Οι επιγραφές του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. The inscriptions of the Antikythera Mechanism

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων μελετήθηκε με σύγχρονες απεικονιστικές τεχνικές. Detail of the inscriptions on the Antikythera mechanism.

Tη συνολική ανάγνωση των επιγραφών του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, αποτέλεσμα διεθνούς ερευνητικής προσπάθειας κατά τα δέκα τελευταία χρόνια, θα παρουσιάσει η Ομάδα Μελέτης του Μηχανισμού σε ειδική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Πέμπτη 9 Ιουνίου στις 7.30 μ.μ., στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Λασκαρίδη (2ας Μεραρχίας 36 και Ακτής Μουτσοπούλου, Πειραιάς). Συνδιοργανωτές της εκδήλωσης είναι το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, η Ομάδα Μελέτης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων και οι εκδότες του διεθνούς διεπιστημονικού περιοδικού «Almagest», στο οποίο δημοσιεύονται τα αποτελέσματα της έρευνας.

Το κοινό θα έχει για πρώτη φορά την ευκαιρία να πληροφορηθεί απευθείας από τους ειδικούς το ακριβές περιεχόμενο των επιγραφών που βρίσκονται στο εσωτερικό του μηχανισμού.

Η ολοκληρωμένη ανάγνωση των σωζόμενων θραυσμάτων του Μηχανισμού προσφέρει νέες δυνατότητες ερμηνείας (φωτ.: Antikythera Mechanism Research Project, Niels Bos, Bayerische Staatsbibliothek, Rehmiana III 9).

Ήδη από την ανακάλυψη των θραυσμάτων του Μηχανισμού το 1902, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, οι πρώτες λέξεις που διαβάστηκαν –«Αφροδίτη» και «Ηλίου ακτίνα»– ανέδειξαν την αστρονομική χρήση του αντικειμένου.

Στην πρώτη αρχαιολογική δημοσίευση είχαν αποκρυπτογραφηθεί περίπου 600 χαρακτήρες. Μέχρι τη δεκαετία του 1970 είχαν διαβαστεί περίπου 923 χαρακτήρες, ενώ η πρώτη δημοσίευση της Ομάδας Μελέτης του Μηχανισμού, το 2006, υπερδιπλασίασε το πλήθος των χαρακτήρων, ανεβάζοντάς το στους 2.160. Σταδιακά αποκαλυπτόταν έτσι ο ρόλος των επιγραφών ως ενός είδους συνοδευτικού εγχειριδίου που σχετίζεται με τη λειτουργία του οργάνου και με τις αστρονομικές γνώσεις που αυτό εμπεριέχει.

Fragment C, front, part of the parapegma (calendar of risings and settings of constellations). Interlinear spacing about 4.8mm.

Ξ̣         ΠΛΕΙΑΣ ΕΠΙΤ̣ΕΛΛΕΙ ΕΩΙΑ̣

Ο         ΥΑΣ ΕΠΙΤΕΛΛΕΙ ΕΩΙΑ

Π         ΔΙΔΥΜΟΙ ΑΡΧΟΝΤΑΙ ΕΠΙΤΕ̣

Ρ          ΑΕΤΟΣ ΕΠΙΤΕΛΛΕΙ ΕΣΠΕΡ

Σ         ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ ΔΥΝΕΙ ΕΩΙ̣ΟΣ

Η νέα και ολοκληρωμένη ανάγνωση των σωζόμενων θραυσμάτων του Μηχανισμού ανέβασε τον αριθμό των χαρακτήρων στους 3.400 προσφέροντας επίσης καλύτερη ποιότητα ανάγνωσης και νέες δυνατότητες ερμηνείας: πλέον, ολόκληρες προτάσεις και πολλοί νέοι αριθμοί βοηθούν στην αποκωδικοποίηση των λειτουργιών του μηχανισμού.

Antikythera mechanism

Έτσι, δεν χωρεί πια καμιά αμφιβολία ότι ο Μηχανισμός δημιουργήθηκε τον 1ο π.Χ αιώνα και πως τα 30 γρανάζια του επιτρέπουν αφενός την αναπαράσταση της κίνησης των ουρανίων σωμάτων και αφετέρου δημιουργούν ένα ημερολόγιο το οποίο επιτρέπει την πρόβλεψη των εκλείψεων. Τέλος, οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι επιγραφές του μηχανισμού (οι οποίες αποτελούν ένα είδος συνοδευτικού εγχειριδίου που σχετίζεται με τη λειτουργία του οργάνου και με τις αστρονομικές γνώσεις που αυτό εμπεριέχει), ανήκουν σε δύο συγγραφείς, γεγονός που είναι δηλωτικό της ύπαρξης εργαστηρίων τα οποία ασχολούνταν με τη δημιουργία τέτοιων αντικειμένων.

The “Aikaterini Laskaridis Foundation”, the publishers of the international interdisciplinary journal “Almagest” and the Antikythera Mechanism Research Project organize the first international presentation of the publication – special issue of “Almagest”, at the Historic Library of the "Aikaterini Laskaridis Foundation", II Merarchias Str. & Aktis Moutsopoulou, Piraeus.

Πρώτο το ελληνικό κοινό θα έχει την ευκαιρία να μάθει για το αστρονομικό ημερολόγιο του Μηχανισμού και για το πώς αυτό συνδέεται με τους τόπους καταγραφής των αστρονομικών φαινομένων, για το πρωτότυπο και ανερμήνευτο μέχρι σήμερα σύστημα πρόγνωσης εκλείψεων, για το πλήρες πλανητάριο που έδειχνε τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων, αλλά και για τα αποκρυπτογραφημένα ημερολόγια που ίσως μας δώσουν νέα στοιχεία για τον τόπο κατασκευής και χρήσης του μοναδικού αυτού μηχανήματος. Η τελευταία ομιλία της εκδήλωσης θα επικεντρωθεί στη σχέση των επιγραφών του Μηχανισμού με τους αρχαίους μηχανικούς, ένας από τους οποίους πιθανώς να ήταν και ο κατασκευαστής της περίπλοκης αυτής συσκευής.

Οι επιγραφές του Μηχανισμού των Αντικυθήρων παρουσιάζονται σε ειδικό τεύχος του περιοδικού «Almagest».

Η πληρότητα της νέας αυτής ανάγνωσης, και ενώ η ενάλια αρχαιολογική έρευνα στα Αντικύθηρα είναι σε εξέλιξη, δίνει στοιχεία για τα μηχανικά τμήματα του Μηχανισμού και για τις επιγραφές που δεν έχουν βρεθεί ακόμη, αλλά παραμένουν εδώ και πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια στο βυθό της θάλασσας των Αντικυθήρων. Η αναζήτησή τους συνεχίζεται από τους αρχαιολόγους-δύτες στο πλαίσιο της αποστολής της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, η οποία στηρίζεται μεταξύ άλλων από το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη και την ελβετική ωρολογοποιία Hublot.

Βρέθηκαν οι πρόγονοι των Χόμπιτ της Ινδονησίας. Flores fossil discovery provides clues to 'hobbit' ancestors

Νέα πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για την καταγωγή του μυστηριώδους ανθρώπινου είδους στην Ινδονησία έρχονται στο φως. Ζούσαν στο νησί Φλόρες πριν από περίπου 700 χιλιάδες έτη. Researchers find what appear to be predecessors of tiny humans whose bones were first unearthed on Indonesian island in 2004. An artist’s impression of the ‘hobbits’ that are thought to have roamed the island of Flores. Photograph: Kinez Riza

Επιστήμονες από την Αυστραλία, την Ιαπωνία και την Ινδονησία πιστεύουν ότι ανακάλυψαν στην ινδονησιακή νήσο Φλόρες τους εξίσου μικρόσωμους προγόνους του αινιγματικού μικροσκοπικού «Χόμπιτ», ο οποίος είχε σχεδόν το μισό ύψος ενός σημερινού ανθρώπου. Τα απολιθώματα χρονολογούνται πριν από περίπου 700.000 χρόνια και είναι πολύ αρχαιότερα από εκείνα του ίδιου του «Aνθρώπου του Φλόρες» (Homo floresiensis), τα οποία είχαν ανακαλυφθεί το 2003 και θεωρούνται ηλικίας 50.000 έως 190.000 ετών.

Χρειάζονται και άλλα

The jawbone is least 20% smaller than that of the Liang Bua ‘hobbit’. Photograph: Kinez Riza

Τα νέα απολιθώματα είναι πάντως ανεπαρκή -μόνο μερικά δόντια, καθώς επίσης οστά γνάθου και κρανίου από τουλάχιστον ένα ενήλικα και δύο παιδιά- για να δώσουν μια βέβαιη και ολοκληρωμένη εικόνα σχετικά με τους προγόνους του «Χόμπιτ» (πήρε το όνομα της ομώνυμης μικρόσωμης φυλής φανταστικών πλασμάτων στον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών»).

Homo floresiensis (reconstruction pictured) is thought to have lived on Flores between 90,000 and 50,000 years ago. They are thought to have been around 3.5 feet tall when fully grown and had small brains.

Ο «Χόμπιτ» είχε ύψος περίπου 1,06 μέτρων και ο εγκέφαλός του ήταν ανάλογου μεγέθους με του χιμπατζή. Τα νέα απολιθώματα δείχνουν ότι πιθανώς προήλθε από τους προγόνους του σύγχρονου ανθρώπου (Homo sapiens), τους Όρθιους Ανθρώπους (Homo erectus). Οι τελευταίοι, που έφθαναν σε ύψος τα 1,8 μέτρα, εμφανίσθηκαν στην Αφρική πριν από περίπου 1,9 εκατομμύρια χρόνια και είχαν επεκταθεί στην Ασία πριν ένα 1,5 εκατ. χρόνια. Κάποια στιγμή, με κάποιο τρόπο, ίσως πάνω σε κορμούς δέντρων που ξεριζώθηκαν από τσουνάμι και επέπλεαν, έφθασαν αρχικά στην Ιάβα και μετά στη νήσο Φλόρες.

Το σενάριο

Six teeth were found on Flores that belonged to at least one adult and two children. Photograph: Kinez Riza

Σύμφωνα με το εξελικτικό «σενάριο» των επιστημόνων, που έκαναν δύο σχετικές δημοσιεύσεις στην επιθεώρηση «Nature», το σώμα των «μεταναστών» σταδιακά συρρικνώθηκε, υπό την πίεση του νέου φυσικού περιβάλλοντος, κυρίως λόγω ανεπαρκούς τροφής και προοδευτικά πήρε τις διαστάσεις του «Χόμπιτ», κάτι που ήδη είχε συμβεί πριν από τουλάχιστον 700.000 χρόνια. Η συρρίκνωση του μεγέθους στην πορεία διαδοχικών γενεών είναι μια διαδικασία που έχει παρατηρηθεί σε διάφορα θηλαστικά (π.χ. ελέφαντες), όταν απομονώνονται σε ένα νησί.

Μάλιστα τα νέα απολιθώματα δείχνουν ότι οι πρόγονοι του «Χόμπιτ» μπορεί να ήσαν ακόμη πιο μικροκαμωμένοι. Αυτό σημαίνει ότι η συρρίκνωση του σώματός τους πρέπει να συνέβη πολύ γρήγορα, πράγμα που μάλλον ξαφνιάζει τους επιστήμονες. Ορισμένοι, όπως ο κθηγητής Κρις Στρίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, εμφανίζονται διστακτικοί να αποδεχθούν κάτι τέτοιο.

Η ανακάλυψη και οι θεωρίες

The original Homo floresiensis fossils were found in the Luang Bua cave (pictured) on Flores. The new fossils were found just 43 miles away.

Τα νέα ευρήματα, που ανακαλύφθηκαν στην κοίτη ενός αρχαίου ποταμού, σε απόσταση περίπου 70 χιλιομέτρων από το σπήλαιο Λιάνγκ Μπούα όπου είχε βρεθεί αρχικά ο «Χόμπιτ», ενισχύουν πάντως την άποψη ότι ο τελευταίος είχε μια μακρά και αυτόνομη εξελικτική παρουσία στο συγκεκριμένο νησί.

The fossils were found in a deposit of sandstone (pictured) which is thought to have been laid down by an ancient stream. Dating techniques revealed the fossils were 700,000 years old. PhD student Mika Puspaningrum is pictured pointing to the spot where the mandible fragment was found in October 2014.

Από την άλλη, εξασθενούν την υπόθεση ότι ο «Χόμπιτ» δεν ήταν παρά ένας  Homo sapiens που απλώς είχε κάποιο ιατρικό ή γενετικό πρόβλημα το οποίο του προκάλεσε νανισμό. Επίσης δεν συνηγορούν υπέρ μιας άλλης υπόθεσης ότι ο «Χόμπιτ» είχε ακόμη πιο αρχαίους προγόνους, όπως ο «Επιδέξιος Άνθρωπος» (Homo habilis) ή ο Αυστραλοπίθηκος.

The Mata Menge site is a open grassland (pictured), much as it would have been 700,000 years ago.

«Φαίνεται πλέον πως ο ‘Χόμπιτ' του Φλόρες είναι στην πραγματικότητα ένας Homo erectus που έγινε νάνος», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής, αρχαιολόγος Άνταμ Μπρουμ του Κέντρου Ερευνών Ανθρώπινης Εξέλιξης του Πανεπιστημίου Γκρίφιθ της Αυστραλίας.

The origins of the species known as ‘the hobbit’ - a human relative only a little over a metre tall - have been debated ever since its discovery in 2004. New fossils may reveal the ancestors of this strange species and help us to understand its history.

«Η νέα ανακάλυψη δίνει την οριστική απάντηση σε όσους αμφισβητίες πιστεύουν ότι ο Άνθρωπος του Φλόρες ήταν απλώς ένας άρρωστος Homo sapiens», πρόσθεσε ο επικεφαλής της ανασκαφής, καθηγητής Γκερτ βαν ντερ Μπεργκ του Κέντρου Αρχαιολογικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου της Wollongong.

Πηγή: Find the paper on the new fossils here: http://www.nature.com/doifinder/10.10...
And a second paper here covers the age and context of the fossils: http://www.nature.com/doifinder/10.10... 

«Καταρρακτώδης βροχή» σε μια μαύρη τρύπα! Monster Black Hole Caught Feeding On Clumpy, Cloudy 'Rain'

Εντοπίστηκαν διαγαλαξιακά νέφη ψυχρών αερίων να πέφτουν μέσα σε σούπερ μελανή οπή. Καλλιτεχνική απεικόνιση του εντυπωσιακού φαινομένου με την μελανή οπή να ρουφάει μοριακά νέφη. For the first time, astronomers have detected billowy clouds of cold, clumpy gas streaming toward a black hole, at the center of a massive galaxy cluster. The clouds are traveling at speeds of up to 355 kilometers per second -- that's almost 800,000 miles per hour -- and may be only 150 light years away from its edge, almost certain to fall into the black hole, feeding its bottomless well. This artist's concept shows condensing clouds of cold molecular gas being accreted by the Abell 2597 Brightest Cluster Galaxy. The clouds condense out of the hot, ionized gas that suffuses the space between among the galaxies in this cluster, according to a statement from the European Southern Observatory. Credit: NRAO/AUI/NSF; Dana Berry/SkyWorks; ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων παρατήρησε ένα κοσμικό φαινόμενο που ποτέ πριν οι επιστήμονες δεν είχαν δει: να «βρέχει καταρρακτωδώς» διαγαλαξιακά νέφη ψυχρών αερίων μέσα σε μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα σε ένα μακρινό γαλαξία. Στην ουσία, η μαύρη τρύπα «ρουφάει» τα αέρια στο εσωτερικό της.

Η ανακάλυψη

This composite image of Abell 2957 includes a background image taken by the Hubble Space Telescope and a red foreground image from the ALMA radio telescope showing the distribution of carbon monoxide gas in and around the Abell 2597 Brightest Cluster Galaxy. The pull-out box shows the "shadow" of the galaxy's supermassive black hole, which appears to be eating cold clouds of molecular gas. Credit: B. Saxton (NRAO/AUI/NSF)/G. Tremblay et al./NASA/ESA Hubble/ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Γκραντ Τρεμπλέϊ του Πανεπιστημίου Γέηλ  χρησιμοποίησαν τη συστοιχία τηλεσκοπίων ALMA (Atacama Large Millimeter/submilliimter Array) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στην έρημο Ατακάμα της Χιλής.

Η μαύρη τρύπα έχει μάζα όσο περίπου 300 εκατομμύρια Ήλιοι και βρίσκεται σε ένα γαλαξία του σμήνους Abell 2597, σε απόσταση ενός δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Πρόκειται για έναν από τους πιο φωτεινούς γαλαξίες στο σύμπαν, ο οποίος πιθανότατα παράγει μεγάλο αριθμό νέων άστρων.

Εντοπίσθηκαν τρία νέφη αερίων να κινούνται προς την κεντρική μαύρη τρύπα με την εκπληκτική ταχύτητα του ενός εκατομμυρίου χιλιομέτρων την ώρα. Κάθε μοριακό νέφος έχει πλάτος δεκάδες έτη φωτός και περιέχει ύλη αντίστοιχη με ένα εκατομμύριο Ήλιους. Τα νέφη αερίων απέχουν «μόνο» 150 έως 300 έτη φωτός από την μαύρη τρύπα, πράγμα που σημαίνει ότι -σε όρους αστρονομικών αποστάσεων- αυτή ετοιμάζεται να τα «καταπιεί».

Το φαινόμενο

Another artist's concept of gas clouds raining onto the heart of the Abell 2597 Brightest Cluster Galaxy. The clouds were observed using the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA). Credit: NRAO/AUI/NSF; Dana Berry/SkyWorks; ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)

Είναι η πρώτη άμεση παρατήρηση ψυχρών πυκνών νεφών, που προέρχονται από τη συμπύκνωση καυτών διαγαλαξιακών αερίων και τα οποία βυθίζονται στην καρδιά ενός γαλαξία για να «θρέψουν» την κεντρική μαύρη τρύπα του.

A black hole in an enormous galaxy one billion light years from Earth (named: Abell 2597 Brightest Cluster Galaxy) is feeding off of "towering intergalactic gas clouds," according to astronomers. Data from the Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) reveals a "shadow" in the region that suggests that molecular gas is 'raining' into the black hole. Imagery: B. Saxton / G. Tremblay et al. / NASA / ESA Hubble / ALMA (ESO/NAOJ/NRAO) / Dana Berry/SkyWorks / RAO/AUI/NSF

Προηγουμένως οι επιστήμονες πίστευαν ότι στους μεγαλύτερους γαλαξίες οι τεράστιες μαύρες τρύπες «τρέφονται» μόνο με μια αργή και σταθερή «δίαιτα» καυτών αερίων από την άλω του γαλαξία τους. Όμως, η νέα ανακάλυψη δείχνει ότι μερικές τουλάχιστον μαύρες τρύπες «τρέφονται», επίσης, μέσα από μια πιο χαοτική διαδικασία, «ρουφώντας» γιγάντια πολύ ψυχρά μοριακά νέφη.  Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Πηγή: Grant R. Tremblay, J. B. Raymond Oonk, Françoise Combes, Philippe Salomé, Christopher, P. O’Dea, Stefi A. Baum, G. Mark Voit, Megan Donahue, Brian R. McNamara, Timothy A. Davis, Michael A. McDonald, Alastair C. Edge, Tracy E. Clarke, Roberto Galván-Madrid, Malcolm N. Bremer, Louise O. V. Edwards, Andrew C. Fabian, Stephen Hamer, Yuan Li, Anaëlle Maury, Helen R. Russell, Alice C. Quillen, C. Megan Urry, Jeremy S. Sanders, Michael W. Wise. Cold, clumpy accretion onto an active supermassive black hole. Nature, 2016; 534 (7606): 218 DOI:10.1038/nature17969