Εξωτικές μορφές «υπεριοντικού» πάγου ίσως κρύβονται στον Ποσειδώνα. Scientists predict cool new phase of superionic ice

Βαθιά μέσα στον Ποσειδώνα, το νερό ίσως παίρνει πραγματικά εξωγήινες μορφές. Neptune. Unlike Earth, which has two magnetic poles (north and south), ice giants can have many local magnetic poles, which leading theories suggest may be due to superionic ice and ionic water in the mantle of these planets. Credit: NASA 

Κάτω από τις συνθήκες ακραίας πίεσης και θερμοκρασίας στο εσωτερικό του Ποσειδώνα και του Ουρανού, το νερό παύει να μοιάζει με το νερό που γνωρίζουμε, προβλέπει θεωρητική μελέτη στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.

«Ο υπεριοντικός πάγος είναι μια ενδιάμεση κατάσταση της ύλης που δεν μοιάζει με τίποτα από ό,τι ξέρουμε» λέει ο Σαλβατόρε Τορκουάτο, επικεφαλής της μελέτης στην επιθεώρηση Nature Communications. 

Η παράξενη αυτή φάση του νερού, η οποία δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ άμεσα μέχρι σήμερα, μπορεί να εμφανιστεί μόνο σε συνθήκες ακραίας πίεσης (η πίεση ρίχνει το σημείο πήξης του νερού), ακόμα κι αν η θερμοκρασία είναι υψηλή, της τάξης των αρκετών εκατοντάδων βαθμών Κελσίου.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μαθηματικά μοντέλα για να προσομοιώσουν τι συμβαίνει στο νερό καθώς η πίεση αυξάνεται σε ακραίες τιμές, πολύ υψηλότερες από ό,τι μπορεί να πετύχει κανείς στο εργαστήριο.

Ανάλογα με την πίεση, δείχνει η προσομοίωση, το νερό μετατρέπεται σε τρεις διαφορετικούς υπεριοντικούς πάγους, οι οποίοι διαφέρουν μεταξύ τους στην διάταξη των ιόντων οξυγόνου.

Scientists have predicted a cool, new phase of superionic ice, a special form of ice that can be found on Uranus and Neptune. (Photo : NASA)

Δύο από αυτούς τους πάγους, με τις ονομασίες BCC-SI και CP-SI, μπορεί θεωρητικά να υπάρχουν βαθιά μέσα στον Ουρανό και τον Ποσειδώνα, δύο πλανήτες που αποτελούνται σε μεγάλο ποσοστό από πάγους νερού, αζώτου και μεθανίου.

Σε ακόμα μεγαλύτερες πιέσεις, πιο υψηλές από αυτές που ασκούνται στο εσωτερικό των γιγάντιων αυτών πλανητών, οι ερευνητές προβλέπουν ότι σχηματίζεται και μια τρίτη μορφή υπεριοντικού πάγου, με το όνομα P21/c-SI. Είναι μια μορφή της οποίας η ύπαρξη δεν είχε προβλεφθεί μέχρι σήμερα.

Θα ήταν βέβαια δύσκολο ως αδύνατο να επιβεβαιώσει κανείς την παρουσία αυτών των εξωτικών μορφών του νερού στο εσωτερικό πλανητών.

Scientists have predicted a new phase of superionic ice, a special form of ice that could exist on Uranus and Neptune, in a theoretical study performed by a team of researchers. Artistic rendering of copper sulfide above the critical temperature at which it becomes "superionic." Credit: Greg Stewart/SLAC National Accelerator Laboratory

Έμμεσα, όμως, οι υπεριοντικοί πάγοι θα μπορούσαν να αποκαλύψουν την παρουσία τους μέσω της επίδρασής στους στα περίπλοκα μαγνητικά πεδία του Ουρανού και του Πλούτωνα, τα οποία ενδεχομένως παράγονται από την κίνηση ιόντων υδρογόνου μέσα στο υπεριοντικό πλέγμα.

Εκτός από τους υπεριοντικούς πάγους, οι φυσικοί έχουν ανακαλύψει μέχρι σήμερα 17 μορφές «κανονικού» πάγου, οι οποίες σχηματίζονται σε διαφορετικές συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας. Σχεδόν όλος ο πάγος που υπάρχει στη Γη είναι πάγος Ih, ο οποίος αποτελείται από μόρια νερού συνδεδεμένα σε εξάγωνα.

Πηγές: news.in.gr – www.sciencedaily.com

Η αποκάλυψη του Κέρβερου. Last of Pluto’s Moons – Mysterious Kerberos – Revealed by New Horizons

Η οικογένεια του Πλούτωνα: Ο Πλούτωνας έχει συνολικά 5 δορυφόρους: τον Χάροντα που είναι ο μεγαλύτερος, τη Νύχτα, την Ύδρα, τη Στύγα και τον Κέρβερο. Family Portrait of Pluto’s Moons: This composite image shows a sliver of Pluto’s large moon, Charon, and all four of Pluto’s small moons, as resolved by the Long Range Reconnaissance Imager (LORRI) on the New Horizons spacecraft. All the moons are displayed with a common intensity stretch and spatial scale (see scale bar). Charon is by far the largest of Pluto’s moons, with a diameter of 751 miles (1,212 kilometers). Nix and Hydra have comparable sizes, approximately 25 miles (40 kilometers) across in their longest dimension above. Kerberos and Styx are much smaller and have comparable sizes, roughly 6-7 miles (10-12 kilometers) across in their longest dimension. All four small moons have highly elongated shapes, a characteristic thought to be typical of small bodies in the Kuiper Belt. Image credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Στο καθιερωμένο πλέον εβδομαδιαίο ραντεβού της NASA με τους επιστήμονες και τους φίλους του Διαστήματος για την δημοσίευση δεδομένων της αποστολής New Horizons από το σύστημα του Πλούτωνα αυτή τη φορά παρουσιάζονται στοιχεία για τον Κέρβερο, τον ένα από τους πέντε δορυφόρους του πλανήτη νάνου.

Τι μάθαμε

Εντυπωσιακά είναι τα νέα στοιχεία που αποκαλύπτονται για τον Κέρβερο: Ο δορυφόρος έχει δύο διακριτούς λοβούς – πιθανότατα το προϊόν σύγκρουσης δύο παγωμένων αντικειμένων, δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Ο μικρότερος λοβός έχει διάμετρο πέντε χιλιόμετρα και ο μεγαλύτερος οχτώ. Kerberos Revealed. This image of Kerberos was created by combining four individual Long Range Reconnaissance Imager (LORRI) pictures taken on July 14, approximately seven hours before New Horizons’ closest approach to Pluto, at a range of 245,600 miles (396,100 km) from Kerberos. The image was deconvolved to recover the highest possible spatial resolution and oversampled by a factor of eight to reduce pixilation effects. Kerberos appears to have a double-lobed shape, approximately 7.4 miles (12 kilometers) across in its long dimension and 2.8 miles (4.5 kilometers) in its shortest dimension. Image credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Ο Κέρβερος είναι τελικά μικρότερος από όσο εκτιμούσαν οι επιστήμονες. Αποτελείται από δύο επιμέρους λοβούς γεγονός που κάνει τους ειδικούς να εικάζουν ότι είναι προϊόν της συγχώνευσης δύο αρχικά ανεξάρτητων μεταξύ τους διαστημικών βράχων. Ο μεγαλύτερος λοβός έχει διάμετρο οκτώ χλμ και ο μικρότερος πέντε χλμ. Μέχρι σήμερα μόνο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble είχε καταφέρει να συλλέξει κάποια δεδομένα από τον Κέρβερο και οι επιστήμονες πίστευαν ότι είναι μεγαλύτερος. Από τις παρατηρήσεις του Hubble οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι η επιφάνεια του Κέρβερου ήταν καλυμμένη από κάποιο ιδιαίτερα σκούρο υλικό που απορροφά το φως. Αντίθετα το New Horizons αποκαλύπτει ότι η επιφάνεια του Κέρβερου είναι καλυμμένη από υψηλής καθαρότητας πάγο νερού και έχει αναπάντεχα υψηλό επίπεδο ανάκλασης του φωτός.«Για μια ακόμη φορά το σύστημα του Πλούτωνα μας εκπλήσσει» δήλωσε ο Χαλ Γουίβερ, μέλος της αποστολής του New Horizons.

Πηγή:  pluto.jhuapl.edu

Μαύρη μέρα για τον Άλμπερτ Αϊνστάιν. Historic Delft Experiments tests Einstein's 'God does not play dice' using quantum 'dice'

Το φαινόμενο της κβαντικής διεμπλοκής επιβεβαιώνει πείραμα ολλανδών επιστημόνων. An artistic impression of the entanglement between electrons. Credit: ICFO

Δυστυχώς κύριε Αϊνστάιν, το Σύμπαν είναι πιο αλλόκοτο από ό,τι μπορούσατε να φανταστείτε: πείραμα στην Ολλανδία δείχνει να επιβεβαιώνει οριστικά το φαινόμενο της κβαντικής διεμπλοκής, στο οποίο και μόνο η πράξη της παρατήρησης ενός σωματιδίου επηρεάζει ένα άλλο σωματίδιο στην άλλη άκρη του Σύμπαντος, και μάλιστα ακαριαία. 

This movie explains the concept of locality and quantum entanglement and the current experiment. Credit: Text: Michael van Baal. Graphics: Scixel

Μελέτη που δημοσιεύεται στο κορυφαίο περιοδικό «Nature» αναφέρει πώς δύο ηλεκτρόνια που απείχαν 1,3 χιλιόμετρα σε διαφορετικά εργαστήρια του Πανεπιστημίου της Ντελφτ συμπεριφέρονταν σαν να ήταν συνεννοημένα από πριν.

Στον παράξενο κόσμο της κβαντομηχανικής, με την οποία ο Αϊνστάιν ουδέποτε κατάφερε να συμφιλιωθεί, προβλέπει ότι ένα σωματίδιο μπορεί να βρίσκεται σε διαφορετικές θέσεις ταυτόχρονα, και «κλειδώνει» τελικά σε μια συγκεκριμένη θέση μόνο αν κάποιος μπει στον κόπο να το παρατηρήσει.

Η κβαντική θεωρία προβλέπει επίσης ότι δύο ή περισσότερα σωματίδια μπορούν κάτω από ορισμένες συνθήκες να διεμπλακούν: αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε μεταβολή στο ένα από τα συνδεδεμένα σωματίδια προκαλεί αντίστοιχες, ακαριαίες μεταβολές και στα υπόλοιπα συνδεδεμένα σωματίδια.

«Στοιχειωμένη δράση από απόσταση» η κβαντική διεμπλοκή

Αϊνστάιν: ακόμα και ο πατέρας της Σχετικότητας δεν είδε δίκιο σε όλα…

Όπως εξηγούσε σε ένα διαβόητο άρθρο του το 1935, ο Αϊνστάιν απέρριπτε την ιδέα της κβαντικής διεμπλοκής, για την οποία χρησιμοποιούσε τον αφοριστικό χαρακτηρισμό «στοιχειωμένη δράση από απόσταση» (spooky action at a distance). Περισσότερο τον ενοχλούσε η ιδέα της ακαριαίας αλληλεπίδρασης από μεγάλες αποστάσεις, μια ιδέα που έδειχνε να έρχεται σε αντίθεση με τη βεβαιότητα ότι τίποτα δεν ταξιδεύει ταχύτερα από το φως; Πώς θα ήταν δυνατόν ένα σωματίδιο να ενημερώνει ακαριαία το απομακρυσμένο αδελφάκι του ότι κάτι έχει αλλάξει;

Ο πατέρας της Σχετικότητας πίστευε ότι τα σωματίδια έχουν άγνωστες ιδιότητες, οι οποίες με κάποιο μας ξεγελούν ώστε να νομίζουμε ότι η αλληλεπίδραση είναι ακαριαία, ενώ στην πραγματικότητα είναι προαποφασισμένη.

This movie explains how the Bell test works with a couple in love in the fictitious Bell restaurant (animation). Credit: Text: Michael van Baal. Graphics: Scixel

Κι όμως, πολυάριθμα πειράματα τις τελευταίες δεκαετίες έχουν διαψεύσει τον Αϊνστάιν. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι υπήρχαν δύο θεωρητικά «παραθυράκια», τα οποία καθιστούσαν αδύνατη την οριστική απόδειξη της κβαντικής εμπλοκής.

Το πρώτο παραθυράκι αφορά το γεγονός ότι μόνο ένα μέρος των σωματιδίων του πειράματος είναι δυνατό να ανιχνευθούν -οι ερευνητές πρέπει επομένως να αρκούνται στην υπόθεση ότι τα σωματίδια που ανίχνευσαν είναι ενδεικτικά του συνόλου, κάτι που δεν ισχύει απαραίτητα στον παράξενο κόσμο της κβαντομηχανικής.

Για να λύσουν το πρόβλημα, πολλές ερευνητικές ομάδες δεν χρησιμοποίησαν υποατομικά σωματίδια αλλά ολόκληρα άτομα, τα οποία είναι πιο εύκολο να ανιχνευθούν. Αυτό όμως ανοίγει ένα δεύτερο παραθυράκι, καθώς είναι δύσκολο να διατηρήσει κανείς τη διεμπλοκή ατόμων τα οποία απέχουν μεγάλες αποστάσεις. Αν όμως η απόσταση του πειράματος είναι μικρή, τότε το ένα σωματίδιο μπορεί θεωρητικά να ενημερώσει το άλλο χωρίς να παραβιαστεί η ταχύτητα του φωτός.

Random number generators played a critical role in an historic experiment. The experiment gives the strongest refutation to date of Albert Einstein's principle of 'local realism,' which says that the universe obeys laws, not chance, and that there is no communication faster than light. The fastest quantum random number generator to date. Credit: ICFO

Η νέα μελέτη κλείνει τα δύο παραθυράκια και δείχνει να βάζει το τελευταίο καρφί στο φέρετρο του Αϊνστάιν. Ο Ρόναλντ Χάνσον και οι συνεργάτες του ακολούθησαν με μια ιδιοφυή προσέγγιση, στην οποία δύο ηλεκτρόνια συνδέθηκαν με δύο φωτόνια τα οποία στη συνέχεια συνδέθηκαν μεταξύ τους. Αυτό τελικά δημιούργησε διεμπλοκή ανάμεσα στα δύο ηλεκτρόνια από σε απόσταση 1,3 χιλιομέτρων.

Για τεχνικούς λόγους, η μεθοδολογία αυτή αποκλείει τα δύο παραθυράκια και δείχνει να τερματίζει, πιθανώς τελεσίδικα, μια επιστημονική διαμάχη 80 ετών.

«Δεν θα μου προκαλούσε έκπληξη αν δούμε έναν από τους συγγραφείς αυτής της δημοσίευσης, μαζί με τους ερευνητές κάποιων παλαιότερων πειραμάτων, να κερδίζει το βραβείο Νόμπελ. Τόσο συναρπαστικό είναι» είχε σχολιάσει στο Nature ο Μάθιου Λέιφερ, φυσικός του διάσημου Perimeter Institute στον Καναδά. Οι δηλώσεις του είχαν γίνει τον Αύγουστο, μετά την υποβολή της μελέτης αλλά πριν από την τελική έγκρισή της από το Nature.

Τα νέα, όμως, δεν είναι κακά μόνο για τον Αϊνστάιν - λόγο να δυσαρεστούνται έχουν και οι χάκερ. Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, τα ευρήματα έχουν σημασία για τη λεγόμενη κβαντική κρυπτογράφηση, η οποία βασίζεται στη διεμπλοκή φωτονίων. Τα δύο εν λόγω παραθυράκια θα μπορούσαν θεωρητικά να αξιοποιηθούν από χάκερ προκειμένου να παραβιάσουν την κρυπτογράφηση.

Οι τεχνικές που εφαρμόστηκαν στο τελευταίο πείραμα υπόσχονται τώρα να κλείσουν την πόρτα στους ωτακουστές. Είναι μια κακή μέρα για τον Αϊνστάιν, μια κακή μέρα για τους κατασκόπους.

Πηγή: B. Hensen et al. Loophole-free Bell inequality violation using electron spins separated by 1.3 kilometres, Nature (2015). DOI: 10.1038/nature15759. 

Βλέπουν το τέλος του ηλιακού μας συστήματος. Cosmic ‘Death Star’ destroys a planet

Εντοπίστηκε λευκός νάνος που καταστρέφει ένα πλανήτη σε απόσταση 570 ετών φωτός. Καλλιτεχνική απεικόνιση του βραχώδους πλανήτη που διαλύεται από τον λευκό νάνο που ήταν κάποτε το μητρικό του άστρο. In this artist's conception, a Ceres-like asteroid is slowly disintegrating as it orbits a white dwarf star. “We now have a ‘smoking gun’ linking white dwarf pollution to the destruction of rocky planets,” says Andrew Vanderburg of the Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics. Within about a million years the object will be destroyed, leaving a thin dusting of metals on the surface of the white dwarf. Credit: Mark A. Garlick/markgarlick.com

Επιστήμονες του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian εντόπισαν μια εντυπωσιακή κοσμική διεργασία σε απόσταση 570 ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό της Παρθένου. Ένα άστρο να διαλύει ένα πλανήτη.

  

Το φαινόμενο

The Death Star of the movie Star Wars may be fictional, but planetary destruction is real. Astronomers announced today that they have spotted a large, rocky object disintegrating in its death spiral around a distant white dwarf star. The discovery also confirms a long-standing theory behind the source of white dwarf 'pollution' by metals. The fictional Death Star from the Star Wars movies. (Credit: Lucasfilm)

Εκεί υπήρχε ένα πλανητικό σύστημα παρόμοιο με το δικό μας όπου το άστρο του συστήματος ανήκει στην ίδια κατηγορία με τον Ήλιο. Όπως θα συμβεί και με τον Ήλιο έτσι και το άστρο του εν λόγω συστήματος έχει κάψει τα καύσιμα του και δεν μετατράπηκε σε υπερκαινοφανή αστέρα (να εκραγεί) αλλά σε λευκό νάνο. Χρησιμοποιώντας δεδομένα που έχει συλλέξει το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler οι ερευνητές εντόπισαν ένα βραχώδη πλανήτη να βρίσκεται σε κοντινή τροχιά γύρω από τον λευκό νάνο η βαρυτική ισχύ του οποίου διαλύει τον πλανήτη κυριολεκτικά στα εξ ων συνετέθη.

Οι ερευνητές από την ύλη που περιφέρεται κοντά στο άστρο εκτιμούν πως το πλανητικό σύστημα που είχε δημιουργηθεί γύρω από αυτό αριθμούσε περίπου 6-7 πλανήτες η τύχη των οποίων δεν είναι ακόμη γνωστή. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Η Γη

Η ανακάλυψη είναι έτσι και αλλιώς από μόνη της πολύ σημαντική αλλά έχει ένα επιπλέον ενδιαφέρον αφού με δεδομένο ότι και ο Ήλιος θα μετατραπεί σε λευκό νάνο οι ειδικοί παρατηρούν τι θα συμβεί και στο δικό μας ηλιακό σύστημα. Πάντως η κρατούσα θεωρία για την τύχη της Γης μιλάει για εντελώς διαφορετικό τέλος από αυτό του πλανήτη που διαλύει ο λευκός νάνος. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πώς όταν το μητρικό μας άστρο κάψει τα καύσιμα του αρχικά θα διογκωθεί και μετατραπεί σε κόκκινο γίγαντα και σταδιακά θα συρρικνωθεί μετατρεπόμενος σε λευκό νάνο. Λόγω της κοντινής απόστασης της Γης με τον Ήλιο η διόγκωση του θα έχει ως αποτέλεσμα είτε το μητρικό μας άστρο να καταπιεί κυριολεκτικά τον πλανήτη μας είτε αν δεν τον εξαφανίσει να τον κάνει κυριολεκτικά.. κάρβουνο!

Πηγή: Andrew Vanderburg, John Asher Johnson, Saul Rappaport, Allyson Bieryla, Jonathan Irwin, John Arban Lewis, David Kipping, Warren R. Brown, Patrick Dufour, David R. Ciardi, Ruth Angus, Laura Schaefer, David W. Latham, David Charbonneau, Charles Beichman, Jason Eastman, Nate McCrady, Robert A. Wittenmyer, Jason T. Wright. A disintegrating minor planet transiting a white dwarf. Nature, 2015; 526 (7574): 546 DOI: 10.1038/nature15527

Το κοσμικό φιλί του θανάτου. Final Kiss of Two Stars Heading for Catastrophe

Δύο άστρα βρίσκονται σε εναγκαλισμό που θα καταλήξει σε συγχώνευση ή σε μαύρες τρύπες. This artist’s impression shows VFTS 352 — the hottest and most massive double star system to date where the two components are in contact and sharing material. The two stars in this extreme system lie about 160 000 light-years from Earth in the Large Magellanic Cloud. This intriguing system could be heading for a dramatic end, either with the formation of a single giant star or as a future binary black hole. Credit: ESO/L. Calçada

Διεθνής ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας τα τηλεσκόπια του Νότιου Ευρωπαϊκού Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή εντόπισαν το μεγαλύτερο και πιο καυτό δυαδικό αστρικό σύστημα που γνωρίζουμε. Τα δύο άστρα βρίσκονται στο νεφέλωμα της Ταραντούλας στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, έναν μικρό γειτονικό μας γαλαξία.

Δείτε ένα βίντεο που παρουσιάζει το εντυπωσιακό φαινόμενο. This animated artist’s impression shows VFTS 352 — the hottest and most massive double star system to date where the two components are in contact and sharing material. The two stars in this extreme system lie about 160 000 light-years from Earth in the Large Magellanic Cloud. This intriguing pair could be heading for a dramatic end, either with the creation of a single monster star or the formation of a binary black hole. Credit: ESO/L. Calçada

Σύμφωνα με τους ερευνητές τα δύο άστρα βρίσκονται σε μια τροχιακή σύγκλιση που θα οδηγήσει σε μια συγχώνευση αποτέλεσμα της οποίας θα είναι είτε ο σχηματισμός ενός νέου γιγάντιου άστρου ή η γέννηση ενός νέου δυαδικού συστήματος που θα αποτελείται αυτή τη φορά από δύο μελανές οπές.

Που βρίσκονται

This image shows the location of VFTS 352 — the hottest and most massive double star system to date where the two components are in contact and sharing material. The two stars in this extreme system lie about 160 000 light-years from Earth in the Large Magellanic Cloud. This intriguing system could be heading for a dramatic end, either merging to form a single giant star or forming a binary black hole. This view of the Tarantula star-forming region includes visible-light images from the Wide Field Imager at the MPG/ESO 2.2-metre telescope at La Silla and infrared images from the 4.1-metre infrared VISTA telescope at Paranal. Credit: ESO/M.-R. Cioni/VISTA Magellanic Cloud survey. Acknowledgment: Cambridge Astronomical Survey Unit

Το δυαδικό σύστημα έλαβε την κωδική ονομασία VFTS 352 και βρίσκονται σε απόσταση 160 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη.  Το νεφέλωμα της Ταραντούλας αποτελεί μόνιμο στόχο των αστρονόμων αφού πρόκειται για ένα τεράστιο εργοστάσιο παραγωγής άστρων.  Το νεφέλωμα της Ταραντούλας έχει διάμετρο περίπου χίλια έτη φωτός. Χρωστά το όνομά του στο γεγονός ότι οι  επιστήμονες που το βάφτισαν θεώρησαν ότι το σχήμα του και ειδικά οι πιο λαμπρές περιοχές του θυμίζουν (πολύ αμυδρά είναι η αλήθεια) τη γνωστή αράχνη.

This zoom sequence starts with a broad panorama of the southern night sky and closes in on the Tarantula star-forming region in the Large Magellanic Cloud. Among the many hot young stars here lies VFTS 352 — the hottest and most massive double star system to date where the two components are in contact and sharing material. The final frames show a close-up of the region of this exotic object, in an image created from images from the Wide Field Imager at the MPG/ESO 2.2-metre telescope at La Silla. Credit: ESO/N. Risinger (skysurvey.org)/R. Gendler Music Johan B Monell

Ονομάζεται επίσης 30 Δοράδος και αποτελεί ένα γιγάντιο κοσμικό μαιευτήριο μέσα στο οποίο γεννιούνται κατά εκατομμύρια νέα άστρα. Είναι δε τόσο λαμπρό που οι ειδικοί λένε πως αν ήταν κοντά μας σε απόσταση ίση με αυτή του νεφελώματος του Ωρίωνα, θα κάλυπτε τον μισό ουρανό μας και το φως του θα μετέτρεπε τη νύχτα σε ημέρα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι η πιο γόνιμη αλλά και πιο λαμπρή περιοχή όχι μόνο στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος αλλά σε ολόκληρο το γαλαξιακό σμήνος στο οποίο ανήκει ο γαλαξίας μας. Δεν εντυπωσιάζει όμως μόνο ο αριθμός αλλά και το μέγεθος των άστρων που «γεννά» η συγκεκριμένη περιοχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι ορισμένα από αυτά έχουν μάζα 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Τα γιγάντια άστρα παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς το μέγεθός τους οδηγεί γρήγορα ένα ποσοστό από αυτά στον θάνατο με εκρήξεις σουπερνόβα.

Πηγή: Astrophysical Journal (arXiv.org preprint).

Έρχονται οι Ωριωνίδες. The 2015 Orionids: Watch the Meteors Fly from the Club of Orion

Οι Ωριωνίδες καταφτάνουν και θα είναι ορατοί την Τετάρτη το βράδυ. A 2014 Orionid slices down towards the horizon. Image credit and copyright: Mark Ezell

Η βροχή από «πεφταστέρια» του φθινοπώρου, οι Ωριωνίδες, κορυφώνονται το βράδυ της Τετάρτης και τα χαράματα της Πέμπτης στο βόρειο ημισφαίριο, το οποίο περιλαμβάνει και την Ελλάδα.    

Πότε και που

The radiant for the Orionid meteors, looking eastward around 2 AM local. Image credit: Stellarium

Οι Ωριωνίδες είναι μια μέσης έντασης βροχή διαττόντων, που κάθε χρόνο λαμβάνουν χώρα από τις αρχές Οκτωβρίου έως τις αρχές Νοεμβρίου. Φέτος αναμένεται να φθάσουν στο μέγιστο σημείο τους το βράδυ της Τετάρτης 21 Οκτωβρίου προς χαράματα Πέμπτης 22 Οκτωβρίου.

The orbit of Halley’s Comet through the inner solar system. Note: in this graphic, celestial south is up. Image credit: NASA/JPL Small Body Database Browser

Οι καλύτερες ώρες για παρατήρηση είναι με κατεύθυνση προς την ανατολή, λίγο μετά τα μεσάνυχτα και πριν την αυγή, στο μέτρο που ο κατά τόπους ουρανός είναι καθαρός από σύννεφα. Οι Ωριωνίδες, που πήραν το όνομά τους επειδή φαίνεται να προέρχονται από τον αστερισμό του Ωρίωνα, δημιουργούνται από την "ουρά" που έχει αφήσει πίσω του ο κομήτης του Χάλεϊ. Δεκάδες μετέωρα -συνήθως 20 έως 25 ανά ώρα- εισέρχονται και καίγονται στην ατμόσφαιρα της Γης.

A 2013 Orionid. Credit: UKMON

Τα «πεφταστέρια» των Ωριωνίδων είναι από τα πιο γρήγορα, καθώς συχνά κινούνται με μεγάλη ταχύτητα έως 67 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και αφήνουν έντονα ίχνη στον ουρανό.

Soon, Earth will pass through a stream of debris from Halley's Comet, source of the annual Orionid meteor shower. Forecasters expect 25 meteors per hour when the shower peaks on Oct. 21st.

Εξάλλου, στις 26 Οκτωβρίου θα υπάρξει στα χαράματα τον ουρανό μια σύζευξη Αφροδίτης και Δία (θα πλησιάσουν μεταξύ τους σε απόσταση μόλις μίας μοίρας), ενώ στις 28 Οκτωβρίου στη σύζευξη θα προστεθεί και ο Άρης σε σχηματισμό τριγώνου, στην κατεύθυνση της ανατολής λίγο πριν βγει ο Ήλιος. Ενδιάμεσα, στις 27 Οκτωβρίου, θα υπάρχει πανσέληνος.

Αμέτρητοι φιλικοί στη ζωή πλανήτες είναι… αγέννητοι! Most Earth-Like Worlds Have Yet to Be Born, According to Theoretical Study

Η Γη είναι από τους πρώτους φιλικούς στη ζωή πλανήτες που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν και αναμένεται να γεννηθούν πολλοί ακόμη. This is an artist's impression of innumerable Earth-like planets that have yet to be born over the next trillion years in the evolving universe. Credit: NASA, ESA, and G. Bacon (STScI)

Μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη για τη ζωή στο Σύμπαν πραγματοποίησε ομάδα επιστημόνων στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με αυτή μπορεί στο Σύμπαν να υπάρχουν (θεωρητικώς) τρισεκατομμύρια πλανήτες όμως σύμφωνα με τη μελέτη εκείνοι που είναι δυνητικά φιλόξενοι για τη ζωή δεν αποτελούν παρά το 8% του συνόλου των πλανητών. Όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές το υπόλοιπο 92% των φιλικών στη ζωή πλανητών δεν έχει ακόμη γεννηθεί.

Η μελέτη

Μόνο το 8% υπάρχει σήμερα στο Σύμπαν, το άλλο 92% θα δημιουργηθεί σε απώτερο μέλλον. Earth came early to the party in the evolving universe. According to a new theoretical study, when our solar system was born 4.6 billion years ago only eight percent of the potentially habitable planets that will ever form in the universe existed. And, the party won't be over when the sun burns out in another 6 billion years. The bulk of those planets - 92 percent - have yet to be born.

Ερευνητές, με επικεφαλής τον Πίτερ Μπεχρούζι του διαστημικού ινστιτούτου Space Telescope Science Institute στη Βαλτιμόρη, προχώρησαν στις εκτιμήσεις τους μελετώντας δεδομένα των διαστημικών τηλεσκοπίων Hubble και Kepler.

Σύμφωνα με το «σενάριο» που ανέπτυξαν οι ερευνητές, όταν η Γη δημιουργήθηκε πριν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια, μόνο ένα μικρό ποσοστό (8%) των πλανητών που βρίσκονταν στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη είχαν αρχίσει να σχηματίζονται ενώ η μεγάλη πλειονότητα αυτών δυνητικά φιλόξενων στη ζωή πλανητών δεν έχουν ακόμη σχηματισθεί. Μάλιστα οι ερευνητές εκτιμούν ότι ακόμη και όταν μετά από περίπου έξι δις. έτη όταν ο Ήλιος «σβήσει» το «πάρτι» της ζωής θα συνεχίζεται με τον συνεχή σχηματισμό φιλικών στη ζωή πλανητών στο Σύμπαν.«Σε σχέση με όλους τους πλανήτες που θα σχηματισθουν ποτέ στο σύμπαν, η Γη στην πραγματικότητα ήταν πολύ πρώιμη», δήλωσε ο Μπεχρούζι.

Τα δεδομένα

Το σύμπαν έχει ηλικία 13,8 δισεκατομμυρίων ετών. Καθώς το Hubble μπορεί να κοιτάξει μακριά στον χώρο και άρα πολύ πίσω στον χρόνο, μπορεί να δώσει στους επιστήμονες ένα είδος «οικογενειακού άλμπουμ» με διαδοχικές φωτογραφίες των γαλαξιών και των άστρων τους στις διάφορες εξελικτικές φάσεις του σύμπαντος. Στη νεανική ηλικία του το σύμπαν γεννούσε άστρα με πολύ πιο γρήγορο ρυθμό από ό,τι τώρα. Παρόλα αυτά, η διαδικασία σχηματισμού άστρων (άρα και δυνητικά κατοικήσιμων πλανητών) θα συνεχισθεί για πολύ-πολύ ακόμη καιρό, τόσο στον δικό μας γαλαξία, όσο και σε άλλους.

Το Kepler έχει δείξει ότι οι δυνητικά φιλόξενοι πλανήτες (ούτε πολύ κοντά, ούτε πολύ μακριά από το άστρο τους) είναι άφθονοι στον γαλαξία μας. Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν ότι μόνο στον δικό μας γαλαξία μπορεί να υπάρχουν ένα δισεκατομμύριο εξωπλανήτες με μέγεθος περίπου όσο η Γη. Από αυτούς πολλοί -άγνωστο πόσοι- είναι βραχώδεις και από αυτούς ένα μικρότερο αλλά καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό είναι κατοικήσιμοι. Αν σκεφθεί κανείς ότι στο ορατό σύμπαν μπορεί να υπάρχουν περί τους 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες, αντιλαμβάνεται εύκολα κάποιος πόσοι κόσμοι υπάρχουν που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν ζωή.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το τελευταίο άστρο του σύμπαντος δεν αναμένεται να «σβήσει» προτού περάσουν 100 τρισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα, οπότε η ζωή έχει μέλλον μπροστά της να δημιουργήσει ουκ ολίγους εξωγήινους πολιτισμούς. Σύμφωνα όμως με τους ερευνητές όσο περνάει ο καιρός και το Σύμπαν διαστέλλεται και μάλιστα επιταχυνόμενο θα είναι εξαιρετικά δύσκολο ή και αδύνατο για τους μελλοντικούς πολιτισμούς να μπορέσουν να κοιτάξουν τόσο μακριά στο ορατό Σύμπαν ή ίσως το ίδιο το Σύμπαν και οι διεργασίες του να έχουν σβήσει τα αρχικά του ίχνη. Έτσι οι μελλοντικοί προηγμένοι πολιτισμοί δεν θα γνωρίζουν αυτά που γνωρίζουμε εμείς, πώς δηλαδή γεννήθηκε ο Κόσμος και δεν θα μάθουν ποτέ πώς βρέθηκαν εκεί που… θα βρίσκονται. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of The Royal Astronomical Society».

Πηγή: Peter Behroozi and Molly Peeples. On The History and Future of Cosmic Planet Formation. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 2015 DOI: 10.1093/mnras/stv1817