Άνθρωποι σε...χειμερία νάρκη. Hibernation for humans may not be a pipe dream forever

Οι διαστημικές υπηρεσίες εξετάζουν τα πιθανά οφέλη που θα έχει σε επανδρωμένες αποστολές το να πέφτουν οι αστροναύτες σε κάποια κατάσταση ύπνωσης κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. There has long been interest in whether suspended animation could allow astronauts to survive missions to Mars and beyond (Science Photo Library).

Ο μηχανισμός της χειμερίας νάρκης που διαθέτουν διάφορα ζώα αποτέλεσε εδώ και δεκαετίες έμπνευση για τους συγγραφείς και τους σεναριογράφους επιστημονικής φαντασίας. Στα βιβλία και στις ταινίες οι αστροναύτες εισέρχονται σε κατάσταση βαθέος ύπνου ώστε να ελαχιστοποιήσουν τις κάθε είδους οργανικές και άλλες παρενέργειες που έχει ένα μακρινό ταξίδι στο Διάστημα μέχρι να φτάσουν στον προορισμό τους.

Renderings by research company SpaceWorks of Human Stasis/Torpor. SpaceWorks has proposed the design of a torpor-inducing Mars transfer habitat and an architectural-level assessment to fully characterize the impact to Mars exploration. (Courtesy of Space Works)

Τα τελευταία χρόνια και όσο η διαστημική εξερεύνηση εξελίσσεται οι διαστημικές υπηρεσίες έχουν αρχίσει να σκέφτονται σοβαρά την πιθανότητα ανάπτυξης μιας τέτοιας μεθόδου για τις επανδρωμένες αποστολές που ήδη σχεδιάζονται να γίνουν στο ηλιακό μας σύστημα είτε για εκείνες που θα πραγματοποιηθούν στο απώτερο μέλλον έξω από αυτό.

The fat-tailed dwarf lemur (Cheirogaleus medius) is the only known primate hibernator and can only be found on the island of Madagascar (Credit: David Haring, Duke Lemur Center).

Πριν από λίγες ημέρες ο Λέοπολντ Σάμερερ, επικεφαλής του Τμήματος Προηγμένων Σχεδίων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), αναφέρθηκε στις προσπάθειες που έχουν ξεκινήσει στην κατεύθυνση της αναζήτησης κάποιων μεθόδων οι οποίες θα επιτρέπουν στους αστροναύτες να ταξιδεύουν στο Διάστημα σε κατάσταση ύπνου. «Οι έρευνες θα φέρουν την επιστημονική φαντασία πιο κοντά στην επιστημονική πραγματικότητα. Προσπαθούμε να κατανοήσουμε τον μηχανισμό της χειμερίας νάρκης στα ζώα και τι συμβαίνει σε αυτά όσον αφορά την απώλεια οστικής και μυϊκής μάζας. Τα ευρήματα θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη μιας τεχνικής προσαρμοσμένης στους ανθρώπους ώστε να χρησιμοποιηθεί σε μακρινές επανδρωμένες διαστημικές αποστολές. Η ανάπτυξη μιας τέτοιας τεχνικής δεν θα συμβεί αύριο αλλά πιστεύω ότι θα επιτευχθεί μέσα στις προσεχείς δύο-τρεις δεκαετίες» ανέφερε ο Σάμερερ.

Atlanta-based SpaceWorks has looked at creating a habitat that would allow astronauts to travel to Mars while hibernating (Courtesy of Spaceworks).

Η NASA τα τελευταία χρόνια πραγματοποιεί συνεχώς μελέτες για τις επιπτώσεις της πολύχρονης παραμονής στο Διάστημα στον ανθρώπινο οργανισμό. Μάλιστα πέρυσι χρηματοδότησε μια μελέτη επάνω ακριβώς στην ιδέα της χειμερίας νάρκης σε αστροναύτες. Τα οφέλη μιας τέτοιας εξέλιξης θεωρούνται άκρως σημαντικά. Θα απαιτούνται σημαντικά λιγότερες προμήθειες (τροφής και νερού), γεγονός που θα μειώσει το κόστος της αποστολής, ενώ θα αυξήσει τον διαθέσιμο χώρο στο σκάφος. Επίσης οι αστροναύτες ταξιδεύοντας... κοιμώμενοι δεν θα χρειάζεται να χάνουν χρόνο καθημερινά για να ασκούνται σωματικά, ενώ παράλληλα δεν θα κάνουν την εμφάνισή τους πιθανά ψυχολογικά προβλήματα από την πολύχρονη παραμονή μέσα σε ένα σκάφος που ταξιδεύει στο Διάστημα ή προβλήματα που μπορεί να προκαλέσουν προστριβές ανάμεσα στα μέλη του πληρώματος ή να δημιουργήσουν άλλες επικίνδυνες καταστάσεις που θα θέσουν σε κίνδυνο την αποστολή.

Τα πρώτα πειράματα

Surgeons performing a cardiac operation using hypothermic protection of the patient in Russia in 1979 (Science Photo Library).

Η πιο ενδιαφέρουσα μελέτη που έχει γίνει επάνω σε αυτό το αντικείμενο ήταν αυτή που διεξήχθη για λογαριασμό της NASA και αφορούσε τη λεγόμενη «θεραπευτική νάρκωση» στον ανθρώπινο οργανισμό. Η θεραπευτική νάρκωση είναι ένας τύπος βαθέος ύπνου και θεωρείται μια μορφή χειμερίας νάρκης.

Η NASA θέλει να μάθει αν η μέθοδος είναι πρακτικά εφαρμόσιμη και ασφαλής για ένα εγχείρημα όπως αυτό μιας μακρινής επανδρωμένης αποστολής. Η μέθοδος της θεραπευτικής νάρκωσης είχε αρχίσει να ακούγεται για πρώτη φορά στην επιστημονική κοινότητα τη δεκαετία του 1980, αλλά χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να εφαρμοστεί για πρώτη φορά. Το 2003 επιστήμονες χρησιμοποίησαν αυτή τη μέθοδο για να βάλουν σε καταστολή άτομα που έχουν υποστεί σοβαρούς τραυματισμούς. Ως σήμερα όμως η θεραπευτική νάρκωση δεν έχει χρησιμοποιηθεί για διάστημα μεγαλύτερο των επτά ημερών. Η NASA ενδιαφέρεται να μάθει αν αυτή η μέθοδος μπορεί να λειτουργήσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ειδικοί έχουν προτείνει την ανάπτυξη ενός υποστηρικτικού μηχανισμού που θα παρεμβαίνει ενόσω οι αστροναύτες θα είναι ναρκωμένοι ώστε να συντηρεί το σώμα τους. Θα μπορούσε, όπως λένε, αυτός ο μηχανισμός να στέλνει ηλεκτρικά ερεθίσματα στο μυϊκό σύστημα του ναρκωμένου αστροναύτη ώστε να αποφευχθεί η ατροφία του.

Τεστ προβλέπει ως και 13 χρόνια πριν τον καρκίνο. New test can predict cancer up to 13 years before disease develops

Όπως προέκυψε από τη μελέτη τα άτομα που τελικώς εμφάνισαν καρκίνο διέθεταν πολλά χρόνια πριν γηρασμένα τελομερή. People who develop cancer have shorter telomeres, the caps at the end of chromosomes which protect the DNA.

Ένα νέο τεστ το οποίο μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια της τάξεως του 100% αν ένα άτομο θα αναπτύξει καρκίνο ακόμη και 13 χρόνια νωρίτερα, ανέπτυξαν ερευνητές από τα Πανεπιστήμια Χάρβαρντ και Νορθγουέστερν.

Τελομερή γηρασμένα κατά 15 χρόνια

Βασίζεται στην παρατήρηση ότι τα άτομα που αναπτύσσουν τη νόσο έχουν χρόνια νωρίτερα κοντύτερα τελομερή. The discovery relates to what are known as tiny structures called telomeres (pictured). These are biological caps found at the ends of chromosomes - and they can look 15 years older in people developing cancer.

Οι ειδικοί ανακάλυψαν ότι τα προστατευτικά «καλύμματα» στα άκρα των χρωμοσωμάτων τα οποία προλαμβάνουν την καταστροφή του DNA – τα αποκαλούμενα τελομερή - εμφανίζουν πολύ σημαντικότερες φθορές στα άτομα τα οποία τελικώς αναπτύσσουν καρκίνο. Είναι αξιοσημείωτο ότι, όπως προέκυψε από τη μελέτη, τα τελομερή των ατόμων που αργότερα εμφάνισαν καρκίνο φαινόταν να ανήκουν σε άτομο 15 χρόνια μεγαλύτερο.

Τα τελομερή στα άτομα που εμφάνισαν καρκίνο ήταν πολύ μικρότερα από ό,τι έπρεπε και συνέχιζαν να κονταίνουν μέχρι και περίπου τέσσερα χρόνια πριν την εμφάνιση του καρκίνου, όταν ξαφνικά σταματούσαν να συρρικνώνονται. Όλα τα άτομα που παρουσίαζαν αυτό το μοτίβο τελομερών ανέπτυξαν τελικώς τη νόσο.

«Η κατανόηση του συγκεκριμένου μοτίβου συρρίκνωσης των τελομερών μπορεί να αποτελεί έναν βιοδείκτη πρόβλεψης του καρκίνου» ανέφερε ο δρ Λίφανγκ Χου, πρώτος συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν και προσέθεσε: «Με δεδομένο ότι είδαμε μια ισχυρή σύνδεση του μοτίβου με πολλούς και διαφορετικούς καρκίνους, εκτιμούμε ότι αυτού του είδους οι διαδικασίες θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν τελικώς για τη διάγνωση μιας ευρείας γκάμας καρκίνων».

Χρήσιμη γνώση

The newly-discovered pattern of telomere ageing could ultimately lead to to a biomarker - and then a blood test - to check for the disease, say the US scientists.

Παρότι πολλά άτομα πιθανότατα δεν θα θέλουν να γνωρίζουν ότι θα αναπτύξουν καρκίνο στο μέλλον, η νέα αυτή γνώση θα μπορεί να τους επιτρέψει να πραγματοποιήσουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουν για τη νόσο. Παράλληλα, ειδικοί του Πανεπιστημίου Στάνφορντ εργάζονται αυτή τη στιγμή προς την κατεύθυνση επανανάπτυξης των τελομερών.

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους τα οποία δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο «Εbiomedicine», οι επιστήμονες έλαβαν πολλαπλές μετρήσεις των τελομερών 792 ατόμων για μια περίοδο 13 ετών. Από το σύνολο των εθελοντών οι 135 διαγνώστηκαν τελικώς με διαφορετικές μορφές καρκίνου, όπως του προστάτη, του δέρματος, του πνεύμονα καθώς και με λευχαιμία.

Αρχικώς οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα τελομερή γερνούσαν πολύ ταχύτερα – γεγονός που αντικατοπτριζόταν στην ταχύτερη απώλεια του μήκους τους – στα άτομα που ανέπτυσσαν αλλά δεν είχαν ακόμη διαγνωστεί με καρκίνο.

Τα τελομερή σε όλα τα άτομα που τελικώς εμφάνισαν καρκίνο έμοιαζαν ως και 15 χρόνια γηραιότερα σε σύγκριση με τα άτομα που δεν ανέπτυξαν τη νόσο. Στη συνέχεια οι ειδικοί είδαν ότι η ταχεία διαδικασία γήρανσης των τελομερών σταματούσε τρία με τέσσερα χρόνια πριν τη διάγνωση για καρκίνο.

Η «αεροπειρατεία» του καρκίνου

Telomeres sit at the end of chromosomes, and protect the tightly bound strands of DNA.

Τα τελομερή κονταίνουν κάθε φορά που ένα κύτταρο διαιρείται. Όσο γηραιότερο είναι ένα άτομο, τόσο περισσότερες φορές έχουν διαιρεθεί τα κύτταρά του και τόσο κοντύτερα είναι τα τελομερή του. Με δεδομένο ότι τα καρκινικά κύτταρα διαιρούνται και αναπτύσσονται ταχέως, οι επιστήμονες ανέμεναν ότι τα χρωμοσώματα θα κόνταιναν τόσο που το κύτταρο θα αυτοκαταστρεφόταν. Ωστόσο, είδαν πως αυτό δεν συμβαίνει. «Ανακαλύψαμε ότι ο καρκίνος κάνει ‘αεροπειρατεία’ στη διαδικασία κοντέματος των τελομερών προκειμένου να ανθίσει στο σώμα» είπε ο δρ Χου.

Η ερευνητική ομάδα ελπίζει να εντοπίσει πώς ακριβώς ο καρκίνος κάνει «αεροπειρατεία» στα κύτταρα ώστε να αναπτυχθούν θεραπείες που θα κάνουν τα καρκινικά κύτταρα να αυτοκτονούν χωρίς να βλάπτονται τα υγιή κύτταρα γύρω τους.

Πάντως μελέτες σαν και αυτή, σύμφωνα με κάποιους, εγείρουν πολλά ηθικά ζητήματα. Αν για παράδειγμα ένας εργοδότης ή μια ασφαλιστική εταιρεία μάθει ότι ένα άτομο θα εμφανίσει στα χρόνια που έρχονται καρκίνο, πώς θα το αντιμετωπίσει και θα το διαχειριστεί;

Πάγος αζώτου στον Πλούτωνα. Pluto may have ice cap at pole

Φαίνεται να καλύπτει έναν από τους πόλους του πλανήτη-νάνου. Pluto, its huge moon Charon and the Polaris star. (Getty)

O Πλούτωνας, μια μικρή κουκκίδα ακόμα και στα μάτια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, αρχίζει να αποκαλύπτεται καθώς το New Horizons πλησιάζει. Μια φωτεινή περιοχή που μόλις διακρίνεται στον ορατό πόλο του πλανήτη- νάνου είναι πιθανώς ένα κάλυμμα από παγωμένο άζωτο, εκτιμούν οι ερευνητές της NASA.

Μπορεί να μην φαίνεται εντυπωσιακό, όμως αυτό είναι το κοντινότερο πορτρέτο του Πλούτωνα που έχουμε ως σήμερα. The bright spot at 3 o'clock could be a polar cap. Charon is Pluto's largest moon. Credit: (NASA/JHU-APL/SwRI)

Οι εικόνες ελήφθησαν στις αρχές και τα μέσα Απριλίου με το τηλεσκόπιο Lorri του σκάφους από απόσταση 113 εκατομμυρίων χιλιομέτρων -κάτι λιγότερο από την απόσταση Γης-Ήλιου. 

Οι φωτογραφίες του Πλούτωνα, με τον δορυφόρο Χάροντα να περιστρέφεται γύρω απ’ αυτόν, δείχνουν και μια χαρακτηριστική φωτεινή επιφάνεια στον έναν πόλο του νάνου πλανήτη. Οι επιστήμονες της NASA πιθανολογούν ότι πρόκειται για ένα κάλυμμα από παγωμένο άζωτο κυρίως, δεδομένου ότι ο Πλούτωνας μάλλον διαθέτει αραιή ατμόσφαιρα αζώτου. (Δείτε πόσο απέχει σήμερα το New Horizons από τον Πλούτωνα πατώντας εδώ: pluto.jhuapl.edu)

«Καθώς πλησιάζουμε τον Πλούτωνα αρχίζουμε να βλέπουμε ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά όπως μια φωτεινή περιοχή κοντά στον ορατό πόλο» λέει ο Τζον Γκράνσφελντ, αναπληρωτής διευθυντής στη Διεύθυνση Επιστημονικών Αποστολών της NASA.

Η αποστολή

When it gets to Pluto, the New Horizons probe will have a packed schedule of observations. Credit: NASA

Προηγούμενες μελέτες υποδεικνύουν ότι ο Πλούτωνας διαθέτει μια αραιή ατμόσφαιρα αποτελούμενη κυρίως από άζωτο. Οι πλανητολόγοι υποψιάζονται ότι, καθώς ο πλανήτης- νάνος κινείται στην αργή τροχιά του γύρω από τον Ήλιο, οι εναλλαγές των εποχών οδηγούν στη στερεοποίηση του αζώτου και στην επικάθισή του στο έδαφος.

An artist’s impression of NASA’s New Horizons spacecraft encountering Pluto and its largest moon, Charon, is seen in this NASA image from July 2015. Credit: REUTERS/NASA/APPLIED PHYSICS LABORATORY/SOUTHWEST RESEARCH INSTITUTE/FILES

Στις ίδιες εικόνες διακρίνεται ο Χάροντας, ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Πλούτωνα, ωστόσο ο χρόνος έκθεσης για τη λήψη των εικόνων ήταν υπερβολικά μικρός για να αναδείξει τα τέσσερα μικρότερα φεγγάρια του παγωμένου κόσμου. Στις 14 Ιουλίου, όταν το New Horizons περάσει από τον Πλούτωνα σε ελάχιστη απόσταση 10.000 χιλιομέτρων, θα μεταδώσει εικόνες της επιφάνειας με ανάλυση περίπου 100 μέτρων ανά εικονοστοιχείο.

Θα είναι η πρώτη και τελευταία ευκαιρία -το New Horizons, το οποίο εκτοξεύτηκε το 2006, είναι το ταχύτερο σκάφος που έχει εκτοξευτεί ποτέ στο βαθύ Διάστημα, και πλησιάζει τώρα τον στόχο του με ταχύτητα 13 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο.  Δεν υπάρχει τρόπος να επιβραδύνει, και θα προσπεράσει τον Πλούτωνα για πάντα.

Μέχρι το 2006, ο Πλούτωνας θεωρούνταν ο ένατος πλανήτης του Ηλιακού Συστήματος. Αυτό άλλαξε όταν η Διεθνή Ένωση Αστρονομίας υποβίβασε το σώμα στη νέα κατηγορία των πλανητών-νάνων, στην οποία ανήκουν ακόμα τέσσερα σώματα: Δήμητρα, Έριδα, Χαουμέα και Μακεμάκε.

Ο «Μπάτμαν» των δεινοσαύρων! Chinese Dinosaur Had Bat-Like Wings and Feathers

Ο Yi qi έμοιαζε με νυχτερίδα και πιθανώς να αποκαλύψει νέα στοιχεία για την εξέλιξη των πτηνών. Life reconstruction of the remarkable Yi qi with feathers and bat-like membranous wings supported by an unusual long wrist bone. Credit: Dinostar Co. Ltd

Είχε μέγεθος περιστεριού, αλλά τεράστιες φτερούγες σαν της νυχτερίδας. Έζησε λίγο πριν τα πρώτα πουλιά εμφανισθούν και ήταν ένας από τους πιο παράξενους δεινόσαυρους που έχουν ποτέ ανακαλυφθεί.

Προπομπός των πτηνών;

The exquisite fossil holotype of Yi hails from Hebei Province, in northern China. Extensive feather impressions are preserved around most of the body. But the most remarkable things are the hands. The three digits are greatly elongated (as in other scansoriopterygids like Epidendrosaurus). But there is also an enormous prong-like structure (styliform element) sticking out of each wrist. Preserved adjacent to these are broad patches of naked skin, devoid of scales or feathers.

Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο πλάσμα με την ονομασία «Yi qi » («Παράξενη φτερούγα» στα κινεζικά), το μοναδικό - και όχι πλήρες- απολίθωμα του οποίου ανακαλύφθηκε τυχαία από έναν αγρότη στην Κίνα. Οι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι πώς ακριβώς πετούσε, αν κουνούσε πάνω-κάτω τα φτερά του ή αν πετούσε σαν ανεμόπτερο.

The Yi qi fossil. Credit: Zang Hailong/IVPP

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Παλαιοντολογίας Σινγκ Σου της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών δήλωσαν ότι ο «Yi qi » ζούσε πριν από περίπου 160 εκατομμύρια χρόνια στη διάρκεια της Ιουρασικής περιόδου, γύρω στα δέκα εκατομμύρια χρόνια προτού κάνει την εμφάνισή του το πρώτο γνωστό πουλί, ο Αρχαιοπτέρυξ.

Ο «Yi qi », που ζύγιζε γύρω στα 380 γραμμάρια και είχε ένα κρανίο μήκους τεσσάρων εκατοστών, θα πρέπει να θεωρηθεί ‘εξάδελφος' των πουλιών. Οι μεμβρανώδεις φτερούγες του θυμίζουν τόσο τα ιπτάμενα ερπετά, τους πτερόσαυρους που ζούσαν την ίδια εποχή, όσο και τις νυχτερίδες που εμφανίσθηκαν τουλάχιστον μετά από 100 εκατομμύρια χρόνια.

Τα «πειράματα»

The long rod-like wrist bone (longest on the photo) of the right hand of Yi qi. Some bits of membrane are present at the tip and numerous feathers are clearly preserved on the animal. Photograph: Zang Hailong

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι υπήρξε μια μακρά περίοδος βιολογικών πειραματισμών μεταξύ των δεινοσαύρων, προκειμένου να κατορθώσουν να πετάξουν, μέχρι τελικά μερικοί κάποιοι μικροί δεινόσαυροι με φτερά να εξελιχθούν στα σημερινά πουλιά.

Birds evolved from dinosaurs – but it wasn’t a smooth transition. Plenty of creatures tried different ways to get into the air – like this newly discovered dinosaur species, Yi qi, unearthed in China. This pigeon-sized creature had elongated fingers that held a membrane wing, more like a bat than a bird. In this Nature Video, we look at what makes this fossil so special, and consider what this dinosaur may have looked like.

Η ανακάλυψη ενός μικρού δεινόσαυρου με μεγάλες μεμβρανώδεις φτερούγες είναι «πολύ εντυπωσιακή και απρόσμενη. Ο Yi qi  αντικατοπτρίζει τους εξελικτικούς πειραματισμούς σχετικά με το πέταγμα, οι οποίοι λάμβαναν χώρα μεταξύ των δεινοσαύρων που αποτελούσαν τους προδρόμους των πουλιών», είπε ο παλαιοντολόγος Κόργουιν Σάλιβαν του Ινστιτούτου Παλαιοντολογίας Σπονδυλωτών και Παλαιοανθρωπολογίας του Πεκίνου.

Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη σίγουροι για το ακριβές σχήμα που είχαν οι φτερούγες του «Yi qi », ο οποίος μάλλον ζούσε πάνω στα δέντρα και κυνηγούσε σαύρες, μικρά θηλαστικά και έντομα, ίσως και φρούτα. «Αυτός ο "τύπος", στην πραγματικότητα, δεν απέχει πολύ από τα πρώτα πουλιά. Είναι σίγουρα ένα παράδειγμα που δείχνει πόσοι πειραματισμοί συνέβαιναν λίγο πριν την εμφάνιση των πουλιών», τόνισε ο Σινγκ Σου. Άλλοι όμως παλαιοντολόγοι εμφανίσθηκαν πιο επιφυλακτικοί, εκφράζοντας αμφιβολίες κατά πόσο όντως ο «Yi qi»  μπορούσε να πετάξει. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Πηγή: http://www.nature.com/nature/journal/...

Από τον Μέγα Αλέξανδρο μέχρι την Κλεοπάτρα. Egypt: Last Pharaohs. From Alexander the Great to Cleopatra

Από την αφίσα της έκθεσης. Flyer of the exhibition. The exhibition at the Kunsthalle Leoben (Austria) “Egypt. Last Pharaohs. From Alexander the Great to Cleopatra” is dedicated to two very interesting historical personalities: the great Macedonian general Alexander the Great and Cleopatra VII, the last Egyptian pharaoh. The show runs from April 25 to November 1.

Σε δύο από τις πλέον ενδιαφέρουσες ιστορικές φυσιογνωμίες, το μεγάλο Μακεδόνα στρατηλάτη, Μέγα Αλέξανδρο, και την Κλεοπάτρα Ζ’, είναι αφιερωμένη μεγάλη διεθνής έκθεση με τίτλο «Αίγυπτος – Οι τελευταίοι Φαραώ: Από το Μέγα Αλέξανδρο μέχρι την Κλεοπάτρα», που παρουσιάζεται στο Kunsthalle Leoben της Αυστρίας.

Η Ναυμαχία του Ακτίου, πίνακας του Λορέντζο Κάστρο, 1672. A baroque painting of the battle of Actium by Laureys a Castro, 1672. The Maritime Museum of Greenwich, Director's office, UK.

Σύμφωνα με τους συντελεστές της, η έκθεση, η οποία θα διαρκέσει έως την 1η Νοεμβρίου 2015, θέλει να δώσει μια συνολική εικόνα των τριών αιώνων λαμπρής αιγυπτιακής ιστορίας, αρχίζοντας από την κατάληψη της Αιγύπτου από το Μέγα Αλέξανδρο, το 321 π.Χ., μέχρι τη μάχη του Ακτίου, το 31 π.Χ. και την επακόλουθη αυτοκτονία της Κλεοπάτρας.

Inlay depicting a falcon with an elaborate feather decor. The legs are missing and the original crown was probably made as an independent inlay. Ca. 1450-1185 BC (New Kingdom). © The Walters Art Museum, Baltimore

Ως διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου κυβέρνησαν στην Αίγυπτο οι Μακεδόνες βασιλείς, οι οποίοι ίδρυσαν τη δυναστεία των Πτολεμαίων, της οποίας οι ιστορίες και οι μύθοι έχουν εντυπωσιάσει γενεές και γενεές και στους οποίους γίνονται πολλές αναφορές στην έκθεση.

Figure of Cleopatra VII, Egypt. 51-30 BC. Basalt, h 104 cm. © State Hermitage Museum, St Petersburg. All exhibits illustrate the concept of art during the Ptolemaic period. But they also show the Greek influence. Numerous loans come from the most important Egyptian collections of international museums, including the Louvre in Paris, the Hermitage in St. Petersburg, the Egyptian collection of the Berlin State Museums, the Roemer-Pelizaeus Museum in Hildesheim, the Kunsthistorisches Museum in Vienna. A highlight of the exhibition is the statue of Cleopatra VII, from the Hermitage in St. Petersburg. 

Η πολυμορφία της καλλιτεχνικής δημιουργίας, που αντικατοπτρίζει την καθημερινότητα της πτολεμαϊκής και αργότερα της ρωμαϊκής Αιγύπτου, παρουσιάζεται στην έκθεση μέσα από εκατοντάδες πολύτιμα εκθέματα από τις σημαντικότερες αιγυπτιακές συλλογές διαφόρων μουσείων, όπως το Λούβρο, το Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης, το Κρατικό Μουσείο του Βερολίνου, το Μουσείο Χίλντεσχαϊμ, το Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης της Βιέννης, αλλά και η Γλυπτοθήκη της Κοπεγχάγης.

Στα εκθέματα, που αναφέρονται στην τέχνη, τον πολιτισμό και τη θρησκεία αυτής της περιόδου του αιγυπτιακού βασιλείου, συγκαταλέγονται αγάλματα, γλυπτά, επιγραφές, πάπυροι, όπως επίσης ένα μεγάλων διαστάσεων αντίγραφο του Φάρου της Αλεξάνδρειας, αλλά και προβολές ταινιών-ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο των ιστορικών προσωπικοτήτων της εποχής.

«Συναισθηματική» επικοινωνία ενόψει! Technology can transfer human emotions to your palm through air, say scientists

Το καινοτόμο σύστημα επικοινωνίας, σύμφωνα με τους βρετανούς επιστήμονες, απελευθερώνει κοφτές δόσεις αέρα σε διάφορα σημεία της παλάμης, πυροδοτώντας έτσι συναισθήματα π.χ. χάρας, λύπης ή αγωνίας στον χρήστη. Bristol-based startup Ultrahaptics aims to revolutionise VR by allowing users to "feel in mid air". (Ultrahaptics)

Τα ανθρώπινα συναισθήματα είναι ικανή να ξυπνήσει μια νέα, πρωτοποριακή τεχνολογία που λειτουργεί απελευθερώνοντας μικρές δόσεις αέρα, υποστηρίζουν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σάσεξ, στη Βρετανία.

Η τεχνολογία, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην τηλεόραση των εννέα διαστάσεων (9D), πέρα από τις αισθήσεις (π.χ. της ακοής και της όρασης) θα διεγείρει και τα συναισθήματα του χρήστη, μέσω της απελευθέρωσης μικρών «δόσεων» αέρα στην παλάμη του.

Αν και οι σημερινοί τρισδιάστατοι δέκτες υπόσχονται «ζωντανή» εικόνα, προσφέροντας στο τηλεοπτικό περιεχόμενο  την ψευδαίσθηση αληθοφανούς προοπτικής, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι υπάρχει ακόμα τεράστιο περιθώριο ανάπτυξης στον συγκεκριμένο τομέα.

Νέα τεχνολογία, νέα επικοινωνία

Το σύστημα Ultrahaptics που χρησιμοποιήθηκε στις δοκιμές των επιστημόνων. University of Sussex researchers used a system called UltraHaptics to pinpoint areas of the hand that could be stimulated to evoke different emotions. Credit: Image courtesy of SCHI Lab, University of Sussex, copyright © 2015.

Στη μελέτη τους οι ειδικοί χρησιμοποίησαν το σύστημα Ultrahaptics της ομώνυμης βρετανικής εταιρείας, το οποίο βασίζεται στην απελευθέρωση μικρών δόσεων αέρα σε συγκεκριμένα σημεία της παλάμης. Όπως εξηγούν, διαφορετικά σημεία της παλάμης συνδέονται με την πρόκληση διαφορετικών συναισθημάτων, ανάλογα με τον βαθμό της πίεσης που δέχεται η κάθε περιοχή.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να δημιουργηθούν τηλεοπτικοί δέκτες που θα προκαλούν συναισθήματα π.χ. χαράς, λύπης, φόβου κτλ. στους τηλεθεατές κατά την παρακολούθηση ενός συγκεκριμένου προγράμματος, απελευθερώνοντας μικρά κύματα αέρα μέσω μιας ειδικής συσκευής.

Όπως εξηγούν αναλυτικά, βάσει των ευρημάτων τους φάνηκε πως μικρά και κοφτά κύματα αέρα στην περιοχή του αντίχειρα, του δείκτη και του κεντρικού σημείου της παλάμης, πυροδοτούν συναισθήματα αγωνίας. Αργά και ήπια ερεθίσματα αέρα στο εξωτερικό μέρος της παλάμης και του μικρού δαχτύλου, συνδέονται με συναισθήματα λύπης.

Τα ευρήματά τους, τα οποία παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του συνεδρίου CHI 2015 για τη διάδραση ανθρώπου-υπολογιστή στην Νότια Κορέα (18-23 Απριλίου), θα μπορούσαν να έχουν ευρύτερες εφαρμογές στον τομέα της επικοινωνίας.

«Φανταστείτε δύο συντρόφους που μετά από έναν επικό καβγά πηγαίνουν στη δουλειά τους. Λίγη ώρα αργότερα και ενώ η γυναίκα βρίσκεται σε μια συνάντηση, λαμβάνει ένα τρυφερό “χάδι” αέρα στο χέρι της μέσω ενός “έξυπνου” βραχιολιού που φοράει. Κάτι τέτοιο, της δίνει κουράγιο και της μεταφέρει το μήνυμα ότι ο σύντροφός της δεν είναι πια θυμωμένος μαζί της» εξηγεί η ερευνήτρια δρ Μαριάννα Ομπριστ.

«Στο πλαίσιο των δοκιμών μας χρησιμοποιήσαμε τη συσκευή Ultrahaptics, η οποία απελευθερώνει κύματα αέρα στην παλάμη του χρήστη. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από γονείς για την επικοινωνία με τα παιδιά τους, ή για τον εμπλουτισμό της οπτικοακουστικής επικοινωνίας στην περίπτωση σχέσεων εξ αποστάσεως» αναφέρει η ίδια.

Δεινόσαυρος «παζλ» ζούσε στη Χιλή. 'Jigsaw puzzle' dinosaur Chilesaurus boasted weird mix of traits

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Chilesaurus diegosuarezi που, όπως φαίνεται, αποτελούσε μια «σύνθεση» διαφόρων ειδών δεινοσαύρων και όχι μόνο. Chilesaurus diegosuarezi was up to 3 meters long; the different parts of its body were adapted to a particular diet and way of life, which was similar to other groups of dinosaurs. Credit: Gabriel Lío

Ένα ακόμη άγνωστο μέχρι σήμερα είδος δεινοσαύρου εντόπισαν παλαιοντολόγοι. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική ανακάλυψη αφού, όπως φαίνεται, ο δεινόσαυρος αυτός διαθέτει μια σειρά από διάφορα χαρακτηριστικά όχι μόνο άλλων ειδών δεινοσαύρων αλλά και σύγχρονων ζώων.

«Πολυσυλλεκτικός»

Πρόκειται για ένα είδος που συγκεντρώνει στοιχεία από πολλά είδη δεινοσαύρων αλλά και κάποιων ζώων. Chilesaurus diegosuarezi has characteristics of three different dinosaur groups. Its pubic bone points backward like that of an ornithischian dinosaur, perhaps because it provided the gut more surface area with which to digest plant matter, the researchers said. Credit: Gabriel Lío

Τα απολιθώματα του δεινοσαύρου εντοπίστηκαν στη Χιλή. Σύμφωνα με τις πρώτες μελέτες ο δεινόσαυρος αυτός ανήκει στην ίδια οικογένεια με τους Τυραννόσαυρους ρεξ, στα θηρόποδα. Έλαβε την ονομασία Chilesaurus diegosuarezi, ζούσε πριν από περίπου 145 εκ. έτη, είχε μήκος 3,2 μέτρα και ήταν φυτοφάγος. Το κρανίο του και το λαιμός του έμοιαζαν με εκείνα των πρώτων μακρύλαιμων δεινοσαύρων που εμφανίστηκαν στη Γη. Το υπόλοιπο σώμα του όμως έμοιαζε με εκείνο των πρώτων σαρκοβόρων ειδών δεινοσαύρων.

An international team of paleontologists led by Dr Fernando Novas of the Bernardino Rivadavia Natural Sciences Museum in Buenos Aires has described a new genus and species of plant-eating dinosaur that roamed what is now Chile during the Upper Jurassic, roughly 145 million years ago. Skeletal anatomy of Chilesaurus diegosuarezi. Image credit: Fernando E. Nova et al.

Διέθετε επίσης χαρακτηριστικά του πλατύποδα, ενός ημιυδρόβιου θηλαστικού που ζει στην Αυστραλία. «Η ανατομία του C. diegosuarezi συγκεντρώνει χαρακτηριστικά πολλών και διαφορετικών ειδών δεινοσαύρων. Θα λέγαμε ότι είναι σαν ένα πάτωμα που αποτελείται από μωσαϊκά διαφορετικών σχημάτων και χρωμάτων» αναφέρει ο παλαιοντολόγος Φερνάρντο Νόβας, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Οι ερευνητές χαρακτηρίζουν τον δεινόσαυρο ως «συναρμολογούμενο παζλ». Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».