Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2017

Αδριανός και Αθήνα: Συνομιλώντας με έναν ιδεατό κόσμο. Hadrian and Antinous: a meeting after 19 centuries

Εικονιστική μαρμάρινη κεφαλή του αυτοκράτορα Αδριανού (117-138 μ.Χ.). Βρέθηκε το 1933 στην Αθήνα, στη λεωφόρο Συγγρού. Χρονολογείται το 130-140 μ.Χ. (© TAΠΑ/Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο).

Περιοδική έκθεση με τίτλο «Αδριανός και Αθήνα. Συνομιλώντας με έναν ιδεατό κόσμο» διοργανώνουν το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο σε συνεργασία με την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών, στην αίθουσα 31α της Συλλογής των Γλυπτών.

The temple of Olympian Zeus (Olympieion), whose construction began in the time of Peisistratos (6th c. BC) and was completed by the emperor Hadrian (Le Roy, J.D., Les ruines des plus beaux monuments de la Grèce, Paris 1758).

Η έκθεση, που θα ξεκινήσει στις 28 Νοεμβρίου 2017, εντάσσεται στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 1.900 χρόνων από την ανάρρηση του φιλέλληνα αυτοκράτορα Αδριανού στον θρόνο το 117 μ.Χ. – επέτειος που εορτάστηκε ποικιλότροπα από μεγάλα ευρωπαϊκά μουσεία και πολιτιστικούς φορείς.

Altar dedicated to the emperor Hadrian from the courtyard of the Olympieion. National Archaeological Museum, open air sculpture exhibition. Exhibit number E 12350 (Photographic Archive of the National Archaeological Museum)

Η έκθεση, όπως ανέφερε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού,  Λυδία Κονιόρδου, κατά την παρουσίασή της, την Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 2017 στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία που αφορά την εντατικοποίηση των πολιτιστικών και μορφωτικών σχέσεων των δύο χωρών, ειδικότερα στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς, έτσι όπως διατυπώθηκε στη διμερή συνάντηση των δύο Υπουργών, με την ευκαιρία της υπογραφής του Μνημονίου Συνεργασίας.

Inscribed base of a monument in honour of the emperor Hadrian. Origin unknown. Dates from 132 AD. Exhibit number Θ 276 (Photographic Archive of the National Archaeological Museum)

Στόχος της έκθεσης είναι να παρουσιαστεί ο φιλελληνισμός του Αδριανού και να προβληθεί η αξία και η σημασία που διατηρεί μέχρι τις μέρες μας η κληρονομιά του. Προωθώντας την ώσμωση της ελληνικής διανόησης με τη ρωμαϊκή παράδοση, ο Αδριανός συνεισέφερε αποφασιστικά στη διαμόρφωση μιας κοινής πολιτισμικής βάσης, που αποτέλεσε ένα από τα ουσιωδέστερα στοιχεία του δυτικού πολιτισμού. Από την άποψη αυτή, η έκθεση σηματοδοτεί και προαναγγέλλει το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς που θα εορταστεί το 2018. Τα εκθέματα, 40 στο σύνολό τους, προέρχονται από τις συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

Η εικονιστική προτομή του Αδριανού σε μια ιδεατή συνομιλία με τον Επικούρειο φιλόσοφο Μητρόδωρο (331/0-278/7 π.Χ.), τους δύο αντιπροσώπους της Δεύτερης Σοφιστικής Αντώνιο Πολέμωνα (88-145 μ.Χ.) και Ηρώδη του Αττικού (101-178 μ.Χ.), καθώς και τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα και Στωικό φιλόσοφο Μάρκο Αυρήλιο (161-180 μ.Χ.). Στο βάθος οι προτομές και κεφαλές των «Κοσμητών» παρακολουθούν τον νοητό διάλογο (© TAΠΑ/Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο).

Η αίθουσα των Αθηναίων Κοσμητών στη μόνιμη έκθεση της Συλλογής Γλυπτών επιλέχθηκε ως το ιδανικό σκηνικό για την ανάπτυξη της μουσειολογικής ιδέας. Πορτρέτα του αυτοκράτορα Αδριανού τοποθετήθηκαν στο κέντρο της αίθουσας σε έναν νοερό φιλοσοφικό διάλογο για τον ελληνικό πολιτισμό με εμβληματικές μορφές διανοητών της αρχαιότητας, όπως ο Μητρόδωρος, ο Αντώνιος Πολέμων και ο Ηρώδης του Αττικού.

Εικονιστικές προτομές και κεφαλές «Κοσμητών» του 2ου και 3ου αι. μ.Χ. από την Αθήνα (© TAΠΑ/Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο).

Τη φανταστική συνομιλία παρακολουθούν τα πορτρέτα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη ως σύμβολα της ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης και οι Κοσμητές, οι αξιωματούχοι που είχαν την ευθύνη της διανοητικής και σωματικής εκπαίδευσης των εφήβων στα αθηναϊκά γυμνάσια της Αυτοκρατορικής περιόδου. Μέσα από το εμπλουτισμένο εκθεσιακό αφήγημα, οι θεματοφύλακες της παραδοσιακής ελληνικής παιδείας προσεγγίζονται με νέα ερμηνευτικά μέσα, που αναδεικνύουν τη βαθιά πνευματική συγγένεια του ελληνικού και του ρωμαϊκού πολιτισμού.

Εικονιστική προτομή του Αντίνοου, από την Πάτρα (130-138 μ.Χ.). Δίπλα της στήλη με κατάλογο των αξιωματούχων του Γυμνασίου και των εφήβων κατά φυλές. Από την Αθήνα. Γύρω στο 212/213 μ.Χ. (© TAΠΑ/Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο).

Ο κόσμος των Γυμνασίων της Αθήνας ζωντανεύει επίσης με μια σειρά αντιπροσωπευτικών εκθεμάτων και την υπέροχη προτομή του Αντίνοου, του αγαπημένου συντρόφου του Αδριανού, που θεοποιήθηκε μετά τον πρόωρο θάνατό του και λατρευόταν στα Γυμνάσια ως πρότυπο νεανικής ομορφιάς και ρώμης.

Άποψη της έκθεσης (© TAΠΑ/Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο).

Η περιήγηση στην έκθεση ολοκληρώνεται με την επίσκεψη σε δύο άλλα σημεία του εκθεσιακού χώρου, που αναδεικνύουν συμπληρωματικές διαστάσεις της παρουσίας του Αδριανού στην Αθήνα και δημιουργούν έναν παράλληλο θεματικό περίπατο στο υπόλοιπο μουσείο. Στο πλαίσιο της επιτυχημένης δράσης «Αθέατο Μουσείο», από τις 13 Νοεμβρίου 2017 έως τις 4 Μαρτίου 2018, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να χαρούν δύο μοναδικά εκθέματα που αναδύονται από τις αποθήκες για πρώτη φορά.

Nude bust with head of Antinous. Found in Patras in 1856. It dates from just before 130 AD. Exhibit number Γ 418 (Photographic Archive of the National Archaeological Museum)

Η επιγραφή με το όνομα του αυτοκράτορα Αδριανού και την επωνυμία Ολύμπιος, χρονολογείται περί το 132 μ.Χ. και αποτελεί αυθεντική μαρτυρία της αναγνώρισης της προσφοράς του αυτοκράτορα από τους πολίτες της Αθήνας. Δίπλα της στέκει μια δεύτερη προτομή του αφηρωισμένου Αντίνοου, από την Πάτρα.

Egyptian style statue of Antinous. From the sanctuary of the Egyptian Gods at Marathon. Archaeological Museum, Hall 41, Exhibit number Egypt 1 (Photographic Archive of the National Archaeological Museum)

Ο θεματικός περίπατος ολοκληρώνεται στην Αιγυπτιακή συλλογή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, όπου το αιγυπτιάζον άγαλμα του Αντίνοου από το ιερό των Αιγυπτίων Θεών στον Μαραθώνα υποδέχεται τους επισκέπτες και διηγείται με τον δικό του τρόπο τις πνευματικές αναζητήσεις της εποχής.

Πηγές: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (Δελτίο Τύπου) - http://www.archaeology.wiki/blog/2017/11/17/hadrian-antinous-meeting-19-centuries/

Ο έρωτας επηρεάζει την αναπαραγωγική επιτυχία. First evidence human love related to reproductive success

Pablo Picasso, Lovers, 1904. Οι άνθρωποι εξελίχθηκαν να ερωτεύονται και αυτό για πολύ συγκεκριμένους λόγους που ήταν οι αναπαραγωγικοί. Study shows being in love is associated with number of children, indicating an ancient evolutionary basis.

Είναι ένα ανθρώπινο καθολικό «φαινόμενο», ωστόσο επί μακρόν οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν τις βιολογικές βάσεις του χωρίς να τις έχουν εντοπίσει – δεν είναι άλλο από τον έρωτα. Τώρα μια νέα μελέτη δείχνει ότι οι άνθρωποι εξελίχθηκαν να ερωτεύονται και αυτό για πολύ συγκεκριμένους λόγους που ήταν οι αναπαραγωγικοί.

Επίδραση στον αριθμό των παιδιών

Commitment helps people maintain stable relationships and people often decide to stay together in order to have children. Pictured is a Hadza woman with her child.

Προηγούμενες έρευνες είχαν προσπαθήσει να εντοπίσουν μια γενετική ή νευρολογική «ρίζα» του έρωτα. Ωστόσο τα νέα στοιχεία παρέχουν τις πρώτες ενδείξεις σχετικά με το ότι ο έρωτας επηρεάζει την αναπαραγωγική επιτυχία η οποία μετριέται με τον αριθμό των παιδιών που αποκτά κάθε άνθρωπος.

Συγκεκριμένα η μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Frontiers in Psychology» έδειξε ότι ο έρωτας, η αγάπη και η αφοσίωση σε έναν σύντροφο τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες συνδέονταν άμεσα με τον αριθμό των παιδιών που αποκτούσε το κάθε ζευγάρι στη φυλή κυνηγών-τροφοσυλλεκτών Χάτζα στην Τανζανία.

The lives of the Hadza are believed to have changed little in the last ten thousand years and for this reason they could provide insight into the early evolution of love among our ancestors.

Η νέα μελέτη «ρίχνει φως στο νόημα του έρωτα στο εξελικτικό παρελθόν των ανθρώπων» σημειώνουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Βρότσλαβ στην Πολωνία. Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, παράγοντες όπως η αντισύλληψη παρεμβαίνουν και διακόπτουν τη σύνδεση μεταξύ έρωτα και αριθμού παιδιών. Για αυτόν τον λόγο η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον δρα Πιοτρ Σοροκόφσκι επέλεξε να μελετήσει τους Χάτζα. Η λογική των ερευνητών ήταν πως ο τρόπος ζωής των Χάτζα είναι πολύ περισσότερο συγκρίσιμος με εκείνον των προγόνων μας και έτσι μπορεί να παρέχει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την εξελικτική πορεία του έρωτα.

Η «Τριγωνική Θεωρία του Έρωτα»

Sternberg's Triangular Theory of Love

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν για τη διεξαγωγή της μελέτης τους μια μέθοδο που ονομάζεται «Τριγωνική Θεωρία του Έρωτα» (διατυπώθηκε από τον R.J. Stenberg το 1986) σύμφωνα με την οποία ο έρωτας συντίθεται από τρία συστατικά: την εγγύτητα που περιλαμβάνει τα συναισθήματα της οικειότητας, του δεσίματος και της επαφής με το άλλο άτομο, το πάθος που αναφέρεται στον ερωτικό πόθο, σε φαντασιακές σκέψεις για τον άλλο, σε αίσθηση ειδυλλίου και στη σεξουαλική ολοκλήρωση και την απόφαση /δέσμευση που περικλείει τη συναίσθηση του ατόμου πως είναι ερωτευμένο και τη δέσμευση προς τον εαυτό του και τον άλλον να κρατήσει τον έρωτά του για εκείνον.

Μετά τη συλλογή των απαντήσεων από τους συμμετέχοντες σχετικά με αυτά τα τρία «συστατικά», οι ερευνητές συνέκριναν τα σκορ που προέκυψαν με τον αριθμό των παιδιών που είχε αποκτήσει το κάθε ζευγάρι. «Ανακαλύψαμε ότι η δέσμευση και η αναπαραγωγική επιτυχία συνδέονταν μεταξύ τους άμεσα και σταθερά και στα δύο φύλα» αναφέρεται στη μελέτη και προστίθεται ότι από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψε και θετική συσχέτιση μεταξύ του πάθους και της αναπαραγωγικής επιτυχίας, μόνο όμως στις γυναίκες.

Με βάση τα ευρήματά τους οι επιστήμονες σημειώνουν ότι το πάθος και η δέσμευση αποτελούν παράγοντες-«κλειδιά» που αυξάνουν τις πιθανότητες αναπαραγωγής. Αυτό πιθανότατα σημαίνει ότι «η επιλογή οδήγησε στην προαγωγή του έρωτα στην πορεία της ανθρώπινης εξέλιξης».

Βέβαια, ένα άλλο ερώτημα είναι ποια θέση παίρνει ο έρωτας πλέον στον σύγχρονο κόσμο μας, τουλάχιστον στον αποκαλούμενο αναπτυγμένο. Διότι υπεισέρχονται πλέον πολλοί και διάφοροι παράγοντες με αποτέλεσμα πιθανώς σήμερα ο έρωτας να μην συνδέεται τόσο άμεσα με την αναπαραγωγική επιτυχία. Αυτό όμως μένει να αποδειχθεί από σχετικές μελέτες σε πληθυσμούς που δεν ακολουθούν τον τρόπο ζωής των Χάτζα.


Παρασκευή 24 Νοεμβρίου 2017

Μαγνήτες στον εγκέφαλο αλλάζουν τα μουσικά γούστα. Brain stimulation can change how much we enjoy and value music

Επιστήμονες κατόρθωσαν να αλλάξουν τα μουσικά γούστα εθελοντών μέσω της διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης. Researchers have proven it is possible to increase or decrease our enjoyment of music, and our craving for more of it, by enhancement or disruption of certain brain circuits. Credit: McGill University

Ο γείτονάς σας σάς βγάζει έξω από τα ρούχα σας παίζοντας στη διαπασών heavy metal ή βαριά λαϊκά; Ίσως σε λίγο το πρόβλημά σας να μπορεί να λυθεί μόνο και μόνο πείθοντάς τον να βάλει για λίγο το κεφάλι του κοντά σε έναν μαγνήτη.

Σε ένα πείραμα που ορισμένοι χαρακτηρίζουν «ορόσημο», επιστήμονες κατόρθωσαν να αλλάξουν τα μουσικά γούστα εθελοντών μέσω της διακρανιακής μαγνητικής διέγερσης. Τα ευρήματα θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσουν στην ανάπτυξη θεραπειών για διάφορες μορφές ψυχικών διαταραχών και εξαρτήσεων.

Οι ερευνητές με επικεφαλής τον Ρόμπερτ Ζετόρε από το Πανεπιστήμιο Μακ Γκιλ στον Καναδά ζήτησαν από 17 εθελοντές να ακούσουν διάφορα μουσικά κομμάτια (ορισμένα είχαν επιλεγεί από τους ίδιους τους συμμετέχοντες και άλλα από τους ερευνητές) και να αξιολογήσουν πόση ευχαρίστηση τους πρόσφερε το καθένα από αυτά. Παράλληλα τους δόθηκε η δυνατότητα να αγοράσουν όποια τραγούδια τους άρεσαν πολύ χρησιμοποιώντας τα δικά τους χρήματα.

Fig. 1: Schematic of the experimental approach used. Credit: Nature Human Behaviour (2017)

Η διαδικασία αυτή επαναλήφθηκε σε τρεις σειρές πειραμάτων: στις δυο πρώτες οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε διακρανιακή μαγνητική διέγερση ενώ στην τρίτη, «ψεύτικη» δοκιμή, οι μαγνήτες τοποθετήθηκαν στον εγκέφαλο των εθελοντών χωρίς να ενεργοποιηθούν.

TMS can be applied externally, wherever brain circuits are at play.

Οι ερευνητές στόχευσαν σε μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου, τον ραχιοπλευρικό προμετωπιαίο φλοιό, χρησιμοποιώντας διαφορετικές μορφές διέγερσης ώστε να ενεργοποιήσουν ή να καταστείλουν τη δραστηριότητά του.

The researchers targeted the left dorsolateral prefrontal cortex using TMS to manipulate the reward system.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ο ραχιοπλευρικός προμετωπιαίος φλοιός εμπλέκεται στην έκλυση ντοπαμίνης στο ραβδωτό σώμα, μια βαθύτερη περιοχή του εγκεφάλου η οποία σχετίζεται με την επεξεργασία των ανταμοιβών και με την ευχαρίστηση που μας προκαλεί η μουσική.

Στο σχετικό άρθρο τους, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature Human Behaviour», οι ερευνητές από το Μακ Γκιλ αναφέρουν ότι με τη διέγερση του ραχιοπλευρικού προμετωπιαίου φλοιού οι εθελοντές δήλωναν ότι τους αρέσει περισσότερο η μουσική που άκουγαν και ήταν πρόθυμοι να ξοδέψουν περισσότερα χρήματα για να αγοράσουν κάποια από τα κομμάτια σε σχέση με τη δοκιμή-προσομοίωση. Αντιθέτως, με την καταστολή της ίδιας περιοχής η μουσική τους άρεσε λιγότερο και ήταν λιγότερο πρόθυμοι για αγορές.

Τα ευρήματα προσφέρουν για πρώτη φορά απτές ενδείξεις σχετικά με το πώς δημιουργούνται οι αισθητικές απολαύσεις στον εγκέφαλο, γι’ αυτό και η μελέτη θεωρήθηκε «ορόσημο» από άλλους επιστήμονες του τομέα. Η κατανόηση της αισθητικής απόλαυσης και των απολαύσεων γενικότερα θεωρείται ότι μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη θεραπειών για διαταραχές που σχετίζονται με το σύστημα της ανταμοιβής, όπως η κατάθλιψη και ή ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, ή οι εξαρτήσεις από το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά.

Η μεταβολή του βαθμού απόλαυσης της μουσικής στους εθελοντές ήταν πρόσκαιρη, διαρκώντας μόνο όσο διήρκεσε το πείραμα. Στα ιατρικά χρονικά υπάρχει ωστόσο καταγεγραμμένη μια περίπτωση μόνιμης μεταβολής: ένας 60χρονος άνδρας ο οποίος υποβλήθηκε σε θεραπεία για ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή μέσω της μαγνητικής διέγερσης ανέπτυξε απροσδόκητα μια βαθιά λατρεία για τα τραγούδια του Τζόνι Κας.

Πηγές: Ernest Mas-Herrero, Alain Dagher, Robert J. Zatorre. Modulating musical reward sensitivity up and down with transcranial magnetic stimulationNature Human Behaviour, 2017; DOI: 10.1038/s41562-017-0241-z - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=918226


Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2017

Από πού έφτασε η πανούκλα για πρώτη φορά στην Ευρώπη. The Plague Likely Arrived in Europe During the Stone Age

Νομάδες από τις στέπες, μεταξύ Ευξείνου Πόντου και Κασπίας Θάλασσας έφεραν μαζί τους για πρώτη φορά τα βακτήρια της ασθένειας. Genetic evidence suggests that nomads migrating into Europe during the Stone Age might have brought plague with them, setting the deadly stage for later epidemics like the Black Death, which killed at least 25 million people. A primitive gas mask in the shape of a bird's beak. A common belief at the time was that the plague was spread by birds. It was thought that by dressing in a bird-like mask, the wearer could draw the plague away from the patient and onto the garment the plague doctor wore. The mask also included red glass eyepieces, which were thought to make the wearer impervious to evil. The beak of the mask was often filled with strongly aromatic herbs and spices to overpower the miasmas or 'bad air' which was also thought to carry the plague. At the very least, it may have served a dual purpose, also dulling the smell of unburied corpses, sputum, and ruptured bouboules in plague victims. Credit: Manuel Velasco via Getty Images

Τα μεταναστευτικά κύματα των νομάδων από τις στέπες, μεταξύ Ευξείνου Πόντου και Κασπίας Θάλασσας, που έφθασαν στην Κεντρική Ευρώπη πριν από 4.800 έως 3.700 χρόνια, έφεραν μαζί τους για πρώτη φορά τα βακτήρια της πανώλης (πανούκλας) στην Ευρώπη.

The remains of a male from which samples were taken for the study. His grave included a dagger, flint arrow heads, a bracelet and a bone pin. Credit: Stadtarchäologie Augsburg

Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας έρευνας από επιστήμονες του γερμανικού Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ για την Επιστήμη της Ιστορίας στη Λειψία, οι οποίοι ανέλυσαν γενετικό υλικό από 500 δόντια και οστά, που προέρχονταν από πολλές χώρες (Γερμανία, Ρωσία, Ουγγαρία, Κροατία, Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία). Στη μελέτη συμμετείχε η ελληνίδα ερευνήτρια Μαρία Σπύρου του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ.

Map of proposed Yersinia pestis circulation throughout Eurasia. A) Entrance of Y. pestis into Europe from Central Eurasia with the expansion of Yamnaya pastoralists around 4,800 years ago. B) Circulation of Y. pestis to Southern Siberia from Europe. Only complete genomes are shown. Credit: Aida Andrades Valtueña. Andrades Valtueña et al. (2017)

Σε έξι άτομα βρέθηκαν τα βακτήρια της πανώλους (Yersinia pestis) και αναλύθηκε πλήρως το γονιδίωμά τους. Η αρχαιογενετική ανάλυση δείχνει ότι η τρομερή λοιμώδης νόσος έφθασε πιθανότατα στην Ευρώπη στη διάρκεια της ύστερης Νεολιθικής Εποχής, αρκετές χιλιάδες χρόνια προτού καταγραφεί στην ιστορία η πρώτη επιδημία της. Επρόκειτο γι' αυτό που έμεινε γνωστό ως «Μαύρος Θάνατος» τον 14ο αιώνα, σκοτώνοντας το 30% έως 60% του μεσαιωνικού ευρωπαϊκού πληθυσμού.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Γιοχάνες Κράουζε, διευθυντή του Τμήματος Αρχαιογενετικής του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο Current Biology, δεν είναι ακόμη σίγουροι αν οι νομάδες από τα εδάφη της σημερινής Ουκρανίας και Ρωσίας έφεραν μαζί τους το μικρόβιο μία ή περισσότερες φορές.

Αφού έβαλε «πόδι» στην Ευρώπη, το βακτήριο γύρισε πίσω στην Κεντρική Ευρασία. Είναι ασαφές πότε ακριβώς το βακτήριο είχε υποστεί τις κατάλληλες μεταλλάξεις, ώστε να μπορεί να προκαλεί επιδημίες μεγάλης κλίμακας. Οι ερευνητές δεν αποκλείουν ότι ήδη από την εποχή του λίθου αυτό ήταν δυνατό να συνέβη. Στο μέλλον σχεδιάζουν να μελετήσουν περισσότερα γενετικά δείγματα από αρχαίους σκελετούς από όλη την Ευρώπη, για να φωτίσουν περισσότερο το ζήτημα.


H Γη μπορεί να απορροφήσει νετρίνα υψηλής ενέργειας. How the Earth stops high-energy neutrinos in their tracks

Σύμφωνα με το πείραμα IceCube. For the first time, a science experiment has measured Earth's ability to absorb neutrinos -- the smaller-than-an-atom particles that zoom throughout space and through us by the trillions every second at nearly the speed of light. The experiment was achieved with the IceCube detector, an array of 5,160 basketball-sized sensors frozen deep within a cubic kilometer of very clear ice near the South Pole. This image shows a visual representation of one of the highest-energy neutrino detections superimposed on a view of the IceCube Lab at the South Pole. Credit: IceCube Collaboration

Για πρώτη φορά το επιστημονικό πείραμα IceCube κοντά στο Νότιο Πόλο, αποκάλυψε την ικανότητα της Γης να «φρενάρει» και να απορροφά τα νετρίνα, γνωστά και ως σωματίδια-φαντάσματα.

Τα εν λόγω υποατομικά σωματίδια έρχονται από το διάστημα και τρισεκατομμύρια από αυτά κάθε δευτερόλεπτο διαπερνούν τον πλανήτη μας, κάθε στερεό αντικείμενο και εμάς τους ίδιους σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός.

Artwork: IceCube consists of an array of sensors embedded in very clear ice near the South Pole. Credit: JAMIE YANG / ICECUBE

Το IceCube, στην Ανταρκτική, αποτελείται από μία διάταξη 5.160 αισθητήρων με μέγεθος μπάλας μπάσκετ ο καθένας, που βρίσκονται βαθιά στο εσωτερικό ενός κύβου καθαρού πάγου με πλευρά ενός χιλιομέτρου. Οι αισθητήρες δεν ανιχνεύουν άμεσα τα ίδια τα νετρίνα, αλλά τις λάμψεις από τη μπλε ακτινοβολία Τσερένκοφ που εκπέμπουν άλλα υποατομικά σωματίδια, όταν τα νετρίνα συναντούν τον πάγο.

In this study, researchers measured the flux of muon neutrinos as a function of their energy and their incoming direction. Neutrinos with higher energies and with incoming directions closer to the North Pole are more likely to interact with matter on their way through Earth. Credit: IceCube Collaboration

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επικεφαλής επιστήμονα του IceCube καθηγητή φυσικής Φράνσις Χάλζεν του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν-Μάντισον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο Nature, πραγματοποίησαν την πρώτη μέτρηση που επιβεβαιώνει ότι τελικά μερικά νετρίνα σταματούν στον πλανήτη μας και δεν συνεχίζουν το διαστημικό ταξίδι τους. Όσο υψηλότερη ενέργεια έχει ένα νετρίνο, τόσο πιθανότερο είναι να αλληλεπιδράσει με την ύλη και συνεπώς να απορροφηθεί από τη Γη.

Τα νετρίνα σχηματίσθηκαν αρχικά με τη γέννηση του σύμπαντος και συνεχίζουν να παράγονται από τα άστρα, αλλά και από τα πυρηνικά εργοστάσια. Τα νετρίνα που παράγονται στη γήινη ατμόσφαιρα, όταν πέφτει πάνω της η κοσμική ακτινοβολία, μπορεί να έχουν πάνω από ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη ενέργεια από ό,τι τα νετρίνα που παράγονται από τον Ήλιο ή από πυρηνικούς αντιδραστήρες στη Γη. Ένας μικρός αριθμός κοσμικής προέλευσης νετρίνων προέρχεται απευθείας από άγνωστες αστροφυσικές πηγές πέρα από τη Γη, όπως πιθανώς οι τεράστιες μαύρες τρύπες.

A digital optical module (DOM) is lowered into the ice during construction of IceCube. Credit: MARK KRASBERG, ICECUBE/NSF

Η πρώτη ανίχνευση νετρίνων πολύ υψηλής ενέργειας, από το IceCube, είχε γίνει το 2013, αλλά έως σήμερα παρέμενε ερωτηματικό κατά πόσο όντως κάποιο είδος ύλης μπορεί να σταματήσει το ταξίδι ενός νετρίνου.

Although neutrinos can easily sail through matter, the probability that a neutrino interacts with matter grows with energy. Very high energy neutrinos will not make it to IceCube if they pass through the Earth's core. Credit: IceCube Collaboration

«Γνωρίζαμε ότι τα χαμηλότερης ενέργειας νετρίνα διαπερνούν τα πάντα, αλλά μολονότι αναμέναμε πως τα υψηλότερης ενέργειας νετρίνα θα είναι διαφορετικά, έως τώρα δεν είχαμε κάποια πειστική πειραματική επιβεβαίωση» δήλωσε ο καθηγητής φυσικής Νταγκ Κάουεν του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια. «Τώρα, για πρώτη φορά, δείξαμε ότι τα πολύ υψηλής ενέργειας νετρίνα πράγματι μπορούν να απορροφηθούν από κάτι - εν προκειμένω από τη Γη» πρόσθεσε.

Τα νέα ευρήματα συμφωνούν με τις θεωρητικές προβλέψεις του, εδώ και μισό αιώνα, Κυρίαρχου Προτύπου της σωματιδιακής φυσικής και έτσι απογοήτευσαν κάπως όσους έλπιζαν ότι το IceCube θα αποκαλύψει κάτι που δεν ήταν δυνατό να εξηγηθεί με βάση αυτό το θεωρητικό μοντέλο.

Ένα άλλο υπόγειο πείραμα ανίχνευσης νετρίνων, το Deep Underground Neutrino Experiment (Dune), βρίσκεται υπό ανάπτυξη και θα λειτουργήσει στην επόμενη δεκαετία.

Πηγές: M. G. Aartsen et al. Measurement of the multi-TeV neutrino interaction cross-section with IceCube using Earth absorptionNature, 2017; DOI: 10.1038/nature24459 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=918276

Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 2017

Πώς οι χριστιανοί διέλυσαν τον αρχαίο κόσμο. The Darkening Age: The Christian Destruction of the Classical World

Στους Βυζαντινούς χρόνους - αν και γλύτωσε ο Παρθενώνας την καταστροφή από τα διατάγματα του Θεοδόσιου Β΄ - έγινε η πρώτη μετατροπή του ναού σε χριστιανική εκκλησία της Αγίας Σοφίας, τα εγκαίνια της οποίας έγιναν επί αυτοκρατορίας Ιουστινιανού του Μέγα. Στον πρόναο προστέθηκε η αψίδα του ιερού. Από αυτές τις μετατροπές αυτές το 1877, σύμφωνα με τον Μπιρνούφ (Burnouf), δεν είχαν μείνει παρά λείψανα τοιχογραφιών και λιγοστά επιγραφικά χαράγματα στους τοίχους και τους κίονες. Το 438 μ.Χ., καταστρέφονται όλα τα γυμνά αγάλματα της Ακρόπολης, κόβοντας τους τα κεφάλια και τα χέρια. Γλυπτά του ανατολικού αετώματος στο Βρετανικό μουσείο. Statues were smashed, temples toppled and manuscripts burnt, as the early Christians tried to wipe out all traces of classical civilisation, claims this polemic. Getting the chop: damaged figures from the East Pediment of the Parthenon. ALAMY

Το 313 μ.Χ. ο Κωνσταντίνος είδε στο όνειρο του έναν σταυρό με τα γράμματα Χ και Ρ χαραγμένα κάτω από την επιγραφή «Εν τούτω νίκα». Είχε εκστρατεύσει εναντίον της Ιταλίας όπου κυριαρχούσε ο Μαξέντιος, αλλά η περιοχή ανήκε επισήμως στον Λικίνιο. Το έμβλημα που είδε στο «όραμα» του και υιοθέτησε θα τον οδηγούσε την επομένη στη νίκη.

A stitch in time: one of the twelve Constantine Tapestries designed by Peter Paul Rubens. Tapestry showing the Baptism of Constantine. Wool and silk and silver and gold threads. 477.5 × 545.5 cm. Philadelphia Museum of Art.

Η ιστορία είναι fake history, καθώς όχι μόνο κυκλοφόρησε χρόνια μετά, αλλά επιπλέον, σε δύο εντελώς διαφορετικές εκδοχές. Ο Κωνσταντίνος δεν ήταν ποτέ εξ ολοκλήρου και αποκλειστικά αφοσιωμένος στην πίστη όπως υποστηρίζουν οι (μεταγενέστεροι) αγιογράφοι. Επισήμως ωστόσο, ήταν ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας που ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Μια μικρή εβραϊκή θρησκεία που αγνοήθηκε παντελώς από τη ρωμαϊκή ελίτ τράβηξε την προσοχή του πιο ισχυρού ανθρώπου στον κόσμο. Λίγες δεκαετίες αργότερα, το 380 μ.Χ. ο Θεοδόσιος καθιέρωσε τον χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Giovanni d'Alemagna, Apollonia Destroys a Pagan Idol, c. 1442-1445

Δεδομένου ότι ο χριστιανισμός ήταν ο ιστορικός νικητής του ρωμαϊκού πολυθεϊσμού, η επικρατούσα άποψη όσον αφορά το πώς η νέα θρησκεία υπερίσχυσε πολιτισμικά δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια διαστρεβλωμένη εικόνα, όπως γράφει το newstatesman.com. 

Μαρμάρινη κεφαλή της Αφροδίτης, έργο του 1ου αι., φέρει στο μέτωπο το σύμβολο του σταυρού. Μήπως οι χριστιανοί υιοθέτησαν την Αφροδίτη; Φυσικά και όχι. Την εποχή που δεν ήταν ακόμα διαμορφωμένη η τέχνη τους σε μαζική κλίμακα, οι χριστιανοί χάραζαν τα σύμβολά τους στα αγάλματα και σε έργα τέχνης της παλιάς θρησκείας, ακόμα κι αν επρόκειτο για την πιο “άτακτη” αρχαία θεά, υποδηλώνοντας τη νέα θρησκεία που ερχόταν δυναμική. This statue of the goddess Aphrodite found at the Agora at Athens bears the hallmarks of Christian vandals, including crosses carved on the forehead and chin.

Στη Βικιπαίδεια υπάρχει ολόκληρη σειρά θεμάτων σχετικά με τις «διώξεις που υπέστη η Εκκλησία», συμπεριλαμβανομένου ενός εκτεταμένου απολογισμού των χριστιανών που μαρτύρησαν στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αλλά δεν υπάρχουν αντίστοιχα θέματα για τη βίαιη καταστολή της παλαιότερης ρωμαϊκής θρησκείας από την Εκκλησία.

Όπως επισημαίνει η Catherine Nixey στο βιβλίο της «The Darkening Age», η ιστορία της διαδεδομένης δίωξης των χριστιανών είναι προϊόν του μάρκετινγκ της Εκκλησίας και των μεθόδων που χρησιμοποιούσε για τη στρατολόγηση πιστών.

Jean Poyer, St. Philip: Philip Vanquishing Idols and a Demon, Hours of Henry VIII, in Latin, Illuminated by Jean Poyer, Tours, France. The Dannie and Hettie Heineman Collection; deposited in 1962, given in 1977. MS H.8 (fol. 177), The Morgan Library & Museum. The Apostle, Saint Philip Vanquishing Idols (ie destroying other people's property). In his most famous miracle, Phillip cast the Devil, in the form of a hideous dragon, out of a statue of Mars. Philip told the crowd that if they broke the statue and adored the Lord's Cross, the sick would be cured and the dead would be brought back to life.

Όπως κάνουν σήμερα οι βομβιστές αυτοκτονίας, έτσι και οι χριστιανοί δήλωναν πρόθυμοι στη δημόσια εκτέλεση. «Ήταν μια δόξα ανοιχτή σε όλους, ανεξάρτητα από την τάξη, την εκπαίδευση, τον πλούτο και το φύλο».

Αλλά η εκτέλεση χριστιανών ήταν εξαιρετικά σπάνια, καθώς οι περισσότεροι Ρωμαίοι ηγεμόνες είχαν καταλάβει ότι δεν υπάρχει κανένα κέρδος κάνοντας ήρωες τους εξτρεμιστές της θρησκείας.

Another Aphrodite, dug up on the Greek island of Milos in 1820, is now celebrated as the Aphrodite of Milos, or more commonly the Venus de Milo. Even missing her arms (which were broken after the statue was found) she is one of the most famous statues in the world. She is now in the Louvre, and is shown on the right. The arms and original plinth were lost following her discovery. The statue, in marble, was created sometime between 130 and 100 BC. From an inscription on its plinth, noted before it disappeared, she is thought to be the work of Alexandros of Antioch. According to modern experts she is not in the same class as Praxiteles" original Aphrodite, which is, of course, "lost".

Το 111 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Τραϊανός επέμεινε σε επιστολή προς τον φίλο του Πλίνιο τον Νεότερο,  κυβερνήτη της Βιθυνίας, ότι θα έπρεπε να τιμωρεί μόνο τους πιο ανυπότακτους από τους αντάρτες. Όποιος δηλώνει πρόθυμος να προσευχηθεί στους «θεούς μας» ας του δοθεί χάρη.

A reconstruction of what the Temple of Artemis at Effesus would have looked like, and a photograph of the site today (the pillar is reconstructed from stones on the site). Quality stones were carted off to Contantinople, others used in churches and eventually building like those in the background.

Οι Χριστιανοί θα μπορούσαν να θεωρηθούν απειλή για τις προγονικές παραδόσεις των Ρωμαίων και για τις δομές της πολιτικής εξουσίας, επειδή αρνούνταν τη θρησκευτική λατρεία με τους τρόπους που ακολουθούσε η πλειονότητα των γειτόνων τους.

The Temple of Concordia, an ancient Greek temple located in the Valle dei Templi (Valley of the Temples) in Agrigento on the southern coast of Sicily. The temple was converted into a Christian basilica in the 6th century by the bishop of Agrigento which is the only reason it survived the general Christian destruction of other people's places of worship. Nevertheless the temple was comprehensively vandalised. Spaces between the columns were filled with walls, altering the Classical Greek form. The division between the cella and the opisthodomos was destroyed, and the remaining walls of the cella were cut into a series of arches along the nave.

Αλλά Ρωμαίοι, όπως ο Τραϊανός και ο Πλίνιος, δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον να διερευνήσουν για τα κίνητρά των χριστιανών. «Δεν πρέπει να κυνηγηθούν», επέμεινε ο Τραϊανός - ο οποίος είχε πιο σημαντικά πράγματα να κάνει από το να ανησυχεί για το μυαλό μερικών περίεργων τύπων. Από τη στιγμή που εκτελούσαν ένα μίνιμουμ των «κανονικών» τελετών, ήταν στο απυρόβλητο.

Christian cross carved into Egyptian hieroglyphics at Temple of Isis at Philae, in southern Egypt. We have no idea how many other images were completely destroyed by Christians.

Η παραδοσιακή ρωμαϊκή θρησκεία ήταν μια ευρύχωρη πλατφόρμα πεποιθήσεων και πρακτικών, που μπορούσε να φιλοξενήσει τη λατρεία πολλών διαφορετικών θεοτήτων -τις ρωμαϊκές εκδοχές των Ελλήνων Ολύμπιων θεών, δηλαδή ο Jupiter και ο Mars, εν ολίγοις, ο Δίας και ο Άρης, μαζί με τις πολυπολιτισμικές προσθήκες όπως ο Αιγύπτιος Όσιρις, τις χρηστικού χαρακτήρα οντότητες, όπως η Fortuna και τους θεοποιημένους αυτοκράτορες. Η θρησκευτική ορθότητα ήταν από πολλές απόψεις πρακτική ή εθιμοτυπική και όχι ζήτημα πίστης.

Όπως γράφει η Nixey, η κυριαρχία του χριστιανισμού σήμανε το τέλος αυτής της ανεκτικής κοινωνίας, αφού όλοι αναγκάστηκαν να συμμορφωθούν με την πίστη και τις κοινωνικές, πολιτισμικές, φυλετικές, σεξουαλικές και οικογενειακές επιταγές της.

Κάποιοι εξέχοντες υποστηρικτές του «παλαιού τρόπου» ζήτησαν από τις αρχές να επιδείξουν ανεκτικότητα στις θρησκευτικές διαφορές που προέκυψαν στην νεόκοπη χριστιανική πλέον, αυτοκρατορία. 

Πιθανή αναπαράσταση της αποθέωσης του Συμμάχου. Η παράσταση θεωρείται τεκμήριο των ειδωλολατρικών πεποιθήσεων του εικονιζομένου. Detail of a panel of an ivory diptych, dated to the year 402, that bears the Symmachus family monogram and depicts the apotheosis of a mortal (probably Q. Aurelius Symmachus himself). Here, the man is led into heaven by two genii; five persons, perhaps his ancestors, await him there. The Sun god observes the scene from near a portion of the zodiac (six signs can be seen). Property of the British Museum, temporarily on display at the Art Institute of Chicago.

Η Nixey παραπέμπει στον Ρωμαίο πολιτικό, ρήτορα και διανοούμενο Κόιντο Αυρήλιο Σύμμαχο, ο οποίος παρακαλούσε το 382 μ.Χ. τον αυτοκράτορα Γρατιανό να επιτρέψει την παραμονή του βωμού στη Γερουσία της Ρώμης. 

«Κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του έθιμα, το δικό του θρησκευτικό τελετουργικό», υποστήριζε ο Σύμμαχος, θέτοντας το ερώτημα: «Τι σημασία έχει ποιά είναι η σοφία με την οποία κάθε άνθρωπος αναζητά την αλήθεια;» Αλλά αγνοήθηκε. Το θυσιαστήριο εξαφανίστηκε και το 408 μ.Χ., τέθηκε σε ισχύ ένας νέος νόμος, σύμφωνα με τον οποίον όλοι οι βωμοί και τα σύμβολα των παλιών θεών έπρεπε να καταστραφούν.

The Burning of the Library at Alexandria in 391 AD, illustration from ‘Hutchinsons History of the Nations’, c.1910 (litho). During the reign of the Christian Emperor Theodosius I, the library at Alexandria was burned. For years bands of Christian monks had been sweeping down from their desert monasteries to destroy shrines and temples. They ransacked houses, destroying all non-Christian religious objects. In 391 when they burned down the Temple to Serapis they also managed to set fire to the nearby library— the greatest library in the Western world. Some estimates put the number of volumes destroyed at 700,000 (although enough volumes remained for later Muslims to enjoy more fires when they arrived in 642).

Η γλώσσα περί «δίωξης» και «μαρτυρίου» είναι υπόθεση μονόπλευρη. Ωστόσο, υπήρξαν μη Χριστιανοί οι οποίοι υπέστησαν διώξεις και μαρτύρησαν για την άρνησή τους να υιοθετήσουν τη νέα θρησκεία. Σε αντίθεση με τον Τραϊανό και άλλους πολυθεϊστές ηγέτες, οι Χριστιανοί δεν προσέφεραν στους αντιπάλους τους την ευκαιρία να ξεφύγουν από την τιμωρία με μια γρήγορη προσευχή στον «σωστό» Θεό. Αντ 'αυτού, έκαναν επιδρομές στα σπίτια τους και έψαχναν ακόμη και στις σκέψεις τους αναζητώντας μυστικές αμαρτίες ενάντια στον έναν και πραγματικό Θεό.

Shenoute. Secco painting, ca. 7th century. North lobe of the sanctuary, Red Monastery Church, near Sohag, Egypt.

Στο βιβλίο αναφέρεται η ιστορία του Αιγύπτιου μοναχού Shenoute, ο οποίος οδήγησε μια ομάδα χριστιανών συμπατριωτών του να ρίξουν την πόρτα του σπιτιού ενός πολίτη για να ανακαλύψει τα απαγορευμένα αγάλματα των παλιών παγανιστών θεών. Η εισβολή ήταν, εξάλλου, δικαιολογημένη από τον Shenoute, καθώς όπως έλεγε: «Δεν υπάρχει έγκλημα για όσους έχουν τον Χριστό».

Στο όνομα της θρησκευτικής συμμόρφωσης επιτρέπονταν παντός είδους παραβιάσεις -σήμερα θα τις λέγαμε, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών.

Hypatia of Alexandria was particularly hated by Christians because she was not only a philosopher and a mathematician, but also a woman. She contravened biblical teaching about the role of women and consequently was murdered by a Christian mob, led by a bishop, in March 415. The bishop, Cyril of Alexandria, later used his bands of violent monks to influence Christian"orthodoxy" and is now considered a saint. The death of Hypatia signaled a Christian uprising against the 'learned scholars' of Alexandria, and the end of the city as a centre of knowledge throughout the ancient world. Her murder is generally held to mark the end of classical philosophy.

Κλασικό και γνωστό παράδειγμα της βίας των χριστιανών είναι η περίπτωση της φιλοσόφου και επιστήμονα Υπατίας, η οποία λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου, ενώ το σώμα της στη συνέχεια, διαμελίστηκε και κάηκε σε κομμάτια στην πυρά, το 415 μ.Χ. στην Αλεξάνδρεια.

Το έγκλημα διέπραξε μια συμμορία χριστιανών, που κατηγόρησε την Υπατία, εκτός των άλλων, για μαγεία. Εννοείται ότι, η κλασική παιδεία, η λογοτεχνία, η φιλοσοφία ξαφνικά θεωρούνταν ύποπτες. Το να είσαι ευσεβής σήμαινε -για τη νέα πίστη- όχι μόνο να συμμετέχεις στη δημόσια θρησκευτική πρακτική, αλλά και να βάζεις καρδιά, μυαλό, γνώσεις στο καλούπι της νέας «πραγματικότητας». Η Nixey υπογραμμίζει την αισθητική και πολιτισμική βία της μετάβασης από τον ρωμαϊκό παγανισμό στον χριστιανισμό.

In 1229 AD parchment copies of seven treatises of Archimedes were erased and overwritten by prayers, then bound in a Byzantine prayerbook (a euchologion) by a priest called Johannes Myronas. Myronas understood Greek, so must have known what he was doing. Of the seven treatises by Archimedes, two are otherwise unknown (The Method of Mechanical Theorems and the Stomachion) and one (On Floating Bodies) is unknown in the original Greek, the language in which Archimedes wrote. Working in Jerusalem, the priest had vandalised not only treatises by Archimedes to make his prayerbook, but also other works, including 10 folios of the Attic orator Hyperides dating from the fourth century BC, one of which contained an extremely important speech that has not otherwise been preserved. This copy of Archimedes Method was found in 1906. There is no way of telling how many other such palimpsests there were on which Christians did a more thorough job, and so will never be discovered.

Αναφέρεται επίσης, στην μεγάλη αντίθεση μεταξύ της ελίτ του αρχαίου κόσμου και των προκλητικών προνομίων που απολάμβανε και των ασκητών της ύστερης αρχαιότητας, κατά την οποία οι πιο ευσεβείς μοναχοί και ερημίτες εγκατέλειπαν τα εγκόσμια.

Όμως, αποσιωπά την πιθανότητα κάποιος από τους δούλους, τις πόρνες, τους εργάτες και τις συζύγους που τροφοδότησαν τις απολαύσεις των πλούσιων Ρωμαίων, να επιθυμούσε ένα καταφύγιο σε έναν κόσμο όπου η αυτοσυγκράτηση αποκτούσε νέα αξία. 

Joseph-Noël Sylvestre, The Sack of Rome by the Barbarians in 410, 1890. It is not often mentioned that these barbarians were Christians.

Από την άλλη ωστόσο, αναφέρεται στην ευρείας κλίμακας καταστροφή των αρχαιοτήτων από τους χριστιανούς, που θυμίζει τις καταστροφές στην αρχαία Παλμύρα από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους.

Η ριζοσπαστικοποιημένη χριστιανική τρομοκρατία έχει μακρά ιστορία. Όπως έγραφε ο Ρωμαίος ποιητής και φιλόσοφος Τίτος Λουκρήτιος Κάρος, τον πρώτο αιώνα π.Χ., «Tantum religio potuit suadere malorum» (Η θρησκεία έχει πείσει τους ανθρώπους σε τόσο κακό).

Γιατί η ρωμαϊκή αυτοκρατορία έγινε χριστιανική; Τι οδήγησε στη βία και τον πόνο, ενώ ο πολυθεϊσμός είχε, όπως είχε αποδείξει η ιστορία, λειτουργήσει τόσο καλά επί τόσους πολλούς αιώνες;

 The Emperor Constantine renames Byzantium.

Ο Κωνσταντίνος, ένας φιλόδοξος στρατιωτικός και ένας αδίστακτος αυτοκράτορας που σκότωσε τη σύζυγό και τον μεγαλύτερο γιο του για να σπείρει τον τρόμο και να εδραιώσει την εξουσία του, δεν μπορεί να είχε κίνητρο τη θρησκευτική ευσέβεια.

Για εκείνους οι οποίοι ήταν στην εξουσία, σε μια γεμάτη έριδες και δύσκαμπτη αυτοκρατορία, η επιβολή μιας νέας θρησκείας ίσως έμοιαζε με ευπρόσδεκτη ευκαιρία για να «μαρκάρουν» τόσους πολλούς και διαφορετικούς πληθυσμούς με τη δική τους εξουσία, να τους ενώσουν κάτω από έναν αυτοκράτορα και έναν Θεό.

Όπως καταλήγει το δημοσίευμα, αυτή η κατάβαση στον σκοτεινό κόσμο της θρησκευτικής καταπίεσης, ο απολογισμός της πολιτισμικής βίας, συνιστά μια καίρια υπενθύμιση, ότι η μισαλλοδοξία, η άγνοια και η εχθρότητα είναι μια πολύ παλιά ιστορία.