Νέα ευρήματα στην ανασκαφή του κάστρου Βελίκας

Άποψη του κάστρου της Βελίκας. Βρίσκεται σε κατάφυτο λόφο στη βόρεια άκρη της παραλίας της Βελίκας και δίπλα στη μονή του Θεολόγου. Μοναδική οχυρωματική θέση, που έλεγχε όλη την παραλία από το Δερματά μέχρι το Μαυροβούνι και απετέλεσε, σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, τη θέση της αρχαίας Μελιβοίας. Διατηρεί οχύρωση τριών περιόδων, από την αρχαία μέχρι την κυρίως βυζαντινή περίοδο. Στους πρόποδες του λόφου υπήρχαν τα νεκροταφεία, ενώ η πόλη θα πρέπει να απλωνόταν στην ελεύθερη έκταση μέχρι την παραλία.

Ως σημαντικό μνημείο, θρησκευτικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής αναδεικνύουν την εκκλησία του κάστρου Βελίκας, Δήμου Αγιάς, τα ευρήματα της πέμπτης ανασκαφικής περιόδου, που διεξήχθη φέτος, στο πλαίσιο του πενταετούς ερευνητικού προγράμματος το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού μεταξύ της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας – Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας.

Στη διάρκεια της φετινής ανασκαφής ολοκληρώθηκε η έρευνα της τρίκλιτης βασιλικής του 6ου αιώνα.

Στη διάρκεια της φετινής ανασκαφής ολοκληρώθηκε η έρευνα της εκκλησίας, που είναι μια τρίκλιτη βασιλική του 6ου αιώνα, και συνεχίστηκε η αποκάλυψη των κτιρίων του άμεσου περιβάλλοντος χώρου της. Τα έξοδα της πανεπιστημιακής αποστολής κάλυψε ο Δήμος Αγιάς, ενώ την ευθύνη του προγράμματος είχαν ο καθηγητής Αρχαιολογίας, Γιάννης Βαραλής, και η αρχαιολόγος Σταυρούλα Σδρόλια.

Εύρημα από την ανασκαφή στο Κάστρο Βελίκας.

Σημαντικά αποτελέσματα προέκυψαν στη λεγόμενη «οικία του ιερέα» στη νότια πλευρά, όπου είχε βρεθεί πέρυσι ποτήριο Θείας Κοινωνίας και φιαλίδιο μύρου. Φέτος, εκτός από την άφθονη κεραμική του 6ου αι. μ.Χ., βρέθηκε χάλκινος μικρός δίσκος, υαλόλιθος, του χαρακτηριστικού τύπου για διακόσμηση πολυτελών κιβωτιδίων και αρκετά Ιουστινιάνεια νομίσματα κοπής Θεσσαλονίκης, που πιστοποιούν ότι το κάστρο ανήκε στη σφαίρα επιρροής της Θεσσαλονίκης, από την οποία εξαρτώνταν και η φρουρά.

Επίσης, αποκαλύφθηκαν για πρώτη φορά τα βόρεια προσκτίσματα του ναού, που καταλαμβάνουν όλο το μήκος εξωτερικά του βορείου κλίτους και ο ρόλος τους τελεί υπό έρευνα.

Εύρημα από την ανασκαφή στο Κάστρο Βελίκας.

Τα κινητά ευρήματα, όπως και των άλλων ανασκαμμένων κτιρίων του κάστρου, που πρόσφατα αναδείχθηκαν μέσω του ΕΣΠΑ, πιστοποιούν για πρώτη φορά τις εμπορικές σχέσεις της περιοχής με πολλά κέντρα του Αιγαίου και της Μαύρης Θάλασσας. Στις σχέσεις αυτές κεντρικό ρόλο διαδραμάτιζε η διακίνηση ελαιολάδου, που έφτανε μέχρι τα σύνορα του Δούναβη για την τροφοδοσία του στρατού.

Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων (Δελτίο Τύπου).

Και άλλη παγωμένη οροσειρά στον Πλούτωνα. NASA’s New Horizons Finds Second Mountain Range in Pluto’s ‘Heart’

Μια από τις εικόνες της δεύτερης παγωμένης οροσειράς που εντόπισε το New Horizons στον Πλούτωνα. Βρίσκεται σε απόσταση 110 χλμ από εκείνη που εντόπισε πριν λίγες μέρες το σκάφος New Horizons. A newly discovered mountain range lies near the southwestern margin of Pluto’s Tombaugh Regio (Tombaugh Region), situated between bright, icy plains and dark, heavily-cratered terrain. This image was acquired by New Horizons’ Long Range Reconnaissance Imager (LORRI) on July 14, 2015 from a distance of 48,000 miles (77,000 kilometers) and sent back to Earth on July 20. Features as small as a half-mile (1 kilometer) across are visible. Image Credit: NASA/JHUAPL/SWRI

Συνεχίζει να εντυπωσιάζει τους επιστήμονες ο Πλούτωνας αφού είναι πολύ πιο ενδιαφέρον κόσμος από όσο πίστευαν οι επιστήμονες. Το σκάφος New Horizons που βρίσκεται από τις 14 Ιουλίου στο σύστημα του πλανήτη νάνου του ηλιακού μας μεταδίδει εικόνες και δεδομένα που αποκαλύπτουν συνεχώς νέα και «απρόσμενα» χαρακτηριστικά του Πλούτωνα. Πριν από λίγες μέρες το New Horizons εντόπισε στον πλανήτη νάνο μια οροσειρά τα βουνά της οποίας αποτελούνται από πάγο. Η ανακάλυψη προκάλεσε αίσθηση αφού είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται… παγόβουνα πάνω στην επιφάνεια ενός σώματος στο ηλιακό μας σύστημα. Οι νέες εικόνες που έστειλε το New Horizons αποκάλυψαν την ύπαρξη άλλης μιας παγωμένης οροσειράς στον Πλούτωνα.

Σύμφωνα με τα μέλη της αποστολής του New Horizons η οροσειρά αυτή βρίσκεται σε απόσταση περίπου 110 χλμ από την άλλη και οι κορυφές τους βρίσκονται σε ύψη που κυμαίνονται από χίλια ως χιλιαεξακόσια μέτρα.

Στις νέες εικόνες που έστειλε το New Horizons απεικονίζονται και δύο από τους δορυφόρους του η Νύχτα (αριστερά) και η Ύδρα (δεξιά). Pluto’s moon Nix (left), shown here in enhanced color as imaged by the New Horizons Ralph instrument, has a reddish spot that has attracted the interest of mission scientists. The data were obtained on the morning of July 14, 2015, and received on the ground on July 18. At the time the observations were taken New Horizons was about 102,000 miles (165,000 km) from Nix. The image shows features as small as approximately 2 miles (3 kilometers) across on Nix, which is estimated to be 26 miles (42 kilometers) long and 22 miles (36 kilometers) wide. Pluto’s small, irregularly shaped moon Hydra (right) is revealed in this black and white image taken from New Horizons’ LORRI instrument on July 14, 2015, from a distance of about 143,000 miles (231,000 kilometers). Features as small as 0.7 miles (1.2 kilometers) are visible on Hydra, which measures 34 miles (55 kilometers) in length. Image Credit: NASA/JHUAPL/SWRI

Εκτός από την νέα οροσειρά το New Horizons έστειλε και νέες εικόνες των δορυφόρων του Πλούτωνα. Πέντε είναι οι γνωστοί δορυφόροι του Πλούτωνα: Ο Χάροντας, η Στυξ, η Νύχτα, ο Κέρβερος και η Ύδρα.

Η Νύχτα και η Ύδρα είναι ο δεύτερος και τρίτος κατά σειρά δορυφόρος που ανακαλύφθηκαν μετά τον Χάροντα. Μπορεί να έχουν το ίδιο μέγεθος αλλά η ομοιότητες τελειώνουν εκεί.

Το διαστημικό σκάφος «Νέοι Ορίζοντες» μας έστειλε την πρώτη έγχρωμη φωτογραφία της Νύχτας. Στην εικόνα αυτή αναδεικνύεται μια περίεργη περιοχή σε σχήμα φασολιού, με μέγεθος 42×36 χιλιόμετρα.

Όσον αφορά την Ύδρα, στην πιο καθαρή εικόνα που μας έστειλε το «New Horizons», φαίνεται να έχει ακανόνιστο σχήμα που μοιάζει με την πολιτεία του Michigan. Η εικόνα αυτή λήφθηκε στις 14 Ιουλίου 2015 από απόσταση 231,000 χιλιομέτρων και στην επιφάνεια του δορυφόρου φαίνονται δυο μεγάλοι κρατήρες. Οι επιστήμονες εκτιμούν από την φωτογραφία ότι οι διαστάσεις της Ύδρας είναι 55 χιλιόμετρα μήκος και 40 χιλιόμετρα πλάτος.

Αυτό το νέο πακέτο εικόνων έφθασε στο κέντρο της αποστολής στις 20 Ιουλίου και όπως ανακοίνωσε η NASA νέες εικόνες αναμένονται να φθάσουν την Παρασκευή οπότε πιθανώς να έχουμε ανακοινώσεις για κάποια νέα ανακάλυψη στον παγωμένο κόσμο στην άκρη του ηλιακού μας συστήματος.