The high
temperatures of the meteorite impact 12,900 years ago produced mm-sized
spherules of melted glass with the mullite and corundum crystal structure shown
here. Credit: Mukul Sharma
Η
δραματική αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος πριν από 13.000 χρόνια προκλήθηκε από
την πρόσκρουση ενός μεγάλου αστεροειδή στην περιοχή του σημερινού Κεμπέκ,
υποστηρίζουν εκ νέου ερευνητές στις ΗΠΑ.
Η
μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην αμερικανική επιθεώρηση PNAS, αφορά την
περίοδο της λεγόμενης «Νεότερης Δρυάδος», μιας περιόδου χαμηλών θερμοκρασιών
που άρχισε πριν από 12.900 χρόνια και διήρκεσε 1.300 χρόνια (παίρνει το όνομά
της από το αλπικό λουλούδι Dryas octopetala).
Περίοδος
δραστικών μεταβολών
An artist’s
rendition of mastodons, camels and a ground sloth before the environmental
changes of the Younger Dryas led to their extinction. Credit: Barry Roal
Carlsen, University of Wisconsin
Ήταν
μια περίοδος δραστικών μεταβολών για ολόκληρο τον πλανήτη και ειδικά για τη
Βόρεια Αμερική, όπου εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς όλα τα γιγαντόσωμα ζώα που
ζούσαν εκεί την τελευταία περίοδο των παγετώνων, από τα τριχωτά μαμούθ μέχρι τα
σπαθόδοντα αιλουροειδή και τους γιγάντιους βραδύποδες.
Σύμφωνα
με την κρατούσα θεωρία, η θερμοκρασία έπεσε όταν κατέρρευσε ένα γιγάντιο τείχος
από πάγο στη Βόρεια Αμερική, με αποτέλεσμα να καταλήξουν στον ωκεανό τεράστιες
ποσότητες γλυκού, ψυχρού νερού. Αυτό διατάραξε τα ωκεάνια ρεύματα που
μεταφέρουν θερμό νερό από τους τροπικούς προς τον βορρά και βύθισε έτσι τον
πλανήτη στο ψύχος.
Πολλοί
όμως πιστεύουν ότι η πραγματική αιτία ήταν η πρόσκρουση ενός αστεροειδή, η
οποία προκάλεσε εκτεταμένες πυρκαγιές και γέμισε την ατμόσφαιρα με τέφρα.
Η
ιδέα είναι αμφιλεγόμενη, υποστηρίζεται όμως από τουλάχιστον 11 μελέτες τα
τελευταία χρόνια, όπως για παράδειγμα αυτή.
Η
νέα μελέτη
Using a binocular
microscope, Dartmouth geochemist Mukul Sharma examines impact-derived spherules
that he and his colleagues regard as evidence of a climate-altering meteor or
comet impact 12,900 years ago. Credit: Eli
Burakian
Στη
νέα έρευνα, ο Μούκουλ Σάρμα και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο Ντάρτμαθ του
Νιου Χάμπσαϊρ αναφέρουν ότι βρήκαν πιο πειστικές ενδείξεις: σφαιρίδια λιωμένων
πετρωμάτων που εκτοξεύτηκαν από το Κεμπέκ του Καναδά και έφτασαν μέχρι την
Πενσιλβάνια και το Νιου Τζέρσι.
Τα
σφαιρίδια ανακτήθηκαν από ιζήματα που χρονολογούνται στην εποχή της Νεότερης
Δρυάδος. Τα γεωχημικά και ορυκτολογικά προφίλ τους είναι πανομοιότυπα με τα
χαρακτηριστικά του νότιου Κεμπέκ, διαβεβαιώνουν οι ερευνητές.
Ενισχύεται
η θεωρία της κοσμικής πρόσκρουσης
H πρόσκρουση φαίνεται ότι εκτίναξε πετρώματα από το Κεμπέκ μέχρι
την Πενσιλβάνια.
Τα
νέα στοιχεία πιθανώς ενισχύουν τη θεωρία της κοσμικής πρόσκρουσης, ωστόσο
τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί οριστικό μέχρι να βρεθεί ο κρατήρας μιας τέτοιας
πρόσκρουσης και να χρονολογηθεί στην εποχή της Νεότερης Δρυάδας.
Υπάρχει
ωστόσο το ενδεχόμενο η κατάσταση να είναι πιο περίπλοκη. Όπως δηλώνει ο δρ
Σάρμα, «δεν αποκλείεται να υπήρξαν πολλές ταυτόχρονες προσκρούσεις για να
φέρουν τις εκτεταμένες περιβαλλοντικές μεταβολές της Νεότερης Δρυάδος. Μέχρι
σήμερα δεν έχουν βρεθεί κρατήρες πρόσκρουσης, ωστόσο η μελέτη μας θα μας
βοηθήσουμε να εντοπίσουμε έναν από αυτούς».
