Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2014

Μανόλης Αναγνωστάκης, Ο Πόλεμος

Pablo Picasso, La Guerre, The War, 1952. Huile sur bois aggloméré, 4,5x10,5 m.

Οι δείχτες κοκαλιάσανε κι αυτοί στην ίδια μέρα.
Όλα αργούν πολύ να τελειώσουνε το βράδυ, όσο κι αν τρέχουν γρήγορα οι μέρες και τα χρόνια
Έχει όμως κανείς τις διασκεδάσεις του, δεν μπορείς να πεις∙ απόψε λ.χ. σε τρία θέατρα πρεμιέρα.
Εγώ, συλλογίζομαι το γέρο συμβολαιογράφο του τελευταίου πατώματος, με το σκοτωμένο γιο, που δεν τον είδα ούτε και σήμερα. Έχει μήνας να φανεί.
Στο λιμάνι τα μπορντέλα παραγεμίσανε από το πλήρωμα των καινούργιων αντιτορπιλικών κι οι μάρκες πέφτουνε γραμμή.

Η θερμάστρα κουρασμένη τόσα χρόνια έμεινε πάλι φέτος σε μια τιμητική διαθεσιμότητα.
«Το πολυαγαπημένο μας αγγελούδι, (εδώ θα μπει το όνομα, που για τώρα δεν έχει σημασία) ετών 8 κτλ. κτλ.»
Στην οδό Αιγύπτου (πρώτη πάροδος δεξιά) τα κορίτσια κοκαλιασμένα περιμένανε από ώρα τον Ισπανό με τα τσιγαρόχαρτα.
Κι εγώ ο ίδιος δεν το πιστεύω αλλά προσπαθώ να σε πείσω οπωσδήποτε, πως αυτό το πράγμα στη γωνιά ήτανε κάποτε σαν κι εσένα. Με πρόσωπο και με κεφάλι.
Οσονούπω όμως, ας τ” ομολογήσουμε, ο καιρός διορθώνεται και να που στο διπλανό κέντρο άρχισαν κιόλας οι δοκιμές.
Αύριο είναι Κυριακή.

Σιγά σιγά αδειάσανε οι δρόμοι και τα σπίτια, όμως ακόμη κάποιος έμεινε και τρέχει να προφτάσει
Και ρυθμικά χτυπήσανε μια-μια οι ώρες κι ανοίξανε πόρτες και παράθυρα μ” εξαίσιες αποκεφαλισμένες μορφές
Ύστερα ήρθανε τα λάβαρα, οι σημαίες κι οι φανφάρες κι οι τοίχοι γκρεμιστήκανε απ” τις άναρθρες κραυγές
Πτώματα ακέφαλα χορεύανε τρελά και τρέχανε σα μεθυσμένα όταν βαρούσανε οι καμπάνες

Τότε, θυμάσαι, που μου λες: Ετέλειωσεν ο πόλεμος!

Όμως ο Πόλεμος δεν τέλειωσεν ακόμα.
Γιατί κανένας πόλεμος δεν τέλειωσε ποτέ!


Από τη συλλογή «Εποχές» (1945)

Μανόλης Αναγνωστάκης (1925-2005)

Εντοπίστηκαν ίχνη συνείδησης σε ασθενείς «φυτά». Scientists find ‘hidden brain signatures’ of consciousness in vegetative state patients

Αριστερά και στο μέσο της εικόνας απεικονίζονται τα εγκεφαλικά δίκτυα δύο ασθενών που βρίσκονται σε κατάσταση «φυτού» ενώ το τρίτο δεξιά στην εικόνα είναι το εγκεφαλικό δίκτυο ενός υγιούς ατόμου. Το δίκτυο του πρώτου ασθενούς δείχνει μια μικρή δραστηριότητα ενώ του δεύτερου παρόμοια με εκείνη του υγιούς ατόμου. Brain networks in two behaviourally-similar vegetative patients (left and middle), but one of whom imagined playing tennis (middle panel), alongside a healthy adult (right panel). Credit: Srivas Chennu

Επιστήμονες στη Βρετανία ανακάλυψαν κρυφές «υπογραφές» της συνείδησης σε ανθρώπους που βρίσκονται εδώ και χρόνια σε κατάσταση «φυτού». Αυτό δείχνει ότι οι ασθενείς - φυτά μπορεί να είναι πιο συνειδητοί για τον κόσμο γύρω τους από ό,τι νομίζουμε έως τώρα, κάτι που τα τελευταία χρόνια έχουν δείξει και άλλες έρευνες ότι μπορεί να συμβαίνει.

Η ανακάλυψη

Οι ερευνητές εικάζουν ότι έχουν κάποια αντίληψη για το περιβάλλον που βρίσκονται. Panels depict weighted connectivity networks averaged by group, for frequency bands of interest. In each network, the size of a node is proportional to its degree, and the thickness of an edge to its dwPLI weight. Modules identified by the Louvain algorithm are indicated by colour. For visual clarity, of the strongest 30% of edges, only the intra-modular edges are plotted. In the alpha band (panel C), healthy networks were characterised by a predominance of long-range frontoparietal modules. Patient alpha networks consisted of weaker, spatially localised modules. In contrast, patients had stronger structured connectivity within broadly synchronised modules in the delta and theta bands (panels A and B). doi:10.1371/journal.pcbi.1003887.g002

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρ. Σρίβας Τσενού του Τμήματος Κλινικών Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ, μελέτησαν 32 ασθενείς, από τους οποίους οι 13 σε φυτική κατάσταση, καταγράφοντας την ηλεκτρική δραστηριότητα των νευρώνων του εγκεφάλου τους μέσω ηλεκτροδίων που είχαν εφαρμοστεί στο κρανίο τους (ηλεκτροεγκεφαλογράφημα).

Οι επιστήμονες συνέκριναν στη συνέχεια τα «μοτίβα» της ηλεκτρικής δραστηριότητας των ασθενών - φυτών με τα αντίστοιχα άλλων υγιών ατόμων. Αποκάλυψαν έτσι ότι οι τέσσερις από τους 13 ασθενείς - φυτά εμφάνιζαν ηλεκτρικές «υπογραφές» παρόμοιες με εκείνες των υγιών ανθρώπων, πράγμα που υποδηλώνει ότι είχαν μια μορφή συνείδησης, η οποία πιθανότατα επέτρεπε τη δημιουργία συνειδητών σκέψεων και φαντασίας.

Σε επόμενο στάδιο, οι ερευνητές εξέτασαν με την τεχνική της μαγνητικής απεικόνισης τους εγκέφαλους αυτών των τεσσάρων ασθενών, από τους οποίους ζητήθηκε να φανταστούν ότι παίζουν τένις. Τρεις από τους τέσσερις ασθενείς φάνηκε ότι όντως κατάλαβαν τι τους ζητήθηκε, καθώς ενεργοποιήθηκε εκείνη η περιοχή του εγκεφάλου τους, η οποία, όπως έχουν δείξει προηγούμενες έρευνες, εμπλέκεται στον σχεδιασμό των κινήσεων.

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι μερικά εγκεφαλικά δίκτυα που υποστηρίζουν τη συνείδηση στους υγιείς ενηλίκους, μπορεί να έχουν διατηρηθεί σε έναν αριθμό ανθρώπων σε μόνιμη κατάσταση φυτού», δήλωσε ο Σρίβας Τσενού.

Το τεστ

Scientists in Cambridge have found hidden signatures in the brains of people in a vegetative state, which point to networks that could support consciousness even when a patient appears to be unconscious and unresponsive. The study could help doctors identify patients who are aware despite being unable to communicate. Credit: agsandrew/Shutterstock.com

Μέχρι σήμερα οι γιατροί θεωρούν ότι οι άνθρωποι - φυτά (συνήθως λόγω κάποιου σοβαρού εγκεφαλικού τραύματος), οι οποίοι μπορούν να βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση για πολλά χρόνια, δεν έχουν καμία επίγνωση για τον κόσμο, αν και περιστασιακά μπορεί να ανοίγουν τα μάτια τους και να κοιτάνε γύρω τους, χωρίς όμως να αντιδρούν στα ερεθίσματα ή να κάνουν την παραμικρή κίνηση.

Η νέα έρευνα θα βοηθήσει τους γιατρούς να ξεχωρίζουν εκείνους τους ασθενείς που, αν και δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με τους γύρω τους, στην πραγματικότητα έχουν μια συνείδηση για το τι συμβαίνει στο περιβάλλον τους. Στόχος είναι να αναπτυχθεί τελικά ένα διαγνωστικό τεστ που θα κάνει διάκριση ανάμεσα στους ασθενείς σχετικά με το κατά πόσο μια «σπίθα» συνείδησης υπάρχει ακόμη στο νου τους. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PLoS Computational Biology».

Reference: Chennu S et al. Spectral Signatures of Reorganised Brain Networks in Disorders of Consciousness. PLOS Computational Biology; 16 Oct 2014 

«Πρωτογαλαξία» ανακάλυψε το Hubble. NASA’s Hubble Finds Extremely Distant Galaxy through Cosmic Magnifying Glass

Στην φωτογραφία εικονίζεται το σμήνος Abell 2744 που χρησιμοποιήθηκε ως βαρυτικός φακός και στα κουτάκια σημειώνεται ο πανάρχαιος γαλαξίας. The mammoth galaxy cluster Abell 2744 is so massive that its powerful gravity bends the light from galaxies far behind it, making these otherwise unseen background objects appear larger and brighter than they would normally. Image Credit: NASA, J. Lotz, (STScI)

Μια ακόμη εντυπωσιακή ανακάλυψη έκανε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Εντόπισε ένα από τους πρώτους γαλαξίες που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν.

Πανάρχαιος

Δημιουργήθηκε όταν το Σύμπαν ήταν ακόμη σε βρεφική ηλικία. This image, taken with the NASA/ESA Hubble Space Telescope, shows one of three images of the same very distant galaxy whose light has taken 13 billion years to reach us. The galaxy has been magnified and multiply imaged by the lensing effect of the galaxy cluster Abell 2744. By measuring the angular separations between the three magnified images of the galaxy a team of astronomers were able to further constrain their measurement of the galaxy’s distance from Earth. Much like using your camera to focus on an object, and then reading its distance from you on the lens focus ring. This makes this possibly the most reliable distance measurement yet of an object that existed in the Universe’s formative years. Credit: NASA, ESA. Acknowledgement: A. Zitrin (California Institute of Technology, USA)

Διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Αντι Ζίτριν του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech) εντόπισαν τον γαλαξία χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του βαρυτικού φακού. Πρόκειται για ένα μικρό γαλαξία με διάμετρο μόλις 850 ετών φωτός και ιδιαίτερα αμυδρή φωτεινότητα. Ο δικός μας γαλαξίας υπολογίζεται ότι έχει έκταση 100 χιλιάδων ετών φωτός. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών ο γαλαξίας αυτός δημιουργήθηκε πριν από περίπου 13,3 δισ. έτη δηλαδή μόλις 500 εκ. έτη μετά τη γέννηση του Σύμπαντος.

Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί περίπου δέκα γαλαξίες ανάλογης ηλικίας και όπως είναι ευνόητο αυτή η νέα ανακάλυψη θα προσφέρει καινούργια δεδομένα για την ύπαρξη και εξέλιξη των γαλαξιών αλλά και του Σύμπαντος. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters».

Η τεχνική

Simulated gravitational lensing (black hole going past a background galaxy).

Η μέθοδος του βαρυτικού φακού (ή μικροφακού) που αναπτύχθηκε πρόσφατα και έχει συμβάλει πολύ στη διαστημική εξερεύνηση τα τελευταία χρόνια. Η τεχνική βασίζεται σε ένα φαινόμενο που προβλέπεται από τη Γενική θεωρία της Σχετικότητας, και βρίσκει εφαρμογή κυρίως στην αναζήτηση πλανητών. Οι ερευνητές επικεντρώνουν την προσοχή τους όταν ένα άστρο περνάει μπροστά από ένα άλλο, πιο μακρινό άστρο.

Κατά το πέρασμα αυτό το βαρυτικό πεδίο του πιο κοντινού άστρου – το οποίο σύμφωνα με τη Γενική Σχετικότητα κάμπτει τον περιβάλλοντα χωροχρόνο – διαθλά το φως του πιο μακρινού άστρου λειτουργώντας σαν μεγεθυντικός φακός μέσα από τον οποίο το άστρο και οι πλανήτες που κινούνται γύρω από αυτό γίνονται ορατά από τη Γη.

Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνει το μέγεθος και η φωτεινότητα ενός κοσμικού σώματος ως και 20 φορές. Η ίδια μέθοδος χρησιμοποιείται και για τον εντοπισμό πολύ μακρινών γαλαξιών. Χρησιμοποιούνται ως βαρυτικοί φακοί πολύ μεγάλοι γαλαξίες οι οποίοι στρεβλώνουν και μεγεθύνουν το φως των γαλαξιών που βρίσκονται σε πιο μακρινές αποστάσεις

Ο... φακός

This image of Abell 2744 is the first to come from Hubble's Frontier Fields observing programme, which is using the magnifying power of enormous galaxy clusters to peer deep into the distant Universe. Abell 2744, nicknamed Pandora's Cluster, is thought to have a very violent history, having formed from a cosmic pile-up of multiple galaxy clusters. Abell 2744 is the first of six targets for an observing programme known as Frontier Fields. This three-year, 840-orbit programme will yield our deepest views of the Universe to date, using the power of Hubble to explore more distant regions of space than could otherwise be seen, by observing gravitational lensing effects around six different galaxy clusters. Credit: NASA, ESA, and J. Lotz, M. Mountain, A. Koekemoer, and the HFF Team (STScI

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν για την ανακάλυψη του αρχαίου γαλαξία ως μεγεθυντικό φακό ένα μακρινό γαλαξιακό σμήνος, το Abell 2744. Το σμήνος αυτό βρίσκεται σε απόσταση περίπου 3,5 δισ. έτη φωτός από εμάς και είναι ευρύτερα γνωστό  ως «Σμήνος της Πανδώρας». Πρόκειται στην πραγματικότητα για τέσσερα γειτονικά σμήνη γαλαξιών με συνολική έκταση άνω των δύο εκατομμυρίων ετών φωτός.