Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Σάββατο 25 Ιανουαρίου 2020

Για να εντοπίσουμε εξωγήινη νοημοσύνη πρέπει να σκεφτόμαστε όπως οι εξωγήινοι. To find intelligent alien life, humans may need to start thinking like an extraterrestrial

Το εγγενές «ελάττωμα» των ανθρώπινων ερευνών για εξωγήινους πολιτισμούς. If extraterrestrials are living on alien worlds, what types of signals would they send us? Our human biases might limit what we can imagine. Image: © NASA

Στο ερώτημα «γιατί δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμα εξωγήινη ζωή» οι απαντήσεις είναι πολλές, και οι περισσότερες εξ αυτών έχουν να κάνουν με τη φυσική, την τεχνολογία και το ίδιο το σύμπαν, με τις αχανείς του αποστάσεις και όσα αυτές συνεπάγονται. Ωστόσο, υπάρχει και ένα σοβαρό μειονέκτημα το οποίο δεν έχει να κάνει με αυτά, αλλά με αυτούς που την αναζητούν.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Live Science, οι επιστήμονες που ασχολούνται με το αντικείμενο είναι μια «περίεργη» και πολύ εξειδικευμένη κατηγορία, και ως εκ τούτου κάποια πράγματα που εκλαμβάνονται ανθρώπινα, θα έλεγε κανείς, ως δεδομένα, ίσως να δυσκολεύουν τη δουλειά τους. Σε αυτό το πλαίσιο, το πρόγραμμα Breakthrough Listen- μια πρωτοβουλία 100 εκατ. δολαρίων με σκοπό την αναζήτηση ιχνών εξωγήινων πλασμάτων στο ευρύτερο πλαίσιο του SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence)– ζητά τη βοήθεια ανθρωπολόγων για τον εντοπισμό αυτών των προκαταλήψεων.

«Είναι κατά κάποιον τρόπο αστείο στο Breakthrough Listen» είπε η Κλερ Γουέμπ, ανθρωπολόγος και φοιτήτρια της Ιστορίας Επιστημών στο MIT. «Μου λένε “μελετούμε εξωγήινους και εσύ μελετάς εμάς”».

Από το 2017 η Γουέμπ συνεργάζεται με το Breakthrough Listen για τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο οι ερευνητές του SETI σκέφτονται και φαντάζονται τους εξωγήινους, πραγματοποιούν έρευνες και ενδεχομένως εισάγουν ανθρωποκεντρικές υποθέσεις στη δουλειά τους. Κάποιες φορές περιγράφει τις προσπάθειές της ως «το να κάνεις το οικείο (να μοιάζει) περίεργο».

Για παράδειγμα- όπως αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα του Live Science- η ζωή κάποιου μπορεί να μοιάζει εξαιρετικά συνηθισμένη, πχ να κάθεται σε ένα γραφείο και να δουλεύει με υπολογιστές, μέχρι να εξεταστεί μέσα από μια ανθρωπολογική οπτική, η οποία θα υποδεικνύει πως τα πράγματα δεν είναι έτσι γενικότερα. Στο πλαίσιο του 235ου συνεδρίου της American Astronomical Society (AAS) στη Χονολουλού, στις αρχές του Ιανουαρίου, η Γουέμπ έκανε μια παρουσίαση σχετικά με τον τρόπο που οι επιστήμονες του Breakthrough Listen χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για να εξετάζουν μεγάλους όγκους δεδομένων για τον εντοπισμό πιθανών ιχνών χρήσης τεχνολογίας από εξωγήινα όντα (τα αποκαλούμενα «technosignatures»).

«Οι ερευνητές που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη τείνουν να αποκηρύττουν την ανθρώπινη συμβολή στις μηχανές που φτιάχνουν» είπε η Γουέμπ στο Live Science. «Αποδίδουν πολύ μεγάλο μέρος της δουλειάς σε αυτά τα μηχανήματα. Το βρίσκω αυτό κάπως προβληματικό και, στη χειρότερη, αναληθές».

We need to make the normal strange. (Image credit: Shutterstock)

Οι τεχνητές νοημοσύνες εκπαιδεύονται από ανθρώπινα όντα, που τους παρουσιάζουν τα είδη σημάτων τα οποία πιστεύουν ότι θα παρήγαγαν νοήμονα εξωγήινα όντα. Λόγω αυτού, οι αλγόριθμοι αποκτούν κάποια προδιάθεση- κάποιες συγκεκριμένες προκαταλήψεις. Όπως είπε η Webb, μπορεί να είναι απίστευτα δύσκολο να εντοπιστεί αυτός ο τρόπος σκέψης και να αρθούν οι περιορισμοί που αυτός συνεπάγεται, σύμφωνα με τη Γουέμπ.

Οι περισσότεροι ερευνητές του SETI θεωρούν ότι υπάρχει σε ένα βαθμό κάποιου είδους «ισομετρία»- το ότι πλάσματα σε άλλους κόσμους θα κατανοούν το σύμπαν με τον ίδιο τρόπο και να μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους για αυτό. Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρείται πως υπάρχει κάποια τεχνολογική ισομετρία, με τους εξωγήινους να μεταδίδουν μηνύματα μέσω παρόμοιων ραδιοτηλεσκοπίων, οπότε θα είναι δυνατή η επικοινωνία μαζί τους μέσω επιστήμης και μαθηματικών.

Ωστόσο τίθεται το ερώτημα: Πόσο «παγκόσμια» είναι η γλώσσα της επιστήμης, και πόσο «αναπόφευκτη» είναι η τεχνολογική εξέλιξη; Επίσης, λόγω των τεραστίων αποστάσεων που εμπλέκονται στην αποστολή ενός σήματος στο Διάστημα, πολλοί ερευνητές έχουν σκεφτεί πως αυτό που θα συμβεί θα είναι η λήψη ενός μηνύματος από κάποιον παλαιότερο τεχνολογικό πολιτισμό. Όπως το είχε θέσει ο διάσημος αστρονόμος Καρλ Σαγκάν, αυτό θα σήμαινε πως ο πολιτισμός αυτός θα είχε επιβιώσει από μια «τεχνολογική εφηβεία» και μια πιθανή εξάπλωση και χρήση πυρηνικών όπλων – ή κάποια περιβαλλοντική/ κλιματική καταστροφή. Ωστόσο, αυτό, όπως τονίζει η Γουέμπ, είναι κάτι που σκεφτόμαστε με βάση τα ζητήματα της εποχής μας- πχ τον πυρηνικό πόλεμο και την κλιματική αλλαγή, και δεν μπορούμε αυτόματα να θεωρούμε ότι και η ιστορία άλλων ειδών θα είχε αντίστοιχη πορεία και εξέλιξη.

Η Τζιλ Τάρτερ, «βετεράνος» επιστήμονας του SETI, είχε πει στη Γουέμπ πως, κατά κάποιον τρόπο, αναζητούμε κάποια καλύτερη εκδοχή των εαυτών μας, εικάζοντας πως ένα μήνυμα από τον ουρανό θα έχει σχέδια για κάποια συσκευή που θα παρέχει φθηνή ενέργεια και θα συμβάλει στην αντιμετώπιση της φτώχειας. Η ιδέα της προόδου είναι ενσωματωμένη σε τέτοιου είδους αφηγήματα, είπε η Γουέμπ- πρώτα επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου, αλλά επίσης και μιας συνοδευτικής υπόθεσης ηθικής προόδου. «Είναι η ιδέα πως, καθώς αναπτύσσεται η τεχνολογία σου, αναπτύσσεται και η αίσθηση ηθικής σου…και νομίζω πως αυτό μπορεί να αμφισβητηθεί» σημείωσε, προσθέτοντας πως ακόμα και η ίδια η έρευνα για άλλα όντα υποδεικνύει μια θέληση για διασύνδεση, «η οποία σε εμένα θυμίζει ένα είδος μεταμοντέρνας μοναξιάς και απομόνωσης στο σύμπαν».

«Ένα πράγμα που η Τζιλ μου έχει πει πολλές φορές είναι πως «διατηρούμε το δικαίωμα να γίνουμε εξυπνότεροι…κάνουμε αυτό που νομίζουμε ότι έχει νόημα τώρα, αλλά ίσως κάποια μέρα να κάνουμε κάτι εντελώς διαφορετικό».

Εν τέλει ο στόχος αυτής της δουλειάς είναι οι ερευνητές SETI να αρχίσουν να αντιλαμβάνονται «ανθρωπογενείς»/ ανθρωποκεντρικές συμπεριφορές με τρόπου που θα μπορούσε να βοηθήσει το SETI να πραγματοποιήσει πρωτοποριακά είδη ερευνών: Αν μη τι άλλο, όντα σε άλλους πλανήτες ίσως να χρησιμοποιούν βαρυτικά κύματα, ή νετρίνα ή άλλες, άγνωστες πτυχές/ διαστάσεις της πραγματικότητας που δεν έχουμε συναντήσει ακόμα, για να στείλουν μηνύματα στο Διάστημα.



Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2020

Η μούμια «μίλησε»: Η φωνή Αιγύπτιου ιερέα ακούστηκε ξανά έπειτα από 3.000 χρόνια. Mummy returns: Voice of 3,000-year-old Egyptian priest brought to life

Είναι η πρώτη φορά που αναπαράγεται εν μέρει η φωνή ενός νεκρού μέσω τεχνητών μέσων. The “voice” of an ancient Egyptian priest has been heard for the first time since he died and was mummified 3,000 years ago, researchers have said. Nesyamun lived under the pharaoh Rameses XI, who reigned around the beginning of the 11th century BC. Nesyamun's coffin, on display at the Leeds City Museum. Credit: Leeds City Museum

Βρετανοί επιστήμονες πραγματοποίησαν κατά κάποιο τρόπο την επιθυμία ενός Αιγύπτιου ιερέα για μεταθανάτια ζωή, καθώς αναπαρήγαγαν εν μέρει τη φωνή του με τη βοήθεια τεχνητών φωνητικών χορδών.

When Egyptian priest Nesyamun died more than 3,000 years ago his departing wish was that he be allowed to speak in the afterlife so he could address his gods, and be granted entry into eternity. Now, with the help of science, the holy man has indeed found his voice after death. Credit: The Telegraph

Όμως ο ήχος που βγαίνει, θυμίζει λίγο βέλασμα προβάτου, πράγμα που ίσως δεν θα άρεσε στον ιερέα και γραφέα Νεσιαμούν, ο οποίος έζησε στο ναό του Αμούν στο συγκρότημα του Καρνάκ στις Θήβες της Αιγύπτου (σημερινό Λούξορ), στη διάρκεια της πολιτικά ταραγμένης περιόδου του Φαραώ Ραμσή του 11ου από το 1099 έως το 1069 π.Χ.

The mummy of the ancient Egyptian priest Nesyamun was put into a CT scanner to examine his vocal tract. Photograph: Scientific Reports

Οι ερευνητές των πανεπιστημίων του Λονδίνου Royal Holloway και της Υόρκης, καθώς και του Μουσείου του Λιντς, όπου εκτίθεται ο Νεσιαμούν, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Scientific Reports", σάρωσαν σε τομογράφο τη μούμια.

A cross-section of the 3D printed replica of the vocal tract of a mummy held in Leeds City Museum. Photograph: Scientific Reports

Χρησιμοποιώντας τις ακριβείς πλέον διαστάσεις της φωνητικής οδού του ιερέα (λάρυγγα, φάρυγγα, στοματικής και ρινικής κοιλότητας), παρήγαγαν σε τρισδιάστατο εκτυπωτή ένα ομοίωμα της, καθώς και ένα ηλεκτρονικό λάρυγγα. Έτσι, παρήγαγαν ένα συνθετικό ήχο που -υποτίθεται ότι- είναι όμοιος με τη φωνή του ιερέα.

Είναι η πρώτη φορά που αναπαράγεται εν μέρει η φωνή ενός νεκρού μέσω τεχνητών μέσων.








Πέμπτη 23 Ιανουαρίου 2020

Δείξε μου πώς χορεύεις να σου πω ποιος είσαι. The way you dance is unique, and computers can tell it’s you

Henri Matisse, La Danse, 1910. Έρευνα Φιλανδών επιστημόνων κατέδειξε ότι ο τρόπος με τον οποίο χορεύουμε είναι τόσο μοναδικός ώστε ένας υπολογιστής να μπορεί να μας αναγνωρίσει με βάση τις κινήσεις μας. Nearly everyone responds to music with movement, whether through subtle toe-tapping or an all-out boogie. A recent discovery shows that our dance style is almost always the same, regardless of the type of music, and a computer can identify the dancer with astounding accuracy.

Παρόλο που όταν βρισκόμαστε σε μια συναυλία έχουμε την εντύπωση ότι ο ρυθμός οδηγεί την πλειοψηφία των ανθρώπων να χορεύουν ομοιόμορφα, πρόσφατη έρευνα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Γιουμπάσκουλα της Φινλανδίας, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση «PNAS», δείχνει ότι ο τρόπος με τον οποίο χορεύει κάθε άνθρωπος είναι τόσο μοναδικός ώστε να μπορεί να αναγνωριστεί ακόμη κι από έναν υπολογιστή.

Χορός, όπως δακτυλικό αποτύπωμα

While machine learning technology is not too accurate at distinguishing between dance styles, when it comes to recognizing the personal style of dancers, it is 97% effective at determining who is who. Renoir paintings (from left) “Dance at Bougival,” “Dance in the Country,’’ and “Dance in the City.’’ ­ MUSEUM OF FINE ARTS, BOSTON

Στην έρευνα συμμετείχαν 73 άνθρωποι, οι οποίοι κλήθηκαν να χορέψουν μπροστά από μία κάμερα στον ρυθμό οκτώ πολύ διαφορετικών ειδών μουσικής: μπλουζ, τζαζ, κάντρι, ηλεκτρονική μουσική, μέταλ, ποπ, ρέγκε και τζαζ.

Οι κινήσεις των συμμετεχόντων καταγράφηκαν και αναλύθηκαν από ένα λογισμικό με τη συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης. Αρχικά, οι επιστήμονες «ζήτησαν» από τον αλγόριθμο να «μαντέψει» το είδος της μουσικής με βάση τις κινήσεις των ανθρώπων.

Στο πείραμα αυτό, ο αλγόριθμος απέτυχε: το ποσοστό επιτυχίας του περιορίστηκε στο 30%. Ωστόσο, όταν ο υπολογιστής κλήθηκε να αντιστοιχήσει τις κινήσεις του σώματος σε συγκεκριμένα πρόσωπα, η επιτυχία ήταν πρωτοφανής: κατάφερε να ταυτοποιήσει με επιτυχία 94% των συμμετεχόντων στην έρευνα αναλύοντας τις κινήσεις του σώματός τους καθώς αυτοί χόρευαν.

«Φαίνεται ότι ο τρόπος με τον οποίο χορεύει κάθε άνθρωπος είναι σαν το δακτυλικό του αποτύπωμα» ανέφερε η ερευνήτρια Πάσι Σάρι, η οποία συμμετείχε στην έρευνα. Για να επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα, οι ερευνητές ανάγκασαν τον αλγόριθμο να κάνει τις ίδιες προβλέψεις χωρίς προηγουμένως να έχει εκπαιδευτεί από τις βιντεοσκοπημένες κινήσεις των ανθρώπων. Πράγματι, το ποσοστό επιτυχίας σε αυτή την περίπτωση περιορίστηκε στο 2%.

Η συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα έχει χρησιμοποιήσει την ίδια τεχνολογία στο παρελθόν ώστε να διερευνήσει κατά πόσο ο τρόπος με τον οποίο χορεύουμε αντανακλά προσωπικά μας χαρακτηριστικά, όπως η διάθεσή μας ή το αν είμαστε εξωστρεφείς.

Καινούρια μέθοδος αναγνώρισης;

Πάντως, η πρώτη συγγραφέας της δημοσίευσης Έμιλι Κάρλσον, ερωτώμενη εάν στο μέλλον η συγκεκριμένη τεχνολογία μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά με την αναγνώριση προσώπου, σημείωσε ότι «σκοπός δεν είναι τόσο να αναπτύξουμε τεχνολογίες αναγνώρισης αλλά να απαντήσουμε σε ερωτήματα όπως εάν ο μοναδικός τρόπος χορού του καθένα τον ακολουθεί σε όλη του τη ζωή ή κατά πόσο οι άνθρωποι είναι ικανοί να αναγνωρίζουν κάποιον άλλον από τον τρόπο που χορεύει».

Πηγές: Emily Carlson, Pasi Saari, Birgitta Burger, Petri Toiviainen. Dance to your own drum: Identification of musical genre and individual dancer from motion capture using machine learningJournal of New Music Research, 2020; 1 DOI: 10.1080/09298215.2020.1711778 - https://neurosciencenews.com/ai-dancing-15509/ - https://www.tovima.gr/2020/01/22/science/deikse-mou-pos-xoreyeis-na-sou-po-poios-eisai/



Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2020

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, «Υπαρξιακές ερωταποκρίσεις»

Constantin Somov, Lover. Evening, 1910

Τι ωραίος που ήταν ο έρωτας!
Πολιορκούσε χωρίς ενοχές
πολεμούσε χωρίς αιχμές, χωρίς φιλοδοξίες.
Λιοπύρι τα μεσάνυχτα
καλοκαιριά στον πάγο
έρωτας, το αντίθετο του αληθινού
έδινε στο πραγματικό ουσία.
Ήταν ωραία η ευωδιά του ιδρώτα
σοφά τα συμπεράσματα της σάρκας τότε
της σάρκας, της πιο παραμελημένης θεάς.
Τη ζωή μου βλέπω τώρα
σαν ένα ντοκιμαντέρ
που δείχνει σπάνια της φύσης πουλιά
ξεχασμένες του κόσμου ακτές
απλησίαστες κορφές.
Τις κινήσεις της ψυχής μου
παρακολουθώ στην οθόνη.
Ποια μέθοδο ακολουθεί άραγε η ψυχή
για να επιζήσει για λίγο ακόμη χωρίς μέλλον;
Το ψέμα; Την αλήθεια;
Ή αφήνεται στη φυσικότητα του είναι;
Ποιανού «είναι»;
Πώς μπορεί να υπάρξει «είναι» χωρίς μέλλον;
Όταν πια μόνο μια κάποια ιδέα οδηγεί στο σώμα
μόνο τ’ όνειρο φέρνει το πάθος;
Όσο για τον έρωτα τον τελευταίο
είναι σαν τον πρώτο:
βλασταίνει στο χωράφι του Πλάτωνα.

Felice Casorati, Conversazione Platonica, 1925

Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ (22 Φεβρουαρίου 1939 – 21 Ιανουαρίου 2020)


Τρίτη 21 Ιανουαρίου 2020

Αισιοδοξία από την ανακάλυψη κυττάρου με αντικαρκινικές ιδιότητες. Discovery of new T-cell raises prospect of ‘universal’ cancer therapy

Ένα νέο είδος ανοσοποιητικού κυττάρου που εξοντώνει σχεδόν όλα τα καρκινικά κύτταρα, ανακαλύφθηκε τυχαία από Βρετανούς επιστήμονες. Researchers have discovered a new type of killer T-cell that, after testing in a mouse model, could help to forge a path towards “one-size-fits-all” cancer therapy. Credit: iStock

Ένα νέο είδος ανοσοποιητικού κυττάρου που εξοντώνει σχεδόν όλα τα καρκινικά κύτταρα, ανακαλύφθηκε τυχαία από Βρετανούς επιστήμονες, οι οποίοι -αν και είναι ακόμη νωρίς- αισιοδοξούν ότι ίσως στο μέλλον η ανακάλυψη τους αποδειχθεί ιστορική για τη θεραπεία του καρκίνου. Αλλά αυτό θα πρέπει να επιβεβαιωθεί μετά από κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, με επικεφαλής τον καθηγητή Άντριου Σιούελ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ανοσολογίας «Nature Immunology», ανέλυαν δείγματα από μια τράπεζα αίματος της Ουαλίας, αναζητώντας ανοσοποιητικά κύτταρα που μπορούν να καταπολεμήσουν τα βακτήρια, όταν βρήκαν ένα νέο τύπο Τ-κυττάρου με σημαντικές αντικαρκινικές ικανότητες.

Τι έδειξαν οι μελέτες

Credit: Cardiff University

Το εν λόγω κύτταρο διαθέτει ένα άγνωστο έως τώρα είδος υποδοχέα (TCR), που του επιτρέπει να αναγνωρίζει και να στρέφεται εναντίον των καρκινικών κυττάρων αποκλειστικά, αγνοώντας τα υγιή κύτταρα, μέσω ενός μηχανισμού που δεν είναι ακόμη σαφής στους επιστήμονες. Οι εργαστηριακές μελέτες που ακολούθησαν, έδειξαν ότι αυτά τα ανοσοκύτταρα καταστρέφουν τους καρκίνους του δέρματος, του αίματος, του εντέρου, του μαστού, των οστών, του προστάτη, των ωοθηκών, των νεφρών και του τραχήλου της μήτρας.

Τι αναφέρει Βρετανός επιστήμονας

Professor Andrew Sewell with Research Fellow Garry Dolton

Ο δρ Σιούελ δήλωσε ότι είναι «άκρως ασυνήθιστο» να βρίσκεται ένα κύτταρο με τόσες αντικαρκινικές δυνατότητες, πράγμα που δίνει ελπίδες ακόμη και για μια καθολική θεραπεία του καρκίνου στο μέλλον, σύμφωνα με το BBC και τις βρετανικές «Ιντιπέντεντ» και «Τέλεγκραφ».

«Ήταν μια τυχαία ανακάλυψη, κανείς δεν ήξερε ότι αυτό το κύτταρο υπήρχε. Η ανακάλυψη μας εγείρει την προοπτική μιας καθολικής θεραπείας για τον καρκίνο, ένα μοναδικό Τ-κύτταρο που θα είναι ικανό να καταστρέφει πολλούς διαφορετικούς τύπους καρκίνου στον πληθυσμό. Έως τώρα κανείς δεν πίστευε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν δυνατό», τόνισε ο Βρετανός ανοσολόγος.

Δεν απέκλεισε την πιθανότητα να υπάρχουν άνθρωποι που, χάρη σε αυτό ακριβώς το είδος ανοσοκυττάρου, έχουν ήδη τέλεια ανοσία απέναντι σε οποιονδήποτε καρκίνο. «Το κύτταρο αυτό μπορεί να είναι πολύ σπάνιο ή μπορεί να το έχουν πολλοί άνθρωποι, αλλά για κάποιο λόγο να μην είναι ενεργοποιημένο. Απλώς δεν γνωρίζουμε ακόμη», ανέφερε.

Έως σήμερα υπάρχουν ορισμένες νέου τύπου αντικαρκινικές ανοσοθεραπείες, όπως οι CAR-T και TCR-T, αλλά έχουν σχετική αποτελεσματικότητα μόνο σε λίγα είδη καρκίνου, ιδίως στη λευχαιμία, ενώ δεν έχουν ιδιαίτερα οφέλη για τους συμπαγείς όγκους, που είναι και συχνότεροι. Επίσης είναι αρκετά εξατομικευμένες θεραπείες, πράγμα που αποτελεί πλεονέκτημα όσον αφορά την καταλληλότητα τους για συγκεκριμένα άτομα, αλλά και μειονέκτημα όσον αφορά το εύρος των ασθενών που μπορούν να επωφεληθούν.

Το νέο κύτταρο προσκολλάται σε ένα μόριο (MR1) των καρκινικών κυττάρων, που είναι κοινό στους ανθρώπους. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο μια μελλοντική θεραπεία μπορεί να «δουλεύει» για τους περισσότερους καρκίνους, αλλά και για όλους σχεδόν τους ανθρώπους.

Πειράματα


A new type of immune cell which kills most cancers has been discovered by Cardiff University scientists, offering fresh hope of “universal” treatment for all patients in the future. Credit: Cardiff University

Τα πρώτα πειράματα σε ποντίκια, όπου εισήχθησαν τα νέα Τ-κύτταρα, άφησαν «ενθαρρυντικά» αποτελέσματα εξάλειψης των καρκινικών όγκων. Ο Σιούελ δήλωσε ότι η πρόοδος αναμένεται να είναι γρήγορη, όσον αφορά τη δοκιμή και ανάπτυξη μιας πιθανής νέας θεραπείας. Οι πρώτες δοκιμές σε καρκινοπαθείς τελικού σταδίου αναμένεται να ξεκινήσουν φέτος τον Νοέμβριο, εφόσον οι επόμενες εργαστηριακές δοκιμές δείξουν ότι η θεραπεία είναι ασφαλής.



Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2020

H προέλευση πολύπλοκων μορφών ζωής στη Γη μέσα από ένα παράξενο μικρόβιο. This Strange Microbe May Mark One of Life’s Great Leaps

Το μικρόβιο Prometheoarchaeum syntrophicum (όνομα προς τιμήν του Προμηθέα, του θεού των αρχαίων Ελλήνων που έδωσε τη φωτιά στον άνθρωπο). An organism living in ocean muck offers clues to the origins of the complex cells of all animals and plants. A scanning electron microscopy image of Prometheoarchaeum syntrophicum, a microbe scientists found at the bottom of the ocean. It is closely linked to more complex life. Credit: Hiroyuki Imachi, Masaru K. Nobu and JAMSTEC

Ένα περίεργο μικρόβιο που ανακαλύφθηκε στον πυθμένα του Ειρηνικού Ωκεανού ίσως βοηθήσει να δοθεί εξήγηση όσον αφορά στην προέλευση της πολύπλοκης ζωής στον πλανήτη και να λύσει ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της βιολογίας, ανέφεραν επιστήμονες την Τετάρτη, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα των New York Times.

Δύο δισεκατομμύρια χρόνια πριν, απλά κύτταρα έφεραν εμφάνιση πολύ πιο πολύπλοκων κυττάρων- και βιολόγοι καταβάλλουν εδώ και δεκαετίες προσπάθειες να διαπιστώσουν πώς συνέβη αυτό.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και πολύ καιρό ότι στον δρόμο της εξέλιξης πρέπει να υπήρξαν προκάτοχοι, αλλά, φαίνεται από απολιθώματα, πολύπλοκα κύτταρα εμφανίστηκαν από το πουθενά.

Το νέο αυτό είδος, ονόματι Prometheoarchaeum, φαίνεται να αποτελεί μια μεταβατική μορφή, βοηθώντας να εξηγηθεί η προέλευση όλων των ζώων, φυτών, μυκήτων και – φυσικά- ανθρώπων. Η σχετική έρευνα παρουσιάστηκε στο Nature.

Τα κύτταρά μας είναι γεμάτα με «δοχεία»: Αποθηκεύουν DNA στον πυρήνα, για παράδειγμα, και παράγουν καύσιμο στα μιτοχόνδρια. Επίσης, καταστρέφουν παλιές πρωτεΐνες μέσα σε μικροσκοπικές «μηχανές», τα λυσοσώματα.

Τα κύτταρά μας επίσης φτιάχνουν έναν «σκελετό» τον οποίο μπορούν να τροποποιούν, κάτι που τους επιτρέπει να αλλάζουν το σχήμα τους και να μετακινούνται πάνω σε επιφάνειες.

Τα είδη που μοιράζονται αυτά τα πολύπλοκα κύτταρα είναι γνωστά ως ευκαρυώτες, και κατάγονται όλα από έναν κοινό πρόγονο, που έζησε περίπου δύο δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Πριν, στον κόσμο υπήρχαν μόνο βακτήρια και μικροί, απλοί οργανισμοί γνωστοί ως αρχαία. Τα βακτήρια και τα αρχαία δεν έχουν πυρήνες, λυσοσώματα, μιτοχόνδρια ή σκελετούς.

Οι εξελιτικοί βιολόγοι αναρωτιούνταν για πολύ καιρό σχετικά με το πώς μπορεί να προέκυψαν ευκαρυώτες από τόσο απλούς προκατόχους. Κάποια στιγμή διαπιστώθηκε πως τα μιτοχόνδρια στο μακρινό παρελθόν ήταν βακτήρια που ζούσαν ελεύθερα, και με κάποιον τρόπο τραβήχτηκαν μέσα σε άλλα κύτταρα. Το 2015 ο Θιτς Ετέμα του Πανεπιστημίου της Ουψάλα στη Σουηδία και συνάδελφοί του ανακάλυψαν τμήματα DNA σε ιζήματα από τον Αρκτικό Ωκεανό. Τα τμήματα αυτά περιείχαν γονίδια από ένα είδος αρχαίων που φαινόταν να συνδέεται με τους ευκαρυώτες.

Cultivation of Asgard archaea brings us closer to understanding how complex life evolved. A false-coloured electron-microscopy image of an archaeon cultured in the lab. Credit: Hiroyuki Imachi, Masaru K. Nobu and JAMSTEC

Ο Ετέμα και οι συνάδελφοί του τα ονόμασαν αρχαία Ασγκάρντ (από την Ασγκάρντ, κατοικία των θεών της σκανδιναβικής μυθολογίας). DNA από αυτά τα μικρόβια βρέθηκε σε έναν ποταμό στη Βόρεια Καρολίνα, σε θερμές πηγές στη Νέα Ζηλανδία και σε άλλα σημεία του κόσμου.

Τα αρχαία Ασγκάρντ βασίζονται σε έναν αριθμό γονιδίων που προηγουμένως είχαν βρεθεί μόνο σε ευκαρυώτες- και φάνταζε δυνατόν αυτά τα μικρόβια να χρησιμοποιούσαν αυτά τα γονίδια για τους ίδιους σκοπούς, ή για κάτι άλλο.

Ο Μασάρου Νόμπου, μικροβιολόγος στο Εθνικό Ινστιτούτο Προηγμένων Βιομηχανικών Επιστημών και Τεχνολογίας στην Τσουκούμπα της Ισπανίας και συνάδελφοί του καλλιέργησαν αυτούς τους οργανισμούς σε ένα εργαστήριο, σε μια προσπάθεια που κράτησε πάνω από μια δεκαετία.

Τα μικρόβια, που έχουν προσαρμοστεί στη ζωή στον κρύο πυθμένα του ωκεανού, βιώνουν τη ζωή σε «slow motion»: Το Prometheoarchaeum μπορεί να χρειαστεί μέχρι και 25 ημέρες για να χωριστεί στα δύο.

The Shinkai 6500, which traveled to the bottom of the ocean to retrieve sediment samples of Prometheoarchaeum. The microbe has a slow-motion life on the nutrient-deprived seafloor. Credit: JAMSTEC

Το εγχείρημα άρχισε το 2006, όταν επιστήμονες έβγαλαν ιζήματα από τον πυθμένα του Ειρηνικού Ωκεανού. Αρχικά ήλπιζαν να απομονώσουν μικρόβια που τρέφονται με μεθάνιο. Στο εργαστήριο προσομοίωσαν τις συνθήκες του πυμένα, βάζοντας ίζημα σε θάλαμο χωρίς οξυγόνο. Στη συνέχεια έβαλαν μέσα μεθάνιο και αφαίρεσαν αέρια που θα μπορούσαν να σκοτώσουν τα μικρόβια.

Η λάσπη περιείχε πολλά είδη μικροβίων, ωστόσο μέχρι το 2015 οι επιστήμονες είχαν απομονώσει ένα ενδιαφέρον νέο είδος αρχαίων. Η ανακοίνωση του Ετέμα και των συναδέλφων του περί ανακάλυψης DNA αρχαίων Ασγκάρντ προκάλεσε έκπληξη στους Ιάπωνες: Το νέο τους, ζωντανό μικρόβιο ανήκε σε αυτή την ομάδα. Ακολούθησαν έρευνες για την καλύτερη κατανόηση του νέου είδους και τη σύνδεσή του με την εξέλιξη των ευκαρυωτών. Το μικρόβιο ονομάστηκε Prometheoarchaeum syntrophicum προς τιμήν του Προμηθέα- του τιτάνα της ελληνικής μυθολογίας που έδωσε στους ανθρώπους τη φωτιά, αφού πρώτα τους έπλασε από πηλό.

Prometheoarchaeum begins as a tiny sphere, sprouting long, branching tentacles and releasing membrane-covered bubbles over the course of months. Credit: Hiroyuki Imachi, Masaru K. Nobu and JAMSTEC

Το Prometheoarchaeum αποδείχτηκε πως είχε περίεργα χαρακτηριστικά: Αρχίζει ως μικροσκοπική σφαίρα, αλλά με το πέρασμα των μηνών απλώνει πλοκάμια και απελευθερώνει έναν «στολίσκο» καλυμμένων με μεμβράνη φυσαλίδων. Επίσης, στο εσωτερικό δεν υπήρχε δομή- μόνο DNA και πρωτεΐνες.

Η ανακάλυψη αυτή υποδεικνύει πως οι πρωτεΐνες τις οποίες οι ευκαρυώτες χρησιμοποίησαν για τη δημιουργία πολύπλοκων κυττάρων άρχισαν κάνοντας άλλα πράγματα, και ανέλαβαν αργότερα άλλες δουλειές. Πλέον ο Νόμπου και οι συνάδελφοί του ψάχνουν να βρουν ποιες ήταν αυτές.

Πριν την ανακάλυψη του Prometheoarchaeum, κάποιοι ερευνητές είχαν τη θεωρία πως οι πρόγονοι των ευκαρυωτών ζούσαν ως θηρευτές, καταβροχθίζοντας μικρότερα μικρόβια. Ωστόσο το Prometheoarchaeum δεν μοιάζει με κάτι τέτοιο: Το μικρόβιο έχει βρεθεί προσκολλημένο στις πλευρές βακτηρίων ή άλλων αρχαίων, και, αντί να κυνηγά θηράματα, φαίνεται να ζει καταναλώνοντας τμήματα πρωτεϊνών στο περιβάλλον του. Οι «σύντροφοί» του ζουν από τα απόβλητά του, και με τη σειρά τους του παρέχουν βιταμίνες και άλλες απαραίτητες ουσίες.

Καθώς ο Νόμπου και η ομάδα του συνεχίζουν τη μελέτη του, αναζητούν και «συγγενείς» του στον πυθμένα του ωκεανού. «Ελπίζουμε πως αυτό θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τους εαυτούς μας καλύτερα» είπε ο Νόμπου.







Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2020

Χρυσός 18 καρατίων από… πλαστικό. An 18-carat gold nugget made of plastic

Μία εφεύρεση η οποία θα ενθουσιάσει τους λάτρεις του χρυσού πραγματοποίησαν ελβετοί επιστήμονες από το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης. ETH researchers have created an incredibly lightweight 18-carat gold, using a matrix of plastic in place of metallic alloy elements. Credit: ETH Zurich / Peter Rüegg

Μία εφεύρεση η οποία θα ενθουσιάσει τους λάτρεις του χρυσού πραγματοποίησαν ελβετοί επιστήμονες από το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης: παρασκεύασαν πολύ ελαφριά κομμάτια χρυσού αξίας 18 καρατίων χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη το πλαστικό! Το νέο αυτό υλικό είναι ελαφρύτερο από το αλουμινόχαρτο και σύμφωνα με τους ερευνητές μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμο για την αργυροχρυσοχοΐα και πιο συγκεκριμένα για την κατασκευή ελαφριών κοσμημάτων και άλλων εξαρτημάτων τα οποία περιέχουν χρυσό όπως τα ρολόγια.

Η συνταγή της νέας μορφής χρυσού

Looks amazingly similar to a real nugget: 18-carat gold with latex as the base material. Credit: ETH Zurich / Peter Rüegg

Η νέα μορφή χρυσού, η «συνταγή» της οποίας δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση «Advanced Functional Materials», κατασκευάστηκε με πρώτη ύλη το πολυστυρένιο, ένα πολυμερές υλικό το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως στη βιομηχανία. Χρησιμοποιώντας αυτό το υλικό, οι επιστήμονες δημιούργησαν ένα καλούπι, μέσα στο οποίο ενσωμάτωσαν νανοκρυστάλλους χρυσού.

Gold nanoplatelets embedded in a latex matrix. Credit: Stephan Handschin/ScopeM/ETH Zurich

Η τεχνική αυτή βασίζεται στην κατασκευή αερογέλης: αρχικά, οι ερευνητές δημιούργησαν ένα μίγμα πολυστυρενίου με βάση το νερό. Μετά από ειδική επεξεργασία, το μίγμα στερεοποιήθηκε παράγοντας μία γέλη, στην οποία ακολούθως το νερό αντικαταστάθηκε από αλκοόλη. Έπειτα από ένα τελικό στάδιο κατεργασίας, κατά το οποίο η αλκοόλη αναμίχθηκε με διοξείδιο του άνθρακα υπό υψηλή πίεση, προέκυψε ένας σκελετός εξαιρετικά μικρής πυκνότητας, στον οποίο οι ερευνητές ενσωμάτωσαν την ποσότητα νανοκρυστάλλων χρυσού την οποία επέλεξαν.

Χρυσός με ιδιότητες πλαστικού

Gold platelets and plastic melt into a material that can be easily processed mechanically. Credit: Stephan Handschin/ScopeM/ETH Zurich

Το αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτής ήταν η κατασκευή κομματιών χρυσού αξίας 18 καρατίων, δηλαδή υλικών στα οποία το 78% της συνολικής τους μάζας προέρχεται από χρυσό. Ο χρυσός αυτός μπορεί δυνητικά να αντικαταστήσει τα κατά δέκα φορές βαρύτερα κράματα τα οποία χρησιμοποιούνται για την κατασκευή επιχρυσωμένων κοσμημάτων και ρολογιών. Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, το υλικό αυτό έχει τις ιδιότητες του πλαστικού, κάτι το οποίο προσφέρει ευελιξία στη μορφοποίηση: αλλαγές στο χρώμα, στο σχήμα ή στη σύσταση του χρυσού καθίστανται με τον συγκεκριμένο τρόπο παρασκευής ιδιαίτερα εύκολες. 


«Σε γενικές γραμμές, η προσέγγιση η οποία ακολουθήσαμε μας επιτρέπει να κατασκευάσουμε όποια μορφή χρυσού θέλουμε, με τα χαρακτηριστικά τα οποία θα επιλέξουμε», σημείωσε σε σχετικές δηλώσεις του ο επικεφαλής της έρευνας Ραφαέλ Μεζένκα. Όπως ανέφεραν οι ερευνητές, το νέο αυτό υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο στην κατασκευή κοσμημάτων αλλά και σε εφαρμογές της βιομηχανίας οι οποίες απαιτούν τη χρήση χρυσού.

Πηγές:  “Light Gold: A Colloidal Approach Using Latex Templates” by Leonie van ‘t Hag, Stephan Handschin, Pascal M. Gschwend and Raffaele Mezzenga, 10 January 2020, Advanced Functional Materials. DOI: 10.1002/adfm.201908458 - https://scitechdaily.com/researchers-create-new-lightweight-18-carat-gold-that-weighs-5-to-10-times-less/ - https://www.tovima.gr/2020/01/16/science/xrysos-18-karation-apo-plastiko/