Το αρχαιότερο σουπερνόβα. Two massive stars which exploded 12.5bn years ago are 'the oldest supernovae yet found'

Εικόνα από προσομοίωση ενός γαλαξία στον οποίο βρίσκεται ένα υπέρλaμπρο σουπερνόβα και  το χαοτικό περιβάλλον του στις απαρχές του Σύμπαντος παρόμοιο με εκείνο που αποκαλύφθηκε σήμερα. A high-resolution simulation of a galaxy hosting a super-luminous supernova and its chaotic environment in the early Universe similar to the one revealed today.

Διεθνής ομάδα ερευνητών ανακάλυψε μια έκρηξη υπερκαινοφανούς αστέρα η οποία συνέβη 1,5 δισ. έτη μετά τη δημιουργία του Σύμπαντος. Πρόκειται για το αρχαιότερο σουπερνόβα που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Πρόσφατα είχε εντοπιστεί ένα ακόμη που είχε συμβεί τρία δισ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Τα δύο πανάρχαια σουπερνόβα ανήκουν σε ένα άγνωστο μέχρι πρόσφατα είδος αστρικής έκρηξης που ονομάζεται «υπέρλαμπρο σουπερνόβα. Η λάμψη της έκρηξης ενός υπέρλαμπρου σουπερνόβα είναι από 10-100 φορές μεγαλύτερη από εκείνη των «συμβατικών» σουπερνόβα.

Οι διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στα άστρα που εξελίσσονται σε υπέρλαμπρα σουπερνόβα και η αιτία της εξαιρετικής και μεγάλης διάρκειας λαμπρότητας τους μετά την έκρηξη παραμένει αντικείμενο μελέτης από τους επιστήμονες. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Ανδρέας Εμπειρίκος, Πουλιά του Προύθου

Απόστολος Γιαγιάννος, Κοράκια, π. 1990

1

Η κράση της λυσίκομου παιδίσκης

Μεταβιβάζει την αιθρία

Στο πλήρωμα του ταξειδιού.

2

Το βλύσμα της εποχής

Το ράπισμα του περασμένου

Αλληλουχία ποδισμένων καραβιών

Μέσα σε φωτεινές λεκάνες με ανεμώνες.

3

Της φύσεως τα δόρατα

Μπροστά στην σάρκα των ιππέων

Κλώθουν κατάστηθα το μέγα

Βιβλίο της ακηλίδωτης μανίας.

 4

Η λήξις είναι μια εσπέρα

Στα χόρτα της το διάστημα στενεύει.

 5

Μετά την ομορφιά της

Στέκει και παρατηρεί τους θαυμαστάς.

 6

Έμφυτη η κλίσις των γυμνών ανθρώπων

Η οπτασία της σιγής μοιάζει με κάκτους

Που στέκουν εμπρός σε κύπελλο γιομάτο.

 7

Χάρτης αμέριμνος

Και σπόγγος εορτής

Πηγαίνουν κ' έρχονται με τεντομένα τόξα.

 8

Φεύγουν οι νουνεχείς δρομάδες

Τα βήματά τους είναι πολίχνες ανομβρίας.

 9

Ο σπίνος που μας περιμένει

Είναι συνάμα τρυγητής.

10

Θα πάρω μεσ' στα δίχτυα μου τη βάρκα

Που θα με φέρει σήμερα κοντά σου.

11

Η θερμή λειτουργεία

Τώρα εκπέμπει τολύπες.

12

Του φλοίσβου τα ψηλά βουνά

Κεχριμπαρένια αλόγατα

Στο βάθος μιας σακκούλας.

13

Υπάρχουν άνθη που μοιάζουνε με χέρια

Τα δάχτυλά τους ψαύουν κι ευωδιάζουν.

14

Η θάλασσα κρυφομιλά και πλέχει

Καμιά φορά σηκώνεται κι ουρλιάζει

Μα πάντοτε τα ύδατά της περιμένουν

Θάλασσα της θαλάσσης.

15

Οι λογισμοί της ηδονής είναι πουλιά

Που νύχτα-μέρα διασχίζουν τον αέρα.

16

Είναι τα βλέφαρά μου διάφανες αυλαίες

Όταν τανοίγω βλέπω εμπρός μου ό,τι κι αν τύχει

Όταν τα κλέινω βλέπω εμπρός μου ό,τι ποθώ.

Ανδρέας Εμπειρίκος, "Ενδοχώρα "

Γιώργος Μαυροΐδης, Ανδρέας Εμπειρίκος, 1957

today's art: Η κυρία της Auxerre, Dame d'Auxerre, Lady of Auxerre, Ύψος 0.65 μ. Γύρω στο 640-630 π.Χ. Ασβεστόλιθος, Μουσείο Λούβρου, Παρίσι

Lady of Auxerre, a female statuette in the Daedalic style. Limestone with incised decoration, formerly painted, ca. 640–630 BC, made in Crete? Dame d'Auxerre, statuette féminine de style dédalique. Calcaire à décor incisé, autrefois peint, vers 640-630 av. J.-C., réalisé en Crète?

Το έργο βρισκόταν στη γαλλική πόλη Auxerre, απ' όπου πήρε και το όνομά του. Πιθανώς το έργο να προέρχεται από την Κρήτη.

Η κόρη παριστάνεται με ενδύματα της εποχής. Τα γνωρίσματα της δαιδαλικής τέχνης είναι φανερά με το μεγάλο τριγωνικό πρόσωπο, το επίπεδο κρανίο, τη χαρακτηριστική κόμμωση με την αυστηρή απόδοση των πλοκάμων - πλεξούδων  που πέφτουν δεξιά και αριστερά από το κεφάλι.

Το μεγάλο κατόρθωμα του τεχνίτη είναι κατασκευή του κορμιού. Το στενό εφαρμοστό φόρεμα με τη γεωμετρική διακόσμηση που ήταν γεμισμένο με χρώμα διαδέχεται η στενή μέση, για να εκτιναχτεί η μορφή με τους σφριγηλούς ώμους, που καλύπτονται από πέπλο, και τα νεανικά στήθη, καταλήγοντας στο τριγωνικό κεφάλι με τις τέσσερις πλεξούδες δεξιά αριστερά. Το ένα χέρι ακουμπά στο μηρό, ενώ το άλλο διαγώνια στο στήθος αναπαριστώντας λατρευτική στάση ή να μιμείται την ανατολική θεά της γονιμότητας.

Χρωματική αναπαράσταση από το University of Cambridge

Lady of Auxerre, plaster cast at cast gallery at Classics dept. at the University of Cambridge. La Dame d'Auxerre, moulage en plâtre à la galerie des moulages du Département des antiquités classiques de l'Université de Cambridge.

Frau aus Auxerre, τρισδιάστατη αναπαράσταση (γερμανική ιστοσελίδα): http://viamus.uni-goettingen.de/fr/sammlung/ab_rundgang/q/02/05

Υπάρχουν Παράλληλα Σύμπαντα; Parallel Universes - Are They Real?

Μια από τις παραδοξότερες και πολλά υποσχόμενες θεωρίες, που προέρχεται από το μυαλό και τη φαντασία των σημερινών φυσικών, είναι αυτή που υποστηρίζει ότι πρέπει να υπάρχουν και άλλα σύμπαντα εκτός από το δικό μας.

Η θεωρία για τα παράλληλα σύμπαντα επινοήθηκε από τους φυσικούς κατά την ταραχώδη περίοδο 1950 -1960 .Έκανε την εμφάνισή της σαν ένας νέος τρόπος να μετατρέψει κανείς σε χειροπιαστές και λογικές, μερικές από τις πιο παράξενες ανακαλύψεις της κβαντικής φυσικής και της γενικής σχετικότητας. Αυτές οι ανακαλύψεις δε γίνονται κατανοητές χωρίς μια νέα εκδοχή της πραγματικότητας. Αντίθετα εμφανίζονται σαν προβλήματα. Δεν υπάρχει τίποτα στον προγενέστερο τρόπο σκέψης μας σχετικά με τον φυσικό κόσμο που να μπορεί να εξαλείψει αυτά τα προβλήματα.

Με άλλα λόγια, η ύπαρξη παράλληλων συμπάντων ξεκαθαρίζει μερικά πολύ παλιά και δυσεπίλυτα παράδοξα στον κόσμο της φυσικής. Παρόλα αυτά εισηγείται ένα νέο και εμφανώς παράδοξο τρόπο σκέψης. Στην ουσία η θεωρία για τα παράλληλα σύμπαντα προϋποθέτει την ύπαρξη κόσμων μέσα στα δικά μας πλαίσια τεχνολογικής ανάπτυξης, που θα πρέπει να συνδέονται ή να συγγενεύουν με τον δικό μας. Τι είναι ένα παράλληλο σύμπαν; Όπως οποιοδήποτε άλλο σύμπαν, είναι μια περιοχή χώρου και χρόνου που περιέχει ύλη, γαλαξίες, άστρα, πλανήτες, και ζωντανά όντα. Με άλλα λόγια ένα παράλληλο σύμπαν είναι παρόμοιο ή ακόμα και πιστό αντίγραφο του δικού μας σύμπαντος. Όχι απλά πρέπει να υπάρχουν ανθρώπινα όντα, σε ένα παράλληλο σύμπαν, αλλά θα πρέπει αυτά να είναι ακριβή αντίγραφα των εαυτών μας, τα οποία θα συνδέονται με μας μέσα από μηχανισμούς οι οποίοι εξηγούνται μόνο με τη χρήση των συλλογισμών της κβαντικής φυσικής.

Για να κατανοήσουμε το λόγο για τον οποίο οι επιστήμονες εξετάζουν τη θεωρία για τα παράλληλα σύμπαντα πολύ σοβαρά, σαν μία λύση σε προβλήματα στο ευρύ φάσμα της σκέψης συμπεριλαμβανομένης της μοντέρνας φυσικής και της κοσμολογίας, θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν κάποιες νέες και συναρπαστικές ιδέες. Η ελπίδα να συμφιλιώσουμε τις ιδέες που περιέχονται μέσα στο ευρύτερο φάσμα της ανθρώπινης γνώσης, εδρεύει στην ύπαρξη αυτών των άλλων συμπάντων, σύμπαντα τα οποία συνυπάρχουν πλάι - πλάι με το δικό μας, και ίσως με κάποιο φασματικό τρόπο, και να καταλαμβάνουν τον ίδιο χώρο με το δικό μας.

Το γεγονός ότι το μέλλον μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο στην εξέλιξη του παρόντος, είναι μια νέα πρόβλεψη που αποτελεί απόρροια των μαθηματικών νόμων της κβαντικής φυσικής. Κατά λέξη οι μαθηματικοί τύποι όχι μόνο υποδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο το μέλλον εισβάλλει στο παρόν μας, αλλά και με ποιο τρόπο ο εγκέφαλός μας μπορεί να διαισθανθεί την ύπαρξη παράλληλων συμπάντων.

Αν τα παράλληλα σύμπαντα της σχετικότητας είναι τα ίδια με αυτά της κβαντικής θεωρίας, υπάρχει η πιθανότητα αυτά αν είναι εξαιρετικά κοντά σε μας, ίσως μόνο μερικές ατομικές διαστάσεις μακριά μας, πιθανόν όμως σε μία διάσταση χώρου υψηλότερη από τη δική μας, μια επέκταση αυτού που οι φυσικοί ονομάζουν υπερδιάστημα. Η μοντέρνα επιστήμη της νευρολογίας, μέσα από τη μελέτη εναλλακτικών καταστάσεων συνείδησης, όπως είναι η σχιζοφρένεια, και τα “φωτεινά όνειρα“ (στη διάρκεια των οποίων συνειδητοποιούμε ότι ονειρευόμαστε), εικάζει ότι τέτοια παραδείγματα αποτελούν ενδείξεις του πόσο κοντά στον δικό μας βρίσκονται οι παράλληλοι κόσμοι.

Σ'αυτό το βίντεο του Curiosity Network από το Discovery Channel ο διάσημος ηθοποιός Morgan Freeman φιλοξενεί μία ομάδα σύγχρονων κορυφαίων θεωρητικών φυσικών, και όλοι μαζί μας ξεναγούν στα πεδία των εναλλακτικών πραγματικοτήτων από καθαρά επιστημονική και ελάχιστα φιλοσοφική σκοπιά.

H πρώτη ακτινογραφία αρειανού εδάφους από το Curiosity, NASA Rover's First Soil Studies Help Fingerprint Martian Minerals

To γράφημα δείχνει τα αποτελέσματα της πρώτης ανάλυσης με ακτίνες Χ του εδάφους του Άρη, από την πειραματική συσκευή Χημείας και Ορυκτολογίας (Chemin) που διαθέτει το διαστημικό ρόβερ Curiosity.

This graphic shows results of the first analysis of Martian soil by the Chemistry and Mineralogy (CheMin) experiment on NASA's Curiosity rover. Image credit: NASA/JPL-Caltech/Ames

Δείγμα εδάφους συλλέχθηκε από τον κρατήρα Gale στις 15 Οκτωβρίου με τον ειδικό βραχίονα που διαθέτει το Curiosity και αναλύθηκε με περίθλαση ακτίνων Χ. Με τη μέθοδο αυτή προσδιορίστηκε για πρώτη φορά ποσοτικά η σύσταση του αρειανού εδάφους και διαπιστώθηκε ότι είναι παρόμοιο με τα ηφαιστεικά εδάφη στη Χαβάη!

This pair of images from the Mast Camera on NASA's Curiosity rover shows the upper portion of a wind-blown deposit dubbed "Rocknest." Image credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS

Curiosity Rover Update on First Soil Analysis