Βρέθηκε αρχαίο κρασί, ηλικίας 3.700 ετών, σε κελάρι. Team finds one of civilization's oldest wine cellars

These 3,700-year-old jars were discovered in an ancient palatial wine cellar unearthed by researchers at Tel Kabri in July 2013. The team worked in day and night shifts to excavate a total of 40 intact vessels during its six-week dig. Credit: Eric H. Cline, George Washington University

Αμερικανοί και Ισραηλινοί αρχαιολόγοι εντόπισαν ένα κελάρι ηλικίας 3.700 ετών που αποτελούσε τμήμα ανακτόρου αρχαίων Καναανιτών στη περιοχή Ναχαρίγια στο βόρειο Ισραήλ. Μέσα στους αμφορείς εντός του κελαριού βρέθηκε -κυριολεκτικά- πεπαλαιωμένο (κόκκινο, αλλά και πιθανώς λευκό) κρασί που οι επιστήμονες εικάζουν πως χρησιμοποιείτο ως εκλεκτό ποτό στα πολυτελή συμπόσια που διοργάνωνε ο άρχοντας που διέμενε στο ανάκτορο.

Ο αρχαιολόγος Ζαχ Ντάνσετ καθαρίζει αμφορείς στη περιοχή Ναχαρίγια. Στο αρχαίο κρασί βρέθηκαν ίχνη από μέλι, μέντα, κέδρο, ρετσίνι και κανέλλα, που χρησιμοποιούντο ως αρωματικά.

«Δεν είναι ακριβώς το κρασί που κάποιος από εμάς περιμένει πως θα πιεί στο σπίτι του, μετά από μια δύσκολη ημέρα στη δουλειά», τονίζει ο αρχαιολόγος του πανεπιστημίου του Μπραντέις, Αντριου Κοχ, επισημαίνοντας πως στο μείγμα των συστατικών του ηδύποτου αυτού βρέθηκαν ίχνη από μέλι, μέντα, κέδρο, ρετσίνι και κανέλλα.

«Η ανακάλυψη αυτή καταδεικνύει πόσο εκλεπτυσμένες ποικιλίες κρασιών παρασκεύαζαν στην περιοχή αυτή από την αρχαιότητα», σημειώνει ο Ερικ Κλάιν του πανεπιστημίου Τζορτζ Ουάσινγκτον προσθέτοντας πως βρέθηκαν περίπου 40 αμφορείς χωρητικότητας 60 λίτρων, χωρίς να αποκλείει το ενδεχόμενο στο μέλλον να βρεθούν κι άλλοι σε κάποιο, ανεξερεύνητο ακόμη, μέρος του παλατιού κάτω από τη γη.

Κρασί των 4.200 ετών ανακαλύφθηκε στο πλαίσιο ανασκαφής του 3ου προγράμματος ελληνογαλλικής συνεργασίας που άρχισε το 2008. Ειδικότερα εργασίες ανασκαφής έχουν ξεκινήσει συστηματικά από το 1960 μέχρι το 1975, υπήρξε μια δεύτερη φάση από το 1986 έως 2000 και το 2008 έχει αρχίσει το πρόγραμμα που είναι σε εξέλιξη μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με την αρχαιολόγο, ο προϊστορικός  οικισμός των Φιλίππων, που έχει το τοπωνύμιο  Ντικιλί Τας, είναι ένας μεγάλος προϊστορικός οικισμός και πολύ σημαντικός στον ελληνικό χώρο και στα Βαλκάνια γενικότερα. Και η στρωματογραφία του και τα στοιχεία για την εξέλιξη του πολιτισμού από την νεολιθική εποχή μέχρι και την ύστερη εποχή του χαλκού, αντιπροσωπεύεται στις ανασκαφές και στα ευρήματα που έχουν βγει στο φως μέχρι τώρα. Είναι δηλαδή μία από τις καλύτερα ανασκαμμένες προϊστορικές θέσεις της Ελλάδας. Τα στοιχεία που έχει προσφέρει για την τεχνολογία, τη διατροφή, τις ασχολίες των ανθρώπων και τις δοξασίες της  πίστης είναι πολύ πλούσια.

Δεν φημίζεται όμως μόνο η Μέση Ανατολή για το αρχαίο της κρασί.

Στον προϊστορικό οικισμό του Ντικιλί-Τας ανακαλύφθηκαν τα παλαιότερα δείγματα κρασιού που έχουν καταγραφεί έως και σήμερα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Χρονολογούνται το 4.200 π.Χ. και ανατρέπουν τα δεδομένα που υπήρχαν έως και πρόσφατα για τη ζωή των ανθρώπων κατά τη νεολιθική περίοδο. Οι πρώτες ενδείξεις είχαν βρεθεί ήδη στο προηγούμενο ανασκαφικό πρόγραμμα  το 1990 περίπου. Τότε είχαν περισυλλεγεί  από την επίχωση οι πρώτοι σπόροι σταφυλιών. Στο συγκεκριμένο σημείο όμως που είχαν βρεθεί αυτές οι ενδείξεις δεν είχαν ολοκληρωθεί οι έρευνες. Οι επιστήμονες είχαν την ιδέα ότι κάτι συμβαίνει και έθεσαν ως στόχο να το ανακαλύψουν σε επόμενη ανασκαφή. Έτσι και έγινε και, «έγινε δυνατόν να το επιτύχουμε τώρα. Αυτά είναι καινούρια στοιχεία αδημοσίευτα επιστημονικά. Πρόκειται πολύ σύντομα να βγουν σε επιστημονικά περιοδικά. Αυτοί οι απανθρακωμένοι καρποί σταφυλιών, σταφύλια πατημένα που έχουν μείνει οι σπόροι μαζί με τις φλούδες και έχουν διατηρηθεί ως στέμφυλα δηλαδή τα τσίπουρα που λέμε». Αυτά διατηρήθηκαν επί 6.000 χρόνια, σύμφωνα με την κ. Μαλαμίδου,  η οποία εξήγησε από πού και με ποια ευρήματα πιστοποιείται η ύπαρξη του κρασιού «Είναι ένας συνδυασμός ενδείξεων.

Το γεγονός ότι αυτά τα απανθρακωμένα υπολείμματα βρέθηκαν σε μεγάλη συγκέντρωση μέσα σε αγγεία σημαίνει ότι τα είχαν αποθηκεύσει, δεν ήταν δηλαδή πεταμένα. Και τα αγγεία αυτά ήταν μέσα σε ένα σπίτι, στο περιβάλλον ενός νεολιθικού σπιτιού. Είναι σαφώς πάνω στο δάπεδο στο εσωτερικό ενός νεολιθικού σπιτιού που γνωρίζουμε πλέον καλά τη μορφή του, τα όρια του και όλη την οικοσκευή. Τα στέμφυλα λοιπόν μέσα σε πήλινα αγγεία μας οδηγούν στην ένδειξη ότι ήδη οι άνθρωποι είχαν πατήσει τα σταφύλια και είχαν πάρει τον χυμό.

Πριν από λίγο καιρό ανακαλύφθηκε το αρχαιότερο δείγμα οίνου που έχει βρεθεί ποτέ σε ανασκαφές στην Ευρώπη, με ηλικία 6.200 ετών και μάλιστα σε ελλαδικό έδαφος, στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων κοντά στη Δράμα. Τα υπολείμματα κρασιού βρέθηκαν πάνω σε αρχαία κεραμικά στην οικία 1 του προϊστορικού οικισμού Ντικιλί Τας και χρονολογούνται στο 4.200 π.Χ. Επίσης, ανακαλύφθηκαν απανθρακωμένα κουκούτσια σταφυλιού μαζί με δέρματα που χρησιμοποιήθηκαν για το πάτημα των σταφυλιών.

Ο οικισμός κατοικείτο από το 6.500 π.Χ., σύμφωνα με τους αρχαιολόγους της κοινής ελληνογαλλικής ανασκαφής που ξεκίνησε το 2008.