«Το στρατόπεδο ετέθη πάλι υπό έλεγχον»

Λουκάς Βενετούλιας, Οι Ανώτατοι, π. 1970.

Άρχισαν να κλονίζονται τα θεμέλια.

Ένας βραχνός λοχίας μας γκρεμίζει στη Νύχτα

με σιδερένιους λοστούς. Ανοιξιάτικα όνειρα

τουφεκίζονται στον αυλόγυρο του Πολυτεχνείου.

Ο στρατοπεδάρχης καπνίζει νευρικά το τσιμπούκι του

καθαρίζει την υγρασία στα τζάμια

και μετράει τους σκοτωμένους απ' το παράθυρο.

Ύστερα σηκώνεται πλένει τα χέρια του

ρίχνει μια φευγαλέα ματιά στον καθρέφτη

λέει ένα σκληρό «αυτός είμαι»

και ξαπλώνει στο κρεβάτι να κοιμηθεί.

Μα πριν αδειάσει το γυάλινο μάτι του στο ποτήρι

σηκώνει με αργές κινήσεις το τηλέφωνο

και καλεί το Επιτελείο: «Στρατηγέ μου,

η εκστρατεία εστέφθη υπό πλήρους επιτυχίας

Το στρατόπεδο ετέθη πάλι υπό έλεγχον

Καληνύχτα σας».

Στέλιος Γεράνης

Πρώτη δημοσίευση στον τόμο Αντιφασιστικά '67-'74 του Κ. Βαλέτα, εκδ. Γραμμή, 1984.

Κτίσματα και τάφροι του 5800 π.Χ. βρέθηκαν στη Μαγούλα Φθιώτιδας, Neolithic houses unearthed in central Greece

Κτίσματα και τάφροι του 5800 π.Χ. βρέθηκαν στη Μαγούλα.

Σε έναν από τους μεγαλύτερους τεχνητούς λόφους που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα, ήρθαν στο φως στη θέση Κουτρουλού Μαγούλας της Φθιώτιδας περισσότερα από 300 πήλινα ειδώλια της Μέσης Νεολιθικής Εποχής, μεταξύ των ετών 5800 έως 5300 π.Χ.

Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους τεχνητούς λόφους που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα. Καλύπτει έκταση περίπου 40 στρεμμάτων, με ύψος 6,6 μέτρα από την πεδιάδα. Ο αριθμός των ευρημάτων είναι αντικειμενικά εντυπωσιακός, αφού θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους αυτής της περιόδου στην Νοτιο - Ανατολική Ευρώπη.

Για τους αρχαιολόγους, η εν λόγω ανακάλυψη μοιάζει λογική, αφού στην περιοχή έζησε κοινότητα μερικών εκατοντάδων ανθρώπων, τα κατάλοιπα της οποίας αποκαλύπτει η ανασκαφική έρευνα που διενεργείται από την Νίνα Κυπαρίσση, επίτιμη διευθύντρια του ΥΠΑΙΘΠΑ.

Στοιχεία του πολιτισμού της εποχής βάσει των ευρημάτων των κτισμάτων

The third field season of the Koutroulou Magoula Archaeology and Archaeological Ethnography project was completed a few days ago

Η τρίτη ανασκαφική περίοδος στον τόπο ολοκληρώθηκε πριν από μερικές ημέρες. Η έρευνα περιελάμβανε γεωφυσική διασκόπηση και τοπογραφική έρευνα δίνοντας την εικόνα της νεολιθικής κοινωνίας που αναπτύχθηκε εκεί.

Όπως αποδείχθηκε μέσω αρχαιολογικής έρευνες, οι κάτοικοί της είχαν κατασκευάσει μια σειρά από κυκλικούς τάφρους που περιέβαλαν τον οικισμό. "Αυτό το έργο θα πρέπει να απαιτούσε την συντονισμένη, συλλογική προσπάθεια ενός σημαντικού αριθμού ατόμων", τονίζει εντυπωσιασμένη η κυρία Κυπαρίσση.

Remains of stone walls at the Koutroulou Magoula site.

Μπορεί να μην υπάρχουν μαρτυρίες για την ύπαρξη κεντρικής εξουσίας στο χώρο κατά τη Μέση Νεολιθική Εποχή, μοιάζει βέβαιο όμως ότι αρκετοί άνθρωποι μπορούσαν να συνεργαστούν και να δουλέψουν συλλογικά για την κατασκευή κοινoτικών και ίσως κοινωνικά ωφέλιμων έργων.

Αυτοί οι άνθρωποι εξάλλου κατασκεύαζαν ιδιαίτερα προσεγμένα σπίτια από πέτρα και πλιθιά, με πέτρινα υποστρώματα δαπέδων. Μερικοί πέτρινοι τοίχοι μάλιστα διατηρούνται πάνω από ένα μέτρο σε ύψος, κάτι ιδιαίτερα σπάνιο για την περίοδο αυτή, που ίσως υποδηλώνει την ύπαρξη εξ ολοκλήρου πέτρινων τοίχων και όχι απλώς πέτρινων θεμελίων, όπως ήταν η επικρατούσα άποψη ως σήμερα άποψη.

Ανασχηματίζεται ο ρόλος της πόλης της Μαγούλας στην Εποχή του Χαλκού

Να σημειωθεί ότι η Μαγούλα αποτέλεσε σημαντικό ιστορικό τόπο και τους επόμενους αιώνες, όπως αποδεικνύει ένας θολωτός τάφος, που κατασκευάστηκε στον κορυφή του λόφου κατά το τέλος της Εποχής του Χαλκού ενώ στα Μεσαιωνικά χρόνια (12ος - 13ος αιώνας μ. Χ.) τουλάχιστον ένα άτομο -εκτιμάται ότι πρόκειται για νεαρή γυναίκα-θάφτηκε ανάμεσα στα νεολιθικά σπίτια.

Small ceramic figurine recovered at the Koutroulou Magoula site.

Η ανασκαφή ξεκίνησε το 2001 και από το 2010 διενεργείται στο πλαίσιο του νέου προγράμματος συνεργασίας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον, μέσω της Βρετανικής Σχολής Αθηνών, με τη συνδιεύθυνση της κυρίας Κυπαρίσση και του κ. Γιάννη Χαμηλάκη.

H ιστορία της ανθρώπινης ύπαρξης σε ένα λεπτό! Our Story in 1 Minute!

Δείτε ένα εντυπωσιακό βίντεο για την κοσμική και βιολογική προέλευση του είδους μας:

Video sources:

Through The Wormhole with Morgan Freeman

Into the Universe with Stephen Hawking

Do We Really Need the Moon? BBC

How Planet Earth Was Made

David Attenborough's First Life

Life

Dinosaurs Alive

Journey to the Edge of the Universe

Last Day of the Dinosaurs

Walking With Cavemen

Human Planet

Mankind: The Story of All of Us

Hubble Ultra Deep Field

Wonders of the Universe

Quest for Fire

Baraka

The Tree of Life

O πλανήτης «Ολιβερ Τουίστ». Lonely 'homeless' planet found for the first time

An artist's impression of lonely 'homeless' planet CFBDSIR2149 Photo: European Southern Observatory

Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι υπάρχουν πλανήτες που είναι «ορφανοί» και περιπλανώμενοι στο κρύο και αφιλόξενο διαστρικό κενό. Οι πλανήτες αυτοί δεν ανήκουν σε κάποιο πλανητικό σύστημα και ακολουθούν μια μοναχική ζωή και πορεία κινούμενοι σε ελεύθερη τροχιά στο Διάστημα. Οι ειδικοί τους έχουν ονομάσει «άστεγους» πλανήτες αλλά μέχρι σήμερα δεν είχαν καταφέρει να εντοπίσουν κάποιον. Διεθνής ομάδα ερευνητών τώρα τα κατάφερε να εντοπίσει τον πρώτο ελεύθερο πλανήτη. Πρόκειται για τον CFBDSIR2149, ένα γιγάντιο πλανήτη με μέγεθος επτά φορές μεγαλύτερο από εκείνο του Δία.

Ο πρώτος «άστεγος»

Την ανακάλυψη έκανε ομάδα επιστημόνων από τον Καναδά και τη Γαλλία χρησιμοποιώντας τα τηλεσκόπια VLT στο Νότιο Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο καθώς και το CFH Telescope που βρίσκεται στη Χαβάη. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο CFBDSIR2149 βρίσκεται σε βρεφική ηλικία αφού υπολογίζουν ότι είναι μόλις 50-120 εκατομμυρίων ετών και έχει θερμοκρασία 400 βαθμών Κελσίου. Ο πλανήτης κινείται σε ελεύθερη τροχιά χωρίς καμία βαρυτική δύναμη να τον δεσμεύει.

This modest dot is “rogue” planet CFBDSIR2149-0403, as seen in the infrared

Ο CFBDSIR2149 κινείται σε μια περιοχή όπου βρίσκεται ένα αστρικό σμήνος που αποτελείται από 30 νεαρά άστρα. Το σμήνος είναι γνωστό ως AB Doradus Moving Group και οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο CFBDSIR2149 ήταν μέρος κάποιου πλανητικού συστήματος που άρχισε να δημιουργείται σε κάποιο απ' αυτά τα άστρα αλλά κάτι συνέβη κατά τη διαδικασία του σχηματισμού του και απομακρύνθηκε από την «εστία» του. Η ανακάλυψη αναμένεται να δώσει νέα πολύτιμα στοιχεία για τους «άστεγους» πλανήτες.

This video shows an artist's impression of the free-floating planet CFBDSIR J214947.2-040308.9. In the first part of the sequence the planet appears as a dark disc in visible light, silhouetted against the star clouds of the Milky Way. This is the closest such object to the Solar System and the most exciting candidate free-floating planet found so far. It does not orbit a star and hence does not shine by reflected light; the faint glow it emits can only be detected in infrared light. In the final sequence we see an infrared view of the object with the central parts of the Milky Way as seen by the VISTA infrared survey telescope as background. The object appears blueish in this near-infrared view because much of the light at longer infrared wavelengths is absorbed by methane and other molecules in the planet's atmosphere. In visible light the object is so cool that it would only shine dimly with a deep red colour when seen close-up.

Astronomers using ESO's Very Large Telescope and the Canada-France-Hawaii Telescope have identified a body that is very probably a planet wandering through space without a parent star. This is the most exciting free-floating planet candidate so far and the closest such object to the Solar System at a distance of about 100 light-years. Its comparative proximity, and the absence of a bright star very close to it, has allowed the team to study its atmosphere in great detail. This object also gives astronomers a preview of the exoplanets that future instruments aim to image around stars other than the Sun. Credit: ESO/P. Delorme/Nick Risinger (skysurvey.org)/R. Saito/VVV