Εκ βαθέων

Είχα ένα όνειρο. Πίστευα ότι το κλειδί για να ανοίξεις τα μυαλά των μαθητών σου ήταν πρώτα να ανοίξεις τις ψυχές τους. Πίστευα ότι μπορεί να μη χρειαστούν ποτέ στη ζωή τους τη διακρίνουσα τριωνύμου, αλλά πάντα θα χρειάζονταν το διερευνητικό στοχασμό, την αυτοπειθαρχία, την αυτοεκτίμηση και το σεβασμό των άλλων. Πίστευα ότι αυτές οι αρετές δεν αποκτώνται με κουρίκουλουμ ούτε, βέβαια, με πλάνο για να βγει η ύλη, αλλά με προσέγγισή τους, με ενδυνάμωση της αυτοπεποίθησής τους, με την καλλιέργεια εσωτερικών κινήτρων για την απόκτηση της γνώσης.

 Ilya Repin, Preparation for the Examination, 1864

Πίστευα ότι οι τελικές εξετάσεις δεν έχουν καμιά παιδαγωγική αξία, αφού δεν δίνουν περιθώριο βελτίωσης, αλλά απλώς κατατάσσουν τους μαθητές μέσω μιας κλίμακας που δεν λέει τίποτε. 

Leonid Pasternak, The Night Before the Examination, 1895

Πίστευα ότι, εφόσον υπάρχουν, στόχο έχουν να δώσουν στο μαθητή την αφορμή να συνοψίσει και να οργανώσει τις γνώσεις του και να τον ασκήσουν στη συγκέντρωση της σκέψης σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο και όχι να τον απορρίψουν ή να του ανοίξουν το δρόμο για μια επαγγελματική πορεία. 

Πίστευα ότι η γνώση είναι προνόμιο ελεύθερων ανθρώπων και μεταδίδεται με ενδιάμεσο ελεύθερους ανθρώπους που αγαπούν αυτό που κάνουν. Πίστευα ότι οι μαθητές δεν μαθαίνουν όπως οι μηχανές, εκτός αν στόχος μας είναι να παραγάγουμε υβρίδια ανθρωπομηχανών. Πίστευα ότι, όταν η κοινωνία βρίσκεται σε πνευματική και ηθική έξαρση, το σχολείο στοχεύει στην ένταξη των μαθητών σ’ αυτή την κοινωνία, αλλά όταν η κοινωνία βρίσκεται σε παρακμή, το σχολείο παλεύει να προετοιμάσει ανθρώπους που θα αλλάξουν την κοινωνία.

Είχα ένα όνειρο. Πτυχές του τις έβλεπα να υλοποιούνται σε ένα βαθμό στο σχολείο μου. Έλεγα πάντα ότι η εκπαιδευτική διαδικασία είναι τόσο ανθρώπινη, ώστε όλοι οι εκπαιδευτικοί, παρά τα όσα γύρω τους συμβαίνουν, θέλουν να ζήσουν το ίδιο όνειρο με μένα. Στο Μουσικό Σχολείο του Πειραιά, θες χάρη στη μουσική, θες χάρη στο ότι μια κρίσιμη ομάδα ανθρώπων έδινε πολύ περισσότερα από όσα τυπικά υποχρεούνταν, θες γιατί οι σχέσεις όλων των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας δημιουργούσαν ένα κλίμα οικογένειας, θες γιατί καθένας έβλεπε ότι μπορεί στο χώρο αυτό να νιώθει ζεστασιά, γαλήνη, δημιουργικότητα, το όνειρο δεν φαινόταν πολύ μακρινό.

Δεν ξέρω κανένα δείκτη που να μπορεί να αποτυπώσει αυτή τη μαγική ατμόσφαιρα. Μα κάθε νέος εκπαιδευτικός που ερχόταν για μια χρονιά με απόσπαση, αν και δούλευε πολύ περισσότερο και με πολύ χειρότερο ωρολόγιο πρόγραμμα – λόγω του αυξημένου ωραρίου λειτουργίας – προσευχόταν να μπορούσε να μείνει για πάντα. Ο άνθρωπος, αν διαθέτει τα αναγκαία για την επιβίωση, έχει κυρίως ψυχικές ανάγκες. Είναι ψυχική ανάγκη να ευχαριστιέσαι τη δουλειά σου, να βλέπεις να έχει αποτέλεσμα, να συμμετέχεις σε μια ομάδα που δημιουργεί. Τις ίδιες εντυπώσεις αποκόμιζε και κάθε επισκέπτης του σχολείου. Δεν θέλω να ωραιοποιήσω την εικόνα. Και διαμάχες υπήρχαν, και ορισμένοι δεν έδειχναν τον ίδιο βαθμό συνέπειας, και τα παιδιά δεν ήταν όλα και πάντα όπως θα ήθελε καθένας. Όμως, σε σύγκριση με το «έξω» το σχολείο ήταν παράδεισος.

Κι άρχισε να θαμπώνει το όνειρο. Η κατάσταση δεν έχει ακόμη ριζικά αλλάξει, αλλά το ράγισμα έχει αρχίσει. Η απίστευτη επίθεση της πολιτείας, αλλά δυστυχώς και μέρους της κοινωνίας, στους εκπαιδευτικούς έχει αρχίσει να ξηλώνει τον καμβά. Βλέπω στα μάτια πολλών συναδέλφων μια βαθιά απογοήτευση και μια αίσθηση ματαιότητας για όσα μέχρι σήμερα έκαναν με έμπνευση.

Βλέπω τα παιδιά να είναι πιο αρνητικά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Βλέπω τον εαυτό μου να κλείνει την πόρτα της Α΄ Λυκείου βγαίνοντας και να νιώθει μια βαθειά απογοήτευση γιατί, αν και έβλεπε στα μάτια των μαθητών την απορία, έκανε το κορόιδο για να βγει η ύλη, αφού η τράπεζα θεμάτων μπορεί να κληρώσει το τελευταίο κεφάλαιο.

Βλέπω να έρχεται η αξιολόγηση που θα συντρίψει κάθε διάθεση ψυχικής προσφοράς, αφού αυτή δεν μετριέται με δείκτες. Βλέπω τα πιο φτωχά παιδιά που δεν διαθέτουν χρήματα για ιδιαίτερα να παίρνουν το δρόμο της ήττας. Βλέπω τους «χορηγούς» να περιμένουν σαν κοράκια να διαφημιστούν φτηνά σε στοχευμένο κοινό για να μπορέσει το σχολείο να λειτουργήσει με καλυμμένες τις στοιχειώδεις ανάγκες του. Βλέπω την παρασκευή των υβριδίων που προανέφερα να γίνεται ο πρώτιστος «εκπαιδευτικός» στόχος. Βλέπω τους αριθμούς να εξαφανίζουν τους ανθρώπους.

Είχα ένα όνειρο. Όσοι το έχετε ακόμη, δώστε μου κουράγιο. Αν το είχατε κι άλλοι, ελάτε να το αναστήσουμε ξανά. Συλλογικά, δυναμικά, μαχητικά.

Του Υποδιευθυντή του Μουσικού Σχολείου Πειραιά Στέλιου Μαρίνη.

Το κείμενο αυτό γράφεται μια μέρα αργότερα από την υποβολή της πιο κάτω παραίτησης από τη θέση του Υποδιευθυντή του Μουσικού Σχολείου Πειραιά:

Ανέλαβα τα καθήκοντα του Υποδιευθυντή του Μουσικού Σχολείου Πειραιά με στόχο να συμβάλω στο συντονισμό για να βοηθηθεί η εκπλήρωση των παιδαγωγικών, αλλά, όσο αφορά το σχολείο μας, και των καλλιτεχνικών σκοπών.

Συνέντευξη με τον Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργο Μαυρογιώργο για την αξιολόγηση και την εκπαίδευση.

Μετά τις ραγδαίες αλλαγές στη λειτουργία των σχολείων, τις αυξήσεις του ωραρίου των εκπαιδευτικών, την άκρα γραφειοκρατικοποίηση με τις νέες ηλεκτρονικές πλατφόρμες, τη μετατροπή του «νέου» Λυκείου σε φίλτρο ταξικής εκκαθάρισης, την αίσθηση της απειλής να επικρέμαται πάνω από τα κεφάλια όλων των εκπαιδευτικών ύστερα από τις απολύσεις συναδέλφων μας απαραίτητων για τη λειτουργία της εκπαίδευσης και, τέλος, της αξιολόγησης, η οποία θεωρώ βάσιμα ότι όχι μόνο δεν θα συμβάλει στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών, αλλά  θα δώσει τη χαριστική βολή στο ταλαίπωρο εκπαιδευτικό μας σύστημα, η παραμονή μου σε διοικητική θέση είναι απολύτως ασύμβατη με τις ιδεολογικές και παιδαγωγικές μου αρχές. Για τους λόγους αυτούς παρακαλώ να γίνει δεκτή η παραίτησή μου από τη θέση του Υποδιευθυντή του σχολείου.

Πηγή: ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ

Υποψίες σκοτεινής ύλης στα δεδομένα του τηλεσκοπίου Fermi. Fermi Hints at Dark Matter

This animation zooms into an image of the Milky Way, shown in visible light, and superimposes a gamma-ray map of the galactic center from NASA's Fermi. Raw data transitions to a view with all known sources removed, revealing a gamma-ray excess hinting at the presence of dark matter. Credit: NASA Goddard/A. Mellinger (Central Michigan Univ.) and T. Linden (Univ. of Chicago)

Μία νέα ανάλυση ακτινών γ με προέλευση το κέντρο του Γαλαξία αποτελεί την ισχυρότερη ένδειξη μέχρι σήμερα για την εκπομπή ακτινοβολίας που σχετίζεται με τη σκοτεινή ύλη.

Τη νέα έρευνα πραγματοποίησε ομάδα επιστημόνων από το Κέντρο Αστρονομίας του πανεπιστημίου Χάρβαρντ (CfA), το πανεπιστήμιο ΜΙΤ, το εργαστήριο Fermilab και το πανεπιστήμιο του Σικάγο, οι οποίοι ανέλυσαν τα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Fermi της NASA.

A view of the entire gamma-ray sky from Fermi's LAT instrument, shaded to emphasize the central galaxy. The inset is a map of the galactic center with known sources removed, which reveals the gamma-ray excess (red, green and blue) found there. This excess emission is consistent with annihilations from some hypothesized forms of dark matter. Credit: NASA/DOE/Fermi LAT Collaboration and T. Linden (Univ. of Chicago)

Η ερευνητική ομάδα ανέπτυξε νέους χάρτες που απεικονίζουν την εκπομπή ακτινών γ στο Γαλαξία και έδειξαν πως το γαλαξιακό κέντρο παράγει περισσότερη ακτινοβολία από αυτή που μπορεί να εξηγηθεί από τα γνωστά φαινόμενα, είναι όμως συμβατή με ορισμένες θεωρίες για τη σκοτεινή ύλη.

«Οι νέοι χάρτες μας επιτρέπουν να αναλύσουμε την περίσσεια ακτινοβολίας και να δοκιμάσουμε εάν είναι δυνατόν να εξηγηθεί με συμβατικούς τρόπους, όπως με την παρουσία πάλσαρ και άλλων αντικειμένων που δεν έχουμε ακόμη ανακαλύψει», δήλωσε ο Νταν Χούπερ, αστροφυσικός του εργαστηρίου Fermilab.

Side-by-side maps, with labels. At left is a map of gamma rays with energies between 1 and 3.16 GeV detected in the galactic center by Fermi's LAT; red indicates the greatest number. Prominent pulsars are labeled. Removing all known gamma-ray sources (right) reveals excess emission that may arise from dark matter annihilations. Credit: T. Linden (Univ. of Chicago)

«Το σήμα που πήραμε ωστόσο δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να εξηγηθεί με κάποιον συμβατικό τρόπο και βρίσκεται σε συμφωνία με προβλέψεις από πολύ απλά μοντέλα σκοτεινής ύλης», κατέληξε.

Το γαλαξιακό κέντρο περιέχει πολλές πηγές ακτινών γ, μία μορφή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας με πολύ υψηλή ενέργεια. Τέτοιες πηγές μπορεί να είναι υπολείμματα από σουπερνόβα, δυαδικά αστρικά συστήματα ή σωματίδια που συγκρούονται με νέφη αερίων.

Στο κέντρο του Γαλαξία όμως αναμένεται να υπάρχει και μεγάλη πυκνότητα σκοτεινής ύλης, η οποία με τη βαρυτική της έλξη στη συνήθη ύλη δημιουργεί τις βάσεις για τη συγκρότηση δομών όπως οι γαλαξίες.

Η φύση της σκοτεινής ύλης δεν είναι γνωστή καθώς δεν αλληλεπιδρά με κανέναν άλλο τρόπο με τον υπόλοιπο κόσμο παρά μόνο μέσω της βαρύτητας. Από τις επικρατέστερες θεωρίες για τη σκοτεινή ύλη, είναι τα Ασθενώς Αλληλεπιδρώντα Σωματίδια με Μάζα (WIMPs).

Σύμφωνα με μερικά μοντέλα, τα WIMPs εξαϋλώνονται όταν συγκρούονται, παράγοντας ακτίνες γ με ενέργεια εντός των ορίων που θα μπορούσε να ανιχνεύσει το τηλεσκόπιο Fermi.

H ομάδα των αστροφυσικών υπολόγισε πως εξαϋλώσεις σκοτεινών σωματιδίων με μάζα της τάξης των 31-40 GeV θα μπορούσε να εξηγήσουν απόλυτα την αυξημένη ποσότητα ακτινοβολίας στα δεδομένα του Fermi.

Για να μπορέσουν να πιστοποιήσουν την πιθανή ανακάλυψή τους, οι ερευνητές ευελπιστούν πως τα συμπεράσματά τους θα αναπαραχθούν σε κάποιο από τα πειράματα που λαμβάνουν χώρα στη Γη, είτε στον επιταχυντή LHC είτε σε άλλους ανιχνευτές.

O Άρης και άλλες παραστάσεις στον ουρανό του Απριλίου. Brightest Mars in Six Years

Με ένα μικρό τηλεσκόπιο θα μπορεί κανείς να διακρίνει το κάλυμμα πάγου στο βόρειο πόλο του Άρη. Αυτή η εικόνα, πάντως, τραβήχτηκε με το Hubble. Mars with its mysterious dark markings and a white polar cap easily visible. Image Credit: NASA

Αυτό το μήνα, ο Άρης θα βρίσκεται στα καλύτερά του. Ο γειτονικός πλανήτης θα πλησιάσει στην ελάχιστη απόστασή του από τη Γη και θα προσφέρει ένα θέαμα που δεν θα επαναληφθεί για περίπου δύο χρόνια. Για όλο το μήνα, όμως, συνεχίζονται και οι παραστάσεις του Δία, της Αφροδίτης και, για τους παρατηρητικούς, το σόου του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού.

Πλανητικό σόου

This chart helps you locate Mars in the east-southeast sky an hour after sunset, as seen from mid-northern latitudes. On April 14, the moon and the bright star Spica pair up just below Mars. Sky & Telescope diagram

Για όλο τον Απρίλιο θα είναι δύσκολο να χάσει κανείς τον Άρη, αν κοιτάξει μετά τη δύση προς τα νοτιοανατολικά, στην κατεύθυνση του αστερισμού της Παρθένου: χαμηλά στον ορίζοντα θα δει μια κίτρινη-πορτοκαλί κουκκίδα που θα συναγωνίζεται σε φωτεινότητα τον Σείριο, το λαμπρότερο άστρο. Πάνω και αριστερά από τον Άρη, ο γνώριμος αστερισμός της Μεγάλης Άρκτου.

On April 8th, Earth will soar between the Sun and Mars. When it does, the Red Planet will reach what astronomers call "opposition" in the night sky. Just a few days later, Earth will be closer to Mars than it's been in more than six years. The resulting views should be extraordinary. Image Credit: NASA/JPL

Το πόσο φωτεινός και μεγάλος φαίνεται ο Άρης στον ουρανό εξαρτάται από το ποια πλευρά του φωτίζεται από τον Ήλιο ανά πάσα στιγμή, καθώς και από την απόστασή του από τη Γη. Η απόσταση Γης- Άρη αυξομειώνεται καθώς οι δύο πλανήτες κινούνται σε διαφορετικές τροχιές γύρω από τον Ήλιο. Το διάστημα ανάμεσά τους μπορεί να αγγίξει τα 400 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Στις 14 Απριλίου, όμως, θα μικρύνει στο ελάχιστο, περίπου 57 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

Anthony Wesley in Australia captured this marvelous image of Mars on March 6, 2014.

«Αυτές οι ευκαιρίες έρχονται μόνο κάθε δύο περίπου χρόνια. Τον περισσότερο καιρό, ο καταραμένος ο Άρης βρίσκεται πολύ μακριά» λέει ο Άλαν Μακ Ρόμπερτ του περιοδικού «Sky & Telescope».

Moon and Mars from Toms River, New Jersey on February 9, 2012. Jack Fusco Photography.

Τη μέρα αυτή η Γη θα βρίσκεται ανάμεσα στον Ήλιο και τον Άρη, μια θέση που οι αστρονόμοι ονομάζουν αντίθεση. Ο πλανήτης θα είναι ορατός μέχρι την ανατολή και, καθώς έχει γυρισμένο το βόρειο ημισφαίριο προς τη Γη, μπορεί κανείς να διακρίνει με ένα ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο το πολικό κάλυμμα πάγου. Την ίδια ώρα που εμφανίζεται κάθε βράδυ ο Άρης ξεκινά και το σόου του Δία, μακράν το φωτεινότερο αντικείμενο στον ουρανό μετά τη Σελήνη. Όπως επισημαίνει το EarthSky.org, είναι δύσκολο να μπερδέψει κανείς τους δύο πλανήτες, καθώς ο Άρης εμφανίζεται νοτιοανατολικά και ο Δίας νοτιοδυτικά και πιο ψηλά στον ουρανό. Μάλιστα από τις 5 μέχρι τις 7 Απριλίου, ο γιγάντιος πλανήτης θα φαίνεται να περνά δίπλα από τη Σελήνη.

Οι άλλοι «πρωταγωνιστές»

The moon and Venus on Friday, April 25. The moon in north of the ecliptic – Earth’s orbital plane projected onto the dome of sky.

Λίγο μετά τη δύση μπορεί κανείς να θαυμάσει την Αφροδίτη, η οποία εμφανίζεται στα ανατολικά όχι μόνο το βράδυ αλλά και πριν από το ξημέρωμα, οπότε θα είναι το φωτεινότερο σημάδι στον πρωινό ουρανό.

The moon will be close to Mars as darkness falls on April 13. The night after, on April 14-15, the full moon will again be close to Mars, and staging a total lunar eclipse.

Στις 14 Απριλίου, ακόμα, θα συμβεί ολική έκλειψη Σελήνης, η οποία όμως δεν θα είναι ορατή από την Ελλάδα.

Για τους πιο προχωρημένους, η NASA προσφέρει την υπηρεσία Spot the Station που ενημερώνει τους χρήστες πότε μπορούν να δουν τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό από την περιοχή τους. Όταν η λιακάδα ανακλάται πάνω του, το τροχιακό συγκρότημα λάμπει πιο έντονα από την Αφροδίτη καθώς τρέχει στον ουρανό.