Βρέθηκε σπάνιο μωσαϊκό που απεικονίζει την μονομαχία Αχιλλέα και Έκτορα. Extraordinary Roman mosaic and villa discovered beneath farmer's field in Rutland

Είναι μοναδικό στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς παρουσιάζει τον Αχιλλέα και τη μάχη του με τον Έκτορα στο τέλος του Τρωικού Πολέμου. The bottom panel of the mosaic. Achilles (left) and Hector duelling on chariots © University of Leicester Archaeological Services

Η διάσημη εκπομπή του BBC Two, Digging for Britain, αποκάλυψε μια ρωμαϊκή βίλα που περιέχει ένα σπάνιο μωσαϊκό που απεικονίζει σκηνές από την Ιλιάδα του Ομήρου βρέθηκε κάτω από το χωράφι ενός αγρότη.

Το μωσαϊκό, που βρέθηκε στο Rutland και έχει περιγραφεί ως το πρώτο παράδειγμα αυτού του είδους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ανακαλύφθηκε από τον γιο του ιδιοκτήτη και ερευνήθηκε από αρχαιολόγους από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ. Οι ιστορικοί το περιέγραψαν ως «ένα από τα πιο αξιόλογα και σημαντικά ψηφιδωτά που έχουν βρεθεί ποτέ στη Βρετανία».

Το μωσαϊκό και το γύρω συγκρότημα βίλας έχουν πλέον προστατευθεί ως προγραμματισμένο μνημείο από το Υπουργείο Ψηφιακών, Πολιτισμού, Μέσων και Αθλητισμού (DCMS) κατόπιν συμβουλής της Ιστορικής Αγγλίας.

Dr David Neal making notes on his illustration during the excavation of the mosaic with students from ULAS/University of Leicester © Historic England Archive

Στο συγκρότημα που πιστεύεται ότι κατοικήθηκε από πλούσιο άτομο από την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο πραγματοποιήθηκαν επείγουσες ανασκαφικές εργασίες στο σημείο μετά την ανακάλυψη ασυνήθιστης κεραμικής σε κοντινή απόσταση.

Jim Irvine and Brian Naylor pictured first discovering the Roman mosaic in their field during the 2020 lockdown.

Ο Jim Irvine, γιος του γαιοκτήμονα Brian Naylor, έκανε την αρχική ανακάλυψη αφού εντόπισε «ασυνήθιστα αγγεία» σε μια βόλτα κατά τη διάρκεια του λοκντάουν το 2020 και επικοινώνησε με την αρχαιολογική ομάδα στο συμβούλιο της κομητείας Leicestershire. Η οικογένειά του καλλιεργεί αυτή η γη εδώ και 50 ή 60 χρόνια και είπε όι «Κατά τη διάρκεια του lockdown πέρυσι, παρατήρησα κάποια αγγεία στο έδαφος που δεν έμοιαζαν με καμία κεραμική που είχα δει πριν. Κατεβήκαμε εδώ με ένα φτυάρι και έσκαψα μια ρηχή τάφρο και ήμουν ακριβώς στο σωστό μέρος».

Η οργάνωση Ιστορική Αγγλία χρηματοδότησε τότε επείγουσες ανασκαφικές εργασίες στην τοποθεσία με αρχαιολόγους από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ.

Εικόνα του πλήρους ψηφιδωτού in situ. Three panels tell the story of Achilles battle with Hector at the conclusion of the Trojan War. The artwork is thought to have been the floor of a large dining or entertaining area. © Historic England Archive.

Το μωσαϊκό, το οποίο σχηματίζει το δάπεδο αυτού που πιστεύεται ότι ήταν χώρος τραπεζαρίας ή ψυχαγωγίας της βίλας, έχει διαστάσεις 11 x 7 μέτρα.

Τα ψηφιδωτά χρησιμοποιούνταν τακτικά σε ιδιωτικά και δημόσια κτίρια σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και συχνά παρουσίαζαν διάσημες φιγούρες από τη μυθολογία. Ωστόσο, το μωσαϊκό Rutland πιστεύεται ότι είναι μοναδικό στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς παρουσιάζει τον Αχιλλέα και τη μάχη του με τον Έκτορα στο τέλος του Τρωικού Πολέμου.

Ο τόπος των ανασκαφών στην περιοχή Rutland. The room is part of a large villa occupied in the late Roman period, between the 3rd and 4th century AD, probably by a wealthy individual, with a knowledge of classical literature The villa is also surrounded by a range of other buildings. © Historic England Archive.

Οι έρευνες αποκάλυψαν ότι η μεγάλη βίλα περιβάλλεται από αχυρώνες, κυκλικές κατασκευές και πιθανώς ένα λουτρό. Το συγκρότημα είναι πιθανό να καταλήφθηκε από κάποιον με γνώση της κλασικής λογοτεχνίας, μεταξύ του 3ου και 4ου αιώνα μ.Χ.

Ο John Thomas, αναπληρωτής διευθυντής των Αρχαιολογικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου του Λέστερ και διευθυντής του ανασκαφικού έργου «Αυτή είναι σίγουρα η πιο συναρπαστική ανακάλυψη ρωμαϊκών ψηφιδωτών στο Ηνωμένο Βασίλειο τον περασμένο αιώνα. Μας δίνει νέες προοπτικές για τις γνώσεις των ανθρώπων εκείνη την εποχή, τους δεσμούς τους με την κλασική λογοτεχνία και μας λέει επίσης πολλά για το άτομο που ανέθεσε σε τεχνίτες αυτό το κομμάτι. Ο ιδιοκτήτης είναι κάποιος με γνώση των κλασικών, που είχε τα χρήματα να παραγγείλει μια τέτοια λεπτομέρεια από την Ιλιάδα και είναι η πρώτη απεικόνιση αυτών των ιστοριών που έχουμε βρει ποτέ στη Βρετανία».

Ο Ντάνκαν Γουίλσον, διευθύνων σύμβουλος της Ιστορικής Αγγλίας, πρόσθεσε: «Το να αποκαλύψουμε ένα τόσο σπάνιο μωσαϊκό αυτού του μεγέθους, καθώς και μια γύρω βίλα, είναι αξιοσημείωτο.

A Roman villa complex containing a one-of-a-kind mosaic has been discovered beneath a farmer’s field in Rutland. The mosaic is the first example in the UK displaying scenes from Homer’s The Iliad, and one of only a handful from across Europe. It is considered one of the most remarkable and significant Roman mosaics ever found in Britain. The site was discovered by the landowner’s son and has been investigated by archaeologists from the University of Leicester, working in partnership with Historic England. The archaeological investigations recorded the mosaic’s remains and revealed that it lies within an elaborate villa complex, encompassing a host of other structures and buildings. The site has been protected by the Department for Digital, Culture, Media and Sport (DCMS) as a scheduled monument on the advice of Historic England. © University of Leicester Archaeological Services

«Ανακαλύψεις όπως αυτή είναι τόσο σημαντικές για να μας βοηθήσουν να συνθέσουμε την κοινή μας ιστορία. Προστατεύοντας αυτήν την τοποθεσία μπορούμε να συνεχίσουμε να μαθαίνουμε από αυτήν και ανυπομονούμε για το τι θα μας διδάξουν οι μελλοντικές ανασκαφές για τους ανθρώπους που έζησαν εκεί πριν από 1.500 χρόνια».

Η τοποθεσία βρίσκεται σε ιδιωτική γη και δεν είναι προσβάσιμη στο κοινό, αλλά συνεχίζονται οι συζητήσεις με το συμβούλιο της κομητείας Rutland για τη δημιουργία μιας έκθεσης εκτός του χώρου του συγκροτήματος της βίλας και των ευρημάτων του, δήλωσε η Historic England, ενώ οι επόμενες ανασκαφές προγραμματίζονται στην τοποθεσία το 2022.

Πηγές: https://le.ac.uk/news/2021/november/rutland-mosaic - https://historicengland.org.uk/whats-new/news/rutland-roman-villa-mosaic-protected/ - https://www.lifo.gr/now/entertainment/psifidoto-me-skini-apo-tin-iliada-toy-omiroy-mia-synarpastiki-anakalypsi-se