Η
δημιουργία τέχνης είναι μια προσπάθεια εξασφάλισης μιας μορφής αθανασίας. Εδώ
εικονίζεται ο πίνακας του Γκούσταφ Κλιμτ (1862- 1918) «Θάνατος και Ζωή».
Ο
Φρόυντ μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο βιβλίο του «Πέραν της αρχής της ηδονής», απογοητευμένος από την εξέλιξη της
ανθρώπινης ιστορίας, για πρώτη φορά αποτολμά να υποστηρίξει την ενδεχόμενη
ύπαρξη του ενστίκτου του θανάτου.
Προς
το τέλος της ζωής του περιέγραφε τον ανταγωνισμό μεταξύ του «ενστίκτου του
θανάτου» με το «ένστικτο της ζωής».
Πηγή:
περιοδικό ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ 19, 409-412, 1982
Ενώ
το ένστικτο της ζωής, διαμέσου της λίμπιντο, ενοποιεί τις μονάδες και τις
ομάδες προς όλο και μεγαλύτερα σύνολα, το ένστικτο του θανάτου, μέσω της
επιθετικότητας, δρα αποδιοργανωτικά και είναι η πηγή κάθε φιλονικίας και
φαγωμάρας.
Είναι
η μάχη της οργάνωσης κατά της αποδιοργάνωσης, η μάχη της τάξης εναντίον της
αταξίας, του Κόσμου εναντίον του Χάους, της Ζωής εναντίον του Θανάτου.
Στον
διάλογό του με τον Αϊνστάιν σχετικά με τον πόλεμο, ο Φρόυντ καθόρισε τις
διαφορές όσον αφορά το «ένστικτο του θανάτου», όταν αυτό στρέφεται εναντίον του
εαυτού μας (αυτο-καταστροφική επιθετικότητα – μαζοχισμός) και όταν στρέφεται
εναντίον του εξωτερικού κόσμου (ετερο-καταστροφική επιθετικότητα – σαδισμός).
Ο
Φρόυντ είδε τον όλεθρο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και βίωσε την κτηνωδία του
ναζισμού που έφερε η οικονομική κρίση που ακολούθησε. Δεν πρόλαβε την γενίκευση του Β΄ Παγκοσμίου
Πολέμου, τις πρώτες πυρηνικές βόμβες και την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας,
αφού έφυγε από την ζωή το 1939.
Professor Hawking,
75, says humans must learn to control their instinct for aggression by reason
or “it may destroy us all”. TIMES PHOTOGRAPHER JACK HILL
Σήμερα,
ένας άλλος μεγάλος επιστήμονας, ο 75χρονος Στίβεν Χόκινγκ,
επισημαίνει τον άμεσο κίνδυνο που διατρέχει ο πολιτισμός μας από την ανθρώπινη
επιθετικότητα, αφού πλέον έχει στην διάθεσή της την πλέον προηγμένη τεχνολογία.
Σε συνέντευξη που έδωσε ο Χόκινγκ στους thetimes.co.uk αναφέρει
μεταξύ άλλων:
Professor Hawking
said life on Earth is at an ever-increasing risk of being wiped out by a
disaster, such as a sudden nuclear war, a genetically engineered virus, or
other dangers.
«Από
την αρχή του ανθρώπινου πολιτισμού, η επιθετικότητά μας αποδείχθηκε πολύ
χρήσιμη, καθώς προσέφερε σαφή πλεονεκτήματα για την επιβίωσή μας. Είναι
εγγεγραμμένη στα γονίδιά μας διαμέσου της δαρβίνειας εξέλιξης. Τώρα, όμως, η
τεχνολογία προχωρά με τέτοιο ρυθμό που η επιθετικότητα μπορεί να μας αφανίσει
όλους, μέσω ενός πυρηνικού ή βιολογικού πολέμου. Πρέπει να ελέγξουμε αυτό το
κληρονομούμενο ένστικτο με τη λογική και τη σκέψη μας. Παρά τους κινδύνους που
αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, υπάρχει μια ελπίδα να επιβιώσουμε, αρκεί να
συνεργαστούμε όλοι μαζί. Πρέπει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα να αναγνωρίσουμε
αυτές τις απειλές και να δράσουμε πριν βγουν εκτός ελέγχου».
«Όλα
αυτά μπορεί να με κάνουν να ακούγομαι πεσιμιστής, ωστόσο είμαι αισιόδοξος.
Πιστεύω πως η ανθρώπινη φυλή θα αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις».
Ο
Χόκινγκ δηλώνει επίσης χαρούμενος για όσα έχει ζήσει. «Ταξιδεύω πολύ, έχω
βρεθεί στον βυθό της θάλασσας μέσα σε υποβρύχιο και έχω ζήσει την εμπειρία των
συνθηκών έλλειψης βαρύτητας, σε μία πρώτη προετοιμασίας για το ταξίδι στο
διάστημα που ελπίζω να κάνω με την Virgin Galactic. Είναι εντυπωσιακή εποχή για να ζει κανείς».
This week the US
Senate introduced a bipartisan bill that authorizes a new $19.5 billion (£15
billion) budget for Nasa to send a crew to the red planet, but mandated it must
happen within the next 25 years.
Πάντως,
δεν είναι η πρώτη φορά που ο διάσημος φυσικός προειδοποιεί για τον κίνδυνο
αφανισμού του ανθρώπινου είδους. Τον περασμένο Νοέμβριο, σε ομιλία του στο
Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είχε υποστηρίξει πως ο άνθρωπος θα εκλείψει από τη
Γη μέσα στα επόμενα 1.000 χρόνια, προσθέτοντας πως ο μόνος τρόπος για να αποφύγει
μια μαζική εξαφάνιση η ανθρωπότητα μέσα στην επόμενη χιλιετία, είναι να βρει
έναν άλλο πλανήτη να κατοικήσει.