Η Αθήνα ως πηγή έμπνευσης. Athens, 180 years the capital of Greece

Άγγελος Γιαλλινάς, Ακρόπολη, υδατογραφία σε χαρτί. Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών. Aggelos Giallinas, Acropolis, watercolour on paper. Municipal Gallery of Athens. The exhibition “Athens, 180 years the capital of Greece” marks the re-opening of the historical building of the Municipal Gallery, at Peiraios str. 51 in Athens. The year 2014 marks 180 years since the “once prettier city of the world”, as characterized by Strabo, became the capital of the newly established Greek State (1834) and 100 years since the founding of the Municipal Art Gallery of Athens. The exhibition includes more than a hundred paintings, engravings, and sculptures from the collections of the Municipal Gallery, inviting the public in a dialogue between present and past.

«Αθήνα, 180 χρόνια πρωτεύουσα της Ελλάδας» είναι ο τίτλος της έκθεσης που διοργάνωσε ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων σηματοδοτώντας την επαναλειτουργία του ιστορικού κτιρίου της Δημοτικής Πινακοθήκης, στην Πειραιώς. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ίδρυσή της (1914).

Αλέξανδρος Χριστόφης, Τζαμί Μοναστηράκι, ελαιογραφία σε μουσαμά. Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών. Alexandros Christofis, Monastiraki mosque, oil on canvas. Municipal Gallery of Athens.

Περισσότερα από εκατό έργα ζωγραφικής, χαρακτικής και γλυπτικής από τις συλλογές της Δημοτικής Πινακοθήκης παρουσιάζονται στην έκθεση, που είναι αφιερωμένη στους καλλιτέχνες που αγάπησαν και απαθανάτισαν με την τέχνη τους γωνιές και στιγμιότυπα, ανθρώπους, μνημεία και ιδέες μιας από τις ιστορικότερες πόλεις της Ευρώπης.

Κώστας Πλακωτάρης, Λυκαβηττός, υδατογραφία σε χαρτί. Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών. Kostas Plakotaris, Lycabettus, watercolour on paper, Municipal Gallery of Athens. “The exhibition narrates via the artists’ expressive language and wealth of perspectives, drawing inspiration from city’s history, monuments, picturesque neighborhoods, charming neoclassical buildings, Athenian sunlight, chromatic spots game, everyday civic life, that once lived and loved, that still live and love” says Kalli Petrochilou, curator to the Municipal Gallery.

«Η έκθεση διηγείται, με την εκφραστική γλώσσα και τον πλούτο των απόψεων των καλλιτεχνών που εμπνεύστηκαν από την ιστορία της, τα μνημεία, τις γραφικές γειτονιές, τα γοητευτικά νεοκλασικά κτίρια, το αθηναϊκό φως, το παιχνίδι των χρωματικών κηλίδων, την καθημερινή πλευρά της πόλης, που έζησαν και αγάπησαν, που ζουν και αγαπούν. Μια καθημερινότητα γεμάτη βαθιές αντιθέσεις, μιας πόλης σκληρής και απρόσωπης μα και την ίδια στιγμή μια καθημερινότητα τρυφερή και οικεία γεμάτη από τα όνειρα και τις προσδοκίες των κατοίκων της. Ρεαλιστικές τάσεις, εννοιολογικές αναφορές, αφαιρετικές προσεγγίσεις, καταγράφουν τις διαφορετικές απόψεις των καλλιτεχνών» αναφέρει σχετικά με την έκθεση η Έφορος της Δημοτικής Πινακοθήκης Κάλλη Πετροχείλου.

Σταύρος Παπαπαναγιώτου, Παλιά Αθήνα, ελαιογραφία σε μουσαμά. Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών. Stavros Papapanagiotou, Old Athens, oil on canvas. Municipal Gallery of Athens.

Σε μια άλλη πλευρά της έκθεσης στρέφει την προσοχή μας ο Γιάννης Κολοκοτρώνης, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης του ΔΠΘ. «Η πρόκληση της εποχής μας δεν αφήνει ανεκμετάλλευτη την ευκαιρία να ξαναδιαβάσουμε μέσα από τα έργα, συσχετίζοντας το παρόν με το παρελθόν: το παρελθόν δεν επαναλαμβάνεται ούτε ξαναγίνεται, αλλά επιμηκύνεται χρονικά μέσω των έργων αν δεν καταστραφούν. Όπως, για παράδειγμα, οι 58 μικρές μαρμάρινες νεοκλασικές προτομές των αγωνιστών, φιλελλήνων και πολιτικών που κοσμούσαν την, κατεδαφισμένη σήμερα, Έπαυλη του Νικολάου Θων, οικοδομημένη το 1880, στη συμβολή των λεωφόρων Αλεξάνδρας και Κηφισίας. Εξαιρετικά δείγματα νεοκλασικής γλυπτικής δεν εμπλουτίζουν από το 2007 απλά μόνο τις συλλογές της Δημοτικής Πινακοθήκης, αλλά μεταθέτουν την προσοχή μας και στα λάθη, κατά καιρούς, των πολιτικών αποφάσεων απέναντι στην ιστορία» επισημαίνει.

Γεράσιμος Στέρης, Εργασία, ελαιογραφία σε χαρτί. Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών. Gerasimos Steris, Work, oil on canvas. Municipal Gallery of Athens. The exhibition is organised in five sections: (1) City Hall Decoration (2) Athenian Landscape Painting  – Archaeological sites (3) Everyday Life – History (4) Physiognomies and (5) Sculpture.

Η έκθεση διαρθρώνεται σε πέντε θεματικές ενότητες: «Διακόσμηση Δημαρχιακού Μεγάρου», «Αθηναϊκή τοπιογραφία – Αρχαιολογικοί χώροι», «Καθημερινότητα – Ιστορία», «Φυσιογνωμίες» και «Γλυπτική».

Ερνέστος Τσίλλερ, Δημοτικό θέατρο (Αθηνών), υδατογραφία σε χαρτί. Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών. Ernst Ziller, The Municipal Theatre of Athens, watercolour on paper. Municipal Gallery of Athens.

Ιωσηφίνα Δήμα-Ziller, Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας, ελαιογραφία σε ξυλοτέξ. Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών.

Βίκυ Τσαλαματά, Πάντα στην πόλη αυτή θα φτάνεις, χαρακτική - μεικτή τεχνική. Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών.

Το φιλότεχνο κοινό θα περιηγηθεί ανάμεσα σε έργα, μεταξύ άλλων, των: Σταύρου Παπαπαναγιώτου (πρώτος  Έφορος της Πινακοθήκης το 1914),  Άγγελου Γιαλλινά, Δημήτρη Φιλιππότη, Θεόφιλου Χάνσεν, Ερνέστου Τσίλλερ, Γεώργιου Ιακωβίδη, Εμμανουήλ Ζαΐρη, Κωνσταντίνου Παρθένη, Φώτη Κόντογλου, Γεώργιου Γουναρόπουλου, Περικλή Βυζάντιου, Δημητρίου  Γαλάνη, Αγήνωρα Αστεριάδη, Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Ορέστη Κανέλλη, Γεώργιου Προκοπίου, Δημητρίου Βιτσώρη, Γεράσιμου Στέρη, Θάλειας Φλωρά-Καραβία, Τάσου Αλεβίζου, Ηλία Δεκουλάκου, Γιάννη Γαΐτη, Τάκη Μάρθα, Γιάννη Σπυρόπουλου, Αλέκου Φασιανού.

Περικλής Βυζάντιος, Κυριακάτικος περίπατος, ελαιογραφία σε μουσαμά. Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών.

Στο πλαίσιο της έκθεσης, την επιμέλεια της οποίας έχουν η Κάλλη Πετροχείλου και ο Γιάννης Κολοκοτρώνης, θα πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικά προγράμματα, ξεναγήσεις και ποικίλες εκδηλώσεις τόσο για τη γνωριμία του κοινού με τις συλλογές όσο και την ενθάρρυνση του διαλόγου για θέματα της πολιτισμικής ταυτότητας της Αθήνας.

Φώτης Κόντογλου, Σχέδιο διακόσμησης Δημαρχείου, μολύβι σε χαρτόνι. Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών.

Πληροφορίες

Η Δημοτική Πινακοθήκη Αθηνών. The Municipal Gallery of Athens.

Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Πειραιώς 51, Πλατεία Κουμουνδούρου. Τηλ.: 210 3231841.

Ώρες λειτουργίας έκθεσης: Τρίτη έως Σάββατο: 10.00-19.00, Κυριακή: 10.00-15.00.

Πηγή: Αρχαιολογία Online         

Σε άγνωστο σημείο μέσα σε κρατήρα βρίσκεται το Philae. Philae 1 km from original landing site, exact location unknown

Οι δραματικές σκιές στην πρώτη εικόνα από την επιφάνεια υποδηλώνουν ότι το Philae έχει πέσει σε κοιλότητα. Κάτω αριστερά διακρίνεται ένα από τα σκέλη προσεδάφισης. It has one leg off the ground and very little sunlight. Rosetta’s lander Philae is safely on the surface of Comet 67P/Churyumov-Gerasimenko, as these first two CIVA images confirm. One of the lander’s three feet can be seen in the foreground. The image is a two-image mosaic. Credit: ESA/Rosetta/Philae/CIVA

H συσκευή Philea σταθεροποιήθηκε στην επιφάνεια του κομήτη 67P, αφού πρώτα αναπήδησε δύο φορές και μετακινήθηκε εκατοντάδες μέτρα. Φαίνεται όμως ότι έχει πέσει δίπλα σε γκρεμό με το πλάι, και ίσως δεν βλέπει τον Ήλιο για αρκετές ώρες ώστε να φορτίσει τη μπαταρία του.

Υπάρχει επικοινωνία με τη διαστημοσυσκευή αλλά βρίσκεται σε σημείο που δεν υπάρχει αρκετό ηλιακό φως για να φορτίζεται η μπαταρία του. The original landing site is shown in red. Philae bounced across the crater to somewhere within the blue diamond. Credit: ESA

«To ρομπότ βρίσκεται κάτω από έναν γκρεμό σε άγνωστη τοποθεσία, με τα δύο σκέλη προσεδάφισης να ακουμπούν το έδαφος και το τρίτο να αιωρείται στο κενό», ανακοίνωσε ο Ζαν-Πιέρ Μπιμπρίνγκ, υπεύθυνος του οργάνου CIVA που μετέδωσε τις πρώτες εικόνες.

«Μένει να δούμε αν θα τα ξαναπούμε και αύριο» είπε σε συνέντευξη Τύπου της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας.

Comet Landing with Rosetta's Philae Probe Explained. By Karl Tate, Infographics Artist.

Για την ιστορική προσεδάφιση της Τετάρτης, το Philae απελευθερώθηκε από το μητρικό σκάφος Rosetta και έπεσε  αργά μέχρι τον κομήτη. Απέτυχε όμως να ενεργοποιήσει δύο άγκιστρα με τα οποία θα συγκρατούνταν στην επιφάνεια -ο 67P έχει τόσο ασθενή βαρύτητα ώστε το ρομπότ κινδυνεύει να εκτιναχθεί στο Διάστημα. Αυτό παραλίγο να συμβεί όταν άγγιξε την επιφάνεια και αναπήδησε, παραμένοντας εν πτήσει για τουλάχιστον δύο ώρες πριν προσεδαφιστεί ξανά σε νέα θέση.

Εικόνα του κομήτη που μετέδωσε το Philae κατά την αργή κάθοδό του. Πάνω δεξιά διακρίνεται ένα από τα τρία σκέλη προσεδάφισης. A photograph taken by the lander Philae as it prepared to land on comet 67P. Photograph: ESA via Getty Images

«Ακόμα δεν έχουμε αγκιστρωθεί» ανέφερε ο Στεφάν Ούλαμετς, πρότζεκτ μάνατζερ του Philae. «Είμαστε σίγουροι ότι προσεδαφιστήκαμε την πρώτη φορά, μετά όμως έγινε ένα αρκετά μεγάλο άλμα». «Πρέπει να έφτασε σε ύψος ενός χιλιομέτρου» είπε. Η μπαταρία του Philae επαρκεί για 60 ώρες λειτουργίας χωρίς νέα φόρτιση από τους ηλιακούς συλλέκτες. Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι στο σημείο που έπεσε έχει λιακάδα μόλις για μιάμιση ώρα κάθε «μέρα» του κομήτη, διάρκειας 12 ωρών. Αυτό σύμφωνα με τους επιτελείς της αποστολής σημαίνει ότι ναι μεν το Philae θα παραμείνει ζωντανό αλλά δυστυχώς οι λειτουργικές του δυνατότητες θα είναι ιδιαίτερα περιορισμένες. Τις επόμενες ώρες το κέντρο ελέγχου της αποστολής θα επικοινωνήσει με το Philae και του στείλει καινούργιες εντολές και οδηγίες. Όσον αφορά την επαναφορά του Philae σε κανονική και όχι πλάγια θέση οι επιτελείς της αποστολής ανέφεραν ότι θα προσπαθήσουν το επιτύχουν χρησιμοποιώντας για αυτό τον σκοπό έναν από τους βραχίονες της συσκευής.

Τα πέντε στάδια του έρωτα. The five stages of love

Stephen Pearson, Wings of Love, 1972. Οι επιστήμονες «ξεκλειδώνουν» τις φάσεις μιας σχέσης και αποκαλύπτουν πώς η καθεμιά από αυτές επηρεάζει την υγεία μας. A new study claims to have mapped out all the stages of love from the nervous "butterflies" of the first date to the reassuring, eventual "stability".

Ο κεραυνός της έλξης πέφτει, το βλέμμα μιλάει από μόνο του. Οι πεταλούδες αρχίζουν τον ξέφρενο χορό τους στο στομάχι προσπαθώντας να σκαρφαλώσουν στα χείλη και να εκφράσουν έναν καταρράκτη συναισθημάτων. Η όρεξη κόβεται και οτιδήποτε συμβαίνει γύρω μας σβήνει ρίχνοντας τον προβολέα αποκλειστικά και μόνο στο αντικείμενο του πόθου μας που έχει ήδη κυριεύσει την κάθε μας σκέψη. Κάπως έτσι ο έρωτας μας χτυπάει την πόρτα.

Τις περισσότερες φορές όμως όλος αυτός ο εσωτερικός «πόλεμος» συναισθημάτων και... ορμονών συνοδεύεται από συμπτώματα που θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν το στάδιο της σχέσης στην οποία βρισκόμαστε. Νέα μελέτη της ιστοσελίδας σχέσεων eHarmony ανέλυσε την καθημερινότητα ατόμων που δήλωναν ερωτευμένα ξεκλειδώνοντας τα πέντε βασικά στάδια μιας σχέσης: εκείνο του πεταλουδίσματος, της δόμησης της σχέσης, της αφομοίωσης όλου αυτού που συμβαίνει, της ειλικρίνειας και της σταθερότητας.

Psychologist Dr Linda Papadopoulous said the different stages of love impact on our health, causing weight loss, a lack of sleep and raised stress levels.

Στο πλαίσιο της μελέτης, στην οποία συμμετείχε και η κυπριακής καταγωγής ψυχολόγος δρ Λίντα Παπαδόπουλος - που ζει και εργάζεται στο Λονδίνο -, από τους 1.393 εθελοντές της μελέτης ζητήθηκε να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο γύρω από τη συμπεριφορά και την καθημερινότητά τους. Στόχος των ειδικών ήταν να δουν κατά πόσον υπάρχουν πραγματικά διαφορετικά στάδια στον έρωτα, πώς νιώθουν οι ερωτευμένοι σε καθένα από αυτά, αλλά και πώς θα μπορούσαν να τα εξωτερικεύσουν από πλευράς φυσιολογίας.

«Είναι πραγματικά εντυπωσιακό, αν αναλογιστούμε ότι ένα τόσο δυνατό συναίσθημα μπορεί να σπάσει σε διαφορετικά επίπεδα» λέει η δρ Παπαδόπουλος. «Αυτό όμως που θεωρώ ότι είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι ένα ζευγάρι μπορεί να αναβιώσει συγκεκριμένα στάδια του έρωτά του στην πορεία της σχέσης του και ανάλογα με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει κάθε φορά».  

«Μια ωραία πεταλούδα»

A new study by dating website eHarmony has identified the five stages of love - butterflies, building, assimilation, honesty and stability.

Από τα στοιχεία της μελέτης και με βάση τη μέθοδο της επαγωγής φάνηκε ότι από τα 33 εκατ. των Βρετανών που βρίσκονται σε σχέση περίπου το 2% - που μεταφράζεται σε 588.000 άτομα - απολαμβάνει το «μαγικό» πρώτο στάδιο του έρωτα. Πέρα από τα έντονα συναισθήματα και την ακατανίκητη σεξουαλική έλξη, το 30% αυτών δήλωσε ότι βασικό «σύμπτωμα» του συγκεκριμένου σταδίου είναι η απώλεια σωματικού βάρους. Το 39% πάλι ανέφερε έλλειψη παραγωγικότητας και αδυναμία συγκέντρωσης.

Paul Cézanne, L'après-midi à Naples, 1876. Huile sur Toile, 37x45 cm. Camberra, Australian National Galery. Symptoms of the first state – known as "butterflies" – include a dramatic increase in libido.

Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, από βιολογικής απόψεως, κατά τα πρώτα ραντεβού τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες τα επίπεδα των ορμονών του φύλου (τεστοστερόνη, οιστρογόνα) αυξάνονται. Αυτό, σύμφωνα με το 56% των εθελοντών, κάνει τη λίμπιντο να ανεβαίνει στα ύψη.

«Οι πεταλούδες αποτελούν έναν πολύ καλό τρόπο να περιγράψει κάποιος ότι δεν μπορεί να σταματήσει να κάνει σεξ» λέει γελώντας η δρ Παπαδόπουλος. «Από τη μελέτη φάνηκε ότι πολλοί από τους συμμετέχοντες απλά ξεχνούσαν να φάνε. Η παραγωγικότητα φάνηκε να πέφτει σημαντικά καθώς οι ερωτευμένοι τείνουν να ονειροπολούν διαρκώς. Επίσης, το συγκεκριμένο στάδιο του έρωτα φάνηκε να συνοδεύεται συχνά-πυκνά από... σπυράκια. Αυτό θα μπορούσε να συμβαίνει εξαιτίας των ορμονικών διαταραχών που παρατηρούνται τότε».

Λιθαράκι, λιθαράκι…

Frank Bernard Dicksee, Romeo and Juliet, 1884. Love hearts are a great gift during stage two of love.

Μόλις υποχωρήσει ο «πυρετός» του έρωτα το ζευγάρι αρχίζει να ανακαλύπτει ο ένας τον άλλον και να χτίζει τη σχέση του. Ο οργανισμός τότε απελευθερώνει μονοαμίνες, νευροδιαβιβαστές οι οποίοι μεταξύ άλλων επιταχύνουν τους καρδιακούς παλμούς, πυροδοτούν την αίσθηση της έντονης ικανοποίησης και μιμούνται την επίδραση των ναρκωτικών ουσιών. Το συναίσθημα που χαρακτηρίζει το στάδιο αυτό είναι μια «χαρούμενη ανησυχία», με επίκεντρο πάντα το έτερον ήμισυ.

Το 44% των εθελοντών ανέφερε έλλειψη ύπνου, ενώ το 29% δήλωσε προβλήματα συγκέντρωσης.

«Με την πάροδο του χρόνου περνάμε στο στάδιο κατά το οποίο ερχόμαστε πιο κοντά με τον σύντροφό μας και τον γνωρίζουμε καλύτερα» λέει η δρ Παπαδόπουλος. «Σε αυτό το στάδιο παρατηρούνται προβλήματα προσοχής και συγκέντρωσης, ενώ υπάρχει το αίσθημα μιας διαρκούς ερωτικής "μέθης"».

Όταν το «ροζ» συννεφάκι διαλύεται

René Magritte, Les Amants, 1928. Love isn't always pink and sugary. Love can also impact weight loss, stress levels and sleep pattern.

Στο τρίτο στάδιο, κατά τους ειδικούς, το ροζ συννεφάκι του έρωτα ξεθολώνει ελαφρώς επιτρέποντας στους δύο συντρόφους να αναρωτηθούν αν αυτός που έχουν απέναντί τους είναι ο «σωστός». Εδώ τίθενται και τα ερωτήματα γύρω από το ποιο θα μπορούσε να είναι το μέλλον μιας σχέσης, γεγονός που κατά το 27% των ερωτηθέντων μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα του στρες.

«Πρόκειται για το στάδιο όπου πολλές φορές καταλήγουμε λέγοντας "αυτό τελικά είναι σοβαρότερο από ό,τι πίστευα" ή αναρωτιόμαστε "άραγε θέλουμε το ίδιο πράγμα;". Πρόκειται για τη φάση όπου αρχίζουμε να ενσωματώνουμε τον νέο μας σύντροφο στη ζωή μας» εξηγεί η ψυχολόγος.

Ειλικρίνεια πάνω από όλα

Peter Paul Rubens, Samson et Dalila, 1609-1610. Huile sur bois, 185x205 cm. Londres, National Gallery.

Όταν οι μάσκες πέφτουν και αποκαλύπτονται οι πραγματικοί εαυτοί των δύο συντρόφων, τότε είναι που τα νεύρα και η υπομονή τεστάρονται πραγματικά.

«Το τέταρτο στάδιο αφορά την ειλικρίνεια. Ως τώρα όλα ήταν τέλεια και τα συναισθήματα που βίωναν οι δύο ερωτευμένοι βασίζονταν κυρίως στη χαρά και στον ενθουσιασμό. Τώρα όμως ανοίγουν τα χαρτιά τους, γίνονται ευάλωτοι και πολλές φορές φτάνουν ακόμα και σε σημείο αμφισβήτησης» τονίζει η δρ Παπαδόπουλος.

Πιο κοντά από κάθε άλλη φορά

Gustav Klim, Love, 1895. The fifth stage, stability, brings with it increased levels of trust and intimacy after weathering the emotional rollercoaster of a relationship.

Όσοι από τους ερωτευμένους περάσουν από τα τέσσερα στάδια «αλώβητοι» φτάνουν στο πέμπτο σκαλοπάτι της σταθερότητας. Αυτό ανοίγει την πόρτα στην εμπιστοσύνη και στην οικειότητα δημιουργώντας το λεγόμενο «δέσιμο» στο ζευγάρι.

Από τη μελέτη φάνηκε ότι το 50% των ερωτηθέντων βρισκόταν στο στάδιο αυτό, με το 23% μάλιστα να δηλώνει πιο ευτυχισμένο από ποτέ. Από βιολογικής απόψεως, οι ειδικοί αναφέρουν ότι κατά τη συγκεκριμένη περίοδο τα επίπεδα της ορμόνης βασοπρεσίνης αυξάνονται, γεγονός που ενισχύει το συναίσθημα της εγγύτητας και του δεσίματος μεταξύ των συντρόφων. Η ωκυτοκίνη πάλι έρχεται να εμβαθύνει τα συναισθήματα αυτά.

«Το πέμπτο στάδιο του έρωτα συνοδεύεται από συναισθήματα πραγματικής ευτυχίας. Ο οργανισμός τότε απελευθερώνει ορμόνες οι οποίες βοηθούν το ζευγάρι να δεθεί ακόμη περισσότερο» καταλήγει η δρ Παπαδόπουλος.

Ακραίες θύελλες σαρώνουν τον Ουρανό. Uranus storms spark excitement

Εντυπωσιακά φαινόμενα εντοπίστηκαν στον πλανήτη αερίων του ηλιακού μας συστήματος. An infra-red image of Uranus taken from the Keck Observatory in Hawaii. Credit: Press Association

Ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον καθηγητή Ίμκε ντε Πάτερ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Μπέρκλεϊ παρακολουθεί τη δραστηριότητα στον Ουρανό τόσο στο οπτικό, όσο και στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τον πλανήτη σκεπάζουν τεράστια συστήματα νεφών και προκαλούν εξίσου τεράστιες θύελλες. «Ο καιρός στον Ουρανό είναι απίστευτα δραστήριος», δήλωσε ο Ίμκε ντε Πάτερ. Μέχρι στιγμής έχουν παρατηρηθεί, μέσω του τηλεσκοπίου Keck της Χαβάης, οκτώ μεγάλες καταιγίδες στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη, η μία από τις οποίες ήταν η ισχυρότερη που έχει εντοπιστεί ποτέ.

Μια από τις εικόνες των ακραίων φαινομένων που κατέγραψαν τα τηλεσκόπια στον Ουρανό. Infrared images of Uranus (1.6 and 2.2 microns) obtained on Aug. 6, 2014, with adaptive optics on the 10-meter Keck telescope. The white spot is an extremely large storm that was brighter than any feature ever recorded on the planet in the 2.2-micron band. The cloud rotating into view at the lower-right limb grew into the large storm that was seen by amateur astronomers at visible wavelengths. Imke de Pater (UC Berkeley) & Keck Observatory images.

Ακολούθησαν νέες παρατηρήσεις με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο παρατήρησε πληθώρα νεφών σε διάφορα υψόμετρα, καθώς και πολλαπλές θύελλες που εκτείνονται σε μία απόσταση άνω των 9.000 χιλιομέτρων. Τα φωτεινά νέφη πιθανότατα δημιουργούνται από αέρια όπως το μεθάνιο, που υψώνονται στην ατμόσφαιρα και συμπυκνώνονται σε πάγους από μεθάνιο με μεγάλη ανακλαστικότητα. Οι ανακοινώσεις έγιναν σε συνέδριο της Αστρονομικής Αμερικανικής Εταιρείας που διαξάγεται στην Τουκσόν της Αριζόνα.

 Ο πλανήτης

Εντυπωσιακά φαινόμενα λαμβάνουν χώρα στον Ουρανό. Την παραπάνω εικόνα του πλανήτη έχει τραβήξει το Voyager 2. Voyager 2’s view of Uranus. Credit: NASA

Ο Ουρανός είναι ένας παγωμένος γίγαντας με διάμετρο περίπου τετραπλάσια του πλανήτη μας και απέχει από τον Ήλιο 30 φορές περισσότερο από ό,τι η Γη. Έχει μια ατμόσφαιρα από υδρογόνο και ήλιο και λιγοστό μεθάνιο, που της προσδίδει τη γαλαζωπή απόχρωσή της. 

New infrared images of Uranus show details not seen before. Credit: NASA/ESA/L. A. Sromovsky/P. M. Fry/H. B. Hammel/I. de Pater/K. A. Rages

Επειδή ο πλανήτης, αντίθετα με τη Γη, δεν έχει εσωτερική γεωλογική δραστηριότητα και κάποια εσωτερική πηγή θερμότητας, η ατμοσφαιρική δραστηριότητά του, όπως πίστευαν ως τώρα οι αστρονόμοι, επηρεάζεται αποκλειστικά από την ηλιακή ακτινοβολία, η οποία όμως αυτή την εποχή είναι ιδιαίτερα εξασθενημένη στο βόρειό ημισφαίριό του. Αυτό ακριβώς ξενίζει τους επιστήμονες, οι οποίοι αδυνατούν να εξηγήσουν την αιτία της πρόσφατης θυελλώδους δραστηριότητας στην ατμόσφαιρα του Ουρανού.

Μοναδικά φαινόμενα

Animation showing the movement of the bright spot as Uranus rotated over a two-hour period on Oct. 4, 2014. The infrared images were taken at the Pic du Midi telescope in the French Pyrénées. Courtesy of Marc Delcroix and F. Colas (S2P).

Εξάλλου, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, με επικεφαλής τον Έριχ Καρκόσκα, ανακοίνωσαν στο ίδιο αστρονομικό συνέδριο πως ανακάλυψαν ανομοιότητες στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία ανάμεσα στο βόρειο και στο νότιο ημισφαίριο του Ουρανού, κάτι που δεν έχει παρατηρηθεί σε κανέναν άλλο αέριο γίγαντα πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος.

Optical images of Uranus on Sept. 19 and Oct. 2, showing the dramatic appearance of a bright storm on a planet that normally displays only a diffuse bright polar region. Courtesy of amateur astronomer Anthony Wesley, Murrumbateman, Australia.

Αναλύοντας δεδομένα που είχε στείλει το σκάφος «Voyager 2» της NASA, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μερικές περιοχές της ατμόσφαιρας στο νότιο ημισφαίριο περιστρέφονται έως 15% ταχύτερα από ό,τι στο βόρειο. Επίσης διαπιστώθηκε ότι ο νότιος πόλος του Ουρανού διαθέτει μια κηλίδα που περιστρέφεται πέντε ώρες πιο γρήγορα σε σχέση με το μυστηριώδες εσωτερικό του πλανήτη. Προς το παρόν, δεν υπάρχει κάποια εξήγηση γι’ αυτές τις παρατηρήσεις.