Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τετάρτη 24 Ιουνίου 2015

«Καμία διαφορά» στα παιδιά που μεγαλώνουν με γκέι γονείς. No evidence that children of same sex couples negatively impacted, study shows

Jean Cocteau, Sans titre (histoire amoureuse), 1926. Η λεπτομερέστερη μέχρι σήμερα επιστημονική ανάλυση δείχνει ότι τα παιδιά αυτά δεν εμφανίζουν διαφορές στη συμπεριφορά ή στην εκπαιδευτική πορεία τους. Scientists agree that children of same-sex parents experience 'no difference' on a range of social and behavioral outcomes compared to children of heterosexual or single parents, a new report concludes.

Οι επιστήμονες συμφωνούν σήμερα ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν με ομόφυλα ζευγάρια «δεν έχουν καμία διαφορά» από τα άλλα, όπως προκύπτει από ανασκόπηση της διαθέσιμης βιβλιογραφίας.

Μεγάλη μετα-ανάλυση πριν την απόφαση του αμερικανικού Ανωτάτου Δικαστηρίου

Jean Cocteau, Homodesiribus. While the US Supreme Court was considering two related cases involving the constitutionality of same-sex marriage, one major question informing that decision was whether scientific research had achieved consensus regarding how children of same-sex couples fare. Determining the extent of consensus has become a key aspect of how social science evidence and testimony is accepted by the courts. Here, we show how a method of analyzing temporal patterns in citation networks can be used to assess the state of social scientific literature as a means to inform just such a question. Patterns of clustering within these citation networks reveal whether and when consensus arises within a scientific field. We find that the literature on outcomes for children of same-sex parents is marked by scientific consensus that they experience “no differences” compared to children from other parental configurations.

Η μελέτη, μια μετα-ανάλυση 19.000 μελετών που δημοσιεύτηκαν από το 1977 έως το 2013, έρχεται λίγες μέρες πριν από την απόφαση του αμερικανικού Ανωτάτου Δικαστηρίου στο τέλος του μήνα για τη νομιμότητα του γκέι γάμου -ένα θέμα που ακόμα διχάζει τις αμερικανικές πολιτείες.

Η νέα έρευνα, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Social Science Research», επιχειρεί να παραθέσει τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία στη νομική διαμάχη. 

Η θέση ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν με γκέι γονείς δεν υστερούν σε τίποτα «έχει τη στήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας [των επιστημόνων]» δήλωσε στο Reuters ο Ράιαν Λάιτ, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον.

Πράγματι, έκθεση του Αμερικανικού Συλλόγου Παιδιατρικής το 2013 ανέφερε ότι η νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ομοφυλόφιλων θα ήταν προς το συμφέρον των παιδιών, αφού η ανατροφή από ομόφυλα ζευγάρια δεν έχει επίπτωση στην ψυχοσύνθεση και την κοινωνικοποίηση.

Ομόφωνη επιστημονική απόφαση

Scientists agree that children raised by same-sex couples are no worse off than children raised by parents of the opposite sex.

Όπως ανέφερε ο Λάιτ, η νέα ανάλυση εντόπισε διαφωνίες μεταξύ των επιστημόνων τη δεκαετία του 1980, οι οποίες όμως υποχώρησαν τη δεκαετία του 1990. Μέχρι το 2000, η επιστημονική κοινότητα είχε καταλήξει στην ομόφωνη άποψη ότι η ανατροφή από ομόφυλα ζευγάρια δεν έχει ψυχολογικές, συμπεριφορικές ή εκπαιδευτικές επιπτώσεις στα παιδιά.

Ο Λάιτ, ο οποίος συνέταξε τη μελέτη μαζί με τον Τζίμι Άνταμς του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Ντένβερ, δήλωσε ότι η έρευνα είναι η «λεπτομερέστερη ανάλυση του είδους της».

Ο ίδιος θεωρεί απίθανο να επηρεάσει η μελέτη την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αν και ελπίζει ότι τα ευρήματα θα καθοδηγήσουν μελλοντικές υποθέσεις. «Ελπίζω ότι ο γκέι γάμος θα κερδίσει την αποδοχή των δικαστηρίων και του κοινού γενικά» είπε.

Πηγή: Jimi Adams, Ryan Light. Scientific Consensus, the Law, and Same Sex Parenting OutcomesSocial Science Research, 2015; DOI:10.1016/j.ssresearch.2015.06.008





Προφυλακτικό «φωνάζει» τα αφροδίσια νοσήματα. British students just invented a condom that changes colour if it detects an STI

Τα προφυλακτικά αποκτούν «νοημοσύνη» και η προφύλαξη νέα έννοια... Students have designed a condom concept that changes colour when in the presence of bacteria or viruses that cause common sexually transmitted infections. Molecules in the rubber would glow different colours depending on the disease being detected. Pictured is an example of what the condom might look like.

Ένα «έξυπνο» προφυλακτικό ικανό να αλλάζει χρώμα όταν έρχεται σε επαφή με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), προειδοποιώντας έτσι για την ύπαρξή τους ανέπτυξε μια ομάδα μαθητών από τη Βρετανία.

Το S.T.EYE, όπως ονομάζεται, είναι εξοπλισμένο με έναν ενσωματωμένο δείκτη ο οποίος ανιχνεύει νόσους όπως τα χλαμύδια και η σύφιλη, με αποτέλεσμα να αλλάζει χρώμα ανάλογα με το παθογόνο που εντοπίζεται κάθε φορά.

Μαθητική καινοτομία για ένα υγιέστερο μέλλον

Αναπτύχθηκε από τρεις έφηβους και προειδοποιεί για χλαμύδια και σύφιλη, αλλάζοντας χρώμα. Students Musaz Nawaz, Daanyaal Ali and Chirag Shah (shown left to right) came up with the S.T.EYE condoms as a way to tackle soaring STI rates around the world by providing a visual warning of risk of infection.

Συγκεκριμένα, οι μαθητές Ντάνιαλ Αλί, 14 ετών, Μουάζ Ναουάζ, 13 ετών και Σιράγκ Σα, 14 ετών, από την Ακαδημία Άιζακ Νιούτον, στο Έσεξ, αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα χρήσιμο «εργαλείο» το οποίο «καθιστά την ανίχνευση επικίνδυνων ΣΜΝ ασφαλέστερη από κάθε άλλη φορά», χωρίς την ανάγκη για επεμβατικές εξετάσεις.

Η επαναστατική ιδέα των ευρηματικών μαθητών μάλιστα, απέσπασε το βραβείο εφηβικής καινοτομίας TeenTech, ως η καλύτερη καινοτομία υγείας.

«Δημιουργήσαμε το S.T.EYE, με στόχο έναν νέο τρόπο ανίχνευσης ΣΜΝ ώστε να συνεισφέρουμε στο μέλλον της επόμενης γενιάς» δήλωσε ο Αλί. «Σκοπός μας ήταν να προσφέρουμε στους χρήστες έναν ασφαλή τρόπο εντοπισμού αφροδίσιων νοσημάτων, μέσα από την ιδιωτικότητα του ίδιου τους του σπιτιού. Θέλαμε να δημιουργήσουμε κάτι που να προσφέρει γαλήνη στους χρήστες και παράλληλα να ενισχύει την υπευθυνότητά τους περισσότερο από κάθε άλλη φορά».

Το «έξυπνο» προφυλακτικό διαθέτει στο υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένο μόρια τα οποία προσδένονται σε συγκεκριμένα βακτήρια και ιούς. Τα μόρια αυτά, κάνουν στη συνέχεια το προφυλακτικό να… λάμπει, φθορίζοντας σε διάφορα χρώματα και σε χαμηλό φωτισμό, ανάλογα με τις παθογόνες ουσίες που έχουν ανιχνευθεί. Για παράδειγμα, όταν το S.T.EYE εντοπίζει χλαμύδια θα… πρασινίζει, στην ύπαρξη έρπητα γεννητικών οργάνων θα κιτρινίζει, στον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) θα γίνεται μοβ, ενώ όταν εντοπίζει σύφιλη θα παίρνει μπλε χρώμα.

Ο ουρανός βάφτηκε κόκκινος. Stunning red aurora created by massive solar storm

Οι αστροναύτες είδαν την ατμόσφαιρα της Γης να κοκκινίζει. NASA astronaut Scott Kelly sees red aurora from the International Space Station on June 22, 2015. IMAGE: SCOTT KELLY/NASA

Ένα ακόμη εντυπωσιακό φαινόμενο κατέγραψαν με τις φωτογραφικές κάμερές τους οι αστροναύτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.

Η έντονη δραστηριότητα που παρουσιάζει το τελευταίο διάστημα ο Ήλιος είχε ως αποτέλεσμα να προκληθούν αλλεπάλληλες εκλάμψεις. Αυτές οι εκλάμψεις δημιουργούν τις λεγόμενες ηλιακές καταιγίδες οι οποίες εκτοξεύουν στο Διάστημα γιγάντιες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων.

Iceland aurora. IMAGE: © ARCTIC-IMAGES/CORBIS

Όταν αυτά τα σωματίδια φτάνουν στη Γη προκαλούν το φαινόμενο του σέλαος ενώ ταυτόχρονα προκαλούν προβλήματα στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και τα ηλεκτρικά δίκτυα. 

Εντυπωσιακό φαινόμενο κατέγραψαν οι αστροναύτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Astronaut Scott Kelly tweets amazing picture of red northern lights on June 22, 2015. IMAGE: SCOTT KELLY/NASA

Η έντονη δραστηριότητα του μητρικού μας άστρου των τελευταίων ημερών είχε ως αποτέλεσμα να προκληθούν πολλές καταιγίδες, τρεις εκ των οποίων «ταξίδεψαν» μέχρι τη Γη και λίγο πριν εισέλθουν στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας ενώθηκαν με αποτέλεσμα να δημιουργήσουν ένα σπάνιο σέλας που είχε έντονο ερυθρό χρώμα. 

Εικόνες από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό που λήφθηκαν στο χρονικό διάστημα Ιανουαρίου – Μαΐου 2015 (Expeditions 42-43).

Το φαινόμενο συνεχίζεται και, σύμφωνα με τους ειδικούς,  θα είναι ορατό το βράδυ της Τετάρτης σε πολλούς ευρωπαϊκούς ουρανούς αλλά και στις συνοριακές περιοχές ΗΠΑ-Καναδά.

Κοσμικό ουράνιο τόξο. X-Ray Echoes Pinpointing Distant Neutron Star

Οι ακτίνες Χ του πάλσαρ Circinus X-1 δημιούργησαν τους εικονιζόμενους εντυπωσιακούς δακτυλίους. Πίσω από τους δακτυλίους διακρίνεται το πάλσαρ. A light echo in X-rays detected by NASA’s Chandra X-ray Observatory has provided a rare opportunity to precisely measure the distance to an object on the other side of the Milky Way galaxy. The rings exceed the field-of-view of Chandra’s detectors, resulting in a partial image of X-ray data. Credit: X-ray: NASA/CXC/Univ. of Wisconsin-Madison/S.Heinz et al; Optical: DSS

Αμερικανοί ερευνητές εντόπισαν ένα σπάνιο και ιδιαίτερα εντυπωσιακό όσο και χρήσιμο κοσμικό φαινόμενο το οποίο οι ειδικοί ονομάζουν «κοσμικό ουράνιο τόξο».

Τα πάλσαρ

Astronomers have found that the neutron star in Circinus X-1 is less than 4,600 years old, making it much younger than any other X-ray binary known in the Milky Way. Image credit: University of Wisconsin-Madison / S.Heinz et al.

Ένα από τα αποτελέσματα μιας έκρηξης σουπερνόβα είναι ο σχηματισμός σωμάτων υψηλής πυκνότητας τα οποία ονομάστηκαν άστρα νετρονίου ή «πάλσαρ». Ολα τα πάλσαρ εκπέμπουν δέσμες ακτινοβολίας από τους πόλους τους και καθώς περιστρέφονται, γίνονται ορατά από τη Γη ως περιοδικές, σύντομες λάμψεις. Τα πάλσαρ εκπέμπουν την ακτινοβολία (είτε ραδιοκύματα, είτε ακτινοβολία γ, είτε ακτίνες Χ) με σταθερό ρυθμό. Ορισμένοι μάλιστα τα περιγράφουν ως «κοσμικούς ραδιοφάρους». 

Το φαινόμενο

This composite image shows the X-ray binary Circinus X-1. Image credit: X-ray – NASA / CXC / University of Wisconsin-Madison / S.Heinz et al; optical – DSS; radio – CSIRO / ATNF / ATCA.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν έστρεψαν τα τηλεσκόπια σε μια περιοχή του γαλαξία σε απόσταση 30.700 ετών φωτός από εμάς. Εκεί βρίσκεται ένα δυαδικό σύστημα που αποτελείται από ένα γιγάντιο άστρο γύρω από το οποίο βρίσκεται σε τροχιά το πάλσαρ Circinus X-1. Το πάλσαρ περιβάλλουν πυκνά νέφη διαστρικών αερίων και σκόνης. Η παρουσία νεφών κοσμικής ύλης κοντά σε πάλσαρ παράγουν διάφορα φαινόμενα εξαιτίας της δραστηριότητας των άστρων νετρονίου. Οι ακτίνες Χ που εκπέμπονται από ένα πάλσαρ πέφτοντας πάνω σε τέτοια νέφη παράγουν εντυπωσιακούς δακτυλίους.

Ακτίνες Χ ενός πάλσαρ πέφτουν πάνω σε νεφελώματα δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό φαινόμενο. This artist's illustration shows in detail how the ringed structure seen by Chandra is produced. Each ring is caused by X-rays from the Circinus X-1 flare bouncing off of different dust clouds. If the cloud is closer to us, the ring appears to be larger. The result, as seen by Chandra, is a set of concentric rings with different apparent sizes depending on the distance of the intervening cloud from us. The physical sizes of the rings, using the labels given the illustration, are 41 light years (ring a), 49 light years (ring b), 55 light years (ring c), and 52 light years (ring d).

Αυτό συνέβη και στην περίπτωση του Circinus X-1. Οι ακτίνες Χ του πάλσαρ πέφτοντας πάνω στα νέφη δημιούργησαν τους δακτυλίους μόνο που στην προκειμένη περίπτωση δημιούργησαν τους μεγαλύτερους και πιο λαμπρούς δακτυλίους αυτού του είδους. Οι δακτύλιοι αυτοί επέτρεψαν στους ερευνητές να υπολογίσουν με ακρίβεια την απόσταση του Circinus X-1 από τη Γη. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal».

Τρίτη 23 Ιουνίου 2015

Ένα τριπλό μισοφέγγαρο στον Κρόνο. Triple crescent moons grace the Saturn sky

Ο Τιτάνας, η Ρέα και ο Μίμας δημιουργούν ένα πληθωρικό «ουρανό» στον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Saturn has over 50 named moons. NASA's Cassini spacecraft caught three of them together, decorating space with a trio of crescents. The moons on display are Titan, Rhea and Mimas. At 3,200 miles across, Titan is the ringed planet's largest moon. Rhea comes in second at 949 miles across and Mimas is a dainty object at just 246 miles across. Image Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Ο ουρανός μπορεί να γίνει πληθωρικός από τα δεκάδες φεγγάρια που γυροφέρνουν τον Κρόνο. Η αποστολή Cassini της NASA, η οποία εξερευνά το σύστημα του Κρόνου από το 2004, απαθανάτισε ένα τριπλό μισοφέγγαρο που σχηματίζουν ο Τιτάνας (δεξιά), η Ρέα (πάνω) και Μίμας (κάτω).

Το σύστημα του Κρόνου

Τιτάν, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Head of a Titan, possibly by Damophon. National Archeaological Museum of Athens.

Από τους 150 γνωστούς δορυφόρους του Κρόνου, μόνο οι 53 είναι αρκετά μεγάλοι για να αποκτήσουν επίσημα ονόματα, κυρίως ονόματα από τους Τιτάνες της ελληνικής μυθολογίας. Ο Τιτάνας, μακράν ο μεγαλύτερος δορυφόρος με διάμετρο 5.150 χιλιόμετρα, έχει τριπλάσιο όγκο σε σχέση με τη Σελήνη. Στην παραπάνω εικόνα, το περίγραμμά του εμφανίζεται θολό λόγω της πυκνής, πορτοκαλί ατμόσφαιρας που κρύβει την επιφάνεια.

This view shows a close up of toward the south polar region of Saturn's largest moon, Titan, and show a depression within the moon's orange and blue haze layers near the south pole. Image Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Το ραντάρ του Cassini διαπέρασε για πρώτη φορά το αέρινο πέπλο και αποκάλυψε ένα παγωμένο τοπίο που θυμίζει τη Γη, γεμάτο λίμνες και αμμόλοφους. Αντί για νερό, όμως, οι λίμνες του Τιτάνα περιέχουν υγροποιημένο μεθάνιο, το οποίο εξατμίζεται και ξαναπέφτει στο έδαφος σαν βροχή.

Surface features on Rhea - mostly impact craters in this image - are thrown into sharp relief thanks to long shadows. Viewing this terrain near the day/night terminator makes it easier to appreciate just how violent Rhea's geological history has been. The craters on Rhea (949 miles, or 1,527 kilometers across) are the result of 4.6 billion years of bombardment by small bodies. With very little erosion, the scars and craters remain unless they are overwritten by other, newer impacts. This view looks toward the anti-Saturn hemisphere of Rhea. North on Rhea is up and rotated 11 degrees to the right. The image was taken in visible light with the Cassini spacecraft narrow-angle camera on Feb. 10, 2015. The view was acquired at a distance of approximately 47,000 miles (76,000 kilometers) from Rhea. Image scale is 1,500 feet (460 meters) per pixel. Image Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Η Ρέα, το δεύτερο μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου, έχει πιο ανώμαλη επιφάνεια λόγω των πολυάριθμων κρατήρων που καλύπτουν την παγωμένη επιφάνεια.

Ο Μίμας είναι ένας φυσικός δορυφόρος του πλανήτη Κρόνου. Πήρε το όνομά του από τον γίγαντα Μίμα, γιο της Γαίας σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία. Although we are used to seeing Saturn's moons lit directly by the Sun, sometimes we can catch them illuminated by "Saturnshine." Here, we see Mimas (upper right) lit by light reflected off of Saturn. With each reflection, the intensity of the illumination is decreased significantly. To better illustrate the effect of Saturnshine, in this image Mimas (246 miles, 396 kilometers across), has had its brightness enhanced by a factor of 2.5 relative to the rings. This view looks toward the trailing hemisphere of Mimas. North on Mimas is up and rotated 8 degrees to the right. The image was taken in visible light with the Cassini spacecraft narrow-angle camera on Feb. 16, 2015. Image Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Εξίσου σκληρό, λόγω της δικιάς του βίαιης ιστορίας, είναι το πρόσωπο του μικρού Μίμα, με διάμετρο μόλις 396 χιλιόμετρα. Κάτω από το κάλυμμα πάγου του Μίμα ίσως κρύβεται ένας υπόγειος ωκεανός, όπως συμβαίνει πιθανότατα και στον Εγκέλαδο, έναν μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου που δεν αποκλείεται μάλιστα να φιλοξενεί ζωή. Η εικόνα ελήφθη στο ορατό τμήμα του φάσματος στις 25 Μαρτίου.

Εντοπίσθηκαν εκατοντάδες μυστηριώδεις γαλαξίες. Astronomers discover 854 ultra-dark galaxies in the famous Coma Cluster

Είναι πολύ σκοτεινοί, με χαμηλή πυκνότητα και περιβάλλονται από μια παράξενη δύναμη. Στην εικόνα μέσα στους κύκλους με τις κωδικές ονομασίες σημειώνονται δύο από τους μυστηριώδεις γαλαξίες που εντοπίστηκαν στο Σμήνος της Κόμης. A color image made with B, R, and i-band images from the Subaru Telescope. A small region of 6 x 6 arcmin is cut out from large Coma Cluster images. Yellow circles show two of the 47 dark galaxies discovered last year, and green circles are the ones discovered in this new study. Credit: NAOJ

Ερευνητές του Πανεπιστημίου Stony Brook στη Νέα Υόρκη χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Subaru στη Χαβάη έκαναν μια εντυπωσιακή ανακάλυψη. Εντόπισαν 854 άγνωστους μέχρι σήμερα γαλαξίες που βρίσκονται σε απόσταση περίπου 300 εκ. ετών φωτός και ανήκουν σε ένα μεγάλο γαλαξιακό σμήνος που έχει ονομαστεί Σμήνος της Κόμης επειδή βρίσκεται στον αστερισμό της Κόμης της Βερενίκης.

The 'fluffy' galaxies, seen by the 8.2 metre Subaru Telescope (pictured), are very large – some are around the same size as the Milky Way – but they have an extremely low density.

Οι 854 γαλαξίες ανήκουν σε ένα σπάνιο και μυστηριώδες είδος που έχουν πολύ χαμηλή πυκνότητα και είναι εξαιρετικά σκοτεινοί. Σύμφωνα με τους ερευνητές οι γαλαξίες αυτοί περιβάλλονται από μια άγνωστη δύναμη που συγκρατεί τα «εύθραυστα» αστρικά συστήματα που βρίσκονται σε αυτούς. Οι ερευνητές εικάζουν ότι αυτή η άγνωστη δύναμη μπορεί να είναι γιγάντιες ποσότητες της μυστηριώδους σκοτεινής ύλης. Όπως και έχει πάντως οι ερευνητές τονίζουν ότι η ανακάλυψη τους θα προσφέρει νέα στοιχεία για την εξέλιξη των γαλαξιών και ειδικά για την εξέλιξη της φωτεινότητας τους. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters»

Πηγή: Jin Koda, Masafumi Yagi, Hitomi Yamanoi, Yutaka Komiyama. Approximately A Thousand Ultra Diffuse Galaxies in the Coma clusterAstrophysical Journal Letters, 2015 [link]

Κεραυνοβόλος ο έρωτας Ευρωπαίων και Νεάντερταλ. Early modern humans interbred with Neanderthals

Ο πρώτοι σύγχρονοι άνθρωποι που έφτασαν στην ήπειρο μας φαίνεται ότι βρήκαν ακαταμάχητη την έλξη των Νεάντερταλ. Neanderthals became extinct about 40,000 years ago but contributed on average one to three percent to the genomes of present-day Eurasians. Genetic analysis of a 40,000-year-old jawbone from Romania reveals that early modern humans interbred with Neanderthals when they first came to Europe. Credit: NASA/JPL-Caltech

Ο πρώτοι σύγχρονοι άνθρωποι που έφτασαν στην Ευρώπη φαίνεται ότι βρήκαν ακαταμάχητη την έλξη των Νεάντερταλ, αποκαλύπτουν γενετικές αναλύσεις στα οστά ενός από τους πρώτους Ευρωπαίους που γνωρίζουμε.

Το νέο εύρημα

Η σιαγόνα που βρέθηκε στο σπήλαιο Οάσε της Ρουμανίας ανήκε σε έναν από τους πρώτους σύγχρονους ανθρώπους στην Ευρώπη. The jawbone of a human who lived between 42,000 and 37,000 years ago showed some Neanderthal features. Credit: MPI f. Evolutionary Anthropology/ Paabo

Η σιαγόνα ενός άνδρα που έζησε στην περιοχή της Ρουμανίας πριν από περίπου 40.000 χρόνια, όταν ο Homo sapiens άρχισε να εξαπλώνεται στην ευρωπαϊκή ήπειρο, βρέθηκε να περιέχει τριπλάσιο DNA των Νεάντερταλ σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο σύγχρονο άνθρωπο έχει εξεταστεί ως σήμερα.

Είχε κληρονομήσει αυτό το DNA από κάποιον πρόγονό του που είχε διασταυρωθεί με Νεάντερταλ περίπου 200 χρόνια νωρίτερα, ή δύο με τέσσερις γενιές πιο πίσω στο οικογενειακό του δέντρο. Η ανακάλυψη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature», είναι η πρώτη ένδειξη ότι οι Homo sapiens είχαν σεξουαλικές επαφές με τους Homo neanderthalensis στην περιοχή της Ευρώπης.

Τι γνωρίζαμε

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει πάντως ότι τα δύο συγγενικά είδη είχαν επιμειχθεί στη Μέση Ανατολή πριν από περίπου 50 με 60 χιλιάδες χρόνια, λίγο μετά τη μεγάλη έξοδο του σύγχρονου ανθρώπου από την Αφρική. Λόγω αυτής της διασταύρωσης, όλοι οι σημερινοί άνθρωποι εκτός της Αφρικής φέρουν 1 με 3 τοις εκατό γονίδια Νεάντερταλ.

Η περίπτωση του αρχαίου Ευρωπαίου από τη Ρουμανία «είναι η μόνη επιμειξία στην Ευρώπη που γνωρίζουμε ως τώρα» λέει ο Σβάντε Πάαμπο του Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Plancκ στη Λειψία, ο οποίος είχε γίνει διάσημος όταν παρουσίασε το πρώτο πλήρες γονιδίωμα των Νεάντερταλ.


For their analysis the researchers used 35 milligrams of bone powder from the jawbone. Credit: MPI f. Evolutionary Anthropology/ Paabo

Ο Πάαμπο ήταν επικεφαλής της νέας μελέτης, η οποία εξετάζει μια σιαγόνα που βρέθηκε το 2002 στο σπήλαιο Οάσε της νοτιοδυτικής Ρουμανίας. Χρονολογήθηκε στα 37 με 42 χιλιάδες χρόνια, και αποτελεί μια από τις αρχαιότερες ενδείξεις παρουσίας σύγχρονου ανθρώπου στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Δείγμα από το εσωτερικό των δοντιών που ελήφθη με τη βοήθεια οδοντιατρικού τροχού υποβλήθηκε σε γενετικές αναλύσεις, οι οποίες αποκάλυψαν ότι το 6 με 9 τοις εκατό του γονιδιώματος του αρχαίου Ευρωπαίου ήταν DNA των Νεάντερταλ.

Οι αναλύσεις

DNA extracted from the Oase 1 jawbone showed one of its human ancestors interbred with a Neanderthal. Credit: MPI f. Evolutionary Anthropology/Paabo

Επιπλέον, οι αναλύσεις έδειξαν ότι το νεαντερτάλιο DNA υπήρχε σε μεγάλα κομμάτια, και καταλάμβανε μεγάλο μέρος, έως και 50%, ορισμένων χρωμοσωμάτων. Αυτό αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι η επιμειξία ήταν σχετικά πρόσφατη, αφού με την πάροδο των γενεών το νεαντερτάλιο DNA θα περιοριζόταν σε όλο και μικρότερα κομμάτια.

Η διεθνής ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι η διασταύρωση είχε συμβεί τέσσερις με έξι γενιές νωρίτερα, ή περίπου δύο αιώνες. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το σεξαπίλ των Νεάντερταλ δεν στάθηκε ικανό να τους κρατήσει στη ζωή. Ο ξάδελφός μας, ο οποίος βασίλευε στην Ευρώπη για περίπου 600.000 χρόνια πριν από την άφιξή μας, εξαφανίστηκε μυστηριωδώς πριν από περίπου 35.000 χρόνια.

Αυτό σημαίνει ότι τα δύο είδη συνυπήρχαν στην Ευρώπη για περίπου πέντε χιλιετίες, χωρίς όμως να είναι σαφές αν η αιτία εξαφάνισης των Νεάντερταλ ήταν ο ανταγωνισμός των σύγχρονων ανθρώπων. Σε γενικές γραμμές, η επιμειξία δεν έδωσε καλά αποτελέσματα. Τα διαθέσιμα γενετικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι το μεγαλύτερο μέρος του νεαντερτάλιου DNA εξαφανίστηκε γρήγορα από τη γονιδιακή δεξαμενή του σύγχρονου ανθρώπου.

Μια θεωρία για αυτό είναι ότι τα παιδιά που προέκυψαν από την επιμειξία ήταν λιγότερο γόνιμα, ή είχαν μικρότερη πιθανότητα να φτάσουν σε αναπαραγωγική ηλικία. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ο άνδρας από το σπήλαιο Οάσε δεν δείχνει να έχει απογόνους στη σημερινή Ευρώπη -πιθανώς ανήκε σε μια ομάδα πρωτοπόρων που έφτασαν βαθιά στην Ευρώπη αλλά αργότερα εξαφανίστηκαν.

Ο Πάαμπο σκοπεύει τώρα να συνεχίσει τις αναλύσεις για να μάθει περισσότερα για τη σχέση των σύγχρονων ανθρώπων και των Νεάντερταλ. «Θέλουμε να μάθουμε αν ζούσαν μαζί, και αν τα παιδιά που προέκυπταν από τη διασταύρωση ενσωματώνονταν τόσο στους πληθυσμούς των Νεάντερταλ όσο και των σύγχρονων ανθρώπων».

Πηγή: Qiaomei Fu, Mateja Hajdinjak, Oana Teodora Moldovan, Silviu Constantin, Swapan Mallick, Pontus Skoglund, Nick Patterson, Nadin Rohland, Iosif Lazaridis, Birgit Nickel, Bence Viola, Kay Prüfer, Matthias Meyer, Janet Kelso, David Reich, Svante Pääbo. An early modern human from Romania with a recent Neanderthal ancestorNature, 2015; DOI: 10.1038/nature14558