Για
πρώτη φορά, γενετικό υλικό του «ανθρώπου της Ντενίσοβα» βρέθηκε εκτός Σιβηρίας.
Archaeologists wearing anticontamination gear sampled Baishiya Karst
Cave on a winter night. DONGJU ZHANG/LANZHOU UNIVERSITY
Η
πρώτη μεγάλη ανακάλυψη ήρθε το 2010, όταν διαπιστώθηκε πως ένα αρχαίο οστό
δακτύλου από το σπήλαιο Ντενίσοβα της Σιβηρίας ανήκε σε ένα άγνωστο ως τότε
είδος αρχαϊκού ανθρώπου. Τώρα, δύο μελέτες που δημοσιεύονται στο Science επιβεβαιώνουν ότι οι
μυστηριώδεις «Ντενίσοβαν» είχαν εξαπλωθεί ευρέως στην Ασία την εποχή που
άρχισαν να καταφθάνουν οι πρώτοι Homo
sapiens.
Η
μία μελέτη αφορά την πρώτη ανακάλυψη γενετικού υλικού των Ντενίσοβαν έξω από τη
Σιβηρία, σε ένα σπήλαιο που βρίσκεται ψηλά στο οροπέδιο του Θιβέτ, σχεδόν
3.0000 χιλιόμετρα από το διάσημο πλέον σπήλαιο Ντενίσοβα.
«Κάθε
χρόνο έλεγα πως φέτος θα βρούμε [γενετικό υλικό]. Από τότε όμως έχει περάσει
μια δεκαετία» σχολιάζει στο δικτυακό τόπο του Science o
Σβάντε Πάαμπο, ο διάσημος ερευνητής που προσδιόρισε πρώτος τη γενετική
αλληλουχία των Νεάντερταλ.
In a new study,
researchers at the Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology in
Germany and the Mongolian Academy of Sciences present an analysis of the genome
of the oldest human fossil found in Mongolia to date. They show that the
34,000-year-old female inherited around 25 percent of her DNA from western
Eurasians, demonstrating that people moved across the Eurasian continent
shortly after it had first been settled by the ancestors of present-day
populations. The study also shows that this individual as well as a
40,000-year-old individual from China carried DNA from Denisovans, an extinct
form of hominins that inhabited Asia before modern humans arrived. The skullcap
found in the Salkhit Valley in eastern Mongolia belonged to a woman who lived
34,000 years ago. Analyses showed: She had inherited about 25 percent of her
DNA from Western Eurasian. © Institute of Archaeology, Mongolian Academy of
Sciences
Ο
Πάαμπο είναι μέλος της ερευνητικής ομάδας που αναζήτησε ανθρώπινο γενετικό
υλικό στο σπήλαιο Μπαΐσια του Θιβέτ. Για τους βουδιστές μοναχούς της περιοχής,
το σπήλαιο είναι ιερό και η ανασκαφή έπρεπε να πραγματοποιηθεί προσεκτικά ώστε
να μην «βεβηλωθεί» ο χώρος.
Σε
έναν άθλο της σύγχρονης μοριακής βιολογίας, οι ερευνητές κατάφεραν να
απομονώσουν γενετικό υλικό όχι από κάποιο οστό, αλλά από τα ίδια τα ιζήματα του
σπηλαίου. Επρόκειτο για μιτοχονδριακό DNA (mtDNA), το οποίο πιθανώς κατέληξε
στο δάπεδο της σπηλιάς μέσω της ούρησης ή της αφόδευσης.
Τα
ίχνη γενετικού υλικού βρέθηκαν μέσα σε στρώματα που χρονολογήθηκαν με ακρίβεια
στα 100, στα 65 και στα 45 χιλιάδες χρόνια πριν, περίπου την εποχή που ο
σύγχρονος άνθρωπος έφτανε στην περιοχή της ανατολικής Ασίας.
Κληρονομιά
Researchers
analyzed the genome of the oldest human fossil found in Mongolia to date and
show that the 34,000-year-old woman inherited around 25 percent of her DNA from
western Eurasians, demonstrating that people moved across the Eurasian
continent shortly after it had first been settled by the ancestors of
present-day populations. This individual and a 40,000-year-old individual from
China also carried DNA from Denisovans, an extinct form of hominins that
inhabited Asia before modern humans arrived. The skullcap found in the Salkhit
Valley in eastern Mongolia belonged to a woman who lived 34,000 years ago.
Analyses showed: She had inherited about 25 percent of her DNA from Western
Eurasian. Credit: Institute of Archaeology, Mongolian Academy of Sciences
Προηγούμενες
μελέτες είχαν αποκαλύψει ότι οι σύγχρονοι ανθρώπινοι πληθυσμοί της Ασίας και
της Ευρώπης φέρουν γονίδια των Ντενίσοβαν, ένδειξη ότι τα δύο συγγενικά είδη
διασταυρώθηκαν κάποια στιγμή στην ιστορία τους.
Xiahe Mandible.
Credit: Menghan Qiu, Dongju Zhang, Lanzhou University
Η
ευρεία εξάπλωση των Ντενίσοβαν επιβεβαιώνεται από τη δεύτερη μελέτη στο Science, στην οποία ο Πάαμπο και η ομάδα του Ντονγκζού Ζανγκ του
Πανεπιστημίου του Λανζού στην Κίνα εξετάζουν δύο οστά σύγχρονου ανθρώπου από τη
Μογγολία και την περιοχή του Πεκίνου.
Πρόκειται
για το αρχαιότερο DNA σύγχρονου ανθρώπου που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα στην
Ασία, με ηλικία 34.000 και 40.000 χρόνια αντίστοιχα.
Και
τα δύο οστά βρέθηκαν να περιέχουν γονίδια των Ντενίσοβαν, κατάλοιπο ενός
επεισοδίου επιμειξίας που εκτιμάται ότι συνέβη πριν από 50.000 χρόνια.
Το
περίεργο όμως είναι ότι τα γονίδια αυτά είναι διαφορετικά από τα γονίδια
Ντενίσοβαν που ανιχνεύονται στους Αβορίγινες της Αυστραλίας και τους ιθαγενείς
της Νέας Γουινέας. Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι διαφορές αυτές υποδεικνύουν
ότι ο σύγχρονος άνθρωπος διασταυρώθηκε με δύο διαφορετικούς πληθυσμούς
Ντενίσοβαν, έναν στην ηπειρωτική Ασία και έναν δεύτερο στη Νοτιοανατολική Ασία.
Researcher Diyendo
Massilani analyzed the genomes of the Salkhit and Tianyuan individuals and
found DNA traces of extinct hominins. © MPI
f. evolutionary Anthropology
Σε συνδυασμό, οι δύο νέες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι οι εξαφανισμένοι πλέον συγγενείς μας είχαν κατακτήσει μεγάλο μέρος της ηπείρου.
Και,
στην περίπτωση του Θιβέτ, το μυστηριώδες είδος άφησε πίσω του μια σημαντική
κληρονομιά: ένα γονίδιο με την ονομασία EPAS1 που βελτιώνει τη μεταφορά
οξυγόνου από το αίμα και επιτρέπει έτσι τη διαβίωση σε μεγάλα υψόμετρα. Οι
Ντενίσοβαν μπορεί να εξαφανίστηκαν, ένα μέρος τους όμως συνεχίζει να ζει.
Νέα
στοιχεία για τον χαμένο συγγενή δεν αποκλείεται να αποκαλυφθούν στο ίδιο σπήλαιο
του Θιβέτ, με τους ερευνητές να ελπίζουν ότι θα βρουν οστά που περιέχουν
ολόκληρο το γονιδίωμά του.
Πηγές: D.
Massilani el al., "Denisovan ancestry and population history of early East
Asians," Science (2020). science.sciencemag.org/cgi/doi … 1126/science.abc1166 - D.
Zhang el al., "Denisovan DNA in Late Pleistocene sediments from Baishiya
Karst Cave on the Tibetan Plateau," Science (2020). science.sciencemag.org/cgi/doi … 1126/science.abb6320 - https://phys.org/news/2020-10-denisovan-dna-genome-early-east.html - https://www.tovima.gr/2020/10/31/science/ntenisovan-mystiriodes-eidos-proistorikou-anthropou-katektise-tin-asia/
