Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 2016

Υπάρχει εξωγήινος πολιτισμός στο «άστρο της Τάμπι»; Breakthrough Listen to search for intelligent life around weird star

Could a Dyson sphere be behind KIC 8462852’s erratic changes in brightness? Here is a completely fantastic artists’ concept of a Dyson sphere, via FantasyWallpapers.com.

Το λεγόμενο «άστρο της Τάμπι» – από το όνομα της αστρονόμου Ταμπίθα Μπογιατζιάν του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα που το ανακάλυψε- έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον αρκετών επιστημόνων, εξαιτίας της ασυνήθιστης αυξομείωσης της λάμψης του, κάτι που μερικοί δεν δίστασαν να αποδώσουν σε εξωγήινους, οι οποίοι υποτίθεται ότι «κλέβουν» την ενέργεια του άστρου μέσω μεγα-κατασκευών.

The Berkeley SETI Research Center team explains why they want to observe Tabby’s star. Credit: Roxanne Makasdjian and Stephen McNally

Τώρα το πρόγραμμα αναζήτησης εξωγήινης νοημοσύνης «Breakthrough Listen» του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, το οποίο έχει πρόσβαση στα ισχυρότερα τηλεσκόπια του κόσμου, ανακοίνωσε ότι θα στρέψει ένα από αυτά στο εν λόγω άστρο.

Το Breakthrough δημιουργήθηκε πέρυσι και χρηματοδοτείται επί δέκα χρόνια με 100 εκατομμύρια δολάρια από το ομώνυμα Ίδρυμα και τον ιδρυτή του ρώσο δισκετομμυριούχο Γιούρι Μίλνερ, με στόχο να βρει ίχνη νοήμονος εξωγήινης ζωής.

UC Berkeley Professor Andrew Siemion, director of the Berkeley SETI Research Center Breakthrough Listen, explains how radio telescopes work. Credit: Roxanne Makasdjian and Stephen McNally

Μέχρι τώρα ουκ ολίγα τηλεσκόπια έχουν στραφεί στο «άστρο της Τάμπι», αλλά ακόμη δεν έχουν βρει…πράσινα ανθρωπάκια. Οι νέες παρατηρήσεις θα είναι πιο συστηματικές, οκτώ ώρες κάθε βράδι για πάνω από δύο μήνες, και θα γίνουν με το διαμέτρου 100 μέτρων ραδιοτηλεσκόπιο Γκριν Μπανκ της Δ. Βιρτζίνια.

Detailed map showing stars to around magnitude 12 with the Kepler star identified. It’s located only a short distance northeast of the open cluster NGC 6886 in Cygnus. North is up. Source: Chris Marriotts SkyMap

Το «άστρο της Τάμπι», πιο επίσημα γνωστό ως KIC 8462852, ανακαλύφθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 και βρίσκεται στον αστερισμό του Κύκνου, σε απόσταση 1.500 ετών φωτός από τη Γη. Το άστρο γίνεται πιο αχνό με ένα περίεργα ακανόνιστο τρόπο, σε ποσοστό έως 22% και για διάρκεια μερικών ημερών, προτού επιστρέψει στην κανονική λάμψη του. Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες δεν έχουν σκεφθεί κάποια εύλογη φυσική εξήγηση γι’ αυτή τη συμπεριφορά.

Κάποιοι πρότειναν ότι η αιτία μπορεί να είναι η κατασκευή από εξωγήινους γύρω από το άστρο της λεγόμενης «σφαίρας Ντάϊσον», μιας τεράστιας διάταξης συλλεκτών ενέργειας, μέσω της οποίας καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες τους.

Ο επικεφαλής επιστήμονας του Προγράμματος Breakthrough SETI Νταν Βέρτχιμερ εκτίμησε ότι η πιθανότητα να συμβαίνει κάτι τέτοιο «είναι μία στο δισεκατομμύριο, αλλά παρόλα αυτά θα το ελέγξουμε».

The 100-meter Green Bank Telescope, the world's largest fully steerable radio dish.

Το Πρόγραμμα Breakthrough παρακολουθεί ήδη αρκετά άλλα άστρα, χρησιμοποιώντας τρία τηλεσκόπια: το Parkes (Αυστραλία), το Green Bank (ΗΠΑ) και το Automated Planet Finder-Lick (ΗΠΑ).

Μια βάση δεδομένων για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Massive database on human cultures, languages, and environment available to the public

Από τους Ινδιάνους της Αμερικής ως τους λαούς του Καυκάσου, πληροφορίες για περισσότερες από 1.400 ανθρώπινες κοινωνίες περιλαμβάνονται στην D-PLACE. Source: Getty

Έχουν οι κοινωνίες των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών κοινωνικές τάξεις; Υπάρχουν κοινωνίες οι οποίες επιτρέπουν τον γάμο ανάμεσα σε πρώτα ξαδέλφια και πού ακριβώς βρίσκονται; Πόσες και ποιες κοινωνίες μιλούν ινδοευρωπαϊκές γλώσσες και πώς σχετίζονται μεταξύ τους; Τις απαντήσεις σε αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα που αφορούν την ανθρώπινο πολιτισμό στον πλανήτη Γη δίνει μια βάση δεδομένων που εγκαινιάστηκε πρόσφατα στο Διαδίκτυο. Σχεδιασμένη από μια διεθνή ομάδα ερευνητών η D-PLACE αποτελεί τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων στο είδος της, είναι ανοιχτής πρόσβασης και έχει ως στόχο να αποτυπώσει αλλά και να διερευνήσει τις δυνάμεις που διαμόρφωσαν την πολιτισμική ποικιλομορφία του ανθρώπινου είδους.

Εύχρηστη και ανοιχτή σε όλους

Είναι η μεγαλύτερη στο είδος της και ανοιχτή σε όλους, με στόχο να σκιαγραφήσει την ποικιλομορφία των κοινωνιών της Γης. For the global sample of societies in D-PLACE, a nearly equal number of households exist that are single-generation or multi-generation (extended family).

Η D-PLACE (Database of Places, Language, Culture and Environment - Βάση δεδομένων των Τόπων, της Γλώσσας, του Πολιτισμού και του Περιβάλλοντος) αναπτύχθηκε και σχεδιάστηκε από μια διεθνή ομάδα επιστημόνων που προέρχονται από ποικίλους τομείς και πανεπιστήμια ή ερευνητικά κέντρα από διάφορα μέρη του πλανήτη. Απευθύνεται κυρίως σε μελετητές αλλά είναι ανοιχτή και στο ευρύ κοινό που ενδιαφέρεται για τον ανθρώπινο πολιτισμό, τους συσχετισμούς και την ιστορία του. Θα εμπλουτίζεται διαρκώς με τον χρόνο, συγκεντρώνοντας πληροφορίες οι οποίες αφορούν τη γλώσσα, τον πολιτισμό, τη γεωγραφία και το περιβάλλον στο οποίο ζουν περισσότερες από 1.400 ανθρώπινες κοινωνίες. Αυτή τη στιγμή περιλαμβάνει κυρίως στοιχεία που αφορούν τις κοινωνίες της προβιομηχανικής περιόδου οι οποίες είχαν περιγραφεί από τους εθνογράφους τον 19ο και στις αρχές του 20ού αιώνα.

Το βήμα θεωρείται σημαντικό καθώς τα στοιχεία που έχουν καταγράψει οι επιστήμονες στο παρελθόν, τα οποία είναι εξαιρετικά πλούσια, δεν έχουν ποτέ ενωθεί ως τώρα με τέτοιο «εύκολα διαχειρίσιμο» διαδραστικό τρόπο. Στον ιστότοπο της D-PLACE ο χρήστης μπορεί με ευκολία να βρει τις πληροφορίες που θέλει πραγματοποιώντας την έρευνά του σε διαφορετικά «επίπεδα» αναζήτησης, απλά ή και πιο σύνθετα. «Κλικάροντας» επάνω σε χάρτες και επιλέγοντας από λίστες μπορεί να αναζητήσει πληροφορίες με βάση τον τόπο (π.χ. Σιβηρία, Μικρονησία), τη γλωσσική οικογένεια (π.χ. ινδοευρωπαϊκή, αυστρονησιακή), τις πολιτισμικές πρακτικές (π.χ. μονογαμία έναντι πολυγαμίας) ή το περιβάλλον (π.χ. υψόμετρο, μέση θερμοκρασία). Επίσης έχει τη δυνατότητα να επιλέξει αν τα αποτελέσματα θα του εμφανιστούν σε μορφή πινάκων, «δέντρων» ή χαρτών που δίνουν μια άμεση γεωγραφική εικόνα.

Νέο εργαλείο για νέες απαντήσεις

«Η ανθρώπινη πολιτισμική ποικιλομορφία εκφράζεται με πολυάριθμους τρόπους: από τα φαγητά που τρώμε και τα σπίτια που χτίζουμε ως τις θρησκευτικές πρακτικές και την πολιτική οργάνωσή μας, το ποιον παντρευόμαστε και το είδος των παιχνιδιών που μαθαίνουμε στα παιδιά μας» δήλωσε σε δελτίο Τύπου η Κάθριν Κέρμπι, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ στη Βρετανία και κύρια συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στη διαδικτυακή επιθεώρηση «PLoS ONE». «Οι πολιτισμικές πρακτικές ποικίλλουν στον χώρο και στον χρόνο, αλλά οι παράγοντες και οι διαδικασίες που κινούν τις πολιτισμικές μεταβολές και διαμορφώνουν τα μοτίβα αυτής της ποικιλομορφίας παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστοι. Η D-PLACE θα δώσει τη δυνατότητα σε μια ολόκληρη νέα γενιά μελετητών να αναζητήσουν απαντήσεις σε μακροχρόνια ερωτήματα που αφορούν τις δυνάμεις που διαμόρφωσαν την ανθρώπινη πολιτισμική ποικιλομορφία».

Όπως πρόσθεσε η Φιόνα Τζόρνταν, λέκτορας Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και εκ των επικεφαλής της μελέτης, η νέα βάση δεδομένων θα προσφέρει νέες δυνατότητες στη συγκριτική μελέτη των στοιχείων που έχουν συγκεντρωθεί στο πέρασμα του χρόνου από τους επιστήμονες. «Η συγκριτική έρευνα είναι καθοριστικής σημασίας για την κατανόηση των διαδικασιών που βρίσκονται πίσω από την πολιτισμική ποικιλομορφία» ανέφερε. «Η έρευνα σε όλον τον πλανήτη επί περισσότερο από έναν αιώνα μας έχει προσφέρει ένα πλούσιο απόθεμα στοιχείων που μπορούν να συμβάλουν στην κατανόηση της ποικιλομορφίας της ανθρωπότητας. Ωστόσο η συγκέντρωση και ο συνδυασμός των διαφορετικών πηγών και δεδομένων υπήρξε μια τεράστια πρόκληση ως τώρα».

Εκτός από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ στην ανάπτυξη της D-PLACE συνεργάστηκαν επίσης επιστήμονες από το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ Επιστήμης της Ανθρώπινης Ιστορίας στην Ιένα της Γερμανίας, το Πανεπιστήμιο του Όκλαντ στη Νέα Ζηλανδία, το Πανεπιστήμιο του Τορόντο στον Καναδά, τα πανεπιστήμια του Γέιλ, της Ουάσινγκτον, του Μίσιγκαν, του Κολοράντο (Πολιτειακό) και το City University της Νέας Υόρκης στις ΗΠΑ, καθώς και το Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Αν θέλετε να πάρετε μια γεύση, επισκεφθείτε τη διεύθυνση d-place.org.