Τέχνης Σύμπαν και Φιλολογία

Το ιστολόγιο "Τέχνης Σύμπαν και Φιλολογία" είναι ένας διαδικτυακός τόπος που αφιερώνεται στην προώθηση και ανάδειξη της τέχνης, της επιστήμης και της φιλολογίας. Ο συντάκτης του ιστολογίου, Κωνσταντίνος Βακουφτσής, μοιράζεται με τους αναγνώστες του τις σκέψεις του, τις αναλύσεις του και την αγάπη του για τον πολιτισμό, το σύμπαν και τη λογοτεχνία.

Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2014

Υπάρχει σφαιρικός κεραυνός! Scientists Observe Ball Lightning In Nature For The First Time Ever

A mysterious lightning ball. Ball lightning, lyrically known as St. Elmo’s Fire, is a phenomenon where electrical storms create a moving, glowing sphere that hangs in the sky. Scientists have created ball lightning in the lab, but had never observed it in nature until now. And it’s just as crazy as it looks. Scientists in the Qinghai region of China were observing a thunderstorm in 2012 using video cameras and a spectrometer, a device that measures light and electromagnetic waves to identify elements. As luck would have it, these instruments recorded a five-meter-wide flash of ball lightning that stayed in the air for about 1.6 seconds.

Ερευνητές στην Κίνα αναφέρουν ότι κατέγραψαν σε βίντεο έναν σφαιρικό κεραυνό, ένα μυστηριώδες φαινόμενο για το οποίο υπάρχουν πολλές ανεκδοτολογικές αναφορές αλλά ελάχιστες αξιόπιστες παρατηρήσεις. Η φασματοσκοπική ανάλυση συμφωνεί μάλιστα με μια πρόσφατη θεωρία, σύμφωνα με την οποία οι πύρινες σφαίρες δημιουργούνται όταν ένας κανονικός κεραυνός εξαερώσει τη σκόνη στο έδαφος.

Το φαινόμενο

19th century engraving depicting ball lightning.

Οι σφαιρικοί κεραυνοί είναι φωτεινές σφαίρες, διαμέτρου από μερικά εκατοστά έως μερικά μέτρα, οι οποίες εμφανίζονται στη διάρκεια καταιγίδων και αιωρούνται λίγο πάνω από το έδαφος για λίγα δευτερόλεπτα. Υπάρχουν μάλιστα αρκετές αναφορές για σφαιρικούς κεραυνούς που έβαλαν φωτιά σε σπίτια ή σκότωσαν ανθρώπους, είναι όμως δύσκολο έως αδύνατο να επιβεβαιωθούν.

Για το υποθετικό φαινόμενο έχουν προταθεί διάφορες επιστημονικές θεωρίες: φωτεινές σφαίρες από πλάσμα (ιονισμένο αέριο), οι οποίες μοιάζουν με σφαιρικές αστραπές, έχουν δημιουργηθεί στο εργαστήριο, για παράδειγμα βομβαρδίζοντας τον αέρα με ισχυρά μικροκύματα.

Some scientific groups, including the Max Planck Institute, have reportedly produced a ball lightning-type effect by discharging a high-voltage capacitor in a tank of water. Credit: Wikipedia, CC-BY-SA-3.0-MIGRATED

Σε μια άλλη περίπτωση, ερευνητές δημιούργησαν τεχνητούς σφαιρικούς κεραυνούς βομβαρδίζοντας με ηλεκτρικές εκκενώσεις μια πλάκα από πυρίτιο. Σύμφωνα με τη θεωρία στην οποία βασίστηκε το πείραμα, η οποία αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο του Καντέρμπουρι στη Νέα Ζηλανδία, οι σφαιρικοί κεραυνοί σχηματίζονται όταν τα πυριτικά πετρώματα του εδάφους εξαερώνονται από κεραυνούς.

Η θεωρία

Αυτή είναι η θεωρία που δείχνει τώρα να ενισχύεται από την κινεζική μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του έγκριτου «Physical Revire Letters». Το 2012, ο Ζιανιόνγκ Τσεν και οι συνεργάτες του παρατηρούσαν μια καταιγίδα με βιντεοκάμερες και φασματογράφους. Κατά τύχη, ο εξοπλισμός τους κατέγραψε μια φωτεινή σφαίρα, διαμέτρου πέντε μέτρων, η οποία σηκώθηκε από το έδαφος και κινήθηκε για περίπου 15 μέτρα. Το όλο συμβάν κράτησε μόλις 1,6 δευτερόλεπτα.

Ο «σφαιρικός κεραυνός» είναι η λευκή κουκκίδα κάτω αριστερά. Δεξιά η φασματική υπογραφή του. Ball lightning (seen on the left hand side) and its spectrum on the right // J. Cen, P. Yuan, and S. Xue, Phys. Rev. Lett. (2014)

Η φασματική ανάλυση έδειχνε ότι τα κυριότερα χημικά στοιχεία μέσα στη σφαίρα ήταν τα ίδια με αυτά του εδάφους: πυρίτιο, ασβέστιο και σίδηρος. Θα μπορούσε λοιπόν να υποθέσει κανείς ότι η ακραία θερμότητα που απελευθερώνει ένας κεραυνός εξαερώνει το διοξείδιο του πυριτίου αλλά και τον άνθρακα που μπορεί να υπάρχει στο έδαφος από πεσμένα φύλλα. Ο άνθρακας κλέβει το οξυγόνο από το διοξείδιο του πυριτίου, αφήνοντας πίσω του ατμό στοιχειακού πυριτίου. Το πυρίτιο αυτό αντιδρά ακαριαία με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας, και καθώς καίγεται εκπέμπει φως.

Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα αν υπάρχουν οι σφαιρικοί κεραυνοί και τι πραγματικά είναι. Στο βίντεο, ο σφαιρικός κεραυνός στην Κίνα και το φάσμα του.

Οι φασματικές παρατηρήσεις συνηγορούν στη θεωρία του εξαερωμένου εδάφους, αν κανείς δεν μπορεί να αποδείξει ότι αυτό που καταγράφηκε ήταν πράγματι σφαιρικός κεραυνός. Οι ίδιοι οι ερευνητές, εξάλλου, επισημαίνουν ότι υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τις παρατηρήσεις τους. Η μελέτη λοιπόν ίσως είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα, όμως το μυστήριο του σφαιρικού κεραυνού δεν έχει ακόμα λυθεί.

Αrcade Fire - Reflektor

Πριν από μερικούς μήνες κυκλοφόρησε το νέο άλμπουμ των Αrcade Fire, με τίτλο Reflektor, που γνωρίζει μεγάλη επιτυχία.

Ο χαρακτηρισμός “reflection age” εμφανίζεται στο έργο του Kierkegaard , “The Present Age“. Εκεί περιγράφει την σύγχρονη εποχή του, ως μια εποχή που στερείται πάθους, όπου κυριαρχεί ο κούφιος ενθουσιασμός, που μετατρέπεται αμέσως σε νωθρότητα, μιας εποχής στην οποία ο άνθρωπος έχει μεταβληθεί σε φερέφωνο της “κοινής γνώμης”.

Unfinished sketch of Søren Kierkegaard by Niels Christian Kierkegaard, c. 1840.

Σύμφωνα με τον Kierkegaard όπως απουσιάζει ο κίνδυνος για κάποιον που κολυμπάει στα ρηχά, έτσι απουσιάζουν η δράση και το πάθος από την σημερινή εποχή. Εάν ένα πολύτιμο κόσμημα επιθυμητό από όλους, βρίσκονταν σε μια παγωμένη λίμνη, όπου όμως ο πάγος ήταν επικίνδυνα λεπτός, και ο θάνατος θα απειλούσε αυτόν που θα επιχειρούσε να το πιάσει, σε μια εποχή πάθους τα πλήθη θα ενθάρρυναν αυτόν που θα επιχειρούσε να πλησιάσει το κόσμημα. Θα ανησυχούσαν γι αυτόν και θα ένιωθαν τον φόβο του κατά την διάρκεια της παράτολμης πράξης του. Θα λυπόντουσαν αν έσπαγε ο πάγος και θα τον θεωρούσαν θεϊκό αν επέστρεφε με το κόσμημα.

Σήμερα, σ’ αυτή την «ανακλαστική» εποχή της απάθειας, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Οι άνθρωποι θα θεωρούσαν τους εαυτούς τους πολύ έξυπνους ώστε να πραγματοποιήσουν μια τέτοια “ανώφελη” ανοησία, διαστρέφοντας την παθιασμένη τόλμη σε μια επίδειξη δεξιοτήτων.

Πλήθος ανθρώπων και ειδικών, θα παρατηρούσαν από απόσταση ασφαλείας, κρίνοντας αυστηρά τον επιδέξιο σκιέρ που θα έφτανε σχεδόν στο όριο (δηλαδή στο έσχατο σημείο ασφαλείας του πάγου, αλλά ποτέ πιο πέρα) και μετά θα γύριζε πίσω.

Οι πιο επιδέξιοι σκιέρ θα πήγαιναν όσο το δυνατόν μακρύτερα, διακινδυνεύοντας στο μέγιστο βαθμό, προκειμένου να κάνουν τα πλήθη να αναφωνήσουν: «για το θεό, είναι τρελός, θα σκοτωθεί!». Αλλά με την τόσο τελειοποιημένη δεξιότητά τους, την κατάλληλη στιγμή θα κάνουν αναστροφή, στο σημείο που ο πάγος είναι ακόμα ασφαλής και η ζωή τους δεν απειλείται…

Oι Arcade Fire θεωρούν (www.rollingstone.com) πως η ”Σύγχρονη Εποχή” του Kierkegaard εμφανίζει πολλά κοινά με την δική μας εποχή ….

Στη συνέχεια ακούμε το πρώτο κομμάτι του άλμπουμ των Arcade Fire με τίτλο “Reflektor”:

Trapped in a prism, in a prism of light

Alone in the darkness, darkness of white

We fell in love, alone on a stage

In the reflective age

Entre la nuit, la nuit et l’aurore.

Entre les royaumes, des vivants et des morts.

If this is heaven

I don’t know what it’s for

If I can’t find you there

I don’t care

I thought, I found a way to enter

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

I thought, I found the connector

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

Now, the signals we send, are deflected again

We’re still connected, but are we even friends?

We fell in love when I was nineteen

And I was staring at a screen

Entre la nuit, la nuit et l’aurore.

Entre les voyants, les vivants et les morts.

If this is heaven

I need something more

Just a place to be alone

‘Cause you’re my home

I thought, I found a way to enter

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

I thought, I found the connector

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor) Just a reflektor

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

reflektor (Just a reflektor)

(Just a reflektor) just a reflektor

(Just a reflektor) just a reflektor (reflektor)

(Just a reflektor)

(Just a reflektor, just a reflektor)

Just a reflection, of a reflection

Of a reflection, of a reflection, of a reflection

Will I see you on the other side? (Just a reflektor)

We all got things to hide (Just a reflektor)

It’s just a reflection of a reflection

Of a reflection, of a reflection, of a reflection

Will I see you on the other side? (Just a reflektor)

We all got things to hide (Just a reflektor)

Alright, let’s go back

Our song escapes, on little silver discs

Our love is plastic, we’ll break it to bits

I want to break free, but will they break me?

Down, down, down, don’t mess around

I thought, I found a way to enter

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

I thought, I found the connector

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

It’s just a reflektor

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

Thought you would bring me to the resurrector

Turns out it was just a reflektor (It’s just a reflektor)

Thought you would bring to me the resurrector

Turns out it was just a reflektor (It’s just a reflektor)

Thought you would bring to me the resurrector

Turns out you were just a reflektor

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

(It’s just a reflektor) Just a reflektor

Just a reflektor

Will I see you on the other side?

It’s just a reflektor

Will I see you on the other side? (reflektor)

We all got things to hide (reflektor)

Just a reflektor

Will I see you on the other side?

Πέτρωμα «X-Files» μελετά το Opportunity. Mystery Rock 'Appears' in Front of Mars Rover

Αριστερά μια εικόνα από την πρώτη φωτογράφηση στο επίμαχη σημείο που έκανε το Opportunity και δεξιά η ξαφνική εμφάνιση του μυστηριώδους πετρώματος. A comparison of two raw Pancam photographs from sols 3528 and 3540 of Opportunity's mission (a sol is a Martian day). Notice the "jelly doughnut"-sized rock in the center of the photograph to the right. Minor adjustments for brightness and contrast. Credit: NASA/JPL

Ένα ακόμη ενδιαφέρον εύρημα από τον Κόκκινο Πλανήτη εντόπισε και μελετά το Opportunity. Ο ρομποτικός εξερευνητής βρήκε ένα παράξενο μορφολογικά πέτρωμα το οποίο έχει αρχίσει να αναλύει με τα ειδικά όργανα που διαθέτει. Οι ειδικοί της NASA δηλώνουν ότι δεν έχουν ξαναδεί κάτι τέτοιο και τα πρώτα δεδομένα που στέλνει το ρομπότ για το πέτρωμα κάνει την έκπληξη τους ακόμη μεγαλύτερη.

Opportunity landed on Mars in 2004 in what was to be a three-month mission. 10 years later, and it is still active on the red planet.

Εκτός από ενδιαφέρον το πέτρωμα αποκτά και «μυστηριακές» διαστάσεις αφού εμφανίστηκε ξαφνικά σε ένα σημείο που πριν από λίγες μέρες το Opportunity είχε φωτογραφήσει και δεν υπήρχε εκεί.

Ζητούνται απαντήσεις

In a comparison of newly clicked pictures on sol 3528 of the mission, only bare bedrock can be seen. However, on sol 3540, a fist-sized rock had appeared. MER researchers have nicknamed the object "Pinnacle Island."

«Δεν έχουμε ξαναδεί κάτι τέτοιο ποτέ στο παρελθόν. Αυτή τη στιγμή είμαστε μπερδεμένοι» δηλώνουν οι επιστήμονες της NASA. Τα μέλη της αποστολής του Opportunity που μελετούν τις εικόνες του πετρώματος αλλά και τα πρώτα στοιχεία των αναλύσεων που πραγματοποίησε το ρομπότ χαρακτηρίζουν το πέτρωμα ως… «ντόνατ».

Only two options have so far been identified for this, one is that the rover either "flipped" the object as it maneuvered or it may have landed there after a nearby meteorite impact event. However, Squyres said that that he thinks that the rock may have come after the rover did a turn in place a meter or two from where the rock now lies.

Μια εικασία που έκαναν τα μέλη της αποστολής του Opportunity για την ξαφνική εμφάνιση του πετρώματος είναι ότι το πέτρωμα υπήρχε εξ αρχής στην επίμαχη περιοχή αλλά είχε βρεθεί δίπλα ή κάτω από τις ρόδες του ρομπότ κατά την πρώτη φωτογράφηση. Όταν μετά τη φωτογράφηση το Opportunity μετακινήθηκε έσπρωξε το πέτρωμα λίγα μέτρα παραπέρα και έτσι όταν λίγες μέρες αργότερα επέστρεψε και τράβηξε νέες εικόνες εκεί το κατέγραψε.

Από τις πρώτες αναλύσεις στο πέτρωμα διαπιστώθηκαν πολύ υψηλές συγκεντρώσεις θείου, μαγνησίου και μαγγανίου. «Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τίποτε από όσα συνθέτουν την ύπαρξη του πετρώματος. Είμαστε εντελώς μπερδεμένοι και διαφωνούμε έντονα μεταξύ μας για το τι ακριβώς είναι αυτό το πέτρωμα. Αυτή είναι όμως η ομορφιά αυτής της αποστολής. Αντιλαμβανόμαστε ότι δεν πρόκειται ποτέ να ολοκληρωθεί αφού θα υπάρχουν πάντοτε πράγματα που θα προκύπτουν και θα μας απασχολούν. Αλλά αυτή είναι η φύση της εξερεύνησης» δήλωσε ο Στιβ Σκούιρς επικεφαλής του τμήματος «Εξερεύνησης του Άρη» που έχει δημιουργήσει η NASA και συντονίζει τις αποστολές και τις έρευνες στον Κόκκινο Πλανήτη.

Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014

Το Αίνιγμα της Ομορφιάς. The Enigma of Beauty

Gustave Doré, Το Αίνιγμα, 1871. Λάδι σε μουσαμά. Παρίσι, Musée d'Orsay © RMN-Grand Palais (Musée d'Orsay) / Jean Schormans

Κλασσικοί πίνακες "ζωντανεύουν" μέσα από ένα θεαματικό 2,5 D animation! Έργα του Καραβάτζιο, του Ρούμπενς και δεκάδων ακόμη μεγάλων δημιουργών όπως δεν τα έχετε ξαναδεί!