Δημήτρης Παπαδίτσας, «Άλλοι τρόποι»

Ν. Εγγονόπουλος, «Πηνελόπη και Οδυσσέας».

    με τέτοιους τρόπους κερδίζεται η αιωνιότητα

                                                         ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ

Άλλος τρόπος να κερδίσεις αιωνιότητα είναι

Το αεράκι ν' αφήσεις να φυσήξει την κάφτρα

Της στιγμής, που κοιτάς και σε κοιτάζει η αράχνη

Και σύγκορμος ένστιχτο σημαντικός ενώπιον της αμφιβολίας

Δρέπεις από κάθε λογής κήπο ταχέως τέλεια φυτά

Που τα κρατεί ορθά η ανθοφορία

Gustave Doré, Les Saltimbanques

Άλλος τρόπος η θέα ο καταρράκτης το πηγαινέλα

Των φθινοπωρινών κυμάτων στα ύφαλα των διαβατών

Το πηγαινέλα επίσης του γεγονότος του θανάτου ή της γεν-

   νήσεως

Που λειαίνεται σε κάθε ταλάντευση

Και κάποτε απαράλλαχτο με την πραγματικότητα πάνω του

    καθρεφτίζει το καθετί:

Ένα ρολόι φαγωμένο από τους χτύπους του

Βράχια και μάτια ονειρόπλεχτα με αλμύρες και με ανάσες

Και δυσκολίες να εκφραστεί η επαφή και η ένωση

Που βαραίνει το μέτρημα του υπολοίπου ή περισσεύματος

    της ζωής

Hubert Robert, Ruins of a Doric Temple

Άλλος τρόπος να κερδίσεις αιωνιότητα είναι

Της σιγής ο απόηχος να σου καίει το άσπρο πλάσμα που το

   μάζευες αιώνες

Να το ξαναμαζέψεις

Άλλος τρόπος είναι να κρύψεις στον αντικρινό σου

Ο,τι δια της πυράς και δια της τέφρας άστραψε

Σε σπηλιά και ουρανό. 

Gustave Doré, Dante et Vergil dans le neuvième cercle de l'enfer, 1861.

Δημήτρης Παπαδίτσας

Πρωτοχρονιά 2015 , «Τα μάτια της Έλσας» και «Πρελούδιο»

Τόσο βαθιά τα μάτια σου πoυ ’σκυψα να πιω πάνω

Κι είδα τους όλους ήλιους σ’ αυτά ν’ αντιφεγγούν

Και τους απελπισμένους να πέφτουν να πνιγούν

Τόσο βαθιά τα μάτια σου που εκεί τη μνήμη χάνω

Κάτω από σύννεφο πουλιών μουντός ωκεανός

Και φέξιμο ύστερα ουρανών στα μάτια σου ανεφέλων

Το θέρος κόβει σύννεφα στις ρόμπες των αγγέλων

Πάνω απ’ τα στάχυα ο ουρανός τόσο είναι γαλανός

Πασχίζει η αύρα του γλαυκού τα νέφη ν’ αλαφιάσει

Τα μάτια σου πιο διάφανα στο δάκρυ τους υγρά

Που κι ο ουρανός ο απόβροχος ζηλιάρης τα θωρά

Γαλάζιο τόσο το γυαλί στο μέρος που ’χει σπάσει

Πασχίζει η αύρα του γλαυκού τα νέφη ν’ αλαφιάσει

Τα μάτια σου πιο διάφανα στο δάκρυ τους υγρά

Που κι ο ουρανός ο απόβροχος ζηλιάρης τα θωρά

Γαλάζιο τόσο το γυαλί στο μέρος που ’χει σπάσει

Μάνα των εφτά βάσανων σελαγισμέ μου υγρέ

Εφτά ρομφαίες πέρασαν το πρίσμα των χρωμάτων

Οι ωραίες μέρες έχουνε πικρό το χάραμά των

Η μελανόστικτη ίριδα στα μαύρα είναι πιο μπλε

Τα πονεμένα μάτια σου ρήγμα διπλό ανοιγμένο

Απ’ όπου μεταγίνεται το θαύμα σαν μεμιάς

Οι Μάγοι οι τρεις αντίκρυσαν με χτύπο της καρδιάς

Το φόρεμα της Παναγιάς στη φάτνη κρεμασμένο

Λόγια στου Μάη τη μουσική και στον πολύ καημό

Θά ’φτανε κι ένα μοναχό στόμα να δώσει πλέρια

Μονάχα έν’ άπειρο στενό και θά ’πρεπαν στ’ αστέρια

Τα μάτια σου με των Διδύμων τον αστερισμό

Ούτε παιδί που εκστατικό θαυμάζει ωραίες εικόνες

Δε στήνει μάτια σαν κι εσέ μεγάλα φωτερά

Δεν ξέρω αν λες και ψέματα σα γίνονται γλαρά

Άγριες θαρρείς απ’ τη βροχή κι ανοίγονται ανεμώνες

Να κρύβονται άραγε αστραπές μες στη λεβάντα αυτή

Που εντόμων μέσα της σφοδρός ερωτισμός ανάφτει

Στων διαττόντων πιάστηκα το δίχτυ σαν το ναύτη

Μεσαύγουστο από κύματα που ’χει άξαφνα αρπαχτεί

Τράβηξα αυτό το ράδιο από ουρανίτη ουσία

Τα δάχτυλά μου καίγοντας σ’ απρόσιτη φωτιά

Κοντά μου είσαι παράδεισε κι ωστόσο είσαι μακριά

Περού μου είναι τα μάτια σου Γολκόνδη μου κι Ινδία

Κι ήρθε ένα βράδι που το σύμπαν έγινε κομμάτια

Σε βράχους που τους κόρωσαν οι ναυαγοί μα εγώ

Πάνω απ’ τη θάλασσα έβλεπα ζευγάρι λαμπερό

Τα μάτια της Έλσας τα μάτια της Έλσας τα μάτια

Από το βιβλίο: Αλέξανδρος Μπάρας, «Προσεγγίσεις στη γαλλική ποίηση / μεταφράσεις», Εκδόσεις Πρόσπερος, Αθήνα 1986, σελ. 74-75.

Πρελούδιο

Μπροστά τραβούν οι λεύκες

μα λάμψη δεν αφήνουν πίσω τους.

Μπροστά τραβούν οι λεύκες

και μας αφήνουνε τον άνεμο.

Ο άνεμος στο δρόμο σαβανώνεται

συνέχεια κάτω απ’ τα ουράνια.

Μα εκεί που ανέμιζε, έριξε

όλον του στα ποτάμια τον αντίλαλο.

Ο κόσμος ήρθε των πηγολαμπίδων

και εισέβαλε στις αναμνήσεις μου.

Και μια καρδιά μικρούλα τώρα

στα δάχτυλά μου επάνω αναβλύζει.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα

Φωτογραφίες: © Κωνσταντίνος Βακουφτσής

Καλλιόπη Εξάρχου, «Εφημερεύουσα πρόσκληση»

Federico Zandomeneghi, Portrait of a Young Beauty.  

Σου έχτισα μια καλύβα

από πούπουλα,

αγάπη μου,

Εκεί θα έρθεις

σαν στρογγυλέψει το φεγγάρι

Μόνος

γυμνός

αποκάλυψη

σώμα

πνοή

Μη φέρεις αποσκευές

ντύσου μόνο φιλιά

Θα σε περιμένω

νηστική

στους αιώνες των αιώνων

καρδιά ορθή

φωνή ψιθύρου

Θα με ταϊσεις

χώμα κι ουρανό

Θα σε χορέψω

στόμα με στόμα

Pablo Picasso, Nus entrelacé, 1905.

και μετά θα λιτανεύσουμε

το όνειρο

που μας ανέχθηκε

ανταύγειες νοσταλγών

εφάμιλλες

του έαρος και του θέρους.

Καλλιόπη Εξάρχου, "Μάχιμα χείλη", Σοκόλης, 2014.

Carlos Alcolea και η Ποίηση της εικόνας μέσα από την Ποίηση...

Carlos Alcolea. Matisse de día, Matisse de noche, 1977. Painting. Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía Collection, Madrid.

Carlos Alcolea (A Coruña, 1949 - Madrid, 1992) is recognised as one of the leading protagonists of the so-called New Figuration in Madrid, which emerges in the early seventies and continues for the next decade and whose favourable reception coincides with an emerging trend towards a melange of critics, galleries and art markets.

Alcolea lives painting intensely and passionately, as a language of shapes, colours, gestures, winks and meanings. In the beginning, he adopts some basis from Pop showing his European side, with David Hockney as the main reference. Alcolea considers that paintings cannot be created from ideas, but from experience and vision, which leads him to vindicate the practice of art, painting as a trade and the theme as the ultimate foundation of the painting.

Recognisable in his work is a lively and acid colour palette as well as a tendency to use large fields of gently blurred colour, which result in luminous paintings. The role of the line, drawings and his art history lessons (from Titian Vecellio to Paul Cézanne, Claude Monet and Henri Matisse) can also be appreciated along with the concepts of paradox and reversibility, which manifest in the recurrence of the representation of the Möebius strip. Autorretrato. Moebius y su amigo (1975) is an example of this, as well as works like Dassein, (1977) and Matisse de Día, Matisse de Noche (1977), which act as formulae of distinction and "upon which painting is established and supported", as noted by Ángel González, curator of the exhibition.

Alcolea is a dandy and an intellectual who creates his own iconography stemming from a number of themes appearing at the beginning of his career. The artist emphasises these themes and their variations, because as he himself says, "thinking does not exhaust the idea." One of the recurring themes is swimmers and the pool so that he can then use water as a state (liquid) and as a medium as in Los Borrachos (1979-1980). The story of Lewis Carroll's Alice in Wonderland allows him to enter the magical world of underground adventures; another medium that fosters the imbalance. Thus, this alleged figuration present in the swimmers, intellectualised portraits of Ángel González (1980) or María Vela. Veccellia (1982) or figures extracted from imaginary Pop, such as the Queen of England, become an iconography of a swallowed experience.

His paintings are a balance between colour and composition, like in La camarera roja, (1973) or Finisterre (1988-1989) and within them, the clearly visible horizon line dominates. From 1975-1976 the size of the canvas grows and he works diptychs and triptychs in pieces such as Alicia en el país de las Maravillas or Alicia a través del espejo (1979), where he emphasises the duplication and consistency of materials "In or out of the painting, but in the frame" as the artist says.

Recognisable in his work is a lively and acid colour palette as well as a tendency to use large fields of gently blurred colour, which result in luminous paintings. The role of the line, drawings and his art history lessons (from Titian Vecellio to Paul Cézanne, Claude Monet and Henri Matisse) can also be appreciated along with the concepts of paradox and reversibility, which manifest in the recurrence of the representation of the Möebius strip. Autorretrato. Moebius y su amigo (1975) is an example of this, as well as works like Dassein, (1977) and Matisse de Día, Matisse de Noche (1977), which act as formulae of distinction and "upon which painting is established and supported", as noted by Ángel González, curator of the exhibition.

ΚΡΙΟΣ

Της νηφαλίου πομπής τα περιστέρια

Χτυπούν τα ράμφη τους στα γυάλινα ανθογυάλια

Κι’ από τα βήματα των οδηγών

Ανθούν τα κόκκινα λουλούδια των ενόρκων

Για την συσπείρωσι στους θάμνους

Της δεκτικής προδιαθέσεως των κρίνων

Στα βελουδένια γάντια των ανθρακωρύχων

Όταν σκορπούν τα σκύβαλα στους κύκνους.

Ανδρέας Εμπειρίκος, «Ενδοχώρα»,.

ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΟΥΝ ΖΑΡΕΣ

Να μην έχουν ζάρες οι μορφές, αδρές,

ζάρες μίσους, πάθους, πόνου, μα χαρές,

στην ψυχή να πλένε και να μην ξεσπούν,

φυλαχτές για ωραίες, που θα τις χαρούν.

Είναι σαν εικόνες οι άνθρωποι βουβοί,

σαν ιππότες, άγιοι, όμορφοι, καλοί·

κατεβαίνουν όλοι δίχως πονηριά

μες στο μεσημέρι, μες στη δημοσιά.

ΡΩΜΟΣ ΦΙΛΥΡΑΣ

Ο ΚΥΚΝΟΣ

Ο μόχθος τούτος, που απ’ του ακόμα ακάμωτου τη γεύση

μπορεί να διέρχεται, μα σάμπως να φορά αλυσίδες,

τελείως με την άκτιστη του κύκνου μοιάζει πλεύση.

Μα και η θανή: ό,τι στη μη αντίληψη μάς κατεβάζει

αιτιών και λόγων που διορίσαμε ασφαλείς νησίδες,

με το περίτρομο κεφαλοβούτηγμά του μοιάζει –:

μες στα νερά που το χωνεύουνε γαληνεμένα,

γλυκά, στον όλβο μέσα μα και σαν παρωχημένα,

αποχωρούν και αποτραβιούνται ρεύμα με το ρεύμα,

κι ενόσω εκείνος, ηρεμότατος και με την τόση

ολοένα πιο βαθειά και πιο βασιλική του γνώση,

ατάραχος κινά να φύγει δίχως ένα γνεύμα.

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

RAINER MARIA RILKE

ΦΩΝΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΝΥΧΤΑ

Στο κοίλωμα του χρόνου μια σπονδή

Και πέρασε η ώρα που περνάει

Κι όμως το βράδυ και το γέλιο σου κι αυτή η φωνή

Που πάει τόσο βαθειά μας και μαδάει

Δεν πέρασε στην ώρα που περνάει.

Και ο πόθος μας, χωρίς κανένας δισταγμός

Καθόλου να παρεμποδίζη

Έστω και τόσο δα την ηδονή

Που σφύζει μέσα μας ξανά και πλημμυρίζει

Σαν στρόβιλος του βαλς που πάλι ανθεί

Και σε σαλόνι πλήρες κόσμου φτερουγίζει

Θα την γεννήση πάλι την φωνή

Που πάει τόσο βαθειά μας και μαδάει

Κ’ έτσι σαν πράγματα που λαχταρούν πολύ

Και τούτες οι σταγόνες πια να πέσουν

Κ’ αίφνης πηδούν και πέφτουνε βροχή –

Στο κοίλωμα του χρόνου μια σπονδή

Πέφτουν και πέσανε κι ωστόσο θα μας μείνουν.

Και τίποτε δεν μας αφήνει πια

Χωρίς αυτές την νέα στιγμή που ζούμε να την ζούμε.

Ανδρέας Εμπειρίκος, «1934, Προϊστορία ή Καταγωγή».

Ο καναπές… σκοτώνει! Lack of exercise responsible for twice as many early deaths as obesity!

Julius LeBlanc Stewart, Lady On A Pink Divan, 1877. Η έλλειψη σωματικής άσκησης είναι εξαιρετικά επιβλαβής για τον οργανισμό. A brisk 20 minute walk each day could be enough to reduce an individual's risk of early death, according to new research published today. The study of over 334,000 European men and women found that twice as many deaths may be attributable to lack of physical activity compared with the number of deaths attributable to obesity, but that just a modest increase in physical activity could have significant health benefits.

Διπλάσιοι θάνατοι μπορούν να αποδοθούν στην έλλειψη σωματικής άσκησης από ό,τι στην παχυσαρκία, σύμφωνα με μια νέα μεγάλη ευρωπαϊκή επιστημονική έρευνα με ελληνική συμμετοχή.

Περπατήστε!

Louis Anquetin, La Promenade, 1892. A brisk walk cuts death far more effectively than losing weight.

Όμως ένα γρήγορο περπάτημα κάθε μέρα επί 20 λεπτά θα ήταν αρκετό για να μειώσει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου ενός ανθρώπου, σύμφωνα με την μελέτη, που αφορούσε πάνω από 334.000 άνδρες και γυναίκες στην Ευρώπη. Η έρευνα εκτιμά ότι ακόμη και μια μέτρια αύξηση στη σωματική δραστηριότητα θα είχε σημαντικά οφέλη για την ατομική και τη δημόσια υγεία.

Η σωματική αδράνεια έχει κατ' επανάληψη συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου, καθώς και με χρόνιες ασθένειες, όπως της καρδιάς και με καρκίνους. Αν και η έλλειψη σωματικής άσκησης συνήθως οδηγεί σε αύξηση του βάρους (του δείκτη σωματικής μάζας) και πιθανώς σε παχυσαρκία, από μόνη της η σωματική αδράνεια αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου.

Η μελέτη

Suzanne Valadon, Nude on the sofa, 1920. Suzanne Valadon, Nude on the sofa, 1920. Διπλάσιοι θάνατοι αποδίδονται στην έλλειψη σωματικής άσκησης από ό,τι στην παχυσαρκία. A lack of exercise could cause twice as many deaths as obesity, British researchers have warned.

Ερευνητές, με επικεφαλής τον νορβηγικής καταγωγής καθηγητή Ουλφ Έκελουντ της Μονάδας Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ, ανέλυσαν στοιχεία από όλη την Ευρώπη, που αφορούσαν 334.161 άτομα, για ένα διάστημα 12 ετών.       

Οι ερευνητές συσχέτισαν το επίπεδο σωματικής άσκησης καθενός ατόμου με μια σειρά από δείκτες (ύψος, βάρος, περιφέρεια μέσης κ.α.), καθώς και με την κατάσταση της υγείας του. Το 23% των συμμετεχόντων στην έρευνα ταξινομήθηκαν ως σωματικά αδρανείς, καθώς έκαναν καθιστικό επάγγελμα και παράλληλα δεν ασκούνταν σωματικά στον ελεύθερο χρόνο τους. Ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου ήταν μεγαλύτερος σε αυτή την ομάδα - και αυτό ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος.

Τα ευρήματα

John Singer Sargent, Morning Walk, 1888. Researchers say a 20-minute daily walk can reduce our chances of early death.

Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι αν ένας άνθρωπος απλώς έκανε καθημερινό γρήγορο βάδισμα επί ένα 20λεπτο, καίγοντας έτσι γύρω στις 100 θερμίδες, θα μείωνε τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου κατά 16% έως 30%. Το δυνητικό όφελος είναι μεγαλύτερο για τα άτομα με φυσιολογικό βάρος, αλλά ακόμα και για αυτά με υψηλότερο δείκτη σωματικής μάζας (αναλογία βάρους/ύψους).

Αναλύοντας τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία για τους θανάτους στην Ευρώπη, οι ερευνητές εκτίμησαν ότι 337.000 από τους 9,2 εκατ. θανάτους (ποσοστό 3,6%) αποδίδονται στην παχυσαρκία, αλλά οι θάνατοι που αποδίδονται στην έλλειψη σωματικής άσκησης, είναι υπερδιπλάσιοι (676.000 ή ποσοστό 7,5%) και αρκετοί από αυτούς θα ήταν δυνατό να αποφευχθούν με λίγη τακτική άσκηση.

«Το απλό μήνυμα είναι ότι ακόμη και λίγη σωματική δραστηριότητα κάθε μέρα μπορεί να φέρει σημαντικά οφέλη για τους σωματικά αδρανείς ανθρώπους», δήλωσε ο Έκελουντ. «Είκοσι λεπτά σωματικής δραστηριότητας, όπως ένα έντονο περπάτημα, είναι κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να εντάξουν στο καθημερινό πρόγραμμά τους, περπατώντας προς ή από την εργασία τους, στα διαλείμματα της δουλειάς τους ή τα βράδια, αντί να βλέπουν τηλεόραση».