Marcin Owczarek, Democracy, 70x170cm, Photograph.
Είναι
το τελευταίο ποίημα του Σεφέρη και δημοσιεύτηκε στο Βήμα (23.9.71) τρεις μέρες
μετά το θάνατό του στην περίοδο της δικτατορίας. Το ποίημα βασίζεται σε μια
περικοπή του Πλάτωνα (Πολιτεία 614 κ.ε.) που αναφέρεται στη μεταθανάτια τιμωρία
των αδίκων και ιδιαίτερα του Αρδιαίου. Ο Αρδιαίος, τύραννος σε μια πόλη, είχε
σκοτώσει τον πατέρα του και τον μεγαλύτερο του αδερφό του. Γι' αυτό και η
τιμωρία του, καθώς και των άλλων τυράννων, στον άλλο κόσμο στάθηκε φοβερή. Όταν
εξέτισαν την καθιερωμένη ποινή που επιβαλλόταν στους αδίκους και ετοιμαζόταν να
βγουν στο φως, το στόμιο δεν τους δεχόταν αλλά έβγαζε ένα μουγκρητό. "Την
ίδια ώρα άντρες άγριοι και όλο φωτιά που βρισκόταν εκεί και ήξεραν τι σημαίνει
αυτό το μουγκρητό, τον Αρδιαίο και μερικούς άλλους αφού τους έδεσαν τα χέρια
και τα πόδια και το κεφάλι, αφού τους έριξαν κάτω και τους έγδαραν, άρχισαν να
τους σέρνουν έξω από το δρόμο και να τους ξεσκίζουν επάνω στ' ασπαλάθια και σε
όλους όσοι περνούσαν από εκεί εξηγούσαν τις αιτίες που τα παθαίνουν αυτά και
έλεγαν πως τους πηγαίνουν να τους ρίξουν στα Τάρταρα". (Πλ. Πολιτεία 616).
Ήταν
ωραίο το Σούνιο τη μέρα εκείνη του Ευαγγελισμού
πάλι
με την άνοιξη.
Λιγοστά
πράσινα φύλλα γύρω στις σκουριασμένες πέτρες
το
κόκκινο χώμα κι ασπάλαθοι
δείχνοντας
έτοιμα τα μεγάλα τους βελόνια
και
τους κίτρινους ανθούς.
Απόμακρα
οι αρχαίες κολόνες, χορδές μιας άρπας αντηχούν ακόμη ...
Ο
ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο.
-
Τι μπορεί να μου θύμισε τον Αρδιαίο εκείνον;
Μια
λέξη στον Πλάτωνα θαρρώ, χαμένη στου μυαλού τ' αυλάκια·
τ'
όνομα του κίτρινου θάμνου
δεν
άλλαξε από εκείνους τους καιρούς.
Το
βράδυ βρήκα την περικοπή:
«Τον
έδεσαν χειροπόδαρα» μας λέει
«τον
έριξαν χάμω και τον έγδαραν
τον
έσυραν παράμερα τον καταξέσκισαν
απάνω
στους αγκαθερούς ασπάλαθους
και
πήγαν και τον πέταξαν στον Τάρταρο, κουρέλι».
Maxim Kantor, Structure of Democracy, 2003-04
Έτσι
στον κάτω κόσμο πλέρωνε τα κρίματά του
ο
Παμφύλιος Αρδιαίος ο πανάθλιος Τύραννος.
31 του Μάρτη 1971
Ο
Γιώργος Σεφέρης το 1921.
This is G.Seferis
last poem, and was published three days after his death (23/9/71), in Vima
newspaper, during the junta era in Greece. It is based on an excerpt of Plato's
"Politeia", referring to the afterlife punishment of the unfair and
especially Ardieus, a tyrant who had murdered his father and his older brother.
Because of this, his punishment- and all tyrants in general- in the nether
world was terrible. When the tyrants got the usual punishment of the unfair and
were ready to come out into the light, the orifice didn't let them out and
roared. "At the same time, some wild men nearby who knew what that roar
stood for , grabbed Ardieus and the other tyrants,tied them down at hands and
feet and beat and scratched them bad. Then, they drew them out the road through
the aspalathus thorns and tore them apart and at the end they drove them down
to Tartarus." (Plato,
Politeia 616).
Sounion looked
beautiful
that day of
Annunciation,
in spring once
again.
A few green leaves
around the rusty
stones
colour red and the
aspalathus bushes
ready, showing their
long needles
and their yellow
flowers.
Not far away the
ancient columns,
threads of an harp
echoing still.
Sunset at Cape
Sounion.
Tranquillity.
-What may reminded
me
of that man Ardieus?
A word of Plato I
suppose
lost in my brain's
ditches.
The name of the
yellow bush
did not change all
this time.
In the night I
found the excerpt:
"They tied him
in hands and feet", he says,
threw him down and
skinned him,
drew him farther
and tore him apart,
over the aspalathus
thorns,
grabbed him and
left him as a rag
down in
Tartarus."
Ilya Glazunov, The Market of Our Democracy, 1999
And so, in the
nether world, paid his sins
Ardieus from
Pamfylia, the sordid tyrant.
1971, March 31
English Translation:
Panagiotis Xourafas
Giorgos Seferis