Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τετάρτη 13 Ιουνίου 2018

Τα άγνωστα θηρία που δεν συνάντησαν οι δεινόσαυροι. 'Monstrous' new Russian saber-tooth fossils clarify early evolution of mammal lineage

Τα απολιθώματα τους εντοπίστηκαν στην Ρωσία και είναι πρόγονοι των θηλαστικών. Το Gorynychus σκορπούσε τον φόβο στα δάση πριν δώσει την θέση του στους δεινοσαύρους. The therocephalian Gorynychus masyutinae, top predator of the Kotelnich fossil assemblage, hunting a tree-dwelling herbivore (Suminia getmanovi). Credit: Matt Celeske

Εντοπίστηκαν σε μια περιοχή της δυτικής Ρωσίας τα απολιθώματα δύο άγνωστων μέχρι σήμερα ζώων που ανήκαν στην οικογένεια των συναψιδωτών (ή θηριοψιδών) η οποία περιλαμβάνει και τα θηλαστικά.Τα δύο είδη ζούσαν πριν από περίπου 300 εκ. έτη και αναφέρονται από τους ειδικούς ως «προθηλαστικά» είδη και πιστεύεται ότι είχαν στενή συγγένεια με τα θηλαστικά που έκαναν λίγο αργότερα την εμφάνιση τους.

The skull of Nochnitsa geminidens, a new species of gorgonopsian discovered in the Permian of Russia. Credit: Christian Kammerer

Ήταν δύο σαρκοβόρα ζώα που προϋπήρχαν των δεινοσαύρων. Το ένα είδος ονομάστηκε Gorynychus από το τρικέφαλο δράκο Zmey Gorynych της σλαβικής μυθολογίας και το άλλο Nocnitsa ένα πνεύμα της νύχτας που προκαλούσε τρόμο προερχόμενο επίσης από την σλαβική μυθολογία.

Anterior snout and dentition of Gorynychus masyutinae. (A) Photograph and (B) interpretive drawing of the skull (KPM 346) in anterior view. (C) Disarticulated incisor (KPM 348) associated with skull in presumed anterior or anterolateral view. Abbreviations: apc, anterior premaxillary channel; mx, maxilla; na, nasal; nr, naris; pmx, premaxilla; smx, septomaxilla. Gray coloration indicates matrix. Scale bars equal 1 cm. Photographs and drawing by Christian F. Kammerer

Το Gorynychus είχε μέγεθος λύκους και τεράστιους κυνόδοντες που έμοιαζαν με μικρούς χαυλιόδοντες. Τα ζώα αυτά εξαφανίστηκαν κατά την διάρκεια της πλέον εκτεταμένης εξαφάνισης ειδών που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα, της Πέρμιας-Τριασικής εξαφάνισης. Το γεγονός αυτό συνέβη πριν από περίπου 250 εκ. έτη και εκτιμάται ότι εξαφανίστηκε περίπου το 90%-95% των υδρόβιων οργανισμών και περίπου το 70% των χερσαίων.

Η εξαφάνιση της Πέρμιας-Τριασικής περιόδου άνοιξε τον δρόμο στην εμφάνιση και κυριαρχία των δεινοσαύρων η οποία διήρκεσε περίπου 200 εκ. έτη που διακόπηκε απότομα από την πτώση στην Γη ενός τεράστιου αστεροειδή ανοίγοντας τον δρόμο για την κυριαρχία των θηλαστικών και την εμφάνιση τελικά του ανθρώπου. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PeerJ».

Πηγές: Christian F. Kammerer et al. A new therocephalian (Gorynychus masyutinae gen. et sp. nov.) from the Permian Kotelnich locality, Kirov Region, Russia, PeerJ (2018). DOI: 10.7717/peerj.4933 - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=989638





Τετάρτη 6 Ιουνίου 2018

Αλλάζουν τα δεδομένα στην αστροφυσική: Γαλάζιο το πρώτο χρώμα της κοσμικής αυγής; Chemical traces from star formation cast light on cosmic history

Το Νεφέλωμα της Ταραντούλας στο Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου. Fresh insight into intense star formation events- - such as this gigantic star-forming region in the Large Magellanic Cloud galaxy -- are challenging scientists' understanding of the Universe. CreditESO

Μία σημαντική επιστημονική ανακάλυψη που πρόκειται να ανατρέψει τις καθιερωμένες απόψεις των αστροφυσικών για τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται οι ήλιοι στους γαλαξίες, δημοσιεύθηκε την Δευτέρα 4 Ιουνίου 2018, στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό «Nature». Ο τίτλος του άρθρου είναι «Stellar populations dominated by massive stars in dusty starburst galaxies across cosmic time».

Ο κ. Παντελής Παπαδόπουλος, στο υψίπεδο του Llano Chajnantor, σε υψόμετρο 5.000 μέτρων. Στο βάθος διακρίνονται τα ραδιοτηλεσκόπια ALMA. Credit: Παντελής Παπαδόπουλος

Τα νέα επιστημονικά δεδομένα έφερε στο φως διεθνής ερευνητική ομάδα, στην οποία συμμετείχε ο Αν. Καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, Παντελής Παπαδόπουλος, έπειτα από τρία χρόνια επίμονης προσπάθειας και θεωρητικής έρευνας. Η συμβολή του κ. Παπαδόπουλου υπήρξε καθοριστική, καθώς συνδιαμόρφωσε τη βασική ιδέα της δημοσίευσης και είχε την ειδική ευθύνη για τη σωστή ερμηνεία των πολύτιμων δεδομένων της ALMA (Atacama Large Millimeter Array), τα οποία αποδείχθηκαν κρίσιμα για τη σημαντική αυτή επιστημονική ανακάλυψη.

Τα ραδιοτηλεσκόπια της ALMA τη νύχτα, με ένα μετέωρο που περνάει από πάνω. Credit: ESO/C. Malin

Η ALMA (Atacama Large Millimeter/ /submillimeter Array Array) αποτελεί την πιο εξελιγμένη διάταξη ραδιοτηλεσκοπίων στον πλανήτη και έχει κατασκευασθεί από ερευνητές 16 χωρών, στην έρημο Atacama της Βόρειας Χιλής, σε υψόμετρο 5000 μέτρων. Σε αυτή την τοποθεσία, στα απόμακρα υψίπεδα της Βόρειας Χιλής, 64 δωδεκάμετρα ραδιοτηλεσκόπια παρατηρούν αδιάκοπα το Σύμπαν, λειτουργώντας σαν ένα μεγάλο ραδιοτηλεσκόπιο με διάμετρο όλη την διάταξη. (http://www.eso.org/sci/facilities/alma/about-alma.html).

Παρατηρήσεις με τα ραδιοτηλεσκόπια ALMA τεσσάρων μακρινών γαλαξιών με υψηλό ρυθμό αστρογένεσης. Credit: ESO/Zhang et al

Αμυδρά ραδιοκύματα, προερχόμενα από τεράστια και υπέρψυχρα σύννεφα μεσοαστρικού υδρογόνου (στους -240 °C!), αόρατα στο ανθρώπινο μάτι, αλλά ακόμα και στα πιο μεγάλα οπτικά τηλεσκόπια στον Κόσμο, έφεραν μοναδικές πληροφορίες για το είδος των Ήλιων που εμπλούτισαν τα μεσοαστρικά αυτά σύννεφα με τα ισότοπα άνθρακα και οξυγόνου, όταν οι γαλαξίες ήταν ακόμα «νέοι» και οι Ήλιοι τους άρχιζαν να δημιουργούνται.

Fresh insight into intense star formation, or starburst, events such as the one shown in this artist's impression are challenging scientists' understanding of the Universe. Credit: ESO/M.Kornmesser

Προς μεγάλη έκπληξη της ερευνητικής ομάδας, το κυρίαρχο είδος των Ήλιων που δημιουργούνταν στους μεγάλους γαλαξίες εκείνη την εποχή της Κοσμικής Αυγής φαίνεται να ήταν Ήλιοι τουλάχιστον 10 φορές πιο μαζικοί από τον δικό μας, εκατομμύρια φορές πιο λαμπεροί, και με την τεράστια φωτεινή τους ενέργεια να αναδύεται κυρίως στο γαλάζιο αλλά και το υπεριώδες μέρος του ορατού φάσματος. 

This artist's impression shows a dusty galaxy in the distant Universe that is forming stars at a rate much higher than in our Milky Way. New ALMA observations have allowed scientists to lift the veil of dust and see what was previously inaccessible -- that such starburst galaxies have an excess of massive stars as compared to more peaceful galaxies. Credit: ESO/M. Kornmesser

Οι μεγάλες εκρήξεις supernovae αυτού του τύπου Ήλιων στο τέλος της σύντομης εξέλιξης τους ήταν αυτές που διασκόρπισαν μοναδικές αναλογίες ισότοπων άνθρακα και οξυγόνου. Αυτές ήταν και τα «αχνάρια» που άφησαν οι υπέρλαμπροι εκείνοι Ήλιοι στη μεσοαστρική ύλη μακρινών γαλαξιών, «αχνάρια» που ανιχνεύτηκαν πολύ αργότερα, στη δική μας πολύ πιο ήρεμη «εποχή» κοσμικής εξέλιξης των γαλαξιών σαν τον δικό μας.

Η ερευνητική ομάδα που προέβη στη σημαντική αυτή ανακάλυψη αποτελείται από τους:

Z. Zhang (Institute for Astronomy, University of Edinburgh, UK; European Southern Observatory, München, Germany), D. Romano (INAF, Astrophysics and Space Science Observatory, Bologna, Italy), R. J. Ivison (European Southern Observatory, München, Germany; Institute for Astronomy, University of Edinburgh, UK), Π.Π. Παπαδόπουλος (Τμήμα Φυσικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Επισκέπτης Ερευνητής στο Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών της Ακαδημίας Αθηνών), και F. Matteucci (Trieste University, Italy).

Η ομάδα σκοπεύει να συνεχίσει τη χαρτογράφηση αυτών των ραδιοκυμάτων από τα ισότοπα του άνθρακα και υδρογόνου σε ακόμα πιο μακρινούς γαλαξίες στο Σύμπαν. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδόπουλος «Η περιπέτεια μόλις άρχισε…».

Πηγές: Zhi-Yu Zhang et al, Stellar populations dominated by massive stars in dusty starburst galaxies across cosmic time, Nature (2018). DOI: 10.1038/s41586-018-0196-x - An excess of massive stars in the local 30 Doradus starburstScience, 2018; 359 (6371): 69 DOI: 10.1126/science.aan0106 - https://www.auth.gr/news/press/25562



Τρίτη 5 Ιουνίου 2018

Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, «Όταν σε δαγκώνω»

Edvard Munch, Le baiser sur la plage au clair de lune, 1914



Όταν σε δαγκώνω, το αίμα σου έρχεται στο στόμα μου·
κι έπειτα εξανεμίζεται στις γαλάζιες σου φλέβες.

Από το βιβλίο «χίλιες ερωτικές στιγμές στο έργο του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα» σε μετάφραση-επιλογή-σημειώσεις της Αγαθής Δημητρούκα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.


Ξύπνησαν οι «Νέοι Ορίζοντες» και προετοιμάζονται για την προσέγγιση της Θούλης! New Horizons comes out of hibernation ahead of January MU69 flyby

Artist’s rendering of New Horizons flying by 2014 MU69, or Ultima Thule. Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute/Steve Gribben

Το μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος «Νέοι Ορίζοντες» εκτοξεύθηκε από τη Γη στις 19 Ιανουαρίου 2006 με στόχο την εξερεύνηση του πιο μακρινού πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, τον Πλούτωνα. Όμως, μερικούς μήνες μετά, στις 24 Αυγούστου 2006, ο Πλούτωνας έπαψε να θεωρείται πλανήτης. Οι αστρονόμοι για τους δικούς τους λόγους τον είχαν υποβιβάσει στην κατηγορία των «νάνων-πλανητών»!

Το «Νέοι Ορίζοντες», αφού διάνυσε απόσταση 6 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, τον Ιούλιο του 2015 πέρασε κοντά από τον Πλούτωνα, στέλνοντας στην Γη πρωτόγνωρες εικόνες και πληροφορίες για τον πλανήτη-νάνο και τους δορυφόρους του.

The discovery images of 2014 MU69 (Left) and 2014 MT69 (Right) – a fourth possible target for the flyby – from the Hubble Space Telescope. Credits: NASA, ESA, SwRI, JHU/APL, and the New Horizons KBO Search Team

Όμως το έργο της διαστημοσυσκευής «Νέοι Ορίζοντες» δεν ολοκληρώθηκε ακόμα. Μετά την εξερεύνηση του Πλούτωνα οι επιστήμονες της NASA επέλεξαν έναν νέο στόχο εξερεύνησης που βρίσκεται στην ζώνη Κάιπερ: ένα μικρό σώμα που είχε ως προσωρινό όνομα «2014 MU69» αλλά μετά από δημόσια διαβούλευση(!) ονομάστηκε Έσχατη Θούλη (Ultima Thule). Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί πάνω από 100.000 αντικείμενα στην ζώνη Κάιπερ (Kuiper Belt Objects – KBO), τα οποία μάλλον έχουν παραμείνει αναλλοίωτα από τότε που δημιουργήθηκε το ηλιακό μας σύστημα.

Το διαστημικό σκάφος New Horizons απέχει από την Γη 6,11 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα και κινείται με ταχύτητα 14,15 km/s (περίπου 51.000 km/h). Θα προσεγγίσει το αντικείμενο 2014 MU69 (Έσχατη Θούλη) αφού διανύσει επιπλέον 2,61 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Model of New Horizons’ trajectory on its way to KBO 2014 MU69. Credits: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Μετά την διέλευσή του από τον Πλούτωνα το διαστημικό σκάφος τέθηκε σε κατάσταση προσωρινής νάρκης για εξοικονόμηση ενέργειας και πριν από δύο ημέρες οι επιστήμονες της NASA έδωσαν την εντολή για την επαναλειτουργία των οργάνων και των συστημάτων του. Η φάση προσέγγισης του 2014 MU69 θα ξεκινήσει από τις 16 Αυγούστου 2018 έως τις 24 Δεκεμβρίου 2018. Σε περίπτωση που όλα πάνε καλά την 1η Ιανουαρίου 2019, η διαστημοσυσκευή «Νέοι Ορίζοντες» θα περάσει 3500 χιλιόμετρα περίπου πάνω από την επιφάνεια του 2014 MU69!

Rendering of New Horizons flying by MU69 – shown here as a binary system. Credits: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας ένα διαστημικό σκάφος θα στείλει εικόνες από την πιο απομακρυσμένη περιοχή του ηλιακού μας συστήματος, την ζώνη Κάιπερ.





Δευτέρα 4 Ιουνίου 2018

Η Αυγή προσεγγίζει την Δήμητρα. Dawn spacecraft to get up-close and personal with dwarf planet Ceres

Η NASA κατευθύνει το διαστημικό σκάφος Αυγή (Dawn) στην πιο κοντινή επαφή του με τον νάνο πλανήτη Δήμητρα (Ceres). Θα φθάσει σε απόσταση μόλις 35 χιλιομέτρων. This picture is one of the first images returned by Dawn in more than a year, as Dawn moves to its lowest-ever and final orbit around Ceres. Dawn captured this view on May 16, 2018 from an altitude of about 270 miles (440 kilometers). Credits: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA

Το διαστημικό σκάφος Dawn (Αυγή) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) ξεκίνησε τους κατάλληλους ελιγμούς για να τεθεί σε λίγες μέρες στην κοντινότερη τροχιά του από το νάνο πλανήτη Δήμητρα, φθάνοντας σε απόσταση μόλις 35 χιλιομέτρων από αυτόν, δέκα φορές πιο κοντά από ό,τι είχε κάνει έως τώρα.

Κάτι τέτοιο, που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ, θα επιτρέψει στους επιστήμονες να μελετήσουν τον πλανήτη καλύτερα από κάθε άλλη φορά.

Η Δήμητρα είναι ο μόνος νάνος πλανήτης του εσωτερικού ηλιακού συστήματος, καθώς οι άλλοι νάνοι πλανήτες, όπως ο Πλούτων, βρίσκονται πολύ μακρύτερα. Το Dawn, που διαθέτει μηχανή ιόντων, εκτοξεύθηκε το 2007 και αφού μεταξύ 2011-2012 εξερεύνησε την Εστία -το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ Άρη-Δία-, από τον Μάρτιο του 2015 έχει τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, το μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη αυτή.

An artistic rendering of Dawn at Ceres. Image: NASA

Στις αρχές Ιουνίου το σκάφος θα κατευθυνθεί στην τελική κοντινή τροχιά του πάνω από το νάνο πλανήτη και αμέσως θα αρχίσει να τραβά φωτογραφίες και να συλλέγει επιστημονικά δεδομένα, έτσι ώστε οι επιστήμονες να μάθουν περισσότερα για τη χημική σύσταση του ανώτερου στρώματος της επιφάνειας της Δήμητρας.

Επίσης αντικείμενο μελέτης θα αποτελέσει ο κρατήρας Occator, στο εσωτερικό του οποίου υπάρχουν παράξενα λαμπερά σημεία, πιθανότατα εναποθέσεις αλάτων άκρως ανακλαστικών στο ηλιακό φως.

Η κόστους 466 εκατομμυρίων δολαρίων αποστολή θα ολοκληρωθεί με αυτές τις πολύ κοντινές διελεύσεις, καθώς το Dawn θα μείνει σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, όπου και θα τελειώσει τη ζωή του.

Νέα αποστολή ΙΜΑΡ για τον ηλιακό άνεμο

This illustration shows the Interstellar Mapping and Acceleration Probe observing signals from the interaction of the solar wind with the winds of other stars. Credits: NASA

Η NASA ανακοίνωσε εξάλλου ότι αποφάσισε να προχωρήσει στην υλοποίηση μιας ακόμη επιστημονικής αποστολής, του σκάφους ΙΜΑΡ (Interstellar Mapping and Acceleration Probe). Προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το 2024, με στόχο να συλλέξει δείγματα και να αναλύσει τα σωματίδια του ηλιακού ανέμου.

Οι επιστήμονες θέλουν να μελετήσουν καλύτερα τα σύνορα της ηλιόσφαιρας, της μαγνητικής «φούσκας» που περιβάλλει και προστατεύει το ηλιακό μας σύστημα. Είναι η περιοχή όπου η συνεχής ροή σωματιδίων από τον Ήλιο, ο λεγόμενος ηλιακός άνεμος, συγκρούεται με σωματίδια που έρχονται από το μεσοαστρικό χώρο πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.

Αυτή η σύγκρουση - λειτουργώντας ως «κοσμικό φίλτρο»- περιορίζει την ποσότητα της επιβλαβούς κοσμικής ακτινοβολίας που εισέρχεται μέσα στο ηλιακό σύστημα, φθάνοντας και στη Γη. Το ΙΜΑΡ θα μελετήσει αυτά τα σωματίδια που «τρυπώνουν» στο ηλιακό μας σύστημα.

Το σκάφος, κόστους σχεδόν 500 εκατομμυρίων δολαρίων, θα διαθέτει δέκα επιστημονικά όργανα και θα τεθεί σε απόσταση 1,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη στο σημείο «Λαγκράνζ 1» (L1) προς την κατεύθυνση του Ήλιου. Την ευθύνη της αποστολής έχει το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς (εκεί όπου ήταν επικεφαλής επί χρόνια ο Έλληνας ακαδημαϊκός Σταμάτης Κριμιζής).




Σάββατο 2 Ιουνίου 2018

Είναι ο Πλούτωνας ένας γιγάντιος κομήτης; Is Pluto a giant comet?

Νέα θεωρία αναφέρει ότι ο πλανήτης σχηματίστηκε από ένα δισ. κομήτες. Some researchers have a new theory about the former planet: It's made up of a billion comets at its core. Pluto’s Sputnik Planitia, a vast glacial region packed with nitrogen. Image: NASA/JPL/New Horizons

Οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο Πλούτωνας είναι ένας αδιάφορος παγωμένος κόσμος στην άκρη του ηλιακού μας συστήματος. Η μοναδική φορά που ο Πλούτωνας είχε προκαλέσει επιστημονική διαμάχη ήταν όταν η διεθνής αστρονομική κοινότητα αποφάσισε να τον… υποβαθμίσει και από πλανήτη να τον τοποθετήσει στην κατηγορία των πλανητοειδών σωμάτων. Όμως η αποστολή New Horizons, η πρώτη που έφτασε στον Πλούτωνα αποκάλυψε ένα αναπάντεχα εντυπωσιακό από κάθε άποψη (γεωλογικά, ατμοσφαιρικά κλπ) κόσμο. Οι ανακαλύψεις για τον Πλούτωνα αλλά και τους δορυφόρους του πραγματικά δεν έχουν τελειωμό και γίνονται συνεχώς νέες μελέτες για τον πλανήτη βασιζόμενες στα καινούργια δεδομένα που έχουν αναδειχθεί για αυτόν.

Η τελευταία μελέτη έγινε από επιστήμονες του Ινστιτούτου Ερευνών Southwest στις ΗΠΑ και δημοσιεύτηκε και στην επιθεώρηση «Ikarus». Σε αυτή αναφέρεται ότι ο Πλούτωνας δεν σχηματίστηκε από τα υλικά του δίσκου ύλης και αερίων του νεογέννητου Ήλιου αλλά αποτελεί συγχώνευση ενός δισεκατομμυρίου κομητών και άλλων σωμάτων της ζώνης Κάιπερ που βρίσκεται στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος.

Simulation showing outer planets and Kuiper belt: a) before Jupiter/Saturn 1:2 resonance, b) scattering of Kuiper belt objects into the Solar System after the orbital shift of Neptune, c) after ejection of Kuiper belt bodies by Jupiter. Image by Wikipedia

Η ζώνη Κάιπερ αποτελείται από δύο ειδών αντικείμενα: μικρά σώματα, παρόμοια με τον Πλούτωνα, σε αργή τροχιά γύρω από τον Ήλιο, και πυρήνες κομητών. Θεωρείται και ως μία δεύτερη ζώνη αστεροειδών, πέρα από την κύρια ζώνη αστεροειδών που βρίσκεται ανάμεσα στον Άρη και τον Δία.

Maps indicating regions rich in methane (CH4), nitrogen (N2), carbon monoxide (CO), and water (H2O) ices. Sputnik Planitia shows an especially strong signature of nitrogen near the equator. Image: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Οι ερευνητές μελέτησαν δεδομένα της αποστολής New Horizon και της αποστολής Rosetta που εξερεύνησε τον κομήτη 67/P. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Πλούτωνας είναι προϊόν της ένωσης περίπου ενός δισ. κομητών παρόμοιων με τον 67/P και πιθανώς ορισμένων ακόμη παγωμένων σωμάτων της περιοχής. Τα ευρήματα από το New Horizons αλλά και από άλλες παρατηρήσεις έχουν υποδείξει την ύπαρξη ενός υπόγειου ωκεανού στον Πλούτωνα. Οι ερευνητές σημειώνουν στην μελέτη τους ότι πράγματι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες ύπαρξης ενός υπόγειου ωκεανού στον Πλούτωνα.




Δευτέρα 28 Μαΐου 2018

Η εξωγήινη γλώσσα μοιάζει με τις ανθρώπινες; Decoding Alien Messages Could Be the Biggest Citizen-Science Project Ever

Τι απαντούν γλωσσολόγοι και επιστήμονες. Wanna help decipher messages sent by intelligent aliens? The work of professional linguists, mathematicians and scientists “is probably not going to be enough” to unravel a cosmic mystery missive, said Sheri Wells-Jensen, a linguist at Bowling Green University in Ohio who also serves on the board of METI (Messaging Extraterrestrial Intelligence), a San Francisco-based nonprofit. Credit: Shutterstock

Αν υπάρχουν εξωγήινοι και αν ποτέ έλθουν σε επαφή μαζί μας, ποιά γλώσσα άραγε θα μιλούν (αν μιλούν) και κατά πόσο αυτή θα μοιάζει με τις ανθρώπινες, άρα θα είναι κατανοητή;

Τα ερωτήματα αυτά τέθηκαν στο τραπέζι του διαλόγου από γλωσσολόγους και άλλους επιστήμονες, οι οποίοι συμμετείχαν σε σεμινάριο – εργαστήριο στο Λος Άντζελες με θέμα «Η γλώσσα στον Κόσμο», που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο.

Στην πρωτοβουλία, την οποία είχε ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός METI (Messaging Extraterrestrial Intelligence), συμμετείχε και ο διάσημος γλωσσολόγος του ΜΙΤ Νόαμ Τσόμσκι, ο οποίος, παρά την προχωρημένη ηλικία του των 89 ετών, ήταν ένας από τους συγγραφείς σχετικής μελέτης που παρουσιάσθηκε στο σεμινάριο.

Ένα βασικό ερώτημα που ζητά απάντηση, είναι κατά πόσο η γλώσσα είναι «καθολική» όχι απλώς στη Γη αλλά στο σύμπαν. Με άλλα λόγια, αν η γλώσσα έχει μια εγγενή δομή, που θα έχει αναπαραχθεί και σε εξωγήινους πολιτισμούς. Αν ναι, τότε οι εξωγήινοι θα μπορούν να διαβάσουν κάποιο μήνυμα που στέλνεται από τη Γη ή, αντίστροφα, οι κάτοικοι της Γης έχουν μια ελπίδα να καταλάβουν κάποιο εξωγήινο μήνυμα.

The Allan Telescope Array, a radio telescope for combined radio astronomy and the search for extraterrestrial intelligence. (SETI)

«Γνωρίζουμε ότι μια συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο μεταξύ ανθρώπων και εξωγήινων είναι πολύ απίθανη δεδομένων των μεσοαστρικών αποστάσεων. Δεν περιμένουμε να υπάρχει ένα σύμπαν τύπου ‘Σταρ Τρεκ’, όπου οι περισσότεροι εξωγήινοι είναι ανθρωποειδείς και πολλοί από αυτούς ήδη διαθέτουν ένα ‘καθολικό μεταφραστή’. Το ερώτημα είναι αν υπάρχει πιθανότητα να καταλάβουμε ο ένας τον άλλο στέλνοντας ραδιο-μηνύματα», αναρωτήθηκε η γλωσσολόγος Σέρι Ουέλς-Τζένσεν, υπεύθυνη του σεμιναρίου και διευθυντικό στέλεχος του METI.

Εδώ και δεκαετίες ο Τσόμσκι έχει υποστηρίξει ότι υπάρχει μια «καθολική γραμματική» που συνδέει τις διάφορες γλώσσες του πλανήτη μας.

«Ο Τσόμσκι έχει συχνά πει ότι αν ένας Αρειανός επισκεπτόταν τη Γη, θα νόμιζε ότι όλοι μιλάμε διαλέκτους της ίδιας γλώσσας, επειδή όλες οι γήινες γλώσσες μοιράζονται μια κοινή υποκείμενη δομή. Αν όμως οι εξωγήινοι έχουν γλώσσα, θα είναι παρόμοια με τη δική μας; Ιδού το μεγάλο ερώτημα», δήλωσε ο πρόεδρος του ΜΕΤΙ Ντάγκλας Βάκοχ.

Δύο από τις μελέτες που παρουσιάσθηκαν στο σεμινάριο (ανάμεσά τους και αυτή που συμμετείχε ο Τσόμσκι), εξέφρασαν αισιοδοξία ότι ακόμη και οι εξωγήινες γλώσσες μπορεί να έχουν μια «καθολική γραμματική», με την ίδια ουσιαστικά αρχιτεκτονική που υπάρχει στις γλώσσες της Γης.

Page 1 of the 1999 Evaptoria Message (Yvan Dutil and Stéphane Dumas)

Το σημείο αυτό αποτελεί αιτία διαμάχης μεταξύ του παλαιότερου προγράμματος αναζήτησης εξωγήινης νοημοσύνης SETI και του νεότερου ΜΕΤΙ. Οι επιστήμονες του SETI ανέκαθεν κοροΐδευαν την ιδέα ότι έχει νόημα να σταλούν στο σύμπαν μηνύματα εμπνευσμένα από τις φυσικές γήινες γλώσσες, επειδή ποτέ δεν πίστεψαν ότι είναι δυνατό να γίνουν κατανοητά από τους εξωγήινους. Γι’ αυτό, έστελναν μηνύματα κωδικοποιημένα με βάση τις αρχές των μαθηματικών και της φυσικής, που ελπίζουν ότι θα έχουν συμπαντική ισχύ και θα μπορούσαν να είναι αναγνωρίσιμα από τους εξωγήινους.

Από την άλλη, επιστήμονες στο σεμινάριο του METI εξέφρασαν την άποψη ότι ακόμη και μηνύματα όπως ο οπτικός και ακουστικός «χρυσός δίσκος» που ταξιδεύει στο διάστημα με τα «Βόγιατζερ» 1 και 2 της NASA από το 1977, μπορεί εύκολα να παρερμηνευθεί από τους εξωγήινους (αν βέβαια έχουν μάτια και αυτιά…).

Το γλωσσολογικό επιστημονικό σεμινάριο ήταν το τρίτο του ΜΕΤΙ. Είχε προηγηθεί το 2016 σύναξη ειδικών που συζήτησαν για τη φύση της εξωγήινης νοημοσύνης, ενώ το 2017 το εργαστήριο εστίασε σε δύο ερωτήματα:

«Μπορεί να μας έχουν ήδη ανιχνεύσει οι εξωγήινοι;» και «πώς μπορούμε να ζυγίσουμε τους κινδύνους και τα οφέλη της αποστολής εξωγήινων σημάτων;».