαντος που ήταν πυκνό και ζεστό επέτρεψε την παρουσία γαλαξιών με τεράστια παραγωγή άστρων» αναφέρει ο Πιέτερ Βαν Ντόκουμ, πρόεδρος του τμήματος Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Γέιλ. Η ανακάλυψη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature» αναμένεται να προσφέρει νέα σημαντικά δεδομένα για την εξέλιξη των γαλαξιών αλλά και του Σύμπαντος.

Γεγονός η πρώτη επικοινωνία μέσω διαδικτύου ανθρωπίνων εγκεφάλων σε απόσταση. The first human brain-to-brain interface has been created. In the future, will we all be linked telepathically?

Ο παραλήπτης του μηνύματος έβλεπε στο οπτικό του πεδίο φωτεινές κουκίδες που κωδικοποιούσαν τις λέξεις «hola» και «ciao». In a first-of-its-kind study, an international team of neuroscientists and robotics engineers has demonstrated the viability of direct brain-to-brain communication in humans. View of emitter and receiver subjects with non-invasive devices supporting, respectively, the BCI based on EEG changes driven by motor imagery (left) and the CBI based on the reception of phosphenes elicited by a neuronavigated TMS (right) components of the B2B transmission system. Credit: Grau C, Ginhoux R, Riera A, Nguyen TL, Chauvat H, et al. (2014) Conscious Brain-to-Brain Communication in Humans Using Non-Invasive Technologies. PLoS ONE 9(8): e105225. doi:10.1371/journal.pone.0105225

Στο απώτερο μέλλον, το μόνο που θα χρειάζεται να κάνουμε για να στείλουμε ένα μήνυμα μέσω Διαδικτύου θα είναι να φορέσουμε ένα καπέλο που διαβάζει τις σκέψεις και τις μεταδίδει απευθείας στον εγκέφαλο του παραλήπτη. Η πρώτη πειραματική επίδειξη της τεχνολογίας πραγματοποιήθηκε ανάμεσα σε εθελοντές στη Γαλλία και την Ινδία που απείχαν 8.000 χιλιόμετρα.

Η τεχνική

Brain-to-brain communication system overview. On the left, the brain-computer interaction subsystem is shown schematically, including electrodes over the motor cortex and the EEG amplifier/transmitter wireless box in the cap. Motor imagery of the feet codes the bit value 0, of the hands codes bit value 1. On the right, the computer-brain interface system is illustrated, highlighting the role of coil orientation for encoding the two bit values. Communication between the brain-computer interaction and computer-brain interface system components is mediated by the Internet. Image credit: Grau C et al.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η τεχνική του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος μπορεί να αξιοποιηθεί για την ανάλυση της εγκεφαλικής δραστηριότητας και τον χειρισμό υπολογιστών και ρομπότ με τη δύναμη της σκέψης. Το τελευταίο πείραμα προχωρά ένα βήμα παραπέρα καθώς επιτρέπει την επικοινωνία ανάμεσα σε δύο εγκεφάλους. H μετάδοση των χαιρετισμών στον εγκέφαλο του παραλήπτη βασίστηκε στην τεχνολογία της διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης, μιας μη επεμβατικής τεχνικής για τη διέγερση συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου.

USB-connected BCIs, like the one here by Emotiv, have been around for years.

Νευροεπιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ συνεργάστηκαν στη μελέτη με ερευνητές στην Ισπανία, τη Γαλλία  και την Ινδία. Σε πρώτη φάση, τρεις εθελοντές στην Ινδία υποβλήθηκαν σε εγκεφαλογράφημα την ώρα που κοιτούσαν σε μια οθόνη φωτεινές κουκκίδες που κωδικοποιούσαν τους χαιρετισμούς «hola» και «ciao». Τα σήματα που κατέγραψε ο ηλεκτροεγκεφαλογράφος μετατράπηκαν σε δυαδικό κώδικα και μεταδόθηκαν μέσω του Διαδικτύου σε ένα εργαστήριο στη Γαλλία όπου περίμενε οι εθελοντής-παραλήπτης.

 Τα πειράματα

Researchers Rajesh Rao, left, and Andrea Stocco, right. Credit: University of Washington

Το μηχάνημα διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης, ελεγχόμενο από ρομπότ, διήγειρε με μαγνητικά πεδία τον εγκέφαλο του παραλήπτη, έτσι ώστε να βλέπει στο οπτικό του πεδίο φωτεινές κουκκίδες που εμφανίζονταν με συγκεκριμένη αλληλουχία. Ο εθελοντής μπόρεσε να αποκωδικοποιήσει την αλληλουχία και να καταλάβει το εισερχόμενο μήνυμα.

Σε δεύτερη φάση, το πείραμα επαναλήφθηκε ανάμεσα σε εθελοντές στην Ισπανία και τη Γαλλία. Το ποσοστό επιτυχίας στη μετάδοση του μηνύματος ανήλθε στο 85%. «Μπορέσαμε να μεταδώσουμε με άμεσο και μη επεμβατικό τρόπο μια σκέψη από ένα πρόσωπο σε ένα άλλο, χωρίς να χρειαστεί να μιλήσουν ή να γράψουν» λέει ο Αλβάρο Πασκουάλ Λεόνε του Χάρβαρντ, μέλος της ομάδας που υπογράφει τη μελέτη στην επιθεώρηση «PLoS ONE».

«Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη εξέλιξη στην ανθρώπινη επικοινωνία. Πιστεύουμε ότι αυτά τα πειράματα αποτελούν ένα σημαντικό πρώτο βήμα [...] για να συμπληρώσουμε ή να παρακάμψουμε την παραδοσιακή επικοινωνία μέσω της γλώσσας». Με άλλα λόγια, ίσως είναι ένα πρώτο βήμα προς την τεχνολογία της τηλεπάθειας.

Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία στη διεύθυνση: http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0105225.





Πέμπτη 4 Σεπτεμβρίου 2014

Λανιακέα: το υπερσμήνος γαλαξιών στο οποίο ανήκουμε. Meet Laniakea, Our Home Supercluster

Ο γαλαξίας μας πλέει σε έναν «αχανή παράδεισο». Είναι μέλος ενός άγνωστου μέχρι σήμερα υπερσμήνους γαλαξιών στο Σύμπαν. A slice of the Laniakea Supercluster. The colors represent density, with red for high densities and blue for voids. Individual galaxies are shown as white dots. The Milky Way is the blue dot toward the right-hand edge of the circled region. Credit: SDvision interactive visualization software by DP at CEA/Saclay, France.

Αν ποτέ χαθείτε στο βαθύ Διάστημα, αυτός ο χάρτης θα σας βοηθήσει να επιστρέψετε στο σπίτι. Η γειτονιά του Γαλαξίας μας, αποκαλύπτει νέα μελέτη, είναι ένα γιγάντιο «υπερσμήνος» γαλαξιών που βαφτίστηκε «Λανιακέα», ή «αχανής παράδεισος» στα χαβανέζικα.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον αστρονόμο Μπρεντ Τούλι του Πανεπιστημίου της Χαβάης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature, χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνική «χαρτογράφησης» του ουρανού, η οποία συνδυάζει τις αποστάσεις άνω των 8.000 κοντινών γαλαξιών με τις σχετικές μεταξύ τους κινήσεις.

Οι γαλαξιακές... παρέες

Throughout the universe, galaxies are organized in clusters, like the distant cluster Abell 1689, shown here. Scientists have now mapped the Milky Way's local supercluster. PHOTOGRAPH BY NASA/ESA/HUBBLE

Σε όλο το ορατό Σύμπαν οι γαλαξίες τείνουν να συγκεντρώνονται σε ομάδες που ονομάζονται γαλαξιακά σμήνη, τα οποία με τη σειρά τους ομαδοποιούνται σε υπερσμήνη. Μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι θεωρούν ότι ο Μίλκι Ουέι αποτελεί τμήμα του Υπερσμήνους της Παρθένου, με διάμετρο γύρω στα 110 εκατομμύρια έτη φωτός.

Η νέα μελέτη υποδεικνύει ότι το Υπερσμήνος της Παρθένου δεν είναι παρά μια μικρή γειτονιά στην αχανή έκταση του Λανιακέα, το οποίο έχει διάμετρο μισό δισεκατομμύρια έτη φωτός και συνολική μάζα 100 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου.

«Είναι σαν να ανακαλύπτουμε για πρώτη φορά ότι η πόλη όπου ζούμε είναι στην πραγματικότητα τμήμα μιας πολύ μεγαλύτερης χώρας που συνορεύει με άλλα κράτη» σχολιάζει ο Μπρεντ Τάλι του Πανεπιστημίου της Χαβάης στη Μανόα, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης.

Η χαρτογράφηση

Με τη Λιανακέα «συνορεύουν» άλλα τεράστια υπερ-σμήνη γαλαξιών, όπως του Περσέα-Ιχθύων (το κοντινότερο στον γαλαξία μας), του Ηρακλή, του Σάπλεϊ, της Κόμης κ.α., τα ακριβή όρια των οποίων δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί. A new map places the Milky Way (black dot) within a large supercluster of galaxies (white dots) by tracing the gravitational pull of galaxies toward one another. White filaments reveal the paths of galaxies moving toward a gravitational center in the new supercluster, dubbed "Laniakea." (Blue, low galaxy density; green, intermediate; red, high.) CREDIT: SDVISION INTERACTIVE VISUALIZATION SOFTWARE BY DP AT CEA/SACLAY, FRANCE

Για να δημιουργήσουν της γαλαξιακής γειτονιάς μας οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια βάση δεδομένων με τις ταχύτητες 8.000 γαλαξιών (οι ταχύτητες υπολογίστηκαν μετά την αφαίρεση της επίδρασης της διαστολής του Σύμπαντος). Ένας αλγόριθμος που ανέπτυξε η ομάδα ανέλαβε στη συνέχεια να μεταφράσει τα δεδομένα αυτά σε έναν τρισδιάστατο χάρτη της κίνησης και της πυκνότητας των γαλαξιών.

Superclusters – regions of space that are densely packed with galaxies – are the biggest structures in the Universe. But scientists have struggled to define exactly where one supercluster ends and another begins. Now, a team based in Hawaii has come up with a new technique that maps the Universe according to the flow of galaxies across space. Redrawing the boundaries of the cosmic map, they redefine our home supercluster and name it Laniakea, which means ‘immeasurable heaven’ in Hawaiian.

Ο χάρτης ουσιαστικά δείχνει πώς οι γαλαξίες αλληλεπιδρούν μέσω της βαρύτητας, και οι ερευνητές προτείνουν ότι η μέθοδος που ακολούθησαν οδηγεί σε έναν νέο, πιο ακριβή ορισμό για το τι είναι ένα υπερσμήνος. Μέσα στα όρια του υπερσμήνους, λέει ο νέος ορισμός, οι γαλαξίες κινούνται προς το εξωτερικό του, ενώ πέρα από τα όρια του υπερσμήνους οι γαλαξίες απομακρύνονται μεταξύ τους.

Οι ερευνητές παραδέχονται ωστόσο ότι η ακρίβεια του χάρτη μειώνεται με την αύξηση της απόστασης, και παραμένει ασαφές αν ο ορισμός που προτείνουν για τα υπερσμήνη γαλαξιών θα γίνει αποδεκτό από τους κοσμολόγους. Το όνομα Λανιακέα, αναφέρει ο Δρ Τάλι, τιμά τους Πολυνήσιους ναυτικούς που χρησιμοποιούσαν τα άστρα για να βρουν το δρόμο τους στον αχανή Ειρηνικό Ωκεανό.

Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν ότι και η ίδια η Λιανακέα αποτελεί μέρος μιας ακόμη μεγαλύτερης γαλαξιακής δομής, που ακόμη δεν έχει ανακαλυφθεί.