Το ιστολόγιο "Τέχνης Σύμπαν και Φιλολογία" είναι ένας διαδικτυακός τόπος που αφιερώνεται στην προώθηση και ανάδειξη της τέχνης, της επιστήμης και της φιλολογίας. Ο συντάκτης του ιστολογίου, Κωνσταντίνος Βακουφτσής, μοιράζεται με τους αναγνώστες του τις σκέψεις του, τις αναλύσεις του και την αγάπη του για τον πολιτισμό, το σύμπαν και τη λογοτεχνία.
Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.
Το
πλοίο ήταν ένα από τα εμβλήματα για πολλούς αιώνες στην Κρήτη και όπως ο
Θουκυδίδης αναφέρει σε μια μινωική
θαλασσοκρατορία (Θουκυδίδης, Ι, 8), η απουσία οποιασδήποτε οχύρωση των λιμανιών
και των πόλεων είναι γιατί είχαν απόλυτη
εμπιστοσύνη στην υπεροχή του στόλου τους.
Xρυσό δαχτυλίδι με παράσταση γυναικείας
μορφής σε πλοίο. Μόλχος
Στη
δέυτερη χιλιετία π.Χ. οι παραστάσεις πλοίων σε δακτυλίδια, σφραγίδες, πήλινα
ομοιώματα, τοιχογραφίες, κοσμήματα κλπ, μαρτυρούν την επικράτηση των Μινωϊτών.
Τη
Μινωϊκή θαλασσοκρατεία επιβεβαιώνουν τόσο ο Θουκυδίδης (Θουκυδίδου Ιστορία), όσο
και ο Στράβων (Στράβωνος Γεωγραφία) αργότερα. Τα πλοία των Μινωϊτών έφταναν ως
τη Ρας Σμάρα στον ποταμό Ορόντη, καθώς και σε διάφορες Αιγυπτιακές πόλεις. Την
έντονη ναυτική δρστηριότητα, με την ανταλλαγή προϊόν των με άλλα λιμάνια της
Μεσογείου επιβεβαιώνουν τα αιγυπτιακά σγάλματα και οι σκαραβαίοι που βρέθηκαν
στην Κρήτη. Οι σκαραβαίοι είναι πήλινα αντικείμενα ή πολύτιμοι λίθοι που έφεραν
παραστάσεις ή ήταν λαξευμένα στο σχήμα του εντόμου, που ήταν το σύμβολο της ανάστασης
των νεκρών για τους Αιγύπτιους. Ενώ σε σκάφος της Αιγυπτιακής Θήβας, βρέθηκαν
παραστάσεις που απεικονίζουν τους "κιούφου" (επί δυναστείας του
Κιούφου Χέοπα) με μινωϊκή ενδυμασία, προσφέροντας δώρα στην ισχυρή Αίγυπτο.
This nighttime view of Saturn's north pole shows a bizarre six-sided hexagon feature encircling the entire north pole. The red color indicates the amount of 5-micron wavelength radiation, or heat, generated in the warm interior of Saturn that escapes the planet. Image credit: NASA/JPL/University of Arizona
Μια τρομερή καταιγίδα εξελίσσεται στον Βόρειο Πόλο του Κρόνου και το Cassini, το διαστημικό σκάφος που τον εξερευνά τα τελευταία χρόνια, τράβηξε εντυπωσιακές φωτογραφίες.
This nighttime
movie of the depths of the north pole of Saturn taken by the visual infrared
mapping spectrometer onboard NASA's Cassini Orbiter reveals a dynamic, active
planet lurking underneath the ubiquitous cover of upper-level hazes. The
defining feature of Saturn's north polar regions -- the six-sided hexagon
feature -- is clearly visible in the image.
Το
σύννεφο της καταιγίδας έχει διάμετρο 1.600 χλμ ενώ οι άνεμοι κινούνται με
ταχύτητες που αγγίζουν τα δύο χιλιάδες χλμ/ώρα! Η ταχύτητα των ανέμων της
καταιγίδας Σάντι που έπληξε την ανατολική ακτή των ΗΠΑ πριν από ένα μήνα έφτανε
τα 200 χλμ/ώρα.
Another view of the
bizarre six-sided feature encircling the north pole of Saturn. Image credit:
NASA/JPL/University of Arizona
Η
όλη ιδέα είναι ότι αυτό που βλέπουμε είναι ουσιαστικά ένας κυκλώνας που
περικλείει τον Βόρειο πόλο του Κρόνου, μια "πολική δίνη". Έχουμε
δηλαδή μια ροή υλικού σε ένα, ας πούμε, jet το οποίο όμως επιδεικνύει το
επιπρόσθετο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό ότι αντί να ακολουθεί το ρευστό μια ομαλή
καμπύλη, η καμπύλη αυτή σπάει σε ευθύγραμμα τμήματα τα οποία τελικά σχηματίζουν
ένα πολύγωνο και συγκεκριμένα ένα εξάγωνο και αυτός ο σχηματισμός παραμένει
σταθερός στο χρόνο. Φυσικά αυτό εκ πρώτης όψεως φαίνεται αρκετά περίεργο και
αντι-διαισθητικό. Αλλά...
Το
μάτι της τρομερής καταιγίδας όπως το φωτογράφισε το Cassini
Το
φαινόμενο των "πολικών δινών" δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο του
Κρόνου, όπως υποδεικνύει το άρθρο, Saturn's
south polar vortex compared to other large vortices in the Solar System.
Παρόμοιοι σχηματισμοί παρατηρούνται και αλλού, ακόμα και στη Γη, αν και δεν παρουσιάζουν πολυγωνικό σχήμα. Παρόμοιας δομής σχηματισμοί, τύπου "πολικής δίνης", μπορούν να βρεθούν και σε μικρότερη κλίμακα στους κοινούς κυκλώνες που έχουμε στη Γη, χωρίς εκεί να περικλείεται κάποιος πόλος. Οι κυκλώνες όμως, δεν είναι πάντα κυκλικοί; Όχι ακριβώς. Ας τα πάρουμε όμως ένα ένα.
Το
ερώτημα είναι λοιπόν, πως μπορείς από μια κυκλική (κυκλωνική) ροή να πάρεις
ξαφνικά ένα σχήμα που να μοιάζει με κάποιο πολύγωνο; Η απάντηση είναι, με την
βοήθεια κάποιας αστάθειας του ρευστού. Είναι συνηθισμένο φαινόμενο όταν έχουμε
ένα ρευστό, στο οποίο αλλάζουν οι συνθήκες, αυτό να παρουσιάζει αστάθειες και
αλλαγές που έχουν σχέση με μετάβαση από μία κατάσταση ισορροπίας σε μία άλλη. Δείτε
το παρακάτω βίντεο:
Saturn boasts one of the solar system's most geometrical features: a giant hexagon encircling its north pole. Though not as famous as Jupiters Great Red Spot, Saturn's Hexagon is equally mysterious. Now researchers have recreated this formation in the lab using little more than water and a spinning table—an important first step, experts say, in finally deciphering this cosmic mystery.
Εικόνα
που ελήφθη με το τηλεσκόπιο Hubble του μικρού, πεπλατυσμένου γαλαξία NGC 1277
στο κέντρο του οποίου βρίσκεται μια γιγάντια μαύρη τρύπα - ίσως η μεγαλύτερη
που έχει εντοπιστεί ποτέ από τους αστρονόμους. This image shows
the disk galaxy NGC 1277, as seen by the Hubble Space Telescope. The small,
flattened galaxy has one of the biggest central super-massive black holes ever
found in its center, the equivalent of 17 billion suns. CREDIT: NASA / ESA / Andrew C. Fabian / Remco
C. E. van den Bosch (MPIA)
Μια
γιγάντια μαύρη τρύπα – ίσως η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα που έχει εντοπιστεί ποτέ –
ανακαλύφθηκε από αμερικανούς αστρονόμους με χρήση του τηλεσκοπίου Hubble καθώς
και του τηλεσκοπίου Hobby-Eberly στο Παρατηρητήριο McDonald του Πανεπιστημίου
του Τέξας στο Οστιν.
17
δισ. φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο
Η
μαύρη τρύπα - «γίγαντας» έχει μάζα 17 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από
εκείνη του Ήλιου. Είναι τόσο μεγάλη που ισοδυναμεί με το 14% της συνολικής
μάζας του γαλαξία της, αντί για το περίπου 0,1% μιας «τυπικής» μαύρης τρύπας.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι ένα τόσο υψηλό ποσοστό ενδέχεται να οδηγήσει σε
αναθεώρηση των θεωριών σχετικά με τον σχηματισμό των γαλαξιών.
Ο
γαλαξίας ΝGC 1277 βρίσκεται στον αστερισμό του Περσέα και απέχει περί τα 220
εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη. Ολοι οι γαλαξίες με κίτρινο χρώμα - είτε
στρογγυλοί είτε με ελλειπτικό σχήμα - που αποτυπώνονται στην εικόνα ανήκουν
στον ίδιο αστερισμό. The small galaxy NGC 1277 is home to a colossal
supermassive black hole and is embedded in the nearby Perseus galaxy cluster,
at a distance of 250 million light-years from Earth. NGC1277 is the small
galaxy in the center of this image. Compared to all the other galaxies around
it, NGC 1277 is very compact and flat. Image released Nov. 28, 2012. CREDIT:
David W. Hogg, Michael Blanton, and the SDSS Collaboration
Η
τεράστια μαύρη τρύπα απέχει 220 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται
στην «καρδιά» του μακρινού γαλαξία NGC 1277 στον αριστερισμό του Περσέα – ο
γαλαξίας αυτός είναι δέκα φορές μικρότερος από τον δικό μας. «Πρόκειται
πραγματικά για έναν παράξενο γαλαξία» ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Καρλ
Γκέμπχαρντ του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν και εξήγησε ότι σχεδόν
ολόκληρος αυτός ο γαλαξίας αποτελείται από τη μαύρη τρύπα. «Θα μπορούσε να
είναι το πρώτο αστρικό αντικείμενο μιας νέας κατηγορίας, αυτής των γαλακτικών
μαύρων τρυπών», προσέθεσε ο ερευνητής και εκ των συγγραφέων της μελέτης που
δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».
Δεύτερη
– ίσως και πρώτη – στην κατάταξη
This animation
depicts the orbit of a giant, super-massive black hole discovered in the
compact galaxy NGC 1277. One second represents 22 million years of time in the
simulation. Credit: NASA/ESA/Fabian/Remco C. E. van den Bosch of MPIA
(animation)
Η
υπερμεγέθης μαύρη τρύπα που εντόπισαν τώρα οι επιστήμονες είναι σίγουρα η
δεύτερη μεγαλύτερη που έχει εντοπιστεί ποτέ και θα μπορούσε κάλλιστα να
καταλάβει την πρώτη θέση της κατάταξης των τεράστιων μελανών οπών. Η μάζα της
μεγαλύτερης, που ανακαλύφθηκε το 2011, δεν έχει ακόμη υπολογιστεί με ακρίβεια.
Ενδέχεται να είναι από 6 έως 37 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του
Ήλιου.
Θεωρητικώς
μια μαύρη τρύπα σχηματίζεται όταν ένα πολύ μεγάλο άστρο καταρρέει, καθώς
τελειώνει η ζωή του. Μπορεί όμως κατόπιν να συνεχίσει να μεγαλώνει
καταβροχθίζοντας άλλα, γειτονικά άστρα ή να συγχωνευτεί με άλλες μαύρες τρύπες.
Ωστόσο
η μαύρη τρύπα του γαλαξία NGC 1277 θέτει υπό αμφισβήτηση αυτή τη θεωρία, λόγω
του μεγέθους της που είναι δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με τον γαλαξία που τη
φιλοξενεί.
Άγνωστος
μηχανισμός σχηματισμού αστρικών σωμάτων;
Οι
επιστήμονες επισημαίνουν ότι θα χρειαστούν περισσότερες μελέτες για να
διαπιστωθεί αν αυτή η τεράστια μαύρη τρύπα είναι μοναδική στο είδος της ή αν θα
μπορούσε να αποκαλύψει ένα μηχανισμό σχηματισμού αστρικών σωμάτων που
αγνοούσαμε μέχρι σήμερα.
Εκπρόσωπος
του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ που επέβλεψε τη μελέτη, σημείωσε ότι ο γαλαξίας που
φιλοξενεί τη μαύρη τρύπα φαίνεται ότι σχηματίστηκε πριν από οκτώ δισεκατομμύρια
χρόνια και πιθανότατα η μορφή του δεν έχει αλλάξει σημαντικά από τότε.