Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τρίτη 13 Μαρτίου 2018

Μια ακόμη «νέα Γη» εντόπισαν οι αστρονόμοι. Scientists Discover Habitable 'Super-Earth' Among 15 New Planets

Εντοπίστηκαν 15 νέοι εξωπλανήτες ένας εκ των οποίων έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά του πλανήτη μας. A research team led by Teruyuki Hirano of Tokyo Institute of Technology's Department of Earth and Planetary Sciences has validated 15 exoplanets orbiting red dwarf systems. One of the brightest red dwarfs, K2-155 that is around 200 light years away from Earth, has three transiting super-Earths. Of those three super-Earths, the outermost planet, K2-155d, with a radius 1.6 times that of Earth, could be within the host star's habitable zone. Credit: Tokyo Institute of Technology

Επιστήμονες του Τμήματος Γήινων και Πλανητικών Επιστημών του Ινστιτούτου Τεχνολογίας του Τόκιο μελετώντας τα δεδομένα από την δεύτερη φάση της αποστολής Kepler εντόπισαν 15 νέους εξωπλανήτες οι οποίοι κινούνται γύρω από άστρα που ανήκουν στην κατηγορία των ερυθρών νάνων.

One of the brightest red dwarfs is around 200 light years away from Earth and has three transiting super-Earths which are slightly bigger than our own planet (artist's impression).

Πρόκειται για άστρα μικρότερα σε μάζα και πιο ψυχρά από τον Ήλιο και εκτιμάται ότι αποτελούν την συντριπτική πλειονότητα των άστρων στον Γαλαξία μας και πιθανότατα στο Σύμπαν. Τα τελευταία χρόνια οι περισσότεροι εξωπλανήτες που εντοπίζονται βρίσκονται σε συστήματα ερυθρών νάνων. Έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα περίπου 3,750 εξωπλανήτες με τους περίπου 2,350 χιλιάδες να έχουν εντοπιστεί από την αποστολή Kepler. Τα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια έχουν επίσης υποδείξει την παρουσία άλλων 2,300 εξωπλανητών περίπου και οι επιστήμονες προσπαθούν να επιβεβαιώσουν την ύπαρξη τους. 

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη που βρίσκεται στην λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη ενός ερυθρού νάνου και διαθέτει ωκεανό. K2-155 d is a terrestrial exoplanet that orbits a K-type star. Its mass is Unknown, it takes 40.7 days to complete one orbit of its star, and is 0.1886 AU from its star. Its discovery was announced in 2018. Artist conception of K2-155 d. Credit: NASA

Ανάμεσα στην νέα ομάδα των 15 εξωπλανητών που εντοπίστηκαν αυτός που ξεχωρίζει είναι ένας εξωπλανήτης που βρίσκεται σε απόσταση 200 ετών φωτός από εμάς. Ο εξωπλανήτης έλαβε την κωδική ονομασία K2-155d, είναι μόλις 1,6 φορές πιο μεγάλος από την Γη. Με βάση τα δεδομένα που συνέλεξαν για τον εξπωλανήτη οι ερευνητές έκαναν προσομοιώσεις οι οποίες έδειξαν ότι μπορεί να διαθέτει υγρό σε νερό μορφή στην επιφάνεια του και ίσως να διαθέτει κάποιο ωκεανό. 

Histogram of planet radius for the validated and well-characterized transiting planets around red dwarfs: The number counts for mid-to-late red dwarfs (those with a surface temperature of under 3,500 K) are shown above those for early red dwarfs (those with a surface temperature of around 3,500-4,000 K). The results show a "radius gap", or a dip in the number of stars with a radius between 1.5-2.0 times that of Earth. Credit: Astronomical Journal

«Οι προσομοιώσεις δείχνουν ότι η σύσταση του πλανήτη αλλά και οι ατμοσφαιρικές του συνθήκες είναι παρόμοιες με αυτές της Γης αλλά δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι αυτό ισχύει» αναφέρει ο επικεφαλής των ερευνητών Τεριγιούκι Χιράνο. Οι επιστήμονες θα μελετήσουν τώρα εκ νέου το μητρικό άστρο του K2-155d για να εξακριβώσουν με ακρίβεια το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά του ώστε στην συνέχεια να διαπιστωθεί αν ο εξωπλανήτης μπορεί να έχει συνθήκες φιλικές στην παρουσία της ζωής. Βέβαια και να διαπιστωθεί τελικά κάτι τέτοιο μια επίσκεψη σε αυτόν τον πλανήτη δεν είναι εφικτή τουλάχιστον με τα σημερινά τεχνικά μέσα. Ακόμη και αν ταξιδεύαμε με το ταχύτερο σκάφος που κινείται αυτή την στιγμή στο Διάστημα (το New Horizons) θα χρειαζόμασταν περισσότερα από τέσσερα εκατ. έτη για να φτάσουμε σε αυτόν τον πλανήτη.

Πηγές: Teruyuki Hirano et al, Exoplanets around Low-mass Stars Unveiled by K2, The Astronomical Journal (2018). DOI: 10.3847/1538-3881/aaa9c1 - http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=950958








Σαντιάγο Ραμόν ι Καχάλ: Τι γυρεύουν τα σχέδια ενός νομπελίστα σε μια γκαλερί. A Deep Dive Into the Brain, Hand-Drawn by the Father of Neuroscience

Πρόκειται για τον πατέρα της σύγχρονης νευροεπιστήμης. The breakthrough drawings of Santiago Ramón y Cajal are undeniable as art. “Cells in the retina of the eye” (1904), one of Santiago Ramón y Cajal’s most striking drawings at the Grey Art Gallery in Manhattan. CreditCajal Institute, Madrid

«Ο εγκεφαλικός φλοιός μοιάζει με έναν κήπο γεμάτο με αναρίθμητα δέντρα, τα πυραμιδικά κύτταρα, τα οποία μπορούν να πολλαπλασιάσουν τα κλαδιά τους χάρη με έξυπνους τρόπους καλλιέργειας, στέλνουν τις ρίζες τους βαθύτερα και παράγουν πιο εκλεκτά λουλούδια και φρούτα κάθε μέρα». Με τόσο ποιητικό, αλλά και συνάμα προσιτό τρόπο περιέγραφε τις μυστηριώδεις λειτουργίες του εγκεφάλου ο συχνά αναφερόμενος ως πατέρας της σύγχρονης νευροεπιστήμης και βραβευμένο με Νόμπελ, Σαντιάγο Ραμόν ι Καχάλ. Και δεν περιοριζόταν μόνο στα λόγια.

Purkinje neurons from the human cerebellum,” an 1899 drawing. Credit: Cajal Institute, Madrid

Τις θεωρίες και τις έρευνες του τις έχει αποτυπώσει σε περισσότερα από 2.900 σχέδια με μελάνι και μολύβι που δημιούργησε μεταξύ των ετών 1890 και 1933. Σχέδια τα οποία εκτός από πρωτοποριακά για την επιστήμη - και διαχρονικά όπως αποδείχθηκε καθώς εικονογραφούν ακόμη και σήμερα επιστημονικά συγγράμματα - αντιμετωπίζονται και ως έργα τέχνης και βρίσκουν τη θέση τους σε μουσεία και γκαλερί.

Axon of Purkinje neurons in the cerebellum of a drowned man,” an ink and pencil drawing. Credit: Cajal Institute, Madrid

Στην αίθουσα τέχνης του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης εκτίθενται τώρα (και ως το τέλος του μήνα) 80 από τα σχέδια του Καχάλ υπό τον τίτλο «Όμορφος εγκέφαλος, τα σχέδια του Σαντιάγο Ραμόν ι Καχάλ» και θα περιοδεύσουν εν συνεχεία στο μουσείο του ΜΙΤ στη Μασαχουσέτη (από τις 2 Μαΐου) και στο μουσείο τεχνών του Όκλαντ στη Βόρεια Καρολίνα.

A self-portrait of Ramón y Cajal in his laboratory in Valencia, Spain, about 1885.

Γεννημένος το 1852 στην πόλη Πετίγια ντε Αραγκόν της Ισπανίας, ο Καχάλ αρχικά ήθελε να γίνει καλλιτέχνης, αλλά με την παρότρυνση του πατέρα του, ο οποίος δίδασκε ανατομία, σπούδασε ιατρική.

Glial cells of the cerebral cortex of a child,” a drawing from 1904. Credit: Cajal Institute, Madrid

Η οξεία παρατηρητικότητα του αλλά και το ταλέντο του στο σχέδιο είναι εκείνα που έκαναν τους ειδικούς περί την τέχνη να διακρίνουν πίσω από τις αποτυπώσεις για τις νευρολογικές λειτουργίες των αστροκυττάρων μια εξαιρετική καλλιτεχνική ποιότητα, την ώρα που οι επιστήμονες επισημαίνουν την ιδιαίτερη αξία τους για την νευρολογία, καθώς μέσα σε κάθε σχέδια αποτυπώνεται μια αλληλουχία συμβάντων, την οποία δεν μπορεί να συλλάβει ο φωτογραφικός φακός.

From “The Beautiful Brain: The Drawings of Santiago Ramón y Cajal” at Grey Art Gallery, “Tumor cells of the covering membranes of the brain,” from 1890. Credit: Cajal Institute, Madrid

Η ιδιαιτερότητα των σχεδίων αυτών που κατακτούν πλέον και τον κόσμο της τέχνης, (αν και πολλά εξ αυτών φέρουν σε περίοπτη θέση μια σφραγίδα ως αντικλεπτικό της ταραγμένης περιόδου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) είναι ότι προκαλούν το βλέμμα του μη εξοικειωμένου με τη νευροεπιστήμη θεατή, καθώς παρουσιάζουν λαβυρίνθους, κύτταρα που μοιάζουν με πιγκουΐνους κι άλλα που παραπέμπουν στους πίνακες του Χουάν Μιρό εξάπτοντας έτσι την περιέργεια του, ώστε τελικά να επιδιώξει να μάθει ή τουλάχιστον να εκτιμήσει καλύτερα τον πολύπλοκο εσωτερικό κόσμο του ανθρώπινου σώματος.