Το αν μπορούμε να «διαβάζουμε» τα μάτια των άλλων είναι και θέμα DNA. Genes influence ability to read a person's mind from their eyes

Frida Kahlo, Portrait d'une femme en blanc, Détail le visage, Portrait of an injury in white, Detail the face,  1929. Το DNA επιδρά στην ικανότητα του ανθρώπου να μπορεί να δει μέσα στα μάτια των άλλων τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Our DNA influences our ability to read a person's thoughts and emotions from looking at their eyes, suggests a new study.

Το DNA επιδρά στην ικανότητα του ανθρώπου να «διαβάζει» τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων απλώς κοιτώντας τα μάτια τους, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Molecular Psychiatry».

Το τεστ των ματιών

Αν καταφέρνετε να «διαβάζετε» στα μάτια των άλλων τι σκέφτονται και τι νιώθουν, ευχαριστήστε (τουλάχιστον ως έναν βαθμό) τα γονίδιά σας. Can you clearly see emotions in the eyes of others? Credit: © elnariz / Fotolia

Πριν από 20 έτη ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ ανέπτυξε ένα τεστ «γνωστικής ενσυναίσθησης» το οποίο ονομάστηκε «Reading the Mind in the Eyes» Test (ή για συντομία «Εyes Test»). Το τεστ αυτό είχε αποκαλύψει ότι οι άνθρωποι μπορούν ταχύτατα να ερμηνεύσουν τι σκέφτεται ή τι νιώθει ένα άτομο που βρίσκεται απέναντί τους απλώς κοιτάζοντας τα μάτια του και μόνο.

Είχε επίσης δείξει ότι κάποιοι άνθρωποι είναι καλύτεροι στο... διάβασμα των ματιών από άλλους καθώς και ότι οι γυναίκες έχουν σε γενικό πλαίσιο καλύτερο σκορ στο τεστ σε σύγκριση με τους άνδρες.

Τώρα, η ίδια ομάδα, σε συνεργασία με την εταιρεία Γενετικής 23andMe, καθώς και επιστήμονες από τη Γαλλία, την Αυστραλία και την Ολλανδία παρουσιάζει αποτελέσματα μιας νέας μελέτης που βασίστηκε στο συγκεκριμένο τεστ και η οποία περιέλαβε 89.000 άτομα από ολόκληρο τον κόσμο. Η πλειονότητα των ατόμων αυτών ήταν πελάτες της 23andMe, οι οποίοι συναίνεσαν για τη συμμετοχή τους στη μελέτη. Τα καινούργια ευρήματα επιβεβαίωσαν τα παλαιότερα τα οποία ήθελαν τις γυναίκες «πρωταθλήτριες» στο διάβασμα των ματιών των άλλων.

Γυναικείο... γενετικό προνόμιο

Το ακόμη σημαντικότερο ήταν πως η ερευνητική ομάδα επιβεβαίωσε ότι τα γονίδιά μας επιδρούν στην απόδοση στο «Eyes Test» ενώ προχώρησε και ένα βήμα πιο πέρα ταυτοποιώντας γονιδιακές παραλλαγές στο χρωμόσωμα 3 στις γυναίκες οι οποίες αποδείχθηκε ότι συνδέονται με την ικανότητά τους να «κοιτάζουν πίσω από τα μάτια» των άλλων και να ερμηνεύουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.

Της μελέτης ηγήθηκαν ο Βαρούν Γουόριερ, διδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, καθώς και οι καθηγητές Σάιμον Μπάρον-Κοέν, διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου για τον Αυτισμό στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, καθώς και Τομά Μπουρζερόν του Πανεπιστημίου Paris Diderot και του Ινστιτούτου Pasteur.

Ήταν ενδιαφέρον ότι, όπως προέκυψε από τη μελέτη, οι επιδόσεις των ανδρών στο «Eyes Test» δεν συνδέονταν με γονίδια στη συγκεκριμένη περιοχή του χρωμοσώματος 3, όπως συνέβαινε με τις γυναίκες.

Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε μάλιστα το ίδιο μοτίβο ευρημάτων σε μια ανεξάρτητη ομάδα σχεδόν 1.500 ατόμων που συμμετείχαν στη μελέτη διδύμων Brisbane Longitudinal Twin Study, γεγονός που δείχνει ότι τα γενετικά ευρήματα που αφορούσαν αποκλειστικώς τις γυναίκες είναι αξιόπιστα. 

Η ταυτότητα των γονιδίων

Μεταξύ των γονιδίων που εντοπίστηκαν σε μια μικρή περιοχή του χρωμοσώματος 3 ήταν το LRRN1 (Leucine Rich Neuronal 1) το οποίο είναι άκρως ενεργό σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται ραβδωτό σώμα και έχει αποδειχθεί μέσω απεικονιστικών μεθόδων του εγκεφάλου ότι παίζει ρόλο στη γνωστική ενσυναίσθηση. Προς αυτή την κατεύθυνση συνηγορεί και το γεγονός ότι γονιδιακές παραλλαγές οι οποίες συμβάλλουν σε υψηλότερα σκορ στο «Eyes Test» αυξάνουν επίσης τον όγκο του ραβδωτού σώματος στους ανθρώπους, ένα εύρημα το οποίο χρειάζεται να διερευνηθεί περαιτέρω.

Συμπληρώνεται το παζλ της γνωστικής ενσυναίσθησης

Όπως ανέφερε ο Βαρούν Γουόριερ «η μελέτη αυτή είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο σχετικά με το συγκεκριμένο τεστ γνωστικής ενσυναίσθησης. Είναι επίσης η πρώτη η οποία επιχειρεί να συνδέσει τις επιδόσεις στο συγκεκριμένο τεστ με παραλλαγές στο ανθρώπινο γονιδίωμα. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα στο πεδίο της κοινωνικής νευροεπιστήμης και προσθέτει ένα ακόμη κομμάτι στο παζλ σχετικά με τις διαφορές της γνωστικής ενσυναίσθησης μεταξύ διαφορετικών ανθρώπων». Από την πλευρά του ο καθηγητής Μπουρζερόν προσέθεσε ότι η νέα μελέτη αποδεικνύει ότι η ενσυναίσθηση έχει ως έναν βαθμό γενετική βάση. «Ωστόσο δεν πρέπει να παραβλέπουμε άλλους σημαντικούς κοινωνικούς παράγοντες, όπως η διαπαιδαγώγηση αλλά και οι μεταγεννητικές εμπειρίες».

Ο καθηγητής Μπάρον-Κοέν σημείωσε τέλος ότι «είμαστε ενθουσιασμένοι με αυτή τη νέα ανακάλυψή μας και τώρα ελέγχουμε αν τα ευρήματά μας μπορούν να αναπαραχθούν. Εξερευνούμε πώς ακριβώς οι γονιδιακές παραλλαγές που εντοπίσαμε επιδρούν στον εγκέφαλο οδηγώντας σε διαφορές στη γνωστική ενσυναίσθηση. Η καινούργια μελέτη μάς φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην κατανόηση των διαφορών της ενσυναίσθησης στον πληθυσμό».

Πηγές: V Warrier, K L Grasby, F Uzefovsky, R Toro, P Smith, B Chakrabarti, J Khadake, E Mawbey-Adamson, N Litterman, J-J Hottenga, G Lubke, D I Boomsma, N G Martin, P K Hatemi, S E Medland, D A Hinds, T Bourgeron, S Baron-Cohen. Genome-wide meta-analysis of cognitive empathy: heritability, and correlates with sex, neuropsychiatric conditions and cognition. Molecular Psychiatry, 2017; DOI: 10.1038/MP.2017.122 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=887767

«Collide»: ένα τραγούδι για τις συγκρούσεις πρωτονίων στον LHC. Musician Howie Day records love song to physics

Singer Howie Day recorded a parody version of his song ‘Collide’ at CERN. Watch the video below. (Image: Noemi Caraban Gonzalez/CERN)

Στο βίντεο βλέπουμε τον Αμερικανό τραγουδοποιό Howard Kern «Howie» Day να ερμηνεύει στις εγκαταστάσεις του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (Large Hadron Collider), στο CERN, μια δική του σύνθεση, αλλά με διαφορετικούς στίχους από το πρωτότυπο. Οι νέοι στίχοι αναφέρονται στα πειράματα με τις επιταχυνόμενες δέσμες πρωτονίων στον LHC.

Πως έγινε αυτό;

Ενώ λοιπόν o «Howie» Day βρισκόταν σε περιοδεία, καθώς έπινε τον καφέ του ένα πρωί σε μια καφετέρια στο Ντένβερ, είδε να κυκλοφορεί στο Twitter μια παρωδία του ερωτικού τραγουδιού του με τίτλο “Collide”.

Η ιδέα για το αρχικό βίντεο παρωδία ανήκει στην Sarah Charley, υπεύθυνη επικοινωνίας για τα πειράματα του LHC στις ΗΠΑ. Δημιουργήθηκε με τη βοήθεια των μεταπτυχιακών φοιτητών Jesse Heilman του Πανεπιστημίου της California, Tom Perry και Laser Seymour Kaplan από το Πανεπιστήμιο του Wisconsin. Η παρωδία τους εκφράζει τις ελπίδες και τους φόβους των πειραματικών φυσικών που ψάχνουν για κάτι που μπορεί να μην βρουν ποτέ (π.χ. τα υπερσυμμετρικά σωματίδια).

Ο Day εκτίμησε την παρωδία του τραγουδιού του, και την βρήκε αρκετά αστεία όταν την άκουσε για πρώτη φορά. Έτσι, αποφάσισε να πάει στο CERN και να ερμηνεύσει ο ίδιος την παρωδία του «Collide”. Σύμφωνα με όσα δήλωσε αργότερα, η συνεργασία του με τους επιστήμονες για το γύρισμα του βιντεοκλίπ στον LHC τον συγκλόνισε, δημιουργώντας του μια αίσθηση ταπεινότητας. Ήταν πραγματικά σπουδαίο γι αυτόν να εργαστεί σ’ έναν χώρο όπου οι φυσικοί μπορούν να κάνουν τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις της ζωής μας.

Πηγές: http://go.web.cern.ch/go/vcM7 - https://physicsgg.me/2017/06/23/

Ο χωροχρόνος αναδύεται από ένα δίκτυο κβαντικών μπιτ; Researchers Check Space-Time to See if It’s Made of Quantum Bits

Ερευνητές ελέγχουν την πρόσφατη θεωρία της αναδυόμενης βαρύτητας, που προτείνεται ως εναλλακτική λύση αντί της σκοτεινής ύλης. Ο νάνος – γαλαξίας DDO 190. The newly developed theory of emergent gravity, proposed as an alternative to dark matter, struggles in one of its first trials. Dwarf galaxies such as DDO 190, shown here, behave as though they’re filled with unseen dark matter. Credit: ESA/Hubble & NASA

Ο χωροχρόνος αναδύεται από ένα δίκτυο κβαντικών μπιτ; Αυτό υποστηρίζει η θεωρία πίσω από την αναδυόμενη κβαντική βαρύτητα, μια ιδέα που προτάθηκε από τον Erik Verlinde, έναν θεωρητικό φυσικό στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ. Η θεωρία του δεν χρειάζεται την υπόθεση της σκοτεινής ύλης – τα «αόρατα» σωματίδια με μάζα που φαίνεται να επηρεάζουν τη συμπεριφορά των γαλαξιών και άλλων μεγάλων δομών στο σύμπαν.

Όμως ένα πρόσφατο τεστ της αναδυόμενης βαρύτητας δείχνει πως η θεωρία αυτή μάλλον δουλεύει και μπορεί να περιγράψει τις κινήσεις των αστρονομικών αντικειμένων όπως και ο θεωρητικός αντίπαλός της.

Ο Kris Pardo, ένας μεταπτυχιακός φοιτητής που συνεργάζεται με τον αστροφυσικό David Spergel στο Πανεπιστήμιο Princeton, μελέτησε ένα δείγμα από 81 απομονωμένους νάνους γαλαξίες. Αυτοί οι μικροί γαλαξίες φαίνεται να έχουν μια ιδιαίτερα υψηλή συγκέντρωση σκοτεινής ύλης, παρέχοντας έτσι ένα μοναδικό αστροφυσικό εργαστήριο στο οποίο συγκρίνονται διάφορες θεωρίες. Ο Pardo υπολόγισε πόσο γρήγορα περιστρέφονται αυτοί οι γαλαξίες. Όσο περισσότερη σκοτεινή ύλη θεωρείται πως υπάρχει σε έναν γαλαξία – ή αντίστοιχα όσο ισχυρότερη θεωρείται η επίδραση της αναδυόμενης βαρύτητας – τόσο πιο γρήγορη θα πρέπει να είναι η ιδιοπεριστροφή του γαλαξία.

The gravity of galaxies bends space, such that the light traveling through this space is bent. This bending of light allows astronomers to measure the distribution of gravity around galaxies, even up to distances a hundred times larger than the galaxy itself. Credit: APS/Alan Stonebraker; galaxy images from STScI/AURA, NASA, ESA, and the Hubble Heritage Team

«Οι απομονωμένοι νάνοι γαλαξίες αποτελούν το καλύτερο τεστ που μπορούμε να κάνουμε προς το παρόν», λέει ο Pardo. Η αναδυόμενη βαρύτητα προβλέπει με επιτυχία τις ταχύτητες περιστροφής των μικρότερων γαλαξιών στο δείγμα. Αλλά προβλέπει ταχύτητες πολύ μικρές για τους γαλαξίες μεγαλύτερης μάζας, ειδικά σε εκείνους όπου κυριαρχούν τα νέφη αερίων. Αυτή η διαφορά θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρό πρόβλημα για την αναδυόμενη βαρύτητα, καθώς η βασική επιτυχία της θεωρίας μέχρι τώρα ήταν ότι πρόβλεπε τις καμπύλες περιστροφής μεγάλων γαλαξιών.

Οι φυσικοί που μελετούν την αναδυόμενη βαρύτητα παίρνουν σοβαρά τη μελέτη του Pardo. «Πρόκειται για ενδιαφέρουσα και καλή δουλειά», δήλωσε ο Verlinde. Και συμπληρώνει ότι «η αναδυόμενη βαρύτητα δεν έχει αναπτυχθεί σε τέτοιο σημείο ώστε να κάνει συγκεκριμένες προβλέψεις για όλους τους νάνους γαλαξίες. Νομίζω ότι πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά τόσο στην παρατήρηση όσο και στην θεωρία». (Η δήλωση αυτή του Verlinde σχολιάστηκε ειρωνικά από αρκετούς φυσικούς – κυρίως από αυτούς που βλέπουν την θεωρία της αναδυόμενης βαρύτητας ως ψευδο-επιστήμη).

Verlinde makes some assumptions we know don't apply, like spherical symmetry—spiral galaxies are disks, not spheres. Credit: Hubble Space Telescope

Ένας τρόπος με τον οποίο η θεωρία του Verlinde θα μπορούσε να δικαιωθεί θα ήταν αν οι γαλαξίες του Pardo είχαν διαφορετικό σχήμα από αυτό που βλέπουμε. Φαίνονται σφαιρικοί, αλλά αν είναι επίπεδοι πεπλατυσμένοι, σαν frisbee, το τροποποιημένο σχήμα θα αρκούσε για να εξηγήσει τους υπολογισμούς του Pardo. Για να δώσουν μια πιο οριστική απάντηση, ο Pardo και οι συνεργάτες του προσπαθούν να εξασφαλίσουν χρόνο στα τηλεσκόπια Very Large Array στο Νέο Μεξικό, ώστε να πραγματοποιήσουν μετρήσεις υψηλής ανάλυσης που καταγράφουν πόσο γρήγορα τα άστρα και τα μεσοαστρικά αέρια περιστρέφονται μέσα στους γαλαξίες.

Άλλες ομάδες αστρονόμων επιχειρούν συμπληρωματικές δοκιμές της αναδυόμενης βαρύτητας. Κάποιοι χρησιμοποιούν την θεωρία για να προβλέψουν την παραμορφωμένη εμφάνιση γαλαξιών εξαιτίας των βαρυτικών φακών. Άλλοι την χρησιμοποιούν για να μελετήσουν τις κινήσεις σμηνών γαλαξιών. Η αναδυόμενη βαρύτητα πρέπει επίσης να εξηγήσει την μεγάλης κλίμακας δομή του σύμπαντος καθώς και την κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου. Σε αυτές τις περιοχές, η υπόθεση της σκοτεινής ύλης κάνει σπουδαία δουλειά προβλέποντας τις παρατηρήσεις των αστροφυσικών. Μέχρι στιγμής, κανείς δεν κατάφερε να χρησιμοποιήσει την θεωρία της αναδυόμενης βαρύτητας για να πάρει παρόμοιες λεπτομερείς προβλέψεις.

Prof. Erik Verlinde. 

Σύμφωνα με την Sabine Hossenfelder, φυσικός στο Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών της Φρανκφούρτης (επίσης blogger και μουσικός), η θεωρία του Verlinde δεν δίνει μια ολοκληρωμένη και συνεκτική εικόνα του σύμπαντος. Η ίδια πρόσφατα πρότεινε μια τροποποιημένη εκδοχή της θεωρίας του Verlinde που θα μπορούσε να περιγράψει καλύτερα τις περιστροφικές κινήσεις των περισσότερων γαλαξιών. Θα μπορούσε αυτή – ή μια παρόμοια θεωρία – να αντικαταστήσει μια μέρα τη θεωρία της σκοτεινής ύλης; Για την οριστική απάντηση του προβλήματος μάλλον θα απαιτηθεί η … «ανάδυση» αρκετού χρόνου ακόμα.

Πηγές: Researchers Check Space-Time to See if It’s Made of Quantum Bits - physicsgg

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, «Κι αν είσαι άνθρωπος»

Edward Hopper, Hotel By the Railroad, Hôtel près d'une voie ferrée, 1952

Κι αν είσαι άνθρωπος κι αν είσαι εργοστάσιο

κι αν είσαι μια ξανθή μοντέρνα πόλη

Είσαι για μένα κούραση το βράδυ

μια μηχανή που σώπασε

μια ετοιμόρροπη φωνή

Είσαι η στάμνα μου για ένα καλοκαίρι

Félix Vallotton, Femme à la Cruche, Woman with the Jug, 1906

Από τη συλλογή «Ποιήματα για ένα καλοκαίρι» (1963)

Πράσινο φως για εκτόξευση ανιχνευτή βαρυτικών κυμάτων. ESA approves gravitational-wave hunting spacecraft for 2034

Η ευρωπαϊκή αποστολή LISA περιλαμβάνει τρία σκάφη που θα ανιχνεύουν τα βαρυτικά κύματα και θα εκτοξευθεί το 2034. Artist's impression of a LISA spacecraft. LISA is a proposed space-based gravitational wave observatory consisting of a constellation of three spacecraft, linked over millions of kilometres via lasers. Credit: AEI/Milde Marketing/Exozet

Θα είναι μια από τις πιο φιλόδοξες αποστολές της δεκαετίας του 2030: η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA έδωσε το πράσινο φως για τον σχεδιασμό της αποστολής LISA, η οποία προβλέπει την εκτόξευση τριών σκαφών που θα σχηματίζουν έναν γιγάντιο ανιχνευτή βαρυτικών κυμάτων στο Διάστημα. Πράσινο φως και για την εκτόξευση του κυνηγού εξωπλανητών Plato.

H ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων είχε προβλεφθεί από τον Αϊνστάιν στις αρχές του περασμένου αιώνα, επιβεβαιώθηκε όμως μόλις το 2015 από τον αμερικανικό ανιχνευτή LIGO.

Οι ρυτιδώσεις του χωροχρόνου

This movie shows a simulation of the merger of two black holes and the resulting emission of gravitational radiation. The very fabric of space and time is distorted by massive objects, which is shown here by the colored fields. The outer sheets (red) correspond directly to outgoing gravitational radiation, which was recently detected by the NSF's LIGO observatories. Credit: NASA/C. Henze

Τα βαρυτικά κύματα είναι ρυτιδώσεις του χωροχρόνου που παράγονται από επιταχυνόμενα αντικείμενα μεγάλης μάζας, όπως για παράδειγμα μαύρες τρύπες που κινούνται σπειροειδώς η μία γύρω από την άλλη και τελικά συγχωνεύονται.

Τα κύματα αυτά ουσιαστικά τεντώνουν τον χώρο σε μια διάσταση (ας πούμε κατά μήκος) και τον συμπιέζουν σε μια άλλη διάσταση (ας πούμε κατά πλάτος).

Οι τρεις δορυφόροι της αποστολής LISA (Laser Interferometer Space Antenna, ή διαστημική κεραία συμβολόμετρου λέιζερ) θα ανιχνεύουν βαρυτικά κύματα καταγράφοντας απειροελάχιστες μεταβολές στη μεταξύ τους απόσταση.

Το τρίο που θα ακολουθεί τη Γη

There are promising detection techniques across the entire gravitational wave spectrum, which is populated by a broad range of astrophysical sources. The spectrum in the region probed by LISA is one of the most interesting, populated by a rich diversity in astrophysical phenomena of interest to astronomers and astrophysicists. Credit: NASA

Το τρίο θα ακολουθεί τη Γη στην πορεία της γύρω από τον Ήλιο, με τα τρία σκάφη να σχηματίζουν ένα νοητό ισόπλευρο τρίγωνο με πλευρά 2,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων.

Η μεταξύ τους απόσταση θα μετράται διαρκώς με δέσμες λέιζερ που θα ενώνουν τα τρία σκάφη.

Η έγκριση της αποστολής από την Επιτροπή Επιστημονικών Αποστολών της ESA, η οποία συνεδρίασε στη Μαδρίτη, ανοίγει τον δρόμο για την υποβολή προτάσεων υλοποίησης από την ευρωπαϊκή αεροδιαστημική βιομηχανία.

LISA Pathfinder, a mission led by the European Space Agency (ESA) with contributions from NASA, has successfully tested a key technology needed to build a space-based observatory for detecting gravitational waves. These tiny ripples in the fabric of space, predicted by Albert Einstein a century ago, were first seen last year by the ground-based Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory (LIGO). Credit: NASA's Goddard Space Flight Center/Scott Wiessinger

Η προηγούμενη αποστολή LISA Pathfinder, ένα είδος πρόβας για την εκτόξευση των τριών δορυφόρων, είχε ανατεθεί στην Airbus.

Εκτόξευση το 2034

Artist's conception of exoplanet systems that could be observed by PLAnetary Transits and Oscillations of stars (PLATO), a European Space Agency telescope. Credit: ESA - C. Carreau

Η εκτόξευση της νέας αποστολής αναμένεται το 2034. Η Επιτροπή ενέκρινε επίσης την υλοποίηση του διαστημικού τηλεσκοπίου Plato για την ανίχνευση πλανητών σε άλλα άστρα. Το τηλεσκόπιο θα παρακολουθεί ταυτόχρονα χιλιάδες άστρα και θα καταγράφει τη μικρή πτώση της λαμπρότητας καθώς οι πλανήτες περνούν μπροστά από τα μητρικά τους άστρα και μπλοκάρουν ένα μέρος της ακτινοβολίας. Η εκτόξευση προγραμματίζεται για το 2026.

Πηγές: www.esa.int - http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=887126

Στίβεν Χόκινγκ: αρχίστε την κατασκευή βάσεων σε Σελήνη και Άρη. Hawking urges Moon landing to 'elevate humanity'

Prof Stephen Hawking has called for leading nations to send astronauts to the Moon by 2020. They should also aim to build a lunar base in 30 years' time and send people to Mars by 2025. Inside look at one idea the European Space Agency is exploring in its formulation of a "moon village" that incorporates 3D printing. Credit: ESA/ Foster + Partners

Ο διάσημος φυσικός Stephen Hawking κάλεσε τις μεγάλες χώρες του πλανήτη να επισπεύσουν τις αποστολές αστροναυτών και τη δημιουργία βάσεων στη Σελήνη και στον Άρη, προκειμένου να δώσουν στην ανθρωπότητα έναν ευρύτερο στόχο, αλλά και μια διέξοδο σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά στη Γη – κάτι καθόλου απίθανο, σύμφωνα με τον ίδιο.

Prof Hawking says: "If humanity is to continue for another million years, our future lies in boldly going where no one else has gone before." Credit: BBC/RICHARD ANSETT

Ο καθηλωμένος στο αναπηρικό καροτσάκι του -αλλά πάντα ενήμερος για τα τεκταινόμενα και ανήσυχος για το μέλλον- Βρετανός επιστήμονας είπε ότι μέχρι το 2020 πρέπει να έχουν φθάσει ξανά στη Σελήνη αστροναύτες και να χτισθεί τελικά εκεί μια βάση μέσα στα επόμενα 30 χρόνια. Για τον Άρη, είπε ότι οι αστροναύτες πρέπει να πατήσουν εκεί το πόδι τους έως το 2025 και αργότερα να δημιουργηθεί κι εκεί μια βάση.

Ενώ ακόμη καλύτερα θα ήταν, όπως είπε, αν μπορούσαμε να φθάσουμε στους πλανήτες του κοντινότερου στη Γη άστρου, του Εγγύτατου του Κενταύρου, σε απόσταση περίπου 4,5 ετών φωτός, οι οποίοι υπάρχουν ενδείξεις πως είναι φιλόξενοι για ζωή, ιδίως ο Proxima Centauri b, που εμφανίζει αρκετές ομοιότητες με το δικό μας πλανήτη.

Βέβαια, με τα σημερινά μέσα, θα χρειάζονταν τρία εκατομμύρια χρόνια για να γίνει ένα τέτοιο ταξίδι. Γι αυτό, δεν απέκλεισε ότι μια μέρα οι άνθρωποι μπορεί να ταξιδεύουν πολύ πιο γρήγορα πάνω σε μια ισχυρή ακτίνα φωτός, εκμεταλλευόμενοι τη θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Μιλώντας στο νορβηγικό φεστιβάλ επιστήμης και τέχνης Starmus στο Τροντχάιμ, σύμφωνα με το BBC, o Χόκινγκ τόνισε την ανάγκη να αναβιώσει το διαστημικό πρόγραμμα με πιο φιλόδοξους στόχους.

«Η εξάπλωσή μας στο διάστημα θα αλλάξει τελείως το μέλλον της ανθρωπότητας. Ελπίζω ότι θα ενώσει τα ανταγωνιζόμενα κράτη προς ένα κοινό στόχο: να αντιμετωπίσουμε την κοινή για όλους μας πρόκληση», ανέφερε. Παράλληλα, επέκρινε τον πρόεδρο Τραμπ για την αρνητική στάση του απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

Όπως είπε ο Χόκινγκ, η Γη απειλείται από την κλιματική αλλαγή, την εξάντληση των φυσικών πόρων και την κατάρρευση της βιοποικιλότητας, γι’ αυτό τα διαστημικά ταξίδια είναι ζωτικά, προκειμένου να διασφαλισθεί το μέλλον της ανθρωπότητας.

Return of the Moon landings would give humanity "a sense of purpose". The European Space Agency's vision for a Moon base.

«Ξεμένουμε από χώρο και τα μόνα μέρη να πάμε, είναι οι άλλοι κόσμοι. Είναι καιρός πια να εξερευνήσουμε άλλα ηλιακά συστήματα. Η εξάπλωσή μας σε αυτά ίσως είναι το μόνο πράγμα που θα μας σώσει από τους εαυτούς μας. Είμαι πεπεισμένος ότι είναι αναγκαίο οι άνθρωποι να αφήσουν τη Γη» δήλωσε ο Χόκινγκ. «Δεν πρέπει να αρκούμαστε να απολαμβάνουμε το σύμπαν, από τη βολή της Γης. Η Γη απειλείται από τόσα πολλά πράγματα, που είναι δύσκολο να είμαι θετικός», πρόσθεσε.

Όπως προειδοποίησε, σε βάθος χρόνου δεν υπάρχει μέλλον για τους ανθρώπους στον πλανήτη μας, ο οποίος κάποια στιγμή μπορεί να χτυπηθεί από αστεροειδή. Τόνισε ότι η αποίκιση άλλων κόσμων πρέπει να γίνει συντονισμένα από όλα τα μεγάλα κράτη και να «ανυψώσει» συλλογικά την ανθρωπότητα.

«Η αποίκιση άλλων πλανητών δεν είναι πια επιστημονική φαντασία, αλλά μπορεί να γίνει επιστημονικό γεγονός. Αν η ανθρωπότητα πρόκειται να συνεχίσει για άλλο ένα εκατομμύριο χρόνια, το μέλλον μας βρίσκεται στο να πάμε με τόλμη εκεί που κανείς άλλος δεν έχει πάει πριν. Ελπίζω για το καλύτερο. Πρέπει να ελπίζω. Δεν έχουμε άλλη επιλογή», κατέληξε.

Πηγές: www.amna.gr – www.bbc.com

Πιο κοντά στο συνθετικό πετρέλαιο. Fattened, Genetically Engineered Algae Might Fuel the Future

Η Exxon Mobil και ο Κρεγκ Βέντερ ανακοίνωσαν ότι αύξησαν θεαματικά την παραγωγή λιπιδίων από μονοκύτταρα φύκη στο εργαστήριο. Algae being trained at the San Diego. Credit: SYNTHETIC GENOMICS

Πώς μπορούμε να προκαλέσουμε παχυσαρκία σε μονοκύτταρα φύκια χωρίς να εμποδίσουμε την ανάπτυξή τους; Ο Κρεγκ Βέντερ, ο επιστήμονας που επιτάχυνε τη χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, βοήθησε τον γίγαντα της πετρελαιοβιομηχανίας Exxon Mobil να πλησιάσει στην απάντηση.

Πιο κοντά στην εμπορική αξιοποίηση 

Tunable algae? In this diagram, we see the difference between wild type algae and SGI’s new and improved strain with doubled oil content.

Η Exxon και η εταιρεία Synthetic Genomics ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να αυξήσουν θεαματικά την παραγωγή λιπιδίων από εργαστηριακές καλλιέργειες μονοκύτταρων φυκών, φέρνοντας πιο κοντά στην εμπορική αξιοποίηση μια υποψήφια εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα.

Η ιδέα είναι ότι τα λιπίδια του καλλιεργούμενου φυτοπλαγκτού θα διυλίζονται μια μέρα σε συμβατικές εγκαταστάσεις της πετρελαιοβιομηχανίας για να δίνουν μια ποικιλία βιοκαυσίμων. Δεδομένου ότι τα φύκη χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη το ατμοσφαιρικό διοξείδιο του άνθρακα, η προσέγγιση αυτή θα μείωνε δραστικά τις καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Η Exxon τόνισε πάντως ότι απέχουμε πολλά χρόνια από την αξιοποίηση της τεχνολογίας συνθετικών καυσίμων σε μεγάλη κλίμακα.

Το επίτευγμα έχει γίνει δεκτό για δημοσίευση στο τεύχος Ιουλίου της επιθεώρησης Nature Biotechnology.

Τα σημερινά βιοκαύσιμα προέρχονται από την επεξεργασία φυτικού υλικού, και η παραγωγή τους απαιτεί μεγάλες εκτάσεις γης αλλά και νερό, που συχνά σπανίζει. Η βιοαιθανόλη και το βιοντίζελ έχουν κατηγορηθεί μάλιστα για αυξήσεις στις τιμές τροφίμων όπως το καλαμπόκι.

Η λύση στα φύκη

Wild type algae on the left, starved of nitrogen on the right, and SGI’s breakthrough in the center; the grey blob marked LD represents the lipids. Image: SGI

Τα φύκη θα μπορούσαν να δώσουν τη λύση, αφού καλλιεργούνται εύκολα ακόμα και σε υφάλμυρα νερά, αρκεί να εκτίθενται σε αρκετή λιακάδα.

Οι οργανισμοί αυτοί παράγουν υδρογονάνθρακες στη μορφή λιπιδίων. Με χρηματοδότηση της Exxon, η οποία υπέγραψε συμφωνία 600 εκατ. δολαρίων με την Synthetic Genomics το 2009, η εταιρεία του Βέντερ κατάφερε να αυξήσει την περιεκτικότητα των κυττάρων σε λιπίδια από το 15 στο 40 τοις εκατό.

Όπως ανέφερε τη Δευτέρα ο Βέντερ σε συνέδριο στο Σαν Φρανσίσκο, χρειάστηκαν χρόνια προσπαθειών για να αυξηθεί η παραγωγή λιπιδίων χωρίς να επηρεαστεί η ικανότητα αναπαραγωγής του φυτοπλαγκτού.

«Δεν υπάρχουν οδηγίες»

Nannochloropsis gaditana strain CCMP527. Photo: Provasoli-Guillard National Center for Marine Algae and Microbiota

Κλειδί αποδείχτηκαν ρυθμιστικές αλληλουχίες του DNA που αυξομειώνουν την έκφραση (δραστηριότητα) συγκεκριμένων μεταβολικών λιπιδίων. «Κανείς δεν έχει κάνει κάτι παρόμοιο στο παρελθόν. Δεν υπάρχουν οδηγίες» είπε στο συνέδριο ο Βέντερ, ο οποίος έγινε διάσημος όταν η εταιρεία του Celera κατάφερε να διαβάσει το ανθρώπινο γονιδίωμα νωρίτερα από τη διεθνή κοινοπραξία του Προγράμματος Ανθρώπινου Γονιδιώματος. Το 2010, η ομάδα του παρουσίασε τον πρώτο ζωντανό οργανισμό με συνθετικό γονιδίωμα.

Την τελευταία δεκαετία, η Exxon έχει αυξήσει τις επενδύσεις σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας όπως οι κυψέλες καυσίμου και το βιοντίζελ.

Κατηγορείται όμως από περιβαλλοντικές οργανώσεις ότι παραπλανούσε για χρόνια τους μετόχους και το κοινό για τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής από την καύση ορυκτών καυσίμων.

Πηγές: Nature Biotechnology - http://www.tovima.gr/science/technology-planet/article/?aid=886942