Ήταν οι Βίκινγκ οι πρώτοι χίπστερ; Were early Vikings the first Hipsters?

Φορούσαν ιδιαίτερα ξενόφερτα κοσμήματα για να ξεχωρίζουν, αποκαλύπτουν οι επιστήμονες. Women living in Iron Age Norway usually worse jewellery typical of their region but a few may have worn foreign designs to stand out. One brooch found in Skien, Norway, has edging seen in the local jewellery around the rectangular plate, but also carries spiral decorations commonly seen in Denmark or Sweden (pictured).

Μπορεί να είναι κυρίως γνωστοί για τις αιμοσταγείς μάχες και τις λεηλασίες τους. Οι Βίκινγκ, όμως, σύμφωνα με αρχαιολόγους, πέρα από τον γεωγραφικό χάρτη της μεσαιωνικής Ευρώπης - και όχι μόνο - φαίνεται ότι διαμόρφωναν και τις τάσεις της μόδας της εποχής μέσα από τις εξεζητημένες ενδυματολογικές επιλογές τους. Νέα ευρήματα των ειδικών αποκαλύπτουν ότι οι γυναίκες των Βίκινγκ στη Νορβηγία πριν από περίπου 1.500 χρόνια φορούσαν κοσμήματα με ξενόφερτα σχέδια προκειμένου να ξεχωρίζουν από τα πλήθη. Σύμφωνα με τους ερευνητές από το Μουσείο Ιστορίας και Πολιτισμού του Όσλο, η εν λόγω μόδα ακολουθούνταν από γυναίκες ανώτερων ιεραρχικά πολεμιστών οι οποίες επέλεγαν εξεζητημένα κοσμήματα, όπως π.χ. ιδιαίτερες καρφίτσες με ασυνήθιστα για την περιοχή τους μοτίβα, για να περάσουν συγκεκριμένα κοινωνικά μηνύματα.

Κοσμήματα με μηνύματα

Cross-shaped brooches in Iron Age Norway tended to have designs specific to the local area. Those pictured above were typical of Hå in Rogaland County (left), Sogndal in Sogn og Fjordane County, Klepp in Rogaland County, Førde in Sogn og Fjordane County, an unknown location, and Voss in Hordaland County (right).

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι πριν από τις επιδρομές των Βίκινγκ στην Ευρώπη γύρω στο 790 μ.Χ. τα κοσμήματα της εποχής εμφάνιζαν κυρίως τοπικά σχέδια. «Οπως φαίνεται, ήταν μια πρώιμη επιθυμία τους να ξεχωρίσουν» σχολιάζει η αρχαιολόγος δρ Ινγκούν Μαρίτ Ρέντσταρ. «Τα προχωρημένα κοσμήματα ανήκαν σε γυναίκες των ανώτερων κοινωνικών τάξεων καθώς εντοπίστηκαν σε μερικούς από τους πιο πλούσιους τάφους της περιόδου εκείνης». Υπήρχαν ωστόσο και οι περιπτώσεις όπου τέτοιου είδους κοσμήματα βρέθηκαν σε τάφους που δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «αριστοκρατικοί».

«Πιστεύουμε ότι τα ξενόφερτα ή τα "ασυνήθιστα" κοσμήματα έδιναν ένα κοινωνικό status τόσο στις γυναίκες που τα φορούσαν όσο και στις οικογένειές τους» αναφέρει η ειδικός. «Η διαφορά με τους σύγχρονους χίπστερ είναι ότι σήμερα ο καθένας μπορεί να επιλέξει να ακολουθήσει τη μόδα που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη ομάδα. Χωρίς αμφιβολία όμως τόσο οι Βίκινγκς όσο και οι σύγχρονοι άνθρωποι μπορούσαν και μπορούν να φορέσουν ρούχα και κοσμήματα προκειμένου να ξεχωρίσουν από τους υπολοίπους».

Ξεχωρίζοντας από τα πλήθη

The Vikings (still from the TV series Vikings pictured) who later emerged from the Iron Age Norse cultures were better known for terrorising the coastlines of Europe, but they too wore foreign jewellery for status.

Οι ειδικοί του Mουσείου μελέτησαν συνολικά 1.200 καρφίτσες και άλλα κοσμήματα της εποχής τα οποία εντοπίστηκαν σε διάφορες περιοχές της Νορβηγίας. Ανάμεσα στα κομμάτια αυτά ξεχώρισαν 25 τα οποία ήταν πολύ διαφορετικά από τα υπόλοιπα που έφεραν τοπικά μοτίβα. «Οι ενδυματολογικές επιλογές της εποχής υπόκειντο σε άγραφους νόμους που σχετίζονταν με τους ενδυματολογικούς κώδικες. Οι γυναίκες που φορούσαν ξενόφερτα ή ιδιαίτερα κοσμήματα προφανώς προσπαθούσαν συνειδητά να περάσουν συγκεκριμένα κοινωνικά μηνύματα τα οποία προσέδιδαν status στην οικογένειά τους. Για παράδειγμα, μια ασημένια, επιχρυσωμένη καρφίτσα η οποία εντοπίστηκε στην περιοχή Σκίεν στη Νορβηγία φέρει τοπικά σχέδια αλλά διαθέτει επιπλέον σπειροειδή σχέδια τα οποία συνήθως εντοπίζονται σε περιοχές της Δανίας και της Σουηδίας» εξηγεί η δρ Ρέντσταρ. Σε άλλη περίπτωση, συνεχίζει η ειδικός, βρέθηκε καλούπι στην Ανατολική Σουηδία το οποίο ενδεχομένως να χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή κοσμημάτων που παρέπεμπαν στη Ρόγκαλαντ, στη Δυτική Νορβηγία.

The women who wore foreign jewellery obviously did it as a conscious expression of foreign affiliations that gave them and their family status, said the researchers. In one example a gilded silver brooch found in the Skien area of Norway (marked) carries spiral decorations more commonly seen in Denmark or Sweden.

Η δρ Ρέντσταρ πιστεύει ότι o συνδυασμός διαφορετικών μεταξύ τους κοσμημάτων, τύπου mix and match, θα μπορούσε να παραπέμπει μεταξύ άλλων και σε πολιτικές συμμαχίες της εποχής. Κατά τη διάρκεια του 6ου αι. μ.Χ. οι ευγενείς συχνά μεγάλωναν τα παιδιά άλλων ευγενών, γεγονός που ένωνε κατά κάποιον τρόπο μακρινές μεταξύ τους περιοχές. Πιθανώς, κατά την αρχαιολόγο, να ήθελαν μέσω των ενδυματολογικών επιλογών τους να τονίσουν τους δεσμούς αυτούς. «Είμαι πάντως πεπεισμένη ότι κάτι τέτοιο υπογραμμίζει την επιθυμία τους να ξεχωρίσουν».