Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Παρασκευή 9 Ιανουαρίου 2015

Υπολογιστής ανακηρύσσεται άσος στο πόκερ. Computer program 'perfect at poker'

Οι καλύτεροι παίκτες πόκερ είναι πλέον μηχανές. Και αυτό ισχύει και για άλλα παιχνίδια. Scientists have created a computer program they say is the perfect poker player and never makes a mistake.

Το ένα μετά το άλλο πέφτουν τα ″κάστρα″ της ανθρώπινης νοημοσύνης και στο μέλλον καλά θα έκαναν τα καζίνα να απαγορεύσουν την πρόσβαση όχι μόνο στους ανήλικους, αλλά και στα ρομπότ – παίκτες. Ο καλύτερος παίκτης πόκερ, που δεν κάνει ποτέ λάθη, είναι ένα νέο πρόγραμμα λογισμικού που δημιούργησαν καναδοί επιστήμονες και βασίζεται σε ένα εξελιγμένο αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης.

Το πρόγραμμα έτρεχε επί δύο μήνες σε μια συστοιχία ισχυρών υπολογιστών. Όταν οι υπολογισμοί τέλειωσαν, το Cepheus ήταν πια ο καλύτερος παίκτης του κόσμου σε μια παραλλαγή του πόκερ. Μπορείτε μάλιστα να το δοκιμάσετε, αν είστε προετοιμασμένος για την ήττα.

Η παραλλαγή

University of Alberta researcher Michael Bowling and his team have solved heads-up, limit, Texas hold'em poker. (John Ulan/University of Alberta)

Έχοντας παίξει δισεκατομμύρια παρτίδες με αντίπαλο τον εαυτό του, το Cepheus («Κηφεύς» πρόσωπο της ελληνικής μυθολογίας και όνομα αστερισμού) έχει τελειοποιηθεί στο Heads-Up, Limit Hold'em, μια παραλλαγή του δημοφιλούς παιχνιδιού πόκερ Texas Hold'em. Οι δημιουργοί του προγράμματος στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα παρουσιάζουν το επίτευγμά τους στο κορυφαίο περιοδικό Science.

The probabilities for the dealer’s first action of the game. Each cell represents one of the possible 169 hands (i.e., two private cards), with the upper right diagonal consisting of cards with the same suit and the lower left diagonal consisting of cards of different suits. The color of the cell represents the action taken: red for fold, blue for call, and green for raise, with mixtures of colors representing a stochastic decision. (Bowling et al/Science/AAAS)

H αλήθεια βέβαια είναι ότι το λογισμικό δεν έχει «λύσει» τη συγκεκριμένη παραλλαγή του πόκερ με τη μαθηματική έννοια της λέξης. Επισήμως, η νίκη δεν είναι εξασφαλισμένη με απόλυτη βεβαιότητα σε κάθε παρτίδα. Πρακτικά, όμως, η πιθανότητα ήττας είναι μηδαμινή.

«Ακόμα κι αν έπαιζες 60 εκατομμύρια παρτίδες για 70 χρόνια, 12 ώρες την ημέρα, και δεν έκανες ποτέ λάθος, δεν θα ήσουν σε θέσει να πεις με στατιστική βεβαιότητα ότι είσαι καλύτερος από το πρόγραμμα» λέει στη Washington Post ο Μάικλ Μπόουλινγκ, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης.

Παραδέχεται πάντως ότι το παιχνίδι δεν έχει επισήμως λυθεί: «Δεν είμαστε τέλειοι, βρισκόμαστε όμως τόσο κοντά ώστε, ακόμα κι αν έπαιζε κανείς μαζί του μια ζωή, δεν θα μπορούσες να επιβεβαιώσεις ότι δεν είναι τέλειο» λέει.

Τέλειες μαθηματικές λύσεις έχουν βρεθεί για παιχνίδια όπως η ντάμα και το Connect Four, τα οποία είναι γνωστά ως «παιχνίδια τέλειας πληροφορίας». Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι παίκτες γνωρίζουν όλα όσα συμβαίνουν στο παιχνίδι.

The software could mean better approaches to auctions are on the cards (Image: Eric Robison/Alamy)

Αυτό δεν ισχύει για το πόκερ, ένα παιχνίδι που έχει στην καρδιά του την απόκρυψη στοιχείων και τη μπλόφα. Μαθηματικές λύσεις δεν έχουν βρεθεί για κανένα τέτοιο παιχνίδι «ατελούς πληροφορίας».

Ο Μπόουλινγκ και οι συνεργάτες του πλησίασαν ένα βήμα πιο κοντά στη λύση στη συγκεκριμένη παραλλαγή του πόκερ, την οποία επέλεξαν επειδή είναι μάλλον απλή. Το παιχνίδι παίζεται μόνο από δύο παίκτες και το ποσό που ποντάρουν παραμένει σταθερό. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν μόνο 13,8 δισεκατομμύρια διαφορετικές πιθανές κινήσεις, επισημαίνει ο Economist.

Για να εξετάσει όλες αυτές τις πιθανές παρτίδες, το Cepheus χρειάστηκε να τρέξει για δύο μήνες σε 200 υπολογιστές με 24 επεξεργαστές ο καθένας.

Computer says “fold”. The poker-ace algorithm is also now available online for people to test, query and even play against.

Μπορείτε να διαβάσετε για τη στρατηγική που ακολουθεί, αλλά και να αναμετρηθείτε με το πρόγραμμα στο poker.srv.ualberta.ca. Οι χρόνοι αντίδρασής του έχουν πάντως αυξηθεί εσκεμμένα. Μέχρι σήμερα το λογισμικό δεν έχει αναμετρηθεί με πρωταθλητές του πόκερ, νίκησε όμως όλους όσους έπαιξαν μαζί του.

Η νίκη του Cepheus έναντι των ανθρώπων, έστω και ανεπίσημη, έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά προηγούμενων επιτυχιών. Η ντάμα έγινε το 1994 το πρώτο παιχνίδι στο οποίο ο άνθρωπος χάνει από τις μηχανές. Η επόμενη μεγάλη επιτυχία ήρθε το 1997, όταν το σύστημα Deep Blue της IBM νίκησε τον τότε παγκόσμιο πρωταθλητή στο σκάκι Γκάρι Κασπάροφ. Η αλήθεια είναι όμως ότι το σκάκι, ένα παιχνίδι τέλειας πληροφορίας, επισήμως δεν έχει λυθεί μαθηματικά.

Το πόκερ θα ήταν ακόμα δυσκολότερο να επιλυθεί, δεδομένου ότι είναι παιχνίδι ατελούς πληροφορίας.  Για παράδειγμα, η κατάργηση του περιορισμού των σταθερών ποσών στο ποντάρισμα στο Heads-Up, Limit Hold'em θα αύξανε τις παραλλαγές του παιχνιδιού στα 6,38 x 10161, ένας ασύλληπτα μεγάλος αριθμός που υπερβαίνει τον αριθμό των ατόμων στο Σύμπαν.

Η επίλυση τέτοιων παιχνιδιών παραμένει υπερβαίνει μακράν τις δυνατότητες της σημερινής τεχνολογίας. Παρόλα αυτά, η τεχνολογία του Cepheus θα μπορούσε να έχει σημαντικές εφαρμογές σε προβλήματα που μπορούν να θεωρηθούν παιχνίδια από μαθηματική άποψη.

Για παράδειγμα, ο Μπόουλινγκ συνεργάζεται με διαβητολόγους για την ανάπτυξη αλγορίθμων που θα δίνουν τη βέλτιστη θεραπεία, θεωρώντας τον διαβήτη «αντίπαλο» σε ένα τέτοιο παιχνίδι. Άλλες πιθανές εφαρμογές είναι η ασφάλεια και τα στρατιωτικά παίγνια.

Για τους μαθηματικούς, πολλά προβλήματα της καθημερινής ζωής είναι περίπου σαν παιχνίδια πόκερ.





Οι περισσότεροι υδρογονάνθρακες «πρέπει να μείνουν θαμμένοι». Leave fossil fuels buried to prevent climate change, study urges

Αν η ανθρωπότητα θέλει να κρατήσει κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου την αύξηση της θερμοκρασίας μέχρι τα τέλη του αιώνα. Trillions of dollars of known and extractable coal, oil and gas cannot be exploited if the global temperature rise is to be kept under the 2C safety limit, says a new report. Photograph: Les Stone/Les Stone/Corbis

Αν η ανθρωπότητα θέλει να κρατήσει κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου την αύξηση της θερμοκρασίας μέχρι τα τέλη του αιώνα, το μεγαλύτερο μέρος των γνωστών αποθεμάτων υδρογονανθράκων πρέπει να παραμείνουν στο υπέδαφος, προειδοποιεί μελέτη στην επιθεώρηση «Nature».

Τα αποθέματα

A third of oil reserves, half of gas reserves and over 80% of current coal reserves globally should remain in the ground and not be used before 2050 if global warming is to stay below the 2°C target agreed by policy makers, according to new research. The study funded by the UK Energy Research Center and published in Nature.

Σύμφωνα με τους ερευνητές του University College London, το ένα τρίτο των αποθεμάτων πετρελαίου, το μισό των αποθεμάτων φυσικού αερίου, όπως και το 80% των αποθεμάτων λιθάνθρακα, πρέπει να αφεθούν στη θέση τους τουλάχιστον μέχρι του 2050. Το όριο των 2 βαθμών στην άνοδο της θερμοκρασίας είναι ο στόχος που αναμένεται να θέσει η διεθνής συμφωνία κατά της κλιματικής αλλαγής που πρόκειται να υπογραφεί στη σύνοδο για το Κλίμα που θα πραγματοποιήσει ο ΟΗΕ τον Δεκέμβριο στο Παρίσι.

Το συμπέρασμα της νέας μελέτης βρίσκεται σε συμφωνία με την τελευταία, τρίτομη έκθεση του ΟΗΕ για το κλίμα. Η σύνοψη της έκθεσης που δόθηκε στις κυβερνήσεις το Νοέμβριο καλούσε για σταδιακή κατάργηση της χρήσης ορυκτών καυσίμων μέχρι το 2100.

H νέα μελέτη αρχικά προσδιορίζει την ποσότητα και τη θέση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων σε όλο τον κόσμο. Χρησιμοποιώντας στάνταρτ μεθόδους μοντελοποίησης, δίνει στη συνέχεια μια εικόνα για το ποια αποθέματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν έως το 2050, σε συνδυασμό με πηγές χαμηλού άνθρακα, για να επιτευχθεί ο στόχος των δύο βαθμών.

Η ανάλυση δείχνει ότι:

Το μεγαλύτερο μέρος των αποθεμάτων λιθάνθρακα πρέπει να μείνει αχρησιμοποίητο. The Syncrude Canada Ltd mine in Alberta, Canada. The report says Canada oil sands production must fall to ‘negligible’ levels after 2020 if the 2C scenario is to be fulfilled. Photograph: Ben Nelms/Getty Images

  • Η συντριπτική πλειονότητα των αποθεμάτων λιθάνθρακα στην Κίνα, τις ΗΠΑ και τη Ρωσία πρέπει να μείνει αχρησιμοποίητη έως τα μέσα του αιώνα.
  • Το ίδιο πρέπει να συμβεί με 260 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου που περιμένουν στο υπέδαφος της Μέσης Ανατολής, ποσότητα συγκρίσιμη με το σύνολο των αποθεμάτων πετρελαίου στη Σαουδική Αραβία.
  • Η Μέση Ανατολή θα πρέπει να αφήσει στο υπέδαφος και το 60% των αποθεμάτων φυσικού αερίου.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ακόμα ότι η αξιοποίηση ορυκτών πόρων στην Αρκτική, όπως και η αξιοποίηση μη συμβατικών αποθεμάτων όπως το σχιστολιθικό αέριο και πετρέλαιο, είναι ασύμβατη με την προσπάθεια καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής.

«Διαθέτουμε πλέον σαφή νούμερα για τις ποσότητες και τις τοποθεσίες των ορυκτών καυσίμων που πρέπει να μείνουν αχρησιμοποίητα αν θέλουμε να μείνουμε εντός του ορίου των δύο βαθμών» σχολιάζει ο Δρ Κρίστοφ ΜακΓκλέιντ, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης.

Καλεί τους πολιτικούς να αντισταθούν στην επιθυμία να εξαντλήσουν κάθε απόθεμα ορυκτών καυσίμων, και ζητά από την πετρελαϊκή βιομηχανία να ξανασκεφτεί το ύψος των επενδύσεων για έρευνες και αξιοποίηση κοιτασμάτων, οι οποίες ξεπέρασαν πέρυσι τα 670 δισεκατομμύρια δολάρια.

Γιγάντια κοσμική τρύπα είναι στην πραγματικότητα μαιευτήριο άστρων. 'Dark Nebula' Hides Hundreds of Baby Stars

Τα άστρα φαίνεται πως λείπουν από αυτή την αχανή, σκοτεινή τρύπα στον αστερισμό του Όφη. The Wide Field Imager (WFI) on the MPG/ESO 2.2-metre telescope at the La Silla Observatory in Chile snapped this image of the dark nebula LDN 483. The object is a region of space clogged with gas and dust. These materials are dense enough to effectively eclipse the light of background stars. LDN 483 is located about 700 light-years away in the constellation of Serpens (The Serpent). Credit: ESO

Τα άστρα φαίνεται πως λείπουν από αυτή την αχανή, σκοτεινή τρύπα στον αστερισμό του Όφη. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι κενός χώρος, αλλά ένα αδιαφανές νεφέλωμα που κυοφορεί άστρα στο κρυμμένο εσωτερικό του.

Η εικόνα που ελήφθη με το MPG/ESO, ένα τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου που λειτουργεί στην έρημο της Χιλής, δείχνει το σκοτεινό νεφέλωμα LDN 483, ένα νέφος αερίου και σκόνης που βρίσκεται σε απόσταση 700 ετών φωτός.

Υπέρπυκνο

A wide view of the LDN 483, a dark nebula of gas and dust 700 light-years from Earth in the constellation Serpens.  Credit: ESO and Digitized Sky Survey 2

Το νέφος είναι τόσο πυκνό που μπλοκάρει εντελώς το ορατό φως των άστρων που βρίσκονται πίσω του -γι' αυτό εξάλλου ονομάζεται σκοτεινό νεφέλωμα. Η απουσία ενήλικων άστρων στο εσωτερικό του θα έδινε την εντύπωση ότι κανένα άστρο δεν μπορεί να γεννηθεί σε αυτή την ερημιά.

Κι όμως, προηγούμενες μελέτες είχαν καταγράψει το αμυδρό υπέρυθρο φως από έμβρυα άστρων -μάζες αερίου που έχουν αρχίσει να συμπυκνώνονται και να θερμαίνονται υπό την επίδραση του ίδιου τους του βάρους. Αυτά τα «πρωτοάστρα» δεν έχουν ανάψει ακόμα και παραμένουν κατεψυγμένα στους -250 βαθμούς. Σε μερικές χιλιάδες χρόνια, όμως, το αέριο θα έχει θερμανθεί και συμπιεστεί αρκετά ώστε να ξεκινήσουν οι θερμοπυρηνικές αντιδράσεις. Δείτε ένα βίντεο που μας ταξιδεύει στην μυστηριώδη κοσμική τρύπα:

Θα είναι η στιγμή της γέννησης νέων άστρων, τα οποία θα σπρώξουν μακριά το γύρω αέριο με την ακτινοβολία και τα σωματίδια που θα εκπέμπουν. Τελικά, η μεγάλη σκοτεινή τρύπα του LDN 483 θα διαλυθεί για να αποκαλύψει τα λαμπρά παιδιά της.

Πέμπτη 8 Ιανουαρίου 2015

Ήτα της Τρόπιδας, ένα... βίαιο ζευγάρι άστρων 7.300 έτη φωτός μακριά από τη Γη. NASA observatories take an unprecedented look into superstar Eta Carinae

Μια αστρική έκρηξη το 1840 δημιούργησε το υπέροχο Νεφέλωμα του Ανθρωπάριου. Eta Carinae's great eruption in the 1840s created the billowing Homunculus Nebula, imaged here by Hubble. Now about a light-year long, the expanding cloud contains enough material to make at least 10 copies of our sun. Astronomers cannot yet explain what caused this eruption. Credit: NASA, ESA, and the Hubble SM4 ERO Team

Περισσότεροι από δέκα χιλιάδες χρήστες του Διαδικτύου έσπευσαν να κατεβάσουν τα αρχεία για την τρισδιάστατη εκτύπωση ενός βίαιου κοσμικού φαινομένου: την εκρηκτική αλληλεπίδραση ανάμεσα σε δύο γιγάντια, αλλόκοτα άστρα.

To... βίαιο ζευγάρι

Explore Eta Carinae from the inside out with the help of supercomputer simulations and data from NASA satellites and ground-based observatories. Credit: NASA's Goddard Space Flight Center

Το τρισδιάστατο μοντέλο αφορά το Ήτα της Τρόπιδας, ένα ζευγάρι άστρων που κινούνται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο σε απόσταση 7.300 ετών φωτός από τη Γη.

Κάθε 5,5 χρόνια, τα δύο άστρα πλησιάζουν σε μικρή απόσταση, περίπου όσο η απόσταση του Ήλιου από τον Άρη. Και κάθε φορά που συμβαίνει αυτό, το αστρικό ζεύγος ξεσπά με βίαιες λάμψεις.

«Πρόκειται για ένα εκκεντρικό αστρικό τέρας» είπε στο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Αστρονομίας στο Σιάτλ της Ουάσινγκτον ο Μάικλ Κόρκοραν του Κέντρου Διαστημικής Πτήσης Goddard της NASA στο Μέριλαντ.

Τα δύο άστρα, από τα οποία το ένα έχει μάζα 90 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου και το δεύτερο 30 φορές μεγαλύτερη, εκπέμπουν ένα διαρκές ρεύμα σωματιδίων που ονομάζεται αστρικός άνεμος (το ίδιο εξάλλου κάνει και το δικό μας άστρο με τον λεγόμενο ηλιακό άνεμο).

Οι συγκρούσεις

In this supercomputer simulation, the stars of Eta Carinae are shown as black dots. Lighter colors indicate greater densities in the stellar winds produced by each star. At closest approach, the fast wind of the smaller star carves a tunnel in the thicker wind of the larger star. Credit: NASA's Goddard Space Flight Center/T. Madura

Όταν οι δύο ασύμμετροι γίγαντες πλησιάσουν ο ένας τον άλλο καθώς κινούνται στις εκκεντρικές τροχιές τους, ο άνεμος του μεγαλύτερου άστρου, κινούμενος με ταχύτητα 420 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, συγκρούεται με τον άνεμο του δεύτερου άστρου,ο οποίος πνέει από την αντίθετη κατεύθυνση με 3 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο.

Στην περιοχή όπου συγκρούονται, τα δύο ρεύματα σωματιδίων θερμαίνονται σε θερμοκρασίες δεκάδων εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου. Εκπέμπουν τότε ακτίνες Χ, τις οποίες κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Swift της NASA κατά την τελευταία προσέγγιση του αταίριαστου ζεύγους.

Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να βελτιώσουν τις υπολογιστικές προσομοιώσεις του Ήτα της Τρόπιδας και να δημιουργήσουν τρισδιάστατα μοντέλα της ταραγμένης περιοχής όπου οι αντίθετοι αστρικοί άνεμοι συγκρούονται. Τα αρχεία για την εκτύπωσή τους είναι διαθέσιμα για κατέβασμα.

Τα δάχτυλα αερίου

Seen in blue light emitted by doubly ionized iron atoms (4,659 angstroms), these images of Eta Carinae were captured by Hubble's STIS instrument between 2010 and 2014. Gas shells created during the binary's 2003 close approach race outward at about 1 million mph (1.6 million km/h). Credit: NASA's Goddard Space Flight Center/T. Gull et al.

Τα μοντέλα αποκάλυψαν προεξοχές σαν δάχτυλα αερίου, τις οποίες οι ερευνητές δεν περίμεναν να δουν. «Δεν γνωρίζαμε ότι υπήρχαν» είπε ο Τόμας Μαντούρα, επίσης ερευνητής στο Κέντρο Goddard της NASA.

«Πιστεύουμε ότι είναι δομές που προκύπτουν από φυσικές αστάθειες του ανέμου από το πρώτο άστρο καθώς συγκρούεται με ένα τείχος αερίου από το δεύτερο άστρο», ανέφερε.

Το Ήτα της Τρόπιδας παραμένει σήμερα συναρπαστικός στόχος για τους αστρονόμους. Έδωσε όμως ένα πολύ μεγαλύτερο σόου το 1840, όταν εξερράγη μυστηριωδώς και δημιούργησε το εντυπωσιακό Nεφέλωμα του Ανθρωπάριου (Homunculus).

Σήμερα, το αστρικό ζευγάρι θεωρείται καλός υποψήφιος για μια έκρηξη σουπερνόβα τις επόμενες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, επισημαίνουν οι ερευνητές.

Παρόλο που η απόστασή του από τη Γη είναι 7.300 έτη φωτός, ο υπερκαινοφανής αστέρας θα φαινόταν ακόμα και στη διάρκεια της ημέρας, με λαμπρότητα συγκρίσιμη με το φως της Σελήνης.

Φάλαινα 200 ετών αποκαλύπτει μυστικά μακροζωίας. Bowhead Whale Genome May Hold Secret to Longevity

Τα γονίδιά της ίσως μπορούν να αυξήσουν τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου. Bowhead whales can live to be 200 years old and can also resist cancer. The sequenced genome of the cetacean gives clues to its longevity and resistance to age-related disease. Photo: Corey Accardo/NOAA

Πριν από δύο δεκαετίες, οι βιολόγοι πίστευαν ότι η φάλαινα της Γροιλανδίας ζει γύρω στα 70 χρόνια, όπως άλλα είδη φαλαινών. Αυτό όμως άλλαξε με την ανακάλυψη καμακιών του 19ου αιώνα σφηνωμένα μέσα σε κήτη που σκοτώθηκαν πρόσφατα. Όπως φαίνεται, η μεγαλόσωμη αυτή φάλαινα είναι το μακροβιότερο θηλαστικό του κόσμου, με ηλικία που φτάνει τα 200 χρόνια και τα γονίδιά της ίσως μπορούν να προσφέρουν μακροζωία και στον άνθρωπο.

Η μελέτη

Κανένα θηλαστικό δεν ζει όσο η φάλαινα της Γροιλανδίας, ένα από τα πιο ογκώδη κήτη. The Bowhead whale gets its name from its high arched lower jaw that looks like an archer’s bow. (Loke Film and Adam Schmedes/Cell Reports 2015)

Γενετιστές που μελέτησαν τη φάλαινα της Γροιλανδίας, γνωστή και ως φάλαινα μυστακοκήτος (Balaena mysticetus) θέλουν τώρα να εισάγουν γονίδιά της σε πειραματόζωα, προκειμένου να ελέγξουν αν τα γονίδια αυτά προσφέρουν μακροζωία και προστασία από τον καρκίνο και την καρδιοπάθεια.

«Το ιδανικό πείραμα θα ήταν να πάρουμε ένα γονίδιο από τη φάλαινα και να το βάλουμε σε ένα ποντίκι» δήλωσε στους Sunday Times ο Χοάο Πέντρο ντε Μαγκάλες του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ, επικεφαλής της τελευταίας μελέτης. Σε συνεργασία με ερευνητές από άλλες χώρες, ο Μαγκάλες συνέκρινε το γονιδίωμα της φάλαινας της Γροιλανδίας με το γονιδίωμα της ρυγχοφάλαινας, ενός είδους που ζει γύρω στα 30-50 χρόνια.

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι ο μαθουσάλας φέρει μοναδικές μεταλλάξεις σε δύο γονίδια που σχετίζονται με τη διάρκεια ζωής. Είναι το γονίδιο ERCC1, το οποίο συμμετέχει στην επιδιόρθωση του DNA και προστατεύει από τον καρκίνο, και το γονίδιο PCNA, το οποίο επίσης συνδέεται με τους μηχανισμούς επιδιόρθωσης του DNA.  Ο Μαγκάλες ζητά τώρα την έγκριση χρηματοδότησης για την εισαγωγή των δύο γονιδίων σε πειραματόζωα, προκειμένου να μελετηθεί η δράση τους.

Μαθουσάλας

Bowhead whales are found in the Arctic and are among the planet’s largest and longest-living creatures. Creative Commons

Η φάλαινα της Γροιλανδίας είναι από τα μεγαλύτερα είδη φαλαινών με μήκος που φτάνει τα 20 μέτρα και βάρος μέχρι 100 τόνους. Σε αντίθεση με άλλες φάλαινες, οι οποίες μεταναστεύουν σε θερμότερα νερά για να γεννήσουν, η φάλαινα μυστακοκήτος περνά όλη της ζωή στα παγωμένα νερά της Αρκτικής.

Κυνηγήθηκε άγρια από τους φαλαινοθήρες μέχρι την απαγόρευση της φαλαινοθηρίας το 1996, και σήμερα ο πληθυσμός της είναι περίπου 26.000 άτομα, το μισό από ό,τι εκτιμάται ότι ήταν πριν αρχίσει το κυνήγι. Κανείς δεν φανταζόταν ότι το κήτος είναι τόσο μακρόβιο μέχρι τη δεκαετία του 1990, όταν άρχισαν να ανακαλύπτονται φάλαινες της Γροιλανδίας που έφεραν μέσα στο σώμα τους καμάκια του 19ου αιώνα, φτιαγμένα από ελεφαντόδοντο, σχιστόλιθο ή ιαδεΐτη. Τα παλαιότερα έχουν ηλικία σχεδόν δύο αιώνων. Το τελευταίο περιστατικό καταγράφηκε το 2007, όταν Εσκιμώοι σκότωσαν μια φάλαινα της Γροιλανδίας που είχε σφηνωμένο στο λαιμό της ένα καμάκι της  δεκαετίας του 1880.

Το επιπλέον δευτερόλεπτο του 2015 απειλεί να αναστατώσει το Διαδίκτυο. Leap second: French time lords add one second to 2015

Salvador Dali, Persistance de la mémoire, Persistence of the memory, 1931. Huile sur Toile, 24,1x33 cm, New-York, The Museum of Modern Art. Η διεθνής υπηρεσία που παρακολουθεί την περιστροφή της Γης ανακοίνωσε ότι το 2015 προγραμματίζεται να διαρκέσει λίγο περισσότερο. Software companies are bracing themsevles for glitches after the Paris Observatory announced it will add a leap second to 2015.

Η διεθνής υπηρεσία που παρακολουθεί την περιστροφή της Γης ανακοίνωσε ότι το 2015 προγραμματίζεται να διαρκέσει ένα επιπλέον δευτερόλεπτο -μια αλλαγή που απειλεί να φέρει αναστάτωση στις υποδομές του Διαδικτύου, όπως συνέβη και την προηγούμενη φορά.

Η προσθήκη

Παράταση ενός δευτερολέπτου για το 2015. Photo: GETTY

Όπως ανακοίνωσε η Διεθνής Υπηρεσία Περιστροφής της Γης στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού, ένα εμβόλιμο δευτερόλεπτο θα προστεθεί στη στάνταρτ διεθνή ώρα στις 11.59 το βράδυ στις 30 Ιουνίου.  Η προσθήκη θα διορθώσει την απόκλιση που έχει συσσωρευτεί τα τελευταία χρόνια ανάμεσα στην αστρονομική ώρα, η οποία υπολογίζεται με βάση την περιστροφή της Γης, και το λεγόμενο «Συγχρονισμένο Παγκόσμιο Χρόνο» (UTC), ένα στάνταρτ που βασίζεται σε μετρήσεις από ατομικά ρολόγια σε όλο τον κόσμο.

Τα ατομικά ρολόγια μετρούν το χρόνο με απόλυτα σταθερό ρυθμό, ενώ η αστρονομική ώρα παρουσιάζει μικρές αποκλίσεις. Μια ποικιλία παραγόντων, όπως η βαρυτική αλληλεπίδραση της Γης με τη Σελήνη, αυξομειώνουν την ταχύτητα περιστροφής του πλανήτη και επομένως και τη διάρκεια του 24ώρου.

Θεωρητικά, η ταχύτητα περιστροφής της Γης μπορεί να αυξηθεί, οπότε θα έπρεπε να προστεθεί στη διεθνή ώρα ένα αρνητικό εμβόλιμο δευτερόλεπτο. Αυτό, όμως, είναι σπάνιο. Το σύνηθες είναι η προσθήκη θετικών δευτερολέπτων, αφού τις τελευταίες δεκαετίες η περίοδος περιστροφής της Γης τείνει να μειώνεται κατά περίπου 2 χιλιοστά του δευτερολέπτου την ημέρα.

Κατάργηση;

Clocks in a school displaying time zone differences in Liphook, Hampshire. Photo: Alamy

Εμβόλιμα δευτερόλεπτα έχουν προστεθεί συνολικά 25 φορές από την πρώτη εφαρμογή του μέτρου το 1972, πέντε χρόνια μετά την αλλαγή του ορισμού του δευτερολέπτου έτσι ώστε να βασίζεται στον ατομικό χρόνο και όχι στον αστρονομικό.

Σήμερα, οι ΗΠΑ και άλλες χώρες ζητούν κατάργηση των εμβόλιμων δευτερολέπτων λόγω των προβλημάτων που δημιουργούν στην υποδομή του Διαδικτύου και τους δορυφόρους GPS. Η προσθήκη του τελευταίου εμβόλιμου δευτερολέπτου το 2012 γονάτισε δικτυακούς τόπους όπως το Reddit, το LinkedIn, το StumbleUpon και το Foursquare, ενώ προβλήματα εμφανίστηκαν και στο λειτουργικό σύστημα Linux και τα προγράμματα γραμμένα στη γλώσσα Java.

Η Google ήταν έτοιμη για την αλλαγή χάρη σε μια αναβάθμιση λογισμικού που ονομάστηκε «εμβόλιμο πασάλειμμα». Ουσιαστικά η αναβάθμιση προσθέτει πολλά εμβόλιμα χιλιοστά του δευτερολέπτου πριν από την άφιξη του επίσημου εμβόλιμου δευτερόλεπτου, έτσι ώστε να μην είναι απότομη η μεταβολή. Λόγω των δυνητικών επιπτώσεων στα υπολογιστικά συστήματα, οι ΗΠΑ θέλουν σήμερα να καταργήσουν εντελώς τα εμβόλιμα δευτερόλεπτα.

Διαφωνίες

The Earth's rotation is irregular and is slowing down by two thousandths of a second per day. Photo: REX

Άλλες χώρες διαφωνούν, καθώς η κατάργηση του μέτρου θα σήμαινε ότι το διεθνές στάνταρτ μέτρησης του χρόνου, η ώρα UTC, θα αποσυνδεόταν μια για πάντα από την αστρονομική ώρα που βασίζεται στην περιστροφή της Γης. Μεταξύ των χωρών που αντιδρούν είναι η Βρετανία, καθώς η κατάργηση των εμβόλιμων δευτερολέπτων ουσιαστικά θα καταργούσε και την Ώρα Γκρίνουιτς, την αστρονομική ώρα που μετράται στον πρώτο μεσημβρινό της Γης κοντά στο Λονδίνο.

Η Ώρα Γκρίνουιτς πρακτικά συμπίπτει με την ώρα UTC, έχει όμως διαφορετικό ορισμό και χρησιμοποιείται επισήμως όλο και λιγότερο. Όπως δήλωσε ο Ρόρι ΜακΊβοϊ του Βασιλικού Αστεροσκοπείου του Γκρίνουιτς, η διατήρηση ή κατάργηση των εμβόλιμων δευτερολέπτων είναι αντικείμενο παθιασμένων συζητήσεων εδώ και 12 χρόνια. Τελική απόφαση θα μπορούσε να ληφθεί φέτος στο Παγκόσμιο Συνέδριο Ραδιοεπικοινωνιών που θα πραγματοποιηθεί το Νοέμβριο στη Γενεύη.


Η μουσική είναι πράγματι η «παγκόσμια γλώσσα». Music cuts across cultures

Raoul Dufy, Console jaune au violon, Comfort yellow with the violin, 1949. Huile sur Toile, 100x79 cm, Collection Zacks, Toronto. Όπως φαίνεται πράγματι η μουσική «αγκαλιάζει» με τον ίδιο τρόπο τους ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη. Whether you are a Pygmy in the Congolese rainforest or a hipster in downtown Montreal, certain aspects of music will touch you in exactly the same ways. Researchers found that although the groups felt quite differently about whether specific pieces of music made them feel good or bad, their subjective and physiological responses to how exciting or calming they found the music to be appeared to be universal.

Τον 19ο αιώνα μια μεγάλη μορφή της αμερικανικής λογοτεχνίας ο Χένρι Γουόντσγουρθ Λονγκφέλοου είχε αποκαλέσει τη μουσική «παγκόσμια γλώσσα της ανθρωπότητας». Μια νέα έρευνα έρχεται να δείξει πως η μουσική έχει μια καθολική επίδραση στους ανθρώπους, η οποία ξεπερνά τα σύνορα και τις διαφορετικές κουλτούρες. Καναδοί και Γερμανοί επιστήμονες συνέκριναν τις αντιδράσεις μιας απομονωμένης φυλής Πυγμαίων του Κογκό με τις αντιδράσεις των μοντέρνων κατοίκων του Μόντρεαλ στα ίδια μουσικά ακούσματα και συμπέραναν ότι, σε σημαντικό βαθμό, οι άνθρωποι αντιδρούν συναισθηματικά με παρόμοιους τρόπους σε αυτό που ακούνε.

Το πείραμα της... ζούγκλας

Νέα μελέτη αποδεικνύει ότι επιδρά το ίδιο σε ανθρώπους διαφορετικών πολιτισμών. The researchers played 19 short musical extracts (11 western and 8 Pygmy) of between about 30 and 90 seconds to forty Pygmies in the Congo and then to forty Canadians in Montreal. Because all the Mbenzélé Pygmies sing regularly for ceremonial purposes, the Canadians who were recruited for the study were all either amateur or professional musicians. Credit: Image courtesy of McGill University

Ερευνητές των καναδικών πανεπιστημίων ΜακΓκιλ και Μόντρεαλ, καθώς και του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Βερολίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθέωρηση «Frontiers in Psychology», ταξίδεψαν στα βάθη των δασών της κεντρικής Αφρικής, όπου συνάντησαν τη φυλή Μπενζελέ των Πυγμαίων, οι οποίοι ζουν απομονωμένοι χωρίς πρόσβαση σε ηλεκτρισμό, ραδιόφωνο, τηλεόραση και άλλες σύγχρονες ανέσεις.

Οι επιστήμονες, αφού έβαλαν τους Πυγμαίους να ακούσουν διάφορα μουσικά κομμάτια και κατέγραψαν τις αντιδράσεις τους, έκαναν το ίδιο -με ακριβώς την ίδια μουσική- με μια ομάδα Καναδών που ζούσαν στο Μόντρεαλ. Η κοινή μουσική που άκουσαν οι δύο τόσο διαφορετικές ομάδες (40 Πυγμαίων και 40 Καναδών) περιλάμβανε τόσο «δυτικά» κομμάτια, όσο και μουσική των Μπενζελέ, συνολικά 19 μουσικά αποσπάσματα διάρκειας 30 έως 90 δευτερολέπτων.

Επειδή όλα τα μέλη της συγκεκριμένης φυλής Πυγμαίων τραγουδούν τακτικά για τελετουργικούς λόγους, οι ερευνητές -για λόγους σύγκρισης- περιέλαβαν στην ομάδα των καναδών εθελοντών μόνο ερασιτέχνες ή επαγγελματίες μουσικούς. Αν και οι δύο ομάδες ένιωσαν αρκετά διαφορετικά για το κατά πόσο μερικά κομμάτια μουσικής τους φαίνονταν ωραία ή άσχημα, υπήρχε «ομοφωνία», τόσο σε υποκειμενικό (ψυχολογικό), όσο και σε αντικειμενικό (σωματικό) επίπεδο, κατά πόσο η μουσική ήταν ηρεμιστική ή διεγερτική.

Οι μουσικές

Raoul Dufy, Le Concert Rouge, The Red Concert, 1946, 33x41 cm, Collection Peter A. Rübel, New York.

Η δυτική μουσική ήταν κυρίως κλασική ορχηστρική (Μπραμς, Λιστ, Μέντελσον κ.α.) και περιλάμβανε αποσπάσματα από  γνωστές κινηματογραφικές ταινίες (όπως ο «Πόλεμος των Άστρων», η «Λίστα του Σίντλερ» και το «Ψυχώ»), καλύπτοντας μια ευρεία γκάμα συναισθημάτων. Η μουσική των Πυγμαίων ήταν πολυφωνική φωνητική μουσική, που αποσκοπεί στο να κατευνάσει τον θυμό ενός ενήλικα ή το κλάμα του μωρού, να ανακουφίσει τον πόνο του θανάτου, να ευχηθεί καλή τύχη σε έναν κυνηγό κ.α.

Οι ερευνητές ζήτησαν από τους Πυγμαίους και Καναδούς ακροατές να βαθμολογήσουν αυτά που άκουγαν και να εκφράσουν κατά πόσο τους έκαναν να νιώθουν ηρεμία ή το αντίθετο. Παράλληλα, οι επιστήμονες κατέγραφαν -μέσω βιοαισθητήρων- τις φυσιολογικές αντιδράσεις των ακροατών, όπως τους παλμούς της καρδιάς τους, τον ρυθμό της αναπνοής, τον ιδρώτα των χεριών τους κ.α.

«Η μεγάλη μας ανακάλυψη είναι ότι οι ακροατές από πολύ διαφορετικές ομάδες ανθρώπων αντέδρασαν με παρόμοιους τρόπους στο κατά πόσο η μουσική τούς ηρεμούσε ή τούς διέγειρε» δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Χάουκε Έγκερμαν. Όπως είπε, οι άνθρωποι φαίνονται να αντιδρούν παρόμοια στον ρυθμό της μουσικής, στον τόνο της και στο ηχόχρωμά της.

Η βασική διαφορά μεταξύ Πυγμαίων και Καναδών ακροατών ήταν ότι οι δεύτεροι δήλωσαν πως ένιωθαν μια πολύ μεγαλύτερη γκάμα συναισθημάτων, θετικών και αρνητικών, όταν άκουγαν τη δυτική μουσική «τους», από ό,τι οι Πυγμαίοι, όταν άκουγαν είτε τη δική τους, είτε τη δυτική μουσική. Αυτό πιθανώς οφείλεται, κατά τους επιστήμονες, στο ότι η μουσική παίζει διαφορετικό ρόλο στην κουλτούρα ενός Δυτικού από ό,τι στην κουλτούρα ενός Πυγμαίου.

«Τα αρνητικά συναισθήματα διαταράσσουν την αρμονία του δάσους στην κουλτούρα των Πυγμαίων, γι' αυτό θεωρούνται επικίνδυνα» δήλωσε η ερευνήτρια Ναταλί Φερνάντο, που μελετά την μουσική των Μπενζελέ εδώ και δέκα χρόνια. «Αν ένα μωρό κλαίει, οι Μπενζελέ θα τραγουδήσουν ένα χαρούμενο τραγούδι, ενώ το ίδιο θα κάνουν και όταν οι άνδρες φοβούνται να πάνε για κυνήγι. Γενικά, η μουσική χρησιμοποιείται στην κουλτούρα τους για να εξοβελίσει όλα τα αρνητικά συναισθήματα, έτσι δεν είναι παράξενο που αισθάνονται πως όλη η μουσική που ακούνε, τους κάνει να νιώθουν ωραία». Αντίθετα, στη Δύση οι άνθρωποι συχνά ακούνε μουσική που μπορεί να τους αγχώνει, να τους φοβίζει και γενικά να τους δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα.