Έρχονται οι Ωριωνίδες. The 2015 Orionids: Watch the Meteors Fly from the Club of Orion

Οι Ωριωνίδες καταφτάνουν και θα είναι ορατοί την Τετάρτη το βράδυ. A 2014 Orionid slices down towards the horizon. Image credit and copyright: Mark Ezell

Η βροχή από «πεφταστέρια» του φθινοπώρου, οι Ωριωνίδες, κορυφώνονται το βράδυ της Τετάρτης και τα χαράματα της Πέμπτης στο βόρειο ημισφαίριο, το οποίο περιλαμβάνει και την Ελλάδα.    

Πότε και που

The radiant for the Orionid meteors, looking eastward around 2 AM local. Image credit: Stellarium

Οι Ωριωνίδες είναι μια μέσης έντασης βροχή διαττόντων, που κάθε χρόνο λαμβάνουν χώρα από τις αρχές Οκτωβρίου έως τις αρχές Νοεμβρίου. Φέτος αναμένεται να φθάσουν στο μέγιστο σημείο τους το βράδυ της Τετάρτης 21 Οκτωβρίου προς χαράματα Πέμπτης 22 Οκτωβρίου.

The orbit of Halley’s Comet through the inner solar system. Note: in this graphic, celestial south is up. Image credit: NASA/JPL Small Body Database Browser

Οι καλύτερες ώρες για παρατήρηση είναι με κατεύθυνση προς την ανατολή, λίγο μετά τα μεσάνυχτα και πριν την αυγή, στο μέτρο που ο κατά τόπους ουρανός είναι καθαρός από σύννεφα. Οι Ωριωνίδες, που πήραν το όνομά τους επειδή φαίνεται να προέρχονται από τον αστερισμό του Ωρίωνα, δημιουργούνται από την "ουρά" που έχει αφήσει πίσω του ο κομήτης του Χάλεϊ. Δεκάδες μετέωρα -συνήθως 20 έως 25 ανά ώρα- εισέρχονται και καίγονται στην ατμόσφαιρα της Γης.

A 2013 Orionid. Credit: UKMON

Τα «πεφταστέρια» των Ωριωνίδων είναι από τα πιο γρήγορα, καθώς συχνά κινούνται με μεγάλη ταχύτητα έως 67 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και αφήνουν έντονα ίχνη στον ουρανό.

Soon, Earth will pass through a stream of debris from Halley's Comet, source of the annual Orionid meteor shower. Forecasters expect 25 meteors per hour when the shower peaks on Oct. 21st.

Εξάλλου, στις 26 Οκτωβρίου θα υπάρξει στα χαράματα τον ουρανό μια σύζευξη Αφροδίτης και Δία (θα πλησιάσουν μεταξύ τους σε απόσταση μόλις μίας μοίρας), ενώ στις 28 Οκτωβρίου στη σύζευξη θα προστεθεί και ο Άρης σε σχηματισμό τριγώνου, στην κατεύθυνση της ανατολής λίγο πριν βγει ο Ήλιος. Ενδιάμεσα, στις 27 Οκτωβρίου, θα υπάρχει πανσέληνος.

Αμέτρητοι φιλικοί στη ζωή πλανήτες είναι… αγέννητοι! Most Earth-Like Worlds Have Yet to Be Born, According to Theoretical Study

Η Γη είναι από τους πρώτους φιλικούς στη ζωή πλανήτες που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν και αναμένεται να γεννηθούν πολλοί ακόμη. This is an artist's impression of innumerable Earth-like planets that have yet to be born over the next trillion years in the evolving universe. Credit: NASA, ESA, and G. Bacon (STScI)

Μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη για τη ζωή στο Σύμπαν πραγματοποίησε ομάδα επιστημόνων στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με αυτή μπορεί στο Σύμπαν να υπάρχουν (θεωρητικώς) τρισεκατομμύρια πλανήτες όμως σύμφωνα με τη μελέτη εκείνοι που είναι δυνητικά φιλόξενοι για τη ζωή δεν αποτελούν παρά το 8% του συνόλου των πλανητών. Όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές το υπόλοιπο 92% των φιλικών στη ζωή πλανητών δεν έχει ακόμη γεννηθεί.

Η μελέτη

Μόνο το 8% υπάρχει σήμερα στο Σύμπαν, το άλλο 92% θα δημιουργηθεί σε απώτερο μέλλον. Earth came early to the party in the evolving universe. According to a new theoretical study, when our solar system was born 4.6 billion years ago only eight percent of the potentially habitable planets that will ever form in the universe existed. And, the party won't be over when the sun burns out in another 6 billion years. The bulk of those planets - 92 percent - have yet to be born.

Ερευνητές, με επικεφαλής τον Πίτερ Μπεχρούζι του διαστημικού ινστιτούτου Space Telescope Science Institute στη Βαλτιμόρη, προχώρησαν στις εκτιμήσεις τους μελετώντας δεδομένα των διαστημικών τηλεσκοπίων Hubble και Kepler.

Σύμφωνα με το «σενάριο» που ανέπτυξαν οι ερευνητές, όταν η Γη δημιουργήθηκε πριν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια, μόνο ένα μικρό ποσοστό (8%) των πλανητών που βρίσκονταν στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη είχαν αρχίσει να σχηματίζονται ενώ η μεγάλη πλειονότητα αυτών δυνητικά φιλόξενων στη ζωή πλανητών δεν έχουν ακόμη σχηματισθεί. Μάλιστα οι ερευνητές εκτιμούν ότι ακόμη και όταν μετά από περίπου έξι δις. έτη όταν ο Ήλιος «σβήσει» το «πάρτι» της ζωής θα συνεχίζεται με τον συνεχή σχηματισμό φιλικών στη ζωή πλανητών στο Σύμπαν.«Σε σχέση με όλους τους πλανήτες που θα σχηματισθουν ποτέ στο σύμπαν, η Γη στην πραγματικότητα ήταν πολύ πρώιμη», δήλωσε ο Μπεχρούζι.

Τα δεδομένα

Το σύμπαν έχει ηλικία 13,8 δισεκατομμυρίων ετών. Καθώς το Hubble μπορεί να κοιτάξει μακριά στον χώρο και άρα πολύ πίσω στον χρόνο, μπορεί να δώσει στους επιστήμονες ένα είδος «οικογενειακού άλμπουμ» με διαδοχικές φωτογραφίες των γαλαξιών και των άστρων τους στις διάφορες εξελικτικές φάσεις του σύμπαντος. Στη νεανική ηλικία του το σύμπαν γεννούσε άστρα με πολύ πιο γρήγορο ρυθμό από ό,τι τώρα. Παρόλα αυτά, η διαδικασία σχηματισμού άστρων (άρα και δυνητικά κατοικήσιμων πλανητών) θα συνεχισθεί για πολύ-πολύ ακόμη καιρό, τόσο στον δικό μας γαλαξία, όσο και σε άλλους.

Το Kepler έχει δείξει ότι οι δυνητικά φιλόξενοι πλανήτες (ούτε πολύ κοντά, ούτε πολύ μακριά από το άστρο τους) είναι άφθονοι στον γαλαξία μας. Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν ότι μόνο στον δικό μας γαλαξία μπορεί να υπάρχουν ένα δισεκατομμύριο εξωπλανήτες με μέγεθος περίπου όσο η Γη. Από αυτούς πολλοί -άγνωστο πόσοι- είναι βραχώδεις και από αυτούς ένα μικρότερο αλλά καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό είναι κατοικήσιμοι. Αν σκεφθεί κανείς ότι στο ορατό σύμπαν μπορεί να υπάρχουν περί τους 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες, αντιλαμβάνεται εύκολα κάποιος πόσοι κόσμοι υπάρχουν που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν ζωή.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το τελευταίο άστρο του σύμπαντος δεν αναμένεται να «σβήσει» προτού περάσουν 100 τρισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα, οπότε η ζωή έχει μέλλον μπροστά της να δημιουργήσει ουκ ολίγους εξωγήινους πολιτισμούς. Σύμφωνα όμως με τους ερευνητές όσο περνάει ο καιρός και το Σύμπαν διαστέλλεται και μάλιστα επιταχυνόμενο θα είναι εξαιρετικά δύσκολο ή και αδύνατο για τους μελλοντικούς πολιτισμούς να μπορέσουν να κοιτάξουν τόσο μακριά στο ορατό Σύμπαν ή ίσως το ίδιο το Σύμπαν και οι διεργασίες του να έχουν σβήσει τα αρχικά του ίχνη. Έτσι οι μελλοντικοί προηγμένοι πολιτισμοί δεν θα γνωρίζουν αυτά που γνωρίζουμε εμείς, πώς δηλαδή γεννήθηκε ο Κόσμος και δεν θα μάθουν ποτέ πώς βρέθηκαν εκεί που… θα βρίσκονται. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of The Royal Astronomical Society».

Πηγή: Peter Behroozi and Molly Peeples. On The History and Future of Cosmic Planet Formation. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 2015 DOI: 10.1093/mnras/stv1817