Περιέργως,
τα φοινικόπτερα διατηρούν πιο εύκολα την ισορροπία τους στο ένα πόδι. Οι
ασκήσεις ισορροπίας που κάνουν τα εντυπωσιακά πτηνά βασίζονται σε έναν ολόκληρο
μηχανισμό. Why they stand on one leg is a mystery, let alone how.
Credit: Dustin and Jennifer Stacey, CC BY
Για
τα φοινικόπτερα, περισσότερο γνωστά ως φλαμίνγκο, το να στέκεσαι στο ένα πόδι
δεν είναι καθόλου τιμωρία: τα τελευταία πειράματα επιβεβαιώνουν ότι τα
μεγαλόπρεπα πτηνά δαπανούν λιγότερο ενέργεια όταν στέκονται σε αυτήν την
παράξενη στάση. Και ο μηχανισμός είναι τόσο αποτελεσματικός ώστε λειτουργεί
ακόμα και όταν τα φλαμίνγκο είναι νεκρά.
Αμερικανοί
ορνιθολόγοι αναφέρουν στη βρετανική επιθεώρηση Biology Letters ότι
κατάφεραν να κρατήσουν όρθια δύο νεκρά φλαμίνγκο απλά τεντώνοντας και
σταθεροποιώντας στο έδαφος μόνο το ένα πόδι, ακριβώς κάτω από το κέντρο βάρους
του σώματος. Η σταθεροποίηση των νεκρών πειραματόζωων και στα δύο πόδια
αποδείχθηκε αδύνατη.
How do they do
while sleeping what we can barely do at all? Credit: Carlos Bustamante
Restrepo, CC BY-NC-ND
Το
συμπέρασμα ότι τα ροζ φλαμίνγκο (Phoenicopterus
roseus) μπορούν να στέκονται, ακόμα και να κοιμούνται, στο ένα πόδι χωρίς
να δαπανούν σημαντικές ποσότητες ενέργεια για μυϊκή δραστηριότητα.
Αυτό
αποδείχθηκε και με ένα δεύτερο πείραμα, στο οποίο ζωντανά φοινικόπτερα κλήθηκαν
να σταθούν πάνω σε μια πλατφόρμα που επέτρεπε τη μέτρηση των ασκούμενων
δυνάμεων. Όπως διαπιστώθηκε, τα πουλιά δεν κινούν σχεδόν καθόλου τους μύες όταν
στέκονται στο ένα πόδι. Σε αυτή τη στάση, μάλιστα, δείχνουν να διατηρούν πιο
εύκολα την ισορροπία τους.
Μαγικό
γόνατο που «κλειδώνει»
The bulk of a
flamingo’s mass sits half a meter above the ground, on a single, slender leg.
Credit: Chang and Ting, Biology Letters
Οι
ανατομικές λεπτομέρειες του μηχανισμού παραμένουν ασαφείς, λένε οι ερευνητές,
φαίνεται όμως ότι στα φλαμίνγκο η άρθρωση του γονάτου «κλειδώνει» για να
σταθεροποιεί τη στάση του σώματος.
Even in flamingo
cadavers, the leg joints were very stable when tilted forward and backward.
Credit: Chang and Ting, Biology Letters
Η
έρευνα υποδεικνύει ότι τα φλαμίνγκο, και πιθανώς και άλλα πουλιά, στέκονται στο
ένα πόδι για να εξοικονομήσουν ενέργεια. Δεν πρόκειται όμως για απόδειξη,
δεδομένου ότι η μελέτη δεν μέτρησε απευθείας τη μυϊκή δραστηριότητα.
Επιφυλακτικός
με τα συμπεράσματα της δημοσίευσης εμφανίστηκε ο δρ Μάθιου Άντερσον του
Πανεπιστημίου «Σεντ Τζόσεφ» της Φιλαδέλφειας. Όπως επισήμανε στο BBC,
η νέα μελέτη δείχνει το πώς μπορούν τα φλαμίνγκο να στέκονται στο ένα πόδι, δεν
εξηγεί όμως το γιατί.
Ο
ίδιος έχει προτείνει τη θεωρία ότι η ασυνήθιστη στάση εξοικονομεί ενέργεια σε
ψυχρά περιβάλλοντα, αφού το ένα πόδι μένει κοντά στο σώμα και χάνει έτσι
λιγότερη θερμότητα. Η ομάδα του Άντερσον έχει δείξει μεταξύ άλλων ότι ο αριθμός
των πτηνών που στέκονται στο ένα πόδι μειώνεται όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει.
Μια
άλλη θεωρία που έχει προταθεί είναι ότι τα φλαμίνγκο στηρίζονται στο ένα πόδι
απλά για να ξεκουράσουν το άλλο.
