Καλλιτεχνική
απεικόνιση του εξωπλανήτη K2-33b, ο οποίος είναι περίπου 50% μεγαλύτερος
από τον Ποσειδώνα ή σχεδόν εξαπλάσιος της Γης. K2-33 b, shown in
this illustration, is one of the youngest exoplanets detected to date and makes
a complete orbit around its star in about five days. These two characteristics
combined provide exciting new directions for planet-formation theories. K2-33 b
could have formed on a farther out orbit and quickly migrated inward.
Alternatively, it could have formed in situ, or in place. Credit: NASA/JPL-Caltech
Δύο
διεθνείς ομάδες αστρονόμων ανακάλυψαν δύο νεογέννητους εξωπλανήτες, τους
μικρότερους σε ηλικία από όσους έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα, η
μια ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε έναν γιγάντιο εξωπλανήτη, ο οποίος εκτιμάται ότι
είναι το πολύ δύο εκατομμυρίων ετών, δηλαδή ένα «βρέφος» από αστρονομική άποψη,
σε σχέση με τη Γη που έχει ηλικία 4,5 δισεκατομμυρίων ετών.
Οι
ερευνητές, με επικεφαλής τον Ζαν-Φρανσουά Ντονατί του Εθνικού
Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, που έκαναν τη
σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», χρησιμοποίησαν το Καναδο-Γαλλικό
Τηλεσκόπιο της Χαβάης και το Τηλεσκόπιο Μπερνάρ Λιό στα Γαλλικά Πυρηναία.
The youngest known
hot Jupiter, detected around the star in formation V830 Tau, travels through
the star's magnetic web (white and blue lines), making it hard to detect such
planets. © Jean-François Donati
Ο
εξωπλανήτης θεωρείται ένας «καυτός Δίας», επειδή έχει μέγεθος ανάλογο του Δία
και κινείται υπεβολικά κοντά (στο ένα εικοστό της απόστασης Γης- Ήλιου) στο
νεαρό μητρικό άστρο του, το V830 Tau, με συνέπεια να έχει πολύ υψηλή
θερμοκρασία. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 430 εκατομμυρίων ετών από τη Γη,
στην κατεύθυνση του αστερισμού του Ταύρου.
Μια
δεύτερη ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε έναν επίσης πολύ νεαρό εξωπλανήτη ηλικίας
πέντε έως 11 εκατομμυρίων ετών, ο οποίος είναι πλήρως σχηματισμένος. Ο πλανήτης
K2-33b είναι περίπου 50% μεγαλύτερος από τον
Ποσειδώνα ή σχεδόν εξαπλάσιος της Γης.
Κινείται
γύρω από ένα νεαρό άστρο σε απόσταση 500 ετών φωτός από τη Γη, στην κατεύθυνση
του αστερισμού του Σκορπιού. Η περιφορά του (το έτος του) διαρκεί μόνο 5,5
μέρες λόγω της πολύ κοντινής απόστασης από το μητρικό άστρο.
Σπάνια ανακάλυψη
The K2-33 system
and its planet in comparison to our own solar system. The planet is on a
five-day orbit, whereas Mercury orbits our Sun in 88 days. The planet is also
nearly ten times closer to its star than Mercury is to the Sun. Credit:
NASA/JPL-Caltech
Οι
ερευνητές, με επικεφαλής τον Τρέβορ Ντέιβιντ του Τεχνολογικού
Ινστιτούτου της Καλιφόρνια (Caltech), που έκαναν δύο σχετικές
δημοσιεύσεις, στο περιοδικό «Nature» και στο «Astronomical Journal», πραγματοποίησαν την ανακάλυψή τους με τα
διαστημικά τηλεσκόπια «Κέπλερ» και «Σπίτσερ» και το επίγειο τηλεσκόπιο Κεκ της
Χαβάης.
When a planet—such
as K2-33b—passes in front of its host star, it blocks some of the star's light.
Detecting this periodic dimming, called a transit, from continual monitoring of
a star's brightness allows astronomers to detect planets outside of our solar
system with a high degree of certainty. This Neptune-sized planet orbits a star
that is between five and 10 million years old. In addition to the planet, the
star hosts a disk of planetary debris, seen as a bright ring encircling the
star. Credit: NASA/JPL-Caltech/R. Hurt
Οι επιστήμονες τόνισαν ότι είναι πολύ σπάνια η ανακάλυψη τόσο νεαρών εξωπλανητών, πράγμα που θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα πώς σχηματίζονται τα νέα συστήματα πλανητών γύρω από ένα άστρο. Μέχρι σήμερα έχει επιβεβαιωθεί η ανακάλυψη περίπου 2.000 εξωπλανητών, σχεδόν όλων μέσης ηλικίας, άνω του ενός δισεκατομμυρίων ετών ο καθένας. Γύρω από τα νεογέννητα άστρα σχηματίζονται οι λεγόμενοι πρωτοπλανητικοί δίσκοι πυκνών νεφών αερίων και σκόνης, που αποτελούν τα «μαιευτήρια» των νέων πλανητών.
