Ο γαλαξίας που... αστράφτει, The 'glittering galaxy' so bright you can almost count the stars in it

Η ESA, που έδωσε στη δημοσιότητα την φωτογραφία, μας προκαλεί να μετρήσουμε τα άστρα του λαμπερού γαλαξία. The 'glittering galaxy' is so clear that it is almost possible to count the individual stars in it

Άλλη μια εντυπωσιακή εικόνα από το Σύμπαν προσέθεσε στον μακρύ του κατάλογο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Το τηλεσκόπιο φωτογράφισε τον γαλαξία ESO 318-13 σε ένα εντυπωσιακό στιγμιότυπο αφού ο ελλειπτικός γαλαξίας απεικονίζεται με εξαιρετική λαμπρότητα αλλά και καθαρότητα.

Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά τα στελέχη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) «η εικόνα είναι τόσο λαμπρή και καθαρή που μπορείς κυριολεκτικά να μετρήσεις τα άστρα του γαλαξία».

The image shows a variety of brightly coloured phenomena in the night sky.

Although ESO 318-13 is the main event in this image, it is sandwiched between a vast collection of bright celestial objects. Several stars near and far dazzle in comparison to the neat dusting contained within the galaxy. One that particularly stands out is located near the centre of the image, and looks like an extremely bright star located within the galaxy. This is, however, a trick of perspective. The star is located in the Milky Way, our own galaxy, and it shines so brightly because it is so much closer to us than ESO 318-13.

There are also a number of tiny glowing discs scattered throughout the frame that are more distant galaxies. In the top right corner, an elliptical galaxy can be clearly seen, a galaxy which is much larger but more distant than ESO 318-13. More interestingly, peeking through the ESO 318-13, near the right-hand edge of the image, is a distant spiral galaxy.

Galaxies are largely made up of empty space; the stars within them only take up a small volume, and providing a galaxy is not too dusty, it can be largely transparent to light coming from the background. This makes overlapping galaxies like these quite common. One particularly dramatic example of this phenomenon is the galaxy pair NGC 3314 (heic1208). Credit: ESA/Hubble & NASA 

Έγκον Σίλε (1890-1918): Μελαγχολία και πρόκληση, Egon Schiele (1890-1918): Melancholy and Provocation

EGON SCHIELE MELANCHOLIE UND PROVOKATION. Girl in Black Dress with her Legs Spread, 1910, Pencil, gouache and opaque white on paper, 43,9 x 30,4 cm,  Leopold Museum.

Από τα πρώτα καλλιτεχνικά του βήματα, η ζωγραφική του Έγκον Σίλε (1890-1918) ανέδιδε ένα αίσθημα μελαγχολίας, μια επιθετική απαισιοδοξία γεμάτη ένταση.

Portrait of Wally Neuzil, 1912, Oil on wood, 32,7 x 39,8 cm, Leopold Museum, Vienna.

Τα πορτρέτα και τα γυμνά του, ζωγραφισμένα με τολμηρά χρώματα και προκλητικές πόζες που τις τόνιζε η εκπληκτική σχεδιαστική δεξιοτεχνία του, σκανδάλισαν τη βιεννέζικη κοινωνία του καιρού του, αργότερα όμως αναγνωρίστηκαν ως αριστουργήματα του εξπρεσιονισμού. 

Autumn Tree in Turbulent Air, 1912, Oil and soft pencil on canvas, 80 x 80,5 cm, Leopold Museum.

Παρά τη σύντομη καλλιτεχνική διαδρομή του (πέθανε μόλις 28 ετών), ο Σίλε κατέκτησε μια ξεχωριστή θέση στο πάνθεον της ευρωπαϊκής ζωγραφικής.

Self-Seer II (Death and Man), 1911, Oil on canvas, 80,5 x 80 cm, Leopold Museum.

Η έκθεση «Έγκον Σίλε: Μελαγχολία και πρόκληση», που παρουσιάζεται στο Leopold Museum της Βιέννης (έως 30 Ιανουαρίου 2012), προσφέρει μια πλούσια αναδρομή στο έργο του, εστιάζοντας στην πρώιμη δημιουργική του περίοδο.

Dead Mother I, 1910, Pencil and oil on wood, 32 x 25,7 cm, Leopold Museum.

Τα έργα του Σίλε χαρακτηρίζονται από βαθιά μελαγχολία και σκληρή τόλμη και είναι σχεδιασμένα με γοργές, βίαιες πινελιές. Στον χώρο της έκθεσης φιλοξενούνται επίσης σύγχρονοι καλλιτέχνες (εικαστικά, χορός, περφόρμανς) με έργα εμπνευσμένα από τον Σίλε.

Η ταινία καταγράφει μερικές από τις βασικές στιγμές της ζωής του Αυστριακού εξπρεσιονιστή ζωγράφου Έγκον Σίλε, ο οποίος πέθανε σε νεαρή ηλικία - μόλις 28 ετών. Το έργο του υπήρξε καθοριστικό σε ότι αφορά την αίσθηση του ερωτισμού στη ζωγραφική μέσα από την απεικόνιση του γυμνού γυναικείου σώματος, επηρεάζοντας πολλούς μεταγενέστερους καλλιτέχνες στο χώρο των εικαστικών. Η ταινία, εκτός του ότι αναδεικνύει τη σκοτεινή αύρα και την τολμηρότητα των ερωτικών του συνθέσεων, είναι και μια καταγγελία του ηθικού συντηρητισμού, της λογοκρισίας και της καταπίεσης της ερωτικής έκφρασης στην αυστριακή κοινωνία στις αρχές του 20ού αιώνα, συνηγορώντας υπέρ της απόλυτης ελευθερίας στο χώρο των τεχνών. Άλλωστε, ο Σίλε καταδικάστηκε στην εποχή του με την κατηγορία της πορνογραφίας. Σκηνοθεσία: Χέρμπερτ Βέσελυ - Λέο Τισάτ

Dolls from Egon Schiele by Ikuko Miyazaki

Egon Schiele (12 June 1890 - 31 October 1918) was an Austrian painter. A protégé of Gustav Klimt, Schiele was a major figurative painter of the early 20th century. Schiele's work is noted for its intensity, and the many self-portraits the artist produced. 

The twisted body shapes and the expressive line that characterize Schiele's paintings and drawings mark the artist as an early exponent of Expressionism, although still strongly associated with the art nouveau movement (Jugendstil).

Egon Schiele is known for being grotesque, erotic, pornographic, and disturbing, focusing on sex, death, and discovery. He focused on portraits of others as well as himself. In his later years, while he still worked often with nudes, they were done in a more realist fashion.

Music by Gustav Mahler, 'Symphony 5 - Adagietto'.

«Εργοστάσια» παραγωγής φεγγαριών τα δαχτυλίδια του Κρόνου, Saturn's rings may double up as a moon factory

Saturn's B ring begins at the inner blue band and stretches to the right into the yellow area in this false-colour Cassini image. The formation of clumps is strongest in the blue region (Image: NASA/JPL/Space Science Institute).

Οι δορυφόροι του Κρόνου, του Ουρανού και του Πλούτωνα -ενδεχομένως και το φεγγάρι της Γης- σχηματίστηκαν από τη συσσωμάτωση των υλικών που περιείχαν γιγάντιοι δακτύλιοι γύρω από αυτούς τους πλανήτες, υποδεικνύει νέο μαθηματικό μοντέλο.

Η κρατούσα θεωρία θέλει τους δορυφόρους και τους πλανήτες να σχηματίζονται από την ίδια περίπου διαδικασία: όπως οι πλανήτες προέκυψαν από τη συσσωμάτωση υλικών που περίσσεψαν από το σχηματισμό του Ήλιου και δημιούργησαν έναν δίσκο γύρω από το νεογέννητο άστρο, έτσι και οι δορυφόροι σχηματίστηκαν από τους δίσκους αερίων και σκόνης που περιέβαλλαν τους νεογέννητους πλανήτες.

Νέα τροπή στην κρατούσα θεωρία

Σύμφωνα με νέα μελέτη στο περιοδικό Science, το μοντέλο αυτό πράγματι ισχύει για τον Δία, όχι όμως και στις περιπτώσεις του Κρόνου, του Ουρανού και του Ποσειδώνα, τριών αέριων γιγάντων στο εξώτερο Ηλιακό Σύστημα.

Saturn's moons Pan and Atlas (pictured above) may have formed in two stages - their cores may be remnants of the breakup of a large icy body early in the solar system's history and their ridges may have formed later, as the cores swept up material from Saturn's rings. The scenario might explain why the ridges appear smooth and the polar regions rough (Synthetic image: CEA/ANIMEA/Science).

Γάλλοι ερευνητές ήθελαν να εξηγήσουν την ασυνήθιστη διάταξη των δεκάδων φεγγαριών του Κρόνου: πολλά από αυτά βρίσκονται στα όρια των δακτυλίων του πλανήτη και η μάζα τους τείνει να αυξάνεται όσο πιο μεγάλη είναι τροχιά τους.

Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία, τα υλικά των δακτύλιων δεν μπορούν να συμπυκνωθούν και να σχηματίσουν δορυφόρους επειδή βρίσκονται υπερβολικά κοντά στον πλανήτη, του οποίου η βαρύτητα θα διέλυε κάθε νεογέννητο φεγγάρι.

An animation shows how Saturn's moons Pan and Atlas grew by sweeping up particles from Saturn's rings (Courtesy of CEA/ANIMEA).

Τώρα, η ομάδα του Ορελιέν Κριτά στο Αστεροσκοπείο Κυανής Ακτής στη Γαλλία υπολογίζει ότι αυτό δεν ισχύει απόλυτα: τα υλικά που βρίσκονται στην εσωτερική πλευρά ενός δακτυλίου (αυτή που κοιτάζει προς τον πλανήτη) θα πρέπει να ανταλλάσσουν διαρκώς γωνιακή ορμή με τα υλικά που βρίσκονται στην εξωτερική πλευρά. Αυτό θα σήμαινε ότι τα υλικά στην εσωτερική πλευρά θα έχαναν διαρκώς ενέργεια και θα έπεφταν προς τον πλανήτη, ενώ τα υλικά στην εξωτερική πλευρά θα αποκτούσαν ολοένα περισσότερη ενέργεια και σταδιακά θα απομακρύνονταν από τον πλανήτη.

Σχηματισμός νέων φεγγαριών

Οι προσομοιώσεις του Κριτά έδειξαν ότι τα υλικά που απομακρύνονται από την εξωτερική πλευρά του δακτυλίου θα σχημάτισαν σταδιακά έναν νέο δορυφόρο, ο οποίος θα μετανάστευε πιο μακριά από τον πλανήτη μετά τη γέννησή του.

Και εφόσον ο δακτύλιος διέθετε αρκετά υλικά, ένα δεύτερο φεγγάρι θα σχηματιζόταν στη συνέχεια στην ίδια θέση με το πρώτο, και ούτω καθεξής.

O Τιτάνας και η Διώνη, δύο από τα δεκάδες φεγγάρια του Κρόνου, με φόντο τους δακτυλίους όπως φαίνονται από το πλάι (Εικόνα της αποστολής Cassini: NASA/JPL/Caltech).

«Διαπιστώνουμε ότι [το νέο μοντέλο] ταιριάζει πολύ καλά με ό,τι βλέπουμε στα φεγγάρια του Κρόνου» σχολιάζει ο Κριτά.

Βέβαια, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας δεν διαθέτουν σήμερα δακτυλίους μεγάλης μάζας, ωστόσο η κατανομή των δορυφόρων τους υποδεικνύει ότι κάποτε είχαν.

Είχε και η Γη δαχτυλίδια; 

Earth with rings image courtesy Damien Bouic.

Το νέο μοντέλο αφήνει μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο να διέθετε και η Γη τα δικά της γιγάντια δαχτυλίδια.

Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία για τον σχηματισμό της Σελήνης, το φεγγάρι είναι το αποτέλεσμα μιας αρχαίας σύγκρουσης ανάμεσα στη Γη και ένα άλλο σώμα στο μέγεθος του Άρη. Ο δρ Κριτά εκτιμά τώρα ότι τα συντρίμμια της σύγκρουσης μπορεί να σχημάτισαν έναν δακτύλιο, τα υλικά του οποίου συμπυκνώθηκαν σε έναν και μοναδικό δορυφόρο σε διάστημα μικρότερο του ενός μήνα.