Τυχαία
πόζα, βαρεμάρα ή συμβολισμός; 14 March 1951: Arthur Sasse was amongst the pack of
photographers hounding Albert Einstein as he left his 72nd birthday celebration
but the only one to get this shot of him playfully sticking his tongue out.
This crop (from a wider image showing his companions in the back of a car) was
chosen by Einstein himself to put on greetings cards to be sent out to friends.
The photograph, arguably one of the best known press photographs of any 20th
century personality, established a public image of Einstein as the 'nutty
professor' rather than the nobel prize-winning physicist who developed the
theory of general relativity. The theoretical physicist Albert Einstein sticks
his tongue out while leaving his 72nd birthday celebration on 14 March 1951.
Sasse's oft-parodied photograph has appeared on everything from mugs and
posters to t-shirts and mouse mats. Illustration: Photograph:
Arthur Sasse/ AFP
Είναι
14 Μαρτίου του 1951 και είναι και τα γενέθλιά του. Ο Albert Einstein έχει
κανονίσει να τα γιορτάσει με φίλους στο κλαμπ του Princeton, δίπλα στο ομώνυμο
Πανεπιστήμιο στο New Jersey. Αφού έσβησε τα 72 του κεράκια, σηκώθηκε να φύγει
με ένα φιλικό ζευγάρι που θα τον πήγαινε στο σπίτι με το αυτοκίνητο.
Λίγα
δευτερόλεπτα πριν το διάσημο κλικ ο Einstein δεν κρύβει την κούραση και τη
βαρεμάρα του.
Ο
Einstein είναι χαλαρός αλλά εμφανώς κουρασμένος και θέλει απλώς να επιστρέψει
στο σπίτι του. Από το πρωί οι φωτορεπόρτερ τον ακολουθούν και έχει βαρεθεί να
τους χαρίζει τυπικά χαμόγελα. Μόλις έχει καθίσει επιτέλους στην πίσω θέση του
αυτοκινήτου ανάμεσα στον Frank και τη σύζυγό του. Τα φλας δεν σταματούν να
απαθανατίζουν έναν άνθρωπο φανερά κουρασμένο με ύφος βαρεμάρας. Ένας φωτογράφος
πλησιάζει και του ζητάει ένα τελευταίο χαμόγελο. Ο νομπελίστας φυσικός απλώς
γουρλώνει τα μάτια, βγάζει την γλώσσα και του χαρίζει την πιο διάσημη πόζα του.
Σε
μόλις τέσσερις μέρες η φωτογραφία διέσχισε τον Ατλαντικό για να γίνει
πρωτοσέλιδο στις ευρωπαϊκές εφημερίδες.
Ο
φωτογράφος ονομάζεται Arthur Sasse και δουλεύει στο αμερικανικό πρακτορείο τύπου
UPI ή αλλιώς United Press International και μόλις έχει βγάλει μία ιστορική
φωτογραφία. Την έβγαλε βιαστικά αφού η γκριμάτσα ήρθε αναπάντεχα ενώ αυτός
περίμενε στην καλύτερη ένα συγκαταβατικό χαμόγελο. Λέγεται μάλιστα ότι η
αυθεντική φωτογραφία είναι εντελώς λάθος καδραρισμένη και κόπηκε καλύτερα στην
πορεία. Τις επόμενες εβδομάδες η εικόνα αυτή θα τυπωθεί σε χιλιάδες εφημερίδες
ανά τον κόσμο.
Αυτή
η πόζα, όπως δήλωσε λίγο καιρό αργότερα ο ίδιος ο Einstein, εκφράζει την
αποστροφή του απέναντι στην εξουσία και τις εντολές της.
Ο
ίδιος ο Einstein λίγο καιρό αργότερα σε μία συνέντευξή του ενάντια στον
μακαρθισμό και τις ρατσιστικές συμπεριφορές αναφέρει: «Αυτή η πόζα αποτυπώνει
πολύ καλά την συμπεριφορά μου. Πάντα είχα δυσκολία να δεχτώ την εξουσία και τις
εντολές. Το να βγάλω τη γλώσσα σε έναν φωτογράφο που περιμένει προφανώς μία πιο
πρέπουσα πόζα αντιπροσωπεύει την άρνησή μου να παίξω με τους κανόνες του
παιχνιδιού αφού αρνούμαι να χαρίσω μία εικόνα του εαυτού μου κλασική και
σύμφωνη με τις νόρμες».
Ο
νομπελίστας φυσικός γούσταρε τόσο την συγκεκριμένη φωτογραφία που λέγεται ότι
παρήγγειλε από τον Arthur Sasse εννιά κόπιες της σε μεγάλο μέγεθος για
προσωπική του χρήση. Χάρισε μάλιστα μία από αυτές στον φίλο του δημοσιογράφο
του ABC Howard K. Smith, γράφοντας από πίσω στα γερμανικά μία μικρή αφιέρωση
που έλεγε: «Μία πόζα που αγαπάτε αφού απευθύνεται σε όλη την ανθρωπότητα. Ένας
πολίτης μπορεί να κάνει αυτό που κανένας διπλωμάτης δεν θα τολμούσε. Ο πιστός
και ευγνώμων ακροατής σας, Α. Einstein, 1953».
Η
φωτογραφία αυτή με την χειρόγραφη αφιέρωση πουλήθηκε 74.324 δολάρια σε
δημοπρασία το 2009, κάτι που την κάνει να είναι η πιο ακριβή φωτογραφία του
Einstein στην ιστορία. Έκτοτε βρίσκεται
στα χέρια του αμερικανού συλλέκτη David Waxman που δηλώνει πολύ περήφανος αφού
«η ευκαιρία να αγοράσεις μία τέτοια κλασική φωτογραφία έρχεται μόνο μία φορά
στη ζωή μας».