Νεκροταφείο κομητών που φιλοξενεί και... Λαζάρους. Astronomers Discovery a Graveyard for Comets

Εντοπίστηκε νεκροταφείο κομητών αλλά κάποιοι από αυτούς καταφέρνουν να φτάσουν μέχρι τον Ήλιο και... ανασταίνονται. An artist's concept of an asteroid belt orbiting a star like the Sun. Credit: NASA/JPL-Caltech 

Μια ομάδα αστρονόμων του Πανεπιστημίου Anitoquia στην Κολομβία ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός νεκροταφείου κομητών. Οι ερευνητές, που καθοδηγούνται από τον αστρονόμο Ignacio Ferrin, περιγράφουν πως κάποια από αυτά τα αντικείμενα, ανενεργά για εκατομμύρια χρόνια, έχουν επιστρέψει στη ζωή, αποκτώντας δίκαια την επωνυμία «κομήτες Λάζαροι».

Αυτές οι εικόνες αναπαριστούν την ζώνη των αστεροειδών, που βρίσκεται ανάμεσα στον Ήλιο [μαζί με τους τέσσερις πιο κοντινούς στον Ήλιο πλανήτες] και τον Δία, όπως είναι σήμερα και όπως ήταν στις αρχές του Ηλιακού Συστήματος. Η πάνω εικόνα δείχνει το μέχρι τώρα μοντέλο για τη ζώνη των αστεροειδών. Απαρτίζεται σε μεγάλο βαθμό από βραχώδες υλικό. Η μεσαία εικόνα δείχνει το νέο προτεινόμενο μοντέλο, με έναν μικρό αριθμό ενεργών κομητών και έναν πληθυσμό αδρανών κομητών. Το κάτω διάγραμμα δείχνει πως ήταν η ζώνη των αστεροειδών στις απαρχές του Ηλιακού Συστήματος, με έντονη δραστηριότητα κομητών. These illustrations show the asteroid belt in the present day and in the early Solar System, located between the Sun (at centre) and four terrestrial planets (near the Sun) and Jupiter (at bottom left). The top image shows the conventional model for the asteroid belt; largely composed of rocky material. The middle image shows the proposed model, with a small number of active comets and a dormant cometary population. The lower diagram shows how the asteroid belt might have looked in the early Solar System, with vigorous cometary activity. (Credit: Ignacio Ferrin / University of Anitoquia)

Όπως αναφέρει ο Ignacio Ferrin, «φανταστείτε όλους αυτούς τους αστεροειδείς να περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο για αιώνες, χωρίς ίχνος δραστηριότητας. Έχουμε διαπιστώσει ότι ορισμένοι από αυτούς, τελικά, δεν είναι νεκροί βράχοι, αλλά αδρανείς κομήτες οι οποίοι μπορούν ακόμα να επιστρέψουν στη ζωή αν αυξηθεί λίγο περισσότερο η ενέργεια που λαμβάνουν από τον Ήλιο.»

Οι «βρώμικες χιονόμπαλες», όπως είχε αποκαλέσει τους κομήτες ο αμερικανός αστρονόμος Fred Whipple το 1949 λόγω της περιεκτικότητάς τους σε σκόνη και πάγο, θεωρείται ότι προέρχονται από δύο τοποθεσίες, πολύ μακριά από τον Ήλιο: από τη Ζώνη του Kuiper και από το νέφος του Oort. Αυτό εξηγεί γιατί οι κομήτες χρειάζονται χιλιάδες χρόνια για να ολοκληρώσουν την ελλειπτική τους πορεία γύρω από τον Ήλιο και γιατί αυτοί οι σπάνιοι επισκέπτες δεν έχουν καταγραφεί ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία. Υπάρχουν ωστόσο περίπου 500 κομήτες μικρής περιόδου, όπως λέγονται, των οποίων η τροχιά εκτρέπεται λόγω της βαρυτικής έλξης του Δία, και επιστρέφουν ανά διαστήματα, που κυμαίνονται από λίγα χρόνια μέχρι ένα-δύο αιώνες.

New observations from NASA's NEOWISE project reveal the hidden nature of centaurs, objects in our solar system that have confounded astronomers for resembling both asteroids and comets. The centaurs, which orbit between Jupiter and Neptune, were named after the mythical half-horse, half-human creatures called centaurs due to their dual nature. This artist's concept shows a centaur creature together with asteroids on the left and comets at right. (Credit: NASA/JPL-Caltech)

Όπως αναφέρει ο Ferrin, τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν βρεθεί τουλάχιστον 12 ενεργοί κομήτες στην κύρια αστεροειδή ζώνη. Μέχρι τώρα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι η συγκεκριμένη περιοχή αποτελεί μία χωματερή διαστημικών βράχων, μπάζα από έναν αγέννητο πλανήτη.

Η νέα μελέτη όμως δείχνει πως ουσιαστικά πρόκειται για ένα τεράστιο νεκροταφείο αρχαίων αδρανών κομητών, οι οποίοι επέστρεψαν στη ζωή μετά τη μετακίνησή τους πιο κοντά στον Ήλιο. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν ένα μικρό σπρώξιμο από τη βαρυτική δύναμη του Δία αλλάξει την πορεία της τροχιάς του κομήτη, μικραίνοντας ελάχιστα την απόστασή του από τον Ήλιο. Η μικρή αυτή αλλαγή στη μέση θερμοκρασία από τη μείωση της απόστασης μετατρέπει ποσότητα πάγου σε αέριο που σπρώχνεται από το φως και τους ηλιακούς ανέμους προς τα πίσω, σχηματίζοντας τη χαρακτηριστική ουρά αερίου και σκόνης που ακολουθεί τον κομήτη.

"Αυτά τα αντικείμενα είναι ‘Κομήτες Λάζαροι’, που επιστρέφουν στη ζωή μετά από αδράνεια χιλιάδων ή εκατομμυρίων ετών. Δυνητικά, κάθε ένας από τις πολλές χιλιάδες των ήσυχων γειτόνων τους μπορεί να κάνει ακριβώς το ίδιο”, σύμφωνα με τον Ferrin. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύονται στο Oxford University Press journal Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Στο Κάστρο του Πλαταμώνα, The Castle at Platamonas

Το Κάστρο του Πλαταμώνα, είναι κάστρο - πόλη της μεσοβυζαντινής περιόδου (10ος μΧ αιώνας), κτισμένο στις νοτιανατολικές υπώρειες του Ολύμπου, σε θέση στρατηγική που ελέγχει τον δρόμο Μακεδονίας - Θεσσαλίας - Νότιας Ελλάδας.

The Platamon Castle is a Crusader castle (built between 1204 and 1222) in northern Greece and is located southeast of Mount Olympus, in a strategic position which controls the exit of the Tempe valley, through which passes the main road connecting Macedonia with Thessaly and southern Greece. The tower (donjon), which overlooks the highway, is an imposing medieval fortress.

Important discoveries are the board of Hellenistic\ wall, that confirm the suggestion that on this position was the ancient Greek cityHerakleion and the gate in the wall of the donjon. The core of the city Herakleion remains to be found, but it is posited that it is located on the northwest side of the castle's hill due to shells and coins found during recent excavations.

Ανασκαφή του 1995 εντόπισε ίχνη ελληνιστικού τείχους (4ος αιώνας) που επιβεβαιώνουν τις απόψεις ότι στη θέση αυτή υπήρχε η αρχαία πόλη Ηράκλειο, "πρώτη πόλις Μακεδονίας..." μετά τα Τέμπη σύμφωνα με πηγή του 360 πΧ. Το Βυζαντινό τείχος συντηρήθηκε από τους Φράγκους μετά το 1204 και τους βυζαντινούς τον 14ο αιώνα, στο τέλος του οποίου καταλαμβάνεται από τους Τούρκους, που επίσης επισκευάζουν αλλά εξακολουθεί να κατοικείται από Χριστιανούς. Στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο (1941) βομβαρδίζεται από τα γερμανικά στρατεύματα. 

Το όνομα Πλαταμώνας το οποίο προέρχεται από τη λέξη πλαταμών (-ώνος) και σημαίνει πλατύς βράχος, ακρωτηριώδης, εντός της θαλάσσης και αναφερόταν αρχικώς στην ακρόπολη της Ηράκλειας, και αργότερα όταν η πόλη περιορίσθηκε εντός του κάστρου στην εικόνα που δίνει ο λόφος του κάστρου καθώς προσεγγίζετε από τη θάλασσα.