Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τρίτη 2 Μαΐου 2017

Κώστας Καρυωτάκης, «Κάθαρσις»

Igor Mościcki, Catharsis

Βέβαια. Έπρεπε να σκύψω μπροστά στον ένα και, χαίδεύοντας ηδονικά το μαύρο σεβιότ - παφ, παφ, παφ, παφ -, «έχετε λίγη σκόνη» να είπω «κύριε Άλφα».

Ύστερα έπρεπε να περιμένω στη γωνιά, κι όταν αντίκριζα την κοιλιά του άλλου, αφού θα 'χα επί τόσα χρόνια παρακολουθήσει τα αισθήματα και το σφυγμό της, να σκύψω άλλη μια φορά και να ψιθυρίσω εμπιστευτικά: «Ωχ, αυτός ο Άλφα, κύριε Βήτα...»

Έπρεπε πίσω από τα γυαλιά του Γάμμα, να καραδοκώ την ιλαρή ματιά του. Αν μου την εχάριζε, να ξεδιπλώσω το καλύτερο χαμόγελό μου και να τη δεχθώ όπως σε μανδύα ιππότου ένα βασιλικό βρέφος. Αν όμως αργούσε, να σκύψω για τρίτη φορά γεμάτος συντριβή και ν' αρθρώσω: «Δούλος σας, κύριε μου».

Αλλά πρώτα πρώτα έπρεπε να μείνω στη σπείρα του Δέλτα. Εκεί η ληστεία γινόταν υπό λαμπρούς, διεθνείς οιωνούς, μέσα σε πολυτελή γραφεία. Στην αρχή δεν θα υπήρχα. Κρυμμένος πίσω από τον κοντόπαχο τμηματάρχη μου, θα οσφραινόμουν. Θα είχα τρόπους λεπτούς, αέρινους. Θα εμάθαινα τη συνθηματική τους γλώσσα. Η ψαύσις του αριστερού μέρους της χωρίστρας θα εσήμαινε: «πεντακόσιες χιλιάδες». Ένα επίμονο τίναγμα της στάχτης του πούρου θα έλεγε: «σύμφωνος». Θα εκέρδιζα την εμπιστοσύνη όλων. Και, μια μέρα, ακουμπώντας στο κρύσταλλο του τραπεζιού μου, θα έγραφα εγώ την απάντηση: «Ο αυτόνομος οργανισμός μας, κύριε Εισαγγελεύ...»

Έπρεπε να σκύψω, να σκύψω, να σκύψω. Τόσο που η μύτη μου να ενωθεί με τη φτέρνα μου. Έτσι βολικά κουλουριασμένος, να κυλώ και να φθάσω.

Κανάγιες!

Το ψωμί της εξορίας με τρέφει. Κουρούνες χτυπούν τα τζάμια της κάμαρας μου. Και σε βασανισμένα στήθη χωρικών βλέπω να δυναμώνει η πνοή που θα σας σαρώσει.

Σήμερα επήρα τα κλειδιά κι ανέβηκα στο ενετικό φρούριο. Επέρασα τρεις πόρτες, τρία πανύψηλα, κιτρινωπά τείχη, με ριγμένες επάλξεις. Όταν βρέθηκα μέσα στον εσωτερικό, τρίτο κύκλο, έχασα τα ίχνη σας. Κοιτάζοντας από τις πολεμίστριες, χαμηλά, τη θάλασσα, την πεδιάδα, τα βουνά, ένιωθα τον εαυτό μου ασφαλή. Εμπήκα σ' ερειπωμένους στρατώνες, σε κρύπτες όπου είχαν φυτρώσει συκιές και ροδιές. Εφώναζα στην ερημία. Επερπάτησα ολόκληρες ώρες σπάζοντας μεγάλα, ξερά χόρτα. Αγκάθια κι αέρας δυνατός κολλούσαν στα ρούχα μου. Με ήβρε η νύχτα1...

Δημοσιεύτηκε μετά το θάνατο του ποιητή στα Ευρισκόμενα.

José Clemente Orozco, Catharsis, 1934 

«…Πέμπτο δείγμα πως η γνήσια ποίηση είναι καθαρά πολιτική, λαβαίνω ένα κείμενο του Καρυωτάκη. Είναι το Κάθαρσις.

Γραμμένη λίγο προτού πεθάνει ο ποιητής, η Κάθαρσις είναι καθαρή, όσο και η αυτοκτονία του. Που η αυτοκτονία του Καρυωτάκη στην Πρέβεζα λειτούργησε σαν καθαρμός για όλους τους ποιητές και ολόκληρη την ποίηση της εποχής του.

Η Κάθαρσις είναι ένα σύντομο κείμενο, που γράφτηκε στα 1928 και περιγράφει την πολιτική ζωή της Ελλάδας εξήντα χρόνους αργότερα. Το κείμενο αυτό δίνει μια πρωθύστερη αναπαράσταση της πολιτικής αθλιότητας του σήμερα με πιστότητα ανατριχιαστική.

Ποιος Έλληνας στις μέρες μας από τα λυκόπουλα της Κυριακής ως τους κρονόληρους και τους τριγέροντες, δεν έχει ακούσει τη λέξη «κάθαρση» ;

Με αφορμή έναν αλήτη του σκοινιού και της φούρκας· ένα κάθαρμα της πολιτείας, όπως θα έλεγε ο Πλάτων2, που αν αλλάξεις το πέμπτο γράμμα στο όνομά του θα διαβάσεις τη λέξη σκατάς· και με υπόδικους μία κυβέρνηση, μία αντιπολίτευση, μία δικαιοσύνη, και ολόκληρο τον ημερήσιο τύπο και το κύκλωμα ενημέρωσης, τρία χρόνια τώρα μέρα και νύχτα η λέξη κάθαρση λερώνει τα αυτιά και τα μάτια μας.

Όσο πιο πολύ την ακούμε, τόσο πιο βαθιά βεβαιώνεται μέσα μας το αληθινό της όνομα: ακαθαρσία, βορβορυγμός και βόρβορος.

Εξοδεύτηκαν μια Πρέσπα μελάνι και κορμοί δέντρα χαρτί ένα δάσος για τη λέξη αυτή. Και χαθήκανε εκατομμύρια ανθρωποώρες εργασίας. Τόσο, που αν είχε χρησιμοποιηθεί γόνιμα ο χρόνος αυτός από τους έλληνες, θα είχαμε σκάψει το μετρό της Αθήνας, και θα είχαμε διώξει το νέφος.

Εt tamen. Όσο γνωρίζω, αυτά τα τρία χρόνια ούτε μια φορά δεν ακούστηκε η Κάθαρσις του Καρυωτάκη. Το λιτό αυτό κείμενο, που πριν εξήντα χρόνια ζωγράφισε πιστά την απολίθωση και την ενανθράκωση της πολιτικής μας ζωής και συνείδησης σήμερα.

Διαβασμένο έγκαιρα και σωστά το Κάθαρσις του Καρυωτάκη, θα είχε προφτάσει να κάμει άχρηστες τα δύο εκατομμύρια σελίδες και βιντεοκασέτες που γράφτηκαν για την κάθαρση από το πήλινο μυαλό και το ξύλινο χέρι μας.

Τόσο δραστικό είναι το πολιτικό βεληνεκές της αληθινής ποίησης. Μια σελίδα ποίηση είναι ίσον ή μεγαλύτερο από μια βιβλιοθήκη φλυαρίες».

Igor Mościcki, Nemesis

1. Μετά το «Με ήβρε η νύχτα…» το χειρόγραφο του Καρυωτάκη είχε ακόμη τη φράση «κι ο θάνατος» Βλ. την έκδοση του Γ.Π.Σαββίδη 2, 231
2. Κτείνειν ως νόσον πόλεως = να τον σκοτώνουν σα να’τανε κάθαρμα της πολιτείας. Πλάτ., Πρωταγ. 322d

Απόσπασμα από τα «Ελληνικά» του Δημήτρη Λιαντίνη (σελ. 62 - 63)

Ανάλυση αρχαίων οστών επιχειρεί να ξαναγράψει την ιστορία της Αμερικής. Humans in California 130,000 Years Ago? Get the Facts

Αμφιλεγόμενη χαρακτηρίζεται η μελέτη καθώς τα ευρήματα σπρώχνουν τον αποικισμό του Νέου Κόσμου 100 χιλ. χρόνια πίσω. A new study has dropped a bombshell on archaeology, claiming signs of human activity in the Americas far earlier than thought. A side view of groove produced by percussion on a mastodon leg bone. Credit: Tom Deméré/San Diego Natural History Museum

Προϊστορικοί άνθρωποι, οι οποίοι μάλλον δεν ήταν καν Homo sapiens, έτρωγαν το μεδούλι από τα κόκαλα παχύδερμων στην Αμερική πριν από 130.000 χρόνια, υποδεικνύει νέα μελέτη. Θα είναι όμως δύσκολο να πειστούν όλοι οι ανθρωπολόγοι, δεδομένου ότι τα ευρήματα σπρώχνουν τον αποικισμό του Νέου Κόσμου 100.000 χρόνια πιο πίσω στο παρελθόν.

Αμφιλεγόμενη μελέτη

Two mastodon femur balls, one face up and one face down, are among the remains found at the Cerutti site in San Diego. PHOTOGRAPH BY SAN DIEGO NATURAL HISTORY MUSEUM

Η μελέτη προκαλεί μεγάλο ντόρο μεταξύ των ανθρωπολόγων, χαρακτηρίζεται όμως αμφιλεγόμενη ακόμα και από τον δικτυακό τόπο του περιοδικού Nature όπου δημοσιεύεταιΑφορά τα οστά μαστόδοντων, προϊστορικών συγγενών των μαμούθ και των ελεφάντων, τα οποία, σύμφωνα με τους ερευνητές, φαίνεται να σπάστηκαν επίτηδες.

Οστά μαστόδοντου και μεγάλες πέτρες βρέθηκαν στη διάρκεια χωματουργικών εργασιών στο Σαν Ντιέγκο. San Diego Natural History Museum paleontologist Don Swanson points at a rock fragment near a large mastodon tusk fragment. PHOTOGRAPH BY SAN DIEGO NATURAL HISTORY MUSEUM

Τα κόκαλα ήρθαν κατά τύχη στο φως το 2002 κατά τη διάρκεια οδικών έργων σε προάστιο του Σαν Ντιέγκο. Μαζί με τα οστά βρέθηκαν μεγάλες πέτρες διάσπαρτες ανάμεσα σε λεπτόκοκκα ιζήματα, οι οποίες σύμφωνα με τους ερευνητές δεν θα μπορούσαν να μεταφερθούν εκεί από νερό.

A boulder discovered at the Cerutti Mastodon site thought to have been used by early humans as a hammerstone. Credit: Tom Deméré/San Diego Natural History Museum

Τα ίχνη θραύσης, λέει η μελέτη, δείχνουν ότι κάποιος τοποθέτησε επίτηδες τα οστά σε κάποια μεγάλη πέτρα και στη συνέχεια χρησιμοποίησε μια δεύτερη, μικρότερη πέτρα για να τα σπάσει, πιθανώς για να αποσπάσει το θρεπτικό μεδούλι.

A close-up view of a spirally fractured mastodon femur bone from the site. PHOTOGRAPH BY TOM DEMÉRÉ, SAN DIEGO NATURAL HISTORY MUSEUM

Οι πέτρες φέρουν επίσης ίχνη από χτυπήματα, και τα πειράματα των ερευνητών με πέτρες και κόκαλα ελέφαντα παρήγαγαν πολύ παρόμοια ίχνη.

Ηλικίας 130.000 ετών

The Cerutti site also revealed unbroken mastodon ribs and vertebrae. PHOTOGRAPH BY SAN DIEGO NATURAL HISTORY MUSEUM

Τα οστά των μαστόδοντων δεν ήταν δυνατό να χρονολογηθούν με την αξιόπιστη μέθοδο του άνθρακα-14, καθώς το κολλαγόνο που περιέχει άνθρακα είχε προ πολλού χαθεί. Χρονολογήθηκαν όμως με μια άλλη μέθοδο που βασίζεται στη διάσπαση των ιχνών ουρανίου που υπάρχει στο περιβάλλον, και οι μετρήσεις έδειξαν την καταπληκτική ηλικία των 130.000 ετών.

Την εποχή εκείνη ο σύγχρονος άνθρωπος Homo sapiens ζούσε μόνο στην Αφρική -οι αρχαιότερες ενδείξεις μετανάστευσης σε άλλες ηπείρους χρονολογούνται σε λιγότερο από 100.000 χρόνια πριν.

Ποιοι ήταν οι μυστηριώδεις πρώτοι άνθρωποι της Αμερικής;

An archaeological site in California may have opened up a whole new chapter in the history of humans in the Americas. Researchers claim the site shows evidence of humans interacting with the bones of a mastodon, an ice age relative of elephants and mammoths. New dating suggests the site may be 130,000 years old – 100,000 years earlier than the accepted date for the first human colonisation of the Americas.

Τότε, όμως, ποιοι μπορεί να ήταν οι μυστηριώδεις, πρώτοι άνθρωποι της Αμερικής; Εφόσον τα συμπεράσματα της ανάλυσης ευσταθούν, ένα ενδεχόμενο είναι να επρόκειτο για Homo sapiens που ταξίδεψαν από την Αφρική νωρίτερα από ό,τι πιστεύεται. Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι να επρόκειτο για Νεάντερταλ από την Ευρώπη, ή για τους μυστηριώδεις «ανθρώπους της Ντενίσοβα» που ζούσαν εκείνη την εποχή στην Ευρασία.

Δεδομένου πάντως ότι η μελέτη δεν προσφέρει άμεσες αρχαιολογικές ενδείξεις, παρά μόνο έμμεσα συμπεράσματα, ο ισχυρισμός της δύσκολα θα γίνει καθολικά αποδεκτός πριν υπάρξουν νέα ευρήματα.

Οι επικρίσεις εστιάζονται μεταξύ άλλων στις εικασίες της μελέτης σχετικά με το πώς το ουράνιο περνά από το νερό στα οστά, καθώς και στους παράγοντες που οδήγησαν στη θραύση των οστών.

Αν και οι ερευνητές επιμένουν ότι τα οστά βρέθηκαν στην αρχική τους κατάσταση, μια υποψία που διατυπώνουν συνάδελφοί τους είναι ότι τα κόκαλα έσπασαν λόγω του βάρους των χωματουργικών μηχανημάτων που άνοιγαν νέο δρόμο στο Σαν Ντιέγκο. Για την οριστική απάντηση φαίνεται ότι θα περιμένουμε.



Τετάρτη 26 Απριλίου 2017

Νέα δεδομένα για την αλληλεπίδραση του ήλιου με τον γαλαξία. NASA’s Cassini, Voyager Missions Suggest New Picture of Sun’s Interaction with Galaxy

Απεικόνιση της μορφής της ηλιακής αστρόσφαιρας (ηλιόσφαιρας) και της θέσης των διαστημοπλοίων Voyager 1 & 2 βασισμένη σε μετρήσεις των Voyagers και του Cassini. Ο Ήλιος βρίσκεται στο κέντρο. Το Voyager 1 (επάνω) έχει περάσει στον μεσοαστρικό χώρο από τον Αύγουστο του 2012 και «αισθάνεται» τη ροή του μεσοαστρικού αερίου (κόκκινα βέλη) και το μεσοαστρικό μαγνητικό πεδίο (γκρι γραμμές), ενώ το Voyager 2 (κάτω) βρίσκεται ακόμη μέσα στην «ηλιοθήκη», έναν σχεδόν σφαιρικό φλοιό που λειτουργεί ως μια μεγάλης κλίμακας «δεξαμενή» πλάσματος και σηματοδοτεί την αλληλεπίδραση της ηλιακής «φυσαλίδας» με τον μεσοαστρικό χώρο. Η χρωματική κλίμακα δείχνει την κατανομή των ενεργητικών ουδετέρων ατόμων που καταγράφει το Cassini. Τα ενεργητικά ουδέτερα άτομα προκύπτουν από μια διαδικασία ανταλλαγής φορτίου μεταξύ ενεργητικών ιόντων και ουδέτερων σωματιδίων και μπορούν να λειτουργήσουν ως κομιστές σημαντικών πληροφοριών προερχόμενα από πολύ απομακρυσμένες περιοχές της ηλιόσφαιρας. (b) Σε αντίθεση με την παλαιότερη θεωρητική αντίληψη, η μορφή της ηλιόσφαιρας είναι περισσότερο συμμετρική και μοιάζει με μια σφαιρική «φυσαλίδα». New data from NASA’s Cassini, Voyager and Interstellar Boundary Explorer missions show that the heliosphere — the bubble of the sun’s magnetic influence that surrounds the inner solar system — may be much more compact and rounded than previously thought. The image on the left shows a compact model of the heliosphere, supported by this latest data, while the image on the right shows an alternate model with an extended tail. The main difference is the new model’s lack of a trailing, comet-like tail on one side of the heliosphere. This tail is shown in the old model in light blue. Credits: Dialynas, et al. (left); NASA (right)

Μέχρι σήμερα η θεωρητική έρευνα για την ηλιόσφαιρα υποστήριζε πως η μορφή της μοιάζει περισσότερο με μαγνητόσφαιρας. Η τελική πειραματική επιβεβαίωση πως η θεώρηση αυτή δεν είναι ακριβής, ήρθε πρόσφατα από ερευνητές της Ακαδημίας Αθηνών και του Applied Physics Laboratory/Johns Hopkins University, µέσω της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων τους στο περιοδικό Nature Astronomy στις 24 Απριλίου 2017.

Ύστερα από 55 χρόνια επιστημονικής έρευνας, οι συνδυασμένες μετρήσεις των διαστημοπλοίων Voyager 1, Voyager 2 και Cassini αποδεικνύουν ότι οι μεταβολές του ηλιακού ανέμου εκτείνονται έως τα όρια της ηλιόσφαιρας κατά τη διάρκεια του 11ετούς ηλιακού κύκλου και υποδεικνύουν πως αυτή αλληλεπιδρά µε το μεσοαστρικό αέριο ως μία διαμαγνητική «φυσαλίδα» πλάσματος.

Η ηλιόσφαιρα είναι μια εκτεταμένη περιοχή που κυριαρχείται από τη ροή του ηλιακού ανέμου, περιλαμβάνει το ηλιακό µας σύστημα και εκτείνεται σε αποστάσεις ως και 120 φορές μεγαλύτερες από την απόσταση Γης-Ήλιου. Από το 1961, το σχήμα και η αλληλεπίδρασή της με το μεσοαστρικό αέριο, περιγραφόταν στο πλαίσιο δύο σημαντικά διαφορετικών θεωρητικών μοντέλων: ενός μοντέλου τύπου μαγνητόσφαιρας (όπως εκείνη της Γης) µε μαγνητοουρά που θα μπορούσε να εκτείνεται σε αποστάσεις μεγαλύτερες κατά τουλάχιστον 1000 φορές από την απόσταση Γης-Ηλίου, και ενός μοντέλου που προέβλεπε μία περισσότερο συμμετρική, σχεδόν σφαιρική δομή που αλληλεπιδρά με ένα μεγάλης κλίμακας μεσοαστρικό μαγνητικό πεδίο.

Many other stars show tails that trail behind them like a comet’s tail, supporting the idea that our solar system has one too. However, new evidence from NASA’s Cassini, Voyager and Interstellar Boundary Explorer missions suggest that the trailing end of our solar system may not be stretched out in a long tail. From top left and going counter clockwise, the stars shown are LLOrionis, BZ Cam and Mira. Credits: NASA/HST/R.Casalegno/GALEX

Μετρήσεις Ενεργητικών Ουδετέρων Σωματιδίων (ΕΝΑ) από το πείραμα Magnetospheric IMaging Instrument (MIMI) του διαστημοπλοίου Cassini σε συνδυασμό µε μετρήσεις ενεργητικών ιόντων από τα πειράματα Low Energy Charged Particle (LECP) στα Voyager 1 και 2, δείχνουν πως η ηλιόσφαιρα αποκρίνεται στις αλλαγές της ροής του ηλιακού ανέμου μέσα στη διάρκεια του 11-ετούς ηλιακού κύκλου και εντός ενός σύντομου χρονικού διαστήματος, περίπου 2-3 ετών. Η απόκριση της ηλιόσφαιρας, µμάλιστα, εμφανίζει παρόμοια συμπεριφορά σε αυτές τις αλλαγές, τόσο προς την κατεύθυνση της αιχμής της («ρύγχος»), όπου συναντά την εισερχόμενη ροή του μεσοαστρικού αερίου, όσο και προς την αντιδιαμετρική κατεύθυνση, εκείνη της «ουράς».

Η έξοδος του Voyager 1 στο μεσοαστρικό χώρο συνοδεύτηκε από ένα σύνολο εντυπωσιακών μετρήσεων, όπου, μεταξύ άλλων αποτελεσμάτων, διαπιστώθηκε η ύπαρξη ενός πολύ ισχυρότερου μαγνητικού πεδίου από αυτό που αναμενόταν θεωρητικά. Τα παραπάνω αποτελέσματα, σε συνδυασμό µε την εξακρίβωση πως η πίεση του πλάσματος μέσα στην «ηλιοθήκη» (μια περιοχή, «φλοιός», µεταξύ του κρουστικού κύματος παύσης και της ηλιόπαυσης) είναι σημαντικά μεγαλύτερη από εκείνη του μαγνητικού πεδίου, υποδεικνύουν πως η ηλιόσφαιρα είναι μια σχεδόν συμμετρική «φυσαλίδα» πλάσματος που εμφανίζει διαμαγνητική συµπεριφορά: «αντιστέκεται» στη ροή του μεσοαστρικού αερίου που περιτυλίγεται γύρω από την ηλιόσφαιρα, λίγο έως πολύ, όπως το νερό ρέει γύρω από ένα βότσαλο σε ένα ποτάμι.

Η Ακαδημία Αθηνών συμμετέχει ενεργά στην έρευνα των ορίων του ηλιακού µας συστήματος µέσω των ερευνητών του Γραφείου Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας και του Ακαδημαϊκού Καθηγητή Σταμάτιου Μ. Κριμιζή, επικεφαλής του Γραφείου και των πειραμάτων LECP στα Voyager 1 και 2, αλλά και του πειράματος MIMI στο Cassini (έως το έτος 2015).

Επίσημες ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων εμφανίζονται στους παρακάτω συνδέσμους: 

Nature Astronomy Journal: Dialynas, K., S. M. Krimigis, D. G. Mitchell, R. B. Decker & E. C. Roelof, The bubble-like shape of the heliosphere observed by Voyager and Cassini. Nat. Astron. 1, 0115 (2017). https://www.nature.com/articles/s41550-017-0115

European Geosciences Union (highlighted announcement, abstracts of special, public interest, 25/04/2017): http://meetingorganizer.copernicus.org/EGU2017/orals/24849

Johns Hopkins University/Applied Physics Laboratory: http://www.jhuapl.edu/newscenter/pressreleases/2017/170424.asp

Πηγή: imerisia.gr

Τρίτη 25 Απριλίου 2017

Απευθείας επικοινωνία εγκεφάλου - υπολογιστή σε 4 χρόνια. Neuralink: A Startup Soon To Implant Computers Within Human Brains

Σε έναν κόσμο όπου όλοι μαζί θα ενώνουμε τα κομμάτια του παζλ της τεχνητής νοημοσύνης αποβλέπει ο Έλον Μασκ. What would happen if your computer worked as fast as your brain? It sounds scary right now, but Elon Musk is already on his way to make it a reality. Elon Musk is scared that the world will be taken over by Artificial Intelligence (AI). Was he speaking about his own creation then? Welcome, Neuralink – a technology that can link itself to our neurons.

Στη δημιουργία μιας τηλεπαθητικής «γλώσσας», η οποία θα επιτρέπει την απευθείας επικοινωνία εγκεφάλου - ηλεκτρονικού υπολογιστή, αποβλέπει ο Έλον Μασκ, και μάλιστα σε μόλις τέσσερα χρόνια από σήμερα. Η φουτουριστική επικοινωνία ανθρώπου - μηχανής, όπως αποκάλυψε ο ίδιος, θα βασίζεται σε λιλιπούτειες εμφυτεύσιμες συσκευές, οι οποίες μάλιστα θα ενισχύουν τις επιδόσεις του ανθρώπινου εγκεφάλου.

Hi-tech «ανάγνωση» των ανθρώπινων σκέψεων

Εμφυτευμένες μικροσυσκευές θα μπορούν στο μέλλον να «ανεβάζουν» και να «κατεβάζουν» τις ανθρώπινες σκέψεις. Upload your thoughts and download them when needed, Elon Musk’s ‘Neuralink’ aims at connecting brains with computers.

Το σχέδιο από το μέλλον έχει αναλάβει η νέα επιχείρηση του Μασκ, Neuralink, η οποία τον περασμένο Ιούλιο συστάθηκε στην Καλιφόρνια ως εταιρεία «ιατρικής έρευνας». Η Neuralink πρόκειται να δουλέψει επάνω στο όραμα του ιδρυτή της γύρω από την τεχνολογία «neural lace», η οποία βασίζεται στην εμφύτευση μικροσκοπικών ηλεκτροδίων στον εγκέφαλο που θα μπορούσαν κάποτε στο μέλλον να «ανεβάζουν» (upload) και να «κατεβάζουν» (download) τις ανθρώπινες σκέψεις.

«Αν έπρεπε να εξηγήσω τη συγκεκριμένη ιδέα, τότε πιθανότατα να την περιέγραφα ως συναινετική τηλεπάθεια» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μασκ.

Στόχος της Neuralink, ο οποίος αναμένεται να υλοποιηθεί μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια, είναι η δημιουργία ενός προϊόντος που να βοηθάει άτομα με σοβαρούς εγκεφαλικούς τραυματισμούς, οι οποίοι οφείλονται σε σοβαρά εγκεφαλικά επεισόδια ή ακόμη και καρκίνους.

Σε οκτώ με δέκα χρόνια από τώρα η τεχνολογία αυτή δεν αποκλείεται να είναι διαθέσιμη για το κοινό, αναφέρει ο ίδιος.

Ο Μασκ θεωρεί ότι ο πραγματικός χρόνος κυκλοφορίας των εν λόγω μικροσυσκευών για τη βοήθεια ασθενών θα εξαρτηθεί από την πορεία των δοκιμών, αλλά και από τις αρμόδιες υπηρεσίες οι οποίες θα πρέπει να προχωρήσουν στην έγκρισή τους.

Συλλογική η τεχνητή νοημοσύνη του Μασκ

Illustration by James Bareham / The Verge

Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο αμερικανός επιχειρηματίας εξήγησε ότι το ιδανικό αποτέλεσμα της επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων και υπολογιστών θα είναι ένας κόσμος όπου «όλοι εμείς θα αποτελούμε την τεχνητή νοημοσύνη».

Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με τον Μασκ, θα μπορούσε να αποκλείσει την κακή πλευρά της τεχνητής νοημοσύνης επιτρέποντας στους ενδιαφερομένους να αποτελέσουν μέρος ενός φουτουριστικού συμβιωτή «ανθρώπου-τεχνητής νοημοσύνης». Μάλιστα, ο ίδιος παρομοίασε τον τρόπο λειτουργίας του νέου συστήματος με την επικοινωνία μεταξύ μεταιχμιακού συστήματος (γνωστό και ως λιμβικό) - ένα σύνολο ανατομικών εγκεφαλικών δομών - και φλοιού του ανθρώπινου εγκεφάλου.

«Θεωρώ ότι σε περίπτωση μιας επιτυχούς συγχώνευσης του ανθρώπου και της τεχνητής νοημοσύνης, μέσω της βελτίωσης του νευρωνικού συνδέσμου μεταξύ του φλοιού του εγκεφάλου και της ψηφιακής προέκτασης του εαυτού μας - ο οποίος ήδη υπάρχει αλλά χρήζει βελτίωσης ως προς την ευρυζωνικότητά του - τότε θα μπορούσαμε να αποτελέσουμε μέρος ενός ευρύτερου συμβιωτή ανθρώπου - τεχνητής νοημοσύνης. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να μας απασχολεί η κακή ή η επικίνδυνη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς θα την αποτελούμε όλοι μαζί συλλογικά» καταλήγει ο Μασκ.


O πρώτος διεθνής αγώνας ταχύτητας ανάμεσα σε νανοαυτοκίνητα-μόρια! The world's first international race for molecular cars, the Nanocar Race

Entrants, not to scale. Top row (left to right): NanoMobile club (France); Nanocar Team: Rice(USA) & Graz (Austria) Universities; Nano-windmill Compagny, Dresden Technical University (Germany). Bottom row (left to right): MANA-NIMS, Nano-Vehicle (Japan); Ohio Bobcat nanowagon team, Ohio University (USA); Swiss-nano Dragster, University of Basel (CH) Credit: Nanocar Race

Αυτή η κούρσα θα είναι διαφορετική από κάθε άλλη που έχει γίνει ποτέ στον κόσμο. Λέγεται "Nanocar race", θα πραγματοποιηθεί στην Τουλούζη της Γαλλίας στις 28-29 Απριλίου, θα διαρκέσει 36 ώρες και οι διαγωνιζόμενοι θα είναι μόρια - νανοαυτοκίνητα.

Έξι επιστημονικές ομάδες ρίχνουν τα οχήματα τους σε μία πίστα πιο λεπτή και από ανθρώπινη τρίχα. Credit: CNRS (Délégation Paris Michel-Ange)

Εννέα επιστημονικές ομάδες δήλωσαν συμμετοχή και -μετά από επιλογή- έξι αναμένεται να βρεθούν στη γραμμή εκκίνησης του...μικροσκοπίου, σε θερμοκρασίες πολύ πιο κρύες και από τις πολικές, μόλις λίγους βαθμούς Κελσίου πάνω από το απόλυτο μηδέν. Οι έξι διαγωνιζόμενοι προέρχονται από τη Γαλλία, την Αυστρία, τη Γερμανία, την Ελβετία, την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ.

Κάθε «όχημα» θα αποτελείται από λίγες εκατοντάδες άτομα και θα κινείται με ενέργεια από ηλεκτρικούς παλμούς ηλεκτρονίων που θα στέλνει το μικροσκόπιο. Τα οχήματα-μόρια θα πρέπει να διασχίσουν μια «πίστα» μήκους 100 νανομέτρων (δισεκατομμυριοστών του μέτρου), όσο το ένα χιλιοστό του πλάτους μιας ανθρώπινης τρίχας, η οποία έχει φτιαχθεί από άτομα χρυσού.

Κάθε νανο-όχημα θα πρέπει να προχωρήσει 20 νανόμετρα, να κάνει μετά μία στροφή 45 μοιρών, ύστερα να προχωρήσει άλλα 30 νανόμετρα, στη συνέχεια να κάνει μια νέα στροφή 45 μοιρών και τελικά να διανύσει άλλα 20 νανόμετρα. Σε περίπτωση ατυχήματος, μία ομάδα θα μπορεί να αποσύρει το «όχημά» της και να το αντικαταστήσει με άλλο. Οι κανόνες απαγορεύουν τα «τζαρτζαρίσματα» ανάμεσα στα μόρια.

Αν και η συνολική απόσταση που θα διανύσουν είναι απειροελάχιστη, εξίσου μικροσκοπικά είναι και τα οχήματα της φόρμουλας, που υπολογίζεται πως θα χρειαστούν περίπου 36 ώρες για να περάσουν την γραμμή του τερματισμού.

The NanoCar Race is an event organized by the CNRS, the French National Center for Scientific Research, in which molecular machines compete on a nano-sized racetrack. These "NanoCars" or molecule-cars can have real wheels, an actual chassis... and are propelled by the energy of electric pulses! Nothing is visible to the naked eye, however a unique microscope located at the CNRS's Centre d'élaboration de matériaux et d'études structurales (CEMES) in Toulouse (south-western France) will make it possible to follow the race. A genuine scientific prowess and an international human adventure, the race is a one-off event, and will be broadcast live on NanoCar-Race.cnrs.fr and the NanoCar Race YouTube channel.

Η εκδήλωση διοργανώνεται από το Κέντρο Μελέτης Υλικών (CEMES) του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας στην Τουλούζη και θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω του YouTube (στο κανάλι Nanocar Race).

Όπως εξηγούν οι διοργανωτές, στόχος του πειράματος είναι η προώθηση της έρευνας γύρω από τις μεθόδους ελέγχου και παρατήρησης των μοριακών μηχανών, που στο κοντινό μέλλον θα χρησιμοποιούνται σε πληθώρα εφαρμογών, από τους κβαντικούς υπολογιστές μέχρι την αποδόμηση αποβλήτων.

Δευτέρα 24 Απριλίου 2017

LSD: Ποδηλατάδα με τον Διάβολο. LSD: Bicycle with the Devil

«Γεννήθηκε» στο εργαστήριο το 1938, έγινε ανάρπαστο τη δεκαετία του ’60, απαγορεύτηκε και κάπως ξεχάστηκε... Και τώρα το LSD επανέρχεται δυναμικά, αν και σε μικροδόσεις. Albert Hofmann, the discoverer of LSD, lambasted the countercultural movement for marginalizing a chemical that he asserted had potential benefits as an invaluable supplement to psychotherapy and spiritual practices such as meditation. Can LSD treat depression? Microdosing in the mainstream.

Είναι μια ουσία τεχνητή που φτιάχτηκε στο εργαστήριο για ιατρική χρήση αλλά μετά ο δημιουργός της ανακάλυψε την ικανότητά της να δημιουργεί πολύ δυνατές παραισθήσεις.

Το ανακάλυψαν και άλλοι, ώστε να φθάσει να γίνει παραισθησιογόνο του δρόμου, τριπάκι – acid – Λουκία, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται και στο τραγούδι των Beatles «Lucy in the Sky with Diamonds». 

Credit: TED STRESHINSKY Corbis

Αποτέλεσμα της «τρελής» επιτυχίας του ήταν η απαγόρευσή του παγκοσμίως πριν ακριβώς πενήντα χρόνια – παρ’ όλη τη μεγάλη διαμαρτυρία τότε, Ιανουάριος του 1967, στο πάρκο Γκόλντεν Γκέιτ του Σαν Φρανσίσκο που γέννησε μέχρι το επόμενο καλοκαίρι το κίνημα των παιδιών των λουλουδιών. Μέχρι σήμερα παραμένει η απαγόρευση της παρασκευής και διακίνησης. Όμως, ιατρικές εργασίες, άρθρα σε καθιερωμένες εφημερίδες και θεραπευτές, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, αρχίζουν να εξετάζουν ξανά τις δυνατότητες αυτής της ουσίας.

Ακόμη και το «Scientific American» έγραψε: «Η ψυχεδέλεια επιστρέφει». Για όλα αυτά ο αναγνώστης θα βρει μια ενημερωμένη παρουσίαση. Και ακόμη, μια εξήγηση για την αιτία των παραισθήσεων, τι θέλει στη ζωή μας, αλήθειες και ψέματα γύρω από το LSD και μια άποψη σχετικά με το ερώτημα: Ο κυκεώνας που έπιναν οι μύστες στα Ελευσίνια Μυστήρια περιείχε LSD;

Ιστορίες με ενδιαφέρον

25 squares of blotter paper showing the complete pattern used on one variant of the "Bicycle Day" blotter art, as commonly used for LSD.

Στην αρχαία εποχή και μέχρι τον Θεοδόσιο τον Α', που το 380 μ.Χ. κατήργησε κάθε τέτοιου είδους τελετές με βασιλικό διάταγμα και έβαλε να καταστρέψουν τον Ναό της Δήμητρας στην Ελευσίνα, όταν έφθανε η άνοιξη στην Αθήνα εορτάζονταν τα Μικρά Ελευσίνια Μυστήρια, προς τιμήν της θεάς Δήμητρας. Στην νεότερη εποχή, στα μέσα του προηγούμενου αιώνα συνέβη κάτι που έκανε μερικές δεκαετίες αργότερα ανθρώπους στη Δύση, πάλι την ίδια περίπου εποχή του χρόνου, στις 19 Απριλίου συγκεκριμένα, να γιορτάζουν κάτι παράδοξο στην απλότητά του. Ενθυμούμενοι, όσοι είναι μυημένοι σε αυτά, το ότι ένας ελβετός ερευνητής εκείνη την Παρασκευή του 1943 έκανε την απλή διαδρομή εργαστήριο - σπίτι με το ποδήλατό του. «Bicycle Day» λένε, κοιτάζοντας ο ένας τον άλλον στα μάτια με νόημα. Αλλά ήταν μια ποδηλατάδα αγωνίας, υπό την επήρεια της ισχυρότατης χημικής ουσίας που την είχε ονομάσει πέντε χρόνια πριν LSD. Δεν είναι μόνον η εποχή της άνοιξης που φέρνει τα δυο αυτά μαζί αλλά και το ότι κάποια στιγμή έγινε προσπάθεια να συνδεθούν οι εμπειρίες του Άλμπερτ Χόφμαν εκείνης της ημέρας και με τα Ελευσίνια Μυστήρια.

Ο Άλμπερτ Χόφμαν (Albert Hofmann, 11 Ιανουαρίου 1906 – 29 Απριλίου 2008) ήταν Ελβετός επιστήμονας, ο οποίος έγινε γνωστός ως ο πρώτος άνθρωπος που κατάφερε να κάνει την σύνθεση και να εξηγήσει τα ψυχεδελικά αποτελέσματα του διαιθυλαμιδίου του λυσεργικού οξέος (LSD). Δημοσίευσε περισσότερα από 100 επιστημονικά άρθρα και μια σειρά από βιβλία, μεταξύ αυτών και το σχετικό με το “LSD My Problem Child”. Του απονεμήθηκε η θέση #1 από 100 στο περιοδικό Telegraph του 2007 στον κατάλογο "Οι κορυφαίες 100 ιδιοφυΐες εν ζωή". Dr. Hofmann, date unknown, with a chemical model of LSD. Credit: Novartis, via A.F.P. — Getty Images

Η «Ημέρα ποδηλάτου» ήταν τότε που ο χημικός Χόφμαν, ερευνητής στα εργαστήρια της ελβετικής Sandoz (είναι σήμερα τμήμα της Novartis, μετά τη συγχώνευση με την Ciba - Geigy), δοκίμασε στον εαυτό του την επίδραση μιας ουσίας, αποτέλεσμα δικών του πολύχρονων ερευνών, παίρνοντας από αυτήν 250 μικρογραμμάρια διαλυμένα σε λίγο νερό. Και «είδε» πράγματα που δεν είχε ξαναδεί. Τρόμαξε να φθάσει στο σπίτι και για ώρες είχε εφιάλτες και σωματικές αντιδράσεις που του υπέβαλαν την ιδέα της δηλητηρίασης. Αλλά όταν η γειτόνισσα του έφερε γάλα για να αντιμετωπίσει ακριβώς τα συμπτώματα μιας πιθανής δηλητηρίασης εκείνος την έβλεπε σαν να ήταν μια κακή μάγισσα. Συνήλθε εντελώς την επόμενη ημέρα και κατάλαβε πως είχε στα χέρια του μια ισχυρότατη ψυχοδραστική ουσία, δηλαδή ένα μέσο επίδρασης στον τρόπο που ένας άνθρωπος μπορούσε να αντιληφθεί τα σήματα των αισθήσεών του αλλά ταυτόχρονα και στοιχεία που βρίσκονταν αποθηκευμένα (;) στον εγκέφαλό του.

Sandoz Delysid (LSD 25) Label

Από το χημικό τμήμα της εταιρείας η ουσία, που ήταν ένα Διαιθυλαμίδιο του Λυσεργικού Οξέος και για λόγους συντομίας την ονόμαζαν LSD, αφού στα γερμανικά το όνομά της ήταν: Lyserg - saure - diethylamid, πήγε στο φαρμακευτικό. Αλλά από εκεί δεν προέκυψε κάποιο φάρμακο πολύ ευρείας λαϊκής χρήσης. Είχε αιμοστατικές ιδιότητες και το χρησιμοποιούσαν οι γυναικολόγοι στις (αιματηρές) επεμβάσεις τους και το έδιναν στους ψυχιάτρους, με την ονομασία Delysid, να το συνταγογραφούν σε κάποιους από τους ασθενείς τους. Με την πολύ ρεαλιστική - είναι η αλήθεια - σύσταση επάνω στη συσκευασία: Να χρησιμοποιηθεί πρώτα από τους ίδιους (!!!).

Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 όμως, ιδιαίτερα στην Καλιφόρνια, έγινε πιο γνωστό με την ονομασία «acid» (=οξύ) όντας η νούμερο 1 ουσία για όσους αναζητούσαν εμπειρίες ακόμη πιο δυνατές από όσες προσέφεραν η κόκα, η ηρωίνη και τα χάπια. Και ήταν νόμιμο, αν και φτιαχνόταν σε απομονωμένα υπόγεια από ανθρώπους που είχαν σχέση κυρίως με το «καλλιτεχνικό» κύκλωμα. Έκαναν χρήση επιστήμονες όπως ο νομπελίστας Φράνσις Κρικ, που βρήκε τη δομή του DΝΑ, ή ο επίσης νομπελίστας Κάρι Μάλις, που παραδέχθηκε ότι το LSD τον βοήθησε στην επινόηση της «Αλυσιδωτής Αντίδρασης Πολυμεράσης» (ΡCR). Μια ανακάλυψη παγκόσμιας σημασίας, που επιτρέπει μια απειροελάχιστη ποσότητα γενετικού υλικού να πολλαπλασιαστεί ώστε να ανιχνευθεί με βεβαιότητα το σε ποιον ανήκει. Μουσικοί αναρίθμητων συγκροτημάτων (Greatful Dead, Jefferson Airplane, Rolling Stones, Beatles και πολυάριθμοι άλλοι). Προσωπικότητες της λογοτεχνίας, όπως, αυτός κυρίως, ο Άλντους Χάξλεϊ, αλλά και της επιστήμης ή της τεχνολογίας, όπως ο Ρίτσαρντ Φάινμαν, ο Μπιλ Γκέιτς και ο Στιβ Τζομπς.

Τον Οκτώβριο του 1968 το κακό είχε παραγίνει, ο κόσμος έπαιρνε ανεξέλεγκτα και μετά έβγαινε να οδηγήσει, να πέσει από τα παράθυρα, ακόμη και να σκοτώσει. Τα κίτρινα χάπια που το περιείχαν και φτιάχνονταν από διάφορους εμπόρους, τα Orange Sunshine, απαγορεύθηκαν και η χρήση τους είναι πλέον παράνομη στις Ηνωμένες Πολιτείες ακόμη και σήμερα, ενώ ακολούθησαν και άλλες χώρες. Επί 35 χρόνια δεν επιτρεπόταν καν να γίνονται πειράματα για ερευνητικούς σκοπούς ούτε με ασθενείς ούτε με εθελοντές.

Ο δημιουργός του όμως, που δεν πήρε ποτέ Νομπέλ γι' αυτό, δεν έπαψε να πιστεύει στην ευεργετική δράση του για τον άνθρωπο (μέχρι τον θάνατό του το 2008, σε ηλικία 102 ετών), αρκεί να χορηγείται υπό ελεγχόμενες συνθήκες. Όπως είπε σε συνέντευξή του: «Οι ανακαλύψεις μου αποδείχθηκαν πολύ αμφιλεγόμενες. Κάποιοι τις θεωρούν διαβολικές και άνθρωποι του κλήρου μου ζήτησαν να ομολογήσω δημόσια πως αυτό ήταν mea culpa. Αλλά στους επαγγελματικούς κύκλους η δουλειά μου εκτιμήθηκε».

Αποκαθήλωση και επιστροφή

Φως στην επίδραση που έχει το διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος στον ανθρώπινο εγκέφαλο έριξαν για πρώτη φορά οι επιστήμονες περίπου τρία τέταρτα του αιώνα μετά την τυχαία ανακάλυψή του LSD από τον χημικό Άλμπερτ Χόφμαν. Η γενική διαπίστωση είναι ότι η διάσημη -και απαγορευμένη προ πολλού- ισχυρή ψυχεδελική (ψυχοδηλωτική) ουσία, που αποτέλεσε σήμα κατατεθέν των χίπις, κάνει τον εγκέφαλο να λειτουργεί πιο απλά και ενοποιητικά, με αποτέλεσμα να μοιάζει περισσότερο με του μωρού, καθώς εμφανίζει μικρότερη κατάτμηση και μεγαλύτερη ενοποίηση λειτουργιών.

«Η ψυχεδέλεια επιστρέφει». Όταν αυτό είναι η πρώτη πρόταση σε άρθρο του «Scientific American» καταλαβαίνεις ότι κάτι άλλαξε. Το LSD φαίνεται ότι σταυρώθηκε και ήλθε η ώρα να αποκατασταθεί ως φάρμακο πλέον, για ορισμένες καταστάσεις. Ακόμη περισσότερο όταν ο ίδιος ο αρθρογράφος, ο γνωστός Τζον Χόργκαν, παραδέχεται ότι έχει κάνει χρήση των λεγόμενων ψυχοδηλωτικών ουσιών. Δεν θα πρέπει να είναι πάντως αυτό έκπληξη, διότι με τη χρήση όλο και πιο διεισδυτικών μηχανημάτων για τη χαρτογράφηση του εγκεφάλου εν δράσει πραγματοποιούνται ερευνητικές εργασίες που δίνουν νέο ενδιαφέρον υλικό για το τι επιτέλους κάνει αυτή η ουσία όταν φθάνει στον εγκέφαλο.

Κατά μια θεωρία (του μαθηματικού - βιολόγου Τζακ Κόουαν) υπερ-διεγείρονται τα νευρικά κύτταρα του οπτικού φλοιού που έχουν αποστολή να ανιχνεύουν τις άκρες των αντικειμένων και αυτή η υπερ-εκπυρσοκρότηση γεννάει τα έντονα και πολύ χαρακτηριστικά οπτικά φαινόμενα: σπείρες, πλέγματα, στοές, σκακιέρες.

Συμπυκνώνοντας τα όσα έχουν βρεθεί έως τώρα μπορούμε να αναφέρουμε ότι:

Οι ψυχοδηλωτικές ουσίες «ρίχνουν» τη δραστηριότητα του θαλάμου στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα οι πληροφορίες από τα εξωτερικά ερεθίσματα να κατακλύζουν τον χρήστη. Ενώ στην καθημερινή μας ζωή τα ερεθίσματα φιλτράρονται δημιουργώντας μια συγκεκριμένη «άποψη της πραγματικότητας», με το LSD ή την ψιλοκυμβίνη ο θάλαμος γίνεται ένα φίλτρο για σπαμ που δεν λειτουργεί αποτελεσματικά. Προσέχεις πράγματα που δεν είχες προσέξει, κάνεις συνειρμούς πρωτόγνωρους.

Όπως διαπίστωσαν με τη χαρτογράφηση του εγκεφάλου εν ενεργεία, στις καταστάσεις αυτές, τμήματά του που λειτουργούν στην κανονική ζωή ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, με την επίδραση των ουσιών συλλειτουργούν ενώ αποκτάς την εντύπωση πως διαλύεται το «εγώ» σου.

Η διάλυση του «εγώ» ενισχύει την αμφισβήτηση ιδεών που έχουν «καλουπώσει» τη συμπεριφορά μας στη φυσιολογική ζωή και δίνει νέα νοήματα και σε ήδη γνωστά ερεθίσματα.

Βέβαια, η πλημμύρα των ερεθισμάτων μπορεί να σε κάνει να νομίζεις πως είσαι ένα με το δέντρο απέναντι ή με το έδαφος κάτω, έστω και αν εσύ βρίσκεσαι στον 5ο όροφο. Με τις γνωστές συνέπειες. Οι μετρήσεις έδειξαν ότι εξασθενούν τα κύματα - άλφα του εγκεφάλου και αυτό κάνει τις παραισθήσεις να εκλαμβάνονται ως περισσότερο ρεαλιστικές.

Τι θέλει στη ζωή μας;

Ayelet Waldman at her home in Berkeley, Calif. Credit Justin Kaneps for The New York Times

Η αλήθεια είναι πως εμείς το βάζουμε, το βγάζουμε και το ξαναφέρνουμε πίσω. Μετά την κοπιώδη ελεύθερη χρήση και την ολοκληρωτική απαγόρευση, σήμερα ξαναγίνεται λόγος για τη χρήση της ουσίας αυτής ανοιχτά, ακόμη και από τις στήλες συντηρητικών και καθημερινών εντύπων.

Microdosing is trendy. From Waldman’s 2016 book and media tour, to coverage at Marie Claire and The New Yorker, to fodder for podcasts geared toward self-described psychonauts and psychedelic-naive laypeople alike, to how-to manuals and private “microdosing coaching” sessions at $97 a pop, low-dose psychedelic use has become the drug fad du jour. The subscribers on a Reddit forum devoted to microdosing nearly quintupled in the span of a year and a half, as Wired noted last summer. Then, there were 7,500 members. The forum has doubled in size in the year since then.

Στις 7 Ιανουαρίου αυτού του χρόνου, μπορούσες να διαβάσεις, και στην πρώτη σελίδα μάλιστα των «New York Times» ("How LSD Saved One Woman's Marriage"), για την κυρία Αγελέτ Γουόλντμαν που μόλις παρέδιδε στην κυκλοφορία ένα βιβλίο με τον τίτλο: «A Really Good Day: How Microdosing Made a Mega Difference in My Mood, My Marriage, and My Life». Ανοιχτά και θαρρετά η κυρία αυτή, που ήταν πρώην δικηγόρος του Δημοσίου (συμφοιτήτρια του Ομπάμα στο Χάρβαρντ), στα 52 της χρόνια, μητέρα τεσσάρων παιδιών, παντρεμένη με συγγραφέα, υποφέροντας από κατάθλιψη, από διπολική διαταραχή ΙΙ, από τα συμπτώματα μιας επαπειλούμενης εμμηνόπαυσης και με δυσκολίες στο να συγκεντρωθεί να γράψει ένα βιβλίο, άρχισε να πίνει κάθε 3 έως 4 ημέρες δύο σταγόνες από ένα υγρό διάλυμα με 10 εκατομμυριοστά του γραμμαρίου LSD, το ένα δέκατο δηλαδή από ό,τι χρειάζεται ένας χρήστης για να «φτιαχτεί». Και έτσι άρχισε πάλι να βλέπει τη ζωή με περισσότερη ηρεμία και αυτοσυγκέντρωση. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και είναι ακόμη παράνομη η προμήθεια της ουσίας, έστω και για προσωπική χρήση, γράφονται πλέον και βιβλία που δίνουν το σύνθημα, ενώ υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι να ανταλλάσσουν συμβουλές σε διάφορες ιστοσελίδες για τη μικροδοσολογία.

C.J. Hardin, a veteran who served three tours in Iraq and Afghanistan, at a memorial in North Charleston, S.C. He is a patient in the study of MDMA, also known as Ecstasy, as a treatment for post-traumatic stress disorder. Credit: Travis Dove for The New York Times

Πέρα από αυτές τις πιο εξατομικευμένες περιπτώσεις, οι γιατροί πλέον συζητούν ανοιχτά για θεραπείες ατόμων που υποφέρουν από μετατραυματικό στρες (PΤSD), από την οδυνηρότατη αθροιστική κεφαλαλγία (cluster headache) ή βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο του καρκίνου με τη χορήγηση LSD. Σε απόλυτα όμως ελεγχόμενες από γιατρούς και νοσηλευτές συνθήκες. Σε δωμάτια κλειστά, επιπλωμένα και διακοσμημένα και με αγαπημένα προσωπικά τους αντικείμενα, ακουμπισμένα και αυτά εκεί γύρω τους. Να κάνουν acid «ταξίδια». Διότι παρατηρήθηκε ότι μετά το «ταξίδι», οι ασθενείς επιστρέφουν με μια πολύ πιο θετική διάθεση και μεγαλύτερη υπομονή απέναντι στην οδυνηρή καθημερινότητά τους! Είναι γνωστό άλλωστε πως και ο Άλντους Χάξλεϊ, όντας στο τελευταίο στάδιο του καρκίνου, απαίτησε από τη σύζυγό του να του κάνει ένεση με LSD.

Αλήθειες και ψέματα

Το LSD δεν ανακαλύφθηκε κατά λάθος. Ο Χόφμαν έψαχνε για μια ουσία με αιμοστατικές ιδιότητες κυρίως και ό,τι άλλο ήθελε προκύψει. Την είχε βρει ήδη από το 1936.

Η ψυχοδηλωτική δράση της ουσίας ήταν που ανακαλύφθηκε τυχαία όταν μετά από πέντε χρόνια, από τις άκρες των δακτύλων του απορροφήθηκε και διοχετεύθηκε μέχρι τον εγκέφαλό του, οπότε εμφανίσθηκαν οι έντονες παραισθήσεις.

Psilocybe cubensis from Coyopolan, Veracruz, Mexico.

Οι ουσίες διαφόρων μανιταριών, όπως η ψιλοκυμβίνη από το μανιτάρι Psilocybe cubensis, και άλλες ουσίες από τα μανιτάρια Πεγιότ (διάσημα από τα βιβλία του Κάρλος Καστανέδα) που χρησιμοποιούν οι σαμάνοι ιερείς δεν έχουν την ίδια ακριβώς σύσταση με το LSD αλλά έχουν περίπου την ίδια επίδραση.

Το LSD δεν είναι ακίνδυνη ουσία. Όχι μόνον αν έχεις περάσει από σχιζοφρενείς καταστάσεις στο παρελθόν, αλλά και αν είσαι σε νεαρή ηλικία ή βρίσκεσαι σε κακή ψυχολογική κατάσταση αυτό που θα αντιληφθείς ως πραγματικότητα, όσο θα κρατούν οι παραισθήσεις, μπορεί να προξενήσει αντιδράσεις πανικού και άγχους. Πέρα από το γεγονός ότι είναι επικίνδυνο αν γίνει λάθος στη δοσολογία ή αν η ουσία νοθευτεί με άλλη πιο επιβλαβή.

Τέλος, παρ' όλο που μερικοί μιλούν για ένθεες εμπειρίες, σίγουρα δεν ανακαλύπτεις απαραίτητα τον Θεό παίρνοντας LSD.

Και η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου ευρώ

Ο κυκεώνας που έπιναν οι μύστες στα Ελευσίνια μυστήρια περιείχε LSD;

Αυτό υποστήριξαν ο Χόφμαν και δύο άλλοι ερευνητές, οι Γουάσον και Ρακ, στο γνωστό βιβλίο «LSD: Ο Δρόμος για την Ελευσίνα» αποδίδοντας την παρουσία του στον κυκεώνα, το ποτό της μύησης, στην ερυσιβώδη όλυρα, το μυκητικό παράσιτο της σίκαλης. Ωστόσο, είναι γνωστό πως αυτό, εκτός από παραισθήσεις, προκαλεί τρομερά δυσάρεστα συμπτώματα και κάψιμο στις άκρες των δακτύλων και επομένως δεν θα διαρκούσε επί αιώνες αυτή η μυητική τελετουργία χωρίς κάποιος να το επισημάνει και ο κόσμος να αποφεύγει κάτι τέτοιο. Υπάρχει μία ακόμη θεωρία που αναφέρει ότι στον κυκεώνα μπορεί να υπήρχε ένα άλλο παράσιτο της αγρωστίδας, το Paspalum - ergot, αλλά ακόμη δεν φαίνεται να έχει δοθεί λύση στο μυστήριο, αφού και ο γνωστός ύμνος στη Δήμητρα, από όπου ξεκινούν όλες οι θεωρίες, μάλλον δεν δίνει (και είναι προφανές γιατί) έτσι στα φανερά όλα τα συστατικά.

Μανιτάρια και ψυχεδέλεια


The term psychedelic is derived from the Greek words ψυχή (psyche, "soul, mind") and δηλείν (delein, "to manifest"), hence "soul-manifesting", the implication being that psychedelics can access the soul and develop unused potentials of the human mind. The word was coined in 1956 by British psychiatrist, Humphry Osmond, the spelling loathed by American ethnobotanist, Richard Schultes, but championed by the American psychologist, Timothy Leary. Aldous Huxley had suggested to Humphry Osmond in 1956 his own coinage phanerothyme (Greek "phaneroein-" visible + Greek "thymos" soul, thus "visible soul"). Recently, the term entheogenic has come into use to denote the use of psychedelic drugs in a religious/spiritual/mystical context.

Τη λέξη «psychedelics» τη δημιούργησε από ελληνικές ρίζες το 1956 ο άγγλος ψυχίατρος Χάμφρι Οσμοντ. Για να χαρακτηρίσει όσες ουσίες, δρώντας στον ανθρώπινο οργανισμό, του αλλάζουν τον τρόπο αντίληψης αυτού που αποκαλούμε «πραγματικότητα», επηρεάζοντας κατ' επέκταση και τη συμπεριφορά του. Ψυχοδηλωτικές ονομάζουμε τις ουσίες αυτές στα ελληνικά, χωρίς ο όρος να λέει και πολλά σε όποιον δεν ασχολείται συστηματικά. Ισοδύναμες ονομασίες είναι και άλλες δύο (ελληνοπρεπείς) λέξεις: phanerothyme και entheogenic. Οι ουσίες αυτές μπορεί να είναι αρκετά διαφορετικές μεταξύ τους. Να υπάρχουν στη φύση ή να φτιάχνονται στο εργαστήριο. Στη φύση τις βρήκε ο άνθρωπος ήδη από την αρχαία εποχή σε διάφορους μύκητες. Οι μύκητες δεν έχουν χλωροφύλλη, το σώμα τους, ο θαλλός, αποτελείται από νήματα που ονομάζονται υφές και αυτές συγκροτούν δυο διαφορετικά τμήματα. Το βλαστικό και το αναπαραγωγικό. Στην περίπτωση του LSD μας ενδιαφέρουν τα σκληρώτια και μάλιστα αυτά του ασκομύκητα Claviceps purpurea. Είναι δομές που έχουν προκύψει από τη συνάθροιση υφών του μύκητα, έχουν σκληρύνει και εξυπηρετούν την επιβίωσή του κάτω από αντίξοες συνθήκες. Πώς; Βλαστάνοντας όταν αυτές βελτιωθούν, ενώ το ερέθισμα για βλάστηση δίνεται, συνήθως, από τις ουσίες που εκκρίνονται από το ριζικό σύστημα ενός ξενιστή. Τα σκληρώτια του μύκητα Claviceps purpurea, γνωστά στη φαρμακευτική και ως ερυσιβώδης όλυρα, περιέχουν πολυάριθμα αλκαλοειδή (δηλαδή οργανικές ενώσεις που απαντούν και στη φύση και περιέχουν άζωτο), στα οποία οφείλεται η τοξικότητα των αλεύρων της σίκαλης που έχουν μολυνθεί από τον μύκητα. Το Λυσεργικό Οξύ είναι ο πυρήνας των αλκαλοειδών ουσιών που περιέχονται στα εργότια και από αυτό ξεκίνησε ο Χόφμαν τις έρευνές του για να καταλήξει στη δραστική ουσία Διαιθυλαμίνη του Λυσεργικού Οξέος (=LSD).