Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Πέμπτη 24 Μαΐου 2018

Εντοπίστηκε μια «μαύρη χήρα» του Σύμπαντος. Astronomers scrutinize Black Widow pulsar

Πρόκειται για ένα άστρο νετρονίου που «κατασπαράσσει» το κοσμικό ταίρι του. Καλλιτεχνική απεικόνιση του εντυπωσιακού φαινομένου με το πάλσαρ (δεξιά στην εικόνα) να απορροφά την ύλη του γειτονικού του άστρου. The pulsar PSR B1957+20 is seen in the background through the cloud of gas enveloping its brown dwarf star companion. Credit: Dr. Mark A. Garlick; Dunlap Institute for Astronomy & Astrophysics, University of Toronto

Καναδοί αστρονόμοι ανακοίνωσαν ότι έκαναν μια από τις πλέον υψηλής ανάλυσης παρατηρήσεις στην ιστορία της αστρονομίας, παρατηρώντας δύο περιοχές έντονης ακτινοβολίας, σε απόσταση 20 χιλιομέτρων η μία από την άλλη, σε ένα άστρο νετρονίων (πάλσαρ) σε απόσταση 6.500 ετών φωτός από τη Γη.

They observed 2 intense regions of radiation on this rapidly spinning pulsar some 6,500 light-years away. “Like seeing a flea on the surface of Pluto,” they said. Here’s a composite X-ray (red/white) and optical (green/blue) image of the Black Widow pulsar, aka PSR B1957+20. The image shows an elongated cloud, or cocoon, of high-energy particles flowing behind the rapidly rotating pulsar (the white point-like source). Astronomers have announced a highly detailed observation of this distant pulsar, which they accomplished using the gas in this cloud, or cocoon, as a magnifier. This image, from 2001, is via Chandra.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Ρόμπερτ Μέιν του Ινστιτούτου Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου του Τορόντο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο Nature, δήλωσαν ότι «η παρατήρηση είναι ισοδύναμη με το χρησιμοποιήσεις ένα γήινο τηλεσκόπιο για να δεις ένα ψύλλο πάνω στην επιφάνεια του Πλούτωνα». Οι αστρονόμοι μελέτησαν το άστρο νετρονίων με την ονομασία PSR B1957+20, ένα από τα μεγαλύτερα που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα, το οποίο περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του σαν σβούρα, κάνοντας πάνω από 600 περιστροφές το δευτερόλεπτο.

Καθώς γυρνάει, εκπέμπει δέσμες ισχυρής ακτινοβολίας από δύο καυτά σημεία στην επιφάνειά του. Το πάλσαρ έχει -σε απόσταση μόνο δύο εκατομμυρίων χιλιομέτρων- ένα άλλο άστρο ως σύντροφο, ένα ψυχρό καφέ νάνο, με διάμετρο το ένα τρίτο του Ήλιου μας, που είναι βαρυτικά «κλειδωμένος» γύρω από το πάλσαρ, κάνοντας μια πλήρη περιφορά γύρω του κάθε εννέα ώρες.

Artist’s concept of the B1957+20 system, moving through space, surrounded by a cloud of gas. The companion star is too close to the pulsar to be visible at this scale. Read more about this image via Wikimedia Commons.

Το άστρο αυτό, που βομβαρδίζεται από την ακτινοβολία του άστρου νετρονίων, έχει μια ουρά αερίων, η οποία θυμίζει κομήτη. Τα αέρια αυτά λειτουργούν ως μεγεθυντικός φακός μπροστά από το πάλσαρ, πράγμα που επέτρεψε την τόσο υψηλής ανάλυση παρατήρηση. Τα πάλσαρ σε τέτοιου είδους «ζευγάρια» λέγονται «μαύρες χήρες», όπως οι ομώνυμες αράχνες που τρώνε τους συντρόφους τους, επειδή σταδιακά το άστρο νετρονίων θα εξαερώσει τον καφέ νάνο. Εκτός από την υψηλής ανάλυσης παρατήρηση, που έγινε με το ραδιοτηλεσκόπιο Αρεσίμπο, η νέα μελέτη μπορεί να ρίξει φως και στις μυστηριώδεις «Γρήγορες Ραδιο-Εκλάμψεις» (FRBs).

Πηγές: Pulsar emission amplified and resolved by plasma lensing in an eclipsing binary, Nature (2018). 10.1038/s41586-018-0133-z , www.nature.com/articles/s41586-018-0133-z - http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=982411







«Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου» στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. 'Countless Aspects of Beauty in Ancient Art' at the National Archaeological Museum of Athens

Τμήμα μαρμάρινου δίσκου με ανάγλυφη γυναικεία κεφαλή, πιθανώς η Αφροδίτη. Από τη Μήλο. Γύρω στο 460-450 π.Χ. (φωτογράφος: Γιάννης Πατρικιάνος). © Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο/ΤΑΠ. Part of marble disc with relief female head, probably Aphrodite. From Melos. Around 460-450 B.C. (photographer: Giannis Patrikianos) (© National Archaeological Museum/ Archaeological Receipts Fund

Πηγή αστείρευτης έμπνευσης και αιτία βαθιάς αισθητικής συγκίνησης, το Ωραίο, αποτυπώνεται οπτικά στα αρχαία έργα τέχνης, συνιστώντας μια διαρκώς μεταβαλλόμενη εικόνα στην ιστορία της ανθρώπινης δημιουργίας. Η νέα περιοδική έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, «Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου», αναδεικνύει τις διαφορετικές εκφράσεις αισθητικής σε ετερογενή κοινωνικά και πολιτισμικά περιβάλλοντα από τη Νεολιθική περίοδο μέχρι την Ύστερη Αρχαιότητα, αξιοποιώντας το εξαιρετικά ευρύ χρονολογικό φάσμα που καλύπτουν οι συλλογές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Τριακόσιες σαράντα αρχαιότητες από τις πλούσιες συλλογές του σε συνδυασμό με σύγχρονα ψηφιακά μέσα προσφέρουν μια αισθητική πανδαισία και υπόσχονται ένα ταξίδι στο χρόνο γεμάτο αισθητικές απολαύσεις.

An inexhaustible source of inspiration and cause of deeply felt emotions, Beauty, is visually perceptible in the ancient works of art, constituting an ever changing picture across the history of human creation. The new temporary exhibition of the National Archaeological Museum “The countless aspects of Beauty” brings out the different versions of aesthetics within variegated social and cultural contexts from the Neolithic period up to late Antiquity, making the best of the exceptionally wide chronological spectrum covered by the collections of the National Archaeological Museum. Three hundred and forty antiquities from its rich collections, in combination with contemporary digital applications, offer an aesthetic feast and promise a journey through time full of aesthetic gratifications. Marble statue of Aphrodite, 2nd century AD. Credit: National Archaeological Museum of Athens

Η περιοδική έκθεση «Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου» αποτελεί το τελευταίο μέρος της εκθεσιακής τριλογίας που σχεδιάστηκε για να τιμήσει την επέτειο των 150 χρόνων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου από τη θεμελίωση του εμβληματικού κτηρίου που το στέγασε. Η τριλογία άνοιξε το 2015 με την έκθεση «“Ένα όνειρο ανάμεσα σε υπέροχα ερείπια…” Περίπατος στην Αθήνα των περιηγητών, 17ος-19ος αιώνας», όπου μεταξύ άλλων αναδείχθηκε το πολιτισμικό περιβάλλον μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε η ανάγκη για την ίδρυση του Εθνικού Μουσείου, και συνεχίστηκε με τις «Οδύσσειες», μια έκθεση που αποτύπωσε αφαιρετικά και συμβολικά τη διαχρονική προσπάθεια του ανθρώπου για δημιουργία και εξέλιξη. Η έννοια του Ωραίου, την οποία πραγματεύεται η τρίτη στη σειρά έκθεση, συνιστά τον ιδανικό επίλογο, αφού η καλλιέργεια έρωτος προς τας καλάς τέχνας ήταν θεμελιώδης ανάμεσα στους καταστατικούς σκοπούς του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (ΒΔ 31.7.1893). Επικεντρωμένη στην πνευματικότερη και υψηλότερη στιγμή της ανθρώπινης δημιουργίας, η έκθεση υποστηρίζει την αισθητική ενατένιση, καλώντας ταυτόχρονα τους θεατές να διερευνήσουν την πνευματική βάση των αισθητικών επιλογών.

Συγκεκριμένα, το εκθεσιακό αφήγημα αρθρώνεται σε τέσσερα μέρη:

Άποψη της έκθεσης «Οι αμέτρητες όψεις του ωραίου» - Ενότητες «Αιώνια Αισθητική» και «Το ωραίο και το επιθυμητό» (φωτογράφος: Στέλιος Σκουρλής). © Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο/ΤΑΠ. View of the exhibition «The countless aspects of beauty» - Units «Eternal Aesthetics» and «The beautiful and the desirable» (photographer: Stelios Skourlis) (© National Archaeological Museum/ Archaeological Receipts Fund

Στην «Αιώνια αισθητική» παρουσιάζονται επιλεγμένα αντικείμενα της καθημερινότητας, που καταγράφουν τις συνεχείς εναλλαγές και τις διαφορετικές εκφράσεις αισθητικής στην ανθρώπινη διαχρονία. «Το ωραίο και το επιθυμητό» επιχειρεί μια ουσιαστική προσέγγιση στις αισθητικές προτιμήσεις των αρχαίων κοινωνιών με βάση όσα αποκαλύπτουν οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι για την ομορφιά και τα αρχαιολογικά ευρήματα που αφορούν στην ένδυση, την κόμμωση, τα κοσμήματα και τον καλλωπισμό.

Άποψη της έκθεσης «Οι αμέτρητες όψεις του ωραίου» - Ενότητα «Προβάλλοντας το σώμα» (φωτογράφος: Στέλιος Σκουρλής). © Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο/ΤΑΠ. View of the exhibition «The countless aspects of beauty» - Unit «Focusing on the body » (photographer: Stelios Skourlis) (© National Archaeological Museum/ Archaeological Receipts Fund)

Το τρίτο μέρος, με τίτλο «Προβάλλοντας το σώμα», παρακολουθεί την έκφραση του ωραίου στην εικαστική απόδοση του ανθρώπινου σώματος από τη Νεολιθική περίοδο μέχρι τους ιστορικούς χρόνους. Στο τέλος, «Η ατέρμονη αναζήτηση» αποσκοπεί στον αισθητικό στοχασμό ως προς τη σημασία του ωραίου και την αξία του για τον άνθρωπο.

Ανάμεσα στα πανάρχαια μυστικά της Αφροδίτης που παρουσιάζονται στην έκθεση, ξεχωριστή θέση κατέχει ο κόσμος του αρώματος.

Σε συνεργασία με την Εταιρεία Κορρές, δημιουργήθηκαν αρώματα εμπνευσμένα από πληροφορίες που μεταφέρουν οι αρχαίες πηγές.

Την έκθεση θα πλαισιώσουν καθ’ όλη τη διάρκειά της πολλά πειραματικά εργαστήρια. Επιστήμονες, καλλιτέχνες και τεχνίτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό θα προσφέρουν την ειδική τους γνώση για να εξηγήσουν στους επισκέπτες τις πειραματικές τους προσεγγίσεις στην υφαντική της Νεολιθικής περιόδου, το ένδυμα στο Αιγαίο κατά τη 2η χιλιετία π.Χ., τη μυκηναϊκή ενδυμασία, την πολυχρωμία των αρχαίων γλυπτών και την απόδοση του Ωραίου στην αρχαία ελληνική μουσική.

Την έκθεση συνοδεύει επιστημονικός κατάλογος στα ελληνικά, έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων. Θα επακολουθήσει σύντομα και η αγγλική έκδοση.

Η περιοδική έκθεση «Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου» εντάσσεται στις δράσεις του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018. Η έκθεση θα είναι ανοιχτή για το κοινό από τις 26 Μαΐου.