Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τρίτη 12 Μαΐου 2015

Το πρώτο τεχνητό νευρωνικό κύκλωμα. An Important Step in Artificial Intelligence

Το νευρωνικό κύκλωμα προσπαθεί να μιμηθεί τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου. Researchers in UCSB’s Department of Electrical and Computer Engineering are seeking to make computer brains smarter by making them more like our own. Artist's concept of a neural network. Photo Credit: Illustration by Peter Allen

Ερευνητές στις ΗΠΑ πραγματοποίησαν ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης, παρουσιάζοντας ένα απλό λειτουργικό τεχνητό νευρωνικό κύκλωμα. Για πρώτη φορά, ένα τέτοιο κύκλωμα, που προσπαθεί να μιμηθεί τον ανθρώπινο εγκέφαλο, αποτελείται από περίπου 100 τεχνητές συνάψεις και είναι λειτουργικό, καθώς μπορεί να εκτελέσει μία απλή ανθρώπινη εγκεφαλική λειτουργία: την ταξινόμηση μίας εικόνας.

Το δίκτυο

The research team, clockwise from top left: Farnood Merrikh-Bayat, Brian Hoskins, Dmitri Strukov, Gina Adam. Not in photo: Lead author Mirko Prezioso. Photo Credit: Sonia Fernandez

Μηχανικοί του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Σάντα Μπάρμπαρα, με επικεφαλής τον καθηγητή Ντμίτρι Στρούκοφ του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ ανακοίνωσαν ότι το λεγόμενο «ολοκληρωμένο νευρομορφικό δίκτυο» μπορεί σταδιακά, με περαιτέρω εξέλιξη, να επεκταθεί, ώστε σιγά-σιγά να μοιάσει περισσότερο στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Κάτι καθόλου εύκολο, ασφαλώς, με δεδομένο ότι ο εγκέφαλός μας διαθέτει ένα τετράκις εκατομμύριο συνάψεις, δηλαδή συνδέσεις νευρώνων (εγκεφαλικών κυττάρων).

Παρόλες τις αδυναμίες του, ο ανθρώπινος εγκέφαλος παραμένει πρότυπο υπολογιστικής ισχύος και αποτελεσματικότητας για τους μηχανικούς, που πασχίζουν να δημιουργήσουν πιο έξυπνους τεχνητούς εγκεφάλους, κάνοντάς τους να μοιάζουν περισσότερο με τους ανθρώπινους.
  
Τα εξαρτήματα

An artificial synaptic circuit of the type used in the demonstration. Photo Credit: Sonia Fernandez

Το πρωτοποριακό νευρομορφικό κύκλωμα βασίζεται στα λεγόμενα «memristor» -συνδυασμός των λέξεων μνήμη (memory) και αντίσταση (resistor)- τα οποία αντικαθιστούν τα συμβατικά τρανζίστορ. Τα memristor είναι ηλεκτρονικά εξαρτήματα που βασίζονται στην κίνηση όχι των ηλεκτρονίων, αλλά των ιόντων, μιμούμενα τον τρόπο που τα ανθρώπινα νευρικά κύτταρα γεννούν και μεταδίδουν τα ηλεκτρικά σήματα.

Όμως, για να μπορέσει η τεχνητή νοημοσύνη, έστω, να προσεγγίσει κάπως τη βιολογική ανθρώπινη νοημοσύνη, θα χρειασθούν πολύ περισσότερα memristor να ενσωματωθούν στα νευρομορφικά δίκτυα. Μόνο τότε αυτά θα γίνουν πιο πολύπλοκα και πιο «φυσικά» στη λειτουργία τους, κάνοντας τα ίδια πράγματα που το ανθρώπινο μυαλό εκτελεί αβίαστα και χωρίς ιδιαίτερη κατανάλωση ενέργειας.

Οι Αμερικανοί ερευνητές, πάντως, όπως δήλωσαν, αισιοδοξούν ότι τα μελλοντικά «τσιπάκια» θα ενσωματώνουν τέτοια τεχνητά νευρομορφικά κυκλώματα, αυξάνοντας έτσι κατακόρυφα τις δυνατότητες των υπολογιστών. Όμως, για να γίνει αυτό, το αμέσως επόμενο πρακτικό βήμα θα είναι να καταφέρουν να ενσωματώσουν αποδοτικά ένα νευρομορφικό δίκτυο από memristor στην υπάρχουσα συμβατική τεχνολογία δημιουργίας ημιαγωγών (τσιπ). Το επίτευγμα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Ζουμ στις X-Files κηλίδες της Δήμητρας. See Mystery Spots on Dwarf Planet Ceres

Το Dawn κατέγραψε νέες κοντινές εικόνες της Δήμητρας και των λαμπερών κηλίδων της. NASA's Dawn spacecraft captured this image of the dwarf planet Ceres and its mysterious bright spots on May 4, 2015, from a distance of 8,400 miles (13,500 kilometers). Credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA

Νέες κοντινές εικόνες του πλανήτη νάνου Δήμητρα έστειλε το διαστημικό σκάφος Dawn που εδώ και δύο μήνες έχει προσεγγίσει και μελετά αυτό το μεγάλο διαστημικό σώμα. Πριν ακόμα φτάσει στον προορισμό του, το Dawn είχε εντοπίσει δύο ασυνήθιστα λαμπερές κηλίδες μέσα στη λεκάνη ενός κρατήρα, διαμέτρου 98 χλμ. Η φύση τους παραμένει αδιευκρίνιστη, ωστόσο οι ερευνητές εικάζουν ότι πρόκειται για πάγο ή άλατα που ήρθαν στην επιφάνεια λόγω κάποιας πρόσκρουσης.

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα animation που δημιουργήθηκε από τις νέες κοντινές εικόνες της Δήμητρας. This animation shows a sequence of images taken by NASA's Dawn spacecraft on May 4, 2015, from a distance of 8,400 miles (13,600 kilometers), in its RC3 mapping orbit. The image resolution is 0.8 mile (1.3 kilometers) per pixel. Image credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA

Οι νέες εικόνες «ζουμάρουν» πάνω σε αυτές τις λαμπερές κηλίδες κάτι που πιθανώς να βοηθήσει τους ειδικούς να εντοπίσουν κάποια στοιχεία που να αποκαλύψουν την ταυτότητα αυτών των κηλίδων.

Επίσης πριν φθάσει το Dawn στη Δήμητρα οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει εκεί πίδακες υδρατμών και είχαν δει ότι ο πλανήτης καλύπτεται από ένα παχύ στρώμα πάγου. Αυτό υποδηλώνει ότι κάτω από το παγωμένο κάλυμμα μπορεί να κρύβεται μια θάλασσα.

Προϊστορικά «πορτρέτα» στα βράχια. Prehistoric "portraits" on the rocks

Ο νεολιθικός οικισμός στον Στρόφιλα της Άνδρου. The Neolithic settlement at Strofilas, Andros. Credit: Archaiologia

Μια πανάρχαια τέχνη, για την οποία τίποτα δεν γνωρίζαμε μέχρι πρόσφατα, φαίνεται πως εξαπλωνόταν στο προϊστορικό Αιγαίο. Οι αρχαιολόγοι την εντόπισαν πρώτη φορά στον νεολιθικό οικισμό του Στρόφιλα στην Άνδρο. Κατόπιν ανάλογα ευρήματα είχαμε στο Βαθύ Αστυπάλαιας. Τώρα το καλό τριτώνει, με βραχογραφίες και στη Χαλανδριανή της Σύρου. Αλλά δεν είχε μόνον αυτά να ανακοινώσει χθες ο ακαδημαϊκός και γενικός γραμματέας της Αρχαιολογικής Εταιρείας Βασίλειος Πετράκος κατά την παρουσίαση του έργου που επιτελέσθηκε το 2014. Επιπροσθέτως μάθαμε ότι στον Στρόφιλα έχουμε και βραχογραφίες με ανθρώπους! Κάτι που πρώτη φορά συναντάμε στον ελλαδικό χώρο κατά τη Νεολιθική Περίοδο.

Ανθρώπινες φιγούρες στον νεολιθικό οικισμό του Στρόφιλα στην Άνδρο. An ancient art, which we knew nothing until recently, it seems that spread in prehistoric Aegean. Human figures at the Neolithic settlement of Strofila in Andros.

Τις ανασκαφές στον Στρόφιλα Άνδρου διευθύνει η Χριστίνα Τελεβάντου. Σε νέες έρευνες που έγιναν πέρυσι κοντά στην πύλη του νεολιθικού οικισμού, «προ της πύλης και σε μικρή απόσταση από αυτήν καθαρίστηκε από τα χώματα το βραχώδες έδαφος και αποκαλύφθηκαν νέες βραχογραφίες που εικονίζουν, για πρώτη φορά, ανθρώπους», είπε ο κ. Πετράκος. «Πέντε μορφές κυνηγούν άγρια ζώα, ίσως τσακάλια. Ένα ζώο εμφανίζεται με δύο ύβους (σ.σ.: καμπούρες), παράσταση που επιδέχεται περισσότερες εξηγήσεις. Κυνηγός φαίνεται να έχει σκοτώσει ταύρο ή αγελάδα, άλλες παραστάσεις εικονίζουν χορευτές, δακτυλιόσχημα θέματα και πλοία ως και τα γνωστά κυκλικά βαθουλώματα» (τα προηγούμενα χρόνια είχαν εντοπιστεί βραχογραφίες με πλοία, σπείρες κ.ά.)

Παράσταση με κυνήγι ελαφιών από τσακάλια στον φυσικό βράχο, βόρεια του τείχους του Στρόφιλα. The extensive rock art representations in excavated context, with symbolic motifs (motif in the form of a ring-idol pendant, figure-of-eight patterns reminiscent of human footprints, pecked marks in spiral arrangement), linear motifs (spiral, meander), pictorial motifs (ships, animals-goats, deer, jackals, fish, dolphins, etc.), narrative scenes (flotilla of ships, jackals hunting deer, seabed with dolphin and its calf, probably a human figure or an anthropomorphic xoanon, 0.45 m. high, possibly representing a deity). It seems that long before the development of pictorial art in the Cyclades, in the Middle and Late Bronze Age (pottery, wall-paintings), the Neolithic artists laid the foundations of the iconographic vocabulary and spatial management in complex scenes. 

Η ανασκαφέας διαπίστωσε και την ύπαρξη παλαιότερων βραχογραφιών που έσβησαν με τον χρόνο, πράγμα που, κατά τον κ. Πετράκο και την ίδια, «δείχνει μακρά παράδοση χρήσης του χώρου για τη χάραξη παραστάσεων που εκφράζουν την άποψη των αρχαιοτάτων κατοίκων του Στρόφυλα για θέματα θρησκευτικά - λατρευτικά». Και, επίσης, εικονίζουν ασχολίες της καθημερινής ζωής, «όπως το κυνήγι, το εμπόριο και τη ναυτιλία».

Αλλά και σε κοντινό της Άνδρου νησί, στη Σύρο, όπου η Μαρίζα Μαρθάρη συνέχισε την έρευνα της αρχαίας προϊστορικής ακρόπολης, βρέθηκαν από την ανασκαφέα ενδιαφέρουσες βραχογραφίες στη βορειοδυτική πλευρά της οχύρωσης. Σύμφωνα με όσα είπε ο γ.γ. της Αρχαιολογικής Εταιρείας, «μία εικονίζει ψάρι ή δελφίνι. Το σχέδιο δεν έχει περίγραμμα. Φυσικά κάποιο πολύ αχνό θα είχε σχεδιαστεί με οξύ εργαλείο και γεμίστηκε με πυκνά και άνισου μεγέθους κοιλώματα στον βράχο. Του θαλάσσιου ζώου διακρίνονται τα κύρια χαρακτηριστικά, η ουρά, τα πτερύγια και το ρύγχος. Άλλες βραχογραφίες εικονίζουν μακρύ πλοίο με κουπιά ή πυκνές ανάλογες γλυφές σε ομάδες, ή κύκλο γεμάτο με πυκνά μικρά κοιλώματα από τα οποία επίσης περιβάλλεται

Βραχογραφίες στην Αστυπάλαια.

Νέες βραχογραφίες εντοπίστηκαν από τον Ανδρέα Βλαχόπουλο και στο Βαθύ Αστυπάλαιας, όπου πέρυσι είχε βρει παραστάσεις ερωτικού περιεχομένου, αλλά των Ιστορικών Χρόνων, δηλαδή του 6ου-5ου αιώνα π.Χ. Ωστόσο,τα προηγούμενα έτη η έρευνα του κ. Βλαχόπουλου είχε αποκαλύψει μεγάλο αριθμό προϊστορικών βραχογραφιών στις επιφάνειες των δολομιτικών ασβεστολίθων του ακρωτηρίου. Σε τρεις διαμορφωμένες ατραπούς, που κατέληγαν σε πυλίδες εισόδου προς την πρωτοκυκλαδική ακρόπολη, υπήρχαν μεγάλης κλίμακας βραχογραφίες πλοίων, μήκους έως 70 εκατοστών, κατακόρυφων εγχειριδίων και σπειρών. Υπήρχαν και σε άλλα σημεία του ακρωτηρίου με τυπολογία πρωτοκυκλαδική (3η χιλιετία π.Χ.). Τα πλοία αυτά έτσι όπως είναι κωπήλατα είναι αντίστοιχα με εκείνα που απεικονίζονται στα τηγανόσχημα σκεύη της Χαλανδριανής και σε βραχογραφίες στη Νάξο.

Παράσταση πομπής πλοίων στον κεντρικό προμαχώνα του τείχους του Στρόφιλα.

Πέρυσι στην Αστυπάλαια εντοπίστηκαν νέες βραχογραφίες που εικονίζουν πλοίο, σπείρες, δόρατα, βέλη, εγχειρίδια. Ανάμεσα σε άλλα σημαντικά ευρήματα του Ανδρέα Βλαχόπουλου είναι και ένα πρωτοκυκλαδικό ειδώλιο του οποίου το άνω μέρος οξύνεται βαθμηδόν. Το ειδώλιο εντοπίστηκε ακέραιο στη βόρεια ακτή, στο Βαθύ, όπου κατά τα προηγούμενα έτη είχαν έρθει στο φως ταφές βρεφών σε πρωτοκυκλαδικά αγγεία.





Δευτέρα 11 Μαΐου 2015

Ένα «καλαμάρι» θα εξερευνήσει την Ευρώπη. The terrifying robo-squid set to scour alien oceans for signs of life

Το σχέδιο του ρομποτικού καλαμαριού που ίσως σε λίγα χρόνια βουτήξει στον υπόγειο ωκεανό της Ευρώπης για την εξερευνήσει. This rover would resemble an eel with a short antenna on its back that harvests power from locally changing magnetic fields, and could soon scour Europa looking for life. Image credit: NASA/Cornell University/NSF

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι σε βάθος δεκάδων ή και εκατοντάδων χλμ κάτω από την επιφάνεια της Ευρώπης, του παγωμένου δορυφόρου του Δία, βρίσκεται ένας ωκεανός το βάθος του οποίου εκτιμάται ότι είναι περίπου 100 χλμ! Κατά καιρούς έχουν πέσει στο τραπέζι διάφορες προτάσεις για την εξερεύνηση τόσο της επιφάνειας όσο κυρίως του ωκεανού της Ευρώπης στον οποίο ίσως να έχουν αναπτυχθεί κάποιες μορφές ζωής.

Roughly the size of Earth's moon, Europa is structurally like a liquor-filled chocolate, with a liquid ocean that could be 62 miles (100 kilometers) deep. Scientists have long thought that that sea is one of the best potential alien incubators in our solar system.

Όπως έγινε γνωστό η NASA αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την κατασκευή ενός επαναστατικού ρομπότ εξερεύνησης του ωκεανού της Ευρώπης. Το ρομπότ αυτό θα έχει το σχήμα καλαμαριού και το πιο εντυπωσιακό του χαρακτηριστικό είναι ότι θα διαθέτει ένα προηγμένο σύστημα που θα του επιτρέπει να λειτουργεί μετατρέποντας σε ενέργεια τα μεταβαλλόμενα μαγνητικά πεδία του δορυφόρου. Αυτό και άλλα σχετικά συστήματα αναπτύσσονται για χρήση από σκάφη και συσκευές που θα κληθούν να εξερευνήσουν περιβάλλοντα στα οποία οι συμβατικές μέθοδοι παραγωγής ενέργειας όπως η ηλιακή και η πυρηνική δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Περιβάλλοντα όπως οι υπόγειοι ωκεανοί της Ευρώπης και άλλοι παρόμοιοι εξωγήινοι κόσμοι.

Γονίδιο «διαμορφώνει τις συναισθηματικές αντιδράσεις». How your brain reacts to emotional information is influenced by your genes

Caravaggio, The Musicians, c.1595. Σχετίζεται με τον νευροδιαβιβαστή νοραδρεναλίνη στον εγκέφαλο και επηρεάζει την ευαισθησία των ανθρώπων. New research finds emotional sensitivity can be encoded into a person's genetic makeup.

Ένα γονίδιο που σχετίζεται με τον νευροδιαβιβαστή νοραδρεναλίνη στον εγκέφαλο δείχνει να επηρεάζει την ευαισθησία των ανθρώπων σε συναισθηματικά φορτισμένα ερεθίσματα, υποδεικνύει μια σχετικά μικρή μελέτη στον Καναδά. Οι φορείς μιας συγκεκριμένης ποικιλίας του γονιδίου αντιδρούσαν πιο έντονα στις αρνητικές και τις θετικές εικόνες.

«Κάθε άνθρωπος πράγματι βλέπει τον κόσμο διαφορετικά. Για τους ανθρώπους με τη συγκεκριμένη γονιδιακή ποικιλομορφία, ό,τι έχει σχέση με τα συναισθήματα ξεχωρίζει πολύ περισσότερο» λέει η Ρεμπέκα Τοντ, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας στο Βανκούβερ.

Το γονίδιο

Οι φορείς μιας συγκεκριμένης γονιδιακής ποικιλίας έδειξαν να αντιδρούν περισσότερο στις λέξεις με θετικό ή αρνητικό περιεχόμενο. Image shows increased activity in the brains of ADRA2b deletion carriers. Credit: Image courtesy of University of British Columbia

H μελέτη της, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Journal of Neuroscience», αφορά το γονίδιο ADRA2b που κωδικοποιεί έναν υποδοχέα του νευροδιαβιβαστή νοραδρεναλίνη (γνωστού και ως νορεπινεφρίνη). Προηγούμενες έρευνες της δρος Τοντ είχαν δείξει ότι μια συγκεκριμένη ποικιλία του γονιδίου δείχνει να αυξάνει την εστίαση της προσοχής σε λέξεις με αρνητικό περιεχόμενο.

Η νέα μελέτη δείχνει ότι η εν λόγω ποικιλία, ή αλληλόμορφο, αυξάνει την ευαισθησία σε συναισθηματικά ερεθίσματα «πιο πολύ από ό,τι θα προβλέπαμε» λέει η καθηγήτρια. Η ομάδα της υπέβαλε σε τομογραφίες 39 εθελοντές, από τους οποίους οι 21 έφεραν το συγκεκριμένο αλληλόμορφο. Στη διάρκεια της εξέτασης οι εθελοντές κλήθηκαν να κοιτάξουν μια σειρά εικόνων με θετικό, αρνητικό ή ουδέτερο περιεχόμενο, και να βαθμολογήσουν την ποσότητα του θορύβου σε κάθε εικόνα.

Οι φορείς

Artemisia Gentileschi, Judith and her Maidservant, 1613–14. Oil on canvas, Palazzo Pitti, Florence. Researchers say the genetic variation could explain why some people are more dramatic than others.

Σε σχέση με όσους δεν έφεραν το αλληλόμορφο, οι φορείς της γονιδιακής ποικιλίας απάντησαν ότι έβλεπαν μειωμένα επίπεδα θορύβου στις θετικές και τις αρνητικές εικόνες. Αυτό εκλαμβάνεται ως ένδειξη αυξημένης ευαισθησίας. Επιπλέον, οι τομογραφίες έδειξαν ότι οι φορείς είχαν αυξημένη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που συμμετέχουν στη ρύθμιση των συναισθημάτων και στην αξιολόγηση απολαύσεων ή απειλών.

Δεδομένου πάντως ότι το δείγμα της μελέτης ήταν μικρό, τα ευρήματα θα πρέπει να επιβεβαιωθούν με μεγαλύτερες μελέτες. Περαιτέρω έρευνες θα δείξουν επίσης αν το συγκεκριμένο αλληλόμορφο παίζει ρόλο στη μετατραυματική διαταραχή, τα επίπεδα άγχους και τους εθισμούς.  Οι ερευνητές επισημαίνουν πάντως ότι η συχνότητα της εν λόγω ποικιλίας του ADRA2b διαφέρει από εθνικότητα σε εθνικότητα. Το 50% των Καυκάσιων που εξετάστηκαν στον Καναδά ήταν φορείς, ποσοστό που πέφτει μόλις στο 10% μεταξύ των κατοίκων της Ρουάντα.


Μια Ferrari στο… Διάστημα. Ferrari Design Boss Creates A Spaceship

Μια Ferrari για βόλτες στους... αιθέρες. When he's not designing Ferraris, apparently Flavio Manzoni spends his free time designing spaceships. "I tried to imagine something that can fly in the future, since there will be less and less space available on the ground," he tells Form Trends. Manzoni says his inspiration came from a childhood fascination with aliens. "I lived in a six-story building, with a large terrace at the top. I thought that one day a UFO would land there," he says. "It disturbed me a little, but I was curious." Credit: Ferrari/Flavio Manzoni

Τι θα γινόταν αν κάποιος παράγγελνε την κατασκευή ενός διαστημικού σκάφους στη Ferrari; Το ερώτημα αυτό αποφάσισε να απαντήσει ο Φλάβιο Μαντσόνι, επικεφαλής του τμήματος σχεδιασμού της Ferrari.

 Ferrari spaceship designed by Flavio Manzoni.

Ο Μαντσόνι αναφέρει ότι δημιούργησε το σκάφος εμπνεόμενος από όσα είχε διαβάσει και δει σε βιβλία και ταινίες επιστημονικής φαντασίας της οποίας είναι λάτρης αλλά ταυτόχρονα προσπαθώντας το σκάφος να είναι συμβατό με την αισθητική, τα χρώματα και την όλη φιλοσοφία που διέπει την διάσημη ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία. 

The original sketches by Manzoni.

Στη συνέχεια ο Μαντσόνι παρέδωσε τα σχέδια του σκάφους που σχεδίασε σε ένα ειδικό για να κατασκευάσει ένα τρισδιάστατο μοντέλο του σκάφους.

Ferrari spaceship designed by Flavio Manzoni.

To αποτέλεσμα είναι ομολογουμένως εντυπωσιακό αφού το σκάφος αν ποτέ κάνει την εμφάνιση του θα προκαλεί στο πέρασμα του την ίδια εντύπωση που προκαλούν και τα μοντέλα της Ferrari στους δρόμους. 

Περιμένοντας τους εξωγήινους. Waiting For The Aliens

A typical Hollywood alien is "soft, squishy and big on mucus," in the words of Seth Shostak, senior astronomer at the SETI Institute in Mountain View, Calif. These sci-fi lumps of goo are inclined to abduct us, probe us, hover above us and even walk among us (in disguise, of course). But far beyond Hollywood's limited scope, aliens might really exist. What are they like, and how would they actually handle a human encounter? Astrobiologists have deduced a few answers by combining their knowledge of life on Earth with their understanding of the cosmos as a whole. Their profile of ET might not be what you expected. Credit: Image via Shutterstock

Σ​​τις αρχές του περασμένου μήνα η Ελεν Στόφαν, επικεφαλής επιστήμων της NASA, δήλωσε ότι «μέσα σε μία δεκαετία πρόκειται να έχουμε ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη ζωής πέρα από τη Γη, καθώς και οριστικές αποδείξεις μέσα στα επόμενα 20 έως 30 χρόνια». Φυσικά η Στόφαν δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε και η τελευταία σοβαρή επιστήμων που αναφέρει κάτι παρόμοιο, αφού κατά καιρούς διάφοροι επιστήμονες, υπολογίζοντας πάντα με τα χαμηλότερα ποσοστά, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι στον γαλαξία μας πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον 50 δισεκατομμύρια πλανήτες, εκ των οποίων τουλάχιστον ένα εκατομμύριο κόσμοι είναι παρόμοιοι με τη Γη. Ακόμη και με τις πιο φτωχές προβλέψεις, το σύμπαν περιλαμβάνει 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες και άρα θα πρέπει να υπάρχουν τρισεκατομμύρια δίδυμοι πλανήτες σαν τη Γη.

Still from the 2005 film 'Alien Planet.' Credit: Discovery Channel/Evergreen Films

Οι περισσότεροι εξωβιολόγοι υποστηρίζουν ότι αν σε κάποιο κατάλληλο περιβάλλον δημιουργηθεί τυχαία ο πρώτος μονοκύτταρος οργανισμός, θα αρχίσει να ακολουθεί την αλυσίδα της εξέλιξης που δεν τελειώνει πουθενά. Έτσι το σύμπαν είναι δυνατόν να περιέχει δισεκατομμύρια φυλές όντων που θα ψάχνουν με τα μάτια τους το κενό, για να δουν αυτά που βλέπουμε κι εμείς, για να σκεφτούν αυτά που σκεφτόμαστε κι εμείς, και να αναρωτηθούν και αυτοί αν είναι μόνοι τους στο σύμπαν.

If you think it improbable that life would only happen once — and that that life would happen be us — that's now known to be a misconception. A pair of Princeton astrophysicists recently applied a new kind of statistical analysis to the early timing of the genesis of life on Earth, and determined that Earth's history says absolutely nothing about the probability of life arising elsewhere. Aliens could be everywhere; they could be nowhere. Credit: American Museum of Natural History

Φυσικά το ότι πρέπει να υπάρχει ζωή στο σύμπαν, το ότι κατά καιρούς θα πρέπει να έχουν ανθήσει διάφοροι διαστημικοί πολιτισμοί και το ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να είναι το μοναδικό λογικό ον ανάμεσα στα δισεκατομμύρια των γαλαξιών, είναι κάτι που πολλοί επιστήμονες αποδέχονται σήμερα σαν κάτι το πιθανό. Ο αριθμός, όμως, των πολιτισμών αυτών είναι δυνατόν να κυμαίνεται ανάλογα με τον χρόνο που μια φυλή λογικών όντων μπορεί να επιβιώσει σαν μια πλήρης τεχνολογική κοινωνία. Γι’ αυτό ο αριθμός των πολιτισμών που μπορούν να υφίστανται ταυτόχρονα μέσα στον γαλαξία μας θα πρέπει, σε τελική ανάλυση, να μην είναι και τόσο μεγάλος, οπότε και η μέση απόσταση μεταξύ τους θα πρέπει να είναι τεράστια. Σ’ ένα σύμπαν, δηλαδή, που ίσως να σφύζει από ζωή, είμαστε κατά κάποιον τρόπο απομονωμένοι σαν σε καραντίνα.

The renowned physicist Stephen Hawking once famously warned that humanity's efforts to radio communicate with extraterrestrials could be endangering us. If the aliens that detect our signals are technologically capable of coming here — proof that they are far more advanced than we — "I think the outcome would be much as when Christopher Columbus first landed in America, which didn't turn out very well for the Native Americans," Hawking said. But how can we know the first thing about ET's behavior, be it malevolent or otherwise? Shostak said we need look no farther than Earth. Aggression evolved as a trait among Earthlings because it helps us obtain and protect resources. Though aliens would have arisen and evolved under totally different conditions, pressure to secure finite resources would probably have molded their behavior, too. "I suspect resources would be finite anywhere in the universe," Shostak told Life's Little Mysteries. Credit: Universal Studios

Ίσως, πάλι, μια κάποια μέρα, αν όλα πάνε καλά, ο ανθρώπινος και κάποιος άλλος πολιτισμός ίσως μπορέσουν να συναντηθούν. Πιθανώς όχι στη δική μας εποχή, και μπορεί ούτε σε χίλια χρόνια. Ίσως ούτε σε ένα εκατομμύριο χρόνια. Αλλά κάπου, κάπως, κάποτε ίσως να συναντηθούμε. Και τότε; Πώς θα αντιδράσουν, άραγε, οι κάτοικοι του μικρού αυτού πλανήτη; Θα αποτύχουν, άραγε, να καταλάβουν πως οτιδήποτε υπάρχει, είναι και παραμένει ζωτικό κομμάτι ενός μεγαλύτερου συνόλου; Θα μπορέσουν, άραγε, να νιώσουν τον απέραντο θαυμασμό και σεβασμό που νιώθουν τα παιδιά μπροστά στην πολυπλοκότητα και την ομορφιά της φύσης που τα περιβάλλει;

Just as they would not be recognized by the local pathogens as potential hosts, aliens would also not recognize Earth's organic matter as a potential food source. They couldn't digest us. And they probably wouldn't need to, anyway. As Jacob Haqq-Misra, an astronomer at Pennsylvania State University, pointed out, "A society capable of interstellar travel should have solved their development issues such that they do not need humans for food." Credit: 20th Century Fox

Ποιες θα ήσαν, άραγε, οι δικές μας αντιδράσεις αν κάποιο πρωινό βλέπαμε να κατεβαίνει σιγά-σιγά από τον ουρανό και να προσεδαφίζεται στο κέντρο της Αθήνας ένα εξωγήινο διαστημόπλοιο; Τι θα σήμαινε, άραγε, στον καθένα από εμάς μια τέτοια επίσκεψη; Ποια θα ήταν η επίδραση που θα είχε στα φιλοσοφικά μας πιστεύω και στις θρησκευτικές μας δοξασίες; Ποια θα ήταν η σημασία μιας τέτοιας επίσκεψης στο κοινωνικό σύνολο ή στις διεθνείς σχέσεις; Ποια θα ήταν η επίδρασή της στο ανθρώπινο πνεύμα, στις ανθρώπινες συναλλαγές, στο ανθρώπινο είδος;

Human DNA can't combine with XYZ, or whatever it is that encodes alien life. "The idea that they've come for breeding purposes is more akin to wishful thinking by members of the audience who don't have good social lives," Shostak told IEEE Spectrum. "Think about how well we breed with other species on Earth, and they have DNA. It would be like trying to breed with an oak tree." Credit: Image via Shutterstock

Συντετριμμένοι από τόσες βασικές ερωτήσεις ψάχνουμε μέσα από την κοσμική μοναξιά μας να βρούμε απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα για τα είδη των εξωγήινων πολιτισμών. Μήπως άραγε η δίψα για μάθηση και περιπέτεια μεταφέρει τους πολιτισμούς αυτούς στα βάθη του Διαστήματος ή μήπως χάνουν αυτό το ενδιαφέρον και επιστρέφουν σε μιαν απλή, μη τεχνολογική ύπαρξη; Μήπως άραγε οι πολύ προοδευμένοι πλανήτες ενώνονται και συνυπάρχουν σ’ ένα είδος γαλαξιακής κοινωνίας ανταλλάσσοντας επιστημονικές γνώσεις και ανακαλύψεις; Υπάρχουν άραγε πολιτισμοί που μπορούν να ελέγξουν τη φύση με τέτοιο τρόπο, ώστε οποιαδήποτε επαφή μαζί τους να ξεπερνούσε την πιο παράφορη φαντασία μας;

Πολλοί πιστεύουν ότι μια τέτοια επίσκεψη ίσως να έλυνε πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ανθρωπότητα, αφού σαν αρχαιότερος από τον δικό μας, θα έχει κατορθώσει προ πολλού να υπερνικήσει προβλήματα όπως είναι η πείνα και ο υπερπληθυσμός, η φτώχεια και οι αρρώστιες, η μόλυνση του περιβάλλοντος και ο συνεχής κίνδυνος του πολέμου. Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι θα πρέπει εμείς μόνοι μας να βρούμε τη λύση των προβλημάτων μας, χωρίς να ελπίζουμε στη βοήθεια εξωγήινων «από μηχανής θεών». Γιατί στον δρόμο ίσως ανακαλύψουμε «πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν».

Διονύσης Π. Σιμόπουλος, επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου.

Πηγή: kathimerini.gr