Δούρειος ίππος ο θεσμός της αυτοαξιολόγησης

Giovanni Domenico Tiepolo, The Procession of the Trojan Horse in Troy, c. 1760. «Μη δίνετε σημασία στο τι λένε, προσέξτε καλύτερα τι εννοούν»…

Αναστάτωση επικρατεί το τελευταίο χρονικό διάστημα στα σχολεία όλης της χώρας καθώς, ανάμεσα σε όλα τα άλλα, το υπουργείο Παιδείας επιχειρεί να επιβάλει τη νέα νομοθεσία για την αυτοαξιολόγηση–αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Τα εκπαιδευτικά σωματεία παρεμβαίνουν στις συσκέψεις των προϊσταμένων εκπαίδευσης και των σχολικών συμβούλων, σύλλογοι εκπαιδευτικών αρνούνται να εφαρμόσουν τις οδηγίες του υπουργείου Παιδείας, σχολικοί σύμβουλοι δηλώνουν τη διαφωνία τους με τις παρεμβάσεις του υπουργείου, διευθυντές σχολείων παραιτούνται και, μέσα στη γενική δυσαρέσκεια, το εκπαιδευτικό κλίμα μυρίζει μπαρούτι.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με μια σειρά:

Με πρόσφατη εγκύκλιο (1900089/Γ1) το υπουργείο Παιδείας καλεί τους εκπαιδευτικούς να εφαρμόσουν «τον θεσμό της Αξιολόγησης του Εκπαιδευτικού Έργου της σχολικής μονάδας», τη λεγόμενη «αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας». Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας «η διαδικασία της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας έχει στόχο να αναδείξει τη σχολική μονάδα ως βασικό φορέα προγραμματισμού και υλοποίησης του εκπαιδευτικού έργου και να βελτιώσει την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης».

Σύμφωνα με την εγκύκλιο «η Αυτοαξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου της Σχολικής Μονάδας περιλαμβάνει:

1. Τομείς που αφορούν τα Μέσα και τους Πόρους της Σχολικής Μονάδας (υλικοτεχνική υποδομή, οικονομικοί πόροι, ανθρώπινο δυναμικό κ.λπ.).

2. Τομείς που αφορούν τη Διοίκηση της Σχολικής Μονάδας (συντονισμός σχολικής ζωής, διαμόρφωση-εφαρμογή σχολικού προγράμματος, αξιοποίηση μέσων και πόρων κ.λπ.).

3. Τομείς που αφορούν το Κλίμα και τις Σχέσεις μεταξύ των παραγόντων της εκπαιδευτικής κοινότητας (σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών, σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών, σχέσεις σχολείου – γονέων κ.λπ.).

4. Τομείς που αφορούν τις Εκπαιδευτικές Διαδικασίες (διδακτική διαδικασία, μαθησιακή διαδικασία, αξιολόγηση μαθητών).

5. Τομείς που αφορούν τα Εκπαιδευτικά Αποτελέσματα (φοίτηση, επίδοση, διαρροή, ατομική-συναισθηματική-κοινωνική ανάπτυξη μαθητών κ.λπ.)».

Οι προσπάθειες για τη «νέα αξιολόγηση», την «αυτοαξιολόγηση», αποτελούν τον πυρήνα χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία φαίνεται να δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον γι’ αυτόν τον νέο τρόπο αξιολόγησης που σε σχέση με τον παραδοσιακό έχει ένα σημαντικό πολιτικό όφελος: καθώς παρουσιάζεται με προκάλυψη μοντέρνα και αθώα, αφοπλίζει την κριτική των εκπαιδευτικών στην παραδοσιακή αξιολόγηση, ενώ την ίδια ώρα λιπαίνει το έδαφος για τη σταδιακή εφαρμογή του νεοεπιθεωρητισμού.

Στόχος; Η νομιμοποίηση αφενός της μείωσης των σχολικών μονάδων μέσω του κλεισίματος-συγχώνευσης «αντιπαραγωγικών» σχολείων και αφετέρου το σπρώξιμο προς την έξοδο ενός μεγάλου τμήματος εκπαιδευτικών που συνεχίζουν να αμείβονται με αμοιβές οι οποίες προέρχονται από την προ μνημονίου εποχή. Χέρι χέρι είναι, παράλληλα, η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών και το ρίξιμο των σχολείων στη ζούγκλα του ανταγωνισμού για να εξασφαλίσουν μαθητές και χρηματοδότηση.

Μπαίνοντας στην ουσία της εγκυκλίου οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ορισμένα πράγματα. Είναι προφανές ότι κανείς δεν πιστεύει ότι το υπουργείο Παιδείας μέσω της αυτοαξιολόγησης επιδιώκει να μάθει τα «ποσοτικά» στοιχεία των σχολικών μονάδων. Γνωρίζουν οι υπηρεσίες του υπουργείου καλύτερα από τον καθένα ποια είναι η υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων, ποιοι είναι οι οικονομικοί πόροι, ποιο είναι το ανθρώπινο δυναμικό, ποιες είναι οι επιδόσεις των μαθητών. Κάθε σχολικό έτος, η κάθε σχολική μονάδα συμπληρώνει περίπου μια ντουζίνα στατιστικούς πίνακες για διάφορες υπηρεσίες του υπουργείου με όλα τα παραπάνω στοιχεία.

Μήπως, όμως, το υπουργείο Παιδείας επιχειρεί με την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας να βελτιώσει την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, μήπως επιχειρεί να βοηθήσει τον εκπαιδευτικό να κάνει καλύτερα τη δουλειά του, μήπως στοχεύει στην ενίσχυση του αδύνατου μαθητή;

Όποιος έχει μάτια να δει, και την τιμιότητα να πιστέψει στα μάτια του, γνωρίζει πολύ καλά πως οι προθέσεις του υπουργείου μόνον αγαθές δεν είναι. Να το πούμε καθαρά: η λεγόμενη αυτοαξιολόγηση θα αρχίσει με απογείωση της γραφειοκρατικής δουλειάς του εκπαιδευτικού (συμπλήρωση εντύπων, φορμών με δείκτες, τυποποιημένες απανωτές συνεδριάσεις συλλόγων κ.λπ.) και θα καταλήξει στη χειραγώγηση, στον επιθεωρητισμό και στην απόλυση.

Και αυτά δεν αποτελούν «μελλοντολογία» αλλά διαπιστώσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας σε χώρες όπου υπάρχει η αυτοαξιολόγηση, καθώς είναι γνωστό ότι η αυτοαξιολόγηση είναι η οργανική εξέλιξη του επιθεωρητισμού στο «μεταμοντέρνο» σχολείο.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση ΟΟΣΑ για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, η οποία παραγγέλθηκε το 2011 από το υπουργείο Παιδείας και είναι η βάση για τις αλλαγές που υλοποιούνται, «η αυτοαξιολόγηση πρέπει να οργανωθεί με τρόπο ώστε να είναι συγκρίσιμη μεταξύ σχολικών μονάδων και ώστε να μπορεί να επικυρώνεται και να συμπληρώνεται από εξωτερική αξιολόγηση» (σελ. 67).

Ήδη με το νομοθετικό πλαίσιο που έχει δημιουργηθεί (Ν. 4024/11 για το μισθολόγιο-βαθμολόγιο, Ν. 4142/13 για την Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας στην Εκπαίδευση, Π.Δ. 152/13 για την Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, Ν. 3848/10, Ν. 3679/10) όλες οι πλευρές της αξιολόγησης (όπως η ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, η αυτοαξιολόγηση και η εξωτερική αξιολόγηση σχολείων) έχουν ΑΠΟΛΥΤΩΣ συνδεθεί μεταξύ τους. Πιο συγκεκριμένα, σχετικά με την αυτοαξιολόγηση–αξιολόγηση των σχολείων στο άρθρο 32 παρ. 7 του Ν. 3848/10 αναφέρεται ότι «την αξιολόγηση της δράσης των σχολικών μονάδων ακολουθεί η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών».

Οι ψευδαισθήσεις

Mykonos vase (Archaeological Museum of Mykonos, Inv. 2240). Decorated pithos found at Mykonos, Greece depicting one of the earliest known renditions of the Trojan Horse. 670 BCE.

Η ψευδαίσθηση κάποιων εκπαιδευτικών, ότι η αυτοαξιολόγηση θα αναδείξει όψεις της δουλειάς τους και θα τις επιβραβεύσει (με τι άραγε σε μια εποχή λιτής και σφιχτής εισοδηματικής πολιτικής;), δηλαδή το πόσα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης κάνουν στο σχολείο, πόσα θεατρικά έργα, τι εκδηλώσεις, αν βγάζουν ή όχι εφημερίδα, χωρίς να υπολογίζεται η επίδοση των μαθητών τους σε εθνικές εξετάσεις ή σταθμισμένα τεστ, διαλύεται από τους ίδιους τους θεωρητικούς της αυτοαξιολόγησης.

http://www.antitetradia.gr/portal/images/klasika_keimena/AXIOLOGHSH_STHN_EKPAIDEFSI.pdf

Να το πούμε άλλη μια φορά: δεν μπορεί να υπάρξει αξιολόγηση χωρίς σύγκριση επίδοσης μαθητών. Και το υπουργείο Παιδείας θέλει ακριβώς να χρεώσει τις επιδόσεις των μαθητών αποκλειστικά στους εκπαιδευτικούς για να μπορεί μετά, εξαγοράζοντας τη συναίνεση της κοινής γνώμης, να νομιμοποιήσει τον εξοστρακισμό τους.

Tου Χρήστου Κάτσικα

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Δείτε πώς οι αναμνήσεις σχηματίζονται στον εγκέφαλο. How memories are REALLY made: Incredible new video captures their formation in the brain

Οι αναμνήσεις συντίθενται στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου - στην εικόνα παρουσιάζονται κύτταρα του ιππόκαμπου ποντικού. The video shows molecules in a mouse brain moving to form new memories. Researchers say it could have major implications for our understanding of how the brain works.

Για πρώτη φορά ερευνητές αποτύπωσαν σε βίντεο το πώς οι αναμνήσεις σχηματίζονται στον εγκέφαλο. Στο βίντεο αυτό φαίνονται φθορίζοντα μόρια τα οποία κινούνται μέσα στον εγκέφαλο ποντικού και δημιουργούν τις αναμνήσεις. Σύμφωνα με τους ειδικούς του Κολεγίου Ιατρικής Αλμπερτ Αϊνστάιν του Πανεπιστημίου Γεσίβα, η «σύλληψη» των αναμνήσεων εν τη γενέσει τους μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην κατανόησή μας σχετικά με τη λειτουργία του εγκεφάλου.

Πώς έγινε η «σύλληψη»

Δείτε  το εκπληκτικό βίντεο στο οποίο για πρώτη φορά «συλλαμβάνεται» η σύνθεση αναμνήσεων σε πραγματικό χρόνο. Researchers at Albert Einstein College of Medicine developed a mouse model in which molecules crucial to making memories (beta-actin mRNA) were given fluorescent "tags" so they could be tracked. This clip shows them traveling within a live brain cell in real time. Video Credit: Hye Yoon Park, Ph.D.

Στο πλαίσιο του πειράματός τους οι επιστήμονες «παρακολούθησαν» στενά μόρια ζωτικής σημασίας για τον σχηματισμό των αναμνήσεων. Ενέχυσαν φθορίζουσα σήμανση στα μόρια αυτά προκειμένου να τα παρατηρούν ενόσω ταξίδευαν σε πραγματικό χρόνο μέσα σε ζώντα εγκεφαλικά κύτταρα.

Διέγειραν νευρώνες στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου ενός ποντικού – πρόκειται για την περιοχή όπου οι αναμνήσεις συντίθενται και αποθηκεύονται βραχυπρόθεσμα – και στη συνέχεια παρακολούθησαν τα φθορίζοντα μόρια mRNA β-ακτίνης να σχηματίζονται στους πυρήνες των νευρώνων και να ταξιδεύουν μέσα στους δενδρίτες (πρόκειται για τις αποφυάδες των νευρώνων που λειτουργούν ως «πύλες εισόδου» των πληροφοριών που λαμβάνουν τα νευρικά κύτταρα).

Μάλιστα, όπως είδαν οι ερευνητές, το mRNA στους νευρώνες ρυθμίζεται μέσω μιας διαδικασίας που πρώτη φορά περιγράφεται. Με τη διαδικασία αυτή η β-ακτίνη συντίθεται σε συγκεκριμένες στιγμές, σε συγκεκριμένες περιοχές και σε συγκεκριμένες ποσότητες.

Η ευφυέστατη στρατηγική των νευρώνων

Robert Singer, Ph.D.

Τα ευρήματα αυτά μαρτυρούν ότι οι νευρώνες έχουν αναπτύξει μια ευφυέστατη στρατηγική προκειμένου να ελέγχουν πώς λειτουργούν οι πρωτεΐνες που εμπλέκονται στη δημιουργία των αναμνήσεων. «Η παρατήρηση ότι οι νευρώνες ενεργοποιούν επιλεκτικά τη σύνθεση πρωτεϊνών και στη συνέχεια ‘κατεβάζουν τον διακόπτη’ της διαδικασίας ταιριάζει απόλυτα με το πώς σχηματίζονται οι αναμνήσεις» ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης δρ Ρόμπερτ Σίνγκερ και συμπλήρωσε: «Η συχνή ενεργοποίηση του κάθε νευρώνα καθιστά το mRNA διαθέσιμο ελεγχόμενα με αποτέλεσμα η β-ακτίνη να συσσωρεύεται ακριβώς όπου χρειάζεται για να ενισχύονται συγκεκριμένες συνάψεις».

Προηγμένες απεικονιστικές τεχνικές ήταν εκείνες που παρείχαν το μοναδικό αυτό «παράθυρο» στον τρόπο σχηματισμού των αναμνήσεων από τον εγκέφαλο. Οι ίδιοι οι ερευνητές περιγράφουν τη δουλειά τους ως «ένα μεγάλο τεχνολογικό κατόρθωμα που δεν έχει επιτευχθεί ποτέ στο παρελθόν στα ζώα».

Σε ό,τι αφορά τις δυσκολίες του πρωτοποριακού αυτού πειράματος, οι επιστήμονες από το Κολέγιο Αλμπερτ Αϊνστάιν σημειώνουν ότι «οι προσπάθειες για να ανακαλυφθεί πώς οι νευρώνες δημιουργούν τις αναμνήσεις είχαν επί μακρόν αντιμετωπίσει μεγάλα εμπόδια. Και αυτό διότι οι νευρώνες είναι άκρως ευαίσθητοι στην οποιαδήποτε παρέμβαση. Ωστόσο πρέπει κάποιος να παρέμβει στο εσωτερικό τους για να ανακαλύψει τις μοριακές διεργασίες που οδηγούν στον σχηματισμό των αναμνήσεων».

Οι ειδικοί προσθέτουν πως είναι άκρως σημαντικό το γεγονός ότι κατάφεραν να αναπτύξουν το συγκεκριμένο μοντέλο ποντικού χωρίς να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν τεχνητά γονίδια ή να προχωρήσουν σε οποιουδήποτε άλλου είδους παρέμβαση του θα έβλαπτε τους νευρώνες. Το νέο επίτευγμα παρουσιάζεται σε δύο άρθρα στην επιθεώρηση «Science».

Τα επόμενα βήματα

Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να μελετήσουν περαιτέρω τη μοριακή βάση της μνήμης. Για τον λόγο αυτό το εργαστήριο του δρος Σίνγκερ αναπτύσσει τεχνολογίες για την απεικόνιση των νευρώνων στον εγκέφαλο ζωντανών ποντικιών σε συνεργασία με τον δρα Βλαντισλάβ Βερκούσα που επίσης εργάζεται στο Κολέγιο Αλμπερτ Αϊνστάιν.

Με δεδομένο ότι ο ιππόκαμπος έχει την έδρα του βαθιά μέσα στον εγκέφαλο, οι επιστήμονες ελπίζουν να αναπτύξουν υπέρυθρες φθορίζουσες πρωτεΐνες οι οποίες θα εκπέμπουν φως το οποίο θα έχει την ικανότητα να διαπερνά τους ιστούς. Μια άλλη πιθανότητα θα ήταν η ανάπτυξη μιας συσκευής οπτικών ινών που θα εισάγεται στον εγκέφαλο και θα παρατηρεί τους νευρώνες του ιππόκαμπου που συνθέτουν τη μνήμη.

Ο πρώτος γαλανομάτης! Dark skin, blue eyes: Genes paint a picture of 7,000-year-old European

Οι ερευνητές έδωσαν στη δημοσιότητα ένα σκίτσο του πρώτου (γνωστού) ευρωπαίου με γαλανά μάτια. Ol' blue eyes: the gene analysis suggests the mutation for blue eye colour appeared earlier than had been thought, with light skin evolving later. Illustration: CSIC

Η αποκωδικοποίηση του DNA του σκελετού ενός άνδρα που ζούσε πριν από 7 χιλιάδες έτη στην Ισπανία αποκάλυψε ανάμεσα στα άλλα και το χρώμα των ματιών του που σύμφωνα με τους ειδικούς ήταν γαλανά. Είναι ο αρχαιότερος μέχρι σήμερα γαλανομάτης κάτοικος της Ευρώπης που γνωρίζουμε.

Το «εύρημα»

The skeleton of the Mesolithic hunter-gatherer was discovered in 2006 in a cave system in the Cantabrian mountains of northwest Spain. Photograph: J M Vidal Encina

Το 2006 εξερευνητές σπηλαίων εντόπισαν στο σπήλαιο «Λα Μπράνα» της βορειοδυτικής Ισπανίας, σε υψόμετρο 1.500 μέτρων, δύο ανθρώπινους σκελετούς. Οι δύο σκελετοί ήταν καλοδιατηρημένοι εξαιτίας των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών που επικρατούν στο εσωτερικό του σπηλαίου. Η χρονολόγηση με τη μέθοδο του ραδιενεργού άνθρακα τοποθέτησε την ηλικία τους στα 7.000 χρόνια περίπου.

DNA recovered from a wisdom tooth was used to create the first complete genome sequence of a European living before Neolithic times. Photograph: CSIC

Διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον  Κάρλες Λαλουέθα-Φοξ του Ινστιτούτου Εξελικτικής Βιολογίας της Βαρκελώνης αποφάσισε να επικεντρώσει την προσοχή του στον ένα εκ των δύο σκελετών, εκείνον που ήταν σε καλύτερη κατάσταση από τον άλλο. Ο «θησαυρός» βρισκόταν τελικά σε ένα δόντι (έναν φρονιμίτη) από το οποίο οι ερευνητές κατάφεραν να εξαγάγουν DNA και στη συνέχεια να το αποκωδικοποιήσουν πλήρως.

Έτσι έχουμε στη διάθεση μας πλέον την πρώτη αποκωδικοποίηση του DNA ενός κατοίκου της Ευρώπης στη μεσολιθική περίοδο, πριν δηλαδή την έλευση της γεωργίας στην ήπειρό μας που έφερε επανάσταση και αλλαγές σε πολλούς τομείς.

Η θεωρία των... χρωμάτων

Αν και δεν υπήρχαν σχετικά ευρήματα η κυρίαρχη επιστημονική άποψη ήταν πως οι παλαιότεροι κάτοικοι της Ευρώπης, όσοι ζούσαν στην ήπειρο πριν την έλευση της γεωργίας είχαν ανοιχτόχρωμο δέρμα (και μαλλιά) μοιάζοντας με τους σημερινούς Βορειοευρωπαίους. Αυτό σύμφωνα με τους ειδικούς ήταν αποτέλεσμα της ταχείας προσαρμογής στις τοπικές κλιματικές συνθήκες.

Πιστεύεται ότι τα πρώτα μεταναστευτικά κύματα από την Αφρική έφτασαν στην Ευρώπη πριν από περίπου 45 χιλιάδες έτη και λόγω των συνθηκών που επικρατούσαν τότε στην ήπειρό μας (λίγος ήλιος, αρκετό χιόνι) οι… ευρωπαίοι άρχισαν γρήγορα να γίνονται ανοιχτόχρωμοι εξαιτίας κυρίως της έλλειψης βιταμίνης D που παράγεται με την έκθεση στο ηλιακό φως.

Η γαλανή… ρίζα

Προηγούμενες έρευνες έχουν βρει ότι οι αρχαιότερες γνωστές μεταλλάξεις στα γονίδια που ελέγχουν το χρώμα των ματιών και οδήγησαν στα γαλανά μάτια, πιθανώς συνέβησαν πριν από περίπου 8 χιλιάδες σε ανθρώπους που ζούσαν σε περιοχές γύρω από τη Μαύρη Θάλασσα. Πιστεύεται πώς όλοι οι σημερινοί γαλανομάτηδες είναι απόγονοι εκείνων των πρώτων γαλανομάτηδων. Στη συνέχεια τα… γαλανά γονίδια «ταξίδεψαν» προς την Ευρώπη, όπου οι γαλανομάτηδες για λόγους που δεν είναι ξεκάθαροι - ίσως επειδή θεωρήθηκαν πιο «σέξι» - εξαπλώθηκαν ευρέως.

Ο γαλανομάτης Νο1

A progression of sketches shows how a skull and genetic clues were combined to come up with the look of a 7,000-year-old hunter-gatherer who lived in Spain. Credit: Pelopanton / CSIC

Όπως διαπιστώθηκε από την ανάλυση του DNA ο άνδρας που ζούσε στο σπήλαιο της Ισπανίας είχε ηλικία 30-35 ετών και ύψος περίπου 1.70 μέτρα. Το πιο ενδιαφέρον εύρημα όμως είναι οι χρωματικές αντιθέσεις του. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο άντρας αυτός ήταν ιδιαίτερα σκουρόχρωμος σε δέρμα και μαλλιά γεγονός που το αποδίδουν στην επικράτηση της αφρικανικής γονιδιακής του κληρονομιάς.

Τα μάτια του όμως ήταν γαλανά δημιουργώντας μια εντυπωσιακή αντίθεση ενώ ταυτόχρονα τον κατατάσσουν ως τον αρχαιότερο ευρωπαίο που γνωρίζουμε να διαθέτει γαλανά μάτια. Άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι, αν και σκουρόχρωμος κάτοικος της νότιας Ευρώπης, η ανάλυση δείχνει ότι ο άνδρας αυτός έχει πιο στενή γενετική συγγένεια με τους Σουηδούς και τους Φιλανδούς.

Η ανακάλυψη έχει όπως είναι ευνόητο διπλό ενδιαφέρον αφού, αν και χρειάζονται περαιτέρω μελέτες, φαίνεται ότι οι παλαιότεροι ευρωπαίοι δεν ήταν τόσο ανοιχτόχρωμοι όσο πιστεύαμε και ότι τα γαλανά μάτια είχαν κάνει την εμφάνιση τους νωρίτερα από ό,τι εκτιμούσαν οι ειδικοί.

Γονιδίωμα - έκπληξη

«Πριν ξεκινήσουμε την ανάλυση είχαμε κάποιες ιδέες για το τι θα βρίσκαμε μπροστά μας. Οι περισσότερες από αυτές τις ιδέες αποδείχτηκαν τελείως λανθασμένες. Αυτός ο άνδρας ήταν πολύ πιο σκούρος από ό,τι οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι, δεν ξέρουμε όμως πόσο πιο σκούρος» αναφέρει ο Φοξ.

Εκτός από το χρώμα των ματιών και του δέρματος η ανάλυση αποκάλυψε και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία για αυτόν τον άνδρα. Φαίνεται ότι είχε δυσανεξία στη λακτόζη και δυσκολία στην πέψη τροφών με άμυλο. Αυτά τα στοιχεία συνάδουν με τη χρονολόγηση του ευρήματος, αφού το μεταβολικό προφίλ του άνδρα υποδεικνύει ότι δεν είχε έλθει ακόμα σε επαφή με προϊόντα της κτηνοτροφίας και της γεωργίας. Έκπληξη όμως προκάλεσε στους ερευνητές το γεγονός ότι το ανοσοποιητικό του ήταν επαρκώς θωρακισμένο απέναντι σε μολυσματικούς παράγοντες, με χαρακτηριστικά που επιβιώνουν και σήμερα στους σύγχρονους ανθρώπους. Έως τώρα πιστευόταν ότι η στενή συμβίωση του ανθρώπου με τα ζώα μέσω της κτηνοτροφίας ήταν εκείνη που οδήγησε στη θωράκιση του ανοσοποιητικού του. Η ανάλυση δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».