Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Δευτέρα 20 Απριλίου 2015

Λευκός νάνος «ρούφηξε» πλανήτη! White Dwarf May Have Shredded Passing Planet

Στο αστρικό σμήνος NGC 6388 ένας λευκός νάνος κατέστρεψε έναν πλανήτη που είχε την... ατυχία να τον πλησιάσει. Using several telescopes, including NASA's Chandra X-ray Observatory, researchers have found evidence that a white dwarf star—the dense core of a star like the Sun that has run out of nuclear fuel—may have ripped apart a planet as it came too close. Image Credit: X-ray: NASA/CXC/IASF Palermo/M.Del Santo et al; Optical: NASA/STScI

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή εικόνα του πανάρχαιου σφαιρωτού αστρικού σμήνους ngc6388 που βρίσκεται στον αστερισμό του Σκορπιού σε απόσταση 35 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς. Διεθνής ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι ένας λευκός νάνος του σμήνους διέλυσε στα εξ ων συνετέθη έναν πλανήτη. Η ανακάλυψη είναι ιδιαίτερα σημαντική επειδή πρόκειται για ένα φαινόμενο που οι επιστήμονες υποπτεύονταν ότι μπορεί να συμβαίνει αλλά δεν είχαν μέχρι σήμερα εντοπιστεί κάποια ίχνη του.

Η βαρύτητα

Με τον όρο «λευκός νάνος» χαρακτηρίζεται το υπόλειμμα του πυρήνα ενός αστέρα μικρής ή μεσαίας μάζας που απομένει μετά τον θάνατο του αστέρα. Ο Ήλιος αναμένεται σε περίπου 5 δισ. έτη να μετατραπεί σε λευκό νάνο. Ένας λευκός νάνος έχει μέγεθος περίπου όσο ένας πλανήτης σαν τη Γη. Για αυτό και οι ειδικοί θεωρούν εξαιρετικά δύσκολο να μπορεί να προκαλέσει «ζημιές» σε κάποιο μεγάλο διαστημικό σώμα. Παρόλα αυτά η ερευνητική ομάδα χρησιμοποιώντας διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια διαπίστωσε ότι ένας πλανήτης πλησίασε κοντά σε ένα λευκό νάνο του σμήνους ngc6388 και οι βαρυτικές δυνάμεις του λευκού νάνου κυριολεκτικά τον διέλυσαν.

Τα σφαιρωτά σμήνη

X-ray Image of NGC 6388 (Credit: NASA/CXC/IASF Palermo/M.Del Santo et al).

Σφαιρωτό σμήνος ή σφαιρωτό αστρικό σμήνος ονομάζεται στην αστρονομία μία σχετικώς πυκνή συγκέντρωση αστέρων με σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα, που περιφέρονται γύρω από το κέντρο ενός γαλαξία ως δορυφόροι του. Οι αστέρες που αποτελούν τα σφαιρωτά σμήνη είναι ισχυρώς δεσμευμένοι από τη βαρύτητα του κάθε σμήνους, γεγονός που δίνει στα σμήνη αυτά το σφαιρικό τους σχήμα.

Η μελέτη των σφαιρωτών αστρικών σμηνών είναι εξαιρετικά σημαντική για να συνθέσουν οι επιστήμονες το παζλ των κοσμικών διεργασιών που οδήγησαν στη μαζική παραγωγή άστρων στο πρώιμο Σύμπαν, η οποία σηματοδότησε τη δημιουργία των γαλαξιών.

Κυριακή 19 Απριλίου 2015

Μαρία Πολυδούρη, «Εξομολόγηση»

Ramón Casas, “Júlia”, (1908)

Ήμουν ανίδεη κι’ άπραγη, παρ’ όλο
που η παιδικότης  μούχε  πη το «χαίρε».
Ω, για να πω τα λόγια τούτα τώρα
θύμηση τις γλυκές πηγές σου φέρε.

Otto Mueller, “Pair of Lovers”, 1919

Είχαμε οι δυό καθήσει στο γεφύρι
του έρημου δρόμου που έβγαζε στο ρέμα,
ακίνητοι και παραπονεμένοι,
με σκεφτικό παράξενα το βλέμμα.

Marcus Stone, Two Lovers

Το σκεφτικό μας πρόσωπο η Σελήνη
το αγκάλιαζε με θέρμη και το εφίλει
μα εμείς μέναμε πάντα καθισμένοι
με σιωπηλά τα ξαφνισμένα χείλη.

Ramón Casas, “La Sargantain”, circa 1907, Cercle del Liceu, Barcelona.

Λιγάκι πριν δεν ήμαστε θλιμμένοι
μα μούπε ξαφνικά πως μ’ αγαπάει.
Αυτό ήταν! Τι να νοιώσαμε με τούτο;
Αχ! όλη η παιδική ψυχή μας πάει!

Μαρία Πολυδούρη 

Γιάννης Ρίτσος, «Χρέος»

Ένα άστρο φέγγει μες στο απόβραδο
σα φωτισμένη κλειδαρότρυπα

κολλάς το μάτι σου κει πάνω-βλέπεις μέσα-όλα τα βλέπεις.

Ο κόσμος είναι ολόφωτος πίσω απ' την κλειδωμένη πόρτα.


Πρέπει να την ανοίξεις.

Φωτογραφίες: © Κωνσταντίνος Βακουφτσής

Γιάννης Ρίτσος, «Σημειώσεις στα περιθώρια του χρόνου» (1938-1941)


Η «Εποποιία των Θρακών βασιλέων» στο Λούβρο. 'The Saga of Thracian Kings. Archaeological Discoveries in Bulgaria' at the Louvre

Χάλκινη κεφαλή του Σεύθη Γ΄. Bronze head of Seuthes III. Φωτ.: © Institut national d’archéologie et musée - ABS/Ivo Hadjimishev.

«Άνοιξε» τις πύλες της, στο Μουσείο του Λούβρου, η έκθεση «Εποποιία των Θρακών Βασιλέων», με αντικείμενα του αρχαίου πολιτισμού των Θρακών που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στα βουλγαρικά εδάφη.

This exhibition explores ancient Thrace by looking at various components of the Odrysian kingdom. On show for the first time will be several complete sets of major tomb furnishings, allowing comparison of previously unseen items with similar material found in Greek city-states along the coast. The highlight of the exhibition will be the unprecedented display of items from the royal tomb of Seuthes III alongside the magnificent bronze head of that king.

Η έκθεση, που θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Ιουλίου 2015, περιλαμβάνει και αντικείμενα από τις τελευταίες αρχαιολογικές ανασκαφές στον τάφο του Θράκα ηγεμόνα Σεύθη Γ’, καθώς και τη χάλκινη κεφαλή που τον απεικονίζει.

This deer head-shaped gold-coated silver rhyton from the Ancient Thracian treasure of Zlatinitsa-Malomirovo dated to the first half of the 4th century BC is one of the 1629 archaeological items to be displayed in the exhibition “Thracian Kings’ Epic. Archaeological Discoveries in Bulgaria” in the Louvre. This item is part of the collection of Bulgaria’s National Museum of History. Photo: Todor Dimitrov, Bulgaria’s Ministry of Culture

This golden amphora-rhyton is from the Panagyurishte Gold Treasure, the most impressive of all Thracian treasures. It is dated to the end of the 4th and the beginning of the 3rd century BC, and is part of the collection of the Plovdiv Museum of Archaeology. Photo: Plovdiv Museum of Archaeology

The Panagyurishte Gold Treasure, the most impressive Ancient Thracian treasure to date. Photo by Plovdiv Museum of Archaeology

Η συλλογή, που μεταφέρθηκε από τη Βουλγαρία στο Παρίσι στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, περιλαμβάνει αντικείμενα από 17 μουσεία της Βουλγαρίας.

A phiale from the Rogozen treasure. PHOTO: MUSÉE RÉGIONAL HISTORIQUE DE VRATSA/TODOR DIMITROV

A rhyton from the Panagyuriste treasure. PHOTO: MUSÉE RÉGIONAL ARCHÉOLOGIQUE DE PLOVDIV/TODOR DIMITROV

Earrings, Regional museum of history in Vratsa, Bulgaria. PHOTO: MUSÉE RÉGIONAL ARCHÉOLOGIQUE DE PLOVDIV/TODOR DIMITROV

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Βούλγαρου υπουργού Πολιτισμού, Βεζντί Ρασίντοφ, την έκθεση αναμένεται να επισκεφθούν περίπου τέσσερα εκατομμύρια επισκέπτες.

Θύμα πολλαπλών μίνι εγκεφαλικών ο Ιούλιος Καίσαρας. New theory raises possibility Julius Caesar suffered mini-strokes

Μίνι εγκεφαλικά ήταν πιθανώς η αιτία των προβλημάτων υγείας που εμφάνισε στη ζωή του ο Ιούλιος Καίσαρας. New research suggests that the Roman general may in fact have been suffering from a series of mini-strokes that affected both his mental and physical state. Doctors at Imperial College London came to the conclusion after taking a new look at Caesar's symptoms described in Greek and Roman documents.

Ο Ιούλιος Καίσαρας από ένα σημείο και μετά άρχισε να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας με διάφορα περιστατικά να περιγράφονται αναλυτικά στις ιστορικές αναφορές. Ο έλληνας ιστορικός Πλούταρχος υποστήριξε ότι ο χαρισματικός ρωμαίος στρατηγός και πολιτικός βασανιζόταν από επιληπτικές κρίσεις. Η άποψη αυτή ήταν τελικά που επικράτησε στην πορεία της ιστορίας. Όμως επιστήμονες στη Βρετανία έρχονται να ανατρέψουν τη συγκεκριμένη εικόνα, υποστηρίζοντας ότι ο Ιούλιος Καίσαρας δεν ήταν επιληπτικός αλλά είχε πάθει πολλά απανωτά «μίνι» εγκεφαλικά τα οποία εξηγούν καλύτερα τα συμπτώματα που είχε.

Τα συμπτώματα και οι θεωρίες

Julius Caesar famously collapsed at the battle of Thapsus in 46BC and had to be carried to safety. Historians have long believed this was result of an epileptic attack, but new research suggests otherwise. Pictured is Ciaran Hinds Julius Caesar in the drama series 'Rome'.

Ο Ιούλιος Καίσαρας, ο οποίος είχε γεννηθεί το 100 π.Χ και -μετά από μια εντυπωσιακή σταδιοδρομία- δολοφονήθηκε το 44 π.Χ., αναφέρεται ότι παραπονιόταν συχνά για ζαλάδες, ιλίγγους, αναισθησία των κάτω άκρων (γι' αυτό συχνά έπεφτε) κ.α. Στη μάχη της Θάψου (46 π.Χ.), κατέρρευσε και χρειάστηκε να απομακρυνθεί από τους άνδρες του για να σωθεί. Ο βιογράφος του Πλούταρχος εκτιμά ότι το επεισόδιο αυτό οφειλόταν σε επιληπτική κρίση.

Στο πέρασμα των αιώνων, προτάθηκαν διάφορες εναλλακτικές εξηγήσεις, όπως η πιθανότητα να είχε κολλήσει ελονοσία ή να είχε προσβληθεί από κάποια εγκεφαλική παρασιτική νόσο κατά την εκστρατεία του στην Αίγυπτο.

Η μελέτη

Doctors at Imperial College claim that a diagnosis of mini-strokes makes sense of symptoms described in Greek and Roman writings. Photograph: Walter Sanders/Time & Life Pictures/Getty Image

Γιατροί του Imperial College του Λονδίνου, με επικεφαλής τον Φραντσέσκο  Γκαλάσι μελέτησαν εξονυχιστικά τα συμπτώματα του Ιούλιου Καίσαρα, τα οποία κατά καιρούς αναφέρονται σε κείμενα ελλήνων και ρωμαίων συγγραφέων. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μια σειρά από μικρά εγκεφαλικά ευθύνονταν για την άσχημη κατάσταση της υγείας του, σωματικής και ψυχικής. «Όλα τα αναφερόμενα συμπτώματα στη ζωή του Καίσαρα είναι συμβατά με την υπόθεση πως είχε πάθει πολλαπλά μικρά εγκεφαλικά. Η ιδέα πως ήταν επιληπτικός δεν στοιχειοθετείται. Η θεωρία μας είναι απλούστερη και πιο λογική» αναφέρει ο Γκαλάσι.

Αυτό σημαίνει πως ο Ιούλιος Καίσαρας πιθανότατα έπασχε από καρδιαγγειακή νόσο. Το γεγονός ότι προς το τέλος της ζωής του εμφάνισε κατάθλιψη και στοιχεία αλλοίωσης της προσωπικότητάς του, κάτι που συχνά συμβαίνει σε όσους έχουν προσβληθεί από εγκεφαλικά, φαίνεται να ενισχύει τη νέα υπόθεση.

Ανατρέπεται η μέχρι σήμερα πεποίθηση ότι ο χαρισματικός στρατηγός και πολιτικός ήταν επιληπτικός. Προτομή του Ιουλίου Καίσαρα. Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης (φωτ. Βικιπαίδεια).

Επιπλέον, την τάση για εγκεφαλικό ή έμφραγμα λόγω κληρονομικότητας ενισχύει το γεγονός ότι, σύμφωνα με τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, τόσο ο πατέρας του Καίσαρα, όσο και ένας άλλος πρόγονός του, πέθαναν ξαφνικά χωρίς προφανή αιτία, ενώ έβαζαν τα παπούτσια τους. Τη ρωμαϊκή εποχή, η επιληψία εθεωρείτο «ιερή» ασθένεια και αυτό μπορεί επίσης να εξηγεί γιατί προτιμήθηκε η θεωρία περί επιληψίας στην περίπτωση ενός «ιερού τέρατος» όπως ο Ιούλιος Καίσαρας. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Neurological Sciences». Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) πατήστε εδώ.

Σάββατο 18 Απριλίου 2015

«Μανιτάρι» βαρύτητας ο επόμενος διαστημικός σταθμός. International Space Station could be replaced by giant orbiting 'mushroom' which generates its own gravity

Μια νέα προηγμένη κατοικία για τους αστροναύτες, προτείνει αμερικανική εταιρεία. Ο διαστημικός σταθμός που προτείνει η αμερικανική εταιρεία θα προσφέρει συνθήκες τεχνητής βαρύτητας στους αστροναύτες. In space, no-one can see you blush. Credit: United Space Structures

Η αμερικανική εταιρεία United Space Structures έδωσε στη δημοσιότητα την πρότασή της για έναν διαστημικό σταθμό. 

 The current shape of the International Space Station. Credit: NASA

Ο σταθμός που προτείνει η εταιρεία έχει σχήμα μανιταριού και το βασικό του πλεονέκτημα σε σχέση με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό είναι ότι θα προσφέρει στους κατοίκους του συνθήκες τεχνητής βαρύτητας. 

Zero gravity can be zero fun for astronauts, who suffer serious health implications over time. Credit: NASA

Αυτό σημαίνει ότι θα παρέχει καλύτερες και ευκολότερες συνθήκες διαμονής στους αστροναύτες επιτρέποντάς τους να μείνουν για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι στον ISS. Σύμφωνα με την εταιρεία, ο σταθμός αυτός θα μπορεί να ταξιδέψει στο Διάστημα συμβάλλοντας τα μέγιστα στη διαστημική εξερεύνηση και κυρίως στην αποίκηση άλλων κόσμων. 

Artificial gravity has been considered many times before, most famously in the 'Stanford Torus' design (interior seen here). A rotating station would allow people to live as if they were walking on Earth, allowing them to stay in space for long periods of time.

Θα μπορεί για παράδειγμα να τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Άρη και να παρέχει ασφαλές και άνετο καταφύγιο στους αστροναύτες που θα πραγματοποιούν αποστολές στην επιφάνεια του πλανήτη για να στήσουν εγκαταστάσεις παραμονής των ανθρώπων. Σύμφωνα με τα σχέδια της εταιρείας, αυτό το διαστημικό μανιτάρι θα έχει διάμετρο 100 μέτρων και μήκος 400 μέτρων ενώ το κόστος του υπολογίζεται ότι θα αγγίξει τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αποστολή της NASA θα αυτοκτονήσει πέφτοντας στον Ερμή. The End is Near: NASA’s MESSENGER Now Running on Fumes

H τελευταία πράξη στο έργο της μελέτης του μικρότερου πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος πλησιάζει για το Messenger. The MESSENGER spacecraft has been in orbit around Mercury since March 2011 – but its days are now numbered. Image Credit: NASA/JHU APL/Carnegie Institution of Washington.

Έπειτα από τέσσερα χρόνια ανακαλύψεων σε τροχιά γύρω από τον Ερμή, το σκάφος Messenger της NASA θα τερματίσει την αποστολή του στα τέλη του μήνα πέφτοντας με ταχύτητα στο βόρειο πόλο του μικρού πλανήτη.

True-color image of Mercury made from MESSENGER data. Credit: NASA/JHU APL/Carnegie Institution of Washington.

Το Messenger ήταν το πρώτο σκάφος που μελετά από κοντά τον Ερμή από τότε που ο πλανήτης δέχτηκε μια σύντομη επίσκεψη από την αμερικανική αποστολή Mariner 10 στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Ήταν επίσης η πρώτη αποστολή που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Ερμή.

Χαρτογράφησε για πρώτη φορά ολόκληρη την επιφάνεια αυτού του πλησιέστερου στον Ήλιο πλανήτη, του οποίου η θερμοκρασία αυξομειώνεται από τους -173 βαθμούς Κελσίου στη διάρκεια της ημέρας μέχρι τους 427 βαθμούς την ημέρα.

Έχοντας εξαντλήσει πια τα καύσιμά του, το Messenger θα αυτοκτονήσει το πρωί της 30ής Απριλίου ώρα Ελλάδας, ανακοίνωσαν οι μηχανικοί πτήσης της αποστολής σύμφωνα με το Reuters.

Earth and the Moon imaged by MESSENGER on Oct. 8, 2014. Credit: NASA/JHU APL/Carnegie Institution of Washington.

«Το σκάφος θα περάσει πίσω από τον πλανήτη, εκτός οπτικής επαφής με τη Γη, και απλά δεν θα εμφανιστεί ξανά στην άλλη άκρη» δήλωσε ο Ντάνιελ Ο'Σόγκνεσι, μηχανικός συστημάτων στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς στο Μέριλαντ, το οποίο διαχειρίζεται την αποστολή.

Το σημείο του θανάτου

MESSENGER image of “hollows” around a crater’s central peak – one of the many unique discoveries the mission made about Mercury. Read more here.

To Messenger θα συντριβεί κοντά στο βόρειο πόλο του Ερμή με ταχύτητα 14.000 χιλιομέτρων την ώρα. Ο κρατήρας που θα ανοίξει θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο μελέτης και σημείο αναφοράς για την ευρωπαϊκή αποστολή BepiColombo που προγραμματίζεται να φτάσει στον πλανήτη το 2024.

Ο κρατήρας θα μπορούσε να βοηθήσει τους πλανητολόγους να καταλάβουν γιατί οι διαδικασίες διάβρωσης του εδάφους είναι τόσο ραγδαίες στην επιφάνεια του Ερμή.

H αποστολή του MESSENGER με αριθμούς. Image Credit: NASA

Η αποστολή επιβεβαίωσε επίσης την παρουσία πάγων, πιθανώς και οργανικών ουσιών, μέσα σε κρατήρες στους οποίους δεν φτάνει ποτέ το ηλιακό φως.

Στην τελική του κάθοδο, το Messenger θα επιχειρήσει να κοιτάξει απευθείας τους πυθμένες τέτοιων κρατήρων.

Θα αναζητήσει επίσης μαγνητικές περιοχές του φλοιού σε μια προσπάθεια να εξηγήσει γιατί ένας τόσο μικρός πλανήτης διαθέτει ένα τόσο ισχυρό, και μάλιστα ασύμμετρο, μαγνητικό πεδίο. Το πεδίο πρέπει πάντως να σχετίζεται με τον σιδερένιο πυρήνα που πιθανότατα κρύβει ο Ερμής.

Πηγή: http://www.universetoday.com/119900/the-end-is-near-nasas-messenger-now-running-on-fumes/