Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, «Κι αν είσαι άνθρωπος»

Edward Hopper, Hotel By the Railroad, Hôtel près d'une voie ferrée, 1952

Κι αν είσαι άνθρωπος κι αν είσαι εργοστάσιο

κι αν είσαι μια ξανθή μοντέρνα πόλη

Είσαι για μένα κούραση το βράδυ

μια μηχανή που σώπασε

μια ετοιμόρροπη φωνή

Είσαι η στάμνα μου για ένα καλοκαίρι

Félix Vallotton, Femme à la Cruche, Woman with the Jug, 1906

Από τη συλλογή «Ποιήματα για ένα καλοκαίρι» (1963)

Πράσινο φως για εκτόξευση ανιχνευτή βαρυτικών κυμάτων. ESA approves gravitational-wave hunting spacecraft for 2034

Η ευρωπαϊκή αποστολή LISA περιλαμβάνει τρία σκάφη που θα ανιχνεύουν τα βαρυτικά κύματα και θα εκτοξευθεί το 2034. Artist's impression of a LISA spacecraft. LISA is a proposed space-based gravitational wave observatory consisting of a constellation of three spacecraft, linked over millions of kilometres via lasers. Credit: AEI/Milde Marketing/Exozet

Θα είναι μια από τις πιο φιλόδοξες αποστολές της δεκαετίας του 2030: η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA έδωσε το πράσινο φως για τον σχεδιασμό της αποστολής LISA, η οποία προβλέπει την εκτόξευση τριών σκαφών που θα σχηματίζουν έναν γιγάντιο ανιχνευτή βαρυτικών κυμάτων στο Διάστημα. Πράσινο φως και για την εκτόξευση του κυνηγού εξωπλανητών Plato.

H ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων είχε προβλεφθεί από τον Αϊνστάιν στις αρχές του περασμένου αιώνα, επιβεβαιώθηκε όμως μόλις το 2015 από τον αμερικανικό ανιχνευτή LIGO.

Οι ρυτιδώσεις του χωροχρόνου

This movie shows a simulation of the merger of two black holes and the resulting emission of gravitational radiation. The very fabric of space and time is distorted by massive objects, which is shown here by the colored fields. The outer sheets (red) correspond directly to outgoing gravitational radiation, which was recently detected by the NSF's LIGO observatories. Credit: NASA/C. Henze

Τα βαρυτικά κύματα είναι ρυτιδώσεις του χωροχρόνου που παράγονται από επιταχυνόμενα αντικείμενα μεγάλης μάζας, όπως για παράδειγμα μαύρες τρύπες που κινούνται σπειροειδώς η μία γύρω από την άλλη και τελικά συγχωνεύονται.

Τα κύματα αυτά ουσιαστικά τεντώνουν τον χώρο σε μια διάσταση (ας πούμε κατά μήκος) και τον συμπιέζουν σε μια άλλη διάσταση (ας πούμε κατά πλάτος).

Οι τρεις δορυφόροι της αποστολής LISA (Laser Interferometer Space Antenna, ή διαστημική κεραία συμβολόμετρου λέιζερ) θα ανιχνεύουν βαρυτικά κύματα καταγράφοντας απειροελάχιστες μεταβολές στη μεταξύ τους απόσταση.

Το τρίο που θα ακολουθεί τη Γη

There are promising detection techniques across the entire gravitational wave spectrum, which is populated by a broad range of astrophysical sources. The spectrum in the region probed by LISA is one of the most interesting, populated by a rich diversity in astrophysical phenomena of interest to astronomers and astrophysicists. Credit: NASA

Το τρίο θα ακολουθεί τη Γη στην πορεία της γύρω από τον Ήλιο, με τα τρία σκάφη να σχηματίζουν ένα νοητό ισόπλευρο τρίγωνο με πλευρά 2,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων.

Η μεταξύ τους απόσταση θα μετράται διαρκώς με δέσμες λέιζερ που θα ενώνουν τα τρία σκάφη.

Η έγκριση της αποστολής από την Επιτροπή Επιστημονικών Αποστολών της ESA, η οποία συνεδρίασε στη Μαδρίτη, ανοίγει τον δρόμο για την υποβολή προτάσεων υλοποίησης από την ευρωπαϊκή αεροδιαστημική βιομηχανία.

LISA Pathfinder, a mission led by the European Space Agency (ESA) with contributions from NASA, has successfully tested a key technology needed to build a space-based observatory for detecting gravitational waves. These tiny ripples in the fabric of space, predicted by Albert Einstein a century ago, were first seen last year by the ground-based Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory (LIGO). Credit: NASA's Goddard Space Flight Center/Scott Wiessinger

Η προηγούμενη αποστολή LISA Pathfinder, ένα είδος πρόβας για την εκτόξευση των τριών δορυφόρων, είχε ανατεθεί στην Airbus.

Εκτόξευση το 2034

Artist's conception of exoplanet systems that could be observed by PLAnetary Transits and Oscillations of stars (PLATO), a European Space Agency telescope. Credit: ESA - C. Carreau

Η εκτόξευση της νέας αποστολής αναμένεται το 2034. Η Επιτροπή ενέκρινε επίσης την υλοποίηση του διαστημικού τηλεσκοπίου Plato για την ανίχνευση πλανητών σε άλλα άστρα. Το τηλεσκόπιο θα παρακολουθεί ταυτόχρονα χιλιάδες άστρα και θα καταγράφει τη μικρή πτώση της λαμπρότητας καθώς οι πλανήτες περνούν μπροστά από τα μητρικά τους άστρα και μπλοκάρουν ένα μέρος της ακτινοβολίας. Η εκτόξευση προγραμματίζεται για το 2026.

Πηγές: www.esa.int - http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=887126

Στίβεν Χόκινγκ: αρχίστε την κατασκευή βάσεων σε Σελήνη και Άρη. Hawking urges Moon landing to 'elevate humanity'

Prof Stephen Hawking has called for leading nations to send astronauts to the Moon by 2020. They should also aim to build a lunar base in 30 years' time and send people to Mars by 2025. Inside look at one idea the European Space Agency is exploring in its formulation of a "moon village" that incorporates 3D printing. Credit: ESA/ Foster + Partners

Ο διάσημος φυσικός Stephen Hawking κάλεσε τις μεγάλες χώρες του πλανήτη να επισπεύσουν τις αποστολές αστροναυτών και τη δημιουργία βάσεων στη Σελήνη και στον Άρη, προκειμένου να δώσουν στην ανθρωπότητα έναν ευρύτερο στόχο, αλλά και μια διέξοδο σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά στη Γη – κάτι καθόλου απίθανο, σύμφωνα με τον ίδιο.

Prof Hawking says: "If humanity is to continue for another million years, our future lies in boldly going where no one else has gone before." Credit: BBC/RICHARD ANSETT

Ο καθηλωμένος στο αναπηρικό καροτσάκι του -αλλά πάντα ενήμερος για τα τεκταινόμενα και ανήσυχος για το μέλλον- Βρετανός επιστήμονας είπε ότι μέχρι το 2020 πρέπει να έχουν φθάσει ξανά στη Σελήνη αστροναύτες και να χτισθεί τελικά εκεί μια βάση μέσα στα επόμενα 30 χρόνια. Για τον Άρη, είπε ότι οι αστροναύτες πρέπει να πατήσουν εκεί το πόδι τους έως το 2025 και αργότερα να δημιουργηθεί κι εκεί μια βάση.

Ενώ ακόμη καλύτερα θα ήταν, όπως είπε, αν μπορούσαμε να φθάσουμε στους πλανήτες του κοντινότερου στη Γη άστρου, του Εγγύτατου του Κενταύρου, σε απόσταση περίπου 4,5 ετών φωτός, οι οποίοι υπάρχουν ενδείξεις πως είναι φιλόξενοι για ζωή, ιδίως ο Proxima Centauri b, που εμφανίζει αρκετές ομοιότητες με το δικό μας πλανήτη.

Βέβαια, με τα σημερινά μέσα, θα χρειάζονταν τρία εκατομμύρια χρόνια για να γίνει ένα τέτοιο ταξίδι. Γι αυτό, δεν απέκλεισε ότι μια μέρα οι άνθρωποι μπορεί να ταξιδεύουν πολύ πιο γρήγορα πάνω σε μια ισχυρή ακτίνα φωτός, εκμεταλλευόμενοι τη θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Μιλώντας στο νορβηγικό φεστιβάλ επιστήμης και τέχνης Starmus στο Τροντχάιμ, σύμφωνα με το BBC, o Χόκινγκ τόνισε την ανάγκη να αναβιώσει το διαστημικό πρόγραμμα με πιο φιλόδοξους στόχους.

«Η εξάπλωσή μας στο διάστημα θα αλλάξει τελείως το μέλλον της ανθρωπότητας. Ελπίζω ότι θα ενώσει τα ανταγωνιζόμενα κράτη προς ένα κοινό στόχο: να αντιμετωπίσουμε την κοινή για όλους μας πρόκληση», ανέφερε. Παράλληλα, επέκρινε τον πρόεδρο Τραμπ για την αρνητική στάση του απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

Όπως είπε ο Χόκινγκ, η Γη απειλείται από την κλιματική αλλαγή, την εξάντληση των φυσικών πόρων και την κατάρρευση της βιοποικιλότητας, γι’ αυτό τα διαστημικά ταξίδια είναι ζωτικά, προκειμένου να διασφαλισθεί το μέλλον της ανθρωπότητας.

Return of the Moon landings would give humanity "a sense of purpose". The European Space Agency's vision for a Moon base.

«Ξεμένουμε από χώρο και τα μόνα μέρη να πάμε, είναι οι άλλοι κόσμοι. Είναι καιρός πια να εξερευνήσουμε άλλα ηλιακά συστήματα. Η εξάπλωσή μας σε αυτά ίσως είναι το μόνο πράγμα που θα μας σώσει από τους εαυτούς μας. Είμαι πεπεισμένος ότι είναι αναγκαίο οι άνθρωποι να αφήσουν τη Γη» δήλωσε ο Χόκινγκ. «Δεν πρέπει να αρκούμαστε να απολαμβάνουμε το σύμπαν, από τη βολή της Γης. Η Γη απειλείται από τόσα πολλά πράγματα, που είναι δύσκολο να είμαι θετικός», πρόσθεσε.

Όπως προειδοποίησε, σε βάθος χρόνου δεν υπάρχει μέλλον για τους ανθρώπους στον πλανήτη μας, ο οποίος κάποια στιγμή μπορεί να χτυπηθεί από αστεροειδή. Τόνισε ότι η αποίκιση άλλων κόσμων πρέπει να γίνει συντονισμένα από όλα τα μεγάλα κράτη και να «ανυψώσει» συλλογικά την ανθρωπότητα.

«Η αποίκιση άλλων πλανητών δεν είναι πια επιστημονική φαντασία, αλλά μπορεί να γίνει επιστημονικό γεγονός. Αν η ανθρωπότητα πρόκειται να συνεχίσει για άλλο ένα εκατομμύριο χρόνια, το μέλλον μας βρίσκεται στο να πάμε με τόλμη εκεί που κανείς άλλος δεν έχει πάει πριν. Ελπίζω για το καλύτερο. Πρέπει να ελπίζω. Δεν έχουμε άλλη επιλογή», κατέληξε.

Πηγές: www.amna.gr – www.bbc.com

Πιο κοντά στο συνθετικό πετρέλαιο. Fattened, Genetically Engineered Algae Might Fuel the Future

Η Exxon Mobil και ο Κρεγκ Βέντερ ανακοίνωσαν ότι αύξησαν θεαματικά την παραγωγή λιπιδίων από μονοκύτταρα φύκη στο εργαστήριο. Algae being trained at the San Diego. Credit: SYNTHETIC GENOMICS

Πώς μπορούμε να προκαλέσουμε παχυσαρκία σε μονοκύτταρα φύκια χωρίς να εμποδίσουμε την ανάπτυξή τους; Ο Κρεγκ Βέντερ, ο επιστήμονας που επιτάχυνε τη χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, βοήθησε τον γίγαντα της πετρελαιοβιομηχανίας Exxon Mobil να πλησιάσει στην απάντηση.

Πιο κοντά στην εμπορική αξιοποίηση 

Tunable algae? In this diagram, we see the difference between wild type algae and SGI’s new and improved strain with doubled oil content.

Η Exxon και η εταιρεία Synthetic Genomics ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να αυξήσουν θεαματικά την παραγωγή λιπιδίων από εργαστηριακές καλλιέργειες μονοκύτταρων φυκών, φέρνοντας πιο κοντά στην εμπορική αξιοποίηση μια υποψήφια εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα.

Η ιδέα είναι ότι τα λιπίδια του καλλιεργούμενου φυτοπλαγκτού θα διυλίζονται μια μέρα σε συμβατικές εγκαταστάσεις της πετρελαιοβιομηχανίας για να δίνουν μια ποικιλία βιοκαυσίμων. Δεδομένου ότι τα φύκη χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη το ατμοσφαιρικό διοξείδιο του άνθρακα, η προσέγγιση αυτή θα μείωνε δραστικά τις καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Η Exxon τόνισε πάντως ότι απέχουμε πολλά χρόνια από την αξιοποίηση της τεχνολογίας συνθετικών καυσίμων σε μεγάλη κλίμακα.

Το επίτευγμα έχει γίνει δεκτό για δημοσίευση στο τεύχος Ιουλίου της επιθεώρησης Nature Biotechnology.

Τα σημερινά βιοκαύσιμα προέρχονται από την επεξεργασία φυτικού υλικού, και η παραγωγή τους απαιτεί μεγάλες εκτάσεις γης αλλά και νερό, που συχνά σπανίζει. Η βιοαιθανόλη και το βιοντίζελ έχουν κατηγορηθεί μάλιστα για αυξήσεις στις τιμές τροφίμων όπως το καλαμπόκι.

Η λύση στα φύκη

Wild type algae on the left, starved of nitrogen on the right, and SGI’s breakthrough in the center; the grey blob marked LD represents the lipids. Image: SGI

Τα φύκη θα μπορούσαν να δώσουν τη λύση, αφού καλλιεργούνται εύκολα ακόμα και σε υφάλμυρα νερά, αρκεί να εκτίθενται σε αρκετή λιακάδα.

Οι οργανισμοί αυτοί παράγουν υδρογονάνθρακες στη μορφή λιπιδίων. Με χρηματοδότηση της Exxon, η οποία υπέγραψε συμφωνία 600 εκατ. δολαρίων με την Synthetic Genomics το 2009, η εταιρεία του Βέντερ κατάφερε να αυξήσει την περιεκτικότητα των κυττάρων σε λιπίδια από το 15 στο 40 τοις εκατό.

Όπως ανέφερε τη Δευτέρα ο Βέντερ σε συνέδριο στο Σαν Φρανσίσκο, χρειάστηκαν χρόνια προσπαθειών για να αυξηθεί η παραγωγή λιπιδίων χωρίς να επηρεαστεί η ικανότητα αναπαραγωγής του φυτοπλαγκτού.

«Δεν υπάρχουν οδηγίες»

Nannochloropsis gaditana strain CCMP527. Photo: Provasoli-Guillard National Center for Marine Algae and Microbiota

Κλειδί αποδείχτηκαν ρυθμιστικές αλληλουχίες του DNA που αυξομειώνουν την έκφραση (δραστηριότητα) συγκεκριμένων μεταβολικών λιπιδίων. «Κανείς δεν έχει κάνει κάτι παρόμοιο στο παρελθόν. Δεν υπάρχουν οδηγίες» είπε στο συνέδριο ο Βέντερ, ο οποίος έγινε διάσημος όταν η εταιρεία του Celera κατάφερε να διαβάσει το ανθρώπινο γονιδίωμα νωρίτερα από τη διεθνή κοινοπραξία του Προγράμματος Ανθρώπινου Γονιδιώματος. Το 2010, η ομάδα του παρουσίασε τον πρώτο ζωντανό οργανισμό με συνθετικό γονιδίωμα.

Την τελευταία δεκαετία, η Exxon έχει αυξήσει τις επενδύσεις σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας όπως οι κυψέλες καυσίμου και το βιοντίζελ.

Κατηγορείται όμως από περιβαλλοντικές οργανώσεις ότι παραπλανούσε για χρόνια τους μετόχους και το κοινό για τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής από την καύση ορυκτών καυσίμων.

Πηγές: Nature Biotechnology - http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=886942

Πώς οι γάτες κατέκτησαν τον κόσμο πριν από περίπου 9.500 χρόνια. How cats conquered the ancient world

Carl Kahler, 'My Wife's Lovers', 1893. The domestic cat is descended from wild cats that were tamed twice - in the Near East and then Egypt, according to the largest study of its kind.

Η χαδιάρα ψιψίνα του καναπέ προέρχεται από αγριόγατες που εξημερώθηκαν αρχικά στην Εγγύς και Μέση Ανατολή πριν από 9.000 έως 10.000 χρόνια και στη συνέχεια, για δεύτερη φορά, στην Αίγυπτο, ξεκινώντας από εκεί για να κατακτήσουν τα πέρατα της Γης, σύμφωνα με μια νέα διεθνή γενετική έρευνα.

Domestic cats were originally tamed from the wildcat. GETTY IMAGES

Οι πρώτοι αγρότες στην Εγγύς και στη Μέση Ανατολή και ιδίως στη σημερινή Τουρκία ήσαν πιθανότατα οι πρώτοι άνθρωποι που εξημέρωσαν τις αγριόγατες (Felis silvestris lybica). Το 2004 είχε βρεθεί στην Κύπρο μία γάτα ηλικίας 9.500 ετών περίπου, που είχε ταφεί μαζί με έναν άνθρωπο.

Σε ένα δεύτερο ξεχωριστό κύμα εξημέρωσης έπειτα από μερικές χιλιάδες χρόνια, άλλες γάτες -που προέρχονταν από τις συγγενικές αφρικανικές αγριόγατες- έγιναν αναπόσπαστο τμήμα της ζωής της αρχαίας Αιγύπτου. Απεικονίσθηκαν για πρώτη φορά το 2000 π.Χ. σε ένα τάφο 250 χλμ. νοτίως του Καΐρου και στην πορεία έφθασαν να τιμηθούν σε βαθμό που μουμιοποιήθηκαν.

Από την Αίγυπτο ξεκίνησαν στα αμπάρια και στα καταστρώματα των πλοίων για να επεκταθούν στον τότε γνωστό κόσμο μέσω των θαλασσίων εμπορικών οδών της Μεσογείου, ιδίως κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο.

Βορειότερα, καθώς οι αγρότες μετανάστευαν από την Ανατολία προς τη Δύση, έφερναν μαζί τους τις γάτες στην Ευρώπη και δια της χερσαίας οδού. Έτσι, έχουν βρεθεί στα Βαλκάνια οστά γατών που χρονολογούνται προ 6.000 ετών. Σήμερα, οι γάτες υπάρχουν σε κάθε ήπειρο πλην της παγωμένης και αφιλόξενης Ανταρκτικής.

Η συμβίωση ανθρώπων-γατών θεωρείται ότι άρχισε όταν οι άνθρωποι συνειδητοποίησαν πόσο χρήσιμες μπορούσαν να είναι για να τους απαλλάξουν από τα ποντίκια και να προστατεύσουν έτσι τα αποθέματά τους σε δημητριακά και άλλα τρόφιμα.

Years before they conquered the Internet, cats colonized our sofas. But they haven’t spent the last ten thousand years just snoozing. A new study reveals that tamed cats swept through Eurasia and Africa carried by early farmers, ancient mariners and even Vikings. The researchers analysed DNA from over 200 cat remains and found that farmers in the Near East were probably the first people to successfully tame wild cats 9,000 years ago, before a second wave of cat domestication a few thousand years later in ancient Egypt. 

Οι γενετιστές, με επικεφαλής την δρα Εύα-Μαρία Γκάιγκλ του Ινστιτούτου Ζαν Μονό και του Πανεπιστημίου Ντενί Ντιντερό του Παρισιού, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Ecology & Evolution», σύμφωνα με το BBC και το «Science», ανέλυσαν μιτοχονδριακό DNA από περισσότερες από 200 αρχαίες γάτες, που βρέθηκαν σε τάφους Βίκινγκ, αιγυπτιακές μούμιες, και νεολιθικές τοποθεσίες.

The tabby is prized for its beauty. GETTY IMAGES

Οι σημερινές γάτες φέρουν στο DNA τους ίχνη και από τις δύο βασικές εξελικτικές γραμμές τους: η μία με αφετηρία την Εγγύς Ανατολή και η δεύτερη -και πιο πρόσφατη- την Αίγυπτο. Κατά την πρώτη χιλιετία μ.Χ., οι αφρικανικές-αιγυπτιακές γάτες είχαν πλέον ξεπεράσει σε αριθμό και δημοφιλία τις μεσανατολικές-τουρκικές. Αυτό, κατά τους επιστήμονες, οφείλεται στο ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πρώτοι είχαν πειραματισθεί με το ζευγάρωμα των γατών, ώστε να γίνουν πιο δυνατές και πιο όμορφες. Οι σημερινές γάτες είναι πια μια ανάμιξη αυτών των δύο βασικών ειδών γατών.

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση: https://www.nature.com/articles/s41559-017-0139

Πηγές: www.amna.gr – http://www.bbc.com/news/science-environment-40306897

NASA: Ακόμα δέκα πλανήτες υποψήφιοι για μετακόμιση. Nasa's Kepler telescope finds 10 Earth-like planets: 'We are not alone'

Οι πλανήτες στο μέγεθος της Γης δεν σπανίζουν εκεί έξω (Καλλιτεχνική απεικόνιση). Rocky worlds discovered by Kepler telescope are right distance from their parent stars for water to pool on the surface. This artist rendering shows some of the 219 new planet candidates, 10 of which are near-Earth size and in the habitable zone of their star. Credits: NASA/JPL-Caltech

Ακόμα 219 υποψήφιοι εξωπλανήτες, από τους οποίους οι δέκα έχουν μέγεθος παρόμοιο με της Γης και βρίσκονται σε κατάλληλη απόσταση από το άστρο τους για την παρουσία υγρού νερού, ανακαλύφθηκαν από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler.

Όπως ανακοίνωσε η NASA σε συνέντευξη Τύπου στο ερευνητικό κέντρο Ames στην Καλιφόρνια, οι νέοι εξωπλανήτες εντοπίστηκαν στην κατεύθυνση του αστερισμού του Κύκνου.

NASA's Kepler space telescope was the first agency mission capable of detecting Earth-size planets using the transit method, a photometric technique that measures the minuscule dimming of starlight as a planet passes in front of its host star. For the first four years of its primary mission, the space telescope observed a set starfield located in the constellation Cygnus (left). New results released from Kepler data June 19, 2017, have implications for understanding the frequency of different types of planets in our galaxy and the way planets are formed. Since 2014, Kepler has been collecting data on its second mission, observing fields on the plane of the ecliptic of our galaxy (right). Credits: NASA/Wendy Stenzel

Πρόκειται για τον όγδοο κατάλογο πιθανών εξωπλανητών που προκύπτει από την ανάλυση των παρατηρήσεων του Kepler από το 2009 έως σήμερα.

This illustration depicts a sample of the many planets discovered by NASA's Kepler space telescope. Credits: NASA/Wendy Stenzel

Παρά τα τεχνικά προβλήματα που παρουσιάστηκαν στην αποστολή, το διαστημικό τηλεσκόπιο έχει εντοπίσει μέχρι σήμερα 4.034 υποψήφιους εξωπλανήτες, από τους οποίους έχει επιβεβαιωθεί με άλλα τηλεσκόπια η ύπαρξη των 2.335. Από τους περίπου 50 «γήινους» εξωπλανήτες του Kepler έχουν επιβεβαιωθεί πάνω από 30.

Οι αστρονόμοι ανέφεραν ότι, με βάση τα έως τώρα στοιχεία, η φύση δημιουργεί συχνά βραχώδεις εξωπλανήτες με μέγεθος έως 75% μεγαλύτερο της Γης (σε αυτές τις περιπτώσεις ο εξωπλανήτης ονομάζεται υπερ-Γαία) καθώς και αέριους πλανήτες με μέγεθος δύο έως 3,5 φορές μεγαλύτερο του δικού μας πλανήτη (μίνι-Ποσειδώνες). Σχεδόν κάθε άστρο του γαλαξία μας διαθέτει έναν εξωπλανήτη που είναι μεγαλύτερος από τη Γη και μικρότερος από τον Ποσειδώνα.

Ο πρώτος πλανήτης που περιφέρεται γύρω από άστρο πέρα από τον Ήλιο είχε ανακαλυφθεί στα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Πηγές: https://www.nasa.gov/press-release/nasa-releases-kepler-survey-catalog-with-hundreds-of-new-planet-candidates -  http://www.tovima.gr/science/article/?aid=886900

Γονίδιο χαρίζει 10 επιπλέον χρόνια ζωής μόνο στους άνδρες. Mutation of growth hormone receptor gene in men found to lengthen lifespan

Η συγκεκριμένη γονιδιακή παραλλαγή ρυθμίζει τη λειτουργία των κυτταρικών υποδοχέων της ορμόνης της ανάπτυξης. A team of researchers with member affiliations in the U.S., France and Israel has found that a mutation in a growth hormone receptor gene can make some men live longer. In their paper published on the open access site Science Advances, the group outlines their study of several different groups of men and the differences they found for those with the growth hormone receptor exon 3 deletion. Credit: CC0 Public Domain

Ερευνητές ανακάλυψαν γονιδιακή μετάλλαξη που αυξάνει τη διάρκεια ζωής, κατά περίπου μια δεκαετία στους άνδρες, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσαν στο επιστημονικό έντυπο Science Advances.

Η εν λόγω γονιδιακή μετάλλαξη έρχεται να προστεθεί σε ένα σχετικά μικρό κατάλογο γενετικών παραγόντων, που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα ότι επηρεάζουν την ανθρώπινη μακροζωία.

Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και το Ισραήλ, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Ενδοκρινολογίας Τζιλ Άτζμον του Κολεγίου Ιατρικής «Άλμπερτ Αϊνστάιν» της Νέας Υόρκης και του Πανεπιστημίου της Χάϊφα, εντόπισαν αρχικά τη γονιδιακή μετάλλαξη μεταξύ 567 Εβραίων άνω των 60 ετών και των παιδιών τους -το 12% των ανδρών της ομάδας αυτής ξεπερνά τα 100 έτη ζωής. Η αναλογία είναι περίπου τριπλάσια από το ποσοστό που το γονίδιο υπάρχει στους 70χρονους. Στις γυναίκες όμως η συχνότητα του γονιδίου δεν διαφέρει ανάμεσα στις 70χρονες και σε όσες τα έχουν εκατοστήσει. 

Ακολούθησε μια δεύτερη έρευνα μεταξύ 814 υπερηλίκων σε ΗΠΑ και Γαλλία, η οποία επιβεβαίωσε την ύπαρξη του εν λόγω γονιδίου σε περίπου έναν στους δέκα υπερηλίκους (μόνο άνδρες και πάλι). Το γονίδιο ρυθμίζει τη λειτουργία των κυτταρικών υποδοχέων της ορμόνης της ανάπτυξης.

Άλλοι επιστήμονες χαρακτήρισαν ενδιαφέρουσα την ανακάλυψη, αλλά επεσήμαναν την ανάγκη να γίνουν περαιτέρω γενετικές αναλύσεις σε μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων και, επιπλέον, να διευκρινιστεί γιατί το γονίδιο δείχνει «προτίμηση» στους άνδρες και δεν χαρίζει ανάλογη μακροζωία στις γυναίκες.

Διαφορετικά μονοπάτια προς τη μακροζωία

Socializing in the city of Carmaux in the south of France. Researchers recently found that a genetic mutation may add about 10 years to men’s life spans. Credit: Pascal Pavani/Agence France-Presse — Getty Images

Πάντως το 2008 είχε ανακαλυφθεί γενετική μετάλλαξη σε ένα άλλο γονίδιο που ρυθμίζει την ανάπτυξη και η οποία επεκτείνει τη ζωή μόνο στις γυναίκες. Σε συνδυασμό με τη νέα ανακάλυψη, οι επιστήμονες υποθέτουν ότι τα δύο φύλα ακολουθούν διαφορετικά γενετικά «μονοπάτια» προς τη μακροζωία.

Από την άλλη, η νέα μελέτη περιπλέκει τη σχέση μεταξύ ύψους και μακροζωίας. Καθώς οι κοντοί τείνουν να ζουν περισσότερο, οι επιστήμονες περίμεναν ότι η μετάλλαξη στο νέο γονίδιο θα οδηγούσε σε μακρόβιους άνδρες που θα είναι πιο κοντοί. Όμως, διαπίστωσαν ότι το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει, καθώς η νέα μετάλλαξη της μακροζωίας συνδέεται με την αύξηση του ύψους ενός άνδρα κατά περίπου 2,5 εκατοστά.

Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι, μελετώντας τα γονίδια της μακροζωίας, θα καταφέρουν να αναπτύξουν φάρμακα που θα μιμούνται τη δράση τους και θα έτσι επιβραδύνουν τη γήρανση - μια προσπάθεια που μέχρι στιγμής πάντως προχωρά αργά και εν μέσω ποικίλων εμποδίων.

Τα καθόλου αμελητέα κέρδη στο προσδόκιμο ζωής από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα οφείλονται κυρίως στις προόδους στην υγιεινή, στην ιατρική, στη διατροφή κ.α.

Από την άλλη, η κληρονομικότητα παίζει πάντα ένα ρόλο στο πόσα χρόνια θα ζήσουν οι άνθρωποι. Έτσι, όπως έχουν δείξει προηγούμενες μελέτες, οι πανομοιότυποι δίδυμοι που έχουν κοινό το 100% των γονιδίων τους, τείνουν να έχουν παρόμοια διάρκεια ζωής. Ενώ άλλη έρευνα έχει δείξει ότι οι στενοί συγγενείς είναι πιθανότερο να πεθάνουν σε παρόμοια ηλικία από ό,τι οι μακρινοί συγγενείς.

Παρόλη, όμως, αυτή τη γενετική συνιστώσα που επηρεάζει το προσδόκιμο ζωής, μέχρι σήμερα οι γενετιστές έχουν ανακαλύψει ελάχιστα γονίδια που ξεκάθαρα επιδρούν στη διάρκεια της ζωής.

Πηγές: Science Advances - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=886606