Κυλιόμενοι αμμόλοφοι στην Ελλάδα του Άρη, NASA Mars Probe Snaps Stunning Photo of Red Planet Sand Dunes

Οι αμμόλοφοι της εξωγήινης... Ελλάδας. These barchan dunes are located on the western rim of the Hellas impact basin, in the Southern Hemisphere of Mars. Credit: NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona

Οι γιγάντιοι αμμόλοφοι στον κρατήρα της Ελλάδας, τον μεγαλύτερο ορατό κρατήρα του Ηλιακού Συστήματος, είναι το θέμα που φωτογράφισε ο δορυφόρος MRO της NASA για να γιορτάσει ένα σημαντικό ορόσημο της καριέρας του στον Άρη.

Στις 4 Νοεμβρίου του 2013, το MRO (Αναγνωριστικός Δορυφόρος του Άρη) συμπλήρωσε τη μετάδοση 200 terabyte δεδομένων. Η NASA δίνει τώρα στη δημοσιότητα μια από τις εικόνες που τράβηξε ο δορυφόρος εκείνη την ημέρα.

Οι αμμόλοφοι βρίσκονται στο δυτικό χείλος ενός γιγάντιου κρατήρα, ένα από τα πρώτα χαρακτηριστικά που ανακαλύφθηκαν στον Άρη με γήινα τηλεσκόπια. 

Images like this from the High Resolution Imaging Science Experiment (HiRISE) camera on NASA's Mars Reconnaissance Orbiter show portions of the Martian surface in unprecedented detail. This one shows many channels from 1 meter to 10 meters (approximately 3 feet to 33 feet) wide on a scarp in the Hellas impact basin. On Earth we would call these gullies. Some larger channels on Mars that are sometimes called gullies are big enough to be called ravines on Earth. Credit: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona

Η λεκάνη, με διάμετρο 2.400 χιλιόμετρα και βάθος 7 χιλιόμετρα, βαφτίστηκε Ελλάδα από τον ιταλό αστρονόμο Τζιοβάνι Σκιαπαρέλι (1835-1910). Πιστεύεται ότι σχηματίστηκε από την πρόσκρουση ενός μεγάλου αστεροειδή στα πρώτα στάδια της εξέλιξης του Άρη, και είναι η βαθύτερη περιοχή του πλανήτη.

This observation from NASA's Mars Reconnaissance Orbiter shows the floor of a large impact crater in the southern highlands, north of the giant Hellas impact basin. Most of the crater floor is dark, with abundant small ripples of wind-blown material. However, a pit in the floor of the crater has exposed light-toned, fractured rock. The light-toned material appears fractured at several different scales. These fractures, called joints, result from stresses on the rock after its formation. Joints are similar to faults, but have undergone virtually no displacement. With careful analysis, joints can provide insight into the forces that have affected a rock, and thus yielding clues into its geologic history. The fractures appear dark, which may be due to dark, wind-blown sand, precipitation of different minerals along the fracture, or both. Image Credit: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona

Οι σχηματισμοί στο δυτικό άκρο της Ελλάδας είναι αμμόλοφοι «μπάρκαν», ένα είδος αμμόλοφου που σχηματίζεται όταν ο άνεμος πνέει προς την ίδια κατεύθυνση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εδώ, ο άνεμος φυσάει προς τα δυτικά, ή από τα δεξιά προς τα αριστερά. Τέτοιοι αμμόλοφοι έχουν παρατηρηθεί να σέρνονται αργά πάνω στο εξωγήινο τοπίο, όπως συμβαίνει και με τους αμμόλοφους μπάρκαν στις ερήμους της Γης.

Η φωτογραφία των αμμόλοφων συνοδεύεται από μια εικόνα της ευρύτερης περιοχής, στην οποία διακρίνονται μεγάλα οροπέδια, τα οποία σχηματίστηκαν όταν διαβρώθηκαν τμήματα των επιφανειακών ιζηματογενών πετρωμάτων. Το MRO παρακολουθεί τον πλανήτη από το Μάρτιο του 2006 και η NASA μπορεί να ελπίζει σε πολλά ακόμα terabyte δεδομένων.

Κώστας Βάρναλης, «Αφροδίτη»

Alexandre Charles Guillemo, Mars and Venus Surprised by Vulcan, 1827

Σ’ αυτιά της των αθάνατων ακόμα

το ηχερό λαμπαδιάζει γελοκόπι!

Του ζαβοπόδη αντρός της ως εκόπη

το δολερό το δίχτ’, η χρυσοκόμα

Ingres, Vénus Anadyomène, 1848

η Αφροδίτη πετάχτη αιθεροδρόμα

στης Πάφος τον αφρό. Το λυροκόπι

των Ερώτων, που τα φτερά τους κόποι

δεν τα γγίζουν, ιλάρωνέ την. Χρώμα

Titian, Venus with a Mirror, circa 1555

κι αχνάρια της ντροπής απ’ τη χιονάτη

τη σάρκα οι Χάρες σβήσαν και με λάδι

άφθαρτο την αλείψανε. Κι ω! νά τη!

So-called “Venus de Milo” (Aphrodite from Melos). Parian marble, ca. 130-100 BC? Found in Melos in 1820. Vénus de Milo. Marbre de Paros, vers 130-100 av. J.-C. ? Provenance : Mélos (moderne Milo), 1820.

πιο αγνή πηδάει στης θάλασσας τ’ απλάδι

και στον ήλιο, που γέρνει ουρανοφλόγος,

δεν της κολλάει ούτε νερό ούτε λόγος!

Από το βιβλίο: Κώστας Βάρναλης, «Ποιητικά», Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα 1956, σελ. 167.

Αριστ. φωτ. via Δημοθοίνια. Δεξιά, ο Κώστας Βάρναλης το 1914 (ΕΛΙΑ).